Via Vitae, Christiana et orthodoxa instituvtio complectens praecipva christianae relligionis capita, quæ homini ad salutem consequendam cognitu necessaria sunt, tradita à Nicolao Hemmingio, nunc primvs ex Danica in Latinam translata, ab Andrea Seueri

61쪽

lis ita in

runt cum Ohi Odnam siet mandatum magnum in Leget Idab ijs fiebat mon disicendi gratia, stea

ut haberent aliquam Occiasionem perdendi litim, sic enim sectim reputabant: Quoniam hic Baptis trium introducit, Scacculat nos, qui secundum legem viventes, ex operibus legis ullos nos esse gloriamur, certe absque omni dubio legem contemnet, longe postponet si baptisimo. Qtiod si fecerit,iusta competet nobis aduersiis eum, tanquam in Deum ipsum blasiphemum,achio,Vtpote qui in nullo precio habeat legem Di I quam dederit nobis ipsie Dominus, per stertium suum Mosen Ad haec resipondet CI RI 2TUS, dicens: Maximum primum inandatum est:

Diliges Dominu Deum tuum ex

toto corde tu , ex tota anima tua, tota mente tua. Secundum autem simile est huic:

Diliges proximum tuum sicut to- ipsum. In his duobus mandatis, Vnbuersa Lex pendet: Prophetae.

Tale responsium haud dubie non expectarant sibi datum iri Pharisaei, pro-

62쪽

vIA VITAq. Pterea nemo illorum poterat illi contradi Cere quicquam. Atq; ita videmus, neq; sapigntiam neq; prudentiam valere aduersius Dominum,qui perdit sapientiam sapientium, intelle stu prudentium confundit, ut est apud Esaiam cap. λ.

SECUNDA DO-

T MI N A. DE LEGE HAEC TRIA

RAPLICAE O

PRIM UM, in genere dicam de duobus summis mandatis ac, capitibus Legis, Videlicet, Diliges DOMINUM DEUM

tuum, ex toto corde tuo, eX tota anima tua, ex tota mente tua, diliges proxumum tuum,sicut teipsum. II.

SE CvNium, de quatuor praecipuuerroribus circa doctrinam Legis. III. T BRTIvΜ, de vero Legis usi. E URIM O. Hoc loco proponit Lex duo summa

63쪽

Di vi tuum ex toto cordes, tota anima,&eX tota tua mente Qtio item modo

diligendus sit proximus, subiicit, Diliges

proximum tuum sicut teipsum.

Sed quid ergo est, Diligere in v M

e toto corde, ex tota anima&to tamenis

te milestionis vocabulum tria complectitur, videlicet Pli mo cognitionem rei diligendae, quia ignoti nulla cupido.

E IN DE, omnes cordis affectus motus quae sincerum amorem comitantur. T E complectitur omnia opera quae ad hanc dileetionem requiruntur. Iccirco Lex Dia haec tria coniungit. cum dicit, Diliges DOMINUM DAVIa tuum e toto corde, ex tota anima, ex tota tua mente, Ita ut sit in corde, hoc est, in intelle diu hominis illustris lux toticia de Dgo,quem statuat longe optimum ac praestantissimum, fontem nimirum omnis boni. DA1NDA ex tota anima, hoc est,omnes astectus, motus ac concupiscentiae cordis eo tendant, ut re vi diligas,

64쪽

VIA VITA p.

ipsi adhaereas, in hoc totius fiduciam dilectionis tuae colloces, quo ipsum in tuo

corde retineas atq: in aeternum a Varis. POST RAMO hunc ipsum ex tota mente seu totis viribus diligas, ita ut omnes tuas cogitationes, conatus&studia conuertas ad promouendum atq; defendendum quaecunq; ad in vi spectant, ad repugnandum iis quae Dis O aduersiasiunt, resistendo videlicet diabolo, peccato, horum omnibus asseclis de adminiculis. Atq; ita videmus quonam pacto hic sitas vires exerant tres praecipuae naturales potentiae seu facultates animae hum nae amisi insitae,videlicet, Ratio, Appetitus Ira Ratio enim summum bonum D Aura videlicet inquirit. Appetitus hoc idem summum bonum desiderat, atq; amore ei se sectat Ira accenditur ad tuendum&defendendusiam mu bonum, DavM, hostiliter repugnat Diabolo, peccatovi huius occasionibus: aliis omnibus quaecunq; D, O aduersantur. Porrescum audis tibi praecipi, ut diligas D E VM ex toto corde,tota anima,&tota mente, hic cogitabis Di requirere dilectionem puram ieria istam,

lill

i labest

65쪽

scentiae.

Alterum madatum maximum hoc est, Diliges proximum tuum sicut teipstim. Hic Dis vra normam dilectionis proximi constituit nostri ipsius dilestionem. Verum hoc ut rectius intelligatur, duo consideranda veniunt. M , discernendum est inter duos modos, quibus homo se ipsium diligit. Horum enina unus illicitus de damnandus. Alter bonusi licitus habetur N di scernendum est quoque inter personam

hominis vitium illud quodliaeret in ho

mine.

Homo aliquando erga seipsium affici

tur caeco, imprudenti ac noXio amore Orto ex natura corrupta ac deprauata, hoc

est, fonte peccati, quod labe haereditaria habitat in nobis. Haec dilactio non erit regula dilectionis proximi, nam hoc mo- dc diligere plane esset coram DBO proximum odisse. Est praeterea alius diligendi seipsum modus, isque Iicitus .concessus, qu1 in s oritur

66쪽

1s v I A VITAE.oritur ex SPIRITU ANCTO, csa dein As v M CHRISTUM, quandolio in eb omnia sua consilia dirigit, ut faciat in O gratain sibi; psi salutaria. Haec dileeti licita&laudata, norma erit amoris quo proximum prosequamur. Ita ut ex animo gratulemur ipsi omnia, quae possunt cedere in commodum salute, pijs votis optando ipsi omne bonum, fidelibus consilijs, opera, re ac precibus Promouendo ipsum. Atq; ab altera parte

auertendo studiose toto animo atq; pectore, quaecunque aut vitae, aut animae, aut famae,aut bonis denique ipsius noxia esse possint.

Alibi Di QN; sin Saluator noster

Insus CHRISTUS, proprium siu-um exemplum normae loco sequendum,

proponit. Diligite, inquit, vos inuicem, quemadmodum ego diligo vos. Et propterea mandatum hoc nouum appellat. Quo docere nos vult CHRISTUS, Vt etiam cum vitae periculo, si necessitas postulat, proximo libueniamus, non tam habentes nostrorum commodorum ratione na, quam salutis .cmolumenti proximi. Quo autem pacto nos i Ras Tyra dilexerit, indicat Paulus Roma.eapitis quemadmodum infra in tertia doctriit it

adit

67쪽

doctrina copiosius dicendum erit. Secundu in quod considerandum admonui, in hoc maximo mandato, dedile lione proximi est discrimen inter per nam hominis vitium illud, quod ipsi adhaeret. Hominem prauum&impium, quantum ad ipsam prauitatem&impietatem ipsius attinet, odisse licet; quod vero ad persi, nam, quatenus homo est, humana nobiscum consis r naturae, hic diligendus est,ita ut quod in ipse odimus, peccatum videlicet & vitium ipsum, id arguamus, vicissim in illo amemus, quod dilectionem meretur, hoc est, vehomo conseruetur , quemadmodum docet Augustinus. Haec sitfficiant de primo membro, quod de Lege initio obseruandum admonui.

DE SECUNDO.

Alterum quod propositit, erat deser roribus, quos circa doetrinam Legis falsi odiores disseminant. Horum qua tuo sunt genera. In primo ordine sunt, qui legem plane abiiciunt,&pernegant .am in Ecclesia Christianorum proponendam. Insiecundo vero, qui legem quidem

68쪽

quid retinet jed docent hominem pro priis viribus posse ipsi fatisfacere. His ero proximi sun qui dicunt hominem non uniuersa: Legi, sed parti ipsius alicui satis facere posse. Quartum ver occupant ordinem qui dicunt, quamlibet religionem sitiam ha bere legem, quae ad salutem siuificiat huic

satisfacenti. Hi quatuor errores sitia contagione venenata admodum noxij sinat, nec alio ullo inituntur fundamento, quam praestigiis mendacibus artibus diaboli, qui homines excitat ad seducendum inuicem alios a puritate vere doctrin Legis Tu- angelii. Refutabo itaque hos errores singulatim eo ordine, quo iam a me recitati iunio Antino mi, qui legem plane abiiciunt, atque in Ecclesiis Christianorii docendam negant, vi digni sint, ut eorum opinio multis verbis refutetur, utpote cui non sellini recta ratio hominis, sed de ipse Cilis Is Tvs atque huius Apostoli, dc quotquot fuerunt in Ecclesia Christi fideles doctores,aduersentur Argit menta quibus sitam sententiam tuentur, haessimi.

Christianis inquiunt, nihil cum Mose,

lidi il

69쪽

v I A VIT AH. 'propterea neque sunt subiecti ipsius Legi. Item , Claristiani liberi secti sim per C HAEI S T V 4propterea Christus mandauit praedicari Euangelium omni creatu rae, de lege praedicanda nihil quicquam praecepit. Postrenab Spiritus sanetus. aiunt, do stor est Christianorum , cuius ustis ergo erit legis inter eos Hisce Ἀ-lijs similibus rationibus , existimant soprobare Legem in Ecclesia Christiano rum neque retinenda neque docendam esse Sed ab his primum quaerere licet,deciane Christianos diligere Diu Μωproximum'credo neminem a Diabolo ita obsestim ut hoc negare ausit. Cum igitur oporteat Christianos diligere Di V A proXimum, cur non etiam licebit ijs scire, quomodo id praestara debeant ' Quod enim erit dile stionis opus, nisi certa alliqua ratione regatur'Quoniam autem Lex Dia decem praecepta puta utrumque nos docet, videlicet, ut diligamus in vim proximu nostrum,

quomodo id fieri debeat a nobis quis est qui non videt manifeste erraro hos , qui Legem Dei abolere volunt,&vetare ne sonet in Ecclesijs Chrstianorum ἐ

70쪽

v I A VITAT.3. Qubd vero obi jciunt&dicunt Christuanis nihil esse cum Moses, verum id est,

quantum ad Lege Mosis caeremoniales&forenses sacrificia, circumcisionem,&similes ritus externos attinet, qui ad aduentum C, RI4 TI tantum durare debeband&postea desinere. Sed non est Verum, quatum ad legem Dei,videlicet decalogum, qui homini in prima creatione datus est,&postea repetitus, ac descriptus in duabus tabulis lapideis,ut esset huius mem ria perpetua. Tacebo interim hoc loco, qudd christus ipse Legem docuerit, prolixe XpE-cuerit, quemadmodum: sancti Prophetae fecerunt horum successores. a. At,qubd secundo loco assirmant Antinomi Christianos non esse sub lege,ied sub gratia, concedo hoc modo deX-tre intelligatur , quemadmodum ipse diuus Paulus exponit , Christiani non sunt ii Lege , hoc est,qui credunt in CHRISTUM IESU Μ, non sunt sub Legis sententia condemnatori , quia nulla condemnatio est in his, qui insitis laus V CHRIS O, Rom. 8 Attamen opus habet Christianus Legis doctrina, quae sit ipsi regula vitae, mon

strando quid in o placeat,4 quid ad

iuchi