장음표시 사용
81쪽
c alliga ρῖ daeis i iv V UT A Π. irecte aestimant. His omnibus, qui hoc modo ex uua lege, cui sit biecti sunt, salutem quaerunt, ubicunque tandem loco rum degant, oppono haec manifesta immotae veritatis verba Ioh. 3. Qlii credit in filium, habet vitam aeternam, qui autem non credit in alium , non videbit vitam edira Dei manet super eum.
DE TERTIO. Sequitur tertium quod de lege propo
sui, videlicet quorsum conducat ei, quis sit eius verus vitis inter homines, praecipue in Ecclesia Christiana. Audiuimus supra, quid lex requirat ac quod nemo eam implere possit, quaeritur ergo tertio loco, quis sit eius sis, cum ei nemo satisfaceres, nec qui quam ex operibus ipsius, iusticiam coram Deo consequi possit. Triplex est sius legis, videlicet, Externus, Internus δί Spiritualis.
Vstis legis externus est , ut disciplina regat homilies Vt in externa honestate morum
82쪽
a VIA VITAP. morum, inuicem pacifice iuxta legem vivant, ne quid mali facinoris manifeste perpetrent, quod in lege Dei prohibitum sit. Hic necesse est parentes, magistratus,
praeceptores atque tutores, immo et . . mverbi Dei ministros, diligenter attela dere, ut qui ipsbrum curae commissi sunt, honestate vitae externa, integre ac pudice vivant. Propterea enim lex Dei moralis dicitur, qu bd communis quaedam regula sit,iuxta quam qui sique suos mores forni et ac dirigat. PRIMO, mandata est haec externa legis disciplina parentibus, ut hac liberos suos edoceant,ac sub X terna morum honestate contineant. Et quo id facilius praestare possint,Vtantur doci rina, exemplis, placidis atque seueris admonitionibus, virga. Porrb, si id res pollulat, quod qui non fecerint, ij expectent iustas Deo poenas, tanquam contemtores seuerissimorum mandatorum Dei, qui praecipit parentibus, ut iuXta Decalogi normam, honeste pie liberos suos instituant arque edu
Principio quidem tantur doctrina hoc est, liberos si os quam primum fari ac ratione uti possunt, assuesicant mane
83쪽
α iri a v I AIq. vesperi, Catechisimi singulas partes, memori mente,ediscere atque recitare. Deinde ipsi liberis suis praeibunt, proprio honestae actae vitae exemplo cita edoctrinae propositae correspondeat parentum vita, quam postea imitari liberi pos sint. Qui enim verbis tantum laborant in liberorum educatione, stulte admodum, meo iudicio, facere videntur,&haud scio, an docere eos, an dedocere magis dicam. Nam quod ore docendo aedificant , id faetis male vivendo destruunt,&quae hinc malorum terna sequatur, tam in Ecclesia
stico quam politico ordine, quis est qui
non videt ac quotidie experitur. Debent praeterea parentes mitioribus interdum verbis apud liberos uti, ut his quasi illecebris, animi eorum facilius ad virtutis officia allicianturi extimulen
Quod si autem paternis admonitionibus obtemperare nolunt liberi,hic parentes seueriori vultu ac ore compellabunt eos,ac quas tandem laturi sint siti inoboedientiae poenas, prudenter&grauiter praemonebunt.
Quinto, cum parentes neque mitiori
bus neq; asperioribus communefactionibus
84쪽
nibus proficere quicquam possint, donuI-la emendationis morum spes in liberis affulgeat , hic tandem Ytremi paterni remedi loco adhibenda est virga. Hac castigabunt eos, una assuescunt periuriis, mendaciis, furtis, turpibus de obscaenis quomodocunque dietis. Nam Syrachin quit cap. 3o. Qui diligit filium suum, crebraei admouet flagella, ut in postremis vitae suae diebus gaudeat. Et Salomon Prouerb. 23. Noli subtrahere a puero disciplinam, si enim pereus. seris eum virga, non morietur: virga percuties eum, dc animam eius de inferno liberabis.
Qui nimi sim liberis suis indulgent, Scconniventes ad quod uis flagitium eorum, ex arbitrio suo eos vivere permittunt, hi perditionis illorum autores censendi sint. Narrat Pontanus, quendam delicatu Lim a matre nimia licentia comruptum, tandem adultae aetatis, ob commissum facinus morti adiudicatum miccum a carnifice ad locum sipplici deduceretur, alta voce haec ingeminabat verba: Nolite putare, o spectatores, hunc carnificem, sed potius matrem meam propriam, me ad hoc tam infame genus
supplici deducere. Multum itaq; interest
85쪽
est paretes assuefacere liberos, ut iuxta decalogi amussim visae suae cursum dirigant. Hac ratione sternent viam facilioris paedagogiae his, quorum disciplinae&fidei postea liberos suos credituli sinat. Magistratui similiter externa haec disci plina Legis Mosaicae commendata es Nam Paulus Magistratum vocat ministium Dei ad bonum promouendum ac malum puniendum. Et quoniam a Deo ordinati sim magis cratus deo tenentur pro
mouere gloriana Dei, auertere quaecunque Deo sinat contraria, quantum ad eXter nam hominum conuersationem attinet.
Appellatur autem magistratus custos utriusque Legis , quod subditos suos diligenti cura contineat sita honesta morum disciplina iuxta Decalogum, proprium ipse vitae cursum transigat, ut sit exemplar&sipeculum, in quo sit bditi bene viventes, intueri possint. Dabit quoque operam, VeLeges positivae singula decreta ipsius, cum Decalogo cogruant,&sint huius quasi muri ac propugnacula Debet in stiper magistratus punire manifestas legis diuinae transgressiones, ut sunt blasphemia Dei, idololatria,periuria, deierationes,Verbi Dei
contemtus, inobedientia, homicidia, adulteria,
86쪽
νη v I A Vare An. teria, mendacia, falsa testimonia iuris,&similia vitia,quae ex diametro pugnant cum Lege Dei. Quod si in his negligit magistratus suum officium,particeps fit acre iis omnium istorum deli florum, quorum impunitatem ali; concedit. Narratur historia de homicida quodam qui septe viros emedio fiastulerat,ciam inius pertractus, iudicio sisteretur, atqNehomicidi accusaretur, resiponsum est, cunaselum modo unicum deliquos autem sex
magistratum occidisse,qui primum illud homicidium in ipsis non punierint.
Immo ver reus est magistratus coram Deo,cum contumaciter violantes Legem Dei non punit, ac sita licentia fenestram ad peccandum alijs aperit. Immisericordis enim est gratia via parcere,cum plurimorum laetura ac perditione. Ad iuuentutis informatores haec eadem cura pediat ut sitia disciplinae concreditos , ita doctrina, exemplis, crebris admonitionibus4 castigationibus instituant, ne quid enorme legi Dei contrarium in externis eorum moribus conspiciatur. Quod si facere negligant, peccant in Deum, in pueroruminentes,&
87쪽
totam rempublicam, nec ferent hoc perpetuo impune. Si etenim is iure sit spenditur, qui taurum aut vaccam alteri sussuratur: quo magis mille tisipendiis dignus est, qui hoc furti genus longe grauius committens, bona siclesibi commissam iuuentutem infideliter instituit. Tutores etiam, qui loco paretum sinat, componant se totos ad regulam, supra, rentibus praescriptam. Itaq; non tantum bona pupillorum haereditaria curent ac studiose conseruent,veru metiam Vt honeste probe instituantur, maximopere Ο-netur, scientes se coram Dei tribunali tam
striete teneri promisso, quod praestiterunt illorum parentibus, ac si cum Deo ipso pepigissent, se fore pupillorum istorum fidos tutores ac patrono S.
Hac de caussa vocat se Deus patrem orphanorum ac patronum viduarii m. Sed quid hodie a communi tutorum vulgonat nemini non constat, miseri pupilli ac viduae, pro dolor, cum suo magno dolore eXperiuntur.
Postremo tenentur etiam ministri verbi Dei, iuxta hanc legis diuinae normam, suos auditores ad externam vitae hone
statem , doctrina, pcemplisin crebris
88쪽
8 VIA VITAE.admonitionibus una cum castigationi bus propositis cohortari , quena admodum fecerunt ipse Christus diuus Apostolus Paulus. Quod si autem huius sui ostici debitam curam deposuerint,4 fraudulenter fecerint opus Domini, non euadent iustum iudicium ac poenam in die nouissima Domini. Sed quot hic videre licet, qui illud poetae sequuntur' Dat veniam corvis,VeXat censitra columbas. Cum nullius tamen hominis personam te respicere velit Deus , modo mo deratus sis, ad exemplum optimi Nathan Praestat ministrum verbi Dei cum Iohanne decollari , quam cum Herode conuiuari s Maior enim hoc loco habenda est ratio gloriae Dei salutis hum nae , quam propria vitae ac commodo
Haec di sta sint de sit legis externo
quam late is pateat Crauissimae autem causae huius disciplinae eXternae eXercendaequatuor sim t. i. Mandatum Dei. a. Vt
'itentur poenae. Vt pacificet quiete inter nos vivamus. . Ut sit haec paedagogia reddens nos aptiores ad audiendam salutarem doctrinam Euan elii Iesii
89쪽
T EAE N O. Quemadmodhim primus legis vis externus est,cchumanam concernit si, cietatem, ut quicunque in X terna conuersatione , literam Legis verbis ac factis exprimat, iudicetur ab hominibus probus ac honestus. Ita secundus legis usiis internus est , in corde ac conicientia hominis, ut 11llatur ille coram tribunali Dei,&reddat rationem, nunquid totis viribus satisfecerit Legi Dei nec ne Hic si de le
gis perfectione gloriari posiit c quod
eaecepto unico C HAE PS omnibus hominibus impossibile est sciat ad si pertinere benedictionem atq; misericordiam in millia, iuxta promissionem legi annexam Si ver transgressorem se legis animaduertat, propositam audit s1-bi vindietam&iudiciuna Dei, in tertiam quartam generationem. Item Maledietus Onanis, qui non fecerit quaecunque scripta sunt in libro legis hoc. Haec sententia primum lata est in Paradysb. Deinde manifestis verbis eXpresa est apud Mosen Ad haec conscientia singulorum hominum eandem stabilit, atque adeo omnes calamitates huius vitae, ac mori
90쪽
to VI A VI T AE. mors ipsa tandem , confirmant. Postr mum vero inferni cruciatus aeternu puniet, quotquot non liberati fuerint per Dominum nostrum I Esum Hs15 T V M. Cina climae qua lance peccatiam suum ad legem perpenderet, inquit Maiores iniquitas mea , quam ut Veniam consequar. Idem Saulo accidit desperanti, ac seiplum in aeternam damnationem coniicienti. David autem cum iuxta legem factum situm X ainaret, ac peccathimsium cognosceret, ait Si niquitates obseruaueri S E, D O MI Ni quis
sit stinebit Quia apud te propitiatio est, ut
Manasses similiter Magdalena Schatro in cruce, peccata sita confitentes egerunt paenitentiam,&ad gratiam Dei confugiebant. Atque ita videmus, quis sit Legis usius internus, videlicet, ut vitae nostraea - ' iones ad singula Legis Dei praeceptaeXaminemus, di quoties nos deliquisse experimur,toties Legis maledictionem atque irati Dei poenas nobis de nunciari statua