장음표시 사용
41쪽
II De ccremonijs,quae seruantur in absolutione excommunicatorum,uide summi stas,Tab. Absolutio. iij F.iij.non enim Po-no,quia non sunt annexa absolutioni laquam substantialia, debita tamen seruari,quando oportet,ut in ab lutione sol ni. Sequitur postmodum absolutio. Authoritate omnipotentis,&c. absoluo te a uinculo excommunicationis, &c. S resti
Sa Debent haec supradicta seruari ab eo,cui committitur ab Iulio in forma ecclesiae, aliter non seruans peccat, licet sine 1llis teneat absolutio,nisi ius disponeret,uel mandans imponeret, quod sine huiusinodi non absolueret.Tunc enim talia omitis tendo nihil facit. s 3 Absolutio ab excommunicatione,n5 requirit aliquam determinatam so am uerborum, quia non est absolutio sacramentalis, secudum Tho. opuscu. xxij.c. ii. in principio, sed uerba iudicis habent essicaciam ab intentione dicentis. Vnde noresert quibus uerbis utatur ad exprimendam suam intentio. nem,ut si dicat benedico te, uel absoluo te, secundum Tho. opusculo. xxii.Cii. y4 Absoluens debet absoluto mandata rationabilia sacere,aliter posset appellare,de pacic. 6. Si autem sententiam suisse iniusta apparea absoluto nullum fiat mandatum, de sen. .c. sacro. Is Si desunmis excommunicatus sepultus est in loco sacro , &apparuerunt in eo signa conti itionis,nec etiam a seculari fuit absolutus,non exhumabitur,sed uerberabitur sepulchrum,et set sicut uiuo: quod si in loco non sacro est,exhumabitur, &corpus uerberabitur, & similiter siet, de sen. excom.c.anobis , et secundo. so Non sussicit sola salutatio,vel receptio ad osculum pacis, sed
necessarium est ut utatur aliquo uerbo denotante absolutionem, ut dicit Inno. in .c. cum Olim,de priuile. nis sit Papa , qui hoc intendat,scilicet ab luere, secundum eundem Inno. Et non reputatur absolutus,msi exprima in elemen. Si summus ponti sex, de sen. excom. s 7 Absolutus ab una excommunicatione quando plures habet non intelligitur absolutus ab alia,quia non habent connexionem adinvicem, secundum Tho. iiii. sen. dist. xviii. 'ii.art.Wql. v. nisi quando pluribus excommunicationibus est ab uno iudice excommunicatus,tunc intelligitur ab omnibus a cti
42쪽
AB SOL. VTIO. IIDi,nisi contrarium exprimatur, uel quando de una absolutionem impetrat. Secus quando a diuersis iudicibus est excommunicatus,quia ab lutus de una,non intestigitur absolutus
de alus. Vide declarationem bonam per Pa.c. cum pro causa, de senten. excommil. S3 Absolutio obtenta ex salsa causa non ualet, secundum Inno. i. eX Palte te osor.quia talis non intendit absoluere . Secus si absolute intendit absoluere. Ss Dubitanote excominunicatione,uel de ab lutione,si adest commoditas absoluentis, debet petere absolutionem ad cautellam , quia in dubiis tutior pars est eligenda c. iuuenis , de spora si tamen nullum iminet periculum. uel interesse, et tali Petitione. Hoc autem cessante, si probabiliter dubitat, debet Petere,si autem leuiter,non, sed deponat scrupulum : arnin.c. in quisitioni,extra.eo. titulo. so Absolutio a suspensione,uel interdicto, non habet formam determinatam icut de excommunicatione distum est,sed poten dici, ego absoluo te a uinculo suspensionis, uel interdicti, &c. Quo aute ad irregularitatem secus est,quia relaxatio
eius debet fieri per hoc uerbum dispenso & non ab tuo tecum, super ii Tegularitate, uel irregularitatibus si quam , uel quas incurristi,propter talem,uel talem causam,& habilito te ad actus legitianos, ctrici Si quis percussit regularem, eiusdem monasterii, absoluitur
ab abbate,priore, uel guardiano.Si uero ulterius monasterii, per praelatum percussi absol uetur, de sen. ex.c. cum illorum. Se clericum secularem,absoluetur per episcopum, de sent.ex. in.vi. c.religioso :si tamen excessus no sit enormis.infra,enormitas. .iii. Eodem modo potest absolui regularis, si ante ingressum religionis tale quid commissit. l.c. ciun illorum. Quod si regularis non habeat praelatum,uel sit excommunicatus,& huiusino thad episcopum recurrat,ut not. Host. in.C. monachi,eo. ti. Iquod intellige tam in exceptis, quam non, tauriorum,quam mulierum,secundum Gul. Ista autem et multa alia,quae a summistis ponuntur circa absolutiones reges rium,irunc uacant,propter eorum priuilegia.
Oa Quando aliquis excommunicatus est receptus in religione, di ratione huius absoluitur,intelligitur si perseuerauerit, alia
ex reducendus est ad eandem sententiam ab eo,qui absoluit,
43쪽
secundum Host. uel secundu quosdam debet hoc ei imponi. 3Absolutio mortui ab excommunicatione ualet ad hoc, ut possit in loco sacro sepeliri,uel ut de loco sacro, si ibi septiI-tus fuit , non proiiciatur ,λ& ut pro eo orationes, & GC. ficia fieri possint. inbsolutio,quae uulgariter dicitur a poena & culpa, est illa ple
nissima peccatorum remissio , quae conceditur crucesignatis pro subsidio ultramarino,de qua do in .c.ad liberandam, te Iudeis.& Qtus Papa concedit.c.cum ex eo. de poe.& re.
A Bstinentia indiscreta, qua quis abstinet a cibo necessario ad ualitudinem,ex quo reddit se inhabilem ad ea, ad quae
tenetur,peccatiun est,& non uirtus, quia medium no seruat: secim lum Tho. quot. v.ar.xviii. si quis autem ut carnem spiritui subiiciat, uel ut poenitentiam pro suis pectatis saciat immoderate abstinet,si aduertit se excedere, putans tamen benefacere,pectat quidem,& communiter citra mortale, si autenon aduertit hanc indistretionem,nihil peccat. Si tamen hac intentione abstineret, ut cito uel breuiori tempore moreretur, peccaret monaliter, quia seipium interficeret, ut inquit Hieronymus.Ex Caie.secunda secundae. q.cxlvii.ar.LACCEPTIO. ACceptio personarum scienter secta in re importantia', est
peccatum mortale,quia contra iustitiam distributivam,ut in distributione communium bonorum, uel beneficiorum, uel in iudicio,secundum Tho. quia vi. an.is. & prohibetur, Dev. i.c.Non accipietis inquit cuiusque per nam. Et ultra Peccatum,acceptor personarum tenetur de damnis sequentibus iniustas promotiones,& iniurias,secundum Caie.ibi, in summa.Hoc naque peccato,ecclesiae, & uniuersitatis bonum destruitu ideo graue est. Acceptio personarum est,quando in electione aliqua non eligitur melior,& peccatur:ut infra,electio. .is. Dans beneficium consanguineis minus dignis omnibus consideratis,peccat, ct est acceptator per narum . si autem sunt aeque digni,secus est.Nec est per narum accepto praeserens suos consanguineos,uel amicos aeque dignos,in quibus plus potest confidere, nila propter standalum esset omittendum: secundum Tho.secunda secundae.ltati. anu.& Qt.iiii.an.XV.
44쪽
oes ne alii ex hoc sumant occasionem dandi consanguineis in lignis. - Honorans aliquem diuitem propter diuitias, dc non propter
uirtutem,personarii acceptor est,quia accipit Pro causa,auod non est causa,non enim diuitiae sunt causa honoris, feci uirtus,quia honor praemium uirtutis esse dicitur.Ex S. Tho. secunda secundar.q.lxiii.ar.iii. Similiter si iudex det sententiam pro aliquo,non quia sic iustitia requirit, sed quia est amicus, uel quia oflari munus,& est peccatum maius,& minus, secundum actus qualitatem,& quantitatem. ς Acceptio personarum non est in his,quae gratis dantur: quilibet enim de suo potest dare uni, & non alteri, cum non teneatur:secus enim si ex debito destribueret: Tho. ibi. t.Lad tertium.& prima secundae.q.xcviii. ar.iiii.ad secundum, Vnde cum Deus nulli sit debitor, acceptio personarum in eo locum non habet. 6 Peccatum acceptionis persimarum est grauius in re spiritualiquam temporali:secundum Tho. secunda secundae. q. lxiii.M. H. quia offinditur maius bonum. V Peccatur etiam qua loque hoc genere peccati,in his quae sunt fide in impositione poenitentiar,& circa matrimonia.xxci. q. ii.c. i.In receptione hospici .Hii. s.ciquiestamus,& in elemosinarum largitione.c. si cupis.mi.q.i. H diues praeferatur pauperi in iudicio eo quod diues est, uel pauperi iudex misereatur subtrahendo diuiti,quod iuste sibi debetur, contra illud, EXO.xxiii.pauperis quoque non misereberis in iudicio.
ma. q. ix.ar.i.quoddam tedium operandi importatorietem
aggravans,& semper est peccatum,quia uel sucit dolore de bono spirituali,de quo gaudendum est,uel de malo,sed immoderate Et est speciale uicium,quod iacit tristari de bono diuino, te quo charitas gaudet. Et ex suo genere est mortale peccatum,quia secundum propriam rationem contrariatur cnaritati,secundum Tho ibi. M.tii. Si tamen in sola sensualitate co- sistat,& non pertingat usque ad rationis consensum,propter inipersectionem actus,erit ueniale peccatum. Si autem peruenitur usque ad rationis consensum, est mortale . Et hoc est,
quando ratio conuertitur in fugam torrorem, dc detestatio.
45쪽
anem boni diuini,came contra spiritum omnino p uesenter& contrariatur praecepto de sanctificatione sabbati, secundum Tho. ibi supra. Accidia mortalis est tunc,quando homo tristatur in his, qtianiminent facienda de necessitate propter Deum, & ad salutem animae,& adest rationis consensus. Talis enim tristitia cotrariatur delectioni quae sequitur Dei dilectjonem,& consequenter charitati contrariatur. Quando ergo quis propter tale tedium dimittit ea , quae sunt necessaria ad salutem uel deducitur in aliquod mortale,utputa, in desperationem uel deliberate appetit mollem,uel nuqtiam esse creatum, uel uellet esse bestia,& huiusnodi,uel deliberat facere minime ea, ad quae tenetur ex praecepto,uel incurrit aliquam magnam infirmitatem potens se iuuare,peccat mortaliterata nota quod hoc pec catum communiter est mixtum cum alio,ut si nunc delibero propter accidiam no ire ad missam,est unum peccatu mortare,& post non uolo ire, est aliud peccatum omissionis, haec secundum Tho. ubi supra.anili. te ma. Accidia est uitium capitale secundum Tho.secunda secund supra. M.tiii.cui Greg. sex filias assigna scilicet malitiam, quae 'bonum detestatur, rancorem, pusillanimitatem, desperationem,torporem circii praecepta,euagationem mentis circa illicita, te quibus in suis locis dicemus. Qui de alterius prosperitate tristatur,eo quod uidet talem prosperitatem nocere contra iustitia alteri,non dicitur accidiosus nisi talis tristitia adeo eu grauate ut negligeret facieda,uel in malu aliqd Iaberetur.
ACCOLITU S. ACcolitorum ossicium est praeparare luminaria,& ipsa por--tare coram ministris altaris,ut in .c.perlectis.xxv. list. Huic tradit episcopus candelabriim,dicens. Accipe cero ferarium cucereo,& scias te ad accendenda luminaria ecclesiae mancipari. Accipit etiam urceolum uacuum ab Archidiacono,dicete episcopo.Accipe urceolum ad etani dedum uinima, & aquam in
eucharistiam sanguinis Christi,& in datione urceoli, imprimitur carracter,secundum Tho .iiii sen. dist. iiii q.ii. & circa ipsim est eius principalis actus. Accolitatus est suprarimis ordo inter quatuor minores siecit. dum Tho.1bi. Accolitus etiam praeparat urceolos cum uinodi aqua, Thou supra , cuius principalior actus est in multa
46쪽
A Ctiones a iure ciuili oreum habent,secundum Inno. c. quq 1ia ecclesiarum, te consti. quarum quaedam dicuntur bonet fidei,ut in cicum uenialis,de excep. quaedam stricti imis, isti. de ac. .actionum,quaedam dicuntur actiones pei sonales, de quibus refert Gemi.c. dispendia, te rescri. lib. vi. adducens Fraci sciam Vercellen. quaedam dicuntur reales , de quibus Gemi. ubi stipra. Sed quoniam haec materia ad forum colentiosum Pertinet,propterea non me ultra extendo de huiusnodi. Actus moralis est bonus,uel malus principaliter, ex obiecto,& fine,aut ex circunstantiis, secundum Tho prima secundae, J XViii. ar.ii.Et obiectum, finisque, ad speciem moris actum eterminat ex Tho. iiii. 1en. dist.xxxviii. q. ii.ar. ii. qt.d.
Δ Ccusatio contra reum ad uindictam, a canone est instituis ε'O,secundum Thoniti. sen. dist.xli. q.v.ql.ii.&ne habes culpam,quasi innocens sustineatur,ibi, list. xxxv.ar.iii.Et exerceri debet ad punitionem,propter bonum conseruandum,quo remoto,iustitia destrueretur, sicque ut caeteri quiete uiuant,
uel propter suum interesse , fieri debet , alias peccatum
In criminibus,tribus modis procedit potest, scilicet inquisi
tione,quam praecedere debet clamorosa insinuatio,quae acci sationis locum tenet,accusatione, quam debet praecedere inscriptio, lenuntiation quam debet praecedere fraterna correctio,secundum Tho.quot.xi.ar.xiii. & de accusa.c. qualiter de quando, el.ii. Vide ibi. m. Accusatio proprie sumpta, liffert a denuntiatione,quia in accusatione attenditur criminis punitio,in denuntiatione uero fratris emendatio : Tho. fecitnda secundae. q. lxvii.ar.iii.ad. ii. lxviii .arii. Differt secundo, quia accusationem non debet de necessitate praecedere secreta admonitio,sicut in denuntiatione uria praeceptum euangelicum,quando scilicet de pecCantis emenda agitur,secundum Tho.uer. q. iii.arii. ad. iii.Differt tertio,quia accusatio si in scriptis, ut dictum est, &.xxiiii.φVissic accusatorum. Quarto quia accusator obligat se ad probandi fecundum Tho. seciuada secundae. q.lxviii. an.ii.ad
iu.non autem denuntiator. Quinto , accusator obligat se ad
47쪽
denuntians. Et nota quod instriptio ad poenam talionis en necessaria secundum Io.glo .c.instriptio.iau. q.iiij.Et licet non fiat talis inscriptio,tamen deficiens in probatione,debet poena talionis puniri iecundum Accur. & Bario. l. ii.C. de instria.& haec est communior opinio , quam sequitur etiam. Io. III.
hic dicit Speculator posse tolerari, quod talis istriptio no fiat. 4 Consuetudo per quam poena talionis est abolita ualet,secudum Feli.in .c. superbis,de accu.col .iii. in princi. quia proptescantiquum rigorem ab accusatione multi retrahebantur. Et Tho. secunda secundae. q.lxviii.ar.ul.ad. i dicit,quod accusans ex iusto errore,&. desciens,non punitur poena talionis.s Nullus debet accusare nisi de re certa,unde non potest inter uenire ficti ignorantia.Tho.ibi,ar.id. ad.i. Vide in.c. qualiter& quando,el ii. eo.ti.& Pa.in ul. not. debet etiam acculatio uiua uoce exprimi,& praesente accusato.c.praestripta.ii. q.s.s Accusare tenetur quis alterius crimen,quod vergit in multitudinis corruptelam corporalem, uel spiritualem , dummodo sussicienter nossit probare,quod ad accusatoris ossicium perintinet:secunctum Tho. secunda secundae q. lxviii.ar.Lquauis canoni star oppositum teneant iecundum Glo. in.c. qua propterii. q.ii.& peccant non accusando,uel non denuntiando, propter bonum publicum,quod anteponi debet malo,pateticulari,quod ex accusatione sequitur. Secus autem quando no potest probare, quia nullus tenetur ad id, quod debito modo non potest perficer secundum Tho .ibi supra. Qui autem dicunt,qu8d non tenetu debent intelligi in foro exteriori, secus in constientia ,secundum quam a Deo poniuntur.
et Quid si tale habetur in secreto3Resp5deo,qudd si sit in secre
to per consessionem ficramentalem,nullomodo debet reuelari,quia hoc Et non ut homo,sed ut Dei miniae S maius est uinculum secramenti,quam cuiuslbet hominis. Si uero alite tunc uel hoc vergit in periculum corporale,uel seirituale multitudinis,uel in graue dannum alicuius personae tuc tenetur propalare, uel testificando, uel denuntiando, Non enim potuit contra hoc debitum obligari per secretum commissiim. Si uero sint talia,quae prodere non tenetur, & habet in secreto,non debet prodere,etiam praelato praecipiete, quia
seruare fidem est de iure naturali, cotra quod nihil ab homb.
48쪽
ve potest pnrcipi. Haec ex Tho.secunda secundae. q. l . ar. i.&Pa. c. qualiter & quando,el. i. de accusa. Idem de religioso,cui Praecipitur ut revelet huiusmodi secreta, quae mani stare notenetur peccaret enim tangendo fidem &c. Tho. qi. i.ar. 6.
intellige non teneri quando non potest probare,nec praecesi sit infamia,uel huiusmodi,nec obstat si iurauit dicere ueritatem,quia iuramentum intelligitur fatua conscientia, di secundum formam iuris. Eodem modo dic secundum praedictam distinctionem,si iurauit non manifestare,debet intelligi iuramentu fatua iustitia iisa iuramentu. .xvii. Inquisitio. .viii.
8 In priuato crimine non admittitur, ac accusationem regulariter nisi ille cuius interest ut uidetur uelle glo.T de priua. delic. l. s. nisi sit tale delictum,ex quo poena pecuniaria fisco applicanda imponi debeat,timc quilibet de populo ad accusancium pro illa pinna admittitur,secundum Bar .in ru. de Po. . quavis Bal.contrarium teneat.C de fur. l.aduersus.s In crimine publico,quilibet,qui no prohibetur specialiter lege, aut statuto, aut conditione, admittitur ad accusandum. Qiii autem prohibeantur , habes de accusa.in multis.c.&. iii.
o Clericus tamen ad publicam uindictam accusare non debet, etiam si poena sanguinis non uenit imponenda, secit.c. sicut sacerdotes. ii q.vii quia huiusinodi odiosis, non debet se immiscer se cundum Pa. m. c. cum P. de accu. sed si prosequitur iniuriam suam potest,etiam si uenit sanguinis poena impone' da, secundum Pa. ubi supra, dummodo protestetur, quod
non intendit accusare, ut poena imponatur. Textus est Uarius, . c. praelatis, te horari. lib. vi.
ii Accusans aliquem,& imponens ei salse aliquod crime, quod
est inluniniari, peccat monalite agens contra iustitiam,in re magni ponderis,leneturque satisfacere intellige, quando ex malitia in salsam prorumpit accusationem , O non exanimi leuitat uel iusto errore. ex Tho. se da secude. q. lxviii.ar.iii. a Peccat reus das aliquid accusator ut a iusta accusatione desista etiam si esset damnatus ad monem,quia inducit eum ad peccatum,secundiani Tho. secuda secundae. q. lxix.ar. ii ad primum, luauis huic peccato,lex ciuilis remediu non apponat. 3 Accusato licet se defendere,non calumnios ς,sed uel uel itate, M non tenetur propalare occultando per aliquem coue
49쪽
ACCUSATIO.nientem modum,uel non respondendo,ad quς non tenetur respondere,non tame licet ei seisitatem dicere, uel ueritatem iaccultare,quam confiteri tenetur,neque dolum,uel Daudem adhibere, quia dolus,& statis, uim mendacii habent, & hoc est calumniosae se defendere.Tho. secuda secudae. q. lxiX.art.ii. 34 Accusato licet de linare iudicium per appellationem, quado iniustae aggravatur a iudice, sicut Paulus Caesare appellauit,
Act. V. non autem causa morae afferendar,ne contra eum iusta sententia proferatur, hoc enim est calumniosae se defendere,quod non licet,quia iniuriam iudici facit, ossicium eius impediendo,& aduersario, cuius iustitiam quantum potest perturbat,seclidum Tho. ibi supra,ar iii.&.ii.q Vi. c. Omnino. s Condemnato ad monem iustae, non licet se defendere, quia ex parte sui bellum esset iniustum,sicque peccaret. Potes tame fugere sine peccato,qtua nullus ita alannatur,ut sibi mox tem inferat,sed ut patiatur: ideo non tenetur id facere, unde mors sequatur,quod faceret,si ib1 maneret. Et licet custodes fustendo ponantur in periculo, tamen hoc non intendit fugies.Et quia dat operam rei licitae, malum quod custodibus insertur,ei non imputatu secundum Tho.ibhar. vi.& Caici secunda secundae supra. 5 Si uero detinetur in carcere pr er poenam sanguinis,ut propter debita,uel alterius ostensam , uel quia est damnatus ad carcerem in poenam ad tempus,uel aliter, no potest sine peccato sugere,quia alteri iniuriam faceret, & tenetur secere po nitentiam, T lio. ubi supra, & Caie.art.in glo.c.inter caetera.
7 An incarceratus ad mortem, possit tangere carcerem, insta
8 Condemnato iniustar,licet resistere,& se tueri,quia tale iudicium simile est uiolentiae latronum, quibus licite resisti potest, ita & malis principibus in tali casu, & sugere: nisi forte
Propter scandalum uitandum, cum ex hoc aliqua grauis tu
batio timeretur quia non quaelibet sui defensio est licita, sed
tantum illa, quae cum debito maderamine exercetur, e S. Tho. ubi supra,ar. Ultimo.
U Relisio si tamen incarcerati ex quacunque cause fugere non possunt extra sua claustra, quoniam uoto supposuerunt serraelatis suis. Caie.secunda secundar.q.trix supra.
50쪽
ACCUSATIO. Isso Qui iurauit redire ad carcerem,nisi carcer sit iniuriosus,tenetur redire,secundum m. m. si uero, de tu. tu. etiam si subsit moriis pericillum,insea iuramentum. .Xid uide latius. 21 Condemnatus carceri,ut fame moriatur, potest si sibi minis stretur ab aliquo comedere sine peccato, quia non sumere esset seipsum occidere , non tamen tenetur comedere si non Mult sed potest patienter ferre. ut quidam dicunt. Cale. secunda secundoq. lxix ar. vl.ad.viii. dubiuna dicit,quod tenetur comedere, & alii a custodibus cibum ministrantes non peccat,quctuis etiam in hac extrema necessitate non teneantur cibuministrare,quia secundum iustitiae ordinem in illa constituitur,prima opinio uidetur magis consona, quia legimus semctos condemnatos ad mortem posse fugere ,& non fugisse, sed patienter tolerasse, ita di quilibet damnatus iust , potestratieter mori,nec seipsum interficit,sed a iustitia . Sed opinio Caie.est verior,& consorinio distis S.Tho. ibi, si recte consideretur,infra,carcer. . tui.
auris eXigitur,peccat mortaliter, quia contra iustitiae debit tunes ut quis non obediat suo superiori,& ideo si negat, uel occultat ueritatem,quam fateri tenetur,mortaliter peccat. Si uero iudex non exigat secundum formam iuris, uel exigat de his, te quibus non potest,non tenetur responder sed potest Prudeter subterfugere,uel per appellationem, uel alio modo, ad eius intentionem non respondendo, nunquam tamen mentiri debet,quia omne mendacium peccatum est,ex Tho.
23 Si praelatus extra iudicium in aecipiat alicui Ut revelet pectatu alterius,quod non est publicandum . peccat, nec ille tenetur suum, uel alterius peccatum prodere. Si autem in iudicio, ordine iuris exigent non peccat iudex praecipiendo , quia ipse non exigit,sed accusens,ini iudex ius reddere tenetur,& tunc quis tenetur profiteri peccatum proprium uel alterius,ad prς ceptum iudicis, uel appellare si contra ordanem iuris ei mapiatur.Tho. iii .sen. dii .rix. q.h.ar.ih.qLV. ad.V 4 Si peccatum sit omnino occultum,non debet in iudicio confiteri,nec debet exigi iuramentum de ueritate dicenda, superco,quia occulta soli diuino iud cio reseruantur: sed quando