장음표시 사용
291쪽
pharmacopoeum deferunt coficiendas,ac pharmacis iam cosectis, stedulas easdem a pharmacopodo repetunt in alium usiim, ut si sorte in eundem morbum aut similem recidat, vel alij quoque eodem videantur laborare, ne opus sit denuo ad medicum deferre, ii scdem rursus confectis utuntur, licet plaerunque res male cedat,pharmacopoei etiam auaro huic crasso er-rcri conniventes : ita ut ego faepe viderim formulas cuiusdam medici, iam duodecim annis demortui ad pharmacopoeum conficiendas delatas fuisse.& nuper incidi in scedulam continentem purgationem, quae ostiatim unicuique dabatur, ut pharmacopinus eam conficeret, quae omnibus sine discrimine exhibebatur. Sed quem hic magis execrandum putas 5 Philiatre, pharmacopoeum, qui qua uis conficiat etiam medico non consulente, vel iam dudum mortuoῖ aut stultam plebeculam, quae tam temerario ausu quouis medicamento, imo uno atque eodem soluente pharmaco se ipsum sine medici consilio purgat' PHi L. Vtrumque& impudentem & temerarium & auarum iudicauero, imo magis quam quem uis V romantem,
uibus vel imprimis placet pestilentissima ac sordi-
issimi Imperatoris Vespasiani vox, quam resert Iuuenalis sub his verbis: Lucri bonus odor, ex re qua- bibet : Nam & hic verticulus Ennianus, qui non in
sermonem modo, verum etiam in animos eorum
penitus abiit: Vnde habeat curat nemo, sed oportet habere. Sophocles quoque festiua oratione turpis lucri nimiam cupiditatem reprehendit. Dulce, inquit, lucrum etiam ex mendacio prosectum. Id autem Vromantibus etiam egregie conuenit. Plutarchus autem in commentario De audiendis poetis, referte Poeta nescio quo, hos senarios, Του μεν δμου την δο
292쪽
M4B Gν. hoc est,Interprete Erasmo, opinionem spernito iusti,ac virii quiduis agentem sequere, cum spes est lucri. Ita quoque isti pharmacopoei spe lucelli necem pro vita saepe vendunt,cum non deberent denuo non sbium istas formulas,imo nullas inconsulto medico parare, aut quodvis medicamentum distribuere. EVL. Verlim quid cum istis prauis hominibus agas, & cum istis medicis, qui eiusmodi formulas vernaculas praescribunt, quae deinde vicatim & per
totam urbem deferuntur, ita ut vulgares artem medicam etiam venalem habere videantur, quid dico amtem, imo mortem ipsam cepe circunferunt' PHit. Haec autem peruersia consuetudo apud nostros quosdam medicos, proh dolor, qui magni nominis esse velint, increbuit. Ita cum ego Italia iam relicta apud Gallos aliquandiu praxim exercuissem & in patriam rediissem, comperi quosdam medicos, qui nosolum insipecto lotio tales formulas praescriberent vulgari idiomate, verum etiam si aegros inuiserent, idem faciebant, quas modo astantes vel amici, modo moni les,modb pharmacoporus conficiebat: ita ut hic mos apud nonullos sicuti uromantia iam tyrannidem occupasse videretur: ita ut fere inuitus quibusdam morem obsequi cogerer: interea tamen adiungens alia quaedam, quae ipsi astantes ignorabant, ut ex ossicina adferrent, ex solis simplicibus, aut viridibus constarent, nec omnia ingredientia formulas dignoscerent, ut sibi denuo neque aliis easdem sermulas parari
mandarent. Verum cum animaduerterem homines
plusquam 2rdidos potius auaritiae causa & non fanitatis id facere, etiam ditissimos quosque, qui non Q-lum vernaculas illas formulas, verum etiam latine R ue con-
293쪽
cursi min conscriptas, ubi medicamenta confecta essent, se mulas seu receptas ut vocant) a pharmacopororepe si ta M' tere, & in alium usiim sibi ad tempus reseruare: hoc uia Isba iugum ab humeris meis excussi, ut non soluna vernare rase i culas illas sormulas scriberem, verum etiam Latinas
cum aegrotos inuiserem in scedulis scribere nolui sed sis apud pharmacopoeii librum mihi reseruari imper bam , in quo formulas conficiendas scriberem, ut optimus mos apud Italos medicos inoleuit, ne se mulas more solito scriptas secum deserrent,&ob hoc
etiam iubebam pharmacopo , ut librum illum sibi
reconderet, neque formulas ex eo exararet, aut me
inconsulto rursus pararet. BRvT. Videris mihi de ipse auaritiae incumbere, quemadmodum alij omnes tui medici, ne penes pigmentarium solum quaestus perueniat, quare neq; eiusmodi formulas lingua vulgari aut latine scriptas nobis communicare velitis, ut rursus si in morbum incidamus,nouus quaestus etiam vobismet accedat: non aliter quam prius etiam dehortati estis, ne lotium in aedibus medicorum inspiceretur. Eu L. Neque barbaris aut incontinentibus, aut bonorum omnium contemptoribus, nihil magis scripta est medicina, quam asinis, quam belluis, qui medico recte monenti non obtemperant, iis nulla consilia prosunt.Nonne quis Brutum potius stipitem quam hominem dixerit 3 qui aperta luce tenebras sectatur, cum tamen audierit toties lotia nec polle quosvis affectus demonstrare, scilicet nec causam, nec morbum, nec symptomata,nec etiam polle indicationes curativas ostendere: Attamen ex lotio medicamenta adhuc praescribi vult, & nos urget ut in certo lotij iudiciose, ac alios omnes aegrotantes vel perdamus vel male curemus: Cum tamen medic
294쪽
rum optima conscientia aliud suadeat, quod ille in nostrum commodum adhuc seri sim niat & interpretetur, vult ut quoque gladium porrigamus vulgaribus hominibus, nempe ut & sermulas illas vulgares lingua vernacula scribamus, vel etiam latinas quibus uis demus, ut rursus ad eorum placita reficiantur &denuo conficiantur, quibus se ipsos, tum alios facile occidercnt, vel saltem laederent, cum medici optimisit ossicium sanitatis uniuscuiusque rationem haberect resia curare. PHi L. Deliret Brutus ut velit, nos tamen ab optimo instituto non deflectemus, qui inserdibus esse velint, sordescant adhuc magis. licet medicis nullum ob pietatem & probitatem statutum p - ,
si praemium , non tamen serdidi ac ingrati erga cos VRH ', debent esse aegrotantes, quasi nullum vel admodum serdidum ei tantum debeatur. Nos enim lucellum non quaerimus, sed comoda aegrotantis, & ideo mathhac in re tum probos medicos auaritiae suspectos habes , qui tamen inprimis aegrotorum causia semper laborant, ut sanitatem illis sitiam recuperent etiam dispendium aliquando rerum suarum non inuite facturi, ut finem suam medici,id est, aegrotantium sanitatem Britantur. Ac nisi hoc praestari a medicis videamus, non nos rdidos illos iam, qui in hoc peccent, aut avaros, sed scelestos potius si aegros suo,
auaritiae aut inuidiae causa relinquerent incuratoso atque ab omni humanitate alienos appes laturi hab: turique meritissimo sim Es. Videlicet tam insignis ac praestantis boni, quae fanitas eit, quanquam alieni commoditatem, tam que necessirium & ab omnibus desideratum usum , tenuissimo fenenumero, si cum hoc conseratur, serdidi cuiusdam lucri, ac qirantii m-uis proprio usui aut non insigni, certe alicui rerum
295쪽
suarum iacturae praeserri semper debere, communi veluti consensu iudicamus omnes. Quod quis unquam artifex alius facit, ut de suo opus suum redimat in aliorum usum Z Vnde fano factum, ut ob pietatem hanc, ac probitatem, qua praeditos cile eos oporteat sui recte censebat Iulius Alexandrinus sere
nissimi Romanorum Regis physicus siquide quod
profitentur, legitime tractaturi sint, nullum medicis, ut in artibus aliis statutum praemium certum sit, &oblatum illi reiiciant de more,nunquam nisi pro specimine tantum quodam relatarum gratiarum accepturi. Quis enim unquam recuperatae sanitatis me
cedem dederit,etiam ut sua omnia largiaturὶ Aut quis medicorum pro laboribus,ac molestiis, quas ex ali rum semper calamitate, ac miseriis colligit,praemium dignum fatis retulerit ξ aut merito satis sibi esse factum putet, tenuis aliquando mercedulae cuiusdam compensationeὶ EvL. Recte inquam censes,& quod de relatarum gratiarum specimine dixisti, vere specimen tantum est . Etenim si commerciorum aequabilis illa seruanda ratio sit, qua iustitia tota nititur, quae nam tandem recuperatae sanitatis donum aequare compensatio poteritξ Rerum toto genere inseri
rum, opum videlicet, aut pecuniae ' Quae quamuis sertis suae omnia aequare mensura siua dicatur, huius modi ceria bonum nunquam satis pensaverit ipsa, inferioris longe notae. Itaque pro specimine tantum 7 -a .ia, quodam merito sit & habeatur. Ono sane quoque: t n/ο, ct fiat, quod Protagora ipsum factitare selitum ferunt, . - ut discipulis suis, eorum quae didici flent, mercedem aestimandam permitteret: vii idem hodieque a medicis bonis usitatum recipiatur. Neque tamen multi desint,qui aegroti quoque ipsius salutem,pro mercede
296쪽
maxima ducant,de quibus dici illud verissim h possit,
V Pni L. Sic est, idque in aliis melius artibus apparet, quam aliter in hoc vel ex ossicio suo agere possint, in quibus mercedem vel ab inuitis exigimus , aliquando etiam paci stimur. Egit in scena
Roscius, conuenit sestertiis centum , numerentur ea
oportet, aut iudicium fiat. Sanitati suae restitutus est aliquis, dat beneficium, accipio: nihil dat, non magni refert. Nec petam quidem, certe ab inuito non exigam,nec in iudicium vocabo. Quid enim petam 3 vitam ne ipsam quam prius dedi, in quo uno paria mecum facere potest ξ Dicam ,humanitas te mea ac pietas seruauit, probitas texit, diligentia custodiuit: Quid tu mihi,ut alia omnia persbluas, pro animi sollicitudine relatum persolues Θ Hactenus Alexandrinus. Dicat igitur Brutus quod velit,nostro commodo
hanc malam & peruersam consuetudinem taXare,atque errores medicorum quorundam nos velle corrigem qui eiusmodi formulas lingua vernacula scriptas aliis communicent ; neque paenitet hanc consuetudinem me statim aboleuisse, quanquam ignaui quidam medici non desint, ut alijs complacere videatitur,qui eam nondum relinquunt,atque aegrotantibus plus damni quam utilitatis adserant, cum assistentes& aegroti illis perdite abutantur. Quod vero mussitant & adhuc obmurmurant quidam ,ut audio, Barbari homines,tum etia nonnulli ut scelerati in re medica impostores,quod delirum periculosem,ac plane temerarium in discernendis omnibus morbis ex urina iudicium damnauerim , quorum calumnias, mi
Euloge, ne gry quidem facio. Nam qui prodesse non
queunt, quomodδ obesIe possint, non video. Propterea ne desistamus,neq. in unum aut alterum latus des
297쪽
deflectemus: quin hoc stolidum iudicium damnemus, quod in aedibus uromantum fit, plebemque incautam 3e indoctam admoneamus, ne amplius incertis urinarum iudiciis, ac imposioribus & eius modi praestigiatoribus fidem habeat, quod si non ab er rore eos retrahere possimus, satis est boni medici of --ficio nos stinctos esse. BRvT. Quanquam vidi O n e diutius mordicus non posse telacre meam opinationem , meditata omnia multumque ac diu in Smnena partem agitata. Si urina neque affectus, nec eorundem indicationes indicat aut demonstrat,quare huius aspectionem ad tam utilem medicinae partem,nempe Scra, ioticen antea retulistis, clim nunc contrarium
demonstrastis' Si urina nihil significat, quare intersgna a medicis vestris poniturὶ PHIL. Id nequaquam nos diximus, cum & urinam spectamus,uti &alij omnes medici praestantillimi, de eandem pro signo ac parte medicinae etiam utilissima habemus id inerse tamen modo, quam tu hactenus existimasti. Verum eius inspectionem apud aegrotos, non autem in aedibus uromantum, nobis quoque utilem esse &valde necessariam longo sermone demonstrauimus, pnrcipue ad decernendos hepatis morbos, renum &vesicae, sed alios quosvis affectus non posse ostendere, neque Oinnes,nec indicationes curativas, aperte con-ri fessi sumus. Propterea si chirurgo concedis, quod is adesse debeat aegrotanti vulnerato, si recte vulnerib a , musto medebitur, quod quidem attrectare debeat, si dextrE' L . . vulnus aut ulcus curaturus sit, cur idem medico vivuε num tu praesto adsit aegrotanti, non admittis 3 BRur. Vul- . nera vero tum ulcera clim haec externa mala sint, &visui pateant, facilὸ in iis admittimus & medico &chirurgo ut adsit: Sed in internis malis putabam lo-
298쪽
tium solum susscere, qudd ex eo onauia medicus diuinaret & medicamenta praescribere posset, nec agrum videns, aut ei adsistens. Evt. Aliud tamen nunc audiuisti, cum interni affectias omnes nec ex lolio sipectari possint, nec diuinari, multoque minus dignosci: nam & haec quae intus latent, medicum in omnibus aliis signis egregie exercitatum requirunt &medici non selum praesentiam exigunt, ut omnia illa quae hactenus diximus consideret,Verum etiam Ob- diuina tas eruet,quae curationem indicant uci impediunt:quod se rem
- viuis exemplis prius ostendimus, ut qui sola urinae di
uinatione aegros curare nituntur, aegros in periculum vitae praecipitent. BRVT. Consultius igitur esset aquauis diuinatione seu inspectiune urinae abstinere, tamquam inutili & pernitiosa etiam apud aegrotos)Evt. Insanis Brute, qui abiecta ratione, cum furore& impetu omnia facienda esse aedis: tamen fatuum te esse non opinor, quanquam stulta inferas, utrudis qui nunquam didicit. Scimus enim stultitiam qua tuor modis dignosci. Aut cum non venerit in mentem quod oportet: aut si venerit, non tenere: aut bonum consilium non admittere: aut malum admittere. Hinc Hesiodus e conuerso,
Optimus isse quidem, qui per sese omnia noscens, Praeceptor sit tu ipse sibi meliora peregit.
Rursus ct ille bonus, monitus qui recta sequetur, sui non ipsi sapit, neque credit recta monenti, Hic nullam in partem utilis est. Error iste, de quo male concludis, non in arte, sed in eius cultoribus inest, ut alias diximus. Si enim adsint, qui hoc perdito stultiloquio abutuntur, selum
ad silas imposturas exercendas: non tamen omnem urinae inspectionem, quae apud aegrum recte fit, eo modo,
299쪽
, modo, quo iam demon stratum est, omnino abiiciemus, sed in hoc laborabimus, ut eius signa cum reli quis aliis omnibus signis conseramus: nec lotio soli confidemus, sed alia, omnia quae ad longum enarrauimus,apud aegrum diligenter obseruabimus: similiter & omnes scopos tum indicationes cur ndi studiose percurremus, ut Philiatrias noster quoque docuit , ut ita quilibet aegrotus pristinam recuperet si nitatem. PHi L. Satis si perque haec omnia demonstrata sunt, nunc autem in portum tranquilliorem,& ab omnibus procellis tutum nos mei ipis recipi Fortuna Ἀ- mus. Nec Deae sortunae ut Galenus in suo De exhor- ρ ' 'μ tatione ad bonas artes libello probe nos admonuit)rem medicam committamus, aut huius tam prae- . clarae artis ossicia, quae quomodo tractentur,nunc ex
parte & alibi diximus, quae & latius apud Argente- ιrium demonstrantur. Huic inquam Deae squar in mari fluctuat caeca & oculis priuata, figurae sphaericaei innitens) non amplius fidem habeamus, sed potius
M Mercurio. qui pro rationis domino & omnis artis auctore habetur,ut a poetis fingitur) adhaereamus. Is enim in choro medicorum percelebrium versatur,in quo neque urinae sui apud eos si qui nudae fortunae inhaerent allatae aὸ aedes medicorum spectantur, nec imposturae aut fraudes exercentur,neq. formulae lingua vernacula praescribuntur: sed ars ipsa diuina&omnium aliarum artium praestantissima, ratione, &Vera methodo, ac experientia tractatur. Et ita quae
stionem tua, 5 Brute,quam cit Eulogo habebas, satis ratione, experientia, & auctoritate illustrium medicorum diluimus, quod fallax & incertuni sit urinae iudicium : atque hoc cum demonstrauerimus, reliqua etiam vera esse quae subsequebantur,a nobis probata
300쪽
bata stin scilicet qubd neque urina aut eius iudicium omnem tractationem de morbis ac omnibus affectibus in se complectatur: ita ut nec aeger absque medici docti praesentia sanitatem consequi postu. BRVT. Videor me apis instar aculeo spoliatum esse, ut amplius ferire non possim. Evt. Hoc esscit veritas, veri φ-- quae te ipsiim prodit ac coiicit,& pudore asscit quod 'hactenus tuis Empiricis vroscopis tanta concineris, atque eorum imposturis& stultiloquio urinae iidem
habueris. Tandem enim veritas elucesicit,& Omnia palam facit. BRvΤ. Attamen nondum video media, quibus errata iam dicta corrigere poteritis: nam si unum reperias, qui hoc ex animo optet, & libenter exequi velit,pro uno mille inuenietis,qui lotia in aedibus suis spectabunt, neque hanc diuinationem planς relinquent. PHi L. Scimus & id quidem, o Brute, quod unanimis consensus hoc sollina esscere poster, quod & praecipuum remedium esset, ut quisque frose ipso errata sua & dignosceret & corrigeret, & in abusibus corrigendis suam ipsius conscientiam pro
regula & speculo haberet, in quo quisque se ipsum
contemplaretur,ars quidem medica a b omni suco &im postiira facilius liberaretur. BRur. Vereor tamen paucos admodum futuros qui hac nota ab imposturis & praestigiis sese vindicabunt. Pui L. Non omnia possumus omnes, neque nos soli errores medicinae corrigemus,cum & alij ante nos frustra id quoquς
tentarunt. Interea hoc satis nobis erit, errores quos dam, qui in medicinam irrepserunt, hic annotasse, quodque in rem aegrotantium esset, hoc urinae stultiloquium ex choro optimorum medicorum eliminari, Cum etiam neque deeruut,uti spero, qui & nostros hos conatus non solum laudabunt,verum etiam pros movebunt,