장음표시 사용
141쪽
rodest cimis ratia.i.sare, quod in proxima demon- Penetrat. Propterea drit.siqusdem Ilimen sit dis edim
stratione.a appellabariir.Tacuit autem tertium medium
quod simul est cum essectu demonstratio:propter breui talem:& quia intellintur ex his duobus:accepit. r Vel intellige sic Generationis aliter fiunt in causis,quae agi ininmotum: de aliter in ratisis finalibus, nam in causis: quae agunt per motum:oporter medium fieri primum Se ante est e. tum: hic autem scilicet in causis finalibus ipsit .civi timum hoc est essedita: supple oportet fieri primum:de ante causam: Ultimum autem sup.dico cuius gratia. r Philoponus vero scam secunda exponem per generationes intelligit consequentias syllogisticas:& Eic est sensiis. Generationes autem syllogisticae contrario hic, scilicet in causis finalibus:& in causis secundum motum.i .effeci tuis fine In conseqtientiis enim syllogisticis,quae per causam mouentem fiunt causa praecedit effectum tempore. In consequentiis vero syllogisticis,quae per causam finalem fiunt: do: ua rei ieratio fit disgrediedo: Lumr intra laterna coniato no penetrado illumina sed recipit in diaphano viistro vel pelle seipm n totii Aere in Hemisphaeriu multi plic1do .r Rursus riideri pondo P cam finale vin5 offendamus hoc est ne deabulates noctia his,quae ante pede iacet:offendamus.Deinde ponit aliud ex*lii Ut inat Phi
ca vero finali riaderi psit inut Pythagoras ut timeat hi. qui in Tartaro int ii tui. Nune uissi esse coringit siuppleatique essectu ex c1 finali,& materiali,fieri cottingit et exc1 finali de materialuquasi dicat sic:& p ea quae ee cotingiit: intelligit effectus a pmanetes sunt:& nliquo tre dii rabiles ut illuminatio:& id genus & n ea: quae fieri cotin
effectus praecedit causam, inquit. ζGenerationes autem: gizintelligit effectus instabiles:sparue ine durat:ut T scilicet syllogistice econtrario his scilicet in finalibus cati nix ritu:& id genus. Propterea dicit si esse cotingitii. si desς:& in causis secundum motum fiunt. Ibi quidem enim essectu Pmanete cottingitiqd dictii est:vt. per pli es casset licet in causis essectitiis medium oportet fieri primum. fCerea de effectu nonmancri,qu in fieri esse habet cotin Hie autem scilicet in causis finalibus ipsum c. extremum, git ipm fieri ex pluribus causis, Sicut si Tonat ex ex in
quod est effectus: oportet fieri primum . Sed ultimum: quod vicinio loco fici est ipsum.Cuius gratia: hoc enim est:quod ultimo fit. r Fieri autem potest.ut id ingratiast alicuitu, er ex ne sita. te uelatιpropter quidper laterram penetrat Iumen. Et enim id quod minores habet purus subtiliore suae, necessirio per meatus maiores penetrat,ampliore sue. Siquidem Iumen sit, quia transit. T cuiusnamgratia.at non deuiemu, pede' etiam os damus,
At ut est in hisce que sunt, sic ne elum est in bisse quaesunt,ut si cum ignis extinguitur tonvit necesse est Eset tus sonu γ fiat.
Et utrariagorici dicunt, terroris gratia quopertineant hi qui in
TContingit autem idem,cuius gratia esse. σ ex necessitate. ut propter quid penetrat laternam lumen. Etenim ex necessitate diIane itur,quod inpurus est putibilius pernuiores poros. i quidem lumen fit disgrediendo. Et gratia cuius, ut non olliendamus.
Nonne igitur 9 esse contingit, et feri contingit: sicut se tonat extincto igne neculi estse ire, ersonare. Et quemamodum hetoriciscunt Μιrarum ci ahis , qui in Tartaro sunt,
isto igne necesse est Siz re sue Septire:& Sonare. Et ita Tonitrui si ut ex materia costat septione&ino. TAliive nis .iro sic intelligut si Tonat:necesse esti E extingui in nubibus.Si aut extingui necesse est Sizire siue Septim & eo it αἱ
sequeter sena mo Bnare e tonitrui materialis c1. 'Ves fortasse melius hoc exemplum est ad mentem Empedo Uis: a voluit ignξ in nubibus extinctii esse materiale camtonitrui qre tonat ut ex ca materiali scum Empedoclξ ex ipso extincto igne.Si.n. tonat ex extincto igne necesse Elizire & sonare.f. tonitruu effici ideo materialis ea tonitrui est ignis extinctus. rQuo vero ad verba attinet Si- Getire graece latine est septire, est alit septire vi cu extinguitur senu in aq: nare . Quae vero sit materia tonitriti deq effectrix ea, In meteorologicis declarauit Aris 'Non Aium nulli vero dicut hoc exeseviqu Ariside tonitruo assigna ilitis iste ex Ili,quo voluit eticu effectu demostrari possen sinale:& perest icienteram. Na extinctio ignis effectrix ca est tonitrui.Et tile exponiit verba sic none uitur si esse cotingit,id est cotingit demostrari P cas:essiendi,' sunt materia & finis: ita etia colingit fieri.i.demGstrari per
r um declarauit A ristotcles demonstrationem fieri pos citur essendi:& fiendi. Propterea in viro in exeolo intelli se per unumquodcv genus causae.Nunc Aristo. declarat gitur.' Quae expO Iicet no cosinet vergis Aris,e tamdproposita non variat. Quod vero responderi possi per causam finald etia ostedit:cu inat.Et queadmodii Pytha Hgorici dicunt Tonat Iuppiter minarii causa his. qui stant in Tartaro.ut timeant Haerin.ca finalis est secundu Py. thagoricos.Sed secundu Aristotcle causa finalis tonitri est Ut Aer expuratiueriar ab exhalationibus quae aerem inficiebant. Aer enim expurgatus inuentibus animali bus prodest. se per unumquodq: genus causae.Nunc Aristo. declarat unum de eundem effectum poste per plures causas declarari atm demonstrari.Et hoc proponiticum inquit. 'Cotingit autem idem: hoe est eandem rem este: ius gratia iresse per causam finalem:& ex necessitate: idest per materialem causam.Et hoc pacto exponit Philoponus. Et ponit exemplum ,de inquit. Vt propter quid penetrat late nam lumen. Ad hoc responderi potest per materiale causam dii per finalem. Et respondet per materialem , dcinquit.Etenim ex necessitate disgreditur: quod in parua est Partibilius,per maiores poros. Hoc est qui tenuissimum
nut laternae siue pestis aut alicuius talium pertransit.Haec necessitate Necessitas autem At Lia/ω-s 'enim demonstratio ex dispositione luminis: & ex dispositione laremae procedit:&ita ex necessitate materiae.Ad
diuidem lumen sit di redimG:quia secundum veri tib sues mou ius. trifari is iacis, d. i.
inum lumen non est corpus: dc ira non per poros pellis ius non eadem iam a viris,st . /
142쪽
I r pluris la aurem tam modi sunt, π maxime in bis que iraturasu istunt,er constant,nam haec quid propter hoc naturaficit. Illa uero ex nece state. Necesitas arueni duplex est,haec quidem
secundum naturam, er aptitudinem. Hec uero uiolinta er conatus aptitulineinscia Iapis ex nec itate σ sursum er deorsu fertur dei non propter eandem necessitatem. TCum declarauit ess etiam demonstrari posse per plum causas:ostendit qui sint hi esset tus.& inquit. r Plurima
autem huiusmodi sunt qui per plures causas demonstrari possunt: iu dixit plurima quia non omnia.Ideo exp nitiquae sint ishi plurima,isc inquit .Et maxime in his qus natura subsistunt:& constant quales sunt effectus natura Ies.Nam Vna natura est quae facit propter hoc: Vt quo ties id iacit per se de non praeter intriationem. Alia na tura est: quae facit ex necesssitate quia praeter intentionem: K & solum ex materiae necessitate: ut quae causaliter facit. Ex hac distinetione patet aliqua fieri propter sinem. Vt quae natura tacitasecundum propriam intentionem. Aliqua ex materiae neces ate, Vt quae natura iacit praeter in, et i a tensionem. TQ io vero ad verba altiliet. Cum dicit .Haec
P- quidem propter hoc natura lacit. Verbum haec est laminini generis in graeco, tu construi debet cum verbo natura. Verbum vero illa Giliter seminini generis est: & eodem verbo construendum. TSed quaeres utrum eadem h possint ex naturae necessitate:& ex fine. TRespondet Themistius multa talia utram necessitate fieri posscivi detes:quorum primores acuti sunt.Tuni Q ex osse gignuntur tenuiore.Tum gratia finis: Vici secando dirimen
dom habiles sint. Alia quo exempla assigilat:ut legentipatet. Γ Ex his patet quae sint illa,quae pluribus causis de D monstrari possunt. Et quia dixit ex necessitate iraturae aliqua fieri. Ideo necessitatem subdistinguit,dc inquit. Necessitas autem duplex est.Haec quidem secundum naturam&aptitudinem utpote quae est ex conditione materia'. Haec vero Violenta 3c contra aptitudinem z utpote quae est secundum causam mouentem.Cuius exemplum est lapis qui ex necessitate de sursum & deorsiim sertur : sed
non propter eandem necessitatem.Sursum. n. fertur pro pter necessitatem agetis a quo violenter mouetur. Deorsum vero propter necessitatem naturae at materiae , ex
'a m. qua constat. r Et sut redie Philopontis notat A risto. hic
et necessitatem duplicem assumpsit: tamen in alijs quadrupli
copia citer dixit neces statem dici: o modo simpliciter. Secundo ex suppositione. Tertio secundum naturam . Quarto μ' raraeter nanira . In aliis aut dixit quinin modis sumi neces
r in his autem quae proficisci IOIent a mente, quaam nunquam sunt a casu ut domus uel Ititua,nes necessitate,sed alicuis, gratia. useam sunt etiam a fortuna,ut sanitas ais salus. Maxime uero in quibus '. ut scer aliter sese habeant, cum generarιο non est a fortuna.
TIn his autem que sunt ab intelligentia. Alia quidem si nequaq am sunt ab eo,quod sper se frustra,ut domus.aut et ies neque ex nece, ate sunt,sed propter hoc. Alia uero a fortuna sunt ut fanitas.Cr salus). Maxime autem in quibuscuns contingit Cr sic, Cr aliter,cum non a fortuna generatio fit.
si. TDeclarauit AriCquae per plura media. Nunci quae per unum demonstrenturiquodue per nullum,& ponit talem diuisionem videlicet.Eorum: quae fiunt ab intelligentia ira ognitione , de proposito. Alia fiunt talum propter hoc Alia vero penit a fortuna. Eiunt aute Propter hoc solum:quaecunq; nec praeter intentionem fiunt nec neces Nsitate materiae: ut domus:&inigies:& uniueraliteri quae cuni arte conficiuntur. alax.n.arte conficiuntur in Philoponus inquit nec sponte fieri dicuntur. Id.n. sponte fit: quod sine causa manifesta fi nec praeter intentione Nullus. n.domum aut statuam erigit pciter intentionem. Nec
ex necessitate materiae:non.n .ex lignis solis: & lapidibus solis sine artifice domus fieri potest. Qitare haec quae arte consciuntur Dium propter hoc: hoc est propter finem aguntur.Patet ergo eorum: quae fiunt ab intelligentia:aliqua fieri solum propter hoc. Tinio vero ad verba atti- Ure manet.Int iligentia grwce est x, & pro cognitione , &proposito intelligitur. rum insuper qui fiunt ab intestigentia alia sunt,quae fiunt a fortuna ut senitas & salus. Sanitas quidem in aegrotante per absentiam medici. SM Olus vero in naui per absentiam ni maioris. Affert au tem conuenientiam inter haec: luae ab arte & haeciquae a sortuna fiunti', utram in contingentibus fiant ut millo ponus inquit ' Verum ab arte fiunt contingentia cu eo rum tactio non est a fortuna: sed ab ipsa cognitione opificis,dc hoc inquit Maxime autem artificialia sunt in qui buscunt cotingit sic: S aliter.i .in contingentibus, modo talium contingentium generatio atq: productio non stasortuna Sed ab intelligentia. ζPatet emo eoru :quae filii alia fieri a natui p. Alia ab intelligentia:corum vero quae 'fiunt ab intelligentia:alia fieri ab ipsa arte alia fieri a sor tuna.Tunc patet quae pluribus mediis. quae viro medio. Cfine quae nullo demonstrantur. Naturalia quidem pluriabus med is demonstrantur: q, pluribus e causis profic
scatitur. Artificialia uno medio , ve fine tantum exo- riantur. Fortuita Vero nullo, quod ob nullam causam fiant. Hoc pacto textus iste exponatur. Non autem habe imus a graecis expositione, cu & quae Philop. & Themismus dicunt,ad textus expositionE pauca sint.
r anare si finis ' bonus, ea quae ad itam consequendam Gisia i
tur alicuius gratia sunt. Et aut a natura,cut ab arte, A fortuna
uero nihil cuiusquam feri gratia solet. ITQnare finis bonus alicuiuspratis', er aut a natura,sut ab re te. A fortuna autem nilail propter aliquid sit. rCorollariu istud est cii sit pulchrum: & no ad rem.Sed Com s
quasi extra propositum, a soletuna nulliis finis bonugilat, sed Blum aut a natura: aut ab arte: probat: Om nis finis bonus alicuius gratia fit. Fortuna nihil facit aliis cuius gratia , sed sola Ars , vel natura. Ergo a somnunullus finis bonus fit, sed solum a natura vel sortuna. r Dices thetauri inuentio non est bonum: certum est esse Obi u . . bonum: & tamen aliquando a fortuna fit. T EONAE siau se bonum est : non tamen finis bonus et cum non fit finis suffodientis , ut fodiens est. Sed alia ratione est
TEadem autem causas in bis lis sunt G in his quaesunt, et in his quae fuere,cr in his item quaesent, futurus sunt. Medium enim ipsum causam ess constit.Uerum dimentia quaedam esse
videtur. Eorum enim quae sunt,eli,eorum quaesium,fit eoru quae fuere Lit,eorum deniq; quaestia, erit. Nam ut hae patefiant exeo plo,cum interrogamur cur bit,uel si, uel erit, uel est,erfectio Itans.quid fuit uel si,uel erit,ues est terra inter solem er lunam accommodat me respondemus. Mid est glacies, π atam tur aqvim congelatam ipsam esse. At, si aqua quidem,c congelatu autem a cause dein, cocto centur in medio quod ipsum eo.
143쪽
eupit,b, absentia penitus caloris, b, itur ipsis , e, itust. . competit. At, sit glacier cum ipsum, b it, O fuit ea fuit eritq; cum erit. Ea igitur ιὶ iis hocpicto est causi sit, cr l,
o fuit, Crerit ulla cum eo cuius esse m adicitur.
r Eadem autem causi est er in his prefiunt, er factis, er futuris. quae quidem est bis,quaesivit. Medium enim causi est. Preter a in his, quae sint,quae est in bis,quc iunt,quae lit. Factis aute acta.Futuris uero sutura. Utpropter crudsectMest defectus, propter id s in medio facta est terra, sit Quem propterias'. erit autem propter id quod erit in medio, Cr est autem, propter id quod est, ut quid est cis stultis accipiatur iam, quoniam aqua Nelata est,aqua in quo,c.congelata in quo,d .cause media in quo b desectus caloris penitus. lnest litur 6is,qui Γ.b. Huic autem coetelatum esse,quod est in quo. . Fit stas cis stultus casiat,b facto est autem facto est mit autem, Iuturo,b, Sic quidem stitur causa Cr cuius causa dismul fift,cum', er est cum sit, er in eo,quod Iactum est,er in Iutura eodem modo.
Congelata. Deficiens in lore penitus.
rlatentio huius partis est probare u idem medium sit in his quae fiunt & in his: quae iacta stantide in his:quae futura sunt in rebus generalibus At comiptimilibus: quod est in his:quae sunt: hoc est meditam in rebus generalibus de
corruptibilibus ita cosmum est effectui qui fit: sicut modium in rebus quae sunt.i.Hemis coaetium est rebus ip ssaetemis: probatur in rebus generalibus causa eade est
in his quae fiunt:& in his:quae facta sunt & in his qus sutura fiant fieri: quae est in his quae sitnt.i. in rebus aeternis, in rebus enim aeternis causa coama est rei hoc pacto m cueffectus est causa est:dum essectus suit causa fuit,dum essectus erit verbi causa . Romi ditas colli cum causa ita se habet v dum est rotunditas:eius causa est:dum fuit,eius causa fuit dum erit,eius causa erit ergo eodem modo in his:quae fiunt:Sc generantum. cause se habet: m .n. in eis etiis fit causa fit cum effectus factuq est:causa iacta est,&cum Riturus sit causa sutura erit. Addit minorem: de in quit. Medium .ri. causa est ergo medium in his quae gene
rantur ita se habebit sicut in his quae sunt, quia cum effectus fit medium fic& cum effemis iactetis est: mediii sactum est,& cum effectus est futurus medium erit suturii. Veluti etiam in his: quae sunt. ' Sed dices risi videtur causa esse eadem quae est eum ipso fieri: de cum ipso tacto: de cum ipso suturo fieri.Cum causa quae est ciim fieri haheat esse actuale:causa autem:quae est cum futuro fieri habet esse potentiale:modo esse actuale & esse potetiale disserunt valde non ergo est idem. TRespondet: Verum tamen in his quae sunt videlicet in xtemis causa est:quae est de ita demit Se erit in his autem quae fiunt:causa est:quae
ficissi faetis autem causa facta est. Futuris vero causa est si itura dc ita vult in aetemia causam Ast eadem numero
quia semper ea:qus est coaeva tamen: quia fuit & erit etieisinu. r In rebus generabilibus cui inat Philoponus caeadem specie coaeua est esse unonaa.eade numero cauis
sa est:quae erat in potentia,& quae est in actu .ea actus &potentia sint differentiae valde oppositae: est in eade causa specie quia licet causu in potentia non fit idem sibi ipsi in actu secundii numerii:est sibi ipsi eade specie. Pol indici esse eande numero causam:sed priuative. Sicut.n.So crates generandus sibi ipsi genito ide numero est priuatiauciquia no alius est qui generatur:& qui erat generadus, ita quo ca quae est eius ut generandi: &eius in geniti eadem ea priuatiue,quia non alia.Quod vero fit eadem aut specieraut priuatiuCper excpla exponit:& inut. Propter quid fictus est desectus propter id Q in medio tacta est terra. Fit aure desectus .s ter id Q fit. Erit aute factus desectus: ppter idim in medio erit sacta terra. Simili rone in his quae sunt qualia sunt aeterna:essectus est in rotunditus Coesi spleri sq, causia est).Hoc in primu exeptu.
Dcinde ponit secundit,& inquit: Vt quid est chrystallus:
accipiatur iam qua aqua congelata est:dicit accipiatur uade esus esse qo est Meteorologica. Veria pro exEplo accipiatur nunc ita esse.Et tunc aqua sit in quo. c. congclara vel cogesatum esse sit in qu .a.causa media fit in quo .ri videlicet desectus caloris penitas. Congesatur.n. aqua&in duritiξ vertitur ob omnimoda caloris evanescentianti
Igitur inest ipsi.caquae b. sdesectus caloris peniciis, huic autE.h.inest congelatu esse:qua rone in inquio Chrystallus fiam fit.b. tacta est: ficto ipso. b.erit aut E facta ipso M. futuro fieri.Tunc recolligit maiorem:& inquit. Sic qui de igitur causa:& id citius ca est simul fit cu fit effectus in rebus generabilibus:& E cu sit effectus in rebus sternis, et in generalibus no modo ea fiucii fit ininus: sed in eo quiadhu est.causa fusta est & iti suturo eodem modo G su tura est.Est in disterentia aliqua inter coaeuiternitate Gaecti esserui in generabilibus:& in aeternis:ua in generabilibus comiternitas causae cii causam est respectu liuius verbi fio:quia cu fit effectus:c1 fin&cula Mis est:c1 facta et& eu futurus est fieri:cli sutura est fieri.In sumis vero coaevitemitas cauta & causati est resipedii verbi sum es est: quia simul est suit:& erit eu effectu. Praeterea in Them. inquio. In generabilibus causia coma esseetiti est fis a lis: haec enim non fit ante nec post , sed simul cu effecto:
in Aris inquit duodecimo libro primae Philosophiae. In
. oriemis quaelibet ca est coaeva effectui:no solii formalis, sed esse rix:& finalis,ut intelligeri pater Hoc pacto rextus iste erit intelligendus. r Philop. autem & Thetii. licet verba exposuerint Intentionem Aris ignorarunt. r Alii nee verba Ariciaec intentionem apprilienderunt. TCum igitur patet causas coaevas esse in generalibus & aeternis eodem modo:& media causs sum.Media profecto & in generabilibus .& aeternis eodem modo coaeva erit t. cad si coaeva media causatis sint.Patet demonstrationes fieri posse a media ad causam categoricae:& hypothetice.Seu
turin.categorice aquam esse congelatam . quia est calore
deficiens &sequitur hypothetice aquam esse congelata, sic calore deficit:& non modo a causa adest edium sed cotra ab effrimi ad causam:& totius rei huius causa est cosuit emitas medii cum causato.
rsed in hisce φια non sunt tu ut in continuo tempsere. memadmodum nobis uidetura illorum sint causae, ceusa
ebon ficti flens sentis, futurums futuri.
r in his autem que non simul sunt nunquid ni in continuo tve, sicut uidetur nobis alia alioruta esse.ut facti e altera facta. Et
144쪽
I r Vt dictum est causae aliae sunt simul fac hae cum effecti-ox Meo. bus:in sorinales:& finales. Vt addunt s)hiloponus : de Themistius quod veru est de fine generationis, qui cori cidit cum forma & non de fine rei generatae qui est gra tia cuius.& acquiritur post forma. Alis sunt prius facts. ut effectrix de materia ut Artifex de calx conetu:Sc lapides Aliae vero posterius facti:vt finales quae gratia cu p. ius dicuntur. Tutic Philoponus si quxstionem hanc in telli mi. 'trsi in eiscctiuis causis & materialibus no simi exissentibus cum propriis causatis snt aliae atq; secundutempus: sicut essectus est alius atl alius secunda tempuῖ: sicut nobis prima lacie deceptis si ter continuitatE tem poris videtur. Q m. n. vi inquit shiilop. in iste sunt inlia iacta: tempus vero continuu est quia ipsius partes.sPraeterita & sutura ad alique coena terminii .s ad lepus psens 1 copulantur. Videmur in his facile nos habere quod e in his alterii alterius causa.Et ita per continua tepus intelli Ut corresipondens & vnu tepus:& inquit. r In his autecausis: quae non simul sunt nunquid fiat in continuo tempore: supple cii suis effectibus : hoc est vim in tempore suis effectibus correspondeant, sicut videtur prima iacie nobis deceptis teporis continuitate alia alioru causa esse, ut tacti: esse altera: scilicet sacta:5 turi. altera.statura:&eius: qu fit.Si aliquid antea tactum est: esseta quae fit. Patet igitur quaestio: quae est an causae I cedentes esse s suis effectibus correspondeant secundii eoru temporum differentias. Patet & causa quaestionis , nam prima facie
videtur ita esse ex temporis continuitate adeo q, esse Disacto cauta respondeat facta:& esse i in fieri causis in fieri:& esse i suturo causis futura. Hoc modo Philop.in- ω testigere videtur. ζQuae expo non placet: na intelligedonMutatio quaestione Arismouisset qonem:& illam non soluisse set non. n. in hoc libro talem qonE luit. r Themistius ve 'Vili, rosic ut mihi videtur intestigiccum enim Aris declarath uerat in his causis at in in his medii quae simul stant m es- sectibus ipsas causas de effectus quo ad tEpus sibi inuicem correspondere quia a cauta de fieri sequitur ei sectus de fieri de econtra & a causa de facto in praeterito sequitur effectus in praeterito:& econtra: similiter dc desuriiro: qus rit nunc: Vtrii in causis non simul existentibus cu suis efferebus: sint in continuo iapore.Lut sibi ipsis correspondeant mutuo secundu tempus. t liceat syllogizari ab effectu in causam de econtra semper seruata temporis Unitate sicut prima lacte videtur nobis ex eo quia alia alio rii causa est,ut facti facta:& suturi sutura. dc praesentis psens.Cii.n.videatur alia alioru causa: videbitur causa prae M cedens de effectus mutuo conuerti seruata inis Unitate.
Hoc pacto si haec verba exponantur quaestio soluinar stas quenil tin ψinquit. Est igitur a posterius facto Id resiqua . Et P haec expo non displicet. T Expositor Thomas verba haec aliter intestigin &quide no ab rone:na est Arisfostedisset in his ei sectibus. u simul sunt cii suis causis esse mutuu syllogismii ab effectu ad cam de ecotra.Qhiaerit nuc Utrum in causis: qui cu .ppriis causatis simul no sunt, fiat inco tinuo tepore cu seu causatis:& intclligit per continuum
tempus ut postea dicet Ita ut sacta ca mox sit fieri essectus Iecu fit et sectus mox fiat c1 ita ut sit dicere catu secunda repus cotinuia sequas ad clim: sicut Goto ex cito
ca: ita vi prima facie sicut vfi nobis alia aliorsi ci esse cui ficti facta in suturi sutura:& praesentis praesens. TAt conitat in his ab eo rocvutione extrueuellet post fui,
primipia aut e Creorzea sintqueprius Iberunt . Quapropter Nide er in hisce quae fiunt feriundus est modus. Sed ab eo quod ante fuit non extruitur ratiocinatio ut quoniam hoc fuit hoc qis est posterius ortum est. similiter ω in futuro. rta igitur a posterius facto. γllogismus, principiam autem σeorum est.quae facta sunt,unde Cr in bis.quaesunt similiter. Apriori autem non est ut quoniam hocfactum est shoc posterius I M. fictum sit, Cr in futuros imittiter.' Expositor Thomas proposita qone Arisasserit Bluis te ibi Speculadii ergo quid est continuit Sed nescio cur
hiemsoluisse non putaue innasi sensus quaestiois est veThomas exposivit An causae quς non simul sunt eu effectibus: sint in continuo iste est suis causatis .hoc est in e cfitis liceat ad cas ct ecorea syllogizare: cur hoc loco non soluit:no video, Vnde & Them. hic videtur colligere so Olutione. Philop.eli1:&alii graeci interpro tes ii quit. TEst The pM.
igitur a posterius iacto.Sylls necessarius δί principisi talia necessarii syllogismi est de numero eoru , a facta sunt, quasi dicat in talibus cocliisio est proposito significans causam & medi i propositio significans essecta . Et nonino in his quae facta sunt principium syllogismi necessa rii est esse s sed etia in his: quae fiunt depraesenti similiter. A priori vero non est syllogismus necessarius obans: videlicetivi quonia hoc sacta est: hoc posterius iactu fit.& sicut dixi de praeterito & praesenti syllogismii non esse necessariti a causa ad effectum:& in futuro etiam fimi liter dico .hoc pacto potest esse solutio. T Thomas tamevult hoc non esse solutionem:sed quoddam per necessarium ad Blutionem. Titue nas determinal unisue indeterminatumfuerit tempus,no erit usqua ut cum hoc fio se uere dicatur posterius inqua ipsum. Pin medio.n.tempore falsum erit profecto hoc ortum fuisse dice. re altero iam orto. Eadem est Cr in futuro penitus ratio. nesquoniam hoc fuit, hoc erit.
ζ Neλ enim indeterminato aut Zeterminato erit tepore.ut quoniam Doc uerum est dicere factum esse. e uerum si dicere tactum esse posterius. In medio.n .falsum erit bositam altero facto. Eadem autem ratio est G in futuro. r Posset quis dicere: licet in talibus non sit necessarius syllogismus a causa ad causatu secundu tepus indetermina iii potest esse necessarius secundu tempus determinatum. Qitia licet non sequatur sitit iunctamentu factii: ergo sitit domus facta secundum tepus determinatu sequi videtur: sequitur enim Anno elapi libit factu indamentum. Ergo anno elapso fuit sacta domus. Et de futuro Et sequi videtur: Anno proximo fiet tandamentum. Ergo anno Oximo fiet domus:Sc de praesenti etia sequitur: Prs senti anno fit fundamentum Elgo praesenti anno fit domus Respondet is inquit. r Nem enim indeterminato, aut determinato erit tempore necessario sequens: Vt quonia hoc venim est dicere factum sicilicet fundamentum. hoc scili cet domum verum est dicere iactum esse posterius illo: scilicet tempore determinato, nam ex quo illud factum est tempore posterius. In medio tempore salsium erit dicere hoc factum esse. Altero iani iacto non .ri. sequitur er
go domus anno elap tacta est: sacto anno elapi su tamento. Et sicut dico de prsterito eadem est ratio & depraesciati & de suturo.
T Mediu. n.simul beatortu oportet,ut sit fictafictorii futurara
145쪽
r N , quoniam Me factum Q. c erit. Mediam enim fimige Aricergo primo proponit quaeMonlacum inquit. Spe Emium oportet esse fictorum fictum Druror Digrum,cum bis culandum igitur quid est coniungens ut posta quod la qu/lium fieri. cum his φιe wnt,esse. Ufuturum se , Cresse istum estis damentiam sic fieri in rebus, cum materi mineontingit simul esse genita. ' lis causa nec essectrix esse possit. Pro responsione emo or Dices nunquid G: quae in praeterit tacta est: possit esse mittit factum non posta est. habitu ficto de inquit. Anm.dium necessariu eius effectus: qui erit in miro. Vt stiri mantissitum esti quod non est habitu cu iacto id quod findamentum iam iactum medium eius domus, quae in lae de ita quaestio supponit talsum.Qpponit. n. fi u esse hameo fiet Respondet. 'Neo quoniam hoc iactiim est C bitum ipsi fieri:qiioerit caiisam huius copulationis . Mo in praeterito: hoc erit in latum,non enim quia simdame do falsium est factum esse habitum ipsi fieri. Qiiod Vero tim tactum est domus in futuro erit. Assisi causiam , dc tactum ipsi fieri habitum esse non possinprohat: & prae inquin Medium.naaomogonii, hoc est temporaneum mittit primo fact. I sacto non esse habitum:&inquit Neoportet esse cum proprio esse :Vt tactorum factum,si e.n. factsi in tacto supple habitu est, cuius cam affert: virorum nitiirum cum his, quae fiunt medium Omnet cu inquit.Termini ri .sunt&Atomi facta ipsa Tune qua feri eum his effectibus qui sunt medium Oportet in . As s resumens probationsi repetitsuppositione & inquit. Si is signat autem causam Philoponus quoniam quod lacta cut igitur puncto adinvice non sunt habita: ita. siunt in in .nuqua est causa suturi.Sed simarum esse, D em Vesta diuisibilia: ne ficta sunt habita: Vtra .n Functu C de si non sunt Hommona hoc est contemporanea,- coe sinu indivisibilia sunt no ergo factu facto habitu esse pol mentaria:ergo factum non potest esse medium necta rest. Ex hoc vult habere iactu non esse cam copulativarium ad effectum sutilium. Qi cu altero facto. Vt tantamentu:cii parietCqm ea norpraeterea peri non potest.ia aut indetermi tum istermina potest copulati siticu aliquo esse nisi illi fit habita ergo inediat iis .FHIivn.n .erit medio Hud dicere in . fundamentii non potest esseca copulans se cum pariexe,r Anipli nes indeterminatum Glingit. e tempus medim, ne dc ita nec alterii tactum custero:& per consequens caia que d ieri tinfalsum.n.eru duere in medio. sa materialis prius iacta qua hiciactu Aristappellat no , - -rOccurres his qua dicta sunt si non licet syllogizare a potest in cis ipsam copulas O altero ficto . S totara ,uia facta ad effectum futurum secundum absolutum est quia iactii ut dicitur sexto physicori si sicut de mula tempus: nunquid liceat syllogizare secundum tempus de tu momtio cognoscitur. Et cu indivisibile suapte natura terminanim verbi causa Heri fuit si uitamentum. Ergo nulli continetur: nulli habitum esse possctit ut ibi de dictu post duos aut tres dies fiet domus.Respondet Aris hic, est.Iure factum tacto non pol habitu est. Debes scire Cim de inquit. r Amplius nem determinatum contingit esse habitum in. in minus:* immediatum. qm immediarum tempus medium inter usam factam de effectum iuriim, non addit contactum:habitum vero addit: & ideo non ita vi ianda o tacto:dici possit post duos aut tam dies possunt aliqua eri habita nisi se mutuo contingant. Iris G fiet domus. Neet indeterminatum: ita ut possit dici sun- terea secundum alios habitu includit sui in inmaediana idamento facto,fiet domus: nulla temporis determinatio nomiaeo non possibili est. aliqua habita, nis in filii esse ne tacta. Falsum. n.erit dicere in medio hoc quia in medio quo collocenmr. Qiiod si ita est non in ratione dictum iEpore eontingit impediri:& ita contingit fessum Uri est sactum ficto non em habitum: cum sint indivisibiliarco sid rumium est autem quid nam sit quod colinet.in in rebus tempore quae:& tactu. de sitii carent in tempore.
post factum be sit feri. An patet facto fera non hoere.'ec enim rNec igitur ob idipsis facto fetu ho ire potest. Fiens.naruisi i ' secto factum etiam haeret. Sunt.n fines ac individua,na ut puncta bil Iactum indiui 1ibile constat esse. ut igitur lineas si habet ad ρῖctono haeret fu nes facto facta. Ambo natus minaim ibilia. punctum se feni ad secta. Na in eo quod tu infinita sunt facta.
r speculandum igitur quid hi coniura iis ut post id, φ od farium magis alit de hisce clarius est dicendu in urbus libris de motu.' .stft f ri in rebus. TAnmanis 'μm est , qwod non est habit m TNe, igitur quodsit cum facto propter idem. via. n.se,diuisitum facto quodst. Neq;.n factum sumfasto. Termini.n I t, bilissctum autem indiui bile, si ut igitur Linea ad punctum Aiomi. sicut igitur puncta adinvicem no sunt habito,tus facta, se habet. fc id, quod' adfactum.sunt. n.infinita facta in eo, qs utras enim indivisibilia s m. st. Magis autem manifestum in uniuersalibus de motu oportet dir Mouet Aristo. circaea: quae dicta sunt quaestione non cire de his. leuem Nam nos videmus postqu2 fictum sundamenni: r Praemissa supponcividelicet in tactu non pol ficto eN Cois. m. statim fieri parietem: iterum facto pariae: videmus fieri habitu: Opter indivisibilitate facti, per qua nulli pGt esta domum. Ideo quaerit Aristo. ut Philoponus exponit , habitu: no ex suppositione: sed ex ratione: qua probauit Quid est causa in tali rerum generatione vr post tactu suppositionE:Deducit secti do factum non posse in habivnum si fieri alterius sic ordinate ad finem Haecn. tum ipsi fieri n1cu fictu sit indivisibilesnulli habitum es quaestio non est leuis. Quia non videriir materia facta potest propter sui indivisibilitatem:quia nec indivisibi prius ut si indamennim causia ipsius fieri parietem neq; linee diuisibili. Est enim indivisibile sua indivisibilitatefactus paries causa ipsius fieri domum. Neque agens in habitisabile & hoc inquit.Nem igitur quod fit: citdetur est. causa copulans factam causam cum fieri scille facto habitu esta pol propter ira & ita non ex suppomcet factum sundam rum cum fieri pari tem. Materia qui tione hoc deducit:sed ex ratione quae suppo linata suis: dem non:quia materia non causatiniit mota: agens mini propictea dicit Opter ME: ut det intelligere ex .matione me: quia agens potest impediri. Ideoqiiaestio est non lee S. hoc deductu no ex suppositione. Et i, ex suppositiotiis de causa copulationis facti eum ipso fieri. Aristo. non deductu sit hocised ex suppositionis ronesinquit.
go pro solutione praemittit primo factum non est iae Quod enim fit licet supple diuisibile sit & aliciti habitua-cto habitum & causa est quia facta sunt indivisibilia: mo factum tamen quia indivisibile est: nulli habitii sedo unum indivisibile non inalteri indivisibili habitum. lae: quia neque indivisibili, neque diuisibili,de ita nec ipsi l
146쪽
enim Hl habitum factum a lactat dictum est . Attamen incipere necessee est a medio tantrum, crab pse nunc primo.r Sed quaerit quaestionE quae videtur cotra ea quae meta sunt.Dim est.n.vnu factum no esse alteri tacto h itu: iu mediamin:at nunc dicit semper posterius factu esse immediatum Oximosadio & inquit. T Nii quid semper extra cadet.csactum post sactum:per infinitum: siue in in finitum &videtur in semper:quia Ut dictum est factu non iest habitu tacto. r Respondet hoc Opositurio tollere:Ωa Erita. Iun. amentumprius phy siue ocedatur in infinitu in factis: e no: semper necesse est in demostratione taliu incipere quod est in ipso nunc primo ,siue illi Oximo:& scedetur ad prius iactu.No curauit aut explicare unu tactu esse immediatum alteri,&quo non, quia in sexto explicauit. Factsi.n.ut ibidem di citur pol accipi pro sacto copleto, quod dicitur fictu in actu.Et pro ficto incoi leto:qd diciturrisactum inpol, tia.Loquendo ergo in iactis in potentia factu facto nopol esse immediatu: quia inter quaecunq duo talia mediat aliud tactu in potentia.No.n. fieri potest fundamE- tu:nisi prius fiat eius mediat axnec fieri potest esus medie ras,quin prius fiat illius medietatis medietas: de sic in infinitu in lactis vero copletis factu est immediatum facto quia paries fieri pol immediate post fundamentu licet nosimpliciter immediate, quum fieri no possit paries: quin prius fiat esus medietas:& iterum medietas medietinis in infinitum: bene ergo facto lactu hic vult esse immediatu, quia loquitur de factis copletis: superius loquitur de ructis incopletis. Et sic,quae dicit bene dii ta sunt. TIdem er in futuris seruandum est.Nana i uerum est,JJ t,uevum sit prius cportet, GDre. Huius autem causa est ipsum,c. Menim si erit,il, prius erit. TSimiliter autem est: π in eo, ita erit. St. n. uerum est dicere quoniam erit,d, itu, c, erit.Si uero, , erit, prius,a erit. Lapides parabunt. Paries erit Domus erit
r Similiter autem er ii ita est ὀecisio Cr in bis. Non.merunt futura habita adinvicem. Principium tamen er in bis sine medio accipiendum est. Habet autem sesic res in operibus , si Iacta sdomus, er necesse est er decisos esse lapides. Et factum esse hoc propter id est,q Oniam necesse est fundamentum esse. Siquitaer domus6cta est.Si nautem fundamentum factum est, prius laupides esse factos necesse est. iterum si erit domus, similiter prius
erunt parietes. Demonstrantur aut e Cr per medium similiteri. Paries. Domus
r Ostendit & in suturis etiam demonstratione in tali Lus fieri semper a posteriori ad prius, ut quoniam si dorSed contra obiicit: quia& in suturis diuisio iactorum
erit in infinitum ergo non possumus procedere ab uno facto ad aliud: tactum nisi semper mediet aliud quare demonstratio in talibus non potest esse per immediata. In quit.' Similiter autem de infinita est decisio & in his suntris.Non.n. Vt inquit futura erunt adinvicem habita: an semper meὰet illud factum. TRespondet & inquit.Principium tamen de in his ut in praeteritis siue medio accipiendum est.q.d. siue procedatur in infinitum in sutoris lactis:siue non.Principium tamen quo ad nos sine me cidio accipienda est.nam quoad nos illud est principium, quod est apud nos primo iactum:& tu intelligas illud iaprimo factum quo ad nos,quod est coplete quo ad nos primo factum,&non inpotentia,quia sic non datur primum tale.n. primo tactu coplete accipiendii est fine medio ita ut tactu fit primo , & nullum aliud coplete facta praecedat.Et ponit exemptu in lactis de praeterito.Cu inquit.Habet aute se sic res in operibus.hoc est in lactis copletis:ut si facta est domus necesse est de decisos esse lapides:& iactum est hoc. i.& decisi sunt lapides a pler quid est.i..ppter id est qrsi necesse est sitndamentii tactu esse: λquidem & domus facta est.Si nautem iandamentum est: prius lapides esse iactos necesse estide ita in praeteritist in nos do s erit lapides parabuntur Inquit. ζ Similiter parietes. Demonisatur autem Sc per medium similiter Item demostratio fiet in eo quod eriti inpote in suturis: hoc quia Uni pariet zqm erit iundamentii prius. Ergo quia sempera posteriori Uficiscendum est ad prius.Nam a primo ad ultimii si domus erinparies mi si paries eru erum est dicere:quoniam erit,d scilicet domus:necesse sundamentum erit: si fundamentum erit,lapides erucqua ere:quonia prius erit. a. s. v lapides parabuntur.Huius res domus eritilapides erunt. Tu vero iure intellige criautem Σsilinx.scilicet qui ἰparies erit. quia ut inquio superius diximus).Diximus.n. superius facta siue in sum Si.d.domus erit: prius. paries erit.Si vero .c. paries erit ro fieri ue inpraeterito sumantur:inpotentia siue incomPrius.a.erit: scilicet prius lapides parabuntur . Patet ergo plete esse infinita, actu vero siue in suturis eodem modo dConstrationem fieri. nita.Quare: in P r Similiter autem er in his ins infinitio dissonis extust. Fu mediam: qua
turam nas futuri non heret. Atque principium ex in iis s sumendum quod medio uacet. Haec auum in i s eperibus ita sese habent,ut diximus. Nam si domus extructas : lapides incisos fuge necesse est. At id quamobrem: quia necesse est fundamenta futiles domus est ficta .Si uero fundamenta iacta fuere, necessieest lapides ante fuisse, Rursus f domus erit: piri ratione lapides
prius erunt. Σ uod quidem per medium modo dem, res r eodem. Iucuntur.n.antea Di tenta. mediat factum: Vt vero tumuntur coplete e possunt esse immediata hoc pallio pol demostratio in talibus ex insemediatis esse. 'Sed quaeres utrum demonstratio ab vii
mo facto ad prius factum sit a cautaan ab effectu. Et dicendum ultimo factum uno modo esse effectum praecedentium Alio modo causam.Est effectus praecedentium, quatenus praecesentia sunt causae in genere causae maiorialis:& essicientis illius.Est vero effectus: in genree causae Suess.sup Poste. ri
147쪽
finalis.Est autem finis praecedentili: inquantu est in ipso nite quod est finis pleriti:& principium suturi. Factu vero mediu:imantu est principiti atq: carinquantu est pro pinquius primo ,ut paries inquantu est spinquior e domui quare erit praecedentia finis subsequeter vero finis. Et hoc intellexit Arist.cu inquit. Attamen a medio inci piendum est. scompleto& aeui&ab ipso nunc primo, hoc est indivisibili & finali termino: qui est in ipso nunc: haec mihi videntur . r Philoponus vero & Simplicius non bene ut mihi videtur exposuerunt.Tu vero quae ipsi dixerunt bene perlibra. rsei quoniam in hisce quae fiunt gerierationem quan im imado circuli conuerti videmus, uri potest ut idipsum sit sit melium. er termini mutuo si sequantur. inqr enim consi fit conuerso. Ais; idipsum in sermonibus primis ostendimus, conuerti in quam ipsas coclusiones.bac ei l .n.circuli morocinatione couersi. ragoniam sutem videmus in bisque fiunt: circulo quandamgenerationem esse:contingit hoc esse, si quidem consequantur sese alinuicem medium Cr extrema. In talitas. n.conuerti est. Ostensum est aut hoc in primis,qm couertutur cocrones.circula aut hoc e
r Cii ostendit qsso licet demostrare in his causis: quae effectum praecedunt, de in his quae simul sunt cit effectibus.& qtio mediii in talibus Vrris Q E ordinandum. Niic ostEdit quo demostratio fiat in laus,quorum alterii est alteriuso:& econtra.Sunt .n.quaedam quom altersi alterius esto de ec5tra.Vt hoeca hois,&ecomu inde pluta terra cade pluis teres:& ecotra:&inat. T in at videmus in his ,quae fiunt esse quandam generationem circulare:hocmno . alterii alterius sit caua H.a.ipsius.b.&.b.ipsius a.etiam causa est propter halic circularξ generatione: qua in rebus experimur: contingit simili ratione in demostratiri Dis hoc esse.ccircillarem ostensionE: tingit dico circulaia ostensione in talibus:quae circillo generantur e siquidemediii & extrema sese inuice cosequantur hoc est si mutuo conuertantur.Vbi.n. mediis & extrema circulo non conuerterentur etiae si talia circulo fierent:circularis demostratio non fieret. ζ Ves aliter intelligit: in legatur siquidepro quia: de tunc est sensus:qua videmus in his, quae fiungeneratione aliqua fieri circulo , hac de causa contingit hoc ide esse in demostratione.sut circulo sit:siquide pro quia in talibus circulo factis media & extrema adinvia Gemutuo cosequatur:qQ in his ut inquit . , si conuerti De hoc α υt per exEpla demolitrabit. Nec hoc est nouueqQ in prioribus ostensum est conclusiones couerti ad spones:& .ppositiones couerti ad coclusiones hoc alit quod est cd Dem coctones ad a pones:& Opones ad cotibnes c circueto demtari. iniare patet in talibus: quae circulari gnone otiant circulare fieri demronae,3c ita patet quo detraro fiat in his quom alterum alterius causa est: de econtra.
r in rebus autem ipsis hoc uidetur fieri molo Humida facta pluvia t. res uspar necesse est oriatur. Q uo quidam orto nubem
eoula, enecessi est. Qua facta feri aquam. a oris, terra plasnia n ense est tamenetur. Hoc autem ii erit quod initio sumpsit inus. e modo circuli conuenio fuit. micquid enim ex hiisse sumpseris,aliadsequitur quidem cu fit aliud. QMd quide castalius ite est.mod rursus cu sit primu ipsum emergit. TIn operibus autem uidetursicaa plura terra, necesse est uaporemfieri, e autem siclo,nubem. Hac uero Iam,aquam. lac uera facta necesse est terram deplutam esse. Hoc autem erat ex principio quare circulo circuit.Vno.n. sunt nu is existenteraltea ram ether illo aliud, er hos4rimum.
r Assumpsit in his, i fieri videmus altu circulo fieri: ita C- ,s.
in alterii alterius ca hi: S econtra.Nucostedit tale gene ratione circulo fieri in alisbus P excplii,&inut.' Inoperibus aut ur sic.q. d.no solii verbo patet assumptu .sed opere,& ponit exeptu. Qui depluta terra: necesse est vapore fieri.hoc a it sacto de in sublimi collocato, necesse est nube fieri. hac iterii geniti necesse est aqua gigni. iacta iteruaqua necesse est terra depluta esse. a quide a principio Ut .ppo assumebatur,&-:nsic assumitur ut coclusio) P& effectus. Verificato assumpto:repetitqd ex assumpto intulerat, tu inquit. Quare circulo circuivit generatione:& ita demoliratio. a Uno horu quouis exisicie,alterum quodvis est. Na depluta terra ente erit quodvis eorti: qin exEplo assiimpta sunt.Et illo ecotra cxisteterestem ite ru quodvis erit. Et hoc extricte quouis eoria, erit primit. hiare mediu i& extrema couerentur, & ita demostratio circularis. r Sed occurres quia primo huliis demso circu- nax Iaris reprobata est hoc modo facta. Na st ex terra deplu lta demostretur terra depluta: non plus haberetur ex tali i iesu, demostratione:* si hoc est: hoc est: dc ita iacile estiomnia demonstrare. Tlimiores dixerat hoc fieri posse a pler differentiam numerale:na terra deplum S terra deplura differunt numero. Qua ia expositor Thomas affirmat di cEs: no fieri reditsi ad ide numero, sed ad ide specie . Sed C5- .cotra: quia si reditus est no ide numero: sed ad ide specie. Qt sic demostratio esset fingui. a iii,ta ut per quae,st ut quo ii .Esset. n.singulariti P quae quia singularia demo strant:& quo ii: quia singularisi est et demostratio. D luta. n. terra quae demonstrat dissere numero a terra ipsa depluta: quae demonstratur: ergo demonstratio esset a singula ri ad singulare.TIdeo primo huius Aris negauit cotra- inae Hastu concessit siubcotrarias. Negauit .n. illa omnia esse dem5stratione circularE::& illa nullossi esse demostrationE circulare,cdcessit vero aliquoria. esse,&aliquorii non esse. Aliquom quide esse ut inquit hic. Quia eoru qu rii generati oest circularis.Tire postin dicere non eorum Ad tis quom generatio E circularis aliquom vero no esse: ut aduersui do his:quae primo huius dixi, demostratione tale esse
148쪽
inc in singulatibus se darent: sed in uniuersaliter cone a. c. Vt in pluribus media vero A. Ves igitur in in pluri- Ecipitantur.Terra. n. sepluta vis cocepta ca est tmoe deplu bus & habetur proposita coclusio: ves dicet quispiam laetae vir coe De Licet utraet sit singularis secunda rem sum necessarium esset & tuncia.de. b. necessario praedica nec absurda arbitror de fingularibus,& p singularia hoc hitur,&.b.de. smiliter: quare &.a.de. cismin & de -- modo demolitationes circulares esse: Na licet demostras: ni praedicabiturii.de necessitate hoe.n. est praedicatum ne& demonstratu solo numero disserantii nidie, ui3 illa co cestarium qiiod est de omni uniue sese de se per supposiderari vi F. Tu vero lege,q primo huius disputauimus. nebatur.a. c. conclusionE ut in pluribus esse: & sic dedi r Sunt autem rerum notitiuliae sunt uniuers er, se inper ctum est ad oppositu concessi.Propterea concludit, erutῶς - n. omnis aute Emodo si se Lirint. ut eoia filant pallio.No igitur eorum quaecunt ut in pluribus sic sitiit, caui fiunt nulla sura rursus: quae semper quidem non sunt eodem modo . principia ut in pluribus sine medio) quemadmodum de En- ,unt tam nplerans;.Nam non omis quidem nus homo b rba eorum quae iam semper sic se abent: aut fiunt princi emittit. Fit autem plerivis ut homo mis barbam emittat. Ta pia semper sic se habentia sine medio & per hoc lt halium igitur er medium esse plerans necesse est. Namsi tam, , bere tales demonstrationes non esse simpliciter scienti de,b.quo, te, e, uniuersaliter praedicetur: σα eo ut se est: cas cum non iaciant simpliciter scire, sed secundum quister semper,er de quolibet praedunt. lienim est MMMrsaliter ω sint secundu quid scientifice. ζSed occurres: i, bene.b. praedicari, er de omni simpers disι. At supponisatur, ,μ η de.c.necessario praedicatur,cu minor necessesta sit aut Eque de coraedicari. Nectile est eroo medium etiam φμ b, η de. b.non necessario ,& sic non oportet coclusione esse neditionem eandemsubire: ac ueplerunq;. Erunt igitur Cr eorum cessaria. ζPotest dici meditiai.cico lusionis non posse dici quae sunt plerans ea principia uacant id mediti, Pae strμs sic mediu necessanu:nis.b. ad. a.& ad.cnecis o se habeati sunt uel unt. Et propterea Arishoc supponens: accipit. a.de. b. sar Sunt autem alis a quidem quae fiunt uniuerstiter.Semper.n. rio praedicari:&.b.de.c. necessario similiter. aut in omni aut sese habent aut sunt. Alia uero sempir Pi ς r At enim quonam pacto ipsim quid est ad ratioci lationis te rum: sed ut in pluriassunt,ut non omnis homo mascului barbam minos accommodatur. Et quomodo uel est ipsius, uel non eadema emittit sta ut in pluribus. Talium litur π mcclx est media stratio disynitione sitis antea pertractauimus. Nune dicendum ut in pluWbus se. Si enim a Je,b.pr dicatur uniuersaliter: π esse videtur,quonam pacto uenari nos ea oportet quae hoc ipso e de, uniuen liter necesse est,a, dele semperier de omi πα quid est praedicant M.Borum istae: quae semper crus competunt, dicari. Hoc est enim uniuersaliter, o de omni, Cr sit per ,sed praedam extendunt de quidem χplura, non tamen genus egre.
' π-diantur. Atet ea sese ad ura extendere dico quae qμμυαμ i uersalitercuis competunt,non t4men soli, sed etiam ibi insunt. Est.n. quoddam quod omni competit trinitati: er etiam non trinitati. ld.n.quod est trinitati o etiam non numero conpetit. At Aispar se ' π ipsum quidem trinitati, ex alijs etiam pluribus.
Quinario nas, competit,non tamen genus Cretitur. Quinarius n.numerus est,er nihil est extra numerum impari
r in moti quidem igitur inum quid est, in terminis Uigno T .imtur, π quom3 est demostratio, aut dii initio ipsius,aut non ridictum est prius. Quomo autem oportet uenari in eo quod quid est praedicanti nune dicamus. Eorum igitur quae inlisu semper
unicuis,quaedam se extendunt in plus,nen tamen extra genus.
Dico autem in psu inesse. quaecunque insunt quidem unicui et uniuersaliter. At uero er alteri: ut est aliquid quod omni trinitati inestsed er non trinitati, sicut ens in t trinitatis seder nusqpositum s M in pluribus esse, necesse est ergo Cr medium ut
in pluribus esse,quod est,in quo,KErunt igitur Cr eorum prin
a ut in pluribus fine medio .Quaecunque cui in pluribus csuit aut stant.
rostendit non eodε modo ea quae se nn sunt demostra hi sc quae no semp sunt.Et primo mittit diuisione eoru Diuita .. quae fiunt: siue eorti quae sunt:& distisio debet sic coponi P .. stoindu Philoponii. Sunt alit aliqua quidE: quae fiunt ra Pluto. semst μα&sup. tu,quaeda quae sic seli Et sempullam mero. lmpar uero σ inest omni trinitati: eris plus inest. Et eo ius cam dicit: aa ea qus stim semn VPaut in omni ,& scin nim ipsi ινι inario inest:sed non extra genus. Quinarius quidem per sic se habet:aut in omni & se a se filii. I n omni de n.numerus est non aut extra numerum impar est. i n sic filii in Philop.inat .vtoitus astrom: aut occa 'Primo epilogat circa didia dc inquit. TQuomodo qui c& ... D si QSe ver fieri si sol est in ariete.In omni& scinst sic selia dem igitur quod quid est in terminis assignetur : quia in Hhem ut Philo.inuo.Quemadmodu circulus est sphaeri- tenninisaissignatur. in mediii & quo est demostratio ipeus: Deus est bonus, anima est immortalis: de id genus. sius quost quid est: qin est demosti o ut simul facta cuQuare eorti quae sciua sunt:duplicia sent aut quae sema Gclusione ves diffinitio rius, vel quid nominis:vel quid eode modo fiuCaut quae senin eode modo se se habenti rei: vel non est dictum est. Sic igitur dictu est prius ipnim Alia:vero no semper sunCaa nec sema tantinec semper quid est inter terminos demo oris amnari in me sc se habent,sed ut in pluribus aut fiunt aut sic se habet. diu. Dictu est eti1 ipsius quid est esse definitione nomina Vt omnis homo masculus barba emittit: non.n. semper lem:& dictii est ipsius no esse demostrationE : sed in do
homo masculus barbam emittit nee omnis homo:vt in monstratione accipi.Haec de epilogo: subdit intentione pluribus:& aliqui.na in Philop.inquit Crassiores no ha ad dicenda:& inquit. o autem oportet venari ea quaebent pilos in genis eorti. Ex hac diuisione insere, tali uis praedicantur in eo,quod quid est nunc dicamus. r Ani et quae ut in pluribus sunt necesse est mediu ut in pluri maduertedii Arispost ea: i dixit de desilitione ipsi inter bus esse innues eorti: quae semn sunt, mediii esse diuere post ait quo per viiii quodet genus care fieri possit demoVt sciver. Probat aut hac coclusionE Arisper deductio stratio:nec abrone.na ex hoe patet qdlibet genus cas de Mad impossibile: siue deducedo ad oppositu sit cocluso sinitione assignari posse. Praeterea ex hoc patet mediu Sc
149쪽
hausim idern esse.Completo ergo hoc aggreditur qua tum propositorum squomodo definitio inueniri possit. Est auteni duplex modus inueniendi definitionem, compositio. s.& diuisu, seu resoluitio:& cum copositio prior sit quoniam ab uniuersalibus at ii simplicibus incipit. Ioprius docet componere definitioneir . Est autem ut inat. Philopo. Methodus haec coniunis omnibus speciebus:& vniuersalibus desinibilibus indiuiduis excetriis. quorune et definitio necar scientia est de quia definitio est coposito ex genere S disterentia. Venaturus definitione aliaeuius rei docet sumere ii
citius rei docet sumere iuersaliora illius rei &excedentia illam rem non tamen quae excedunt illius rei: genus, nam quae non cedunt genus rei definibilis: cum com ponuntur cum disserent ijs non excedere debent rem definitam: sed cum illa conuerti: in horum compi sitio fit definitio illius.nam compositio talis non est genus rei: in haec cum genere conuertatur genua non. are primo qincedentia definibilem rem sint extra genus,& quae non extra genus:exponit:& assignat hanc diuisionem .eorum quoc insimi rei jesimbili: quaedam excellunt rem ipsam: non tamen transcenduiu genus illius ut i apar inest trinitati:& quidem in plus .nori tamen excellit numerum g nus trinitatis: quae insent desinito, & excedunt illius genus ut ens: inquit. Eorum igitur: quae instini semper uni cuic intellige uniuersaliter & temporis, do subiecti uni Dei illitate: iuviam se extendunt in plus non tamen ex tra genus illius:& exponit quae dixit,& inquit.Dico au tem in plus inesterquaecunq; inint quidem unicuias uniuersiliter.c& quo ad sit bie Mim & quo ad tempus. At vero &alteri hoc est extra genii 3 ut est aliquid quod omni trinitati inest,sed etiam non trinitati .i. S etiam extra genus trinitatis alicui: ut ens inest trinitatu A extra etiam alicui non Bb numero c5tento:& ita extra ginus. Impar vero & inest omni trinitaincti in plus inest, non tame extra genus numeri .Etenim ipsi quinario inest. sed non e
tra genus. inarius enim numerus est,non autem extra
numerum impar est. TEx his pata haec di ii fio, ru qus alicui instant uniuersaliter & semper. quaedam insiliit in oequo quaedam in plus:& eorum qum insiliat in plus: qiis dam insint in plus extra gratiis pro dicamenti rei qii davero no extra genus I dicanicii rei haec Aricintelligit. TTalis gitur eout lue ii menda sunt, q i sit: tot fuerint funi,
a primo , ut unumqtiees quid missorum plurribus competat, cuncta autem liniui non ad pura sese extemunt. Hanc.n. tuc seo substantia, ni fret dii uirende. velut omni trinitati compeistit numeras impar primvm utroq; modo, Cr quis non men . tur numero: Cr quia non ex nulneris contur. id igituri atrinitas est,numerus inquam impar prim F : ais hoc pacto pri mus. Horum enim prim caeteris et tam uniuersis imparibus in suiu ultimum dualitati etiam conquiit, At uniuersa simul nulli
praeter trinitatem numero competunt.
r Huiusnodi igitur ac menda sunt i sis ad hoc:quo si tot dcci.
autem nim in plus. Hanc.n .necesse ei subitantiam rei esse, ut trinitati ineli omni numerus ii ar prims utros modo. π s: cui non mens σι numero: σsicut non componi ex numeris .Hoc igitur tam est trinitasmi merus i Pr primus: er sic primus. Η τ .n.unmquods illa q idem Cr impiribus omnibus in int. Ultimum autem o dualitati. zmnia autem nulli. r Cum positu praedicatorum diuisionem: nunc ex tali diuisione )ocet Mettio ii qua definitio lubeatiari & pris
ino Methodum:qua spetialissimarum desinitiones colli guntur. Et consistit in hoc ut talium praedidatorum non excedentium genus rei definiends tot :ct eousQ assiimantur quot & quoiast coniunctarem definitam non excedant.& si seorsim singula in plus se liceant hoc pacto Themistius de Philopontis Methodum intelligunt. ina r Huiusmodi igitur accipienda sitiit uso ad hoc quoui tot accipiantur primum hoc est in aequo : quorum sup.&si unumquodque quidem in plus sit omnia nutem si mul iuncta non in plus sint. Dixit huiusimodi accipiantis. quae non excedant genus rei: cuius definitionem quaerimus. Et huius methodi q ita rationem assert & inquit. Hanc.n necesse est Libitantiam res csse. q.d. Goniam ea accipere debet artifex, quae indicant substantiam res , ut superius patuit. Iodo tale coniunetiam ex talibus pudicatis substantiam rei inducat:ergo est definitio rei. Exempla affert. r Vbi debes scire in Philoponus per pulchre exponicu, numerorum alii sunt primi qui & incompositi ab illi meticis dicuntur & liis int: qui nec mensuran tur ab alio quodam riti mero:neque constant ex numeris ut in. v.vii. Sc caeteri id genus. Alii vero secundi Se com posui dicuntur qui non ab unitate sola mens iramur: sed etiam ab alio numero,& constant ex numeris: H. ix. ME sitrariir. .& ab unitate de a ternario. Ter .n. tria nouemssent. Ltiam constant ex numeris: quia ex tribus ternariis. Similiter &.κv.&. i.nam.xv.5 a ternario: & n quinario.Ter.H.quinq; stant. XV. iani.xxi. a ternario:& asiteliario.quia ter septem sunt xxi. Inquit. Vt omni trinita ti inest totum hos nunaeriis impar primus utroque mOodo. Plinius dicitur dupliciter: vel quia non melisuratur numero: vel quia non componi rur ex numeris. Trinitati ergo inest numeri e enim i nitas numerus. inest imparaquia est impar inest primit; utroque modo, quia est numerus primus φ. fictaeno 'erisurari numero & sicut nocomponi ex ni cm: utroque horiam modorum trinitas est primus, linac recolligit definitionem trinitatis: &ostendit Methoduni per tale exemplum, se inquit. Hoc itaque iam trinitas est: videlicet numerus: impar primus, de se primus ut dictum est utroque modo quia no mesuratur numero,& quia non constati tumeris. Dico numeris compluribus Epi tm. numero quia binario α vestiue .non tamen pluribus numeris. Vt animaduertit Philoponus.Complet Methodum & inquit. Horum n.tria, verbum unumquodque seposuit ad sensum: illa prima duo imparibus omnibus insinu. videlicet numerus,& impar. ltimum autem. rimus illa duplici primitate:competit mitario:& dualitati. Dualitas enim est primus nu nimis: quia neque constar numeris, mel mensuratur numero.Omnia autem simul nulli competunt praeter Q trinitati .Et sic patet exemplum de regula.
r Cum autem nec Saria quidem situ ea quae Me ipso i ii est praedicantur, ut antea patefecimus uniuersatianas necessaria sunt, trinitari uero uti cuius alii sic competunt ea quaesumuntur, hoc modo necessario quidem trinitis ea quae dixim s erit.
ζ agoniam autem ostensum est a nobis in superioribus. φ necessaria quidem sunt in ipso quid in praedicantia.uniuersalia aut Eraecessaria sunt Trinitati autem: er cuilibet alteri sic accipiuntur in ipso qJ E accepta. sic qia utiq: ex nece rige erit trinius haec.rDuo de definitione propria constituta sunt,&-instres definitae:& insit illis bium:&altera nulli. Probat ergo primum de definitione costitutuim,vs cp definitio limi
Noranda Numeri alii sunt primi. alii iecunia
150쪽
A si res desinite 3e hoc in exemplo: quod de trinitate attu. FIio κ. lic syllogizat hoc pacto.Necellaria praedicantur in ad& insurit ei cuius sunt necessaria.Vniuerialia autem omnia:quae ponuntur in definitione trinitatis: sunt necessaria
ergo insunt trinitati & praedicantur in quid de illa. Et se ver tale exemplum Vult habere uniuerialiter desinitione T.i icii inesse definitae rei inquit. TQuoniam autem ostensum est a nobis in superioribus.sprimo libro q, necessaria quideinsunt res, iussi intr&praedicantur de illa in eo quod quid est .is: intellige de his necessariis qua per se primo insunt rei haec est maiori uniuersalia autem necessaria sunt: exponit in exemples: liae viii uersalia:& inquit Trinitati autem & cuilibet alteri definibili sic accipiuntur in ipso quid est accepta stilicet uniuersalia necessaria. de sic habes minorem videlicet v, ea uniuersalia quae accipiunturn in eo qtiod quid est trinitatis:& non solum trinitatis stadefinibilis cuiuslibet: sint necinaria scilicet per se primo praedicata : dat conclusionem:& inquit.Sic quidem usque ex necessitate erit trinitas haec simul iundi i :& sic patet primuna constitiitum de definitione, videlicet in inst op . desinito. Philop. vero syllogizat ex duabus affirmaticis in secunda figura. Ideo eius expositio non placet. r Substantiam autem haec e ius e e ratione tex hiscepatere potest. Nanisi id quod ignauims non sit σμs ratio trinitatis, ruresse eli ipsum quali gemis quodam i vis esse, aut nomine uocitatum,aut nomine carens. igitur non trinitati modo sed praeater imam aliis etiam competet.Genus enim iuscemodi ponatur
esse raturae ut inst potentia pluribtas, at s ad plura sese exterio dat. Q uois y istud praeter indiaritas alis nulli competit rei, id erit prosecto ipsa ratio trinitatis.Nam ex hoc etiamsinenatur id cui Us; Lbstantiam esse, quod ultimum de indiuiduis tali disiis C tur modo, Quare similiter π in qu uis aliis id erit citi, pratio,quod hoc ostenditur modo.
rQuci autem substantia fit, ex his mansibim est, necisse est
enim se hoc non sit triniuitis esse ut penus aliquod essὶ hoc : aut nominatum ,aut ιnominatum. E rit igitur in plus qua trinitati inexistens. Supponatur. n.huiusnodi esse genus, ut φιMinst secundum potentiam inplus. Si igitur nulli inest alteri qua atomistri Cis . nitit bus, hoc ut is erit trinitatis esse . Supponatur enim π hoc substantia uniuscui R esse . quae in atomis ultimum is modin edicatum est. Cryaresimiliter Galieri libet se demesstratorum hoc huic esse erit.
r mod definito insit definitio quod est primum de de
finitione conititutum . Hadimus declarauit: quod vero D infit soli definito:& nulli alteri quod erat secundum de definitione constitutum . Nunc declarat ,& quidem in exemplo definitionis,quae de ipsa trinitate assignata esti& inquit. r od autem definitio trinitatis sit substantia trinitatis ex his,quae dicemus manifestum est & persebstantiam intelligit tacitae vero rei est , quod rei contronit:& nulli alteri,quare per substantiam: intelligit esse qucili res conuenit de nulli alteri: haec est intentio . Diinde proposita intentione:in exemplo definitionis de trinita te: probat definitionem trinitatis seli trinitati competere,& nulli alteri quia si definitio trinitatis non sit stat trinitati competens:sed alteri specie trinitatis : talis definitio ut
genus aliquod erit:vno videlicet nomine: ves non monomine nomii latum. nsequentiana probat ex eo: quia
definitio generis ut nunc stipponitur est praedicatum diciosae. nainciquod potest Pluris is inesse. Hae c. n. definitio
nunc supponatur ex libro topicorum. consequens vero Esalsum est.nam tunc definitio trinitatis est in plus, cuius contrarium accipiebatur desinitionem este in aequo:cum suo definito inquit:.Necesse est enim si hoc totum: quod est definitio trinitatis: non si trinitatis esse. illi soli:&nulli alteri competens: hoc esse ut aliquod genus trinitatis .
Dico aliquod genus aut nominatum.1. Uno nomine: aut inominatum. snon uno nomine: est ergo consequentia.
Si totum illud numerus impar utrow modo primus: est esse proprium trinitatis:totum hoc erit jut quoddam trinitatis genus:li et pluribus nominibus sit nominatum. Ultra inserti. erit igitur in plus Φ trinitati inexistens:quod est salsum:& contra ea quae proximo textu diximus. Diximus.n.definitionem tota esse in aequo: de qualibet eius partem esse in plus. Et consequentias probat ex suppota Ftione definitionis generis:& inquit.Supponatur.ri .huius
modi esse genus: videlicet ut sit illud qiuod secundum potentiam insit in plus. i. quod est illud: quod potest de pluribus praedicari vel pluribus ineste:& ira patet consequεtia. r Et si dicas eur non potest esse accidens vel disseren tia non Vltima.quodlibet.n. horum speciei competit, de alteri:& tamen nullum horum est genus. r Dicendum accidens esse non po quia non dicit esse: disserentia vero intermedia genus est: vel in generis rationem redigit: ire si definitio trinitatis competit alteri a trinitate secundum esse & essentialiter,erit genus: m accidens esse non posissi cum non competat essentialiter: & si est disterentia intermedia ,redigit in generis rationem. His declaratis, recolligit nuc quod proposiverati& inquit.Si igitur nulli inest alteri Φ atomis trinitatibus,hoc uti p erit trinitatis es hoc est soli illi competens de nulli alteri.Et per atomas trinita Vres: non species specialissimas trinitatis intelligit ut Philo. inquit .Sed indiuidua trinitatis, quae sub trinitate ultima sunt.Erit ergo sensus si totum illud: quod ut definitio de trinitate ipsa assignatur:nulli alteri Q indiuiduis trinitatis competit:hoc totum erit trinitatis esse:dc ita esse conuertihile esse.n. res proprium illi est. Deducit coii sequentiam ex suppositione quam si imit et cum inquit.Supponaturn.& hoc uniuscuiussis substantia esse,quae est lese ultima praedicatum in atomis. s solis indiuiduis species trinitatis competens quare bene diximus.Si hoc totum nulli alteri competit: esse proprium trinitati esse. Ex hoc inseri non
solum sic esse intelligendum in trinitate : sed in quoli talio quouis definibili:& inquit. Quare similiter de cuili bet alteri definibili: non solum trinitati. Dico cuilibet alteri definibili eorum quaesie demonstrantur . atin ste se H habent in trinitas se habet erit hoc huic esse: scilicet pro prium & nulli alteri competens. Vniuersaliter ergo definitio est esse & proprium suo definito,&ira quae in exeplo de trinitate diximus:in aliis omnibus intellige. roportet autem cum totum aliquod quispiam tractatgenus in ea diuidere quae sunt prinu.us indi duaserie,ut luit numerum in dualitatem trinitatemve. Deinde illorum eniti di initiones decipere,ut rectae lineae: er circuli aret unguli recti. post hocsumpto quid nam si genus utrum quantitur, an qualitasa roprios affectus per communes primos contemplari. Nam ea quae iis accidunt qwae componuntur ex indiuiduis, ex di finitionibus innoteis scent, proptereas distinitis snplex quae principium est omnium.
Et ea quae simplicibus accidunt. per se qcidem lsis solis per idi