D. Francisci Toleti, societatis Iesu, Commentaria vnà cum quaestionibus in duos libros Aristotelis De generatione, et corruptione

발행: 1583년

분량: 217페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

Cap. III.

Husis particularibus, ut alibi probauimus,tamen non ob id dicenda sunt creare. Fateor tamen esse virtutem mirabile, quae participat aliquid virtutis,creaturae, sed non est. cii semper circa subiccta operetur. Est etiam mirabili, virtus materis. ex cuius potentia educuntur . 'uae actu non sunt,non tamen quia mirabilis est, neganda. i. Ad tertium negatur cosequentia licet enim soritia sit nobilius ens, tamen facilius producitur, quam materia produceretur, quia ages ad illam iuuatur per potentiam materiae. N per dispositiones, dc accidentia.quae ad cain introducunt,li aute no essent in productione niateriae . Ad. Ad quari dissicultas est,an talia accu in dentia educantur,de potentia subiecti. de qua nuis multi teneat partem negativa,

niihi videtur oppositum, quod educatur de potentia subiccti .ut reliqua accidetia, nec villam ex hoe sequitur absurdum, sicut ex opposito. Na prosectb. si ex potentia subiecti no educuntur,no video, qua re dicantur creari. Dicere enim quod non creantur ea in subiecto producunt, nihil valet,na gratia in anima creari, aut certe concreari dicitur a Deo .at insubie .cto producitur. Hoc tamen alibi ad probandum est ex professo. Ad s. Ad quin tu in respon. Philop. quod cur Solutio aliquid generatur ex cnte in actu, no ge-2bii P. . nerat ex eo, qua parte actu est. sed ratione materiae, quae est in potentia. 5c sie nomanet ex eo aliquid, nisi materia in eo , quod generatur,vi cu ex aqua fit aer, inar Alb. in aere materie aquae, non forma. Alber. Magn.trast. i.ca ri seret dedicit,tamen magis ad argumentum respo-det dicens, quod generatione possumus

considerare. aut sec. idum se, dc naturam suam, aut ratione alterationis praecedentis. Si modo pilore cosideretur, no res icit nisi materiam, modo posteriori respicit compositum. Cum autem ipsa sit in fine motus, qua do ipsa est. non est motus,& si nec compositum, U. g. in fine ali rationis,cum veru est dicere, Nunc no est, sed immediate ante suit, tune non est copositum praecedes,dc est generatio,& forma producta in materia ut dictum est, libro 6. Phvsic. unde dicit, quod agens ut asem, ec coirumpens, versatur circa cin

positum,ut generans circa materiam,n5 . agit nisi per motum. Quare aut si necessarium,quod in genclatione sit prεcedes soritia in materia,cx qua dctat ficti res, idiximus I. Physi Haec de qua stione.

Quod autem, his determinatis admirabilem. Cum dixissici, simplicem generatione Ixx

esse ex potentia ente. actii non ente, ut magis hoe explicet adhuc circa hoc idem quo mi

instar,dc dubitat . quomodo sit postibile do fitenerationem simplicem esse sucis antiam fieri, quamuis ex ente in poten Ioe, , uti a. l. ex ci te quouis modo , mirabile te in F

enim de dissicile est percipere, quomodo tenua. de nouo fiat substantia.

Dubitabit enim aliquis,an sitsub

itantiae. Tex. . N o N est nouum dubium hoe,ut ali- Dubium qui putant sed idem clarius propositum, '

de distinctius,ut circa ipsuna a gumente ctio iubiatur. Dubili crgo est,nu sit substantiae pro statia an ducito,an no,scd o innis pioductio si ac- olacidetis ali uius,similiter de corruptione. ςnx videtor autem quod non sit substan' i ii io latiae productio. Si enim substatia pro duri bitatioia. tur,utique ex non substantia produci deb t. Peto,de hoc quod non est hoc, id c stnO cst substantia, nec ens simpliciter acta sed potetia. an sit aliquid aliolum piaedicamentorum actu.l non sed omn: a potetia .Si dicas esse omnia potentia, iam crit separabile a substantia dc accidenti, inest nec erit substantia . ncc accidons, &.erit , nihil, S sic continget substantiam ex ni- . - ,hilo fieri, quod i hilosophi formi Munt,

de noluerunt admittere. Si veris dicas, lhoc tantum non est substantia in est aliquid aliorum praedicamcntorum actu. tunc datur aliud maius absurdum. quod

cxistant ipsa accidentia absque iubita tia,no ergo' vhposse substantia produci.

Et de his igitur quantum fieri potes.

42쪽

omla per 'it ex quarum determinatione illa depE- l. in non ens: si in ens, ergo non est eo Pς vix det Prior qstio est quae sit causa perpe- ptum,cu adhuc siccisi in non em, ergo in

h. Ibhi tuae:& induta cientis generationis, ita, ut nilui, quia non abit in substantiam , nee hu, . in natura nunqua cessent generationes,' in quantia,nec in al. ud holum, ista cui mdc corruptiones. l 'Olterior est: q genera- omnia entia sunt. Si ci go abit in nihil ertio dicatur simpliciter, q secunda quid. go tande linietur mundus continuis cora Quaest. Philop. hane secunda quae litonem de ruptionibus, nec Crit generatiorpetua. si substantiae generatione intelligi , t ait ni Dines, Est infinita materia,cx qua gene obiectis degeneratione in communi, ut coprche rationes fiunt, di quantuincunq; corruia Piu .plieitet dit talia subitantiae, quam accidetis gene patitur pari. ,di Palici,adhuc rcstat, exli i et lationem.& mihi hoc placet, qua uis prae quo sit generatio. Hoc dici non potest.

ςςv eipue de substantiae generatione. dchuriR '' ius occasione de accidenti tractet.

Cum autemst causa utra quid em.

e Te r. la. De qui r imum qua istionem aggreditur, ex ea in iei ii plicantque, qua cani pctat purpetuae gegenda si nerationis. Est. n.duplex causa, unaaei fi - ου ciens.altera materialis. Si sciens duplist puta magnam molcm aeris conuerti inest vita, ci immota mouet. & est primui parum aque: si ergo perpetua generatio quia non datur infinitum actu, sed potelia, de diuisione. Dices, Uetum est,esic finitam materia. Obihai, tamen no sunt aequales paries ablati, Ex leeunda. quibus fiui generationes,sed temper initiores,dc minores:& pretcrea quia minus est, quod corrumpitur sumper. Hoc etia soluum dici noli pot: oppositum Cimu vid mus, ta motori alteraqimota mouet , de cii pii. cii danda, Amatcriacii finita, alius m

m i mobile:utraq; perpetua. D: cit, q, de dus cst cxcogitandus, quam illa siticis ciete immoto no querit,a a id ad ira tapli ysicum pertinetide essiciente autem moto pertinet ad Physicum: sed de hoc dicetur tib 2. uunc in praesenti tantum agetur de causa materiali. Dicit aute quod efficiens motum est causa eorum, quae singularia sunt, id cst, causa indiuidum rum illorum sensibili uin uniuersalis.

Q o circa propterea quod huius com ruptio. Tex. II. NYM autem eam, quae ut in materis. Tex. IS.

Modum adhibet, quo ex finita mate- . .ria pollit ppetua generatio. & corruptio in

suliancri, puta, quia gencratio unius est posalterius corruptio, dc ec6tra, ita, ut ex cor sit ei Crrupto rutiet semper eade materia,ex qua Pe δὴ g alteria generetur, dc quod generatur, ge neretur Lx mat cita; quam alterum mi ru pilo , deptum resin quit, ct ipsa materiam corru- quo. pta maneatisic fiet profecto,ut in finito Cum ditasset se non de eisciente di. materiata churum explicat causam, qui cst in getne principio perpctua possit & generatio dei'q i cn: re ina eris, se modo qu rere, puta, quae corruptio circa singularia, A composita Methei ἡ x xc tali causa pcrpetuae di cotinuae xi. ' generationis, ec corruptionis naturalia. Si cnim ista causa percipitur, determinatum Crit, quod si petius dubitatum est de gener. onc simplici, an aliquid sim .pliciter genoctur .ec corrum Patur. I tio ad

Habet autem dubitation em ido

neam. Tex. IO. continuari , dc hunc cundem modum etiam docuit Arist.lib. r. l hyii.tex 73. Et sie est absoluta prior qua utiO, qua habetur, quod generatio tit ex aliquo. Ahoc cleganter Ostendit per ipsam corruptionem , quae necessario desinit in aliis quid,& non in nihil,ut ostensum est. - Ad causam explicandam continuae gemisit. e erationis argumctator,& probat quod non sit pcrpetua generatio: ci cli argin

V T m gii haec propositio Arist. nota

43쪽

at innen

Puplex

lonis sen

nista eo

in oppositum argumentu primum. Qui

identificatur eum rebus disparatis di oppositis, non possunt inuicem praedicari vere: sed generatio, de corruptio sunt huiusmodi: est enim generatio idem recusorma genita, corruptio cum forma corrupta,quae formae no ualent ultimo modo inuicem affirmari r ergo falsum est dicere, quod generatio unius sit corruptio alterius . Secundum est. Aliqua forma producitur.non tamen alia corrumpitur: ergo unius generatio non cst alterius corruptio. Probo antecedens.Cum homo mo. ritur, inducitur forina cadaueris, non tamen corrumpitur forma hominis, quae est anima immortalis. Tettio.Cii nutritur animal ,est eorruptio cibi, quia no manet illius forma: at non generat ipsum animal, qaiam erat. Quarto.Si semper unius generatio esset,eu est alterius corruptio : sequeretur, quod semper mundus haberet eunde indiuiduorum numerum , quia recedente uno alici uni succedit: illud autem non

videtur verum. Quinto. ex elementis fit mixtu,sit noua mixti fornia: at nihil corrumpitur,ca elementia maneant,que sunt materia mixti rinateria aute non debet corrupi. S to multa accidentia producuntur absque alicuius corruptione, ut lumen, species si militer colores, & sapores. de odores, quae in mixtis fiunt: nam clemeta nec Odorem nec colorem, nec fauore habent.&siccum miscentur, fiunt tales qualitates absque alia tum cotrariarum corruptione: non ergo vera uidetur in uniuersum propositio Aristotesis. Circa Λ oc aduerte quod duo sunt hie tractanda: alterum de sensu logico huius propositionis.Generatio unius est corruptio alterius, de e contra. Alterii de Pnysica vcritate.Circa primum Marsilii. q. ue .dcAlb. Saxo.q. .notant primo q) generatio aliquando lumitii pro materia similiter corruptio :aliquando pro ipsa forma. Dicunt praeterea , quod res quaedain sunt permanentes. quaedam succei liue. His duobus suppositis asserunt primo, quod rerum succeis uaru cade Est gene ratio,& cori uptio,ci esse: quia sit nul pro

sccto ista suo cu cauu sunMunc fiunt,

dc desinunt esse.& se vera est propositio in istis Generatio est corruptio. Dicunt secun d b, quod in permanenti ribus si generatio, de corruptio sumant ,pmateria,cum eadem sit materia,est vera propositio,Generatio est corruptio.

Dicunt tertio,.si pro forma sumanis Ptur,tunc de prssenti est propositio falsa.

Generatio est corruptio, cu sint diuerset formae: tamen de futuro est uera,Generatio erit corruptio, quia supponit pro ea dem forma,ut sit sensus,Forma,quae modo est generatio.cum est postea erit cor ruptio,cum desinet esse. Hse est doctrina horum nimis nomi- Reties urnalis:& profecto miror, quis sibi tale di. eo in sen-cendi modum,de in Aris Ac in eommuni tinxi . usu hominum potuit persuadere. Impria r mis isti uocat eandem esse generatione, corruptionem in succeisiuis: quia si inulsunt, dc eodem tempore.Hoc aute est falsummam quatum cunq; simul sint, intores una adhuc, manet diuersa ratio illoru i siliscit, ut non affirmet unu de altero. Praeterca, qui, dixit unquam genera tionem pro materia l .sorma supponi,cu generatio sit mutatio, materia ec forma

mutationis,oc generationis principia .ves termini 3 Praeterea,si forma de materia est generatio, dicet de re ia antiqua Nodo gen rae, quia modo habet forma, de materia. Prsterca putant isti, motum generari, 4. de corrumpi: quod falsum est , dc contra Aristo. s.l'hyii. non enim motus generatur , scd est id, quo aliquid poneratura.

eorrumpitur, ut dictum est tibia .de s. Praeterca quando corrumpitur res,cuia in guneratro iit praetcrita,quo modo dici potest. quod generatio erit corruptio Pr terea,eodem modo dicctur, i res quae est. ni generabitur, dc corrumpet. Haec omnia facile concedent Nominales sed proiecto aliena sunt ista a plutos, phia,Ob id pixtetmiriantur. Alii dicunt, quod ista est ucra, Generatio unius est

corruptio alterius. .c contra: quia sunt relativa gLncratio, dc corruptio. N ialc unis

tur ad coniicitentiana, sicut filius est patris filius: de pater est filii pater. Sed hoc nulla het probabilitate . quia Reiicie

eneratio. 6c corruptio sunt cotraria. l.di

44쪽

In Lib. I. de Generatione,s Corrv.

non dicuntur ad conuertentiam. sensu P Respon. igitur istam propositione noti Eh. Id esse intelligedam in sensu formali ut ge-tio uniu, ne ratio sit corruptio sor maliter, sed iiii. est coriu portare sequelam quandam, dc sacereves P xi ali ς' ut sensum causalem aest enim dicere. Ge- ι ne ratio unius est corruptio alterius , id est generatio unius secum seri alterius corruptionem,& econtra : dc huiusmodi propositiones passim occurrit. N intcryhilosophos. de in communi loquendi modo,dc sie sumitur ab Aristotele . Haec De a. sen logica ueritate. su ci otii, Circa sensum physicum aduerte, quod rhytico, superitis diximus,compositum proprie , es per se tenerari, dc corrumpi, solinam

seu, ρio vero comproduci dc corrumpi, nec pri- Politiciis. In O g nerari l. corrupi: dc sic propositio

ista potest intelligi. aut de eo quod primo corrumpitur. l. generatur . aut de eo

quod no primo. scilicet de sormis. quamuis Arist tui apscrit ἰn sensu pilori: loquitur enim de eo cuius est primo generatio l.corruptio. scilicet de composito, dei hoc in substantiis. 3.Con tu Si igitur prima conclusio. Si loquati ubisti mur devo cui 's est. primo gen ratio. l. tti, comis corruptio, ut Arist. loquitur, est in uniuerpositis. sum vera propositio illa in substantiis, puta non contingit ullam compossitam substantiam corrumpi, quin altera generetur,nec unam generari, quin altera corrumpatur.

yrobatur Huius coclusionis veritas tandatur inibosito Uibus propositionibus philosophicis.Prinili' phi. Ina Est, non continger duas formas viti

IosορM- mas.& specificas este simul in eande ma teria, Altera est,nunquam materiam csse sine aliqua torma.Tertia est,quod corrupitur, non abire in nihil, sed materiam rei alio manere.' Ex his fit argumetum. Post corruptionem remanet materia,& haec non habet

formam praecedetem, propter corruptionem:ergo habebit alteram, quia non potest manere nuda : erit ergo generatio post corruptionem. . Ratio. Itena cum generatur aliquid, praesu p. ponitur materia : haec non eoterat esse absque forma: ergo prae stit compositum.Cum ergo generatur, inducitur noua forma, ergo opellitur praecedens, quia duae non sunt inues gencrationemersis praecedit corruptio.

Secunda conclusio: Si fiat sermo de Ip Dedecisis sormis, semper corruptio unius indu cit generationem alterius: quia non stat, subtaciunam in materia corumpi, quin altera lib.

producatur: non tamen contra, semper

productio unius inducit corruptionem alterius . cst enim instantia in homine .ui cum moritur, producitur forma cua ueris, non tamen corrumpitur anima,

quia est immortalis,dc hoc docet Aristo. I 2. Metaph.tex. I .ubi dicit, quod causasormalis manet destructo e sic Elu , non

omnis, scd mens id est, anima rationalis: non ta inen ob id homo non corrumpitur , inici compositum corrumpitur per animae a materia separatione. haec enim susticit ad compositi corruptioncm , Ut

alibi diximus.

Aduerte tamen , quod etiam veru est dicere hic.quod corrumpitur anima, se- cundum quid tame, quatenus desinit esse in illo corpore dc non ust forma actu, similiter omnes,eius dispositiones coi mauntur,dc potcntiae, quas commvno haebat cum corpore , sicut sunt potentix vegetatiuae.& sensitiuae. Turtia conclusio,i n accidentibus non est uniuersalitur propositio haec vera,de- in tot ficiente enim triplic iter. Primo,cu acci- delia non habent contrariit, tuc enim ' ducuntur absque alterius corruptionς,dc ricia qui

corrumputur absque alterius productio do si*tn ut lumen in aere species in medio.

De est etiam in his quae cotrarium ba i.

bent,tame neutrum de necessitate in stsubiccto. nec medium Sunt enim aliqua uni cotraria,quorum alterum necesse est inesse proprio subiecto, ut mixtum corpu necessario aut est calidum, ciui frigidii. i.

Alia quorum alterum, aut medium ne cesse est inest e,ut corpus mi tum,aut cst album, aut ri grum, aut medium. Quae dana sunt alia , quibus neutrum horum

competit, ut scientia , de ignorantia pra' uae dispositionis. datur enim homo, qui

nec est sciens, nec praue ignorans, Sin his non cst semper necesse . quod unum inducatur cum alterius expulsione. l.contra,vt notum est.

Tertio deficit in his etiam quae cotr rium habent modo praedicto, ut habeant Ordine necessarium ad subiectu Deficit, inquam,

45쪽

Cap. LIL

inquam, eum non per se producuntur,nisi eum substantia habent enim accidentia aliquado produci sola, ut cum substatia genita ex alba sit nigra. Aliquando cusubstatia simul producatur.ut simul fiatu iunque. Fc tune fiunt absque contra. xij productione.ut patet i saporibus. odoribus,coloribus. quia ex mixtione elemetorum simul eu ipso mixto de nouo filii,

non enim coni raria corrupta sunt,cu nopraecesserint.nam elementa non sunt capacia talium quali atum.

Cosu' Quarto conclusio. Cum corruptio alicuius fit quoda modo dici potest, quod totum destructu est.si enim manet materia. non tamen iam illius est. sed alterius existenti se inpositi ut dicium etiam est superius degeneratione. Ex his omnibus patet declaratio propositae quaestioni. Ad piis Ad argumenta respond. Ad primum murra am patet solutio ex dictis non enim formalia metu. tet illa prop- sitim onceditur, sed denotat mutuam generationis dc corruptio. nis sequelam. Ad secundum dico. quod quan uis anima hominis no corrumpatur, tamen homo ipse corrumpitur δε sic est generatio cada aeris cum corruptione hominis, nsi enim Arist. loquitur nisi de eo quod per se corrumpitur.& per se generatur, hoc autem compositum est. Ad territi dico uerum esse in nutritione cibum destrui.cst tamen tibi quaedam partialis generatio puta, quia noua forma intrat in illam in ateri .e partem, in qua erat forma cibi praecedens.

Ad quartum dico . quod non semper

est idem numerus indiuiduorum , quia accidit materias multorum cilici una, de unam et fici multorum per diuisionem, ut cum ex uno homine multi uermes fiunt, qui ipsius materia in multas diuiditur partes, quae possint diu ei sas recipere formas,dc contra multa in unum coniunguntur, ut patet multis enim nutrit homo quae in se couertit: numerus ei go non semper est aequalis. Hoc tamen ueruest. quod tanta est materia omni tempore, quae modo in plures. modo in pauciores diuisa partes, indiuiduorum auget

aut minuit numelum

M . Ad quintum dico, quod elementa corrumpaniar inmixti con Politione, nec manet formaliter, qua uis Ze sermaliter

dicamus manere, adhuc corrumpuntur

partim putii quoad ipsorum intensione. Sed de hoc inserius disputabitur. Ad sextum patet solutio satis clarὶ ex conci usione tertia superius posita. Haec de quaestione.

Propter quid autem haec quidem simplici teri Tex. I 8.

SacvNDAM quaestionem text. I s. a Quisti propositam aggreditur soluere, eam aut in Arist. repetit, Ne primo in substantiis dicit culingeneratio unius sit alterius corruptio , q plictiet est causa. quare aliquid dicatur simplicia genetariter generari .aliud sinpliciter eorrumpit liquid .

Sensus quaestioni s clarus est, quare cum homo moritur absolute dicamus corruptionem esse factam nec dicamus generationem factam, cu constet, cadauer esse generatum .dc contra, cum gignitur animal .absolute uocemus generationem catamen ibi sit embrionis corruptio . sic et in aliis multis . non enim est causa huius,cum utraque mutatio simul sit, & uideatur posse utraque dici tam generatio quam ipsa corruptio.

Dicimus enim quod corrumpitur, ' εnon simpliciter.

Alteram dubitationem proponit, qua Dubium re,cum sint quaedam quae generantur, de Cut aetacorrumpunt ut simpliciter de sint, quaedagenerationes de corruptiones simpliciterct no secundum hoc. id est secunda quid Fbellet non est existis,cum fit quis sapiensi Non enim dicimus fieri si inpliciter, qui sapies fit sed fieri sapientem. 5c secundum quid. Respond.ad noe dubium posterius di- Solutio. cens hoc prouenire, quia entium quedi sunt simpliciter.ut substantiae . quaeda s cundum quid, ut accidetia δε sie fit in horum productionem, ut quaedam simpliciter, quaedam sint secandum quid.

Disserunt enim ea. in quae trausimu- .

Accedit ad explicandum in substatiis, ouis Gquare gen auo quadam sit simplicita, Gissis

quaedam

46쪽

In I b. I. de Ceneratisne, es Cerr p.

plicitert secun

du quid.

. dria ex

st initis eluaeda simplicitet eorruptio: ae dicit hu- . cci' differetiam sumendam esse ex his, ex, quibuς, in quae est mutatio, id est ait edendi sunt termini: N ponit tres differetias. Prima est cum id, quod generat, estens, dicitur simpliciter generatro,cum id in quod est corruptio, est non ens,dicitur simpliciter corruptior per ens intestigit

perfectam per non ens imperfectam lubstantiam. Vndu c um generatur homo dicit ut simpliciter generat: o, licet corium patur emblio: cum uero generatur cadauer , simpliciter corruptio. Ionit ex eplia dc igne, A terra Ignis enim est pcitata substantia, ob id a l 'armenidae diacbatur enMi Erra uero non cns,quia impersecta. ii igitui fit ignis, geneiatio simpliciter

est .cum uero terra, corrupti O.

At quia possct dubitare quis, quomodo ita sit . quod ignis si t ens, do pei secta

substantia teria uero non .Respon. id ei Iei tripei tinens, quia sunt tantum ex inpia, quibus modus explicatur, quo dicac simpliciter gcneratio. l. corruptio. solii autemodum cxplicare intendit de te subiecta de exemplo modo non curans.

obiectio

Alio autem modo materia

qualis unque.

Altera differentia ponit ex parte qua- ularium: di Alter sentitatum materialium,& singicitq; quod eius est simpliciter generatio cuius qualitas,quae differentia dicit magis indieat substatiam: quales sunt qualitates magis activae,ut calor,& frigidi ias: di se ignis generatis,est simpliciter generatio, di aeris: terrae uero corrupti .nam

sicci as est disserentia patu activa, ct frigiditas respectu caloris. Possumus etiam intelligere hoc derfectiori forma substantiali, ut i has qualitates intelligat formas substat ales rei. Erit ergo pii ma differetia in parte ipsius rei copositae perfectioris haec uero secuda ex parte isectioris se lius formae: su ni enim formae,quq sunt uelut priua tiones ut forma cadaueris,& aliae similes. .dἔla ex

omnium

Videtur autem multis magis:

Tex. I9. τε RYivia sumit disserentiam ex vulgo: omnes enim, cu aliquid mutatur in id. qiiod non sentiunt vocant smpilii

t e coi ruption ira, ut cum aqua in aerem

mutatur: ueto ex insensibili aliquid fit sensibile. uocant. simpliciter generatione ut cum ex acie fit aqua. Hoc aute sit esseca vulgus u a in istimat. quod sentit, essis magis clis quod non sentitur esse no ensutitur enim sensu pro scientia. Colligamus ergo ueritatem e quod cust magis ens, est simplic ter generatio, cu fit minus ens.fit simpliciter corruptio Et i hoc bene dicit uulgus, quavis erret iapplicatione, di, sc cotra ueritatem, quia putat non cns, quod est ens;& putat cns,

quod est non ens. A sic apud sapietes ei hcorruptio simpliciter, quae apud uulgus generatio simpliciter: S q apud uulgus corruptio simpliciter apud sapietes generatio sint pliciter est .Hac est huius textus expositio.

Esse igitur simplicem generatio

nem. Tex. 2D. Epilavi Erato GVM dicto tum facit, puta. p est xi simpliciter teneratio, qu3uis sit simulati

cuius corruptio; dc est simpliciter collu - ne.

ptio,licet sit alicuius generatio. id est alsi obstante, uod simul hac duo sint semper, in dicitur una simpliciter corruptio, altera simpliciter generatio: & hoc pendet ex materia .id est, ex his, quae Rener tur.l.corrumpunt,ut exponit Phiso. Nam eu substantia generat l. corrumpitur . est simpliciter generatio. l. corruptio: cit u ro accidens, tunc secundum quid.

Adhuc inter substantias,ut dictum est generatio simpliciter, cum perscctior est substantia, quae fit, aut masis sensibilis secundu vulgus; ipsius uero impers ccte pduct io corruptio simpliciter est. Concludit erso. causam dicta esse, quare sit simpliciter generatio.& corruptio, no solum in his, quae mulatur.sed etia in his quae mutantur in uice, qualia sunt elementarin omnibus enim periectioris est simpliciter generatio.

Quod astem post dicit , non

quaerit hoc.

cursu, uanti 5. t simplici Pegreditur ad secundam qu stionem te propositam text. . . dicitque, non esic si

milem

47쪽

dentium inim te conserantur ali qua dicatiat peneratio simoliciter. ci allelaeollata, de alteia se eundu

milem priori: prior enim est de Solis generationibus substantiarii inter se: posterior vero de subitantiali collata acciden.tibus ipsis. Erat erum, quare cum fit substantiam dicitur res absolute fieri, ut cusit homo, & acquirit formam sub stantia

lina . non autem cu acquirit accidens. Responsio autem est . quae iam posita est: ea reliqua accidentium praedicamenta non sigmfieant simpliciter ens scd secundum quid, scilicet quale. quantu, dc c. aetera:substantia ueris est simpliciter ens. Addit tamen, quod etiam in quocunque praedicamelo cst simpliciter generatio, collatione facta in ipso. puta, cu unuordinis illius generatur, id, est. cum generatur melius S persectius cuiusque ordinis ut inter subli itias.ignis generatio est simpliciter.& non terra.quia ignis est P-fectior. I n qualitate generatio scietiae est

simpliciter in illo generin ignoratiae generatio simplicito corruptio similiter est in aliis. Unde colligitur, quod si generationes

substantiae. Saccidentium inter se coieratur,illae generationes sunt simpliciter, hae vero secudii quid. Ad ii quaeque intra su uiri genus, tunc cit una simpliciter .puta pertactoris exircini , altera secundum quid,quae est imperiectioris,u i dictu est.

De eo igitur, quod est simpliciter

haec generari.

Dictorii Facit omnium epilogii δε repetit duaso questiones quas supra proposuit text.i m Qg- abi tu igitur est, quae generatio simpliciter, lux secundum quid sit, ct uniuersalit , puta tam in accidentibus. subitantiis, iacta inuice oc collatione, qua in substantiis inter se, de hsc crat eo sterior questio. Dictum etiam est, que sit causa matetialis cotinuae generationis, S crat materia susceptiua contrariorum ex hac enim procediabat, quod generatio unius sit corruptio altcrius contra.

At verri neque dubitare oportet,

quare. Tem a I. Nora dis N Q N est incile apud exposuo res intel ita hu- ligere,quid sibi velit Aristo. in hoc textu,

quod possit eum praecedentibus cotinua ius tertiri tamen existimo sensum esse hunc. Ipse sint enim voluit primo ostendere,quod gene ' φ' ratio fit ex ente ad cuius Fbatione sumpsit. quod corruptio non est in nihil, sed in ens aliquo modo & cu corruptio desinat in ens, generatio erit in ex cnte, quia generatio est ex alterius cor iuptione. Et G fit aecu hoc modo in epilogo repe teret .con- qu3 infirmat ex sentetia et vulsi quo generatio fit ex eo, in qd dusinit corrupit M. ita, ea uulgi ut terminus ad quem corruptionis. fit aciem eua. quo generationis. Repctit ergo,q' comuniter dicitur vulgus cu res in inscii sibile adesinit, quod putat no ens, uoca e corruptionem at eum ex insensibili. & non ente fit sensibile,vocare generat Ion m. Ut de,quo modo terminum ad quem corruptionis facit a quo genurationis, qua uis In re ipsa erret, quia putat no ens esse, de quod est ens ta inen in alio non errat. Hinc patet,quo modo sit generatio cotinua quia sicut corruptio in ente tendit in non ens,ita generatio ex no ente facitens de si e Hrnptio est cntis. ut termini a quo generatio vero no entis. Vide igitur quam ingeniose probauit Aristotes qIex ente sit generatio per corruptione. Et nota expositionem.

Sed hoc non ens simpliciter dubi

tauerit. Tex. 22.

di . N V v Lovsn5 ens. putat esse nihil, sed iam supra probatum est, non posse nihil nubium esse,qa nihil fit ex nihilo ob i) modo dia quid sit

bitat ad sit illud no ens, ex quo res generatur, an sit cottariu cius quod genu ax quo te, vi si ignis sit ex non cnte, no cias sit aqua seuera contrarium enim iit ex contrario. Respond. quod non cst cotrartu, sed ii solutio. lius materia. ut ignis fit ex no clite,id est ex materia, ius substat sub cotrario. Nota hie, cu dicta cit in Physica, quod coi trarium fit ex contrario.non ta quam Cimateria, sed tanquam cx ternunO cxlpsius uero materia, tanquam ex principio intrinseco fit enim ignis ex aqua .l aerea.

alio, tanquam ex termino, quia non ina

net aquas .aer in igne, sed horum mat ria.Dices, Ad quid ergo fit ex contrario Dico, quod illa materia non poterat esse Tolet. de Gen ta Cor. D absque

48쪽

In Lib. . I de generarione , o Corro.

sque forma: ob id debuit aliqua habere sed debet esse oppositam cotraria, sta debet illa expelli, di altera introduci ab

agente per actione na t uralem .a t non est

actio nisi inter cotraria: ob id alteratione actio passio generationem praeceduri Aliud dubium ponit Ari. Cli dixisset, non ens esse materia A contrarii, an talis dubium materia sit una utriusq; cotrarii,& corru n lix e pii de generati. Si enim non esset eadem,

. ' T non possent contraria fieri inuicem: cultiusque igitur clementis quatuor infit contraiecontrarii tas, uidetur,quod ut eadem materia.

zς Hi,' Respon quod quodammodo est eadesolutio quodammodo non: est enim eadem secudum id quod substat utrique formae:est Alterum magis, δέ minus,& ipsa causa sese pet: sed immediatus effectus substatiarii, praest tim clementorii sunt qualitates primae suscipentes magis,& minus: ergo & ipsae subitant i ae sit scipient. Secudo. Per operationes cognoscimus rei iubstantias: sed operationes unius subiecti de speciei non sunt aequales modo enim persectiores modo impersectiores sunt: ergo etiam substantiq. di subiecta suscipiunt magis S minus. Antecedens patet: nam intestigere, discurrere, quibusdamagis,quibusdam minus inest, ergo etiasubitantia, quae discurrendi principium est. Tertio.Cui inest passio, inest etiam sa im materia una secundum substantia bieetuntiatque inest calor, quae est pallio contrariam formarum : secundum esse uero no est eadem .id est, aliter est disposita. & aliter se habet, ac existit sub una,

quam sub alia licet id, quod existit semaidem sit.

. substantia suscipiat magis,

O minus. P Ropter id , quod in fine levi g. habe

tur, puta, este unam magis substatia altera,hic dubitamus. Rusi ionis sensus satis notus est:pctimus enim an sicut ignis,urgo inest ipsa forma ignis: non in tota sua perfectionc,quia non esset tunc forma aquae; ergo est remissa.suscipitque

magis S minus.

In hae dissicultate sunt tres sententiae. Prima est Averro li. 3.Coeli. com .67. quisuistinet elementorum formas substantiales suscipere magis,& minus. Altera est Scoti.dc discipulorum I Lir. Metaph. ur omnes fornaae praeter anima rationalem suscipiunt magis, di minus.&pro utraq; sententia iaciunt loca Aristodi rationes in principio adductae. Tertia scntelia est S Thom. quod nulla forma substantialis recipit magis, α nus: quam sententiam sequitur Aegia

vnu dicit alio magis albii, ita sit xnus alte dius quaestio. i 8. Consistit autem senten

. . . ro magis ignis. E imprinus Ebatur pars tia Aegidii in hoc. Dupliciter Oimpro-uiholi amrmativa ex Arist. in hoc textu,ubi di- test in ligi magis,& nunus.Vno modo

rare.

est mao is substantiam. sicundum intensionem , quod uocant Et praeterea. a.dc anima. tex. 3. dicitur, gradualiter, sicut una albedo intcnsior sensibilia corpora esse magis substatias. cst est cra: S sic dicitur suscipcre magis, Nec poteris dicere, quod velit dicere,esse A minus.quo autem modo id fiat, dixi- magis, id est perscctaoro substantis: ga mus libio 4. Physic Altero modo, secunt une sensibit a non deberent diei magis dum perscctionem, ut unum dicatur in substantiae sed potius immaterialia. se altero pol cchius. Dicit igitur, quod Praeterea. 7.Metaph. p.3 . inter mate- forma substantialis non suscipit ni agis, Duplici,

rorariam forma di compositum,hoc vocat maxime substantiam. Et g.Metaph. ex. io. qui locus est notandus: dicit, quod formae substantiales sin se sunt numeri,non suscipientes ian-gis l. minus:at in materia suscipiunt magis. 5c minus.

Ulierius fiat rationes Prima est:Si cssectus uumciliatus alicuius cauce suscipit& minus secundum intensionem, ita ut una ct cadcm specie modo minus, m do magis sit intensa: suscipit tamen magis , ex nianus secundum pericctionem in diuersa specie, quia una cii alicia re sectior. Hoc autem quadrupliciter contingat. Vno modo, in aliquo analogo, in quo cstvnu pinna, resiqua, quo magis huic Propinqua.

49쪽

pinqua .l.remota sunt. eo Psectiora .l im- est magis pei sectiora dictitur: Sicut in ente. in quo primum omniurn I eus est: reliqua, quo ad Deum magis accedunt sunt persectiomus. ra. Altero modo in uni uoco aliquo, cu- - dum quod unum est a natura praecipuE

intentum .alterum vero non .

Pro quo nota ex S. Tho. supra. textu.

x is i. ' O. Psormae substantiales sunt duplices.

t una u Qua dant quae non per se a natura int&subbatia duntur sed ut ad alias ordinantur,qualis i. . est forma seminis aut embrionis, limiliterqliae ex aliarum corruptione cons quuntnr,ut forma cadaueris, forma aceti, & similes. Hae formae dicuntur non intentae per se a natura. A liae sunt per se a natura intentae, ut forma hominis, sorina plantae . & aliae huiusmodi. Dicit ergo Aegid ius , quod quae a natura per se sunt , dicuntur magis substantiae, id estrosectiores. 3- Tertio modo dicitur magis substatia,

cuius forma vincit matellam, S e cotra, minus substantia cuius sol ma uincitur a materia . Tunc uincit forma materiam, cum minus trahitur in natui am pallionis , sed libet ius agit, qualis cst ioima igni de animae in materia disposita,cum uero impedita est a materiae multitudine, dicitur victa a materia, dc imperse- . Eiior. . Quarto sumitur magis di ni inus in speciebus eiusdcm generis, ob in equalitate disserentiatum, dc peis ictionum quibus contrahitur genus . His modis omnibus contingit unam esse magis substantiam, sed nullus est secundum inicia sonem. 2mbatur Probat Aegid. quod sorma substantia A. idi' - lis non intentior di remissior, quia sit - susciperet intensione l.esset in cssentia. l. in existentia. Non in essentia.quia consistit in indivisibili. nee in existentia, quia hac uariata etiam uariatur cilentia, quia existentia immedia i E fluit ab essentia ergo non potest intendi .l. remitti. obiectio. Quod si obiicias. Hoc modo nec sorma accidentalis susciperet magis, S minus. o luxio' Respon. in q. is. quod accidens recipit ratione subiecti magis, di minus, eo quod magis ipsum a cauat, sed non secundum essentiam, nee existentiam suam. Pupliei-- Dicit autem quod dupliciter accidens x -ς propiet subiectum recipit magis, di mi

nus. Vnoo modo quando pendet ex accidentibus suscipientibus magis. I ni inus, dens susciui albedo sit intesior. l remissior in subiecto, iuxta primas qualitates a quibus pen 'det. Altero modo , quia est in subiecto, subiecti ubi est qualitas altera minus . aut magis lacunda proportionata sibi. Verbi gratia. Oloi fit A S 4. intensior, & mapis actuat subiectum si sit ignis.quam si sit aer: quia in igne coci . iungitur liccitati, quae magis proportionatur cum calor: in aere uero cum humiditate, quae minus accedit calori. Haee

est sententia Aegidij, qui mihi non placet in omnibus. i. ii nila Plo huius autem explicatione sit pri- coma conclusio . Accidentia per additi nem gradus in csse dc essentia sua , intenduntur, dc per ablationem remittuntur in subiecto. Haec conclusio probata luit. Physic. ob id no multum immolabor, sed tantum explicabitur. Essentiam du- epliciter dicimus. Vno modo naturam, ilia octaquae des nitione explicatur, altero modo sio Da entitatem rei seu integritat cm , potest'. bus mst

uno manente in uariato,altc tum uariari. 'Verbigrat:a,linea in sua cntitate fit ma- tia.

ior,st minor. at lineae essentia, id est, ita tuta di definitio eade estium per. Quod igitur de linea est quantum ad extensio nem ,idem est de qualitate quoad intcnsonem. additur enim alb c d mi albcdo eis ducta de potentia subiecti,& augetur albedo in intensione.

Et profecto non est i ntellisibile quod

dicit Aegidius, quomodo enim una qualitas pro istas in se eodem modo se habes potest subiectum magis aut minus actuatet Sed de hoc diximus alibi. Seeunda concluso . Nulla forma sub- umistantialis recipit iniciasionem l .remissio fio.

nem. Haec est contra Averro.& Scotum.

Hanc mihi persuadeo tanquam proba biliorem propter tres rationes, quarum prima est. Si sorma substantialis inten- Ptobo. di potest, aut remitti, ergo introducitur per motum,& dcsinit cum motu, ct tunc

est motus in substantia, quod est contra Aristotel. c ipsos. Probo id sequi, stacalor, di qualitates aliae ob id cum motu inducuntur , quia certis gradibus intendi possunt, nec alia est ratio . Quod si dicas, formam substantialem praerequire certas dispositiones, quibus posi-D a iis,

50쪽

In Lib. de Generatione,ct cormp.

Ad illum locum. 8.Methapbys.qui dissi

ratio.

Ad argumera pe

tita ex te sim: miis Atis.

m uir pli

iis. ipsa inducitur in instati. profecto hoe est contra ipsos. quia ob id introducitur

in fine dispositionum, quia in diuis lis

est δε non gradualis: Si enim esset gra- dualis . sicut paulatim dispositiouo introducuntur.utique etiam ipsa sorina,quod falsum cst. Secunda ratio est. Si esset intensibilis,& remiis bilis utique duae formae essent

simul, nunquam enim calor remittitur. nis cum sorma opposita coniunctus sit in cade matella. nec similiter albedo sine nigredine ergo etiam una forma substa. tialis erit cum altera in eadem materia. At hoc quis concedet saltem in formis animatorum, S mixtorum Z esset enim tune una res duarum essentiarum , dc

sub duplici simul specie , quod impli

cat. non ergo in magis, di ininus in his formis Tertia ratio est. Quia ubi non est contrarietas, non est magis, di minus, in hiaquae oppositionem habent positivam, at in substantiis non est cotrarietas , saltem in animatis, S mixtis,non ergo in his est magis.l minus. Dico, cum habznt oppositionem post tuam id est,cum sunt duae formae. quae simul esse non possunt, nisi

sint contrariae, non suscipiunt malis &rninus, nam lumen suscipit magis. l. minus absque contrarietate, sed lumen non habet repugnatiam cum forma positiva, sed priuationi tantum opponitur, scilicet tenebris. Per haec possumus ad argumenta respondere. Circa loca Aristote. nota. quod

mastis substantia dicitur apud Aristotcl. multipliciter . Primo ratione secundae intentionis, id enim quod pluribus prε-dica iis substat, dicitur magis substantia, di sic inferiora, ut species de indiuidua

substantiae dicuntur magis substantiae, quam genera. Altero modo magis substantia quae notior est apud omnes,& se sensibilia corpora uocat magis substantias. id est,apud nos notiores.Tertio in gis substantia, qus magis operativa est. oc vincit ipsam materiam S sic sumitur hoc textu. 8.ut notat Alber capitul. 24. Quarto dicitur magis substantia. id est, perfectior, unde nullus ex his modis est

secundum intensionem,sicut in acciden. ibus . .

cilis est,respondent aliquid, quod loqui- sotu . tur ibi conditionaliter secundum senten

testimo

nii Arist. i solutio

quot

tiana propositam contra Platonem. ut sit sensus, Formae separatae no suscipi ut mallis L minus .si quae susciperent, potius ensent, quae sunt in materia. sed non sequitur hine, quod suscipiant Ista glossa non mihi placet,quia nihil illis contra Plato.

Dico ergo secundo, quod secundum z- expositionem Alexandri, mi contra nos. Exponit enim sic. Forma non cst magis substantia quam mima.sed collata male tiae est magis subitantia id est,perfectior

quam mat cria.

Dico etiam tertio, quod etia si adniti Miamus urba, ut sis nat,tomiae in materia suscipiunt magis.l.minus , non secudum se, sed ratione conditionum ci proprietatum materialium indiuiduatium ipsam sormam in materia. Ad Ad primum arrumentum respondeo, torum maloiem esse fallam: non enim intensio t Ouem enectus prouenit ex intcfione causae, sed ex maiori.l. minori dispositione subiccti.

Vnde sicut in medio ignis idem inducit calore, quem non inducet in lapid odetempore: no prouenit hoc ex uariatione ignis. ita similiter qualitates ab ipsis iosemis suscipiunt magis A minus in uariata forma substantiali, propter materiae dispositionem, ut diximus paulo ante Aegidio. Et per hoc icspondetur ad secundum: Adoperationcs enim piae isertim animalium di hominis uari. x sunt, secundum persectionem etiam in eadem specie, propter diuersam dispositionem organorum corporalium, quibus operationes illae excr- . centur.Vnde anime hominum equaliter periecte sunt in se quoad naturam: at gallaec aptius sortita est corpus, persectius Opciatur: sicut scriba bene scribit cal mo apto, alius ita bonus male calamo inepto.

Ad tertium dico, quod ignis passio

non est quicunque calor, sed intensii si- mus ,& coniunctus cum siccitate: calor uero citra summum aliis incst subiectis. Au t potius propria passio non est calor . sed esse calciacti uuin Et haec satis de question caCaput

SEARCH

MENU NAVIGATION