장음표시 사용
101쪽
posito ex corpore S anima, id aptat egregie utrique sent ii e , & scopo quem habet propositu imita ut in etia quenlita varietas uideatui . Primi ea in animi studiis c orpori praeserendis non eundem in utroque libello ord ne m hei hiat: scd in Catilinaria rectius esse concludit ingenii, quam virium opibus gloriam quςrcie, ante quam corpCris bona di virtutem conicia dat inter se, & multis intcricctis cosdam par, qtii corporis voluptatibus indulgent. Contra in Iugurth. collario corporis, & animi bonorum prim tam obtinet lc ciun : huic subnectitur eorum criminatio, qui dediti corporis gau- iis stat magunt,que compi cxionis uim ha b c t. Ad hςc in Catil. antequam pci vcniat ad eas artes, quibus parari claritudo potest, tu rit uine corporis, an uirtute anticii res milita is magis proced. Utae quare in Iugurth. neve bum ouido Accedit,quod in Catilin. duas illas artes, quibus sama quaeritur,proponit: at inlusurrh. missa propositione a sit de singulis. iraeterquam quod causis, quibus ab duci potu set ab hoc studio, sunt diuersae. In Catii deterreri se ait potuisse his
prςcipue rationibus: Quod haud quaquam par gloria sequitur scriptorem, de autorem rerum:&quod in primis arduum xidetur res gcstas scribere. In Iugurth. autem quod futuricrant, qui tanto, tam q; utili labori nomen inertiae imponerent. amobrem hanc rationem diluit,illas non item. Caussa postremo, qua adductus Romanam historiam scribedarer suscepit, quamquam una. cademque in utroque initio assertur, corruptela reipublicet, varie tamen ii aetatur,&in Catis.stmel tangitur, in Iugurth. autem semel & iterum, ita tamen ut posterior locus priorem illustret. Prior locus est. erasta
stratus,s imperi postremὰ omnιι cura rerum publicarum minime mihi hae tempestate capiunda videntur: quoniam neque uirtuti honos dotur,neque uti, quibus per fraudem rus Diti tuti,aut eo magis honesti s ut. Posterior locus est. Quis es omnium his mο tibus , quin diuitiis et sumptibus,non probitate neque industria cum malaribus suis contuate Eliam bomnes nouo M anica per μιν tutem soliti erant bιlua a
102쪽
uuenM,Iunt i ,σ per latrociniasotists, quam bonis artibus ad impe- via, ct honores nituntur: proinde qua prstata re coiisulatus, atque .lia omnia huius emodi per seipsula .rict Magnosea nouperaude hati Hur,ut eorum,qui eas tinent, utus est.
Iam veniamus ad T citum, qui Salustium est in eo dei ἀυtriusque initii argumento, eiusque varietate, ut mihi quid evidetur, imitatus. Stante, inquit, re publica res Populι momani non minias lιbe . quam eloquenter memorata sunt ea colla a Mna etiamsi magniIcriptores ρο elara ingenia cesserunt, corrupta est multis modis veritis, quam mihi furactam fore polliceor. Sunt autem in utroque
proemio he partes similes, aut verius e dem. In annalibus docet quandiu uerax & incorrupta Romana historia suerit
his verbis. Veteris reipublics pro pera vel aduersa claris scriptoribis memorata sunt temporibusque e fugUι dicendis non defuere decora ing nia, onecglsente adulatioηe deterrerenturi In Histor. 'st con tam urbem septingentos ta vigintiprioris aeui anno, multi autores retularant: dum res Φopuli Romiam memorabantur pari eloquetia ae libertate.Tostr bellatum apud Etium, atque omnem potestatem ad νnum conferri pacis interfuit,magna illa ingenia cesset λIn Annal. Sic a fit caussas temeratae veritatis, pretes adulationem, de qua supra erat dictum. Tiberij, Caiiq; γ Clai
uir, ac Neronis res florentibus ipsis ob metum false postqua occiderant , vecentibus odiu composita sunt . In Hist. Simul veritas pluribur modis instactu primilm institia rei publ. νt aliena , mox libidiue Uentandι, aut νβrsus odio aduersus d
In Anna L proponit materiem operis, & fidem profitetur
ad hunc modum. Consilium mibi pauca de e gusto, o extrema tradere: nox principatum riserinta cetera sine ira, ta studio,quorumicaussas procul habeo. i In Histor. 4 ibi si alba,Otho, Vitellius nec beneficio, nee iniuria e gniti. Dignit tem nUram a Vespasiano incboatam,d Tito auctam,a Dumitiano longius provectam non ab erim; Sed incorruptam bdem pro fessi nec amore quisquam, sine odio dicendus est.. Haec sunt virb
103쪽
que initio communia. illa iam propria singulorum, quω
praecipuas reipublicς mutationes an V.C. usque ad Actiacam pugnam enumerat in ipso Annalium , ut ita dicam, vestibulo i at historias ab ipso earum argumento exo
Qus aulcm de Augusti temporibus dicit ustiue adeo sue
varia, ut etiam discrepantia videantur. Extincto enim Antonio annos quatuor dc quadraginta solus imocrauit Augustus.Si igitur postquam bellarum cst apud Actium,magna in senia cessere, qui fieri potest, ut Augusti tempora dixerintΘSed constat sibi ipsi Tacitus,& hoc dicit,ex quo Actiaca pugna Antonius cst ilictus,& Augusti unius nutu, atquc impc'rio geri coepit respublicai Ex illo fluere, ac retrosublapsa referri i , icςpige praecIara illa ingenia, & paullatim gliscente adu latione esse dilapsa.Quamquam igitur qui Augusti tempora
dicerent, non desuerunt, quo tamen quisque recentior, cosuit minus liber. Qua adductus caussa Tacitus, quamquam non sola pauca de Augustis, eaque e trema tradidit. Hic Animaduerto solam assentationem eXcius sententia Augusti temporum historiam corrupisse. Res authm Tiberii, Catiaque S successorum.quo minias uercyosteris traderentur, secit praetcrea metus,atque Odium , ut in annalibus tradit. At in historiis laeta odii, atque adulationis mentione de metu silet,eiusque locoinstitiam reipublicae utrilans conmremorat. Ab odio tamen atque adulatione pleraque Gnani orta mendacia satis indicat illis verbis.'aneutras cuia posteritatis inter infenso s,vel obnoxi . Ambitionis autem S liuoris collatio in historiis posita,nulla est in annalibus. Discrimen ii iter cetera vel tacente me satis clavum: quia enim oditatque amoris caussas in historiis procul non habet, plutibus uertas
mendacii susp&iouem a se amolitur. Aliud postiemo hist
104쪽
Harum opus si vita suppeditet,pollicetur; a quo promisso in annalibus,quos senex Icripsit, abstinuit. Haec tantum eram pollicitus in capitis indictaed libet auctim loco,aut v I - Σ uciba Photu in bibliotheca in medium aGrre, eX qui bus & proemia Theopompi atque Ephori historiarum fui flesii nillima, & huius iri causia coninibit. Cum ergo auditum
ab utroque Isocratem dixisset,A propositam utrique a magistro histori .ae materiam liqc addit. διεκα τα
VA MQVAM micitae erant in ItaIIa v bes inter amnes sitae,non omnes tamen dixe nint Latini Interamnas, sed quibus nomen id fuit,a situ fuit. Tria vero apud veteres in ν, Italia opida obseruaui hoc nomine.ut in duum sis regionibus, ita uariis cognominibus, quorum chioin ueterum scriptis occurrunt frequmter, terdum raro,atque ideo est uetustatis tenebris prope obscuraetum.Via Latina ad confluentes Lisis & Casuri fuit Interamaia Latinarum urbium vitima, quo M. Valerio, P. Decio C ossicolonia Romana est de et L Autores Liuiuslib.ix.dem. Strabo lib. v. abi. Colonis Llainatibus aut Lirinensibus cognomen fuisse intelligere cst ex vetere inscriptione,quara edidit Pami iniuS.
P. T V R CIo P. V. SEVERO II VIRO CVRAT. REI P. IN TERRM NATLIRIN. EORUMDEM PATRONO COL.
105쪽
nuius urbis,quae iampridem interiit,ruinae ad Lirim laodierioue ostenduntur. Altera Interamna erat Vmbrorum Nare Flumine cincta eodem, quo ciues, cognomento Nahars, de qua hςc extat vetus inscriptio, quam Aldo Manutio de-
IMP. CAESARI DIVI in ' TRAIANI PARTHICI riis so'' FI L. DIVI NERVAE NE P. B estia TRAIANO HADRIANOAV G. PONTqF. MAX. TRIB. POTEST. COS. II. P. P. III. VIR. VIAR. YTAMUDIUS PALA N. GRAIU SPVIENNA. L. VAL: 1. OV F.
TYRANNUS INTERAM M. N AH ARTI O J VL TL F. STE L.
O: TAMVDIVS. S. F. .re ARRIUS IRE A TE FAC. CVR. a Interamnates NarteS memorat, It mittam coetios . Plinius tib ii; cap.xiv. Haec urbs hodieque floret, vulgoque Te hi vel Terani appellatur.Tertia Interamna erat in Piceno ma ro Praecutinorum ex Ptoleme lib. 3.Geograph.cap. ρομmoequam Palestime cognomine a ceteris discretam satis aptaseex1ibro de liniitibus agroruin ubi de agro Cingulano
crure uarib possidetur, similest Interamn estina P cem. Vbi testendum Palestina recto casu docet,ub solum cognomenti ratio sed alter etiam eiusdem libri locus, via ramo novi bupra, in scriptum cst, scd ne P ina Picent,' uridem Alphabetiea serie.Sed corruptuSest, ut Glii quidem videtur,lacus ab iis quillaec stagmenta xumis aut ibus inunum collecta digeslarum arbitratu suo, & non Te
106쪽
ramne,sed Interamna est verum Coloniae huius nomen. NaColoniam fuisse ex utroque horum laris intelligitur. Ventur hoc urbs in siegno Ne politano, S Te Amo vesatur νQuae vox propius,qtaam, I erni accedit ad vetus nome. Si acit in Abrutica, ut nunc appcllam, quod Piccnum veterib USsuit,ad confluentes Viciolae,& Tordinuhunc Plinio Iuvena iurii esse uolutar Eius piis cum nomen adhu gnoratur. Mihi a ruandovenit in mentem suspicari, ut earum, qua S i
pra memorauimus, vibium altera a Nare, a m Mtera, Vetra
oue assumine ad quod erat sita,cognomentum lumpiit, licInteramne huic Palc stilas a proximo fluuio impositum cognomen :nc que hoc solum ed ciues quoque Palestinos ele Lappellatos,& Interamnam Latinam Lirinatem dictam steramnae V nibrorum exemplo,ut cum ciues, tu id Vr S distemerentur a ceteris uno eodemque cognomine. Alios ab
his, quorum est a nobis mentio fusta, interamnates colloc re uidetur Plinius in Sabinis lib. ii cap.xii. sed eum memo- 'ia lapsum veri admodum simile est,cum Nahars Interamnasta sit in ipsis Vmbrorum & Sabinorum finibus; & us sit inter autores de regione, in qua est collocanda. Liuic uidi quod urbs utrinque cingitur Nare, clui Sabinos diuidit ab Vmbris. Quamobrem eam utrique sibi uindicant. Appedix huius capitis erit Interamnanas terras ab Alexandro Scueqro in oratione de rebus a se gestis contra Persas Lampridio teste, vocatam ibisse eam regionem quae quod hinc Euphrate, inde Tigri alluitur dicta est a Graecis Amphipolim ab Agnone Atheniensi coditam in Thracia Olympiade.lxxxvi. nomen habuisse a Fluuio Strymone, qui mytrumque latus cingebat autore Thucydide lib. iv. & S;
107쪽
Huius Deae nomen Latinum inuentirari atque illustratum . caput XXII.
i V o D vlu urbibus uenit, ut nulla sit usque adeo freques,& ciuibus reserta, quin aliqum incolas alat,& peregrinos, quos aliquando ciuitate donatos non ipsa sibi gignit,sed aliis ge nitos occupat; id accidit in qualibet lingua quamuis ubere & copiosa: nulla in enim quae non ab iliis Quaedam mutuetur, quae deinde non origine, sed iuuenicie sua.Nos Itali quam multa a Gallis, ab Hispanis, a Gotthis, atque ab ipsis adeo Arabibus habemus Θ Nam Latmς qui' dem propaginem esse linguam nostram apud omnes inconsesso est.Latina ipse multa hausit c Grςca, haec porro ab Hebraica, Syriaca, Aegyptia multo plura, quam prς se torat.
Soli enim ex omnibus Graeci latcri quodammodo erubescunt linguam suam uoce uti aliena , & aliquando adeo Κυτα κη, stibique sufficientem non esse, ut, quod ille ait apud Plautum, suo sibi succo uiuere possit.Quamobre,ut solentula Marii,uoces infuscant, inque eo intendunt omnes Industriae neruos,ut mentita earum origine veram obscurent, at ue obruant.Hic irritus eorum conatus sexccties a me apua Grammaticos est obseruatus. Illi enim census nomen απε
tamen postremum Hebraicae, aut Syriacae linguae pr. prium esse,ut rcliqua latin, luce incridiana clarius est.Detur tam haec orammaticis venia,ut voces alienas, tuas mala fide polsdem, videri velint suas, eiusque ariis,ouam profitentur, stanes patere quam latissimc: quid philosophis faciemus,oui de vocibus digladiantur, & certo alienas lingus sus vindi-
108쪽
cani3Quam ad philosophiam accessionem hac ratione fi ri dicemusὸ & pugnant tarinen ut pro aris & socis. Ne multis aut recensendis, aut refellendis sim longior Hunum mihi in praesentia proponam, cui respondoam ab co reliquos lector discet. Is erit Plutarchus in libello de Iside & Osiride , qui dum Isidis nomen Grccum esse pei suadere nobis eniti
neque hilum proficit. Nunc enim τῶ ἄνα originem debere
vult, nunc τω ειδενα aut in ἰσασθαι, nuc Utrique. Ego vero
in Isidis nomine τοὐιεναι praetUr unam litteram reperio nihil, quae si ad veram nominis Originem indicandam cst fatis, iam nulla erit vox,cuius etymologiam no facile quiuis possit indagare. Ad alterum vero illud etymon quod attinet, quis fieri posse neget,ut Graeci in tanta linguς suae copia vocem habeant aliquam, que accedat proxime ad aliam alte rius linguae,& cognationem cum illa habere videatur, cum reipia habeat nullam Siculum piscatorem accepimus Suis proconsulis adeo similem suis e,ut ob eam caussam vocata
in dubium suerit matris eius pudicitia. Quidni hoc ipsum aecidat in linguis, & Aegyptia vox quasi parentem Gra eam habere falso videatur Cum prς sertim Isidis nomen certam apud Aegyptios habeat Originem, & antiquam sumificci Diodoro teste libro primo. Quibus adde Aegyptiam hanc
deam esse,& in Aegypto natam, ut non magis Graecum sit Isidis nomen, quam Isis Graeca. Teneo te laquies: lsis enim Graeca est. Ain vero Θ Graeca inquam, Asopi filia a Iunone zelotypa oestro acta in Aegyptu. Papae. Ego vero a Cleincia
te & Diodoro indiustus multo Isim hac Asopi filia antiquiorem putabam,& si par fuisset, Cererem potius, ut Stephano ct aliis quaplurimis placet. Sed possumusne scire huius Asopi filiae nomen. Io est. Non lsis igitur. Isis quoque postquam relata est in numerum deorum. Vbi Θ in Aegypto. Cum primum igitur buccula illa vestra,qus speciem hominis iampri
109쪽
dem exuerat, diis alcripta est, tunc etiam Io in Isidem muta ta:ut illam conservarunt Acoyptii, sic Isidcm sccc runt; vi illorum beneficio colum, ita ta nonicia habet. Stat leprimam me,nec immorabor diutius in aperto mc ndacio rcsellc ndo. Vnum hoc addam Apollodor si bibliothccs lib. a. tam apote mentiri non ausum hςc sc ripta reliquisse Io ατο Io
est, Latinos cognito huius ilcar sacra mystica esse, di longe maximam philosophis partem illis contineri Erudnam camat, crudi edo vocasse. Vetus Gloss. Erudnae I δορ. Latinum hoc Isidis nomiae primus ego ,ini fallor, e vetustatis tenc bris eruo atq; hoc Plutarchiloco ex eo te libro de Iside & Osiride sub in tiu illustro.θ-ὐ Θεραπνευεις σο*nν αφι
tur in candem sententiam. Quibus adde ex e , dem Plutarcho solitos Aegyptios Isidem crebro appellare Mineruae nomine, idest Sain, quς dea patrona, &pra es habita est bon
110쪽
ιnterpretatum videri. Is Iocus illustratas .
O BILl S est,& a multis tentatus luc Tibulli locus, de quo disputare statui in prςsentia. Nam & Muretus,& Achilles Statius,& Lipsus, Deus bone qui viri3viam nobis aperire ad sententiam eius assequendam sunt conati:post quos admouebo ego quoque ad eum
manus,no Ut cum illis certem, ad quorum cruditionem vicaudeo auspirare, sed ut illustrem pro virili mea bonos autores.Tibulli versus hi sunt.
Haec tibi vis quondam nunc stater, easta Neaerata sitit, ct accipias munera parua rogat. Teq, sivis iurat earam magis esse medullis siue sibi coniux,siue futura soror. Sed potius coniux. Huius spem nomiοιs illi Auferet extincto pallida Titis aqua.
Muretiis id quomodo accideriticoniectura se assequi negat, ut qui antea uir suerat, nunc sit frater; idemque speret, que nunc soror est,aliquado coniugem sore. Docet Lipsius fratres olim a puellis appellatos amatores suos, quibus dare consueuerant: Sperare autem Lygdamum sore,ut Neςra amica secum legitimis nuptiis copularetur.Imo,inquit Statius in cominent.in Catullu, fratris nomine poeta castum atque integrum amatorem significat. Sed hanc illi sententiam Lipsius cripuit ueram et se.Quamobrem in comm.in Tibullupalinodiam canit,& fratrem idem ait hic valere,quod moechum. Ego dicam primum de uiro. Spopondc rat Lygdaino Negra se illi uxore sutura,sed antequam id fieret,nautata senN a ten-