장음표시 사용
231쪽
vero de solemnibus iure novo constitiatis. Rationes, quas
osserunt, salsissimis quidem haerent principiis : Si scii
dolam testamento eonfirmatam colemnem dicant, quod solemnia ex testamento accipiat, turpilsit decipiuntur . quum solemnia etsi eae itare habeantur, in facto tam eueonsistunt; nec aliter actus solemnis dicetur, nisi reve ra adhibeatur ritus a lege praescriptus , quum quae in laeto consistant, fictionem non recipiant. Haec quantum ad sinceram; iuris theodosiani expositionem. Quum autem ad ius receptum descenderis, quicquid alibi servetur ..certum est in Italia praesertim nusquam hactenus recessum a Theodosii constitutione tum in codicillis nomconfirmatis eum confirmatis testamento, qUum revera
aterque codicillus aeque egeat iisdem solemnibias ad lutiorem voluntatis probationem. Quod autem moribus Obtinst de schodula solemniter nuncupata , nullo pacto perduxeris, ad schedulam revera non solemnem , licet testamenio eonfirmatam. Longe quidem distat prima ab al- vera ; nam in illa revera adsunt iuris solemnia , in haci vero agitur de fictilia solemnitate, nimirum verbo te-ΠUS quantum tabulis occasio offeratur legem fraudandi sub nominum involucris. Quicquid demum congerunt de identitate scroturae , ac voluntatis , ex dialectices regulis, quibus accepimus, quidnam idem dicatur , quidve diversiam, apertissime apparet , in quem errorem inciderint , qui Unam identitatis rationem considerarunt , i tum in schedula solemniter nuneupata, tum testamento eonfirmata, scriptaque sine testium praesentia Ubi enim, non adlii beatur testium praesentia tu sine induta , sive quum scribitor , sive quum nUncupat ir, num quam fiet, i ut constare valeat . vel de scripturae, vel de voluntatis identita e , nisi rerum noti Ouas una Eum recta
Dominum intelligestitia perverteria. Haec inquam dΘ εο- lemni quinquo. testium numero in codicillis vel testa- .mento confirmatis. Sed quid erit, si non testamenis, sed aliis codicillis solemnibus sit schedula confirmata P Roc sane numquam in disputationem adductum est apod scriptores ; quum haud,sortasse existimaverint, quae dix Diuitiaco by Coos
232쪽
rant de confirmata testamento, perduci etiam posse ad confirmatam aliis solem nibus codicillis. Etenim legum auctoritates, quibus utuntur, Ut vidimus, licet salso Usurpatae in prima specie , vix est Ut ad alteram transferrentur. Ferum quisque viderit, quid huic dubit tioni respondendum videator , post'ciam animadverterit omnino comprehendi sub Iheodosii lege quamcumque
voluntatem Praeter testamentum.
Refellitur Boehmeri sententia quantum ad alteram suae disputationis partem. I. Postquam contenderat Boeli merus , constare POMee sine solemni quinque tostium adhibitione codicil ostestamento confirmatos, longius eo Usque progreditur, ut ostenderet, eamdem doctrinam interdum etiam a in comodari codiciὶlis non confirmatis testamento , itemque ab intestato factis; ut ita , quoad posset, assertioni Se
viret suae disputationis , quam inscripsit DE CODICILLIS SINE TESTIBUS UALIDIS. Quod Di praestaret .
enumerat peculiares quosdam casos , quibus valerent relicta in huiusmodi codicillis, licet non solemnibus. Sed
quam praepostere hoc ostendere conetur, refert, rit modo videamus. Ait ergo , codicillos principi oblatos , vel Conditos apud magistratum , vel factos a militibus , vel etiam a pagania , qui in hostico deprehendantiar . vel Conditos tempore pestis , vel a patresamilias inter liberos , vel demum tibi quid relinqoatiae piis risibus , licet non fuerint testamento confirmati , recte quidem consistere sine Solemni quinque testium pracsentia ; ut propterea in his speciebus locus non sit constitutioni Theodosii sa). Vide quae congerit cap. a. suae disputationis ex S. 8.
233쪽
II. Mirum est, quo conatu exagitare Boeli merus studuerit Theodosi legem , ut undiqne eam circumduceret. Ecquis non videt, quam aliena haec sint ab imperatoris consilio, quum solemnia in codicillis praescripsit, quinquam immerito haec reserantur ad disputationis propositum p Quum Theodosius novam codicillis praebuit sormam a veteri diversam , non aliud revera agere intora lexit , nisi Ut solemnes faceret testationes per codicillos expressas , quae tales antea non erant ; atque ubi de iure veteri codicilli, tum ad. testamentum lacti , tum ab intestato , tum testamento confirmati, tum non confirmati recte constabant sine iuris solemnibUs, quo magis delanctorum voluntatibus prospiceret adversum salsariorum fraudes, novam iis formam constituit , qUa iis so- Iemnia adscripsit. At nusquam credidit constitutionem
perducere etiam ad privilegiarias testationes ; hoc enim nec praestare poterat, nisi nova quoque lege negaret quidem iisdem testationibus ea privilegia , quae iam obtinuerant , ut nempe vagarent extra iuris observationem,
atque rigorem. Neque hic agimus de testationibus privit giariis , in quibus nedum codicillorum , sed et testamenti tabulis pari ratione leges solemnia remiserunt; ridiculum enim esset dubitare, an in codicillis, puta militum, locum habeant Theodosii solemnia, si expresso iure milites testari valeant praeter iuris solemnia nedum in codicillis, sod intestamentis praescripta. Revera in huiusmodi testationibus
quantum ad solemnia non distinguuntur testamenta a codicillis , sed una Iege considerantur ; ideoque non recte Boeli merus in suae disputationis proposito exempla profert huiusmodi codicillorum , quasi in testamentis solemnia exigerentur. Testationes ergo privilegiariae eadem ratione, qua haud comprehenduntur sub solemnibus testamcntorum , nez recipiunt iuris observationem in codicillis praescriptam. Hinc ubi in nostro commentario pertractavimus , quicquid ad ius codicillorum pertineret , alienum duximus descendere ad testationes privilegiarias c dicillis expressas; earum enim potestas quum non distinguatur a testamentis, sed una laris ratione utraque testa-Diuiti sed by Go rate
234쪽
tio consideretur , non ad codicillorum , sed testamentorum materiam ea reserenda magis videretur.
III. Proponit practerea Boeti merus exemplum s06icilli facti ab intestato sine solemni quinque testium adhibitione. Sed videamus, qo id tandem sibi velit cum suis codicillis sine testibus validis. Cavit Iustinianus a): si testator ita fideicommissum relinquat, ut voce illud pronunciet vel heredi, vel cuivis alio , a quo prae sigri velit, tum etsi hoc actum sit sine testium adhibitione , valerciussit fideicommissum , dummodo illud is lateatur vel per iurisiurandi delationem , a quo relictum fuerit. Placuit quidem imperarori, in fideicommissis relictis per
nuncupationem loco testium sequendam fidem illius , a quo relinquitur , ut non tam a testibus, quam ab eo , qui fideicommissum debeat, manifestetor testatoris voluntas ,
Ut alibi notavimus b . Sed quorsum haec ad codicillum
admissiam sine solemni testium praesentia Z Nimiriam , inquit Boeli merus , valere dicuntur huiusmodi relicta vulsine testium adhibitione. Sed aliud est, imperatorem qoidem cavisse in hac peculiari specie , ut necessaria non habeatur probatio voluntatis ex aliorum testimonio , alii dvalere codicillum sine testium praesentia. Etenim numquam iure constabunt codicilli sine solemni testium adhibitione , quum illorum sides habenda sit ex eorum testimonio ; quum vero Iustinianus in gratiam fideicommissi per nuncupationem declarati voluit, ut vel irarisiurandi delatione cogatur is , a quo fideicommissum petitur , defuncti volutatem aperire, non inquam effecit , at codicillus valeret sine testirim pracsentia , sed Ut in hac specie loco testium staret probatio voluntatis facta per manifestationem illius , a qoo relinquitur. Nam , Ut in
quit Q ; Quum res per testium Solcmnitatem Ostenditur , ta) In l. olt. C. do fideicommissis. b Vide quae diomus cap. a. nostri commentarii S.
c) Cit. l. illi. C. de fideicommiss.
235쪽
tune et numerus testium , et nimia subtilitas requirend aest. Quum autem is, qui aliquid eae voluntate dem ne timoratur et mazime ipse heres, cui summa auctoritas rotius caussae commissa est) dicere compellitur veritatemper sacramenti religionem , qualis lacus testibus relinquatur , vel quemadmodum ad eaetraneam fidem decurratur propria , et indubitata fide relicta λ Potior quidem visa est imperatori propria heredis fides quovis extraneo testimonio ; ideoque id tantum cavit , Ut heres cogeretur ad manifestationem voluntatis , non item ut huiusmini di codieilli valerent sine testium praesentia.
236쪽
DE CODIcILMS SINE TESTIBUS VAM DII
, Cum animadversionibus , quibus auctor suo quoquo loco notatur.
De codicillis ad testamentum scietis Sino testibus Dalidis S. I.
catissae duscultatum iuris romanig us nostrum , in quo quotidie Dersamur , quod ma
nibus terimus , Damis difficiaItatibus subiectum esse nemo . bitabit; sise illud quoad theoriam eaeaminemuS , Siυc, prout in ipsis rerum obtinet argumentis , intueamur. Equidem rationes horum scvulorum non unae ab eruditis al- 1egari solent , quaa quidem enumerare, et eaecutere haud mihi integrum osse Dideo ; interim tamen duo potissimum impedimenta tantum allegabo , quae disticultatem hanc mazime augerit, ymmODenique. Primo e editum est , ius romanum peregrino idiomate esse scriptum , latino Scilicet ; cuius usus quidem in academiis satis decantatus est , Sed ut plurimum suPersiciarie tantum in scholis Ictorum eicis ratio haberi solet; quo ψso factum , ut Dina, et υeram Derborum , et terminoriam indolem , tactuleru- quo Isti fame amiserint, et in ipsius rei concutiam non recte penetrare yotuerint. Restaurata quidem hodie quodammodo est genuina iuris Domani facies, postquam Isti Diuitiam by Cooste
237쪽
nonnulli elegantiora studia ad ius romanum conferre inceperunt ; sed raris 3 sunt, qui illas sequuntur, quoniam plerique persuasum habent , elegantiora studia ρα-rum utilitatis futuro practico aferre , cum tamen absque his non solida in iure eruditio , sed Diae supersiciaria haberi possit. Alterum in edimentum est ignorantia antiquitatum romanarum , et ProcesSus romani, statuSqus civilis , quae tamen rationes iiuris Sacyissime Suneditant. Constat enim ius nostrum vel eae principiis naturalibus , vel civilibus ; illius rationes 'etendae sunt eae iure naturae , id quod Icti in decisionibus eiusmodi secuti sunt; huius vero eae ciυilibus catassis, quae connexionem habent cum statu publico , et ciυili. Ubi olim antiquitates romanae a doctoribus negligebantur, incertis ορinionum ρrο-ceIlis ferebantur, postquam vero hodie a tenebris in lucem protractae sunt , pristino suo nitori iuris romani prudentia restitui coepit.
Conceptus codicillarum non ita Planus eri.
pisod si eaeampla materiarum , in quibus haec citio
impedimenta di cultates pariunt, desiderantur , insinuaquidem in pro tu esserit, si illa colligere animus esset. Fro ratione instituti mei nunc quidem ad eodicillorum materiam prouoco , quae quid na satis plana esse et ille eur, si communem doctorum opinionem intuemur. Astsi quae communiter doceri solant, paulo accuralius S cundum romanae linguae indolem maminamus, statim amarebit , DeI ipsum conceptum codicillorum plurimis adhue incognitiam esse. Et tamen eae eorum natura Omnes
iurium dispositiones fluunt, veluti quod in iis hereditas non detur, et tamen fideicommissum universale constitui possit, cuius rei diversitas eae ipso conceptu codicil
238쪽
'Iorum fluit a . Sunt vero plures adhuc difficultates , quae
superari non aliter possiant , quam Fi concutiam eorum recte investiga rimus ; υeluti an a codicillis disserat πλstola sideicommissaria 3 an semper testes requirant , iandentur codicilli nunculatiDi , et quae sunt huius generis aliae quaestiones b . di praesenti itaque disserta tione illud potissimum enucleare curabo , an in codicillis myer testes sint necessarii, cuius quidem decisis Alana esse videtur eae t. Ult. in fine C. de codicillis , et communi doctorum assensu ; sed tamen non deerunt rationes , quibus ostendi potest , illud haud uniυersale rase , praesertim si codicillos eae testamento deseendentes , de quibus hoc Cayste agendum , sumonamus , ut ut et in codicillis ab intestato nonnumqtiam id usu Deniat ; quos casus ad
a) Perperam arbitratur, quum credit ex codicillorum nomine venire , Ut non recte in illis hereditas daretur, licet per fideicommissum constaret ; hoc enim non ex vocis , sed ex intima iuris romani ratione proficiscitur , ut mox videbim Us. b) Aliud est rectam nominis intelligentiam tenere, ut sinceram illius habeamus notionem , aliud quaestiones in iure definiri ex vocis significatione. Primum utile quidem
Videtur, non modo , ne verborum Confusione rerum Obvolvantur notiones, sod ut ex primaeva nominis significatione rerum ducatur origo. Alterum non ad vocis intellectum pertinet, sed ad solida cuiusque doctrinae principia , praesertim in iuris arte explicanda , quae non tam verbis , quam rebus potissimum insistit.
239쪽
S. III, codicilli denotant vi Doeis epistolam seriptam ad
aliquem. t ut sero alias Otiosas Nocum aucupationes , et e lanatione/ negligendas tenseam , tamen ubi natura rei eae vero, et genuino r)οcis intellectu deduci potest , illa non est omittenda. Mae codicillorum quidem ambiguam habet significationem. Fide Coll. I. Arg. ad tit. de codicillis mim. S. Sed Darii hi signi alias non adeo inter so discrepant , altim in eo con-niunt , quod denotent scripturam quandam ad alterum emissam. Et sic Primaris denotat vistolam , υel literas ad
mum apud probatο3 auctores occurrere solet. Sic Cicero lib. 4. epist. I 2. ita scribit : cum non longe a Piraeo abessem , puer Acidini obviam mihi venit cum codiciliis, quibus erat ser*tum. Et lib. 6. epist. I 8.: Simul Otaccepi a Seleuco tuas litteras , statim quaesivi a Balbo
per codicillos , quid essent in lege. Porro in lib. II. ad a) Distinguere hic debuerat Boebmerus latinam codicillorum significationem ab eorum notione , qNaienus a cipitur a iurisconsultis. Quod ad primam attinet, salso suspicatur, non ali ad eorum nomine revera Venire , nisi epistolas ; nam codicilli proprie dicti sunt, quicquid ta- hellis peratis scriptum esset, sive epistolae, sive orationes , sive poemata, sive quid aliud in iis contineretur; non enim reserebantur ad peculiara quoddam operis genus , epistolarum nempe, sed tum ad materiam , in qua scribebatur , tum ad modiam , quo tabellae simul iunge-
ventur. Vide quae diximus cap. I. nostri Comment. n. I. et a Mox vi dxbimus, quod spectat eorum notionem , Ut iure consideratur. Diqitigod by Corale
240쪽
Attic. epist. 8. idem signi'alux o currit: qi ac deside ras , scribit , omnia scripsi in codicillis ; et in sine ita: I o Balbo et in codicillis scripseram. Sic etiam apud Ι - citum lib. I. annal. dicitur: Is ad tribunum miserat co .dicillos , hoc est , litteras , et lib. . . annal. ibi : com posuit ad Cesarem codicillos. Adhuc e licatius hac D ce in hoc signimatu utitur Cicero lib. I. ad Q. Dalr. opist. IO. aiens : Epistolam hanc convicio efflagitarunt codicilli tui. Sic itaque quidem in genere epistOIam denOrarunt codicilli, aliquando tamen strictius pro cerio genere epistolariam codicilli sumti sunt , scilicet pro epistola ad pra entem scripta , quod probat Seneca his Derbis epist. Bb. in fino: video te, mi Lucili, cum maxime audio , adeo tecum sum , Ut dubitem , an incipiam non epistolas , sed codicillos tibi scribore. a Quinet quandoque lotiori ira sensu vistolas publicas , seu re- Scripta denotariant, cum etiam haec scive Epistolae νο-
centur S. I. Inst. dsi liis , qui sui, vel alieni iuris sontg. 4. in fine inst. de fideiussoribus ; et hoc quoque intuitu codicilli nonnumquam in iii re dicuntur S. . . inst
quibus modis ii1s patr. pol. lol. l. . . de exeras. l. I. C. ut Omn. iudici cons Barnab. Brisson. sub voce codicilli.
a) Quae asseruntur scriptorum loca non probant, nisi quod veteres codiciIlorum nomine quandoque significaverint epistolas vel ad absenteς missas, vel ad praesentes , quod haud Dogamus. Sed non recte exinde conficitur, per codicillos epistolas venire. Epistolarum quidem nomen continet illud scriptionis genos , per quod animi sensa absentibus aperimus ; codicillorum ver exprimit materiam , in qua scribitur ; nam quum in tabellis ceratis epistola sceibetur , codicilli nominarentur. Hinc idem valet apud latinos , scribere in codicillis , vel per codicillos , ac scribere in tabellis ceratis. Idem dicendum de imperatorum rescriptis , quae codicillis continebantur,
sive tabellis ceratis. Cetera notavimus cap. I. Hostri comment. loe. cit.