장음표시 사용
241쪽
Da RE PUBLICA, LIB. I. 23norus,& Cambamis; quos partim foederibus,partim vidcarmis subegerunt. Vniuersam praeterea oram Africae Indiae Orientalis, suae ditionis fecerunt, propugna cula in ianitis pene locis aedificarui; atq; in ipsa Ormo insula, spe istante Persarii rege, arcem munitissima filia darunt vectigalitia acerbisti me a praetereuntibus exigere costi euerunt: quod cum in ora maris Arabici,specie foederis, quod rex Lusitanus cum rege AEthiopum antea per Lopezam lcgatum contraxerat, efficere tentarent, Barn agas illius orae praefectus ab AEthiopiae rege,viet, armis Lusitanos expulit ac prostrauit; Omniaq; propugna cula solo exaequauit. Perspicuum tamen est regem Lusta
tanum, Castili regis olim fiduciarita fuisse; ac Lusitania,
cuius magna pars a Mauris vi tenebatur, Henrico Bononie si quem corrupte Bullionium vocant)fiatri Godefridi datum ab Alphonso a rege,cuius filiam sibi desp5derat Henricus. lnde reges omnes Lusitani ad Henricii
usq; Cardinalem et post remum imperauit, s firpem tra xerunt: quoru maximus Emanuel, qui bellicaru rerulaude clarii limus exstitit Reges Asiae lassicae quos diximus fregit, ab iisq; tributu exegit nam Asiae principes
Africae, qui alterius imperio tenentur,eidem tributupendere cosueuerunt. Veteres Persae ac Romani, qui
reges imperio suo subiecerat, magna partem tributarios fecerunt, fiducia tame ac iusiurandu illud, quod a vasal lis exigitur, nescierunt. Na Philippo II Macedoniae rege victo,pax data est, ea lege,ut tributu annuum grari Romanorum penderet; quod Perseus Philippi F.recusans, graue bellum sus cepit, sibiq; exitium attulit:s poetamen reges illi quibus tributa imperabantur, alios vicissim ad obsequiu adigebant; qui tamen in suos viti ius ac neciS, caeteraq; maiestatis iura exercebat. Nam Dauidis imperium Pales inaeianibus definiebatur; ac finitirno, RogeS sibi tributu dependere cogebat eius tame posterii COLAEgyptorum, mox etia Ailyriorum imperatis.1 ciebant.
Eodem iure reges Illyrici, de Carthaginenlii clphiblica in Pruicipes sua ditionis utebatur,quo Romani in illos,
242쪽
quos annua tributa in aerarium inferre compulerat.Differt autem tributum a pensione: haec enim fiduciae nomine, vel ut auxilia bello suscepto feratur aduersus hostes;illud vero pro pace fruenda; fere tamen is qui pelionem accipit, de tributo gloriatur; ut Reges Angloruntributum appellabant pensionem aureorum quinquaginta millium pace Piquiniaca promissium, quoad Elizabetha Eduasai regis Angliae lalia, Carolo Vii . Ludo uici regis filio,nupsistet. Philippus Cominius negat pensionem aut tributum fuisse nihil tame tertium dici po
test.Ita quoque Turcarum reges Imperatorem Germanorum tributarium vocant propterea quod pacem lege dixerunt, ut annuum tributum pro fruenda Hun gariae parte fisco Turcarum inferatur Venetos ite, Rhagusios, reges Africae maritimae, pacis quidein conditionibusfoederatos, dic tributarios appellant. At Praecopus Tartarorum princeps, cuius imperiun assumineVollia patebat usque ad Borysthenem, Omne a Sigismo si Principes non modo fiduciarios , sed etiam inter aera
clarum praefect os sedentes adorari iussit. Nam Moscho uitarum Cnegius eo habitu aduersus Tartaroiu Princi
pis legatos se gestit, qui propterea Dux ab aliis Principi
nus antea semper vocarisblitus est tametsi anno 1 D. XIIII. Moschouitarum Duces Tartarorum seruitu
tem excusserunt ac primus quidem Basilius I.qui se Mignum Dei cubiculariam ct Moschouitarum regem appella bat, ab imperio Tartarorum defecit:hic vero qui nunc imperat, maximi Imperatoris appellatione utitur: te te potentia finitimos Reges, excepto Rege Turcarum. aut superauit, aut exaequauit: non quod iura maiestatillo conina spatiis aut regionum amplitudine definianturnam Eumenes frachis opibus, nihil pr aeter arcem in qua obsidebatur, itum dicere poterat; cum tamen de pace ageretur cum Antigono Asiae rege; qui ut potentia, sic. . . . . etiam ianitate suΠerior videri vellet: leratis Antistoni
Κ - Ieipondit, Superiorem 1 neminem accepturum', quamdiu
243쪽
ac Rebus publicis deberi videtur, tam est OpIti ac pote-tia inferiores sint; ut quide videi laus inter Helvetioruna ciuitates, Tigurinos dignitate caeteris priores esse, quo tie, conuentus labentur .la Oru iam legatus quali Princeps, Legatos regum ac Rerum publicarum admittit ac dimittit sententiasque in comitio rogat ciuitates etiam ad conuentus vocare consueuit; tam erit Bemate sopib. de imperii finibus potentiores habeantur. a Tigurinisse cundi suiu Bernates, di inde Lucernates, Urani, qui nec imoenibus nec vallo sepiii rur; Vtinec Suitenses, nec Vin derualdensesquio idine proximi simi Vranis: sequuntur Tugii, Glare ni)s, Bassilienses, Friburgi, Solo durenses. Quod si quis putet co quemque Ordine elle, quo socie talem ac Loedus coierunt, fallitur: nam primi Omni una Suitens es, Vrani, Tugii, Vnde ruat dentes,scudus inter se percusserunt. Hi quoties patrocinium alterius princiapis aut clie tela quaeritur, aut offensionibus acceptis tri-Dutum a victoribus imperatur, Victi dignitatis praeroga tiuam amitisse videntur: quia non est aequum, ut qui iuranaaiestatis ac dignitatem line dena inutione seruauit ill so statu, ei, qui antea sit perior,post accepta clade in alterius clientelam concessit, aut tributum soluere cogitur, dignitate cedat. Id autem accidit, cum re res ac priuei. P ς' ta ρ'
pes Romanorum clientelam appeterent caeteri qui cu socios ac I
Rornanis aequo foedere in societatem venerant, ut He ψς iti, dui Romanorum foederati, ac liberi populi, aequales in foedere, ac fratres Rontanorum dice Dantur; dignitate tamen inferiores erant. Certe quidem Augustus pater in tribuendis honorib.iis, qui in RO in anorum societate ni aut clientelam venerant , valde se religio sun ac dissicilem praebuit ina in Tetrarchus quidem Ethnarchis, da os regibus inferiores SDv quaeque Respublica anti- quitate superior exstitit, ita dignitate voluto esse pris a Lost . i
Ac tametsi Romani, stante Republica p6yulusi,di
244쪽
116 IOANNis Bo Diui honoribus ac dignitate minus soliciti viderentur; quia
legum ac principum citra maior est, nihilominus tamen curiosum se praebui: Marcius Piailippus Romano v legatus cui cum Perseo rege honoris coletario fuit, 'te fumen utriusque imperii finitimum transmitteret. Perseus, quod rex esset, ad legatu populi Romani adne recusabat Marcius hac verborum urbanitate Perseu pellexita, Maior, In civit, ad minorem,Perseus ad Philippurn, erat
enim Marcius statura longissimus, Perleus breuillimus; cuius pater Philippus quoque diectus erat. crseus arridens, sumen traiecit Marcius Pli ilippus socioria ac foederatiorum legatis qui secum erant id a se factum esse dixit ut intelligeretur,Romanos dignitate superiores ille .Sed grauior fuit causa quam Maicius aut certe Liuius omisit quod Philippus Petaei pater, pacis conditioneSa RomaniSaccepillet, ac tributum illis pepedisset: Perseus haeres Philippi, si patris factum improbarer,regno debuit abstinere quanquam imperio minime dignus erat, qui vivo ac sperante patre haereditatem paternam crevisset; concubina genitus,tiatiem iusto connubio quaesitum, occidisset. Postea vero quam a Paulo fimilio factus ac prostratus regni spem amitisset, literas ad Paulum Emilium Romani exercitus imperatorem, dedit quibus se regem appellabat; imperator literas reiecit, nec reserari voluit, nisi prius regia dignitate abstine- si is reta, qin eum tantum conuenit, qui summam potestate habet, nullius principis imperio inferiorem. Itaq; Fraciscus maior rex Francorii Cardinale Bibietiam legatu admonuit, no ferendu esse Carolu V.Imperatore, qui fiduciarius ac vasallus esset Poti facis maximi, se rege Neapolis ac Siciliae appellare .Legatus Cardinale IulianumMediceae gentis, qui postea pontificatu adept' est, admonuit ne id pateretur, contra fiduciae tabulas,
quibus id phiberi scripsit; quanquam omnibus fiduciarum actis quae ex Vaticano expressimus, non modo id, non prohibetur, sed etia regis Neapoleos ac Siciliae appellatio ac dignitas inseritur. Ita legati saepiuSerrore ag ignoran
245쪽
Ds Rrpunt rc A. LIB. I. 22 ignorantia labuntur. Eadem ratione regium nome Bo- hemiae regi adimere oportuisset cum eo ipso se imperii
vasallum ac fiduciarium proti reatUr non enim ideo, iasinit, . angustis Bohemia continetur, regni appellatione indigna eli, virilia dam ' icta plerunt, neq; enim regiam L .utium . maiestatem locorum spatiis metiri debemus: nato he derast bm. 8amiae praefectura mari delicus I. Imperator, regia appel-
latione stibornauit ea lege tamen. Vt nihil de maiestir te rate .li. ac iure imperii Germanici detrali re thir: rex autem es lenemo potest, quod nihil habet, quod non alterius nexu ac ma-cipi teneatur. Qu. ira ob rem Pius IV. pontifex Roman. Cosnu Flore Riinoriam Princi Dem rege Cilice recti maxime vellet, non tamen potuit; ac Maximilianus it. Imperator, ale gato Francoru admonitus, non incongrue his verbis intercessita, Non habet Italia regena ni si Caesarem. Id tamen ad imperii Germanici maies atem, a qua pedet Florentinorum status, non ad Imperatorem pertineta, etiam si Principes omnes Chri istiani, post pontificem max. ei loco cedant; vel quia imperii Germanici caput cli vel quia diu-ttrina pollestione id consecutus videtur. Ita regi Franco Iu poli Imperatorem, captet principes cedere costi eue runt; non tantum propter diuturnam pollectionem,sed quia toto terrarum orbe nullius imperii tanta vetustas, aut tanta regu series eiusdem stirpis inueniri potest, quata in regib. Francorum, siue Christianos, sime Tartaros,
siue Turcas, siue AEthiopas, siue Indos, siue Barbaros species. Recte igitur Baldus V, quanquam Germanorum, a.
imperio subditus, regem Francorum laudis&gloriae co--- η d. o. rona reges omne superare,eique merito cedere scripsit.
Exstat epithola D. Gregorii poni Rom.ad Childeberturegem, cuius hoc principium est a uuanto caeteros homines regia maiestas antecellit, tanto Deterarum gentium regna regn3 vestri tumen excellit.' At ne Germani quidem Imperatores negant, quin imperium Germanicum antea fueritirnpeii Francorum prouincia,virtute Caroli Magni,n
tione Galli, d Gallorum opibus armis parta deinde P ab hos
246쪽
118 1 o ANNI: IOD IN Iab hoc imperio familiae exciscitnda iudicio auulsa , ut Ludovico Piicilio tribueretur; cum Carolus Caluus Fracoru in IIViperato , imperii sedem teneret:at paulatim Othone Germani principes , pontificum Romanorum concessi, nonaen imperatorium adepti; dignitatis etiam praerogatiuam, legatorum nostrorum inscitia arripuerunt: ut non ita pridem rex Hispanus tentauit re gum nostrorum legatos anteuerte seri sed Venetorum Senatusconsulto deturbatus est,anno MDLVII l. ropa
tione Nuathi legati Francorum .deinde pontificis a X. pro collegio Cardinalium , dc maximo pontificum omnium consensu; Vbi pontificis max exaudita vox est; En res Francorum ecclisis ornanae patrocinium semper ββ
cepisse , ct optimas fertilissimasque Hispani regis prouincias
ab imperio Francoris auulsas es quo nihil verius in eo genere dici potuit. Est enim a regibus nostris potificum
Romanorum auctorita a contem tu vindicata , opes
auctae, potentia stabilita itaque quod antea peccatum erat in coficilio Tridentino , quodammodo emendauit: etenim Mendo Zalegatus Hispanorum cogi debuit aut de cocilio decedere, aut legatorum antiquum ordinem seruare, ac Francorum subsequi legatos; qui quum interce cierent, quo minus Hispanorum legatus ordinem anteuerteret , alioqui se concilium deserturos,ac pontifices Gallorum decedere coacturos: legatus biispanorum veteratoria fraude callido commento, declarauit, se nolle quidem anteire se tamen cogi non posse ut Francorum legatos sequeretur ita seorsum ab ordine omnium legatorum locum nactus est. Nec multo post legatus Hispanorum ab Imperatore contendit,ut cum legato Francorum eodem ordine&gradu consisteret,
aut alternis diebus anteiret ac sequeretur Viramq; conditionem recusauit Buschetus legatus Francorii. Quod cum Henricus II rex Francorum intellexisset, rescri
psit: tanti ponderis esse dignitatis praerogatiuam,ut nihil in eo genere ab eo fieri aut dici debuerit, nisi quod in
mandatis haberet Ferdinandus Imperator,ne vel Fran-icis,vel
247쪽
DE RE WBLIAE A LIB. I. 229tis vel Hispanis fatuere videretur, virorumqtie legatos a concionibus&concessu publico arcendos putauit. Senatus Polonorum eadem negotii difficultate impeditus, nec alios esse allis anteferendos, nec vicibus alternis honores communicandos . sed de legatis in universum censuit , uti quisque prior Poloni fines ingrcitus est et ita dicendi Ordine priorem futurum. Ita Monlucius Valentinorum pontifex, legatu S a rege Francorum, qui ligatum Hispanorum celeritatesia perarat, prior in senatum admissus est: quo Senatusconsulto legatus Hispanorum, ne post eriore loco diceret, Omnino tacendum sibi putauit Inauditum erat, Hispanos cum Fran corum legatis de ordine contendere: etenim Angli, qui odiis capitalibus diutissurae cum Francis certauerirnr, semper tamen Francorum legatos praetulerunt Hispanis, quibuscum perpetua amicitiae foedera, nulla dissidia intercesserunt; nam mortua Maria Anglorum regina, cum in consessu equitum ordinis Anglici pridie D. Georgii, de honoribus cuiq; tribuendis agcretur, pro colle gio decretum est; lacere emmata regMFrancorum catcris omnibus postpriincipem ordinepriora meri est eo loco confixi.
ybi antea regis II1'auis .mmatascissent, cum Philippus si istanus Angloriιm rex esset. Die sequenti, qui dies equest ri ordin festus est; Sedem regi Francorum ad dexteram pro xime Principem reseruari placuit; sinistra Hispano regi post Imperatoris sedem vacuam concessa fuere. At etiam Cai OlOIX. rege Francorum, vexillum Fransorum ciusdem1'agnitudinis fuit , ciccadem materia qua princeps ordinis suum componi iusserat:&in equitum catalogo regiSFrancorum post ordinis principem primo loco scribi coniueuit. Apud nos vero, ut honor u coletio inter principcs qua grauior nulla exsistere potest omnino pcideretur, in le-
gib. equestris ordinis Francorti, quas tulit Ludovicus XI. ReX, Vno capite caues; eo quoq; ordine ac loco futuru, quo in collegium eqrritum cooptatus fuisset, Imperato
ris ac regis discrimine sublato.Nam unicuique principi,
248쪽
23 o IOANNis Boni Niqui modo non sit altei ius cliens aut vasallus aut aerarius, intcgrum est honores iudicio arbitrioque suo tribuere, libi principem locum reseruare Turcarum quidem foederati sunt Veneti, Rhagusii, Genuenses, Moscho-uItae,Poloni; Francorum tamen reges c teri omnib.antes rendos sibi putarunt quos etiam Principum omnium Christianorum maximos; severo omnium Imperatorum ter maximum χύ quidem Moulmanorum omnium principem appellat qua etiam honoris praerogatui ab ipsis Christianis principibus assici consueuit: quae appellatio ab Imperatoribus Constantinopoleos una cum im- perio translata videtur mam illorum stemmata quadru-
Atque hoc quidem carmine utebantur reges Assyrioru. gyim sic eniA Ezechiel Nabuchodonosor regem regum id
perans. est, z - QIV appellat; propterea quo omnibus Aliae regibu imperaret deinde leges Persarum ' deuictis AG δ seriis, eadem appellatione, qua Parthi, deinceps etiam usi sunt; ut est apud Dionem. Sed nec ei cuius omnia praedia alterius nexu ac ducia tenentur, regis appellationem , nec Ducibus Comitibus, aut caeteris huiusmodi principibus, maiestatis verbum usurpare licet. Cum igitur princeps rarius aut aliorum fiduciarius,aut chesis, sumnuina litud imperium, ac iura maiestatis omni obligatione vacua non habeat, consequens est, ut quae sint
Quae propriasint iuram.rie statis P. X. VM nihil in terris maius aut excelsius maiestλce re- gum post Deum immortalem cogitari postit; ' eius i. enim ipsi quodammodo legati ad reliquorum hominii
muta R salutem creantur; aequum est, eorum imperium ac pO- ,, p . L. f. testa em, qui qualeSque sint, diligenter intueri; ut eos LM i ui omni adelitate, cura, obedientia prosequamur nequc
de iis aliter, quam de immortalis ac praepotentis Dei legat dicamus ac sentiamus; na citii summum principem, cui
249쪽
cui debelli obsequitim,dedecore assicit, Dei maiestati,
cui his est imaeto vitiens ac spirans contaiDelia in fiat; cum enim Deus ad Samuelem', a quo populumlirae litarum a.r. nouum principem temere poposcerat, rarionem con
uerteret: Non te, inquit imi meipsuinistreuerum. Vt igitur ab omnibus, qui qualis clue sit luminus idemque maximinus princeps, intelligatur, certis quibusdam militi meque vulgarious notis definiendus est: nam quae dirimi principis propria sunt, ii eadem subditorum communia iacimus, nemo summi principis appellatione dignus sit. Qui tamen de Republica scripserunt locum tunc, quo nullus est in disputatione de Republica uberior ac utilior,non uti decuerat,aperuisse ac illustralle videtur, siue adulatione, siue me hi tute odio siue obligatione id factum sit. Cum enim Samuel regem quem DeuSantea de lignarat,sacris initia tu coram populo quasi brte ob latum renunti allet, De tui e retale satis librum scripsisse dicitur, quem Hebraeorum sacerdotes ac magistri a regib' ipsis cocerptum ac dilaceratum prodiderunt, ut liberius in suoStyrannidem exercerent. In quo quidem PhilippMelanchthon, meo iudicio, fallit; qtu quae a Samuele ad populis de tyrannoru crudelitate ac libidine dicta sunt,
adiura maiestatis peitinere putauit; cum oratione sua Populum a rebus nouandis; dc conuertione Reipublicae ad saniora consilia reuocare vellet. Eius haec verba sunt: Lua fit principum consuetudo quaeritu bona ciuium tripere , agros decἰmare, uxores alienas r.tpere, inros abduce re , t his cillis adhibi linem ac struitutem abutantur . ne que enim verbo id naz, E quo usiis est, ius legitimum sed consuetudo significatur alioqui Samuel secum ipse tota oratione discreparet: cuiri Cnim rerum ale gestarum rationem coram populo redderet: us, inqtur, e strum me Pilius celeris accusare, aut peculatus, aut sor.lium is cor
250쪽
23; IOANNis Io Dr Niordine, ne leuissim uni quidem imunus, accepisse Primcipena,vel cui ouam iniuriam intuli 11 aperte confitere tur ac prMdicat et An igitur optimus ille piinceps tan ta integritate, pietate, ac iustitia, quanta fuisse dicitur, pro iure maiest alis, tyrannorum crudelitates, libidines, ac stu. pra regibus ad imitandum proposuisset GIaecorum vero qui iura maies alis attigerit,video su-
istegaeminem,praeter Arist o telam, Polybium,ac Diony- sium Halicarnasseum; qui tanta breuitate δ obscuritate sciipserunt,ut disputationem potius proposuis e quam quid sentiendum esset aperuiste videantur Sic enim ... M R Aristoteles ' Tres, inquit,seunt omnino Reipublica partes; una in consito capiendo altera in magistratibus cst mancre cuiusque desiniendo tertia in iurisdictione poserta. Hic , pinor, aut nutquam alibi iura maiestatis tractare videtur: quia Respublica partitionem illam, quasi totius in
hώρου. s. d. partes, ni iὶ de gubernatione ageretur , recipere nullom bto G inodo positi. Polybius hiero iura maiestatis non tam inpipissis oeΠnire , quam adumbrare Videtur , his verbis: Hi,
inquit, mixta Re stublica Romavorum , ac triplicisatu confusari uni populvi leges iubere , ac magistratus creareri senatus de prouinciis , rario , deque maximis Reipublica negotiis decernerem lagatos etiam admittere ac dimittere; consules regia quadam potestate, enatum populumqE con- mcare, ac besium arbitriosuo gerere possint. Quibus e bis intelligitur , Polybium praecipua maiestatis capitacpmplem, cum eos, quibus illa tribuit summam Reipue M. blica potestatem habere defimat At Dionysius ς Halicarnasseus scribit, Reipub potestatem Senasu a Seruio ereptam fuisse , cum populo legum fersndarum, magistratuum creandorum, pelli ac p cis , O prouocationis xirentia potestat. m. didisset Item alibi si cum de tertia plebis seces sione agit, A f. Valerium Consulem popillo suauisse scribit,
ut contentu e se leges iubere antiquare , magistratib imperatim dareo adimere, de prouocatione ab omnib. magistratibu cognoscere; caetera Scnatui relinqui oportere. Hic praecipua maiestatis capita videtvi attigiste, quae Iuriscohsulti iunio