De personis muliebribus apud Plautum thesim proponebat facultati litterarum Parisiensi ad gradum doctoris promovendus L. E. Benoist

21쪽

- 36 lia nunc insimulata dignitatis suae studiosa sit. Qua modo e niam servo nimium Oeanli irum rogabat, jam illius dicacita tem non patitur.

Verum tu magnum malum habebis, si hic suum ossicium saeti. Ilerum jam in mori uel omento ilicit, atque id sine malo l

Νon tamen statim amor abii nondum irascitur leumona et Amphitruoni pudicitiin vitium obiicienti respondet:

OhSeero ecastor eur istuc, mi vir, ex teil audio 'Quid ego tibi deliqui, si cui nupta sum, tecum sui

Seresim vero sit jurgium gravius innocentia rela ardescit Alcumena

Istuc facinus, quod instinulas, nostro generi non decet: Tu . si me impudiciti: capias, non potes capere .

Jam ad sacramentum venit qu0d quidem dignum est quod hic

reseram

Supremi regis regnum iuro, ei matrovisan ilias Iunonem, quam me vereri et in luere si par Inaxum Ρ, ' mi extra unum te, mortalis nemo Orpus corPOre Contigit, quo me inpudieam saceret ε.

Jam illa verba profert, quibus non gratius aut generosius quidquam reppereris

Non ego illam mihi dotem duco esse, quae dos dicitur; sed pudicitiam, et pudorent, e sedatum cupidinem, Deum metum , parentum amorem, et eognatum concordiam Tibi morigera atque ut munifica sim bonis, prosim probis .

Exagitant m phitruonis probra teneram mulieris mentem. Magnanima est, non dedecus facile olerat, et rementem in Scenam poeta eam inducit:

Ila me probri, stupri, dedecoris a viro argulam meo sil Amph. II. 89 tral0. - Id. 180 t 85. - M. d. 2. 88. - l. d. id. 20 l. - d. d. id. 209. - iis . . .

22쪽

dam prosectionem ineditatur quum sub Amphitru tuis imagine

obtectus accedit Iupiter illum verbis mulctat, aversa obrueris velle negat, inimicum inclamat jocum istiusmodi, quum jocum sitisse Iupiter dicat, de se factum esse queritur: in rem deinde estatur suum suavissimis illis verbis

Ego utina scio, quam dolitori eordi mo t.

Audi mulierem dum abire parat, elatissime loquentem

Vuleas tibi habeas res tuas reditas meas, Iuben mi ire eomitos Sanan es non jubes Ibo egomet comitem pudicitiam duxero .

At mulieris amantis animum excusatio blanda mox conficit ira facile deponitur; ipsa malum amato capiti deprecabitur

Ahi propitius sit potius lConcordia fiet iterum, et licet maluisset nihil tale accidisse, seret, et ollicium pari tiliae prius diligentia resumet

Primum avisse oportuit, ne diceres: Verum allem, si isdem purgas, mihi pati unita sunt l

Ea est Alcumena, cui ne olerius quidem praestantissimo ingenio par aliquid concipere aluit, nedum pulchrius ex eo gitaverit. Quid dulcius, quid persectius estingi 0test. Virtutiaecedit decor et gratia. Illa inter matronas suae conditionis seminis pro exemplo proponenda est. Fere attigit in illis poeta formam et speciem illam pulchritudinis eximiae, iue cadit in

personas comicas, seque arti liciosissimum et versutissimum prἔΡbuit.

Amph. III, 2, ε 1. - id. id. I. Patricia matrona Alcumena eorte effigies est. Etenim qua verba profert pro formula habentur in divortio divor-lium autem est confarreationis, id est, patricii matrimonii dissolutio Cie Phi-ιipp. II, 28 rapie. 4. Adde verbum quod supra vidimusci generi meo. A mph. III, 2, 5ι. - Id. iii id. 53.

23쪽

Rarissime irginem liberam, quae antequam in matrimonium daretur, domi manebat, procul non modo a tris , sed etiam a seminis parum eastis', oculis ea eo subjiciebant veteres. Ut intus sedere matronis erat decorum, ita multo magis irginibus, quibus, ut patrum potestate mancipatis, nulla erant ura matronalia , nec ideo saepius magnas partes habere poterant in comicis actionibus. Sunt vero in sabulis Plauti nonnulla puellares personae, quas non ullo nomine licet inter meretrices miserare , quarumque duae potissimum singit, rem habitum praeso serunt, Telestis in Epidico, et in Persa, filia Saturionis. Mentio est apud Plautum sororis Lesbonici, in Trinummo I sicli sponsae , et Phaedrae in ulularia. Ut sere omnes in genua virgines, illa non ipsa apparet, neque quidquam dieitur quo eam animo concipiamus Euclionis ero filia locum habolin sermonibus anus ancilla quae secreti ejus particeps est, Megadorique qui ut eam ducere, et Lyconidis qui peccatum , quod in eam admisit, conlitetur. Inter ea , quibus ejus praecipue natura exprimitur, notabo pietatem erga Ld rem familiarem, propter quam ei gratiam refert:

Huie filia una evi ea initi ei liilio Aut ture, aut vino alii aliqui seinpi' subplicat: Da milii eoronas ejus honoris gratia Feci, thesaurum ut hie reperiret milio, uti eam facilius nubium, si vellet, laro a.

Megadorus eam ducit indolatam sed recte moratam'. Nil vero

amplius asseras; puella est sapiens , honesta , erecunda, pia cui res accidit apud antiqu0 frequentior 'erum illius indolem ex

industria, et ut morem sequeretur ut opinor, poeta non plenius illustra Vil.

24쪽

- 49 Pridie sponsionem nuptiarum legitimam, et illatam injuriam , paucissimae erant causae ob quas in publicum puellae possent educi. Duas tamen memorat Plautus , et eas animai hersione dignissimas , belli calamitatem, usuramque quam Suorum tanquam domini pater facit. Telestis in Epidico recens capta est nondum ullo modo diuturni serxitii assectionem aut pessimae institutionis sensit. Ut quae lepidissima sit, forsan infami semitiali esse obnoxia, et in meretricum ordinem recederet, nisi ortusue beneficio ei occurreret Epidicus. At memoriam sensusque libertatis sera axit. Ut primum locutus est serVus exclamat nec Plitia impetu iuilissimulat, quum libera est et apud parentes :

Di me ex perdita servatam cupiunt , si vera autumas

Unum ex primis verbis ad patrem specta erat

Quid ' pater meus. Vivo si a

Aspice ut Stratippoclem colit linat

Nun enim tu mea em,

ait adolescens at illa

soror quislem , edepol, ut tu inlue setas'.

Vulgo meretrices aliquem dolum ad exitum perducunt. Plautus autem in Persa puellam ingentiam nobis ostentat consciam et adjutricem factam servi mulierem a malam fraude abducentis a lenone fit pater illius est parasitus. Rem mirandam Homo ingenuus ad voluntatem alterius servili cynditione ita convertitur, ut ei propriam filiam tradat Inopia ad indignum obsequium eos impellii, quibus praecipue Vera disciplina defuit, quorumque animus non mansit integer .a Iste, nisi prius eorruptus esset, non rem familiarem absumpsisset. Ut ad parasiticam operam descenderet, necesse est eum fuisse nequam. Quis

25쪽

mi rellii eum eo pervenisse Scena haud absimilis occurri in Λristophanis Acharnensibus Megarensis quidam ad ultimam inediam redactus filias suas venumdat. Ille ad eam necessitatem bello compellitur Salu rio autem gula et desidiae persuasu. Illam se vendere, lateor, simulat ejus tamen libertalem et pudicitiam adducit in periculum Dubius est paulisper

Tun ill uti vetulas. Pereunt reliquia . Posterius istu tamen potes i.

Res vero brevi decreta est. Unus est ex illis uirilibus omni pedestitutis, lagiti 0rum parariis qui se ipsos modiorum aliquot pretio vendunt. Patrono sportulam abnuente, mox parent

Quaeso hercle, me quoque etiam vondas, si lulae l. Dum saturuin venitas i.

Videtur mihi graecum exemplar parasiti hinc abesse , ut locum halleat esuriens romanus proletarius. Ex aliquo rapit censo dixi lis viri eliente illa forma desumpta est homoque Plauto saepissime circa comitia , quum magistratus crearentur, uitob Vius. Operae pretium est cernere quae sit istiusmodi hominis lilia.

Forma lepida et liberali est ,

ait Toxilus; et continuo Saturio, patroni minis et pollicitationibus Virtus hane addit:

Ter lanto pejor ipsa 'st, quam illam tu esse vis

Virgo ipsa procedit in scenam, actu tertio. Illam sui consilii certiorem fecit pater , cujus prius dolos allituram se negat rom talem indigne serens

Tutis ventris causa filiam vendis tuam Τ trum tu pro ancilla me habes, an pro filia Τ

26쪽

iduam litam res nostra sunt, Pater, at Pereulis, Modire et modeste moliti si vitam vivere Nam, ut paupertatem si admigrant in uiae, Gravior paupertas sit .

Nec illi deest lebita patri rexerentia. Dixerat:

Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala, uuae relicet, si quid lieri perverse videt .

Malusne ego sum n, recipit Saturies at illa :

Non es , neque me dignum si diceres: Verum ei rei operam do, ne alii dicant quilius licet d.

Cedit tandem paterna voluntati romana ferocia expressae:

Meum, opino, imperium 'st in te, non in me tibi. Tua flore potestas est, Pater β.

Hiries quae sibi tribuuntur accipii

Necessitate me, mala ut fiam, saltis. Vel tu me vende, et sace quod tibi lubet .

Stantem coram lenone non illam sua prudentia deficii, et per dolosa Verba, qua docta est, perluce quam contemnat eos quibuscum versatur

Urbis speciem vidi, hominum mores prospexi Parum. Si incol: hes no sunt morati, polere inlinitum arbitror

miro modo respondet interroganti lenoni Rem bene gerit in ancipiti statu, et licet non mentiatur, aggerit ea verba quae

Persa, III, 1, 7. Si lavino post paupertaιem, eum Bitschelio sere omnibus eodicibus ire lo. Id. iii id. 37. - Id. id. id. ι3. H. id. id. 15. Recipio lectionem Bitsehelii, cum Ambrosiano eodice tumVer pro vulgat opinor, opino habendum est secundum Fleickesonii conjee-luram. - M. id. id. 54 et 70. - M. IV M veti. Non recipio Meyeri sententiam filiam Saturionis pro semina philosophante habentis. Plautinus oculi si philosophiam ad poetam ipsiim attribuas non ad personam.

27쪽

potissimum Dordalum saltant. Nescio an , di ursi generis habita ratione , simile sit dixerbium illud uotissimo unius nostratis poeta tragoedia alterno sermoni Qua in is patri fiduciam habeat, et adhortationibus Toxili recreetur enodationem paulo tardiorem esse arbitratur

Pater minc cessat. - Quid si admoneam Tempus esis.

Uti stipem eniente, rursus fit laeta

Salve niuilum , mi inter, Pater hic meus est .

Ex eo tempore nullum ex ejus ore verbum excidit iuncta est enim suo ministerio, proscentumque relinquit, non reditura. Quod de ea judicium serendum est ' um id quod augurari debuimus ex Saturionis verbis ur tanto pejor est Non equidem opinor. Virgo mullo melior est patre ei es in animo illa gravitas, illud consilium quod Romanam decet. Verum dubito num Lucretia aut Cornelia altera sutura sit. ecesse est ante omnia maritum mentat, et quam is dotis loco sexcentos logos alumiri Saturio polliceatur , misellae assentior

Verum videto me ubi Oles nubium dare, Ne haec tam laeta repudiosas nutiliars

Metuo ne nullus alius eam ducturus sit nisi parasilus , patri similior, et licet sapiens quasi nuda obiecta est agitiis et fraudibus. Nescio an Acroteleutii, quam spectabimus ultra sors illam maneat propter ipsum ingenium hac aut illa die peribit. Videbimus filias a matribus suis libidinibus traditas hic autem honesta irgo patri praxo reluctatur, et is paler liberct is est. Nondum eodem malilia matrona enit; et exspectandum est donec ad pessima imperii tempora descenderimus . At ii prior , ut qui in sero omnibus artibus permistus vi at,

28쪽

pudorem omnem deposuit, et paterna potestate in obnoxiain liliam abusus PSl.

Venio nunc ad meretrices , in maximi momenti persona est in Veterum coni Pilia , quum earum mulierum sere tantummodo amores in scenam exhibeantur. At certe solis apud Plaulum assectus ejusmodi profitentur , si e tum non liceret liberam seminam itio indulgentem coram populo estingere , si e reipsa,

nondum per ei sis m0ribus, rarius esset matronalium flagili ruin exemptu in . quam ut in ridiculi us enisset . Meretrices contra eo tempore fiebant mustii tale numerosiores Gra

cla lasciviam , elegantiam , omnia vitia, omnesque illecebras secum ad exerant. Denique priuier spectaculum oluod oculis ipse cernebat, amplam materiam ea de re in reti is exemplaribus inveniebat Plautus Ideo frequentissiime sunt apud eum. Meretricum aliae ser ae sunt, alii e libe . At inter illarum sorium et ancillarum conditionem multum distat. Si qua' iam in retrices lenonis impuri et alidi qui eas urbis male mulctat et ad turpe ministerium cogit, d0minalioni parent, non subjecue sunt graxissimis ser, illi laboribus. Earum pulci tritudinis cura, ipsa sua utilitatis assectatio herum ad id impellunt ut eis pareat. Denique, si, illa usitata in theatro eterum agnitione, seu, oluntate liberalis amat0ris, in libertatem pleriaeque indicantur. Inde conditione media ruuntur, ita ut secerni debeant ab iisi tuae vere ser iunt. Rursus, quae liberae sunt ipsae, NPpe Ser u fuerunt, libellu sunt, et clienta site eorum qui olim illas ama erunt, seu ci tum qui, dum illas tuentur, eorum ex statu varias utilitates percipiunt'. Verum inter eas est aliquid commune,

non dicam artificium , quod quibusdam non ita se res habet, sed

29쪽

vixendi genus Suni tu civitate et ideo in comoedia ordo discretii a ceteris, cui mores sunt proprii, usus et species universis addita quam tamen distinguunt certa dixersi tales. ud quidemn cendae sunt, ut appareat quem aspectum induerint apud

Plautum.

Ordior ab eis qua flagitio et libidinibus mersa omnem la uesti sensum amiserunt, laci que sunt illiu formidandiu belluae quibus vix nomina digna inveniuntur

Perlecebrae, pernicies, adolescentum exitium . Ρamlito atque aperit Propere sanum hanc Orci Obsecro . Bacchi des non Bacchides, sint Bacchae sunt acerrumae, Apage istas a me sorores quae hominum sorbent sanguinem. I robri perlecebra et persua,trices .

lilii libenu sunt, aut temporariis paelionibus obliga BD. Di tescere cupiunt. Num credendum est id fieri ut postquam senuerini, placido olio ruantur ' uod minime opinor μ tum enim videntur filias suas . aut subreptas puellas, inustus causa , ad xile munus informantes. Λ ut salientur cibo et potu, ut vinessen lentiam et gulam expleant, qui soli instincius in eis maneant

ut quoquo male faciant. Praxitas illis natura laeta. est Bellua sunt re era, neque Verbum nimium est. Illas juvat opes evertere hominum , corpus et facultates exhaurire , sanguinem sorbere. Omnia tempora , omnes litterio habuero saliras ehementes adversus tale seminarum genus . tiamen semper ivunt flagellupoetaruiu fracta quorum ingenium eis nesandis lassatur. Xon hae de re Plautus quoquam inferior est. illas ostendit quae artem prosilentur. Matres adsunt, stagitii hortatrices Hoc modo Philocomasium mater militi tradidit, aut saltem ad ejus raptum connixit'. Cleae reta in Asinaria , Lena Gymnasii mater, in Cistellaria , omne consilium suum explicani. Uuum ipsa sua artate usa sunt, quumque sensim in prin

30쪽

Diobolareis Achclenicolae'. miraculae, Cum extritis alis , eum crolitis erusculis. Capillo seisso et ex seissatis auribus .

subsidium habent in liliabus

Repuli ad meretricium inestum, nisi ut ne esurirem .

Videre est iurasinaria et Cistellaria, ut illas erudiani, quibusque argumentis ut illas persuadeant utantur.

Ecastor haud me poenitet si, ut dicis sutura es: Nam si qui item ita eris, ut volo, nunquam Hecata lies Semperqui istam , quam nunc habes, aetatulam oblinebis uultisque damno, et mihi lucr sine mρ saepe eris sumptu .u Stulte eeastor fecit, ait male Gymnasii loquens de indulgentia quam erga Silenium adhibuit Melaenis. At mulierum si ius modi absolutissima est Cleaerela in Asinaria. Xonne audet materna auctoritate nili 'Hoccine est pietalem olere matris imperium minuere A

Immanis est sarrago illa objurgationum , turpium consili 0rum querelarum

An tu tibi Verba blanda esse auruin rere Dicta docta pro alis id tro amas ultro expetessis, ultrinad te arcessi jubes. illos qui dant, eos iterides; qui deludunt, deperis. An te id exspectare oportel, si quis promitia libi, To acturum divitem, si moriatur mater sua Ecastor nobis periculum magnum et familiae portenditur, Dum ejus exspectamus mortem, ne nos moriamur fame .

Quid agatur de pecunia ita quaesit , facile conjicias. Servili natura creatae, Vix o servitute elapsae ad servilia vitia sunt