Adversaria in Aeschyli Prometheum vinctum et Aristophanis Aves, philologica atque archaeologica

121쪽

ciliaret, vinum piaebendum curavit M. Verum enim vero facile elucet, haec conjectura quam infirmo te talo, neque verba illa ita accepta, ut priore loco, et jure quidem, secit erg-Lius, ad eundem illum morem SSe reserenda. - Est vero in hac caussa probe ea Vendum, ne confundantur quae natura sua diversa sunt. Illi enim locis omnibus non est sermonis de largitionum usu, qui ait Mei nekius, postea videtur obsolevisse, nec lacile bellaria comedebant spectantes, nisi qui ipsi domo opportassent et cum sutiles histriones in scena agerentn, in quam rem citavit Verba Aristotelis, quae sunt eth. Niconi. X, 5, jam a Schneider allegata haecce οιον

και ἐν τοῖς θεάτροις οἱ τραγ ζ1ιατίζοντες ταν spαυλοι οἱαγωνιζο/ιενοι σι, OT 3ιάλιοτα αυτ δρωσιν. Hunc Vero ulterum usum Omnibus temporibus obtinuisse et tam si co moediae agerentur neque tamen illae largitiones serent, quam si tragoediae, vel per se pro certo Sumere licet eundem a me non in tantum invaluisse, ut quivi unus spectantium tantum bellariorum, ne dicam cibi, domo apportaret, quanto opus haberet ad sumem vel ad tempus compescendam, et illa Aristophanis verba et ipsa haec ristotelia accuratius per pensa sidem faciunt. - Quod Vero supra mi maVimuS, Bp-Ρ3rure ex loco Aristophanio, comoedia post meridiem actas esse, hujus ipsius fasbulae exemplo comprobare licet, ut qui

dum videri potest. Etenim s. 49 sq. Prometheo ita interroganti: Πην ac ἐστιν αρα τῆς γ/ι ἐθας; sic respondet isthetaerus:

Onx ν ικας Mi κρον τι διετα ιε 7Jt 'si αν. Quamquam probe scio, minime neceSs3rium esse, ut sabulam aliquam , praesertim tragoediam, O ipso diei tempore actam Brbitremur, quo rem, qua de gitur, eveni SSe sngitur, tamen

in hac caussa post ea, quae supra monuimuS, Secu Sintuen

dum esse aliquis mistimare possit, idque e magis, quod nulla ratio apparet, cur ipsum illud tempus elegerit isthe taerus potius quam aliud quod Praeterea, si nostra sententia suerit probata, tum Verbum stoet ζειν, quod legitur s. 659, tum nomen ἀριστον, quod est Vs 1602, proprium suum Signi sicatum tuebitur; nam in eo, quod haec s/Ωκρον τι μτα te

sus βριαν agi singitur, praesertim si cogitaverit esse de tali

122쪽

bus Sermonem, qui ei egre advenerint itinere acto, nemo jure ossundat. - Sed ecce alia oritur dissicultas. Namque M. H. E. et erus Ephemerid. liter. ulens. a. 1836 mense Iulio edit. p. 32 et C. O. uellerus Histor liter. Graec. Ol. II. p. 32 sq. ex lege, quae est apud Demosthenem Orat in Mi diam S. 10 p. I sq. apparere contendunt, in ludis scenicis

Lenaeorum priore Oc aetas esse ir3goedias, Bltero comoe dias, sed Liberalibus tam ruralibus qu3m urbani inverso or dine antecessisse comoedias, Secutus S Se tragoedias. Neque

injuria, ut videtur. tqui Ave Liberalibus urbanis actam esse constat. Ergone aut nos illud salso collegimus ex loco ri stophanio, aut hi viri celeberrimi hoc ex lege u gori Non

opinor, necessurio ita statuendum SSe. Quidni enim sumere licuerit, ristophanem ad solo ludo Scenico Lenaeorum re

spiceres Quae sententia si vera fuerit visa, per hunc Comici locum licebit etiam duos illos, qui sunt apud Athenaeum et Hesychium, ita intelligere, modo Statuatur, Philochorum non

dicere, tum Athenienses non vi S Se Spectatum uiSi is ιστηκόet ας, tum vinum et bellaria antiquitus in ludi Scenicis semper ob Iata esse. Denique hoc probat neque pia erit, reprobare ea, quae nos paullo Supra diximus de tempore diei, quo acta Aves videretur. Tenendum est enim, neque Liberalibus urba ni a comoediis agendis initium captum esse, sed sunt, ut ipsis verbis utamur, quae lege illa continentur, et Oις εν Ozε Λιο- νυs tot ν nos ιRν και οἱ παῖδες καὶ O κω/ιος καὶ οἱ κω/ι ob δοὶ καὶ οἱ τραγωδοι - Ergo neque locus Aristophanius videtur nisi ita accipiendus esse, ut in ludis scenicis Lenaeorum tragoedias ante meridiem, comoedin tempore pomeridi3no, vel saltem illas ante has agi solitus esse statuamus. Et haec qui dem super hac re dixisse ad tempus Satis habeo. Ceterum non possum sacere, quin moneam, Carolum rideri cum Hermannum si hoc loco eandem ipsam conjecturam cepisse, nisi quod deludis scenicis Lenaeorum non cogitaverat vir celeberrimus idemque collega conjunctiSSimuS. -

123쪽

VII.

Agitur de simulacro ligneo latervae oliadis quod Athenis erat

Καὶ Πως αν τι γένοιν πιν ευτα oo Πολις, ὁ Π Ου εος, γυνλὶ γεγον ita, Πανοπλίανεστηκ χoυsα, Κλεισθεν ζ δε κερκιδας Verba Aθεῖναίαν πολιαδα de ea Minerva intelligenda esse, cujus inde a primis temporibus templum sui in arce the narum et simulacrum 3nctissimum in hoc ipso templo positum, cum ex ipsis illis Verbis apparet tum ex iis , qu3e s. 82 sunt. Ergo ex hoc loco sequitur, hoc simulacrum ui nervae stantis suisse et πανοπλίαν gerentis. Id ipsum, sed etiam accuratiora quaedam discimus ex loco Euripidis, qui est Electrae s. 125 sqq. Matth. ubi Dioscuri de Furiis loquentes ita sermocinantur ad Orestem conversi:

Neque enim dubium est, quin hoc quoque Ioc simulacrum ligneum Minervae oliadis significetur. ccuratiora autem illa, quae hoc loco docemur, haec sunt simulacrum deae clypeum Gorgonis Ore insignitum gestasse eumque in altum sustulisse de quibus vid etiam quae disputavimus Conjectan. in Aeschyli Eumenides P. I. p. LXII sq. Num ex hoc eodem Euripidis loco colligere licet, simulacrum illud non intentasse hastam neque, id quod cum hoc conjunctum esse solet alterum pedem projecisse , qui status eorum est, qui imΡelum sunt sacturi Mat aliquis, quum alioqui non liqueat, cur non commemoraverita poeta hastam intentatam, meque illam

124쪽

non idoneam ad Furias deterrendas. Sed quidem pro certo Ponere non nudeo. Secundum haec certissima et dilucidis sima testimonia judicium serendum est de artis operibus ad hunc diem servatis. Apparet toto coel Bberrissse ab eo, quod verum est, qui ibi persuaserunt, illud simulacrum Minervae sedentis habitum rettulisse.

VIII.

Tractatur cloeus, qui desuum proxiines inde Vs 848; igitur de Chaerides tibicine.

TZ Σουνιόρακε, χαῖς ἄναξ Πελαργικέ. Pompae, qu3e primis c verbis i Significatur et post Vs 850 in

125쪽

ipsa cena lipparet, jam antea notitiani habuisse Pisthelao rum, per se clarum est. Et potest hic ibi eam satis proba biliter videri eo tempore comparasSe, per quod non est in scena; quin omnino credibile est, ipsum pompae ducendae auctorem

cogitandum esSe. Qu3 num e pluribus quam e tribus perso nis conStiterit, una ct qu3 sacerdotem egerit, iter ea, quae camillum, tertia ea, quae tibicinem, quam OrVum suiSSe ex

pressis verbis ipse tradidit poeta, dubitare licet. Certe eam admodum exilem fuisse neque plures iis, quae omnino ne ceSSBriae es Sent, personas adsuisse, vel ex iis conjici potest, quae de exilitate victimae posita sunt s. 90 sqq. et S. 899 sqq. porro, non opus esse ut propter s. 50 plures uno camillos praesto suisse arbitremur luculente docebunt ea, quae obeckius adnotavit ad Soph. jac. s. 314. - Αves etiam sacerdotem atque camillum suisse vel inde sequi vide tur, quod tibicinem Vern suisse certo scimus. Sed quaeritur,

utrum propriae aves cogitandae Sint uia Ves eaedem homi nes. Si quis sit, cui illud mirum videatur ea de caussa, quod aves ipsas deos esse apud hunc poetam legerit, is velim me minerit, Graecis etiam Mercurium deum fuisse eundemqae a cerdotem et camillum. Hoc alterum probabilius videbitur, si etiam tibicinem suisse corvum eundem atque hominem demonstratum fuerit, atque comparatis Verbis, quae Sunt Vs. 105 sqq. et s. 903. Cur Henricus Ossius et Droysenius canistrum portantem vir ginem potius quam puerum habuerint, non exputo. Accedit quod, ut Virginem suis Se credere OSSemus, opus SSet ad

verba ὁ τὸ κανουν χων, quae Sunt s. 63, mente supplexero si te, id quod mihi quidem paullo durius videtur. - Qua

rumnam avium PerSonam induerint sacerdos et camillus, dissi cile est dictu. Quum constet, Mercurio ex avibus sacros suisse imprimis gallum gallinaceum et larum, existat forsan aliquis, qui de his avibus cogitandum esse probabile ducat. Sed in hac caussa incerta sunt omnia. Contra quum certum quidem sit, corvum tibicinem fuisse, tamen neque a poeta significa tum est expressi Verbis, neque Ver ultro apparet, qui factum

sit, ut huic potissimum avi negotium tibiis canendi sit tribu tum. Num igitur hoc in caussa erat, quod corvus ob ocem, quam edit, aptu videretur ad Moυσαν 'as υμ so/tον μυλῶν

Nub. s. 313 exhibendam Notum est autem, iniprimis tibia-

126쪽

rum graviore bombo sonantium usum fuisse in rebus seriis atque sacris D. Boetii geri scrip t. min. Ol. II. p. 282. adu 'l' , quae res, ut pauli insta 3pparebit, bene congruit cum eo, quod charia. s. 66 oppellantur Σαιοιδῆς os si λιοι, atqueo ducit, ut corvum talibus tibiis, quales erant, quae Vocantur dextrae Bres, RS Se existimemus, de quo vide Salinasti adn. ad scriptores Η. . . 25 sqq. Sed haec ratio, ut veri quid insit, tamen sola per Se vix nc ne vix quidem sussicit. Ita que etiam aliae circumspiciendae sunt. tqui s. 57 sqq. qui accuratius inspeXerit, reperiet, poetam corvum tibiis canentem non tam comparare cum Chaeride, quam ipsum Chaeridem appellare. Quippe Verba Πυθιὰς 'o de tibiae cantu sunt posita vocabulum 'o do tibiis requenter usurpari adnotavit Leutschius i. c. p. 1031ὶ sequentia vero verba ad illa accuratius explicanda addita sunt, ita ut etiam locutio υναθλιωωδὰν nihil nisi tibiae cantum significet, quae re eo S aptior, quod tibiae cantum eundem esse cantum corvi singitur. Ergo vel per se probabile est, hinc proficiscendum esse in quaestio ne solvenda. De Chaeride schol ad hunc locum haec scripsit: ην δὲ o αιρις υτος κιθαρ δ0 'myso και γέγονεν αυλη-τνης. Ἐνη tio νευε δὲ υ του και Φερεκρατη ἐν ' ριοις, fragm. IV apud Meinelitum l. c. Vol. II. P.M. i. 25T:Φto ἴδω, πιθα scydo τίς κάπιστος ἐγενεzO;

GT και Φερος ου νη/ιονευε Κρατινος ἐν Νεμεσει Qui bus Verbis usus est Suida s. v. apste De illo homine sae pius ' etiam apud Aristophanem sermo est. . Primum Acharn. Vs. 16:Ti τε δ ἀπεθανον κα διεστρατη ιδωλ', οτε δν Παρεκυφε αιρις ἐri zo ορθιον, ad quem locum haec adnotavit scholiastes ὁ δὲ Σαιρις ι - τος πιθα sindo και αυλψδος φαυλος, quibus Verbis ut intranScursu moneam, redarguitur sententia Meinehit, in priore scholio scribendum esse censentis ὴν δὲ4 Miρις υτος κιθαρ 'δος Καὶ ἐγονεν αυλ eta 7ς, quae Sententia Vel eam ob cauSSam nequit Vera esse, quod a Vetere interprete Chaeri demovium s. 50 commemoratum citharoedum habitum esse

non est credibile. Deinde ejusdem ipsius fabulae . s. 66

127쪽

His verbis haec adscripsit scholiastes: TU Περι α θυσιας αυληetων , , ὁ Σαψις. II δε καὶ et ερος κιθαρωδος. Qui bus cum egregie concinunt ea, quae a vetere interprete adno tata sunt ad locum vium: αιρις αὐαν 'des αυτοι cetως ἐNιυντος αυτ ου Gi ευωχyαις. Et profecto acis ille locus cum vium hocce imprimis est componendus. Sed molestias creat, quod, si scholia sequeris , is Chaeris, qui alter loco commemoratur, diversus esse videtur ab eo , cujus alter sit menti O. Verumenimvero, revera ita fuisse, tantum non est incredibile. Fac enim singula scholia diversis deberi auctori bus, et statim apparebit unde illa discrepantia sit explicanda. quum raesertim res ipsa ita suerit comparata, ut tacillime turbae potuerint oriri. Fieri enim sane potest, ut duo sue rint Chaerides iidem tibicines et alter ex citharoedo factus sit tibicen, - qua re, ut per occasionem adnotemus, Probntur id ipsum, quod supra p. 59 demonstrabamus contraria r-gumentandi ratione, ut de altero autem mentio fuerit injecta apud Cratinum; at Chaeridem, quotie hoc nomen apud Aristophanem reperitur, semper esse eundem intelligen dum et tibicinem, persuasissimum habeo. Ita si statueris, Bd

hibito imprimis loco, qui est in ac fabula, ultro tibi apparebit, cur poeta tibicinem sacris faciendis operam naVantem Chaeridem finxerit eundemque corvum, modo memineri imprimis in hac ave jam veteribus tum rapacitatem tum Oracitatem tum insolentissimam importunitatem conspicuam Vi Sam DSSe corυὶιin Mantem vel pueri cognoverunt ex Horatii Sat. Η, 5 56, ceterum cli usus verborum κραζειν, κ02ακευ'

128쪽

ruin graviore Ombo sonantium usum fuisse in rebus seriis atque sacris D. Boetii geri script min. Ol. II. p. 282. adn. 'l' , quae res, Ut paullo infra 3pparebit, bene congruit cum eo, quod Λcharia. s. 866 ppellantur Σαιοιδῆς βο/σαυλιοι, atqueo ducit, ut corvum talibus ibi is, quales erant, quae Vocantur dextrae ctres, IaSSe existimemus, de quo vide Salinasti adn. ad scriptores Η. . p. 25 sqq. Sed haec ratio, ut veri quid

insit, tamen sola per Se vix ac ne vix quidem sussicit. Ita que etiam aliae circumspiciendae sunt. tqui s. 57 sqq. qui accuratius inspexerit, reperiet, Oetam corvum tibiis canentem non tam comparare cum Chaeride, quam ipsum Chaeridem

appellare. Quippe verba Πυθι ἀρ o de tibiae cantu sunt

posita vocabulum 'o do tibiis requenter usurpari adnotavit Leutschius i. c. p. 1031ὶ sequentia ver Verba ad illa accuratius explicanda addita sunt, ita ut etiam locutio υναδετέ' πιδαν nihil nisi tibiae cantum signi sicet, quae res eo S aptior, quod tibiae cantum eundem esse Intum corvi singitur. Ergo vel per se probabile est, hinc proficiscendum esse in quaestio ne solvenda. De Chaeri de Schol ad hunc locum haec scripsit: ην δε ο αερις υτος κιθαρωδος ψυχρος καὶ γεγονεν υλη-της. νζ3ιονευε δὲ υ του και Φερεκράτης ἐν γριοις, fragm. IV apud Meinelitum l. c. Vol. II. P.M. p. 25T:

ad quem locum haec adnotavit scholiastes o δε αιρις υ - τος κιθαρωθος και αυλ 0δος φαυλος, quibus Verbis ut intranScursu moneam, redarguitur sententia Meinehit, in priore scholio scribendum esse censentis ν δὲ δ μιρις υτος κιθαρ09δος Και γεγονεν αυλ ητής, quae Sententia Vel eam ob cauSSam nequit Vera esse, quod a vetere interprete Chaeri demovium s. 50 commo moratum citharoedum habitum esse

non est credibile. Deinde ejusdem ipsius fabulae . s. 66

129쪽

nooς θ ά Πετε δύπου. His verbis haec adscripsit scholiastes: Tων Περι τὰς θυσιας αυληetῶν , ὁ α ις 'Hν δὲ καὶ et ερος κιθαρίωθος Qui bus cum gregie concinunt ea, quae a vetere interprete adnotata sunt ad locum vium: αιρις αδάν 'es αυτο/ια etως ἐNιυντυ αυτου Tai ευωχίαις. Et profecto Pacis ille locus cum vium hocce imprimis est componendus. Sed molestias creat, quod, si scholia sequeris , is Chaeris, qui alter loco commemoratur, diversus esse videtur ab eo , cujus altero sit menti O. Verumenimvero, revera ita fuisse, tantum non est incredibile. Fac enim singula scholia diversis deberi auctori bus, et statim apparebit unde illa discrepantia sit Xplicanda. quum Praesertim res ipsa ita fuerit comparata, ut sacillime turbae potuerint oriri. Fieri enim sane potest, ut duo sue rint Chaerides iidem tibicines et alter ex citharoedo factus sit tibicen, - qua re, ut per occasionem adnotemuS, Prob3tur id ipsum, quod supra p. 59 demonstrabamus contraria r-gumentandi ratione, ut de altero autem mentio uerit injecta apud Cratinum; at Chaeridem, quotie hoc nomen apud Aristophanem reperitur, semper esse eundem intelligen dum et tibicinem, persuasissimum habeo. Ita si statueris, Bdhibito imprimis loco, qui est in Pace sabula, ultro tibi apparebit, cur poeta tibicinem sacris faciendis operam navantem Chaeridem finxerit eundemque corvum, modo memineri imprimis in hac ave jam veteribus tum rapacitatem tum Oracitatem tum insolentissimam importunitalem conspicuam Vi dam SSe corυrιm hiantem vel pueri cognoverunt ex Horatii Sat. Η, 5 56, ceterum eis usus Verborum κραζειν, κοθακευ

130쪽

εGθαι, o si tet ειν. Accedit huc, idque liquanto plausibi lius quam id, quod primo loco posuimus, quod illud κρα- ζειν et crocitare egregie hominem male canentem indigilat, et i hauridem possimum uisse tibicinem Supri legimus. Omnino illud animal milium anxime in 'isum er3t, - ooci εχθρος appellauia tanquam proprio epitheto ab Aesehylo Agam. Vs.1453 - sic etiam Chaeridem pluribus de caussis maxime invisum fuisse, loci ristophani fidem faciunt. Postquam pompa prodiit, chorus melicum carmen canit, quod legitur indu a s. 51, ut vulgo statuitur. Sed en sententia tot tantisque laborat vitiis , ut non possim satis emi rari non jam diu abjectam esse. Nam quomodo chorus di cere potest: ὁ ιο ὐροθω, ουνθελω, W3ι Nisa ἔν ε ας λωπ . t. s. r. Prosecto illius voliintatis indicatae pro missive acti in iis, quae rJecedunt, nec Vola nec Vestigium. Porro , quomodo ScipS decl3rδre poteSt o. s. s. '. socOMα3tεγάλα ε/ινα P0ς ναι θεοὶ si ν, qui, OStquam Sacerdos sub sinem hujus scena haec fecit verba:

Quae verba si quis modo i adspexerit, inveniat necesse 'est illis ad amussim aespondere; si inspexerit, Verbis αυθις cci ut δευτερον ιελος sequi, ut is qui his usus fuerit, jam alterum aliquod carmen cecinerit, ' quod nullum esse potest,

nisi' id ipsum, quod incipit a s. 51. Et ad chorum si non