장음표시 사용
81쪽
eo ab hiatu, distat, quoniam & maiorem locum occupat hiatu α stellae figuram non representat. Cont pithetes Cometa, Sideo dolii figuram prae se fert, a quo nomen accepit : dicitur nim grie cis dolium ' r. de quo Comete sic est Amictu Manilius loquutus. Interdis aequali latere compagini ductus, Quadratamve trabem singit, teretemve colamiam nurnetiam tumidis eadequat doliastam nisTrocero distenta νtero , paruosq. capillos
pura enim exhalatio accenditur per circulum, & intus nigricans flamma eonspicitur, ut fit in nostro igne, quando stamina quum ex siccis aridis l. lignis, &uiridibus componitur.
CCratias Cometes, qui cornu faciem representare videtur test & inter Cometas numeratus: quoniam & stellae si
ram aemulatur. tamen loco comae, uel barbae, quanda su-Pra eminentiam habet, quae cornu representat imagine, ac so
mam. a qua & nomen est sortitus. quippe cum graecis , cornu sit dictum. cum enim illa sicca exhalatio sit partium disti milium, fit ut pars magis elaborata, magis a corpore coelesti attrahatur. quae illa est, quae cornu similitudinem gerit. ut in crinito sedere Caesaries, & in pogonia barba, quae sub ipso Comette conspicitur. tamen corpus quod Ceratiam Comete procreat,eκ magis terrestri materia constat. Coeterum vis nequa Iu mautumet, quod quamuis translatitie Ceratias Cometa, sit a cornu similitudine dictus: illa stamina quae κερατων representat, e κterrestriori materia ut Cornigerum animalium cornua; constet et quoniam eX puriori, dc tenuiori materia, in Comete isto cornia constituitur, ideo magis attrahitur a sederibus,3c sic cornu facit. Contra autem in animalibus fit, nam cum pili, Sc ungues dentes'. constent ex terrea materia, sic & cornua ; unde fit ut in animalibus terrestrioribus reperiantur, quae cum inole corporea vigeant magna, etiam bifidas ungulas, nec ualde magnas habent. unde Boues cornua habet, quia ipsis bifidae ungulae sunt.& cornua
82쪽
Et comita ideo insuperiori capitis parte habent, quum primoribus dentibus careant. siquidem ut ait Arist. nullum cornigerorum utrinque dentatum est. superne enim primores dentes non habent, quippe cum natura hinc adimendo,addiderit cornibus; & alimentum quod in eos dentes digeri oporteret, in cornuum incrementum absumitur. sunt uero in animalibus bina cornua;quoniam Sc binis lateribus scatent, dextro scilicet, desinisti o. tamen de Asinus Udicus cornu in frontis medio possi det: & tamen ungulas haud fissas habet. sed uero non ut alii Asini, ungulas tam maximas habet: nec est in summa capitis parte, ut in animalibus bifidis cornu reperitur.reperiuntur etiact alia animalia, ut ex Actiano,& Arist. habetur. & etiam eta viro omni ex parte Doctissimo Hyronimo Mercuriale; quae unicum sortita sunt cornu. ut Monocerotis, Rinocerotis, de oryx. de quibus de Plinius, & Columella etiam uerba fecere. nec etiam inter sementes deest Cerastes, serpens qui cornu habet, & idcirco ita solino reserente uocatur; Cuius longitudo ad duo cubita protenditur; &ab Avicenna cornuta dicitur . nee minus inter homines reperti sunt, qui cornu haberent.na apud Amatum Lusitatium me legisse scio; Peterum repertu ess e, qui
supra frontem habebat cornu. in mulieribus uero cornua giagni non possum, nisi deficiant menses. siquidem permensium
opurgationem, solet materia illa terrestris, quae in cornua traia mutatur, eXPurgari. unde nec etiam podagra laborare solent, ut Hvpp. hisce uerbis dixit γυνη. τα κατι 'ν- αιτεν εὐι , quem sic uertit Aloy sius Lui sinus.
Invisam haud patitur mulier, querulamve podagram, mitrata suo tardent tale mestrua cursu. quoniam haud satis est, ut ait Galenus partium eupathia de patiendi procliuitas, nisi Schumorum redundantia adsit . quae adesse non potest, dum menses suunt, si tamen probe suant. dehinc etiam est, praeter alias assignatas caussas quod mulieres barbam non producunt . at deficientibus menstruis solent & ipsae etiam barbatae euaderer ut Hypp. tradente Phaetusae, Putheae. υκori euenit: cui, cum foecunda esset; & maritus in exiliu actus
esset: eκ dolore, de uiri carentia, multo tempore suppressi sunt menses. Postea dolores, & circa articulos rubores sunt oborti. Haec uero cum continaiisent,& corpus uirile est factum, dc hi
83쪽
suta penitus euasit, barbam produxit, dc ei vox aspera facta in
ex quibus manifestuin esse iudico non solum uiro sed&mulieres cornutas reperiri posse. quae cornua magis cuti, ut est Ari sto. auctor, quam ossi adhaerent. siquidem in Ulitigia Boues reia periri scribit Arist. qui cornua perinde ut aures mouent. igitur Daec cornua nullam nabent sigura excepta cum Ceratiae Come res cornu similitudinem. quia animaliu cornua ex materia terrestriori gignuntur, Ceratiae ue ro expuriori, & nobiliori exhal tione. sed Ceratias Cometes tunc temporis uisus est, cu Graecialapud Salamina depugnaret cuius belli caussa, ex ea insula eXoe . ta erati unde cum Dorienses odio Athenienses Prosequeretur, ει oraculu de Belli exitu; quod in Athenienses parare aggrediebantur consuluissent responsum est; se Atheniensium reru esso potituros, si hostili manu ipsorum Regem non Intersa cercti qua
re cognita 'theniensiu Reκ Codrus, habitu mutato, imperiiq. insignibus depositis; uiliori cultu indutus, se pabulantiu hostiuglobo, sarmenta collo gerens, obiecit; dcibi, a milite, que astri vulnerarat, interficitur. au ctores sunt Iustinus, ct Valer. Max. sed cu Athenae annuis magistratibus moderaretur: post multost
annos quia Regii libido pro legibus erat Solon uir iustitia, Pietateq. in signis eligitur; qui vel uti nouam ciuitatem legibus conderet, ac firmaret. Et cum inter Athenienses Megarensesq. ob eandem Insulam Salaminam, quae Salamin Straboni dicitur dein Mirthoo pelago quod inter Craetam, Argia, Atticam l. iacet reponitur, &hoine Coluris dicitur, & Ptholomeo in κ. Europae tabula describitur, pluries, acritem. pugnatum esset. lege sanci tum fuit apud Athenienses, ut capitali poena is multaretur, qui legem de iure Salaminae uendicando tulisset. id noscens Solon, subitam demetiam simulat; in habitu deformi incessu, omniQ.
actione: atque e X rei novitate hominum concursu facto; uecn-bus suadere insolitis populo coepit, ut ius Salaminaeue dicaret. quae eXtemplo in Atheni csium animos coepit, atque deuinXit,
di in saeuam rabiem duxit; ut belli impetu in Megare sessacto, ipsisq. deuictis, insula Atheniensium dictioni, est reddita.quam
rem dum Megarenses dissimulant. & ui, dolo,ac rapina, Athe- niensiu Matronas, dum Eleusinae Deae sacra fierent: quae &n
He fiebant,& procul ab Athenis iuxta Eleusinum oppidum,in quo Deae erat sacratum Phanum i abigere aggrediuntur: Pisi
84쪽
matus' ques post tyrannidem per annos 3 o. iii Athen Ieses evi
euit; se ipso sponte uulnerato; cuius occasione, dc a plebe defensus, i adiutus, tyrannia idem est adeptus e cognita, iuuentutem ita in in si diis collocat, ut i Iegarenses inopinantes aggressus, deleverit, & ipsoruin nauibus receptis, Megaram cu Ahieniensium matronis, ueluti in hostili praeda si accepta forent cotendit, ct in portu multos Megarensis trucidauit, qui illuc ad fictam praedam uisendam, contenderant:paullum q. abfuit, quindi Megaram in dictione acceperit. lioc igitur tempore, in quo ct Servius T ullus Romae regnabat, uisus est Cometa Ceratias. Deque est putandum ut eo tempore uisus sit Ceratias, quo apud Salaminam Xerses Darii si ius cum tot armatoria milibus a Leonida Spartano,& Themistocle Atheniensium Rege;turpiter in fuga piscatoria Cymba parata) est eiectus. Coeterum raro Ceraeias videtur, ob materiae, quae cornu representat, puritatem:cunamultu sit disiimilis ab illa, quae ipsius corpus constituit.
, ct haec Cometarum species, sit aliquando uisa;tamen mihi adhuc cognitum no est, quo tempore, Ecquo loco, apparuerit. siquidem & Volateranore censetur, Schare Ueties; & ultima Cometarum dicituri qui ualde allucinatur, cu2 Plinii testimonio, Sc aliae tres cometarii species reperiantur. At cu huius generis Cometes sit, uti Coeteri, a similitudine dictus. sua figura sane equi iuba representati ideo dictus est H33 Peus, cum a vir graecise uus dicaturi de quo animali, & mira videmus. & aliqua quae nobis, non adeo cogitarui. & si nobiscuquodammodo uiuat. nam cum equa peperit, statim se cudas deuorat, ut pleraque et animalia iaciunt. quandam caruculam quae pullorum isonti adnata est, dentibus extirpat, deglutitve,ucaruncula hypomanes dicitum de ut est Arist auctor ad ueneficia plurimu iralet sed quodda ueneni genus Columellae μαμ εις dicituriquequinae cupiditati, sim ite mortalibus amore ingerat. qm equae tanto coeundi ardore flagrare solent, ut si marem non habeant, nimia, assiduaq. ueneris cupiditate, si bi ipsis uentre ligurent,gallinarii cohortaliu more: idcirco uento c5cipitii s it apud Sacrum Hyspaniae montem,qui in Occidentem iu κω. oceanum
85쪽
oceatium Procurrit ; ut etiam circa Ascanium siumen, & μzara . quod etiam eXpressit Poeta. scilicet ante omnes, furor en insignis equarin. Et mentem Venus ipsa dedit , quo temporeglauci sminiades malis membra a Uumpsere quadrigae , Itas ducit amor transgargara, transi . sonantem scanium,superant montes, flumina tranant. Quin mar. auidis ubi subditasamma medullis, Vere magis, quia vere calor reddit ossibus, illa Ore omnes uersa in Vpbrum staηt rupibus altis . Exceptantq. leues auras, saepe sine Mis. coniugi s, vento grauida cmirabile dictu θγaxa per oe scopulos, et depressas convalles . Diffugiunt, non eure tuos, neque solis ad ortus In boream, corum. aut unde nigerrimus austere Nascitur, edi pluuio contristat Irago re coelum o
quare apposite, ab Horatio in Lydiam anum est dimit Quum tibi gagrans amor, o lιbido
Lua solet matres furiare equorum araeAiet circa Iecur hulcerosum
Non sine quamι. Equarum autem istarum scelus, vitales fion esse iudicat Colua mella. quarum libido Plinio aufertur, si ipsis iuba tondeatur .
interque animantia rePertus est non semel admissarius equus quiniatrem inire nollet: unde peroriga uelu ante oculos eo ut
adposuit, & sic matrem iniit. sed cum equus admissarius scenderet, ct casu velum ab ipsius oculis decidisset, sic perorisam morsibus est aggressus, ut ipsum interfecerit. quod etiam Camelo factum fuisse legimus . prioris rei testis est Varro, secundae Pius i Pont. MaX. Coeterum si equa cum utero gerit in Asino inlatur, corrumpitur scelus. quod euenit quum ab Iciniphalli uastam magnitudinem, tum & seminis comistriam naturam. eκ quo semine non asinus fit, si cum equa coeat, sed Mulus. qui & luperuenit,& coit & cum equa innum generauit, ut est Arist. auctor. nec est sabulosum Mulas circa phoenice coire& parere . quando & in Italia non semel blulam parere sit uisum. at Hyppeus Cometes resert equinam iubam; quoniam niateria illa tumida, quae magis tenuis est, sic supra Cometeni
86쪽
accenditur, ut talem praebeat forniani. qui quando assus fit, o dixi incompertum habeo.
De Andro Comete humanam faciem π- presentante. Cap. II
Vfluti circa nubes fieri videmus varias, multiformesque sariguras ut modo uel praeruptum montem praeseserat ni bes, modo brutum, uel hominis giganteam figuram, de huc, illucque quum a coeli rotatione, tum & a ventis agitetur ita putandum circa Cometes euenire posse. nam cum materia illa tumida, in sublime ob superius assignatas caussas attrahatur; ibiq. accendatur, poteli, prout disposita est, modo unam nunc aliam referre formam. quod uero argenteum clarum l. colorem Ihosiit recipere, hoc ex materiae puritate prouenit, ut inferius meius uidebimus. igitur & humanam potest representare forma Cometes: Sc etiam quandam Caesariem potest habere. si uero Caesaries haud conspiciatur, hoc ex maxima claritate corPoris cincinnat prouenire potest . cum itaque etiam reperiatur C metes qui humanam formam ostendat, iure a nobis ανδ --πιτυ uocabitur . neque talem figuram haud posse referre materiam illam accensam in sublime; putandum quando multa alia qua an sublime tum Sc in inseriori parte fiant, quae admirationem quandam pariunt. scimus enim paullo post fabiorum cedem ante illam magnam pestilentiain, quae diu urbem uexauit, C lum arsisse. 6c postquam Senones Galli a Lucio Furio Camillo ct trucidati sunt, de intra aesinum flumen, dc Pisauriim corius, Senogalliae oram tenuere: nempe ii aut adeo miram, Sciaecula dain regione, ut Polybii uerbis utar, in qua Suasam, Sco: ira, insignes olim citi itates, ut eκ uestigiis cernitur Suasae pr. aesertim huius Ruinae. ab Octauiano Vulpello I. V. D. Clarissimo de antiquitatum maκ imo indagatore, de studiosissimo, ab orco reuocatae sunt, dc Ptholom ei testimonio comprobatur uel condidere, uel certe coluere. igitur in istis Senonum Gallorum Mediterraneis Patria Curin altum, condita est. 3c oppidum hoc sic dictum esse crediderim, quoniam in eminentisti lita est loco a
quod inter minores urbes Egidio Catalae Cardinali, ct Ioanni
87쪽
Anheae Gilio reponitur. quod secunda uice qua Italiam petiit
Egidius , est ab ipso solo aequatum. caussa uero suit , quoniam mei Cives Nicolai Buscareti ciuis nostri, Aesii tiranni partes sequebantur. qui sulentis,ac in Dei Ecclesiam insanientis Ludo-Mici Bavari opinionem, midiumque tuebatur. at quibusdam transactis annis a Catabrica S fortianae domus milite,ac simili ri . non solum restauratum, sed Sc reconditum est. quo propter rannide expulso: Cives se ipsos Ecclesiae Romani dederunt,
sub qua uiuimus, uiuere l. volumus. igitur dii Lucius Furius. Senones Gallos,qui prius Cenones, ideri noui dicebantur.quiaque cum Galliae tractum tenebant, qui hodie Picardia nominatur,& ad Romam occupandam Brenno duce uenerant, infra hanc regionem conclusisset: saxa grandini miXta nubibus cecidere. nec me latet postqiram Pub. Cornelius Scipio apud Tr biam cum Hannibale constiκit, qui relicto in Hispania Asdrubale fratre,& Pirenso,alpibus i. igne, ferro,& aceto penetratiso in Italiam contra Pop. Romani Imperium MXX v I l . Elephantes cum XX. milibus equitum, dc centum milibus peditum adduXerat: Picenam regionem saxatili imbre esse uerberatam. & Paxmae apud Arpos in Coelo uisae sunt; &pluuiae decidere crue tae. dc ante bellum sociale,cuius auctores Picentes primo, & Asculum eorum ciuitas fuere: deinde Marsi, Peligni, Samnites,
spe libertatis illecti , arma in Romanos capere, nainime ueriti sunt . nonne per septem continuos dies, grando una cum lapidibus, immixtis etiam testarum fragmentis, latissime tellure uerberauit Complures praeterea Romani, Globum aurei coloris. de coelo ad terram deuolui, maioremque fact una: rursus a terra
Oriente Sole in sublime ferri, ac magnitudine sua ipsum. lnobtegere, uiderunt. S antequam Caesar, Pompeium ad phars licos campos uicillet, & ita fuga snt, & una cum Uxore ipsum Alexandriam petere coe sisset, ubi a fotino, Acta illaq. Pinoi mei Regis, & Cleopatrae fratris familiaribus obtruncatus estiue est auctor Appianus: circa Antiochiam ita armorum urcpitus in aere auditus suit: ut Antiocheni aratis acceptis ad ciuitatem tuendam, ueluti cotra hostes ad muros cucurrerint quinetiam, dc came Caio Volumnio, dc Ser. Sulpitio Cons. pluvisse, momorat Valerius. scimus etiam lanam e coelo decidisse; dc cruenras spica. messores collegisse . at poriciatis aliis omissis, quae a
88쪽
Tucid de Herodoto, Dion uio, Pluinarco, Liuio, Caesi re, Salu stio, & Dione ac aliis referuntur: certe id taeere haud mihi per suaserim, quod Eutropio reserente,sub Imperatoribus Consta lino, Constantio, A Constante uisum est. Columna enim Crucis speciem reseres uidebatur, di luminosa, qta a Golgota ad OH-
rarum montem in Palestina se extedebat. in cuius circuitu erat corona ad formae iridis instar. quare mirari non debemus ut et Androcometes aliquando uideatur. cuius color candidus est,
cum argenteo crine; ut hisce uerbis Plinius scribi: sit & candidus Cometes argenteo crine ira refulges, ut uix contueri liceat. specie humana Dei effigiem in se ostedens. quare recte a me dictus est Androcometes, a Coma, dc humana emgie. qui tamen Cometes stellae figuram aemuletur,est necesse,nempe illam rotudationem, & sphericam sormam. Cuius apparitio eo raro accidit, quum eκ purissima, ualdeq. simili materia sat squae saepe auia lactea absumi solet. ut post Aristot est mihi auctor,grauissimus Olympiodorus.
i ex omnes Cometarum species 'nulla meo iudicio maioris
ponderis, maiorisq. momenti unquam fuit, quam Cometes iste, de quo impraesentiarum uerba sumus iacturi. siquide, cum undi in iubatus sit, ideo ita est uocatus merito fit, ut huius caussa. dissicillimum sit probe eius naturam callere. quonia est opus ut cκ disiimili materia,& ualde heterogenea sit constitutus. nam quae iubam constat, si dissimilis Cometae corpori non esset, non posset ita Cometem constituere potest etiam fieri, uesanima quae in materia illa est accensa undique diffundatur, ut sit in igne arte parato, quem artificiatum uocant. sed si ita non est, erit necesse ut materia illa quae supra est disserat ab illa quae infra, dc etiani in ipsius corpore est. neque hoc absurdum est,ut feri nequeat. quoniam in animantibus, multas circa eo ii pelles uarietates videmus. ut gratia eκepli in pardo, qui cum sit serum animal, pelle ita uarie colorata habet, ut ipsae maculae reserant quandam oculoru figura. similis et uarietas in Panthera obse
uatur. de quam im resertur apud Pli. a Demetrio2hysico, quae
89쪽
dam enim Panthera,cum catulos procul in Gueani delapsos haberet ; in media uia hominem Quaerere constituit;at cum obuia
cuiusdam Phylini assectatoris lapientiae pater; factus esset, eo Pauesceretque Pantherae aspectu, & aufugere satageret: illa mi ris blanditus, gesticulationibus l. ipsum circundare occepit, de inguibus uellem arripere: donec Phylini pater, re intellecta, ad locum in quo catuli erant deductu ipsos de extrarit, matrique reddidit. illa ut par erat gratias reserre haud sermone ualens, dc uoce, laeta gestiens'. gratias reddebat . cuius pili qui in cute consistunt, haud est dicendum, quod eκ eadem specifica fuligine generentur omnes: sed eκ dissimi li materia: ut illa magis eκustam igros pariat pilos, quae talis non est,alios faciat. ut in nobis met iplis usu uenit, nam cani pili eκ fuligine Pituit pro ducuntur, alii, in aliorum humorum. fuligine. quod etiam in Psyiaco aue obseruaturinam istud animal ut Apuleius Platonicus ait, dc nos videmus uel saepe; plumas intimas uirides habet,eXtimas ceruici coloris. dc tamen cerui X ipsius circulo, ueluti aurea torque circundatur . neque est ut dicamus, ut en eadem materia colores illi fiant. uam quamuis una genere sit materia, differt tamen specie . cuius caussa alia non erit censenda, nisi iula quae in plumis, dc cute adest propensio dc facultas, qua sibi
simile attrahit, apponit, Scasi imitat: quam uocat Fernelius' '. ut in corpore nostro etiam fieri videmus. quandis omnes partes ex sanguine nutriuntur, sed lien eκ sanguine criassiori, pulmo eκ subtiliori,ossa, cutis, de nerui, ex alia materia, quae ex sanguine statim sit. sic dc coeterae partes. Sc tamen sanguis non nisi unam habet naturam, at diuersimode transmutatur, dum eX eo nutritur uetriculus, nutritur cerebrum, nutriuntur membranae, dc intestina, ac denique omnes animalis partes.
ita &de suliginosis excrementis est dicendum, eκ quibus dc pilarum uarietates oriuntur . quae promptitudo est uel in tota specie,3ri in carduele, psitaco dc similibus animantibus cospicitur: uel in parentibus, potissimum'. in matre, ceu lla quae ct in utem retinet foetum, re sanguine alit etiam extra, dum lac filiis praebet. quae mater non solum similem filium potest progignere, sed etiam si aliquando rem aliquam uel uiderit, uel appetieriti uel imaginatione conceperit, maculosum. ut de Iaconi patri chae ovibus in sacris litteris legitur . quae dum aquatum irent, conspectis
90쪽
' eo ctis in aqua lignis atro insectas colore, & maculosos Detiis procreabant. id etiam in mulieribus utero gerentibus quotidie uidemus , ut multorum generum maculae in ipsis Puerulis conseiciantur. huius autem rei caussam Iulius Destinus esse cen- quoniam cum eκ nostro libertatis arbitrio,omnis localis motus fiat, ut ante ipsum apprime declarauit Galenus:fit etiam motus uoluntarius in muliere praegnate,& si ipsa hunc motum minime animaduertati neque ullus motus in animalibus fieri psit; nisi prius uel species, uel cogitatio,vel memoria praeces eritiunde mater partem aliquam tangendo, in illa parte tacta sanguis moueri deberet: dc mouetur certE in parte illi,at mouetur etia
in foetu, quoniam ut ait Galenus est pari matris. sed in Matre haud signa sunt, id prohibente corporis duritie. quod ob mollitiem nequaquam in foetu accidit. Coelem Fracastorio alia caussa censetur. dicit enim quod miritus qui per totum ocurrunt animal, agere hoc possunt: sed non sine sanguine, putandu est fieri posse, ut in mirmeciis acrocordonibus'. videmus, ad quosnntriendos sanguis concurrit; & talis ut ex ipso, nullum aliud morbi genus, fieri possit. merito igitur in animalibus est illa pro 'pesio,quam ut diXimus uocat Femelius. At secus uidetur uiro Doctissimo Bernardino Noysio Sanseuerinati meo & collegi, & Compatri suauissimo:qui putat nulla in alia caussa has notas prouenire, quam eX seminis consensu, & syn pathia. quoniam iam apud medicos est receptum; semen a toto ui sua prodire. & ut Hypp. dc Galenus sunt auctores, tam a
sminina quam etiam a mare excidere. quamuis peripatheci r clament, ct inter eos potissimum Auer qui ueluti ramelici si-liuam,scemellae semen esse statuit. itur cauti semen a toto decidat, fit ut sympathiam consensum l. in imum habeant foetus Partes, cum matris partibus, ut quotidie operientia comostrati unde parte quae tam est a matre alterata, alterat, Sc laetus partem tuam, quae consensum habet; & mota inibi uirtute appeti trice, appetit, dc attrahit sanguinem, qui assimilatur rei appetiti, disponente etiam imaginatione. litur in omnibus corporis
partibus adest talis . sc & a pari & de isto Comete
erat nobis dicendum, ut in infirmiori ipsius parte magis tere stris, in sublime purior materia adsit circa uero latera medio modo se habeat: unde tamquam a Iuba Cometes circundatur.