Bartholomaei Fumi Vilaurensis Placentini ... Summa quae Aurea armilia inscribitur, continens breuiter, et strictim quaecunque in iure canonico, & apud theologos circa animarum curam diffuse dispersimque tractantur

621쪽

inde in fide instruatur,& illius perietierantia experiatur, ne tepestente illo seruor ad uonaitum redeat.

- tus,uel subdelegatus,& omnes ad istos reducuntur,ex do trina S.I ho.secunda secundae. q.lxvij.ar.j.& de uerbo .sig. Lorus,& quilibet,cui non est pronibitum, potest esse iudex:

ar. cum apud,de spon. Prohibentur autem surdus,lmutus, perpetuo furiossis, pubes,tamina,seruus, excommunicatuS,consanguineus rei,inimicus actoris, uel alia causa suspectus,& imperitus, seu illiteratus. De his Pa. in. c. scismaticus, de restrip. Contra tales potest fieti exceptio. a Solent iudices in his specialiter peccare,uidelicet scienter iniuste iudicantes,uel ex ignorantia,quam potuerut uitare studendo,uel consulendo. Secundo,quando iudicant non seruato iuris ordine,maxime in essentialibus necessario, utpu- puta cum sussicientibus testibus,& huiusmodi: etiam quod iuste iudicent.Tertio,quando usurpant ossicium,iudicantes personam,non sibi subditam,uel de occultis,quae latum nouit Deus,uel quae non possunt probari. Quarto,si remittiit

Poenas,non punientes maleficia,ex amicitia, uel auaritia,uel alio modo respectu unde grauiter laeditur resipia. & ipsi sunt rei omnium malorum,quae sunt,propter suam indiscretam pietatem. Quinto,quando differunt administrare ius, precipue petitum,quia etiam non petitum facere tenentur, & inuigilado,rempublicam,malis hominibus purgare,& de omnibus damnis exinde parti ex Oriis propter eorum dilatio. nem,uel negationem iustitiae satisfacere,& in omnibus prς- dictis mortaliter agunt,ut dicit Cai. ibi in summa, tita committunt in iustitiam,quae ex suo genere mortalis est,quia cotra ius diuinum,humanum,& naturale est. Et ex hoc,quasi infinita committunt peccata, secundum causas quas tractat. Peccant etiam si no seruant recta stallata ciuitatum, & leges,

maxime quando iurauerunt seruare. Dicamus nunc magis paniculariter,ut eorum culpae magis appareant.

3 ludex non potest ordinarie iudicare sine acto re.c. legimus, de accu. sed bene extraordinarie. Aliquando euidentia Bet1 accusat,ut quando iudex uidet, & in inquisitione infamia tenet locum accusatoris.c.euidentia,de accu. In denuntiatione

622쪽

non proceditur contra reum, sed pro reo ad correctionem, ideo non requirit accusatorem, secundum Tho. secunda secunda . lxvij supra,inquisitio. 6.vj. ii J.Denuntiatio. .il. 4 Audex in causa ciuili non potest compellere partes ad compositionem,nec etiam princeps,ordinaiie,in .l.j.ffde ΠΟ. ope. nun.nisi lis esset nimis longa, & ita perplexa, quod de facili finiri non posset. c. placuit.xc. dist. Nec cum bona conscietia. Potest absolute reducere partes ad compositionem,quando iura partium sunt clara,ut quia conclusum est in causa,& iudex scit pro qua parte debet serre sententiam, secundum Io. an. nisi quando iura partium sunt ignota secundunt Spec. ut dicit Pa .in .c.f. de transsuel ex aliis cucunstantiis posset facer e, ut quando aduersa pars,quae ius non habet, est potens,

di posset appellare , & sic alteram partem pauperem multum laedere,& tunc praesumitur quod melior est compositio , dc sic potest hortari ad compositionem,cum melicii sit, quam litis prosecutio. Iudex ex debito ossicij tenetur purgare prouincia prauis hQ'minibus. l. congruit. B de o praesi. quod si non facit, tenetur de negligentia. Quomodo debet inquirere delicta,uide Bal in. l. gallus. st.de ube.& posthu.ε Iudex ordinarius,uel delegatus ecclesiasticus,iudicando, pro suo labore de iure canonico nihil potest petere, de ui.& ho. cle. Cum ab omni,& per Pa.& Ioa an . ibi, te delegato,& de ordinario. Est etiam glo. i. c. non licet.xi. q.ii3.Et si aliquid receperit prςter comestibilia,& potabilia,quq in paucis diebus

consumi possint,tenetur restituere, nec potest liberavi exire. Nussione dantis: ar. in. d.c. statutum, te rescrip. lib M. Et si re .stituat in fraudem,ut inde iterum donentur, non Iiberatur, secundum Plo. in .d c. statutum. Secus est , quando sine fraude facit,& ille post iudicium factum liberaliter donat, saluatur secundii .d glo De iure uero ciuili, ordinarius secularis petit sportulas,nec aliud potest petere. c. offerat. iij. q. iij. quae sportulae, idest munera, quae, uel quanta sint,a lege non est definitum,ut aucte. generaliter. C. te epi.& cle. Daegatus uero etiam a principe, quando causa excedit centuin aureos, no habebit nisi.iiij.aureos, tuos a principio, & duos in fine: quod si non excedit,nal habebit.Aucte. de vidcis. s. ae autem

l/bor,exceptis comessibilibus,& potabilibus, secundum Si

623쪽

in. d.c.cu ab omnis liberaliter sunt oblata, & in paucis diebus consumptibilia secundum gl. i. d.c. statutum: Omnia autem alia munera iudices omnes accipere prohibentur,quan- tumcunque parua. Ude o T. praesi.l. plebiicito,& accepta tenetur restituere,siue receperint,ut iudicem,sive ut causam expediant.c. exigit, te censibus,tib.vi. supra,dominus. .ulti. ν Alii officiales inseriores,& nuntij, maxime quando non habent redditus deputatos,possimi recipere secundum consuetudinem. Assessor uero salariatus,si aliquid recipi tenetur restituere:ar. in . d. c. cum ab omni,supra dominus. .xiij.s Si iudex secularis extra domum habet profuisti, & etiam testes,possunt petere expensas,etiam si sit ecclesiasticus delegatus,in. d. c. statutum,&. iiij. q. iiJ. β.Venturus, quia nemo cogitur militare sumptibus propriis: in moderamine tamen tali,ne partes enormiter laedantur ar. x. q. iij.c. illud. Delegatus uero ordinaris ecclesiastici,cum proficiscitur habebit expen- , fas pro uictu,& uicturis equorum,& huiusmodi, nisi sit delegatus ad causarum uniuersitatem,uel ad unam,& malitiose, quia tunc ordinarius prouidebit de proprio: ar.in .e. Inter caetera, te osor. non autem ordinarius ecclesiasticus cum proficistitur habebit expensas, nisi cum proficistitur pro consecratione ecclesicitat in . c. cum sit romana,de simo .uel cum uisitat prouincitam suam. c. cinia Apostolus, te cen. lib.vj. Si tamen delegatus ecclesiasticus non habet redditus, uel beneficium ecclesiasticum unde uiuat,potest petere id quod posset iudex delegatus principis,ut dicit Pa. in . d. c.cum ab omni.s Iudex ordinarius,aut delegatus,quando potest petere expensas,non tenetur computare illas quas domi secisset, se unda Pa.in. d. .cum ab omni:& haec opinio est benignior,licet xl. in eodem .c. dicat quod tenetur. Haec opinio est secutior, altera uero magis vera. Consuetudo qua dantur sportulae ordinario. delegato,siue prςcesserit exactio,siue non,non excusat eos, secundum Pa. in. stc.cum ab omni,per illum tex.licet Car. m. l. c. statutum,in cle. de elec. dicat quod excusat, quan-

non praecessit exactio,& quod possunt compelli ad obseruandum laudabilem consuetudinem, allegas.c. ad apostolicam, te simo. Sed illud c. loquitur in spiritualibus , ubi uidetur se obligare,quia est suus parochianus, concordat Bart. in I.cum de in rem uerso. isde usu.

624쪽

io Iudex ecclesiasticus ordinarius ,non potest pro assessore petere salarium,quia ipse tenetur scire canones, de quibus agitur coram eo: ideo si nescit prouideat de suo. Delegatus tamen cum indiget uere assesso re, potest petere, cessante omni Daude in . s.c. statutum. .asi essbre,quod si Daudulenter petit, ultra mortale,tenetur restituere. Potest tamen petere pro not rio dummodo non participet in lucro, in. t c. statutum. ii Dans aliquid iudici,ut eum corrumpat, non potest repetere illud Jecundum Pa. in. s.c.cum ab omni,in gl.j. quia turpitudo ex utroque est. Si dedit,ut iustam det sentetiam,qui alias, nolebat dare,uel ne det iniustam,uel ut ius suum conseruet, quod licet, uia redimit uexationem suam, secudum Pa. ubi supra. Potest repetere. c.nemo, te simo. quia hic non stamus praesumptioni,sed ueritati. Si autem dedit, ut simpliciter iudicet,non repetere poteri nam principalem causam amittit: st. de condi. Ob.cau. l. ij.

si Iudex ecclesiast cus quicunque, qui contra iustitiam in graua me alterius partis in iudicio quicquani facit, per gratiam, uel sordes, puta per pecuniam, suspensus est per annum ab executione ossicis,& debet condemnari inquantum laesit partem,& si durante suspesione si ingerit diuinis,st irregularis, nec potest dispensari, si per papam. cum etenim, cie re.iu. lib.vj. Peccat etiam in hoc , cum contra iustitiam agat, &grauiter.

xi Habens causam iustam,& dans iudici Pecuniam, ut iudicet pro si quia aliter non uult iudicare,non peccat,quia redimit

suam uexationem,secundum Pa. i. d. cum ab omni . Nec

est simonia,quia non dat temporale, ut acquirat spirituale: quia iam ius quod redimit habebat. Secus esset si per senten

24 Iudex tenetur ad restitutionem parti laeta, si ex eius neglia gentia, dolo,uel lata culpa damnum aliquod incurrat, secundum glo. in .c.quoniam contra, te proba. Ibi Pa. dicit esse uerum in foro animae, quia ex sita culpa proximum daniscat, Advocatus. .xi 'Secus est in delegato, qui est obedientia tu dicat sicut scit,& insormatur ab assessore, dummodo faciat, , bona fide, non tenetur ad aliquid, etiam quod iniuste iudi caret sedassessor tenetur. l. ii. st. quod quisque tur. Da modo

625쪽

a V D E X. 3ος oon fuerit negligens,nec in dolo in eligendo asssorem,qui

reputabatur sussiciens,& bonus,& ita credidit:alias non exi cusaretur.Negligentia autem facit iudicem culpabilem,quan, do causam finire negligit,uel habere notarium, uel aduerte-- re quid scribatur,uel de aduocatis,ut tenetur non prouidet, . non curat studere pro casibus occurrentibus ,& pro his,quae ad ossicium suum pertinent. Sed multo plus dolus facit eui culpabilem,& teneri de omni damno.C.iae poe. Iudi. l. nouo iure. Si est iudex ecclesiasticus ordinarius , uel delegatus, &l talia agat contra conscientiam,& iustitiam, est suspensus pernnniam ab executione ossicii per.c. cum etenim, de re iudib. H.ut supra. .Xii. is Iudex secularis tenetur iudici ecclesiastico praestare brachiuseculare,quando eius subditus resistit de facto contra ius:secus si de iure,& ille ad superiorem appellauit. Pa.an. i. de osor. Idem quando uexat exemptum ostendentem suam exemptionem,non tenetur iuuare.Et not.secundum Feli.in.c.i. les n.quod quando iudex ecclesiasticus potest per se exequi, non debet uocare tale auxilium,quia iura dicunt du loquiuitur de hoc auxilio,si opus fuerit,uel necesse. 6 Post latam sententiam definitivam, iudex non potest illam ,

mutare,nec corrigere,licet si sit de maioribus,pos sit eam declarare,secundum Pa. in. i. te postu.in glo. non autem si sit de inferioribus,& arbiter .secundum eundem.Interlocutoria autem bene potest corrigere,& reuocare,in.c.qualiter, & quado,el.i.de a u. cipiuntur inquisitores, qui sunt priuilegi t j.c.ut commissi, te haere.l.vi & in gh insta uer. mutandi, supra Arbiter. .xis,msia,sententia. s.lii. Iudex non condemnans partem aduersam in expensis,si fuit petitum hoc ab altera parte, tenetur de suo restituere. C. de iudi. l.sancimus:quod limitat glo. m. s. de rescrip. Et not. quod iudex iurat iudicare secundiun quod sibi uidebitur, idest secundum bonum iudicium,optime legibus in matum,& non,ut sibi placet,secundum Pa. . i. de post ingl. uerbum enim uidetur,rationis discursum importat. 3 Iudex secularis nullam iurisditionem potest habere in cleri-co,Vel persona exempta,neque in ciuilibus, neque in criminalibus.C.de epi.& cle.auth. statuimus. Vnde clerici non possunt in suum iudicem cossentire tisi sit persona ecclesiastica,

626쪽

I V D E X. di de consenssi episcopi sui. c. significasti, de sero competeti.

Nec exemptus potest renuntiare priuilegio exemptionis , ut dicit Pa. in .d.c.significasti,quia exemptio non suit indulta in merum fauorem exempti, sed etiam in fauorein superioris, ex quo infert m. ibi, quod episcopus non potest absoluere exemptum ab excommunicatione, etiam quod renuntiaret exemptioni,& multo sortius moniales,quia sortiora Driuil gia comuniter habent,& Cautela ualidiori defendentiae sunt. o Si clericus conueniat laicum coram iudice seculari,& seculiaris reconuentiat clericum,& iudex serat sententiam in ciuilDhus contra ciericum,tenebit sententia,quia sectus est suus iudex per reconuentionem, temul. peti.c.i.&.ii. &. iii. q. Viii. c. cuius agendo.Criminaliter autem non potest reconueniri. c.

neganda iii. q. ii intellige communiter,quia sallit,quando clexicus est traditus curiae seculari,& quando interuenit episcopalis authoritas, . autem summaria quae ponitur. ii q. t. in principio,ponit duos alios niodos,uidelicet in causa seudi, di quando est incorrigibilis Cnec licuit. xvii. d. Idem dicitur quo ad monachos si interueniat abbatis licentia.uide Pa. de iudi. ibi.c.at si clerici. ao Si clericus,qui commnniter pro clerico habetur,capitur a iudice laico propter maleficium, & deprehenditur cum tonsura,& habitu clericali,debet incontinenti restitui curiae ecclesiasticae, in cognitione causae de clericatu probante aduersario,si uero ante deprehensionem se gerebat pro laico , &sc communiter habebatur,etiam quod tempore deprehen- sonis suisset in habitu clericali,non est restituendus, donec de clericatu fidem secerit, interim processiis iudicratis quie

Inchoato processii cotra aliquem,si isto interim sat clericus, nil potest allegare clericatum .sside iudi. l.si quis postea , tam in tex. quam in I. quantum ad executionem in rebus sienda quod autem persona capi possit, letineri in carceribus, & de capitari,fieri non potest,cum peisina clericalis sit exempta,

nisi prius degradetur. Idem dic de omni religioso prosellio,

Qui mortuus est mundo.l. deo nobis.C. de epi.& cle. nisi pro

telsionem in carceribus ficeret,ut not. Io.an. ibidem.

ar An delegatus papae delinquens in sua delegatione possit c

xam ordinario loci conueniri,uide D. in.c.fi.de rescrip.& Io.

627쪽

an. ibi. & Autenctica in qua prouincia. C. ubi de cri. agi

oportet.

23 Laicus,laicum sub papa in re ciuili conuenire no potest: Palin.cilicet ex suscepto,de .compe. nisi ex consuetudine.c si clericus, te se.compe.uel in terris subiectis ecclesiae , quo ad iurisditionem temporalem, ut ibi:uel quando causa spectat

ad iudicem ecclesiasticum de iure.c.tua, te or. cog. uel qua lovacat imperium,dc causa ad Imperatorem spectat, Ut in. d.

licet,uel propter principis negligentiam in ministranda iustitia: in. d.c. licet,uel quando impetratur a persona miserabili, uel oppresib,de .compe.c.ex parte. B. uel quando iudex inprouincia non habens superiorem allegatur sitspectus, uel

non uult iustitiam sacere,ut no.in aute.col. ix. ut differe. iudi. au.ύ4.&.ii. uel in causa reconuentionis.iii. q. viii. c. cuius in agendo,uel causa mortuariorum a desunctis relictorum,auten. de ecclesia.thssi autem,col.ix.uel si iudex inuocat auxilium ecclesiae.XXm. q.V.c. administratores, uel ratione administrationis assumptae a laicis,ut not. in .Qiudicatum. d.lxxx.uel

si homines laici indebite collectentur.xii. q.ii.c. Ecclesiarum seruos,uel si non sit iudex,uel superior in prouincia,aute. ut disse.iudi β.Si uero contigerit,col.ix.uel si nascitur ambigui- tas,dc magna difficultas inter iudices.c. per uenerabilem, quisi.sint leg uel quando agitur per uiam denuntiationis euangelicae. nouit, te iudi.uel quando causa profana est annexa cum causa principaliter spectate ad ecclesiam, cuius exempluponit gl. de dote.in.c.de prudentia de do. inter ui.& uxo. Vide de praedictis Pa. in. d.c.licet,& praed1cta sunt uera de iure,

sed de plenitudine potestatis,omne ius sub papa uersali P

test,quia omnium est iudex,seruans omnia iura humana in isto pectore,'dc caetera. Est enim uerus Christi uicarius, dc omnium pastor. - Iudex debet esse peritus.c.siscitatus, te rescrip. ut quaerere ab aliis non habeat, quicquid,eum oporteat loqui. c. ex literis, de consan.& af& li sit illiteratus,habeat tamen peritiam tu dicandi,& tunc potest ei causa committi. C. de iurisdictione omnium iudicum. l. certi iuris, Sed iudex maxime ecclosiasticus,esse non potest,nili peritus saltem mediocriter in iure.c.cum nobis olim, de elect. ex quo insere m. in . d.c. silotatus quod contra iudicem delegatu potest excipi,quod non

628쪽

possit esse iudex,quia est illiteratus. & non habet iudicandi peritiam. Cum igitur religiosis imperitis, a sede apostolica

causa committitur,potest contra eos excipi, quod iudices esse non possunt,nisi quando certa per na daretur. Quoniam S aliqui religiosi in rure periti reperiuntur. 2s Quando mandatur iudici,ut simpliciter,& pure iudicet, propter hoc non remouetur ordo iuris, sed tantum pernitiosa subtilitas.Ad hoc gl. in cle.saepe,de uer.sig. in uerbo simpliciter. Si uero dicatur,ut procedat sine iuris solemnitate,censetur ammota solennitas iuris ciuilis,& canonici, non auteni diuini,& iurisgentium,secundum m. in.cide iussi. Unde ea remouentur,quae sunt iuris positivi. Ideo infames possunt essietestes,& personae reprobatae:requiruntur tamen duo testes, . citatio partis,&c.

si Si dicatur quod iudicet sicut uult, secundum Pa.ibi, intelligitur dolus e3 elusus tantum: ideo ius alteri tollere non potest sine causa,nec contra ius naturale,uel contra aequitate,quod idem est,in cle. pastoralis,de re iudi. Si uero dicatur, iudicet secundum ueritatem,& quitatem,secundum Pa. in. literas, de iur.cal. debet seruare solennitates, & rigorositates, iuris positici Melius tamen uidetui dicere do. Antoni. quod non tenetur ad rigo rotas, propter hoc uerbum aequitatem , per quod uidetui, quod iuris apices non teneatur sequi,non tansentes ueritatem negotii, sed ciuilia iura seruare, relictis lennitatibus. 7 Si dicatur iudicet ut sibi uidebitur iudicare debet iudicio intellestiis,cui congruit hoc uerbum uidebitur, secundum Pa. in.c. i. te iudi. Idem si clicatur, relinquo arbitrio, uel iudicio, tiel prudentiae tuae,quia tunc denotatur arbitrium boni uiri, ratione regulati,sicut cum dicitur,sicut uisum fuerit. Similiter cum dicitur,ut placuerit,ut existimauerit,&c. importatur arbitrium praedictum,non nuda uoluntas,in. l.fideicommissa. .quanquam.fs de legaeui. Pa.in. i. de consti. Est lex. cum

23 Si dicatur sine strepitu,& figura iudicii, tunc omitti possunt

omnia,quae non sunt de iuregentium, uel naturali. Vide incie. saepe,de uerb. sig. Si dicatur summarie, intelligitur ut bieuiter fiat,comprehensa tamen tota negotii substantia, & noo lso aliquo de substantialibus,ideo debet formari libel

629쪽

I V D E X. 3o lus,contestari lis,sententia dissi nitrua dari. Sibi dicatur de B-cto, uel postpositis rimulis,& apicibus iuris,uel de fano,&c. Vide Ar. flo. iii. par.ti. IX.c.xv. Ex dictis elice, quod ii quis pactum facit cum suo factore, quod dabit salarium prout libiiiidebitur,dare tenebitur ad arbitrium boni viri, secundum quod alii Dctores consueuerunt habere,& non pro tua uoluntate tantum. l.quod si nolit.st. de edd.aedi c. .quia assidua. Secus esset quado addita suissent aliqua uerba restri tiua nudam uoluntatem signantia: ut si dixit, dabo secundum quod mihi placuerit,nec plus,nec nainus,nec uolo,quod possit aliquid allegare,&c. Tunc non tenebitur nisi secundum quod uult,quia scienti,& uolenti,non fit iniuria,nec dolus. Et pretiatus quando potest dispensare in austermitibus, ut sibi uidetur,intelligitur tamen uoluntate ratione regulata, & non nuda. Ide quando copromittitur in arbitros,ut eis uidebitur.

as Iudex secularis potest iudicare de his,quae sunt peccata , ut de furiis, usuris,& huiusnodi: Pa. in .c. cum sit generale , de so .com pe.& coram eo potest obi ici de iuramento, quando non uertitur dubiu de eius ualiditate,ut in. rex debet. xxiii. v. Si uero dubitatur an praedicta sint peccata, uel ne, ad Gisesiam pertinet iudicare: qui filii sint leg c. per uenerabileni,& cle. unica, te ulli.Nisi in crimine hqresis,de quo nullo modo se debet intromittere,& nullum aliud excipitur,secuduni Pa .nisi in dubio. Quomodo autem iudex ecclesiasticus, habetis temporalem iurisditionem, lebet iudicem habere, supra,iri egulatitas. .XViu. Quomodo malus iudex peccat iudicando subditos,supra,correctio. 6.X. Io Iudex tenetur compellere aduersariunt ad praestandum cautionem de non offendendo actorem,uel suos,quando uerisimiliter timens implorat eius ossicitii est tex. in. l. denuntiamus. C.de his qui ad ec.conia.& ibi per Cynuin &. c. de be- , nedicto. xxxii. q. i.& in.c. literas,in s.cle resti. spol. Iudex non potest totaliter relaxare poenas reorum , quia secundum Tho .secunda secundae. q. vi. ar. Vii. impeditur. Primo ,ex parte accusatoris,ad quem aliquando pertinet ius , ut reus puniatur,ut ratione iniuriae illatae , tunc non potest remittere,quia tenetur ius unicuique reddere Secundo ex parte reipublicς,ad cuius bonum spectat, ut majfactores puniantur,ideo inseriores iuditas, non possunt poenas laxatas

630쪽

a superiore remittere. Superior uero potest, cum uiderit expedire,& cum pallus iniuriam,velit ius suum remittere, & etiasi nolit,& hoc bono communi expediat, potest princeps mecinferior minuere potest poenam taxatam in iure,quando est certa,sicut potest princeps,neque augere sicut nec delegatus Procedens ordinari ut not. in .c. de causis, te ossi dele. secussi procedat ut extraordinarius. I.quid ergo.ss de his qui no.

inia.& pa.Cii. se emp.& uen. Si uero poena non inuenitur taxata in rure,committitur iudicis arbitrio .c. s. de trans

3 a Si quis accusatus,sponte,& no metu probationia confitetur, de mente utriusque unis est,ut poena dimittatur uel minuatur,nisi alae,uel ecclesiae periculu imminueret secundu Host. 33 Augenda est aliquando poena ad terrorem caeterorum , qui ad culpam proni inuenititur, qtua multis crassantibus opus est exemplo. l. aut facta. ff. de poe. s.f. Et hoc secundum Ang. eo modo quo de diminutione dictum est. Sed melius est, dicere posse seri indistincte,secundum alios. 34 Poenam dimittens in casu non sibi concessio,vel diminuens, secundum Tho. supra,tenetur communitati, uel accusatori, si ad eum pertinebat, ut puniretur, si uero aurat, tenebitur reo,si tamen sine rationabili causa fecit. 3s Nullus iudex Christianus consessionem negare debet parato facere debitum suum,& petenti,secundum Pe. de palu.iiii. sera. d.xxii. etiam si timet et,quod ausereretur,quia utilius sca-dalum nasci permittitur, quam ueritas derelinquatur.c. qui γscandalirauerit,de re iud. nisi crederet hoc spe ereptionis seri,& non ex deuotione,quod potest praesumi, quando non petiuit in carcere,& post petit sub furca,uel ante patibulum. Cii etia relapsis cocedatur poenitetia,& uiaticu,si petant. 36 Si iudex nouit aliquem elle in ueritate innocentem, & tametestes probant,& aduersarius instat, debet illum condemnare, secundu n Tho. secum lasecundae. q. lxVii.ar. ii.&. q. lxiiii.

ar. iiii. ubi dicit, quod iudex in iudicando debet sequi legitima documenta per instrumenta,testes,& huiusmodi, magis quam id,quod ipse nouit,tanquam priuata pei sona. Potest tamen iuuari ex priuata cognitione,ut cautius discutiat probatione,& inuestiget earum desectu,quas si non potest iure reprobare, nec modum liberandi innocentem inuenit,debet

cum ad superiorem mittere si habetidi possit. Si aute no uin