장음표시 사용
201쪽
gulam de codicillis confirmatis, ut nempe scripta in his haberi debeant, ac si scripta essent testamento pIU. Scio Tribonianum in pandectarum collectione reliquisse quidem illius veteris doctrinae vestigia ; quod sane caussam praebuit Donelio , ut ignorata intima eius vi, atque origine , sacile ea abuteretur in novi iuris ex positione. Sed quis ignorat, quanta veteri doctrina sc teant pandectarum libri , quam nullo pacto ad ius novum pertrahere queas Z Nonne ubique disseminatae prostant veterum sententiae de disserentia legatorum a fideicommissis , quae tamen Iustiniano auctore prorsus recesserat p Quid ergo mirum , si de veteri iure confirmati nis in codicillis mutilae quaedam reliquiae deprehendantur in libris iuris p At inquies , an et hodie non licebit
confirmare codicillos testamento p Fatemur quidem , Ut alias vidimus a) , nullo iure vetari , ne quis testamento codicillos confirmet; sed negamus veterum sente tias de iure confirmationis convenire posse cum nova codicillorum ratione nata ex sublata differentia inter legata , ae fideicommissa ; non enim disputamus de confirmandis codicillis , sed de illo iuris esse tu , quem vete res in confirmatione agnovere , Ut admitterent legatorum dationem in codicillorum tabulis. Quare quum iure n vo utrumque codicilli genus in unam rediisset conso nantiam , vel fateantur oportet eumdem solemnem testium numerum in utrisque desiderari ex Theodosii praescripto ; vel si hunc tollant a consirmatis , nulla caussa est, cur idem dici nequeat de non consimauis ; tumque irruent in apertissimam imperatoris constitutionem. v. verum ut luculenter appareat, quam praepostere argumententiae , liceat modo iis coneedere ut vel antiquutas veterum sententias adhibeant in novi iuris expositione ; praestat enim humaniter cum iis agere, quorum argumenta undique erroribus obvolvuntur. Equidem veteres consulti posuere , ut relicta in codicillis consirmatis
202쪽
perinde haberentur , ac si scripta essent in ipso testamento. Quid hoc quaeso ad rem nostram 8 Nimirum , aiunt, si relicta in codicillis ex testamento valere dicuntur , qUid opus erit solemni quinque testium numero Z Nam hic tostium numerus otique exigetur in iis codicillis, in qui-hUs relicta proprio rure sustententiae , Ut contingit in codicillis non confirmatis; sed ubi relicta ex testamento Valent, cessat propterea ratio adhibendi solemnia in ipsis mei codicillis , quasi codicilli confirmati ita rogantur
testamenti solemnibus , Ut sta is non egeant. VI. Mirum est, huiusmodi verborum involocris vera salsis ita permisceri , iat nisi rerum notiones secernantur , DUtraquam sallacia satis apparebit. Etenim ali iid est, relicta in codicillis eae testamento υalere , aliud Solemnem haberi eam Destinialem, qHae talis re Dera non Sit.
Quando veteres admiserunt relicta in codicillis confirmatis , veluti si relicta essent in testamento, id unum revera intellexerunt, iit iuris fictione introducere ut in codicillorum tabulis legatorum dationem , quae sane ex Iegis rigore admitti non poterat , nisi in testamento , quod re ipsa codicillis relinquebatur b). Quae ergo relictorum genera ex legis vigore non constabant, nisi testamento , admissa quidem mere in codicillis testamento confirmatis; indeque manavit regiala , iat in his re Iicta perinde essent , ac si testamento scripta suissent ;confirmatio enim in testamento habita quoddam redo- Iure eorum principium videbatur, ut loquitur Tryphoninus b . Quocirca esto inquam , rat huiusmodi cudicillorum regula ad ius novum etiam accommodari qtaeat, quid obsecro haec commiane habet cum Theodosii constitutionc de solemni quinque tostium niam oro p Efficiet quidem, ut relicta in codicillis ex testamento valere dicantur. At quo pacto solemnis habebitur ea voluntas, quae a) Vide , quae latius hac de re altulimus cap. I. S. IO.
- b) L. ra. S. b. de captivis, et postliminio reversis.
203쪽
rite saeta non sit λ Meminisse hic reseri , apud veteres eodicillos solemnes prorsus non fuisse, ita ut inferri nequeat regulam illa in respexisse voluntatis solemnia, quum nullam tum codicilli sole innitatem desideraverint ; nota ergo veteres eo regulam retulerunt, ut rite facta haberetur ea voluntas , qUae talis revera non esset , sed ut fictione toris ex testamento magis relicta valerent, quam ex codicillis , ut ita legis rigorem declinarent, ex quo usus verborum civilium testamenti tantum tabulis ad mittebatur. Itaque quod veteres in unam caussam Petulerant , nequit a' alteram transferri, eam qua ned Umtonse ab illa diversam , sed quae stare nequit, nisi The dosii constitutio pervertatur ; ubi enim imperator sol mnia omnino praescripsit in huiusmodi voluntatibus, id agunt, ut fallacia verboriam solemnis quidem habeatue voluntas , quae talis revera non sit. VII. Quae hactenus dicta sunt, satis fortasse videri poterunt ad detegenda sallacissima adversariorum argu menta , quibus abutuntur, ut Theodosii legem Daudarent. Sed praestat praessius eos insectari , ut tandem vel inviti errorem suum lateantur. Siam uni porro, Solemnia testamenti suspicere, ut schedula , sive codicilli t stamento confirmati solemnes habeantur. Haec autem assertio duas potissimas notiones includit , quas refert prius extricare , quam illius refutationem aggrediamur. Prima est, ut videamus , quid solemnitatis nomine revera intelligendum ; altera , quemadmodum solemnia adhibita in uno defuncti iudicio , sive per scripturam siet , sive per nuncupationem , pertrahi valeat ad alterum ab eo distinctum : ono verbo quidnam hoc sit, codicillos solemnes haberi per testamenti solemnia. FIII. Utctimque veteres in testamentorum tabulis varia solemnium genera adhibuerint , palam est , novo imperatorum iure remissa veteri sormularum superstitione , iurisque civilis subtilitatibus, tota hodie solemnitatis ratio in supremis vePtitur circa ea, quae tuti rem reddant voluntatis probationem ; adeo ut definitus testium numerus, eorum Iue Siδcta, deteraque huiusmo-
204쪽
di non alio spectent , nisi ut fraudibus , quoad possit,
occurratur, ne sacile defunctorum iudicia subvertereritur. Maiora quidem solemnia leges statueri ut in testamentis , quam in codicillis , licet utrumque iudicium
non alia solemnia admittit, nisi quae conser ont ad tratiorem voluntatis probationem. His perspectis , manifestissime apparet , ne verborum ambagibus obruamur , per solemnitatis notionem in supremis non aliud hodie
revera venire, nisi quidquid lege ρraescriptum est , ut MOIuntatis Deritati proviciatur a .
IX. Intellecta sincera solemnitatis notione in supremis iudiciis , quatenus novo iure accipitur , tum in testamentis , tum in codicillis, videamus modo, quid adversarii sibi voluerint. Contendunt, solemnia testamenti sufficere ad schedularum, sive codicillorum solemnitatem. Fabulae. Quum ranius indicii solemnia ad alterum perdueunt, non aliud revera asserunt, nisi quod solemnia in testamento adhibita nedum tueantur fidem voluntatis in testamento expressae , sed et voluntatis declaratae in codicillis. At qnis umquam ita inepti verit , ut credat testium praesentiam in testamento admissam tanti momenti esse , ut fidem qnoque tueatur alterius testatoris iudicii , in quo testes re ipsa non adsint λ Quid sane absurdius , quam solemnem sacere eam voluntatem , in qua revera solemnia desint 3 vel quo pacto dixeris, tutiorem haberi probationem unius voluntatis per solemnia in altera adhibita Θ Si ergo solemnitatis nomine non venit, nisi quicquid conducit ad tutiorem voluntatis fidem , quid obsecro solemnem seceris eam voluntatem , in qua revera id abest, unde haec
tutior fides haberi potest pX. Inquiunt sortasse : qnum testator testamento cavit , se valere velle, quicquid in schedula, sive codicillis relinquat, veluti testamenti partem , vel lamquam si ea relicta scripta essent in ipso testamento, sa- a Vide L. ai. et 26. C. de testamentis. Disitiros ooste
205쪽
lis hoc esse poterit, Ut propria solemnitate codicilli non geant. Sed dicant quaeso , an tum solemnes habebuntur, quia ita testator iussit, an quia iure solemnes haberi poterunt 3 Si primum, quid magis absonum fi gi poterit Z Forsitan actus legitimi ex hominis , non ex legis pendent arbitrio p Sin alterum , pudet inquam Pedire ad vomitum; non enim solemnes haberi possunt Eao voluntates , quae rite, idest secundum legis pra scriptum non perficiantiar; ubi enim lex actum legi timum constituit , nequit is aliter valere , nisi legit
me explealia P. Sive ergo testator iubeat, se valere velle , tamquam testamenti partem, quod in alia scriptura reliquerit , sive hoc non expresserit, aeque sem P codicilis habebuntur, tamquam testamenti paries, eius que sequela. At quod attinet ad soletiania voluntatis , sine quibus actus iure non constat, ridiculum est aliunde solemnia repetere, quas naturalited debent actum ipsum comitari.
XI. Sed nonne veteres dixerit quis ) fictione iuris
habuerunt relicta in codicillis confirmatis , ac si rei Cta essent testamento p Cur pari saltem ratione fingi h dic nequeat, solemnem quidem haberi eam voluntatem ex testamento , quae talis revera non sit 3 Praesertim , quod ipsa confirmatio codicillorum solentia iter a test toro adhibetur. Quare licet voluntatis manifestatio revera legit lime non fiat , satis tamen erit, confirmationem ipsam solemniter quidem peractam , Ut fictione iuris solemnis quoque habeatur voluntas in codicillis expressa. XII. Speciosa quidem sunt haec verborum involucra, quibus lacile occurritur ex expressa Theodosii lege. Qui que videt, quam aliena haec sint ab imperatoris cori silio , quum solemnia praescripsit in codicillis ; non enim de fictilia solemnitate loqDitur, sed vera , quaeqne ideo intercedat oportet , ut adhibitione quinque testium tutior reddatur voluntatis fides ; quod certe haud exspectandum a solemnitate fietitia. Sed ut plenius hoc cognoscatur , praestat rem aliquanto pressius altingere. Pa Iam est, in iure nostro distingui eas caussas , quae I Disitigod by Corale
206쪽
et i sunt , sive factum hominis requiriant ab iis , quae
sunt iuris sa : illae quidem in sueto consistunt ; haec
iuris constant intellectu. Hinc consequitur , ut quae caussae ad ius proprie pertinent , fictionem quidem recipere possunt ; quum cnim intellectu tantum constent , nil magis consentaneum est, quam haberi eo modo , quo mente percipiuntur. Contra qriod in facto consistit, fictionem non admittit ; naturaliter enim stare nequit, quid fieri , et non fieri codem tempore. Hinc intelligimus, quemadmodum veteres fictionem iuris admia rint in relictis in codicillis confirmatis , ut nempe ea perinde valerent, ac si scripta essent testamento. Et enim agebatur de iuris caussa , quae intellectu constabat ; idcirco fictionem recepit; quum enim ex legis rigore manasset, ut verba civilia, sive directa in testamenti tantum tabulis admitterentur , placuit prudentibus ad codicillos quoque ea perducere , quantum ad dationem legatorum ; atque ne in legem incurrere vid rentur , excogitarunt codicillorum confirmationem in te
stamento , ob quam fingi poterat, quasi datum videri
testamento, quod revera scribebatur in codicillis. Quod autem verba civilia adhiberi non valerent , nisi testamento, profecto ad caussam iuris reserendum ; sive enim quis voluntatem suam exprimat verbis imperativis , si ve preeativis , saeti caussa non mutatUr ; nam eadem
aeque habetur voluntatis significatio ; ideoque quum id iuris tantum intellectu conplaret, datum est consultis per fictionem emcere , ut in codicillis confirmatis Ierari quidem posset , tamquam si legata scripta essent in ipso
XIII. Contra vero iuris solemnia lacti quidem naturam involvunt; quum nisi revera adhibeatur ritus, qui lege praescribliud, numquam actus solemnis habebitur: ideoque fictionem non admittunt. Scio actus legitimos
207쪽
in iuris caussa considerari, qNatcntis lege constituuntur,iat magis iuris esse videantor , quam lacti. Sed distin guimus lacti caussas lege stat ratas a ceteris , prout na- inraliter fieri solent. Haec quidem in solo facto consistunt , illae vero eae iure esse dicuntur, licet factum complectantur; quod idem est, ac si dicamus, in facto quidem consistere , quod tamen lege cautum est; actus enim . Iegitimi a lege sunt, quatenus lege praescribuntur; at tamen eiusmodi sunt naturae, ut sectu hominis necessario expleri debeant; itaque eae iure esse videntur, licet in sacto omnino consist aut sa). Hinc intelligimus, quem admodum codicillorum solemnia nequeant fictionem admittere , quum necessgrio sactum hominis exigant. Quippe certi tostium numeri adhibitio laetum continet, quost fictioni non subest ; naturaliter enim fieri nequit , testes adesse , et non adesse eodem tempore ; nec proinde solem 'em fingere poteris eam voluntatem , cui revera solemnia non adhibeantur. Remittit quidem lex inter dum iuris solemnia in quibusdam peculiari inius caussis, vel personis ; at nusquam legitur , considerari fictione iuris , tamquam actum legitimum , qui talis revera non sit ; nam nequit illius fictionem permittere . quum contradicentia sint, actum solemnem iubere , illumque talem considergre, vel non servatis iuris solemnibus . Pec refert, testatorem solemniter codicillos in testamento confirmare ; non eqim confirmatio , sed ipsum defuncti iudici utri in codicillis expressum solemnia requirit , ut certa eius fides habeatur ; atque quoad voluntatis solemnia nihil ei pzorsus adiicitur , vel tollitur, si codicilli confirmentur , vel non confirmentur; quum ne queat testatur solemnem vel declarare, vel efficere voluntatem suam , nisi iuris solemnia omnino adhibeantqr; quippe qVae non ex hominis, sed ex legis pendent
XIV. Ex hactenus expositis nemo non videt, quo a) Hotomanus Ioc. cit. cap. έ l. Diuitigod by GO le
208쪽
DMssimo iuris principio laboravorint, qm negariant 8O- Iemnem qi in lus testium nomorum .in codicillis confiematis escitra expressam 1 heodo ii Jegem. , mi nil manyses hi is demorisΦ-asti Maidat . Sed . Uuid fors Moum co- gn6vrei1mas eos neci sibimet Cunnam atque. -- eseum ' gnantia ita irruere I xit Mimni adiem m M Ussario-Eq idem postquam contenderint, eodicilli . te at ariwnto . confimatos solemnes omnino haberi, fabolosa nempe sω 'loninitatis Ddtion , qnam ex testamento repetunt, hnod . verentur deinde asserere , qUOd non secos valere pote istrum . nisi certa voluntatis fides habeati e legitimis nempe probationibus intercedentibias, qui bras conStet , tem . statorem revora ita irassisse p sive schedula illius mauu scripta sit ex Barioli sintentia, sive etiam aliena. ut '
men semyre ad os vomet, ut scriptura illa sis iniitiis, bitata ; nec haesitandi caussa ulla subsit, quin ea Usa sit , δε qua restator senserit α; et in summa , Ut vulgo I iquuntur, de identitate schedulae omnino constare debet
ut certa sit dolancti voluntas. an
XU Sed volim , dicant, qui sane hoc consentiet cui Nitis, quae prius affirmaverant Θ Nonne contendurant . CD in Ddicillos , sive schedulam solemnem omnino consideravi lob illius confirmationem ira testamento p Λtqui si solων mnis habetur, quid porro ineptius , quam de cius fide id bitareὸ Forsitan iuris solemnia in supremis praesertim, iure novo , tum in testamentis , tum in codicillis, .uore, alio spectent , nisi ut voluntatis fidei consulatur. Quid 'qoaeso magis repugnans , quam voluntatem solemneri . habete, idemque incertam P Respondent, oisi quantum ad solemnia legibus praescripta , schedula sustentetur t- stamenti solemnitate , hoc tamen non praestat certam. defuncti voluntatem. Risum prosecto movent huiusmodi speciosis verborum commentis. Quid aliud obsecro erunti solemnia in supremis, nisi testium praesentia certa is .
209쪽
ina adhibita P Si ergo codicillos testamento confirmato
Memnei appellant, cur uua recurru ut ad extraneam 2
Dum probationem Z Erunt itaque solemnes . et no solem es eodem tempore , solemnes quidem nomine te Gua , qttan um commentitia haec solemnitas satis esse vi deatue ad fraudandam Theodosii constitutionem , non, solemnes , quantum ad voram solemnitatis notionem quum etaim revera iis non adsit solemnis testium numerus , vel testamentorum . vel codicillorum, abest id- edico voluntatis fides ; quam postea aliunde repetere co
nantur , ut quodammodo scripturae veritati occurratur.
Ita ne liceat in re tam seria iocari pXVI. Praeterea quum referunt legem Theodosii ad
codicillos dumtaxat testamento non confirmatos ἔ et alio . qui confirmatis tributiat ipsa testamenti solemnia. a temniorem quidem lacium schedulam testamento con Brmatam altera non eonfimata; in illa enim considera ut testamenti solemnia ; in hac vero solemnia codicillorum. Sed quoniam in prima , revera solemnia non adhibentur, nec nisi nomen. tantummodo solemnitatis ei adscribitur; fit propterea, ut schedala sol emnior , tamquam
incertae fidei non admittatur, nisi aliunde constet de illius veritate ; schedula vero minus solemnis ipso iure Consistit , veluti confecta secundum legis observationem in codicillis praeseriptam. Quin in schedula minus solemni habetur tutior voluntatis probatio; nam nota Secus constabit, nisi quinque testium adhibitione; contra iasolemniori duorum tantum testium fides exigitur, quibus identitas, ut aiunt, acripturae probetur. At quid a dius, quam tutiorem voluntatis probationem exquirere in schedula minus solemni, in solemniori co tentum rase probatione minus tuta pXUII. Haec, et alia similia absurda, in Dast incidere ne- aisse est , ubi semel falso iuris principio haereatur, conm equentia quidem sunt illiust eommentitiae solemnitatis. quam temere in medium attulerunt; ut illius colore obducto Theodosianam constitutionem fraudarent. Unum
instes, ut qui veram iuris velint doctrinam prosteri,
210쪽
fictilia , sed vera iuris solemnia collici Ilis praescri is, ut , t ut e voluntatis fides liaberetur ; quae proinde si ii in it,
Quid iuris inter prognaviticorum dissidis moribu nostris obtinuerit. Atque ae testutoribus Mer
: L O id imos fortasse longius , quAm res ferret uinceti quid ad 3 propositam quaestionem : attinebat , d L. ix -
inmaolemnibus cin codicillis testa monto confirmatis. ;1 tun raram extranea , s ac fu ilia sint ..qssae a Bqehmerpiamrontrat, suisque fautoribus aediam quantum ad ar lgo metita ex iuris Iocis petita , sed . eh ad petera ratiotium. momenta , quae fianta manifestissimis laborant errori has. Praestat modo sermonem convertere ad ea , qt de Pyes sius spectant ius in soro recepium , nostri Ue moribus comprobatum. Λc quidem non uinique versamur in rei latili fortasse, vel . ad ingenii tantum exercitationem, vel ad excitandam ω veterem iuris romani ductrinam uriat ditioni magis: opportuna ira , qu m Usui quotidiano. Im .mo tanti eat ponderi . , ac mompini, qΠ nii , rei publi Seac interest periculosa destinctorum iudicia a fraudὶbus liberare. Quo certe noodosius respexit, quum cuiusvis generis codicillis pro is constitnix solamnia. II. Pro recepta sori sententia liqv intelligimus tumul-yuarias, sectimque dissidentes seruiorum opinion , RHas Irim. V. 27 Diuiti by Corale