장음표시 사용
201쪽
in pollutionem, aut gravem veneream commotionem, quoniam DI perlus st, quod pluries in tali occasione positus, numquam consenserit; et ratio Est, quia pollutio, vel commolio, si forsan sequatur, neque directo volum taria est, cum non intendatur, nequo indirecte, quia quando urget gravis necessitas, vel aliud rationabile motivum, non tenetur quis Omittere caussam boni esseclus, quem unice intendit: et licet sequatur pollutio, vel gravis commolio Venerea; quia tamen eam uou intendit, neque periculum adest Consensus, videtur potius illam pali, et permittere, quam procurare. Hi ne a SIlvio excusantur a peccato I. Consessarius, qui praeter voluntatem patitur pollutionem in audiendo consessiones p. IIIo, qui turpia ad sui, vel aliorum necessariam instructionem, legit, vel audit 3. Medicus, et Chirurgus, vel Valetudinarius, qui Ox ossicio impudiea tangero, vel intueri Coguntur, aliique, qui ex honesta caussa honestum quid agunt, ex quo , praeter intentionem, et delectationem , sequitur pollutio, vel gravis venerea commotio; haec namque per necidens accidit, et praeter voluntatem, et ex miseria naturae per peccatum corruptae. Concina ibid. Collel. t. r. s. 4or.
. Quid si quis sine urgenti neeeuisate, vel rationabili motivo caussam ponit pollutionis,vel venereae commotionis quam praevidet, sed non intendit; imo e regas respuis R. Si caussa, quam ponit, per so, si notabiliter disponit ad pollutionem,
vel commotionem veneream, uti sunt laetus obscoeni, aspectus partium
pudendarum proprii, vel alieni corporis, ot praesertim diversi sexus, lectio item , auditio , locutio rerum valde obscoenarum etc. qui hujusmodi
caussam ponit, mortaliter peccat; quia agit contra legem naturalem, quae dum graviter prohibet pollutionem, i voluntariam veneream commotionem, tamquam proximam pollutionis caussam, obligat simul sub gravi ad vitandam, et auferendam proximam caussam earum, et licet eas non intendat, imo expresSe respuat, voluntarie tamen so exponit prOXimo, ac probabili Darum perieulo. Quaro si postea pollutio, vel commotio gravis ex hujusmodi caussa revera sequatur, ost cliam moraliter peccaminoSa, quia est volun laria in directo, et in sua ea uSSa. At si caussa leviter ad pollutionem, vel veneream commotionem dispinnat, ot non nisi per accidens, et remoto illam inferre soleat; unde venialiter mala cSt, si ex rationabili molivo ponatur, nullum adest peccatum: quan do non adest periculum consensus, vel delectationis. Quod si sine ulla necessitate, vel rationabili molivo ponatur, peccatum eril veniale, modo neque pollutio intendatur, modo neque venerea commotio, neque adsit periculum Consensus, vel delectationis, et pollulio, si postea sorto inde sequatur, pec- Catum veniale erit, quia sicut agens nonnisi ex levi obligatione tenebatur itare caussam, im pollutio indo proveniens non est voluntaria, nisi levi
i) Quaestio hic agitur an sit mortalis pollutio pracvisa, quae involuntario sequutur ex caussis leviter ad eam influentibus Plures diversae ad Sunt sontentiae. I. Sententia allirniat esse mortales omnes pollutiones praevisae, Di non impcditae, etiamsi caussae alias sint licitae. Ita Valer. Metin. Manuel. etc. apud Sanch. lib. 9. D. I. num. ν o. II. sententia, quam tenet Armilla apud eumdem Sancti. n. i I. dicit mcumque caussam, etiam xeuialiter illicitam, et secro pollutionem mortalevi.
202쪽
o. Quid disendum de pollusione nocturna
R. Si complacentia absit, pollutio haec per se peccatum non est, quia, ui ait. D. Thonias R. R. q. l. 54. art. 5. in dormiendo ratio non habeι IAberum judicium , quo possit pollutionem visare; et ideo sublato iudicio rationis tolliιur fundamentum mecari; cum omne peccatum eae Diaei
rationis dependeaι. DD. communiter cum D. Thoma loe . cit. Concina t.
Dixi, per se, quia si pollutio uocturna suerit voluntaria in caussa, pe calum moriale est, si caussa directe posita fuit ad pollutionem promovendam. At si pollutio non orta suil ex caussa directe posita ad eam inducendam, sed ex alia caussa illieita, quae vitari dabebat, Et poterat, et cognoscebatur lam- uam pollutionis productiva: pollutio mortaliter culpabilis est, si caussa istauit graviter culpabilis, quia voluntaria in sua caussa: si autem haec suit leviter culpabilis, pollutio est etiam leviter mala. Concina t. i s. 368. O. Peccatne quia, at everrectua a oomno Pollationem tu somno inee-FIam non abrumpis, et impedis R. Minime, quia malitia pollutionis consistit in illius illieita proeuratio.
ne. Cum ergo eaussa nocturnae pollutionis inductiva, uti supponitur inculpabilis sit, inculpabilis ost etiam ipsa pollutio, dummodo de ea non complaceat, neque periculum adsit complacendi, neque conatum adhibeat, ut compleatur, sed doleat, atque solummodo invitus permillat. D. Thomasiu4. sent. dist. 9. q. I. ari. 4. ad 5., Concina t. i. s. 369. O. Estne lieutim optare, ul in somno accidat pollutio absque sua cuLpa ob Inem bonum, puta sanitalis recuseerandae, concupiscentiae iam nuendae etc. R. Liligium est inter D D. Aliqui assemant cum D. Antonino a. pari. lil. 6. cap. 5. Alii probabilius uegant, quia pollutio est iu irinsece mala, sicut homicidi uim undo si euli homicidium in somnis commillendum desiderari non potest, sic et polluito: et ratio est, quia desideratur res intrinsece mala. si non formaliter, saltem materialiter. Conuina loc. cit., Stampo, Collet. s. io A.
O. Estne lielium gaudere de politi ione noeturna ineulpabiliter feeula
R. Si gaudet quis absolute de pollutione, prout delectationem Veneream induxit, certe peccatum mortale est, quia sibi complacet de ro intrinsece mala: si gaudet autem de pollutione, prout molestiae allevationem, et co
III. sententia, quam sequuntur Soto, Any. Gerson, Lopea etc. apud Sanch. n. m.
tenet ornuem caussam, quas in so est peccatum moriale, constituero etiam mort
tem pollutionem, quae ex illa sequitur. Et pro hac sontentia videtur stare S. Th. 3. Part. quaesi. So. num. 7., ubi ait: ouandoque vero spollutio nocturna e3ι cum peccato, puta cum provenit eae lupersultate cibi, vel potus. G hoc etiam pote3ι ω-δe peccatum veniale, vel mortale. IV. sententia communis, et probabilior doeet Pollutioncm non osso mortalem, nisi provoniat ex caussa per se moriali in genere ιuxuriae. Ita Leag., Splastis, Sporer, Saneh. Ronae. Salna. , aliique. Ralis, cur ustussa de i csso per se mortalis, ost, quia cum pollutio non sit volita in se, sed Rulum in caussa, eo gradu mala crit, quo mala est ipsa caussa. Ratio autem, cur debet insuper esse mortalis in codem genere luxuriae, est, quia cum caussa te iter Rd Pollutioncm concurrat, non est gravis obligatio caussam illam vilaro ob pvllu
tivnem, quao praeter intentionem aecidit. S. Ligortuo Tlurol. Mor. Lib. III. Odeat. Praee. Utib. IV. I. 4M.
203쪽
eupiscentiae diminutionem induxit, peceatum non videtur oras saltem modi tale. Vide Anio ine.
R. Est eoilus cum hestia. Hi ne erimen Est ceteris hujus generis gravius; quia super cetera difforme est, et dedecet hominem ad imaginem Dei enlarmatum. Ad hoc crimen reducitur commercium carnale habitum eum daemon assumente formam hominis, vel bestiae sive incubo , sive suecu. ho. Quod conlinet duplex peccatum, alterum contra castitatem ratio De luxuriae, alterum contra Religionem, quia habet societatem cum daemone;
quia ut semper, et ubique Dei contemplum , et odium in se fovet, et nutrit, ita et in celoris idem opiat, et procvrat. Anto ine, concina iὶ
Q. id est Sodomis, et quo Iuleae rR. Sodomia, dicta a Sodomae ei vitatis incolis, qui huic nefando crimini salis superquo stud ebant: unde igne, et sulphure in eos animadvertit Deus Genes. 19. 24. 3. Est eoitus libidinosus cum persona indebila, Reu
Husdem sexus, vel cum persona debita, sed in vase indebito. Quare verae sodomiae crimen committit Aemina, quae coit cum alia isemina, sive adhibendo conatum, et modum copulae, si v adhibendo aliquod instrumentum tam pro vase debito, quam pro vasa indebito. Duplex est sodomia: persecta, et imperfecta. Prima est concubitus duorum ejusdem Sexus, nempe maris cum mare, vel diem tuae cum Ioemina , et habetur ejus malitia in quacumque hominis parte exerceatur actus luxuriae ; nam asseelus libidinosus ad eundem sexum quoquo modo exercitus eonstituit sodomiae malitiam. Secunda est commixtio viri eum muliere iuvaso indebito. Hinc est quod sodomia persecta specie differt ab imperfecta;
nam diverso modo opponitur rectae rationi, et proinde diversam continent malitiam. Antoins t. g. s. 392. Collet loc. cit.
. Sodomis praeter propriam malitiam potestae haberi aliquam aliam asuneram
R. Maxime: nam potest assumere aliam dissormilalom ex persona lumagentis, tum patientis, ita ut si persona Est conjugata, habetur etiam malitia adulterii; imo si utraque est conjugata, malitia adulterii duplex est. Idem dicas, si personae sint voto castitatis ligatae; vel sint consanguineae , vel assines. Quapropter in consessione explicandus est personarum Status, sicut et explicandum est, an in hoc crimine committendo fuerit quis agens, vel patiens, cum turpior sit et gravior malitia agentis, quam ipsius patientis. Anioine tom. A. s. 36A., Collet t. I. s. 4o3. . Quaenam poenae statutae sunt contra Sodomitas R. Si laici sint, incidunt in excommunicationem nemini reservatam, Si Clerici, in poenam depositionis, et detrudendi sunt in strictius monasterium p. clerici, do excessibus Praelatorum. Item ex constitutione Pii V. Clerigi , si vo saeculares Sive regu Iares cujuscumque ordinis, et dignitalis hoe a Ex S. Ligorio momo amat. Irael. de aerio praecepto punes. S. I. 28δ coilus Cum daemono succubo, vel incubo, ut eommunissimo gentiunt Azor. Cosset. smna ., Tillas. etc. reducitur ad peccatum hestialitatis, addita lamen malitia culpae contra Religionem , et etiam fornicationis, aut sodomiae asseclivae, si daemonoppareat in sorma pueri, aut mulieris, et otiam adulterii, aut incestus, si quis de Ieetetur da coitu cum daemone, tamquam eum nupta, aut conivucta.
204쪽
uos crimen exercentes incidunt in privalionem omnis privilegii clericalis, osse ii dignitalis, ae beneficii Ecelesiastici sive agentes sint, sive patieules, sed post Judicis sententiam Concina l. 4. s. 379. Ii. o. Quando habetur inordinatus coeundi modus R. Duplici modo haberi potest. r. cum maseulus foeminam cognoseit in
B Se praepostero, etiam si sit propria uxor, et hoc erimen reducitur ad Bodomiam imperseelam , et semper est peccatum gravissimum, ut dictum est. s. Quando vir, et mulier ita copulantur, ut ex eo modo copulae semeta extra vas debilum effundatur, vel perieulum adsit effundendi, et hoc est etiam peccatum gravius ipsa pollutione, quia haec turpitudo non solum adversatur generationi, sed eontinet Eliam modum coeundi contra naturae institutionem. Quod si per inordinatum hunc modum coeundi semen icivas naturale immillatur, sino ullo essu sionis periculo extra vas, peccatum veniale erit, si sine necessitate siet, sed solum ex aliquo majori commodo. Ouod si vir, et mulier ita coeant ex sola, et vehementi libidine ad majorem Iuxuriae voluptatem cupiendam, grave peccatum erit. Anisine l. 39a- Slampo.
. Quid est desideritim turpe, et quale peccatum est ΤR. Desiderium turpE, seu venereum Est illud, per quod quis actum D, BCoenum opere externo perficere desiderat, sive deinde media ad illum complendum opportuna inquirat, Sive non. Omne desiderium turpo, sive esseax sit, sive inefficax, etsi minimum, dummodo sit desideratum , extra matrimonium peccatum mortale est, Ca Sit tali oppositum, imo et conlinet plerumque aliam , diversamque malitiam, quae consurgit ex circumstantiis objecti, eirca quod versatur desiderium ἀΗine desiderium lurps circa uxoratam, vel ligatam volo castitatis, vel Cou- Sanguineam, eontinet, praeter malitiam contra castitatem, aliam vel adulterii, vel sacrilegii, vel incestus; nam aetus internus malitiam sumit et gravitatem ab objeclo suis circumstantiis assecto. Aniuine.
. Quid si quia alterius uetorem, vel monialem in matrimonium docere concupiscat pR. Peccat laethaliter: quia facile ex una in aliam cupiditatem nequioremineidit, aut enim illius virum si uxorata est j mori, aut adulterium admi tere cupiet, vel si monialis est, eam vioIare optabit, vel ut ea a sancto foedere desciscat. Calcehismus Romanus de 6. et Io. Decalogi praecepto g.
26., Collet, s. 43 a. Q. Quid, eι quotvleae est delectatio morosa tur is PR. Delectatio morosa turpis, si vo venerea, est complacentia, quaB eT re bus obscoenis cogitatione, et imaginatione, apprehensis, cum pleno, ac deliberato voluntatis consensu percipitur, etsi nulla adsit voluinas rem turpem committendi. Dicitur morosa, non a mora temporis, quo durat, sed a mora Voluntalis, quas post sufficientem advertentiam, libere consentit iutali complacentia permanere; unde unico temporis momento delectatio minrosa committi potest.
x Iuro Neap. DioeeesIs incidunt in easum rogemalum absque excommunieali ne MercenIra peccatum M msae, vel eum brutis eo ni , Da tamen uι in his luxuriae caritas tanium maculi eo rehendantur. casus Il. in tabella.
205쪽
Haec duplex est, viritualia se ilicet, et carnalis: prima est illa, quactin sola voluntate percipitur sine ulla actuali, et sensibili commotione in corpore. Secunda est illa, quae, praeler voluuialis complacentiam , habet sibi conjunctam actualem commotionem spirituum genitalium, et delectabilitatem circa partes venereas.
Hi ne delectatio morosa turpis disseri a deleelatione more sensibili, quia
haee est eamplacentia illa, qua assumitur non ex oliscoenitate rei, sed ex Proportione, ae eonsormitate rei sensu pereeptae cum organo Fensus percipienti&, sine ulla commotione venerea , uti est delectatio percepta ex iactu rei blandae, vel mollis, ex auditu musicae, ex visu rei pulchra o Die., quae delectatio sensibilis, si non assumatur ex ro lurpi, vel ad turpia inducente, sed ex re per se licita, vel indisserenii, et iissumatur ex aliquo sine hone-Εto, nullum pecentum erit. At si assumatur ex animi levitate, vel curiositate, peccatum veniale habebitur; saltoni ratio no otiosi talis. Denique momtale eril, si eum lati delectatione sensibili periculum conjungitur transeundi ad doleetationem morosam turpem, vel in desiderium , But cousensum turpem. Anactetus. s. 265. Concina l. 4. s. 3I6. 3ι7. 322. O. Quale peeeatum est delectatio morosa turpis PII. Peccatum mortalo est, etsi minima sit delectatio isthaec sius carna- Iis, sive spiritualis, et assumit speciem non solum a suo objecto venereo, sed etiam ah dus circumstantiis, uti dictum est de desiderio turpi. Concina, Antoine.
Dixi, eιsi minima su delectatio, quia deleelatio venerea morosa idem die do desidorio luppi licet minima ordinatur ex natura sua, et lendit ad
Seminis effusionem, et est quaedam pollutionis inchoatio, quare sicut voluntaria seminis effusio extra matrimonium, mortalo peecatum eSt; ita et omni S Belus Venereus etiam inlernus, et minimus ad illam inclinans ei disponens. Conser, quae dicta sunt superius ari. I. de peccatis, quae nou admittunt maloriae parvitalem.
Q. Quid dicendum de osculis, ampleribus, asseelibus, DotibuS, etc.
n. Oseula in facie, fronte et manu, item amplexus, contactus manuum, vel alterius partis honestae, marem inter et foeminam habita, juxta inorem Patriae, in mutuae benevolentiae, ae amicitiae signum, per se honeSla, aelicita sunt, SivB aclive, sive passive exerceantur; quia signa sunt honestae unionis animorum; quae per se mala non est. D. Thomas E. R. qu. 154.
At si actus isti, sive aelive sivo passive exerceantur extra matrimonium ob deleetationem veneream, quao ex illis eousurgore solet, Eliam si in istis Bislatur, et nou ultra progrediantur, peerata gravia sunt: quia delectati nis Venςreae eaussa sunt, et proinde sicut mortale peccatum est delectatio venerea, ita et isti actus, sive exere cantur eum persona ejusdem , sive di Versi sexus, sivB Se ummet, peccata gravia sunt. Item gravia sunt, si sani inter personas libidinis capaces ob delectationem more sensibilem, praesertim si morosi sunt, et repeliti: nam hi aelus facillime delectationem sensibilem convertunt in libidinosam , nam cxcitant spiritus genitales, et commotionem veneroam inducunt, et proinde periculum proximum consensus, vel deleetationis morosae. Quare Alexander VIII. Hanc proscripsit illesim:
Eu probabilia opinio, quae dieit, esse tantum veniale osculum habitum
206쪽
ob deleetationem earnalem, eι sensibilem, quae eae Oseulo Oritur, Reclusa periculo consensus uiserioris, eι posititionis. Antoine l. a. to 4or. , collel. s. Deniquo si isti acius ponantur, vel admittantur ex aliqua animi vanilal ex joco, petulantia ele. Semper ac nullus adsit libidinis assectus, et nullum periculum peccati gravis tam in se, quam in alio, ae nullum Mandalum , nullaque deleelatio venerea excitetur, nequo erebro repetantur, seeundum aliquos venialia sunt; at quia dissici Is est hos aetus sieri cum tanta praeci. sione, proinde dissiciliter a peccato gravi excusantur. Antoine loc. cit. Col-
personae, live j dem, Rive diverat seaeus, Sunι ne semper peccarum mortale pR. Minimo, quia, si hi tactus fiant ex aliqua licita, ac rationabili caussa v. g. medicinae etc. peccatum non sunt, secluso consensu in delectationem voti ream , vel in aliquod aliud illieitum. Si vero habeantur in alio, vel permittantur in se ab alio fieri sine necessitate seu rationabili medicinaueausae, lieet fiant sine ulla delectatione venorea, sed solum ex curiositate, joco, animi levitate, peccatum mortale sunt, nam hi tactus adversantur pudori , ae honestati naturali, atque ex sua natura commotionem carnalem , et delectationem veneream excitant, et proinde ad pollutionem tendunt.
Antoine s. 4'5. Coneina t. o. s. 3I8. . Quid si quis uetoratus turpiter se tangat in pudendis γR. Si so tangit praesente uxore, ut so disponat ad actualem copulam, culpa vacat; quia isti laetus sunt media ad copulam. Si se ex libidine tangit, absente uxore: aut praesente, sed ad delectationem eapiendam, et non ad copulae dispositionem, peccat mortaliter tum contra castitatem, tum contra justitiam; quia hi laetus immediat eondueunt ad pollutionem, et ad dele- Elationem veneream. Idem die de uxore. Quod si hi tactus habeantur exanimi levi late, vel curiosita lo indeliberata, nou autem ex libidine, neque ex impudiea delectatione, venialia sunt; quia cessat periculum vehementis commotionis carnalis, ad pollutionis. At si fiant ex necessitate, vel alia rationabili caussa, culpa Vacant.
. Otilis si hi turpes Iaetus promiscui stant inter visum, et uetorem R. Si fiant tamquam dispositiones ad copulam, vel ex aliqua alia justa ,
ac necessaria cauSSa, culpa vacant, quia noti sunt rectae rationi dissormes.
Si sant ex animi levitato, euriosi lato, joco, absque vehem culi parti ura commotione, delectatione venerea, ac periculo pollutionis, veniales sunt; quia, cessante periculo proximo pollutionis, ac venereae delectationis, illi tactus tamquam otiosi, ae minus pudici eis impulantur. Si vero sant ob delectationem veneream capiendam , et ex vehementi libidine, sunt gravitur peccaminosi; quia continent periculum proximum delectationis venereae, ac pollutionis.
R. Si quis propria pudenda tangat ex necessi late, vel rationabili caussa, Culpa vacat, excluso consensu in dolectationem veneream, vel turpe desiderium, quia hi tactus in hae suppositions non sunt rectae rationi dissorines. Si ex animi levitate, curiositate, inconsiderantia crassa sani, isti tactus sunt veniales, dummodo expertes sunt omni delectatione venerea, vel turpi desi
207쪽
uosiderio. Si denique ponantur ob deleelationem vener 8m capiendam, laetha lia peccata sunt; quia rectae rationi dissormes tamquam caussa proxima pollutionis. Concina t. 4. 3I9.
. Quid disendum de aspectibus tumibus pn. Aspectus personae pulchrae etiam diversi sexus, natura sua, illicitus non est, nec turpis dici potest, sed solum periculosus ob humanam fragilitatem, vel malitiam; prasertim, si frequens sit, et diuturnus. Quod si aspoclus hujusmodi habeatur direeio ad libidinis finem; vel praevideatur indu-Cere periculum commotionis venereae vehementis, vel magnae tentationis, sub gravi removendus ESt. Aspectus paritum verecundarum personae eiusdem sexus, vel propri Eorporis, aut a Spectus verendorum, vel coitus brutorum , si procedat ex a
liqua justa caussa, secluso assectu luxuriae, scandalo, et periculo polluito nis, vel delectationis venereae, aut alterius rei illicitae, peccatum non mignam hujusmodi aspeetus sub his limitationibus non est contra rectam ra tionem , nec ad rem veneream lendit. Quod si habeatur ex curiositate, Vel animi levitate aut ioco, et assectus venereus, et perieulum pollutionis, uui deIectationis Venereae, et desiderii turpis seandali, aut alterius rei illicitas deest, peecatum veniale est: quia nonnisi leviter reelae rationi, ae honestati adversatur. Denique si hujusmodi aspeelus procedat ad delectationem. Veneream concipiendam, vel periculum eontineat istius, aut pollutionis, aut turpis desiderii, But scandali, peccatum grave est; quia direete, et gra iterreetae rationi dissormis est. Quid quod, si aspiciantur partes verecundas personae alterius sexus, Vel Eoncubitus, viri eum foeminar Nisi excuset urgoniissima, si rationabilis caussa, etiamsi nullus accedat luxuriae finis, sed ex sola curiositate, vel a nimi levitate hujusmodi aspeelus sat, peccatum grave est quia ma Timope re allicit ad turpia, vehementor excitat spiritus genitales, et periculum prinximum pollutionis, vel saltem deleelationis, ae desiderii venerei inducit ἰund ct maxime honestati, ne rectae rationi dissonus est. Antoine ibid. . Actus eaeterni meturiae non consumatae, nempe Oscula, ampleaeu sfactus, ameeius impudici ob deleetationem Beneream assumpti, ac mi tintne malitiam specis morali diversam a diversitate personarum circa
R. Maxime, quia cum hi aetns disponant ad copulam, ae media sint ad istam conducentia, ab ista tamquam a suo fine, speciem malitiae desumunt malitia enim medii a malitia sui termini specifieatur. Hinc si hujusmodi u elus exerceantur, v. g. cum conjugata, malitiam continent adulterii, icum seipso, malitiam mollitioi. Antoino L. 4o8. s. Peccame mortaliter persona, quae, cum sise ulla rationabili caus Sa, vel necenitate osculum aceipiaι, vel in manibus, aut pedibus aliis que honestis partibus ravatur ab alia persona sive ejusdem, Sive river si seaeus, sentit Osa aliquam vel lenem deleelationem veneream, δi non resistia deosculanti, vel faventi, sed permissive se habet γR. Maxime: tum quia cooperatur peccato alterius, qui forsan ex asseelu libidinoso illos tactus, vel oscula habet; tum quia et agens, et patiens dis' sponuntur ad majorem delectationem, et ad majus periculum pollusionis :
208쪽
tum quia delectatio venerea, et sensibilis deliberale assumpla , vel alieri causata, culpa gravi non vacat. A sortiori graviter peccat, si advertat, satangi libidinose, et non resis lit; quia do laeto peccato mortali alterius co peratur. Concina t. 4. l. 3go. Collet sol. M4. O. Persona vi, vel mem adacta ad turpia commulanda, potestne ad Iumia deseendere, permissive se habendo, ut e stat perieulum mortis, infamiae, jaeturae notabilis bonorum etc., vel teneturne positive restat
re cum hujusmodi periculo pR. Tenetur positive resistere, non solum mente, SEd et corpore, quanis tum potest, aliter mortaliter peceat: quia metus eriuslibet mali, etiam ipsius mortis, non excusat a peccato in eis, quae Sunt intrinsece mala. Qua do autem in hises turpibus actionibus negalive se habet, et non positive resistit, videtur in illas innuero, et indirecte velle, quod intrinsece malum est Concina t. 4. s. 333.
Q. Qui loquitur, legis, audit turpia; vel amicis objecta turpia feta ,
puta Obscoenas picturas, immactines etc. peccatne R. Si quis haee agit ex aliqua rationabili caussa, V. g. ad docendum, rudiendum, etc. non peccat: dummodo absit delectatio venerea, vel perieulum consensus in turpia; quia aelus hujusmodi non sunt rationi difformes. At si hae aenones sunt ob delectationem veneream, Seu ex animo oblectauindi de eis, vel ex aliqua cordis levitate, curiositate, joco ele. sed eum proinhabili periculo delectationis venereao, vel consensus, vel scandali, sive in se, sive in aliis, peccat graviter, qui haec agit; quia haec Sunt graviter m la, utpote quae sunt media a 4 finem graviter illicitum. Si deniquo haee sunt ex levitate animi, curiositate, ira, joco ele. sed sine ullo asseelu venereo, ac periculo delectationis, consensus. scaudati eae . pecedi venialiteri quia rectae rationi Ieviter sunt dissormia. Aliter dieas do gestibus turpibus, spectaculis, eo moediis, ehoreis, aeeandi lenis immodestis, aliisque similibus. Cum hae singulae actiones ex sam alae sunt, et expertes non sunt periculo lurpis complacentiae, desiderii,
consensus, scandali, sive in ipso agente, sive in aliis, ut proinde mortalia
. Quaenam sunt remedia contra maeuriam pR. Sunt plura. Sed haec videntur esiicaciora, nempe frequens, et divola meditatio passionis christi, et dolorum B. Virginis, ac novissimorum hominis. Preces humiles, ac devotae in Deum, ac B. Virginem, et Sanctos. Ju- 1 Sedeso Ilio an Imad oriendum quod in hae materia sexti Praecepti oportet
quantum possibilo est omnem adhibero severitatem, eum in re tam labili nulla cau-lola umquam nimia existimari debeat, et plures opiniones, qua speculative loque do sunt probabiles in praxi improbabiles ovadunt. Bine Consessarius ubi periculum poenitentium inspicit, licet actionem, quam illi vellent perpetrare de certo P cato mortali damnaro non valeat, tamen nullo modo permittat. Ilae modici animarum est, praesertim respectu eorum, qui in vitio turpi habitum in praelerito habu runt: his enim non solum proximas occasiones vitare, sed etiam remotos opus erit, lias ob Dagilitatem contractam semper in idem recident, cum in hac materia, ad quam homines naturaliter sunt proni, de facili a minoribus ad ulteriora mala ipsi
209쪽
R. Ira generite sumpta, est appetitus vindielae, qui potest esse bonus, vel malus, prout vindicta jusla erit, vel injusta.
Ιra autem specisce sumpta, seu prout est precatum capitale, de qua hie loquimur , est inordinata vindictae, vol quasi vindictae cupiditas. IIaec autem inordinata erit: I. ex parte objecti, quando scilicet optatur vinindieta ei, qui non meretur aut lolam aut tantam aut optatur in serri ab eo , qui auctori latem non habet inserendi, aut optatua vindicta non ex gelo justitiae, et boni eommunis, sed ex asseclu privato satisfaciendi cordi suo nequam, et ex bono particulari v. inordinala erit ex parte modi, cum quis licet justo irascatur , ultra tamen modum irascitur, sive tulerius, sive exterius. Dixi supra, vindictae, vel quasi vindictae: quia ira esse potest vel contra personam, vel contra rem . Undo si est contra personam, dicitur vindicta, si est contra rem; uti si artifex ex ira perrumpat, vel destruat artesactum,
xel instrumentum projiciat, dieitur quasi vindicta 2ὶ. Q. Quale peecatum est Ira βR. Ira inordinala ex parte obieeli est peceatum ex genero suo grave. Patet ex Malth. 5. Omnis, qui irascitur fratri suo, retis eris iudieii. Hoepeccatum opponitur caritati, et aliquando justitiae, quando scilicet damnum, si verba obscoena non sunt mortalia si proserantur ex ira , aut ioco , prout S
lent Messores, vindemiatores, et Muliones. Secus si verba sunt nimis lasciva, aut ii prosorantur cum ipsarum rerum turpium delectatione , vel cum audientium scandalis quod ut plurimum adest, si hujusmodi verba dicuntur eoram puellis, aut pueris, et maxime si quis se iactat de aliquo peccato turpi, in quo se iactans tripliciter ordinem peccat I. quia gloriatur de re mala. a. quia magnum praebet seandalum 3. quia do facili se complacet do pocealo patrato. Insuper hic sedulo notan indum cum Salm. et Rono. ex D. Thoma nomesso sine gravi periculo diuturnum colin Ioquium cum puclla inordinale dilecta. Audientes autem vortia turpia , aut turpes comoedias lantum ob curiositatem, aut ob vanum solatium , possunt aliquando exincusari a mortali: nisi adsit doloci alio turpis, vel illius poriculum quod facile sorosemper edorit in adolescentibus, vel aliis parum timoratae conscientiae. Aut nisi adsit scandalum, et ideo merito docet Benedictus XIV. de Synodo ι. II. cap. sa. Clericos, et Religiosos non posso comoediis turpibus interesse sine scandalo gravi. Et eliam morito Hesaman et L Croiae propter scandalum aliorum damnant domortali oos, qui pecunia, aut plausu cooperantur ad hujusmodi comoedias notabiliis ier turpes, vosque qui eas impedire lenentur, aut commode possunt, et non impediunt, ac sortius, qui illas repraesentant. Gravissimo quoque peccant qui libros Componunt invitantes ad turpia, vel ad inhou los amores. S. Lictoriuδ. hom. δε ι. De Maelo Praecep. Punct. 1. s. s. eι o. a Εx S. Ligorio liliis irae partim sunt ox eordo, ui indignatio, et tumor memtis; partim ex ore, ut clamor, blasphemia. contumelia, malodictio; partiIu e opere, ui rixa, pugnae, seditiones, vulnera. Dc. cit. Dub. VI. g. 79.
210쪽
aut ratione parvitalis materiae, aut ratione imperfectionis actus. Ira Butein inordinala ex parte modi non est, nisi veniale peccatum ex genere suo, ut docet D. Thomas R. u. q. r58. Potest vero osse grave ratio u B circumstau-liarum , v. g. blasphemiaB, conviciorum, in aledictionum, scandali, damni, quod aliis insertur elo. Collet s. ut 6. O. Ouaenam sunt irae remedia rn. Sunt plura , sed haec aptiora , nempe petitio frequens lacla Dcto, ne B. Virgini pro impetranda mansuetudine, et caritale erga proximum, patientia, humilitate. Meditatio patientiae, et mansuetudinis Christi ia sus
rendo tot aerumnas ae dolores pro nobis. Praeparatio animi ad tot pran-liam rerum adversarum, quando accidunt. Consideratio pravorum effectu.um, quos gignit ira; nempe rixarum, seditionum, damnorum Elc. Cuncta uter procedere tempore irae, et silere ete.
n. Est inordinata appetilio, aut inordinatus usus cibi, et polus. Unde gu-Iosus diditur, qui cibo utitur, et potu, non ut necessitali satisfaciat, sed ut serviat voluptati. Gula autem si versetur circa immoderatum ei bi, et polus usum, diei solet commessatio, et crapula: si vom versetur circa immodaratum polus usum, usque ad violentam rationis privationem, dicitur ebri
R. Quinque modis, hoe versu contentis :Praepropere, laule, nimis, ardenter, studiose :Praepropere, si sine necessitate. et solum ex nimio studio manducanis
di tempus comestionis quis notabiliter praeveniet, quod si fiat dis jejunii,
Lamιe, eum quia cibos delicatos, et vina famosa, ultra suam eonditionem Et ei tra necessi intem, studiose nimis quaerit ad deleelationem. ibus enim Et polus debent esse aecomodata statui, et conditiovi personae, lacullati, et necessitati, loco, et tempori. Nimis: quando cibus,et polus exeedii mensuram moderatae relaetionis. A denter, cum quis nimia aviditate, ei studio ad cibum, et potum sumen dum sertur. Studiose deniquo eum quis vel pluribus eibi, et potus generi- 1 Ex S. Ligorio sitas gulae direntur,nimirum ex parte Animae . hebetudo men
lis, seu stupiditas naia ex crapula. v. g. ut non possit orare ete . quae sit mortalis, ruando quia inordinale bibendo, vel mine Iendo, voluntario fit ineptus ad intestigena, vel praestanda ea, quae ad Salviem illi sunt necessaria, vel ad ea, quae ex D scio, aut alias sub gravi peccato tenetur. Biad. d. sy. I. S. n. s. II. Inepta lae titia, per quam inte ligitur non quaevis inordinata, quae omne peccatum sequitur, sed quae movet ad cautiones obse nas, actus turpes; saltus, vel choreas talionestas Elc. utque mortalis quando est inductiva alterius ad consensum, vel delectationem, vel ad eam ordinatur. Ibid. III. Multiloquium. lv. Seurrilitas . . . Ex parte eorporis immunditia, vomitus, Di semiuis effusio. Quae ultima si voluntaria sit, mortale exit.