장음표시 사용
461쪽
DE RE 'VBLICA, LIB. III. conditionis homines, non inter ciues, nisi forsitan magistratuum tanta est et indignitas, tantae sordes, tantum flagituam, ut caeteri magistratiis cognitione martiam uirorum capitalium,& publicam animaduellionem libeter dissimularent'. Plaeterea Titum uiri capitalia iudicia i statis it
populi ac magistratuum exic qui cura bynt. p. e lι.ε. . . rEx Quo intelligitur Romae quosdam ne stratus fuisse, qui originis luce principio imperium non hanc ren aut imperium quidem sine iurisdietione, utrumq; ram nu-surpauisse. Ego vero magiitiatus appellatione veni leno
puto eo qui imperto vacant: honore quid Ct aut munere publici frui, magistratuito tena. Et Cnirnonili II is verbum latissime patet,ad eos etiam qui nulnera sine dignita ic gerunt; honor vero ad O qui cum digia ita te uia ri publico praesunt Horror inquit Callistratus ῆ,sit ad ni 4 L .ἡ Δ
stratio Reipubl. cum dignat.rte, ea autem est diuinarum aut munerιι M. humanarum rerum . t uir ad humana pertinent, ea tribuuntur cum imperio Ordinario, ut magistratibus vel extraordinem, ut curatoribu Reipublicae ac prouincia- Ium , aut line imperio, ut caeteris qui vel aerario pecuniis
que cogendis, vel annonae, vel moenibus dariis tectis, vel ad aquarum vim arcendam aut deducendam, vel ad hostes repellendos. Qui rebus sacris, aut sanctis, aut reli- iolis si neu raperio salua dignitate praeficiuntur, simi sacerdotes, i , qui religiones curant. Itaque patritii apud Liuium querebantur, Salios ac Flamines sine imperiis ac potestatibus relinqui; caeteris pleraque munera seruilia, quaedam etiam quibusdam vilissima, non tamen salua dignitate tribuuntur. Scribas autem lactuarios seruis communicari vetuit Valentinianus β. ubi autem mu digre ἄ-neribus prophanis cum honore ac dignitate curandis si 'ne imperio praeficiuntur, stant legati, senatore sacca teri qui ad Reipublica co utilia admittuntur. Quibus autem iudicatio cum honore datur, ii vel cognitionem sine imperio, vel imperium sine iurisdictione vel utrum C coniunctum connexum habent: cuiusmodi ex en' plastiberius t tulimus. Di tatorcs vero, littet roges, Praefeeti,
462쪽
Vrbi Latinarum feriarum causa, ac rectores prouinciarum, magisi ratus saepe a scriptoribus appellantur no tamen ab iis qui verborum ac rerum significationem propius contuentur. Fit etiam pisti me, ut qui maximos honores gerunt,omni imperio ac potestate careat: thpud Vcnetos Cancellarius ex plebe creatur;qui quidem
honor maximus es , sine imperio tamen Pio curatores
D.k1arci magnis etiam honoribus cumulantur, sed imperio vacant. De legatis principum de pontificibus, de jenatoribus idem iudicium est carentn imperio ac iurisdictione,cum tamen utrumque minimis quibusdani magistratibus tribuatur. Quod v. diximus munera quaeda publica esse,' salua dignitate geritio possunt; id , legum ac morum varietate varium esse comperio. Exemplo sit illud,* Romani lege Censoria carnificem moenibus urbis arcendum essea; ερ ρRa voluerunt : uua lege etiamnum Tolosates utuntur. Ce-
soria lex ad eos carninc tantum ptinebat. qui gula clamnatis laqueo frangerent;n5 adlidiores, si vel fustib. ad
necem usque farca suspensos caederent, aut securi percuterent: hoc tamen nostris moribus aeque in decolum est,ut illud. Is etiam carnificis loco habebatur qui si vulnerasset ut moreretur, inquit Festus. Viatorum Sc accensorum quondami eruilia fuere,nunc honesta munera putatur. Tantam igitur honorum ac munerum , tantam etiam curationum publicatum diuersitatem, qui una magistratuum siue κιρχοντων appellationc comple Chuntur,doctrinam uniuersam de muneribus S honoribus:deque magistratibus SI curatoribus conturbant. Ad creationem autem eorum qui publicis muneribus implicantur , tria speectari debent primum creatores ipsi deinde ex quo ciuium ordine quisque cuique muneri praeficiatur,postremo qua ratione quoq; modo id fiat. Primum maiestatis proprium esse docuimus. Secundum etsi maiestatis quoque proprium sit, plurimum tamen legibus in eo genere tribui solet eoq; mygis in optimatum ac popularib imperiis. In uniuersum
463쪽
tamen munera tribrum tur ex virtute ac prudentia cuiusque,vel ex opibus vel ex nobilitate, vel ex his inter se coniunctis: nulla est enu Respublicatam barbara, quae nullam harum rerum in tribuendis muneribus rationen sequatur. Quid autem ex his potillimum sequi debeamus, non est huius loci. Tertiuira, quod inci ea lorum ossicialium ratione versari diximus, id ipsum adelectu pendet aut adorte, aut ab utroque limul delectus
autem hi, aut clara voce, aut manuum extensione,id est, stolisti qua Graeci vetere dc his quoque temporibus Helvetiorum quaedam ciuitates utuntur: aut d Citiq; ra
bellis, aut i pherulis,aut calculis; idque bifariam, occultis inquam,aut apertis su stragiis.Sorte ciues ex Vno, pluribusve,aut ex omnibus ordinibus ducuntur,aetate legibus definita. Delectus vero sortitioni rarius auctetibus miscebatur; quo genere tante Genuenses ac Veneti sa pius utuntur ot Romani semper iudicibus publicarum quae itionum ducendis, qui ex ordine senatorio tatum, ante legem Sempronia, vel ex equestii ac senatorio lege Sempronia vel ex utroque ac Tribunis aerarii lege Aurelia, emota plebe sorte ducebantur. At in populari statu, oportet ciues uniuerses de singulis, aut minore ciuium patre collectim iudicare, extra sortem ac delectum meque enim in ciuium uniuersitate ullus delectui potest aut brii locus esse; aut quosdam ciues sorte, vel delectu, vel utroquo modo de ciuibus singulis;aut quosdam de quibus lasorte tantu, vel delectu tantum, vel utroq; coniunctim; aut ex omnibus ordinib.partem delectu partem sorte ductos, de quibusdam ciuibus; aut ex omni b. quosdam brte dii hos, cum quibusda ex uno
pluribusve cutium ordinibus acceptiS; aut part ma Xomnibus, parte ex ordine certo ciuium sorte ac delectu. His generibus omnia quae cogitari possunt in iudicum aut .igisti aluum creatione , aut eorum omnino
qui publicis mimetabus praestitat, continentur Aschines orator A licia lentium ,τωναρ ob των genera breuius
o obscurius , quam pro tanta ciuitate,sic distribuit.:,
464쪽
λαμβάνουσι, s τουτους αρ ν δοκιμώντας Hic Omnes qui
publicis munerint is praeficiuntur excipiores diuinas
liue ordinaria ratione, sui extra ordinem curatore adhibeantur, siue pareant, sute imperent, αρέντων id est, s his cibis, magistratui in appellatione complexus est. Itaque R De- ω. mosthenes, Eschinis de magistratibus diuisione repudiata, magistratus appellat qui in templo Thesei sorte ducebantur, quique imperandi potestatem a populo extra sortem accipiebant M. Varro duo genera magistratuum Romanorum facit,maiores minores; quod hi minoribus, illi maioribus auspiciis crearetur. Comodius Opinor munera publica versari dicemus circa res diurnas, aut
humanas quae circa res humanas versantur, ordinaria sunt; quae ossicia dicuntur: vel extra ordinem, ut curationes. Ordinaria munera ad honores aut ministeria pertinent. honores aut cum imperio tantum,aut cum iurisdictione tantu,aut cum utroque coniunguntur; aut utroq;
eatent: huius generis sunt ordinarii legati Reipublicae ac senatotes; ad illud pertinent iudices ac magistratus. Curatio eadem ratione diuiditur. Eorum vero muneru quae
ad ministeria spectant: quaeque honore vacua sunt, quae dam ignominiosa sunt, quaedam sine ulla ignominia exercentur. Singula vero partitionis huius membra rursus diuidi possunt: magistratus enim aut maiores dicuntur, qui maiestatis tantum imperio tenentur; aut minores hi rursus duorum sunt generum alteri, qui maiorum ma gistratuum imperiis obligantur, ae magis fratibus inferioribus imperant; alteri qui in priuatos tantum imperium habent Persequamur igitur haec tria magistr tuum genera, ac de officiis cuiusque disseramus.
465쪽
DER ip VEL 1 CA, LIB. III. I ii quantumq, a magistratib. maiessus debeatur. Ap.IU. CV m magistratuum persona post principem per
tua,praecipue ille in omni Republica necessaria sit, cum magistratibus imperia ac munera quaeque maXi- matribuantur ab iis qui 1ura maiestatis habent, quaerendum inpii miself, quid quantumque ama Hatib. maiestati debeatur haec enim magiitia tuum prima, post Deum immortalem, officia disquiruntur. Nam hoc ma itinaeps xime princeps a magistratu, dc uterque differt a priuato γα gyst 'u, quo princeps quem libi conserat aut anteferatant e differataret publicalvi det nemini em; quippe ab altistimo S immor Mu 'tali Deo proximo gradu collocatus, ciues omnes longo interuallo infra se despicit; priuat' veres, nemini ciuium imperare publico iure potest, etiali priuatis ac domesticis imperiis familia moderetur: sed magistratui personas epius conuertere,f.EpiuS gestum motum, orationem, vultum mutare necesse cst, ut Ossicia rite exsequatur. Ea autem implere nemo potest, nisi plane intellexerit quae obedientia maiestati a se debeatur; quoque modo superioribus parere, aequales obseruare, inferioribus imparare debear. Vt igitur prouerbio contrito apposite dictu
est; Ma' 'attis iraim, cum Parias eι ut in theatro person, tia ingere cogari r ita Izoque Uir magistrat m nam si digna magi ibatu per Ona fuerit, magiitia tui dignitatem adiicit: nn minus, tantundem dc magistratui detrahitur,& Reipublicae maiestati ut Liuius de Quintio Flaminino: Non si bi honorem, inquit, adiecisset, sed in dignitatesua .m ac tru magistratur quem gerebat demsi ser. Vt autem commodius definiamus quaenam principi bus a magistiatu obedientia debeatur, prius intelligendum est, quid cuique magistia tui princeps imperare tu
repossit. Est autem magna eorum quae a principibus in erantur, varietas ac dissimilitudo. Quaedam enim perpetuam vim legu habent in omneSciues, aut inma X ima omnium partem, aut in pauciores quosdam idque ad breue tempus quaedam vero priuilegia contingiat, aut
466쪽
beneficia alit praemia erga merenteS, aut poenavaduersus improbos alit curationes ad sarta tecta, ad vias pu- blicas , ad aquas ducendas aut Ordinaria munera aut legum interpretationem aut edici a belligerendi, aut exercitus conscribendi, aut tributorum imperadorum, aut pecuniarum extra Ordinem cogendarum, aut legationis mittendae , qua vel principibus ob res prospere gestas gratulandum , vel calamitatibus condolendum, vel connubia tra istanda, vel societas coeunda, vel foede-xa serienda sint, saepillime quoque princeps quaestiones extraordinem haberi, iudicia reseindi, lapsbs restitui, damnationes aboleri iubet: pius etiam de priuilegiis ac beneficiis agi solet,quibus largitiones,aut vacationes
munerum, aut excusationes, aut iura ciuitatis aut ingenuitatis,aut nobilitatis,aut equestris ordinis, aut nundinarum, aut corporum S collegiorum dantur. Haec omnia duobus generibus complectimur , quae rescripta iurisdictionis a flant appellamus , tametsi in utrisque verbum IvBEMus inseri consueuit, sed lingulorum fere sua sunt clausulae, sua ratio, suae formulae, fui a stuarii:
quin etiam cla artarum, sigillorum fimiculorum, cerae denique varietas, rerum diuersitarem significant. Latinia in εο itui quidem veteres MANDATA principum appellabant ea, 'gii, johis quae in structiones nobiS dicuntur, tum adlegatos, tum ad praesides prouinciarum, rum etiam ad imperatores exercitus. Sic enim Iustinianum legimus De mandatis librum composuisse: sed omissa verborum subtilitate rem
teneamus,4 ea quae rescripti principum continentur, quam vim habeant, disieramuS. Principio haec verba, VNIVERSIS, PROESENTIBUS ET FVTvRis,ad leges, aut ad costitutiones, quae ut perpetuae
sint feruntur quanquam nihil in rebus humanis perpetuum non autem ad curationes, die tave temporaria pertinent.Sed clausula quae iurisdietionum rescriptis in
dicis fidem, aequitatem, religionem, prudentiam refertur, Ut probare, aut repudiare suo iure pollit: quaeve
467쪽
ba in caeteris rescriptis, quae ad Reipublicae statum rev- tinent, nunquam inseruntur tametsi interdum fac hi quaestio ad magistratum dirigitur, his verbis, S 1 ARET, 3 c. Itaque illud in uniuersum de toto generediolomatum, ac rescriptorum, quibus iuris aut facti quael io ma-zistratui permittitur, nilail quod in aeti stratui vim afferat
iuberi potest. Um etiam ' nostri legibus ac moriosa et Cis biri sanctiis me cauetur, ne iudices vllam habeant resicriptorum V. si , T -
consentanea. Quanquam nilai omnino talibus rescriptis opus est, cum haec omnia Romani magistratus pro iure sua potestatis X sequerentur actant etsi mos allo inueterauit, non modo in hoc imperio verum etiam in Hiipania, Germania, Britannia 3 ubique fere,praeterquam in popularibus i optimatum impellis, nihil tamen ad principum male itatem aut iplendoris,aut utilitatis accedita: qttinetiam detrahitur eorum dignitati S auehoritati plurimum: priuati vero sordibus & corruptelis eorum qui utilitatis specie inescantur; vexari consueuerunt; quae omnia a quius erat aboleri, si rogatio populi ad Aurelio conuentus perferri potuisset. Nanae clausula, EANT V SATIS ERIT OZOD DI QUEAT, eadem est cum illius diisti clausis lay, SI QUA bt. εω , M.
vibano Praetori tributa fuerunt lege PIaetoria, ut leges iupplere, emendare, corrigere posiet, non ad magistra tuum iura, sed ad maiestatem pertinent: quae quoniam urbanae praeturae honori concessa fuerant, honorarium ima Latinis, notae obficiunt ab interpretibus Osfris appellatur i. Quemadmodum luitur ossicia conturbania Bar. -- ,
tur, cum princeps eaqUae sunt magistratuum In e con imo. -m. uertit cita quoque iura maiestatis eleuantur,cum arripiuntur a magistratibus Bene vero, quod reges nostri, tametsi lapsos erigant, contra legum acerbitatem iii integrum restituanta, ea tamen bene licia magistratibus discutienda relinquunt,in quidem hac conditione&elausula,SI IusTubi si Tolirisitati,syrritati iratuni conm
468쪽
sentaneum: quae Verbale egrino cuidam summbsiti hac Republica honores tractanti displicuerunt; quali legi minuerent maiestatem: quod minus miru videri debit. it, cum in alienae ciuitatis legib.4 institutis peregrin es 1et. Quid si reges AEgypti legisset, quonda in magistratibcreandis eos 1blemni iureiurando adegisse,ne suis man. . . I b,5 datis Obedirent, si quid mi quii iubere tui sic enim Plu thgmviu tarchus scribit. 6 Haec igiturq diximus reici ipta iuris cum in arbitrio ac voluntate magistratui posita sint, omittamuS: pergamus ad ea q quod ad Reipublicae statu&ad publicas,non ad priuatoru rationes spectant,resera prasiatus appellantur: de quib. quaesti duplex est; una qclem, an comperta rei veritate, quae magistratus ossici discutieda sit,caetera magistratus exsequi, ac potisti muniniusta praecipienti principi parere debeat taltera,alacrepta magistratui no modo aeuuitatis, sed ecia veritatis' stio re 1ussa principis iniqua repudiare oporteat: eoquclla 211tUt O maior est, si grauius urgeantur.Nam fere pi in ceps rescripta publica priuatis precibus ac literis raciliora reddit:interdum etiam publicis rescriptis madata precibus mista sunt, ne princeps omnia ab inuatis extorquere, sed pleraq; persuadere videatur. Ego vero sic statu c stare magis euuari iura maiestatis, quam precibusprincipertiae bilites. Nisi honesium est quod iubetur,quid precibus opus bii turpe, cur iubetus Nunquam enim mazistratum de iure precari, nec de iniuria deprecari opor T. AEGACde tet. Quid autem regis maiestate ac dignitate magis alie Ais ,hho' alti ri, quam aduersus subditos orationum illecebris iusiae orbe, Σ da misceres quanquam haec inter se ipsa pugnant ac dis δ' 'οῦ. I, crepant, ut iubere simul ac suadere te polle putes.Sciti
eo tWS . Demus igitur illud, nihil acerbitis imperari, qua quod et molin is princeps orationia blanditiis suadet.Si velitatis de aequiriment talis ditio omnis maoistratui est adempta rescripto, nihi
inlatis de re contra principi Si ulla poteth nlii Vnicuique compertun
iη ' sit rescriptum intuenti, aut falsam ac vitiosum V, aut ab
riseri du ac legi naturae dissentaneu esse ut ii princeps in
469쪽
Ds oppuBLICA, LIB. III. AII fantes ac impuberes mulctarii libeat, quemadmoduna de Pharaone 3 Ag ippa legimus: aut bona ciuium praedati.&aliena diripere, ut nostia aetate Albertus Marchio Brandeburgicus, qui qua Vrbes expugnaueiar, Caymi litibus diripiendas exponebat , ptaria capitis indi Cha, qui non strenue bona ciuium expilaret, tametsi i ullam causam contra patriam arma capiendi nullam haberet. Quod si magistratui, extra fines prouinciae, aut
sipra quam iure debeat imperanti, omnibus imperiuna recti a te fas est, tametsi laonestum sit illud quod iube ' LI
tur; quanto minuSprincipi turpia di iniusta praecipienti parebitur termitio enim ac sane imperii a natura
ipsa politos mouet , ac suae iurisdietionis leges ab immortali Deo sacratas periit pit. Quod ii quis dicat,principem, qui contra natur leges quid iubeat, futurum neminem recte ille quidem: is enim principis nomen ac dignitatem amittit', qui a ratione discedens diuina iura β 'i' '
superius quid quantumq; principi l iure maiestatis ct in 'liccat, satis opinor copiose dixim'; unde plurimaqhui' fiam Eselsa. disputationis comunia sunt, derivantur: neq; n. intelligi 's
o test, iobedientia maiestati debeatur a magistratibus, ni .i prius percepta sint&plane cognita iura maiestatis. Hic vero 'tritur quς principii iusta magistratus,& quatenus exsequi debeat Nysaepe iniqua, saepe turpia iube Pur. magistratus ipsi libentius ac turpius e sequuntur,qua ubeantur: ut no talpridem bellis ciuilibus, quibus tota
Gallia conflagrauit praeles curiae Normannorum, cuius 'omen obliuione sempiterna sepeliedum est, iussus au
aeorum triginta millia iis qui nouam religionem profiebantur extra Orci me in imperare:ipse, qui hanc procu- atione sibi decet ni petierat, trecenta millia eX torsit: pania poposcit tulit ille pro temporum calamitate maxi-Da. At Tiberius inauditae crudelitatis tyrannus, Egypti 'r fectum acerbe increpans, quod grauiora tributa quatissus erat exegillet et inderi, inquit, meas oues, non de
:lubi polo. Ergo magistratus iussa principis exsequetur, Ff a. q. u.
470쪽
quae ad iuinis, quae a naturae legibiis non erunt alienae,et iam si cum iure ceterarum gentium discrepare videan- tur: quae quidem ait incipibus pro rei cuiusque publica commodis aut incommoclis mutari non eis alienum a
natura. Tametsi enim princeps imperii leges ac motus seruare iuratust iniuratus ex ollacio debet si tamen conrra tuli urandum, contraque principis officia quid imperet monide magiitiatus imperata recusabit: quia non est in onicio magi fratus potatum , diiudicare id ii princeps in legibus humanis sanciat, iustum sit necn ibi ramen legem antiquare iubeatur, quae utilitate noui legibus praeponderet, iussa tantisper sus inebit, dii pii ncipem admoneat, idque non semel ei, sed saepius facien
a λεα.rum ψη- una ei sit rapi inceps admoneri nolit, aut admonitus vrit . IIIa reli'Hac, Crre magistratuSIterum stique iterum rin e in non licet, peranti principi obediet: satis enim fecit ossicio quinet
h. r. ia Iaa prima itissa exsequetur, si dilatio periculum esset al
Atq; opertinet id, quod ab Innocentio' IIII. pr1tis
viratu, Di quam Romanus Pontifex fisit, scalptu In est, etiam ini λ' qVst qua principum assa ex eqIsi oportere,non lavrensi legib.natur tia inee tisia V contraria sint. Hucetia Iurisconsultor u disciplina spe μm, ας Φ si ant, princi ein utri naturae derogare pose; id est, ut ipsi in
tu, C. terpretamin gentium legibus 94Mytitutis,ne quis verboru ob - - - sicuritate,ac turis naturae homonymia ruinas aut nat aetere
v nulli μοι uulpa contra leges indultapriuatis,a in isti tib scipiprohibe ,hLρι isi si utar; hoc tame ita verum esst,nisi linibus derogatu fuecontra tui.C.L rit singulari clausula, rescripto naprehensa:principen, ni ori P. .une ibi ossicii, ut diximus, accurate iudex admonebit intract.dere Quod si rationibus principem a proposita susceptaqtiit I. . : sententia diuellere non potest, mandatis iterum aprini j mina ui sit tu cipe repetitis Obedire oportet, etiamsi publicis utilitatid cum bus damnum allatura videatur. Exspectabit igitur alter: ehara eo s.;ι iussa,Vt legib. 'cauetur. Ateii a Theodosia leges,' Amtii' brosii Mediolanensis Pontilicis optimi rogatione lat: vi ori S est,diserte cauet pilotos dies traginta tu principissustine antur