장음표시 사용
51쪽
a. iEP Asb- ipsa ratio naturalis eos edocuit,cum ne-r mo solus sibi ipsi ad uniuersa sufficiens sit, nec homo per se imbecillis possit sine homine vivere, sed societatem appetat, ut vita communis ornatior sit & tutior. Cum enim caetera fere animantia
Dei beneficio habeant&pastum&inscio Do. dumenta , & alia ad se defendendum quasi arma naturalia nam & Elephanto sua proboscis est , Aquil rostrum vnguesque adunci, Turturi silium rostellum, Araneo nec deest quidam.aculeus, Leo denique omnium, ut hu*t,animalium Rex, & vultu terribilis, S pedibus atque unguibus hamatis, & serratis den- tibiis,ac horribili rugitu,caetera sibi animalia ad pastum quamuis alioqui fera subijcit) solus homo nudus & inermis factus,omnique prorsus cibo, au t paradisibi cibum,seque defendendi aut cun- seruandi auxilio destitutus, tantum illi mens sagax&lingua data est, quibus ad- tutus in solitudine tamen manuum ossicio omnia ista facere non posset,nisi huius domesticae societatis beneficio esset Hunitus . Qua primum optime con- .
52쪽
undamentum esse caeterarum societa- Hypotetili.
um, cum dixit: l n primis tibi quaere domum, sociamque, bouemque.
Naturae ipsius ductu ab istis tam exiguis niths & ciuitates paulatim essec pertit:
luia cum in una domo omnes homines ontineri non possent, & in vicos atque agos secedentes,ut olim inter Pastores Abrahae & Loth, sic inter alios lites & c- 13. ontentiones facile suborirentur, nec i- i omnia ad vitam hominum necessaria uppeterent, cum artifices binnis gene- is deessent,& in rusticanis tibiis boni nores ac urbans leges seri coimmode no ossent, ut tantae hominum multitudini amnia parata essent, quae non modo ad γfficia humana, sed ad vitam bene beaeque agendam essent necessaria ' opus uit in unum locum seu ciuitatem cu- usque artis ac professionis homines quai in bene ordinatam quandam aciem oalescerere: Quia& nulla,mquit Chry ch si ost.ars sanem suu lacosequitur e quod. ii xemplo agriculturti textoriar, &aliaru e
rtium elegantissime probat: & cibi,po-
53쪽
D e Nec sitate ac rignitatetus atque indumenti gratia singulas quasque artes quis non videt esse expe- tedas ξ Deinde si quis vel medico vel fabro vel alio quopiam artifice habens opus longam, ut idem ait, peregrinatione uteos acquireret, suscipere cogatur; perire interea rem sit necesse, hinc urbes co- struxit & in unum omnes collegit', & ut his qui procul absunt facilius congrederemur , mare in medium expandit, ventorum dedit celeritatem, & expeditas esse peregrinationes iussit. haec ille. Atque hanc fuisse rationem ciuitatum constituendarum alius quidam Poeta
nescio quis luculentissime declarat dum ita scribit:
' Nam quaerit ecce Fusio Calcearium, uisum inrogratus est Frani aber, Agrum colenti Mechanicus coniungitur, Breuiter habeto,quinet ars cuilibet. Piscator omnis indiget enim rustico:
Egetpiscatore rura qui colis: Izi panes dans, ipse pisces accipit,
Sic omnis opifex quaerit alterius opem. Hic denique modus ciuitat promouet.
Huic igitur multitudini ita in unum coadunais, ut confusio vitetur si non sit ordi-
54쪽
iu Regis ae crues suus. ror . ordinata,&ne ad vitia, &prssertim dis sensiones ciuiles prolabatur, sicut uxori praeficitur unus vir, filio pater,dominushm0Ma unus ciuitati Magistrat', quia-lijsiusdicat prsficiendus est . Neque e- c u iis nim iudicauit Scipio stelicem effeci uitatem stantibus moenibus, ruentibus moribus, nec rem populi esse ubin oesset populus iurisc6sensu& utilitatis co- munione sociatus. At vero quia nec ita societas humani generis recte per omnia subsistit,si in stipsis mulis ciuitates bene constitutae sint, nisi& aduersus externa hostem, aut etiam mutuas ciuium dis cordias, quae nisi a maiori potestate sisti& cohiberi non possunt se tueri & protegere valeant, hinc fit ut eadem natura duce cogantur unius aut plurium, qui tanquam unus gubernant, potentum
se imperio submittere. Non enim ut cς- rura animantia inter se tranquilla sunt,& stibi ipsiis minime infesta, ita & homines, quin hi potius tanta cum feritate in Cis res i. si mutuo dilauiunt, ut Dicaearchus collectis undique causis quq persepe
adferunt gentibus interitum, ut eluuio--- ον
nis, stitatis pestilentiae, ruinae,ac terrae B a motus
55쪽
De Necessitate ac d n tali motus, lemum cocluserit plures homi nes hominu impetu,vi ac fraude deletos fuis se, qua omnibus simul alijs interitus causis, nullamque esse tam detestabilem pestem quς non homini ab homine nass. catur. Nec fere aliter Plinius sensit, Cae
.c.i natu. tera, inquiens,animantia in suo genere
malu iud . probe degunt a congregari videmus ac stare contra dissimiles leonu feritas con- . tra se non dimicat serpentum morsiis no
petit serpentes, ne maris quidem belluae ac pisees nisi in diuersa genera saeuiui,at hercle homini plurima ab homine sunt mala . A quib' onibus inco modis & iniurijs ut sarti tecti esse possimus, nonne videtis quo pacto nos sensim natura informauit&quasi manu duxit, ut plures , ciuitates arctissimo quodam foedere atque vinculo copulatae, unius aut pluriu sagistratuum imperio deuincirentur' Nam ut magnus ille orator &subtilis in- dagator naturae acute scripsit, sine impe rio nec domus vlla, nec ciuitas, nec ges, nec hominum uniuersum genus stare,
nec rerum natura omnis , nec ipse mun- dus potest. Vtrum autem ad unum Regem, seu plures qui ut unus dominatur,
56쪽
vmus Regis ac Magi aius. ii siue in Optimatum potcstate,siue in Repub. summa rei referenda sit, eadem natura ratio ex ipsius societatis moribusti ingenio petita docebit Placetque mi tis fiactati, hi vel maxime Barioli hominis Iurisco - δε ru tua
sultissimi prudes illa distinetio, quod in W--μ ciuitate magna popularis status exquibusdam per vices electis ex populo faciendus sit, ne alioqui aut paucorum Optimatum , aut unius Rehis potentia op . sanctus Zi-
primatur, cum nec illis alendis in tanto
splendore sufficiant, quantum conueni- nam, riciaret Regiae dignitati, nisi tributis quotidianis populum vellent exugere, & si pauci optimates praeessent, multitudo popularis facile in eos insurgeret, vel illi ipsi inter se dissidentes rixas & dissensiones parerent . In maiori autem ciuitate sicut Rex unus serendus non citet
propter infinitos sumptus quos profudere in alios Reges soleant, quibus ciuitas illa sustinendis par esse non possit: ita Optimatum potestas illi coueniret quia quato ciuitas est maior, tanto plures esse debent, per quos multitudo regi non cicesignatur,& quia sunt plures, qua uis inter se diuidatur, aliqui saltem mane-
57쪽
De I se itate ac Dignitatebunt qui Reipuo. partes tutetur. In po- .pulo autem seu ciuitate maxima quae &alijs dominetur , Monarchia & unius regimen,qui non ut Iudex secundum le- ges iudicet,sed ipse leges alijs serat, summopere requiritur: Na & populus huic
tributa unde regio more vivat suppedita .re potest, &vnitas ipsa multo melior est Perse quam plures qui fiunt unum,tum virtus unita fortior est quam dispersa, &quia ars omnis imitatrix naturae, tanto est praestantior quanto propius ad eam accedit,cum in humano ac naturali cor- pore unum est caput quod caeteris omnibus membris praesideat, in hoc etiam ahificioso corpore Reipub. unum tantum caput alijs praeesse debet. Atque ut omittam experimento compertum es etate Regimen praestare alijs, hanc Recto- Virit. Σ.F. ru in diuersis gradibus magnarum ciui-:' tatum diuersitatem idem auctor osten- dit in Populo Romano, ubi statim exactis Regibus multi ex oni ordine populi electi dominabantur, praeterquam exi vilissimis&infimae conditionis hominibus: post vero a uicta ciuitate pro maiore
magnitudine fuisse optimatu potestatem;
58쪽
et νῶι ac Magiaratus. Iatem:cu autem & aptius creuisset, & longe lateq; fines suos propagasset, tu Rex unus seu Imperator eis dominabatur. Sic enim sere multitudinis natura postulat.nisi toga consuetudine aliter assueuerit,ut ita quod amodo contrarius mos sit ei versus in naturam. Uscsere Bartolus. Ego etiam Monarchia quasi perse tissimam & absolutissima regendi ratione omnibus alijs Rerump. formis antepono,quia 'Nulla fides regni sochs,onisque potestasim paties cosortis erat. 'Vidit hoc Aristoteles,' vidit & ante citHomerus , quem in hac causa teste citat duait,Non est bonum multorum dominiuaut principatus, sit unus Princeps & ' nus Rex.&Isocrates sane praeclare. In paucorum,inquit,& populi potestate labefactatur Rei p. ex propria ipsoru abitione, at Monarchar qui nemine habent cui inuideant,de rebus onibus id statu ut quod utilissimu est: ex quo probat facilias esse unius viri iudicio& volutati satis iacere,quam dare opera ut multis & va-
rijs ingenijs placeas. Deinde alibi, Dij quoque inquit,ipsi Regem habere dicu-tur Ioue,quod aut verum est, & huc sta-
cipatus, ait, magis uatis-raliter unis in multos, cuam in nis
59쪽
Derocessitate ac Dignitate timilli omnibus praeferut , aut incertum&dubiu, sed ab illis hoc suspicatibus ita nos accepimus, & indiciu est quod ones statum regium caeteris anteferimus. Lo gum es set hic percensere quid apud Pe tis Magis occisis inter Otanem Megabi-gum& Darium sit disputatum , dum v-nus populare & commune regimen, a n. .abba lixi Optimatum potestatem, tertius re- Thabo. gnum & Monarchiam oratione sua alijs omnibus Rerum pubi generibus praetu-
lit,tande tamen ones Dario pro Monar chia peroranti palmam dederunt; Atque
hoc est quod Alexander Macedo post primam contra Darium reportata victo- ri riam dixisse perhibetur, nec caelum duos soles, nec orbem duos reges pati posse. l.
CAPUT TERTIUM. De ne essitate unim ex scripturis etpatrib/u
Ss o quid aliena perscruter, cum ex nostris literis abunde nobis suppetat qus adferamus Cuius enim sunt illa
omnium ore decan tata P In diebus illis
.. non erat Rex in Israel, sed unusquisque' ' quod bbisum erat in oculis suis hoc fa-
ciebat Quod nobis scriptura sacra non ' nico in loco sed pluribus tam diligen-
60쪽
quid in illo populo mali tum temporis perpetratuA fuerat, id non aliunde qua ex ista Anabaptistarum Anarchia,& Regis aut Iudicis unius orbitate prosectum suisse.Cui & Sapiens subscripsis dicens,
Vbi no est gubernator populus,corruit,& Abachuc Propheta lachrimabiliter pene apud Dominu conqueritur , Quare, inquiens, non respicis super iniqua agentes, & taces devorante impio iustiorem se, & facies homines quasi pisces maris, & quasi reptile non habens Principem P Ad quae verba Irenaeus dum res piceret; non dubitat quin ad utilitatemgetilium terrenum regnum sit positum a Deo, ut timentes regnum humanum non se altei utrum homines vice piscium consse merent, sed per legum constitutiones retundant multiplicem gentilium iniustitiam . Sed omnium copiosissime Chrysostomus necessitatem Regum &Magistratuum habendorum prosecutus ait,Nihil unquam intractabilius Repub.qus vacat Principatu, quemadmodum neque periculosius quicquam est naui suo destituta gubernatore. & rursum: