Fragmenta historica Hungariam attinentia

61쪽

PTResertim cum auetor ipso Tipartiti provide in sapienter praemiserit, non esse distinctionem hane quoad libertatem, merogatiVum . immunitatem , ei duntaxat ratione officii, ae dignitatis, quae tammi ad ipsam nobilitatis nubatantiam non pertinet. Quemadmodum igi- tue hoe titulo explanata Baronum, Magnatum, Et Proeerum Praeeellentia reliquo nobiles ad horum cluasem non pertinente hoe eitato loco ex cathegoria Statilum et ordinum non excludi , nec illo in suo illi competento ordine illibate relinquit ita etiam praeeminentia Episcopo- Tum, qua Metorum Melealarum maiorum re- Iiquos inferiori ordinia viroa Meleainaticos, Vi- dolico Plehanoa, in rectoratu celeaiarum minorum, salva illorum praerogativa et immunitate in suo gradu reetoratu minoria relinquit. Illud demum, quod expressione hujusmodi, in quaestione illa, quinam ad statum nobilita-xem sensu Decreti ripartiti pertineant, in eo iore ipso ripartiti non posse ad vivum rese-onri, nec ea in sensu proratis grammMico et

Iiterati sumi, eeua enim ad devias, et abnormes Legum tripartitatium explicationea devenietur et multi ad legale corpus statuum et Ordiniam, et ad nobilitari praerogativa fulgentes Patriae Cive sena legum pertinentes e cla8ae nobilitari semovebuntur. Exemplum assertihujua manifestum praebere potest artis I-ae famigeratua titulua mus, in eardinalea

62쪽

nrerra trames usde quea tibvraiarimn i - ogativa semper metetiniMMurcii quod, lex isere, quas sano in uorpor luela, μ' st damonita i habetur, in nonant nudo verbali ut missus littoram grammaticati accipiatur, sequetur . ea nobiles simpliees tam do iniurios, quam turn ali ta nulla offuit, aut digestati ma is lentia conspiodios, hoe locis nomino nahilitaris Non designari; ille enim heeud Raronu π eadmagnaturi, at Regni huj. Prouexuo, statum reduci possunt, Proinde in stet in litoris con- aequentia intor eos, qui hom titulo tripartitalienumerotis cardinalth praer olivis gavdsiit, et una ejusdemque libortutis praerogati a muniuntur, censeri nequeunt e quo iliud menes. uario deduci oportet consectarium, quod . ream

aiones Prius memoratae non in au sola a ali. unis separatione, sed in eonnexione cui toto reliquo juris corpore, et in anaivgia cum uni. rsa conatitutione, Legumqtis clino et spiritu rectam prudenti ei in oeconomia interprotati nem nancise dobeant. -- Legos au-thoo eum Omperamento explanatae et intellectae indubia

varochis Catholicis qua Ecclesiarum inferioris iussilii Rectoribus qui juxta Meuxatam Iaggusu

63쪽

Iseonnexionem, et emistitutian a Patriae nostrae ninceram analogian , iisde n semper eum noli

Iitate, et rei,q iis Regni atatibus usi sunt ramaeogativis Cardinalibus, iisdemque legibus, judieiis, et judicibus , atque easdem praeterea ju ta dictamen Legum eonstitutionalium pro mfensione duleis hujua Patriae a proportione Vi-Tium , et opum suarui tulerunt obligationes; offleta vaeterea et munia nobilibus duntaxat eompetentia eum honore Statua sui gesserunt, Paroeliis catholitas praerogativam nobilitarem eum connexo eidem jure voti in Restaurationi-hus competere in omni dubitatione compro-hant.

Ad 2-am Hoc loco singulari, utpote Trip. Part. I-ae tit. ω noniine Metoratuum Eccleaiarum et Praelaturarum olas praeciae Sedes Archiepiscopatuum et Episcopatuum, prout ex immediate sequenti juydem contextu, qui priorum V - signifieationem ad specifiea red est, atque etiam eonfirmationia Papalia mentionem injicit, quae utiquo ad solo Archi et i- seopos pertinet, intelligi debere dubio vacat; quapropter qui titulo huic tripartitati alienum ab hoces sensu nisi lactum tribuere vellet, oleum et operam perderet istud tamen non impedit, nec obstare potest, quominus nomen Beotorum Ecclesiarum genericum, Praeter majorum Ecelesiarum Rectores Archi et Episcopos, etiam alio significatione sua comprehendat R

64쪽

etore minor nn eclesiarum, eu Paroe 2, Npote quibus diserti legum nostrarum textria hane legalem comvellationem tribuunt, atque

praeterea Praxis et consuetudo Seculorum ostendit clare, hunc loquiendi usum, ut videlieet in articulis legum, otia item celeat licia, politicis aet Miciariis iumenclatione Rectorum Ecclesiarum, non Dium majorum Ecclesiarum Praesides, Archi et Epiacopi, prum etiam minores Ecclpata gubernyntia Plebant insignia tur; unde consequitur, illumquoque contra

torrentem iiiii cupere, qui ex hocce Tripartiti titulo, Ouia octor Iosiarum Exeluatvam pro olis Arelii 't Episcopi. ignifieationem elicere conaretur . suiuua positis, via diffieult tis ex hoc itul tripartitati sumtae evanescit. Ad 3-am Artieu ua I-ua anni 15 Isti ad hanc materim, at ad Propositum avertendi j nobilitaro Parochorum catholicorum, Prorsua in ita hermenei tea, tve interpretatione alionali legum, adducitur Episeopsta enim Presbyteris jure dirin' auperiora esse redit Melesia catholica, o quam onanes, qui ad ondendain hanc lege mai no linia inlli xerunt, pertinebant; hoc igitai seni u pias'pi Presbyteris Dioeeest auae subjectia, sive illi fueri it Plebahi sacerdota , sive Fratres Ordinum Claustralium, alvedeinum resisteri non beneficiati, aut I re ii- diaconi, et horum iee geryntes, quomin: b

65쪽

naert mentio at Articulo ει ejusdem eunti anni IGI4-ti pest eompetente ibi Potestate, Iut jurisdictioni auae subordinatia, mandax et Co omittere potuerant id, quod Articulo hoe committendum praeeipitur his tamen non aequitur illud, quod intenditur, nempe Per DBCDPon, aut per horum mperiorem Iurisdieti nem, Plebano a participatione regiminia meleainatiei, et a legalia ompellationia Rectorum Ecelesiarum, utique minorum, sommunion. B eludi, et arceri pomo. Articulo isitur hoc e PIicatione ista ad suum genuimam enaum Posito, dimentina ex eo deduci roboro suo excidit,

2-do clerus Pastoralis catholicua aeu P Tochi utuntur ruunturque iladem eum nobili

tate Mungara A praerogativia cardiniamμa, By iisdem judiciis, legibus, et iudiuibus e

eaadem etiam abent nobilit ea oblimtionea. Iam vero lata uni subatantialia, quae eri nominia nobilitatem iniungaria enisunt, u sto jura, leges, judicia, et me a nobilitaria isti proinde anni etiam distinetivi obarapter , quFbus statua nobilitaris ab ignobili discernitur. AxPraerogativae nobili tis Cardinias en merantur Partia I-ae tithlo 9-no utpote I MD , quod nemo Nobilium, nisi legitime si tus e convictus, in Peraona et rebus sui detin hi

66쪽

aliisque eod.m titulo memoratis desiela rudo quod obiles statis juribus et proventinua uia ib.r vis fruique possint; atque in immunes

ah omes oti/it Oharia servitute ac lutirerum, eollectarum, vibinorum, V legalium et tricesimarum solutione milliae duntaxat pro Regni defensioni tehentur. Quoad Imr, 'onstae omηibus Parochos C tholicos eonformiter Trip. prestους tit 2 1. - ealthhethi semper i gavisos ruisse, gaude que etiamnum, ne via faeti potenti e laevi, et mtineri haud potuerint sine gravi crimine Comastat, nulla uti lis in regno hoe potestatem, quae Pin. hos atholieo se honestio ejusque -- ventibus prisbre, su in persona aggra are Pos-,u, nisi, praevis, tu mei sui rebiis apud

au 'Praelares in ealibus autem et Contra tua- Iibus V oram cohemnentihus regni judieiis Reensentiar, itentur, audiantur, et judicialiter eon--cant G ita Part. Iin tit. 12. Part. 2-ae tit. α et M. Memis erimine infidelitatis, et aliis ibidem specisse nominatis.

Quoad ruum ieet Paroehi CathoIici bonovum sui beneficii haereditari Domini non sint hoc ensu, quod ea alienare quoque possint, M. etiam apud seenlares Dominos in haeredi visis exeopta neeessitate, illeganter fit; unt

67쪽

cloin ethium et Proveri A ipsorum leges regni Jns 'peduliaritis eum habem, uti articulus 73-us 3723 ostendit illos Hemaum etiam ab thimis Exaerion hus vingiuint, nominatim artionii 's' antis Ias8. et I 16o4. Nemo profreto est etiam ho dum, rivi non diiseide vidEat, ' Par hos Cathoneos non secus , quatis avo inique regni nobilsa possessiona sisy Mitibus inaltheo sit imperturbare frui illud etiam omnibus ex usu

Immunitas porro catholicorim Pax moristiada lis, eontributionibus, vectigalibusquis ot tricesimis adeo evidei in ewnotoria se, ut de En nemo sorte ait, qui dubitet eat autem hae Ρωroeliorum praerogati a non solum' usu Perennὴ stabili a sestet postumi regia legibus ainis firmata, in qua aiam di-etia lagum verbia in obilibiisse caeruris abaoquantur inne ea. ι

68쪽

lecti M. Ias8 Quis in his legum verbia non videt, modo videro velit, non solum immunitatem, ae etiam immunitatis adicem, uisoto praerogativam et ii etatem nobilitarem, si namque eum nohiuinis aequiparationem ZBYPaevehi catholis iisdem eum obilitate fruuntur judiciis, leohua judicialibus, et judici armam, uti superius memoratum est, . ceptis Oslleii sui aeri miniateriis, in quibus soli piseopo subsunt, ab eoque judieantur in Teliquis auam realibus, uti sunt debiti, damni dati, ex contraetibua item ex neglect obligationum nobilitarium, uti ex neglecta insurrecti ne, e aolutione an idii regnicolaria, item quoad quarina, oenuas, aut sedecimas sua et eis reguntur vadem legibus judiciariis, tam quoad meritum rei, quam etiam quoad proces-aum et formam judiciorum in uni porro ii dem eum nobilitate tribunatibua iisdem

69쪽

merito. In poenis; ghilominus er eonvictivis sententiis leges ipsae pisaeeitatae istud Cleri catholiea a reliquis oblisbus institalin dive trieti, quod, si Ecclesiasticae personae et iiii viribria

Potentiae, in quo a 'ntei per bisdietim hesii

nihilominus aput amittere non oreant; sed allemendam eapitis condemnari ita Pari ruae tit. 42-un, item Art. in. 3723 haud inbsis inter aio motam infidelitatis, an alia enormiae erimitia per Fora seculariae quorum Indi est, is his sum aio ititur, bona universa amittere per sentemtiam eos oportexet, bonorum quidem a rimo iatialium et aquisitorum jacturam metant, bona tamen et possessoria beneficii propterea nee Miliitti, nec ab Ecelestis avelli Possint, vita Iahilomitius demeritorii erigente, post praemia nam degradationem Hlyari soleant Part. rudaetit. ι et 5I. - Accedunt ad haec leges illast ties iteratae, in quibus personae Ecclesiastisae eum ob ilibus quoad gravamina judiciorum per omnia parificantur, et aequales mitino pronum ciantur, quales sunt Art. 38-us Idas 25-us 1447. 14- 1464 3s-us 468 28-usa 486. Mus Io2.16-usI647. item Part. 2-ae tit. 44. - quia antem leges istae mox citatae, non soIum de Praelati sed universim et in genere de personis Mel

70쪽

vero Statum Mes- qcum Elangarieum in se--το ,. V hs Ru em L hoquos in specie ad militandum Hs defensioueresia ligari atque hoc titulo, ab. toninibus aliis datiis . taxationibus immunes esse, e . egibycipias i et in oleatastiora peractuae a taxis non diu abusive introduc is liberae et obviatae relinquαntur s