장음표시 사용
61쪽
intendit fgnificare, quod prius suprat, sed
facere quod nondum erat, sicut supra latius prosecuti sumus: Imo etiam Verbo praeterito significauit , non quod ante fuit, sed tantum quod prolata oratione perfecit Dominus. Marci I. Propter hunc sermonem vade, exijt daemonium a filia tua. Lucae 33. Nulier dimissa es ab infirmitate tua. &2.
Paralip. cap. 1. Quia non postulasti diuitias, petisti autem sapientiam , & sciemtiam, ut iudicare possis populum meum, sapientia & scientia data sint tibi. Quia igitur huius collationis initio, tam gratanter accepisti, quod dixi: iudicium de Christi Ecclesia ex sola scriptura iuxta D. August. peti debere; cui ctiam subiecisti, reliquas controuersias, nullo negotio compositum iri, si ad verba Domini Saluatoris scripturis sanctis tradita, tanquam ad lydium lapidem explorentur: Oro te ut quemadmo dum certis & multis sacrae scripturae testimoniis , tam praecedenti, quam praesenti
scripto ostendi, Christum verbis indicatiuis praesentis temporis, imo & praeteriti, sine ulla aequi uocatione, saepius significasse non quod prius fuerat antequam loqui inciperet , sed quod verbis suis faciebati sieetiam Certa proferas testimonia, in quibus Chri-
62쪽
Christus verbo substantiuo , est, usus sit pro verbo, significat, praesertim dicendo simpliciter: Hoc est illud, ut omnibus ex Vtraque parte diligenter consideratis, facilius videri queat, viri parti magis adhaere dum sit, praesertim cum & veteres omnes, di omnia concilia, quae huius quaestionis
mentionem secerunt, eam partem amplexa sint, quam tuemur, & contrariam aperte damnauerint: nullum enim Vnquam a
diui designari concilium,in quo Vestra sententia probata sit. Fateor Berengarium primum eam in medium protulisse, sed sicut illam primus attulit, sic eam primus bis erue abiurando,& quantum memini,in abiuratione moriendo iugulauit. Quod ais,multos pro hac sentetia subijς
se mortem,non me mouet,tum quia pro V
ritate Catholica plures mortem oppetierunt,tum etia quia Donatistae, & alii plures haeretici similia praetendetes,semper ab Ecclesia contempti sunt.Nam ubi quis pro iustitia moritur, veritatis testificatio est: ubi vero pro errore, obstinationis est miseram da ostentatio. Quod fieri posse testatur , r.ere rapostolus cum ait:Si tradidero corpus meum
ita ut ardeam, Charitatem autem non habuero, nihil mihi prodest. Martyrem non facie
63쪽
AD PAEST. SANCΤ-ALDE G. facit poena,sed causa,si videlicet pro iustitia moriatur, sicut Dominus definiuit, dicens: Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, vel ut testimonium perhibeant veritati. Sed de his hactenus. Hoc unum te suppliciter oro optime Domine, quod de germanum fi atrem, si tuo loco ecter, etiam obnixe rogarem, ut diligenter expenso libello D. Aug. de unitate Ecclesiae, prudentia tua consideret, an audeat confidere, se esse in Christi Ecclesia, extra qua salus esse non potest, quia in die iudicis non nos iuuabit tergiuetiatio,&subtilis defensio positionis,sed humilis, simplex & aperta verit iis confessio, quam in mansuetis & humilibus operatur Deus. Nunc superest, i carptim,& quanta potero breuitate , reliquis tuae disputationis capitibus, quae nodum quaestionis facere videbantur, respondeam. OBIECTIO PRIMA.Si Chri s ex pune corpus suum benedisendo fecit, igitur limpseriter se consueta socuti tione verum eu quo postea taxit, hoc eu
Benedictiones in scripturis sacris duobus modis factae leguntur, sine verbis, cicum
64쪽
M. B A II RESPONSIO. ei cum verbis: Sine verbis, ut Matthaei 34.
Christus aspiciens in coelum benedixit, cifregit, & dedit distipulis panes multiplicatos, sed nulla benedictionis verba protulisse legitur: similiter Lucae 9.ubi acceptis quinque panibus,& duobus pilaibus, suspexit in
coelum,& benedixit illis,non legitur expreLsisse aliqua benedictionis verba. Sed Genesis c. s. Deus benedixit animalibus, dicens rCrestite & multiplicamini. & 3s. Deus benedixit Iacob, dicens: Non vocaberis vltra Iacob, sed Israel erit nomen tuum 3 & et .
. t Inae benedicens filio suo Iacob,ait: Det ti- ,rbi Deus,&c.& 4'. Iacob benedixit singulis iasis benedictionibus propriis, quas & prophetando verbis expressit. Hoc posteriori modo acceptum panem benedixit Iesus, dicens r hoc est corpus meum. Quamobrem Christi benedictio, qua panem benedixit, non praecessit haec verba, hoc est corpus meum, sed his verbis facta est 3 ac proinde 1 res verbis i stis significata non praecessit ho- rum Verborum prolationem, sed potius se- cuta est, sicut effectus causam sequiturr de ideo respiciendo ad id quod prius fuit,sicut frequentius in huiusmodi sermonibus respi cere solemus, non potest verum esse quod i ait Christus: hoc est corpus meum: sed tan
65쪽
tum modo respiciendo ad id quod verbis istis efficiebatur, sicut prius diximus. a. Si bened Nonis vi panis usitatus in corpus Christi transsubstantiatur, quae tandem sunt benedictionis tam es acta verba
Huic dissicultati clare & di serte satisf etiam est, respondendo quasioni, qua initio huius collationis sciscitabaris: Si subiectum positum in hac propositione, hoc est
Corpus meum, mutatur, quando mutatum
fuit, qua vi, quo Domini mandato, quo diuini verbi argumento Z legantur verba non tam mea, quam D. Ambrosij ibi posita, tamanifeste inuenietur, quod benedictionis esseacia verba sint Christi verba, quibus ait: hoc est corpus meum ; sicut etiam satis clarὁ testantur Euangelisbe,& D. Chrysostomus circa finem homiliae de Iuda proditore, tomo 3. nec dicimus Verbo εὐλογῶν metamorphosim, aut trassiubstantiationem
significari,quia potest homo Deo & homini absq; omni mutatione benedicere:sed dicimus quod quemadmodum Deus benedices animalibus,dicedo: Crescite,& multiplicamini, dedit eis generandi facultate;sic Christus benedicendo panem his verbis: hoc est corpus meu ; de pane corpus suum secerit.
66쪽
Libenter damus, qu/d ait Ambra AC sesum suis verbis Hementa. omnia posse com
Vellem eadem facilitate dares quod idem, Ambrosius ait: Antequam, consecretur,panis est rubi autem verba Christi accesserui, corpus est. Denique audi dicentem , accedite , & edite ex eo omnes, hoc est corpust meum , quia non ad alium finem dicit Amis brosius, quod sermo Christi potens est omnia Conuertere, quam Ut persuadeat quodi Christus his verbis; hoc est corpus medio,
corpus &sanguinem sivum conuerterit: pSed tu haec D. Ambrosij verba prius a me cistata: antequam consecrctur, panis est: ubi autem verba Christi accesserint,corpus est. item, de pane sit corpus Christi, nouo Caluini tropo eleganter eludis,dicens,quod panis antequam consecretur,est panis: sed viai verba Christi accesserint,est corpus,no subέ
stantia, sed representatione, & quod panis desierit esse panis,no mutatione substanti . sed si spectes usum instituentis,& finem inκstitutionis. Certὸ si panis, panis esse desieriti quando ad significadum institutus est igitur:& vox,vox esse desinit,quado ad signincan' dum instituitur: quod an aliquis mortalium
67쪽
ει AD QUAEST. SANCT. ALDE G. unquam senserit, nescio.Fateor cum supradicta verba D. Ambrosij proferre, hoc omnino de ingenuitate & acumine ingenij tui confidebam quod longe citius responderes,
aut Ambrosii verba non esse,aut te eius semientia non teneri,quam contra omnium legentium sensum, conareris ea in alienum sensum detorquere. Sed video te ita imbutum & sensu, & tropo a Caluino inuentis, ut etiam pugnantissima tibi non nisi Caluinum sonent, δc sapiant. Quamobrem vide ne hic Caluini sensus tibi altissimὸ impres sus,sit velamen, & cauterium, de quibus loquitur Apostolus. Caeterum cum dicis p '' nem non substantia, sed representatione,de institutione fieri corpus Christi ,rogo quan do & quibus verbis fit panis hoc modo corpus Christi t Scio te dicturum, quod verbis
istis, quando proseruntur : Hoc est corpus meum:ex quo in sero quod ante horum Verborum prolationem ,hic panis non fuit Co pus Christi,nec substantia iec institutione. Quaero igitur ulterius, quomodo supra Δ-xini quod si a Christo aquam in vinum mutante dictum fuisset: hoc est vinum; omnino vel a propria significatione verbi,est, i flexum esset, vel certe verum esse non potuisse nisi iam antea, alia quapiam vi, facta - 2 iuisset
68쪽
suisset mutatiot Nam si accepta aqua sine deflexione a significatione verbi, est, verὸ dici non poteti, hoc est vinum, nisi iam antea alia quapiam vi facta sit mutatio aquae in Vinum, quomodo sine deflexione a significatione Verbi, est, Verum esse potest, quod hic panis sit representatione & instituti ne corpus Christi, nisi iam ante ista verba, alia quapiam vi facta fuerit praetacta sacra mentalis instatutio, qua hic panis hoc modo corpus Christi essectus sit ἰ Iam puto vis des etiam secundum sensum, quem praetendis, omnino tibi dicendum, quod Christus accepto pane dicens;hoc est corpus meum; non ad id ressa exerit quod erat ante horum verborum prolationem, sed quod vel bis suis faciebat,i tempe ad institutionem Lacramenti, per quam dicis hono panem factum esse corpus tristi;quia panis iste quena putas demonstrari, ante verborum prolati nem , non tantum non fuit corpus christi
substantia,sed nec institutione seu sgnificatione. Ac pςPhoc vides, te asserendo quod Christius dicens; hoc est cor plis mcum,non
ad id vespexit quod faciebat, scut ego dixi, ripturis se ii vstatum esse ostendi, sollati ixi quod prius suerat) non tantum esse in ape rio errore.sed utiam te t bi ipsi manti cild
69쪽
eontradicere: aut certὲ ista duo inter se co-cilia: non potest verum esse,si accepta aqua dicatur, hoc est vinum , nisi vi aliqua ante secta sit mutatio aquae in Vinum, & tamen verum est quod accepto pane dicitur: hoc est corpus Christi institutionu, etiamsi ante horum verborum prolationem , nondum isacta sitiam dicta in istitutio sacramenti, sed: nunc primum liis verbis fiat. , quod itidem.
verbis significatus. . I. rRogas quomodo Chistas corpus siuum stre
AChristus corpus situm', seu panem benedictum fregisse dicitur, quia sic fregit sacra mentum quo corpus Christi tegebatur;micet corpus integrum & incorruptum per-ἰ maneret, tamen non ab uno tantum, sed aipluribus sub sacramento semeretur. Iacm --nim uni, sed omnibus discipulis ait Chri-istus: Accipite & manducate, hoc est corpus tmeum;& si Dominus gloriar,ratione huma-:nitatis ; in qua laedi potuit, rectὸ erucifixus a esse dicitur, quid mirum si Christi corytis, ratione formae panis, sub qua continetur; εὐtiam frangi dicitur Sed qui ad credendundo tardi sunt, facilet tergi uersationes quaerunt ;
quas Christi voibis opponati sicut oppos bip.
70쪽
Zacharias, dicens: Vnde hoc sciam 8 quem Ellaabeth latenter coarguens,ait B. Virgini: Beata quae credidisti, quoniam perficientur quae dicta sunt tibi a Domino. Si verbis ictis voc es corpm meth sit transmutatio panis in Chrini corpus, igitur vembum, eP, relicta propria significatione pro, feri,positum es . Posset alius simili modo dicere r Si Christus his verbis:Filius tuus vivit;sti uni reguli
nnauit,igitur verbum,Viuit,relicta propria significatione pro, sanus fit, ponitur. Hasi Lazarum his verbis e sepulchro eduxit rLazare, Veni soras; igitur Verbum, Veni, ponitur pro secio te venire . & denique si his verbis, hoc est corpus meum, efficitur ut hic panis sit secramentaliter corpus Christi; igitur verbum, est, relicta propria significatione pro, fieri, positum est et quasi Deus apud quem ab aeterno sunt omnia, nam quod factum est in ipse,vita erat)non possit mediante verbo,est, essicere ut quod ab aeterno est apud illum,etiam ex tempore apud nos incipiat esse. rgumentum quo docetur verbum est, in hac enunciatione, hoc es corpus meum, accipi pro esse sacramenta iter . diuotiescunque e et is terrenis spiritalium rerum n