장음표시 사용
91쪽
Culus apparitio etialia ob hac caussam supra diatam rarsor aliis est. quorum Cometaru unus anno ab urbe condita 398. C. Martio Rutilio, dc Cn. Manlio Capitolino Imperioso ri . Consulsus est. an uero Consules essent C. Genutius,& Lucius Aeni
lius Mamercus: & Cn. Manlius Capitolinus Imperiosus Dicta tor ad Clauum figendum sit dictus,ut Liuius refer parii obesse reor. siquidem hisce temporibus Comete hunc fuisse apud Plisnium conflat . in ciuibus adeo dira Pestilentia S. P. Q R. ami Nit, ut ipse Cn.Malius Capitolinus Imperiosus, Dictator ad Cla uum figendum sit dictus. nam dira Petillentia, nec humano cMisilio, nec ope diuina leuari poterat.eN qua E uiuis Furius Camillus sublatus est. de quo superius egirius. Sc etiam istis teporibus
primum hystriones Romς uis sunt: qui ira sunt diali ab hystertrusco uerbo. quod Ludius interpretatur. nam antea Fescenino uersu, simile incompositu, temere,ac rude alternis iaciebant. nam isti impletas modis satyras,descripto iam ad Tibicen catu, ni otiique congruenti peragebant. isti autem ab Etruria acciti
Ludiones, ut ab ipsis Ludi Scoenici ad Pestem arcendam fieret; qui non prosuere. eX hac igitur occasione, post aliquod teporis interuallum Liuius ausus est primus ab satyris argumento fab Iam serere. deinde Iuuentus hystrionibus fabellarum actu relicto, ipsa inter se more antiquo ridicula, intexta uersibus iacta re coepit. quae eXordia Postea appellata , consertaque sabellis de potissimum Attellanis sunt. quod ludorum genus ab Oscis acceptum'tenuit Iuventus, ut Liuius dicit. igitur cum istis temporibus haud Pestilentia averti posset: Sc cum esset repetitum, ex seni orum memoria Pestilentiam quondam, Clauo ab Dictatore fixo sedatam: eaque religione Senatus abductus Dictatore
Claui figendi caussa dici iussit. Itaque iste Lucius Manlius Imperiosus dictus est Dictator. Cum enim lex uetusta priscis literis uerbisque scripta fuerit, ut qui Praetor Maκimus foret, Idi- Ibus Septembribus Clauum pangeret. svus fuit deκtro lateri Aedis Iouis Opt. Μ κ. ea parte qua Mineruae templum erat. at istius Cometae ea quae Iubam repraesentabant, in Astam mutata sunt Olympiade ios. inquit Plinius Sc tamen Glareano supputante fuit olympiade io6. mutata uero in astam sunt, in longum dii luta materia: ut aliquando in aliis aeris impressioni-bas accidit . de quo fic ait Maniliua, Procero
92쪽
H, Iuni & simpliciores Cometip. lui nec cesarierit,aut comani iri aliquam habent, nec barbam, aut cornu, neque in omni loco fiunt, utili septentrione, sed solum ad austrum. qin cum Tellus ceto olim Pthia emeo clyiuatibus diuisa fuerit, in Diam eroen Diasienen lDialexandreon, Diarodoo,Diaromen Diapolitii, Diaborystonen. Diarm on. quibus A nin'; liZoma rndent. cuin i uersus austrusint,&aequator, dc tiuus Wopicus qui Cancri dicitur; fieri n6 pd ut tanta ibi materiae cohia colligatur, si comae cauisa esse possit, aut alterius Iubae.disi pata & a calore deuincta Materia. eX qua caussa forte Hyppo Chius Scalii Pytagorei ad austruiti sieri posse negabant Comeras. qm solis &astroru motus, non solii calida fur ant exhala es hie dc sicca, sed dc in tenuem aura ipsam dissoluunt,ac ad ni hi tu lucunt.&qua uisistriis modi Cometae magis seequeter circa austru uideantur, ob suprapositam caussana, uerumtia dc crinitum sydus subaustro aliqn uisum est. quod nihilominus sub aequinotiali suit, at paucis uisum est diebus. 'in dissiatur magis a calore materia, ut psum nutrire non possit, uteri Ari f. auctor. qui Cometes sub Praeside Nicomacosuit. qui i o9 Olympiade Atheniensibus imperabat erat. n. illius Olympiadis anno quarto, Archoni ut supputat Carolus Sigonius. quo ipe Phoci5 Atheniensis Clitarchum Eretri tyrannum a Phylippo Magni Alexandri Patre costitutu, debellauit. Scapud Rom. consulatucκercebat tertio M.Valerius Coruinus, dc A. Cornelius Cossus collega. dc anno precedete Cos C. Martius Rutilius i tr.T. MaIius Torquatus ii . cu Aedes Iunoni Moneta ob uolua Lucio Furio Dictatore dii bellu in Aurucos paratu esset dii l. aediscaretur, in Albano mole lFidibus pluit, Sc nox infit diu uisa est intendi. at M. Valerio Corvino, isc A. m. Cosm onc bellia Samniticu est factu . in quo ob rῆ prospere gesta, Carthagine se, Coronas aureas dono POP. Ro. miserat. q seruatae sunt in Ioui
93쪽
cella, ouae in Capitolio erat. suerunt p6do xxv.& consulemnibo de Samnitibus triumpharunt. Visus est etiam Attalo regnate, in ipsius Regni initio Cometes; qui cu modicus apparuisset. sumitissetq. se deinceps, usque in aequinotialem circulum deuenit, ita ut illam Coeli plagam, cui lactea nomen est, in immensum aequaret extentus. qui Attalus cum Regnum ab Eumene patruo accepisset, oc omni nefario lacinore re uindeturpanseti decedens absque siliis Romanos haeredes reliquit. & quoad uixit cum Ptholomeo Aegiptiorum Rege,in libris comparatis dis,emendisque decertans, in caussa suit, ut Codices cuiusuis artis, Sc facultatis tarent, librariis corrumperentur: spe praemii,& largitionis occupatis, ut Galenus dicit . at cum Ptholomelupapyro abundaret, qui parabatur eK papyri soliis, cum Tipha similitudinem habentibus,& Nili aqua in quibus uolumina describebantur: dc uirorum monumenta litteris, & polleritati madabantur, sed inuidia compulsus Ptholomeus ne papyrus ad Attalum delatus esset prohibuit. quare fabricata est ab ipsola insignis librorum supellex Alexandriae, quae a Caesare casu
est cremata, ut est Hircius auctor. Attalus uero cum iacultas Papyrum habendi ei esset ablata, paginas eκ ovium corio, eX qui-Dus uolumina parari possent, reperit. unde a loco est pergamena pagina die a. qui etiam Galeni nostri Patria fuit, in minori Atia, prope Lesbum Insulam, in tractu illo,in quo etiam Troia suerat, & Ptholomeo reponitur in prima Asiae tabula. igitur cum isti de supellectili libraria amplissima facienda, inuicem dimicarent: Pergameus Reκ Attalus, si libraria coditione ipsiim non superauit; aliis rebus splendidioribus undique conquisitis Aleκandrino Regi praesitit, eκ quibus adagii Ioco Attilicae opes,prolatae sunt. unde c si Horatii illud. Gaudentem patriss findere sarcula
. Agros, Attalicis conictionibus
unixamillimoueas , ut rabe Cypria Mirtam pauidi s navitasecet mare. quando in illo maris tractu esset etiam Pergamus condita &quamuis isti modi Cometae sint uisi circa austrum, ut de illoqui sub Ni 2 aco est Aristot. auctor; dc de eo qui sub Attalo
eneca referente apparuit. tamen frequentius sine ulla iubacsi spiciuntur. quae omnes cometarum speties, magnitudine, ua-.
94쪽
riare, Ic stu possunt ; dum alius Cometes altero Comete maior
apparet . quae diuersitas eκ eo conspicitur, secundum maioris , minorisve materrae accensae copiam. quod autem alius alio sublimior sit, non ad materiae copiam retem potest, sed ad grauit te, Sc leuitate: l dissereritiae,ad puritate su utilitateq uel ad crassite & tenuitate e Xhalationis sitfumigabilisdebet referri. qua-pp cu purior, dc magis si nilau p Metium suerit materia accensa , etiam Cometes magis in sublime extolletur. nec minus erit huic color ab aliis coloribus disserens. de quibus quae fiant circa colorem differentiis, iam tempestiuum est, ut agamus.
DIuisus Plato, Colorem ueluti flammam quandam, suugoremq. a singulis corporibus emanantem esse, dicebat: partes i. qua tam babentetu; quae essent commodae ut a uisu oculis l. conspici possent. atquς a corporibus emanant, di in aspectum cadunt, partim maiora , partim minora, partimuero partibus uisus qualia sore. at quae squalia sunt, a uisa percipi non possunt, atque sentiri. quoniam diaphana,. id est utrinque perspicua nominantur. qui autem maiora, uel mino ra exiliunt; partim discemere. Partim uisum contrahere est D cesse, eorum instar. quc caliditate, uel Digiditate, aut eoru quae acrimonia linguam contrahunt, uel discernunt. quae inuisum sic afficiant, alba, uel nigra dicuntur. nam quae uisum congre' gant atra, quq disgregant a ba eXistunt. qui colores ideo uiddaturi quoniam ut inquit Plato. cum Dii molli um corpus. et mentis fabricassent; misissent i in nos ignem: uoluerunt ut ocati eX non urente igne essent consormati . nam apud ipsimi Pla--tonem, Plura sint ignis genera. quae uti corpora nostrarex tria figulis coposita: ita concinnata, ac conformata tant tamen ignis ex subtilioribus angulis constat, quam nostra,non constant corpora, ac etiam alia elementa simplicia. at ignis nostros oculose mans germanus, ac sincerus,per oculos cum emanet, fit ut colores uideantur. Cceterum non uiderentur colo es, nisi genercrentur, dc fierent. qui si unt, dum a singulis corporibus quaedasamma, dc fulgur emanaos i obuiam sincero, de germano igni,
95쪽
qui per oculos effunditur, fit. cuius occursu lachrima; corpus ex igne,& aqua miXtum, effunditur. Et uno quidem igne, ueluti e coruscationς, quadam exiliente, altero uero penetrante, Scab humore intincto; uarii in hac mixtione creantur colores.
ista passio ubcatur fulgor,& coruscatio; agens uero, siue id qd
hoc facit sple nitidum, atque coruscum dicitur. Et colores inte medii, sic ex Platonis sententia fiuiit. Cuin ignis mediu genus, ad oculorum humorem peruenit, & se cum ipso miscet , minime coruscum cum sit, fit ut in ipsi ignei radii, cum humoris admiXtione, san neus fiat color, qui rubetis dicitur. at si 'len' didum, album l. cum rubeo misceatur, satius color euaditica ius coloris est mel. unde est Martialis illud. Fl i qi sede rubro promerem a cado.
qui color & Giluus etiam Virgilio dicitur.
GDiicique color deterrimus albis,
& Giluo. qui ut refert Gellius κορρως dicitur . ex bus est apuHAtheneum, ut Ephesiorum satrapes dicantur melini. luado l-iuscemodi colore , insectis tunicis utebantur. & etiam Iuteus color est dictus unde & Plinius est authorouod olim uela, quae sam mea uocabantur, quibus innuptiis ute Dantur mulieres huius coloris crant. eκ quibus est Lucani illud de Martia Catoui iterum nubente. L stea detrussos uetiri ni flammea a ultus. Nec me latet Volateranum, aliter sentire; disgregantem bos colores, disserentia aliud ficiente, ut Prophyrij verbo utar. quod minime verum eae non negarim tamen, disterentia, qua cundum masis, ct minus differre . qui etiam dicitur Actuario Biceus, ob limilitudiuem, quam cum artitis habet, ut Seruius
super Virgili j illud docebat.
. st Elava Ceres alto nequicquam spectat Olympo. si uero rubrus cum albo, nigroque misceatur, prupureus gigni tur color: qui etiam pro sanguine aliquando a Poetis ponitur. ut Purpuream vomit ille animam. sic Sc Homero sanguis pii pureus dicitur, & etiam hac Natione purpurea mors. Cuius etiam coloris, non unicum est discrimen. ut apud Laza a uiri Baysii est videre dc etiam apud Iurisperitos legitur. ini do PMPurae appellatione omnis generis Purpuram contines iPutant.
96쪽
tant ' λἰus coloris inuentionem ab Hercule factam suistis pollux ad Commodum Imperatorem scripsiti Tyrij in
quit ipse) narrant , Herculem amoren phae indigenae captu cui nomen erat Tyrii Herculem autem sectabatur canis, ut antiquitus usu erat. nosti enimuero quod canes una cum Heroibus in conuentum progrederentur. Canis itaque Herculis purpuram per scopulum ad repentem conspicatus, ipsius prominetem carticulam mordicus adripuit. dc pro cibo usus eli: cruorque canis labra phoeniceo in secit colore. Vt vero ad puellantixedijt Heros: ipsa, Canis labia conspicata; insueto insecta colore; ne uit, sibi quicquam post hac cum illo fore, nisi veneni, canis labellis speciosiorem afferret. sic isitur Hercules concha il Ia reperta, cruorem collegit: munusque puellae attulit: priamus inuentor ut perhibent Tyrij , Phoenicinae infecturae. Coeterum purpuri ex quibus color sit; ut Plinius est aucto vauunt annis plurimum septenis. Aristoteles vero ait eas uiuera annis circiter sex: similiter & Buccinasi dc singulis annis incrementum orandunt per orbes: quibus totidem sunt,quot annos habent,earum leua intorta cuniculatim increpidinem desinit.quae verno tempore eundem in locum se colligetes condiit.: quam lauaginem nominant, quae velut favus est apum. verum non ita elegans,sed quasi ex putaminibus cicerum alboru, multa inter se composita, struem unam sua cohesione coamentarint. nullum iis patet foramen, neq, eκ ijs purpurae enaicuntur: sed cum purpurae, tum etiam reliqua testis inclusa e llimo lacri,
ct materia putrescente oriuntur. illa vero coimentatio, fauo.
similis,tamquam purgamentum. tam sis,quam buccinis euenites. nam buccinis quoque fauificare in more est . itaque ne ea qui-,dem, quae eκ testaceis fauos saliuant,alio modo quam coetera testis inclusa generantura veru melius atque uberius quoties Pr sunt,quae eiusdem sunt generis. Emittunt enim cum suos ordi-e Mntur fauos mucorem quendam, ex quo putamine cellulae illae consistunt. Haec ergo Hipis,difusaque omnia humorem quo continebant, in terram dimittunt. Moκ eo quo effuderint loco gignuntur purpurillae, ordio admodum exiguo consistentes; quas sibi annexas gerunt: quae grandes capiuntur, nonnullae
etiam se a nondum distincta cernuntue, si sorte prius quam pepererint ς pi muti suptus inrerdum per crates, dc tegetes, no L qualibet
97쪽
qualibet Aidant, sed congregatae eodem, Ni ficere in inhil 'matetit. itaque per angustiam, veluti uuae specie, scelus conformitur. hactenus Aristoteles; de purpuratu generatione . Plura vexo earum genera sunt: nam ali quae magnitudine augentur ii
signi; ut quae adsigeum, dc lectum, Idae Promontoria, gignuntur. aliae paruae, ut quas Euripus fetet, ct Catia. Pelagis magna scabraeque sunt. Plinius vero sub conchas purpuras collocat, dum au. Concharum ad purpuras, dc Conchylia, eadem quideest materia,.sed distat temperamento . Duo sunt genera: Bucci num minor concha, ab si litudinem eius Buccinc quo sonus editur. Vnde & caussa nomini, tunditate oris in margine incant. Alterum purpura vocatur, calliculatim procurrente rostrorde calliculi latere introrsus,tabulato,quo Steratur lingua. Prς terea eleuatum est, ad turbinem usque: aculeis in orbem septem is ferE: qui no sunt Buccino, sed vilis'. orbes totidem, quot habent annos. Buccinum non nisi petris adheret, circaque seo-vulos legitur. At purpurae quinque Plinio differentiis continetur. Aliquae enim Pelagiae vocantur. lutenses aliae. arenses, Tenienses, calcitiosae, dc postreniae, dialusitenses, quae vel a stiti
ne, vela pastu quo utuntur, vela loco, inciso manent, nomen sunt sortitae; quarum caro, ori grata dc uomacho existit: sed ventrem non emolliunt purpurae ut ostreae saciunt, Sc quin dam alia C sichilia ut est auctor Dioscorides. & crassi succi sunt velati etiam chemae, Petellae, pinnae Emertines, di quaecun que ut ait Oribasius testa integuntur. sed certὸ Galeno expotitur Purpurarum testa, ad mulierum uteri sussbeationem. MAetio ad tumentes lienes, si cum aceto propinetur. quom o seculoru cinis, dentes abstergit, carnes excrescentes conibet, GVIGra Durgat. At hoc animal in med ijs faucibus florem illum, tiarentiis expetitum vestibus habet: liquoris, hic ut ait Plinius minimi est in candida vena. praecipuus hie liquor Asiae. in Menilige Asricae, in Laconia Europae, ac etiam apud Strabone in Sardinia, sed maxima ipsaru copia, apud Tyru Phoeniciae piscaba tur. nam ut idem dixit Tyria purpura, optima omnium Perii betur. ac piscatio ipsa proxima est; cccetera omnia, quae ad in sciendas vestes pertinent, abund. habet. ει quamquam maxima huiusmodi officinarum multitudo urbem reddant paullo inuiorem, tamen ob hanc Hrtutem locupletior es itur. dc no
98쪽
solurii ab Regibus,sed ab Ronianis libertate donati sunt, Ic pariis impensa,va sua sententia colirinari. colitur apud ip s Hercules mirum immodii . hucus ih Strabo. crediderim autem ego apud eos cultum Herculem esie, ob repertam purpuram. ius usus ut Bucius, Mysius putant, hodie non extat. & Ἀ-men Anconae olim Purpurco colore, vin Wiiciebantur, ut Stilius Italicus ait. Stato re colus, Me sydae e vilior Ancon.
Murice, nec tibico Sc &quamuis Petro Marsio, olim Phoenices,tibicos,&lacones, vestes hoc tinctae essem colore: gandum non est, tum Anconae, hoc idem etiam fieri potuisseticuius color sic Horatio designatur,de Autuno dum lariturba purpureo colore tingente. H Gienses tolle cuptanem, e . . Immitis Mae: iam tibi liuidos. . vi
Qui ut docet Arist. a quo sorteaccepit Plinius varius in preMut variae purpurae, rem gispurae erant. Capiebantumue antEcanis ortum, aut ante ornum temPus, quoniam cum foetificassent, si os habebant succos. Gimebatur postea inquit Iliniisus vena, cui necessarium erat salem addi, sextarios ferme tu liahrascentenas. Maccrabantur triduo. quippe tanto maiorvi quanto recentiori seruerς is Humbo: singulisque aquaranpho 313 centenas quinquagenas medicaminis libras aequari ac modoxo vapore torreri; & ideo longinouae fornacis cuniculo, ita de Dumatis subinde carnibus: quas haesisse venis neceste est, dec, mo sere die liquatis; cortina uestus ellutriatum memetitur 'expertinentum. & donec spei satisfaciat uritur liquor. Rube color nigricate deteriori quinis lana potat horis;rursusque iura gitur carminata, donec omnem xbibat saniem. hactenus Plinius, qui purpureus col'r , hoeniceui dicitur, tractum ut in Regione nomen, nec di ta , nisi secundu eκ uum.& desectum. sic de re hac apud Gelliuni Fronto ad Phaotin uniloquebatur. Fulvus enim, ct savus, Sc Rubidus, ct Phoenice..us, dc Rutilus, doluteus, ct spadix, appellation sunt Rufi
99쪽
sontes, aut virenti sen sim albo illuminantes. Nam phren ictu 'tu g ece φ,i, dixisti, nosterlast, de Rutilui, dispa
, Phoenicei o inbuti, qui sectus graece noster est, exube
etantiam, splendoremque significat ruboris:quales sunt situdines et almae arboris non admodii sole incocti; unde si di is, phoenicei nomen est.hucusque Fronto. ad Platonem redeamiis: qui postqua de Purpureo egit; ait quod paulib obscurirer Moreus Iutheus, fit color, quando his inuicem conflatis, adustisque mahis est adiuncta nigredo. Fulvus saui suscique t peratro, Producitur qui Seruio Bnriis dicitur at euius e Fid is tacit. Fulvus adtem videtur de Ruso, atque Viriai mixtus iii aliis plus vitidis, in alijs plus Rufi habere . sic Poeta verborum dili sentissimus fulvam Aquilam dicit, & Iaspidem: fulvos galerotic fulvum aurum, Sc arenam fuluam, fulvum leonem. 1icque Ennius in annalibus sutuo aere divit. hactenus Fronto. Plato ver5 deinde dicit. Fuscum vero alia cinigri confusiones. i. ex quo apud Ovidium eXtat. Ne perio rPallorem albi flavique copula generati splendidus albo adiuri cius, cum Plurima nigredine ob fuscum, caeruleunt effieitrem. qui Actuario Venetus etiam dicitur, his verbis. Venetusve aeruleus dicas, color omnibus ut arbitror notus est, qui e e Puroalbo, atque nigro aequa portione permixtis gignitur. Et aad ipsum etiam sensu velis noscere,cerussam, vel albisii uri cem, vel aliquid aliud simile, atrameto, vel pici, vel billuminualiisque. synceris nigris si miscueris aequis ponderibus e vertit rum colorem eo modo productum videris hactenus Actuarius ex Iulii Alexandrini interpretatione: is est color qui serenum representat Coelum ac pacatum, tranquillumque ut Virgili
Fontes ite, gaulas . Dco quaeque aetheris alti 'Religio, Caeruleosunt numina ponto. Fronto autem apud Gel Inim dicebat. Neque non potuit vergilius colore in equi significare viridem volens, coeruleum magis dicere e' uum, Glaucum: sed maluit verbo uti notione Sco, qua manusitato latino. nostris autem latinis veterib Moesia dicta est, vise a graecis 'γλαυκῶπιι ut Histes ait , de com
100쪽
&albo miκtis creari astarniat. & nil mihi est, si Virgilius, ut ex Geu dibdses usi xit earcu: . equum, sic Gl cum etiam: Sehaari: Gauculia proiinticinita Vistilehi iurauit exsului, nigri liuet,inpecie oriri stituit. de qu'si legit Actuarius. Viridium igitur colorum, alias alius est, ut qui insolijsbra sic , ali us ut qui i seliis gram tuis, erugiliae a m Mag&3, ita ut ex hisucceperint appellationem . Cocteri autem.Platoni. colores, χάhis generamur, utpote eae istorum miXtura. quae non exacte
se inniri potest. Cum itaquosia Platquin nica ores, n0n erit officile si Platonis de cometis opiniosem,eκ Oh mpiodoro iE-ceptan recordemur, ac in memoriam deduXerimus: quomo in ipsi fiat coloriac appareat, sciemus aicebamus enim eκ Phetonis sententia Cometen, sextum esse Planetam. quod si hoc est; sisquatur est neces , ut praeter fulgorem, que Possidet, ac n*4uraliter sextus Planeta habet; nullum per se possit alium habe- re colorem. Igitur artietatis colorum caussas, quat in cometu Paret non in Cometae corpus referre puteri nus, sed in subpo lito aethere 'o quinoctis sit ipse, vςl a rotat ne ordiu, vel a v poribus illuc delatis assectiis talis sat colur, dc colorum app3rentia. ut in sole, luna videmus, cum aer, caliginosus, de vaporibus crassis, turbidisque, vel siccis est resertus. quae duo corpora, vel rubida saxis, vel pallida conspiciuntur: ct maiora etiam in ipsorum ortu, coccultatione vittantur, ob eande caussam. At cum illum opinionein supra reiecerimus, Ut pote quae nec probabilis sit, Sc lovge a veritate dissentiat ac dig edi ture non est, ut multis in praesetitia,quod ostensuiti est, lentosti emus. De eandem c*ntilenariis ut est apud Terentium.recantare uidear. At illud Pol haud tacuero ; quod si ita colores est maretur, diutius consistere minime ualerent,ut in Iridis coloribus uiruemus. quisndo dc uapores dissipantur, de aer seu peragitariir unde neque per noctem unam, posset istiusmodi Cometes αροι Parere, non silum per menses numi ux de xiphio Conu e. diximus .l igitur relicto Platone , ad Astrologos accediimus. δε quomodo ex ipsorum sonte Cometes colorentur, in Pro Pana-