장음표시 사용
191쪽
Dinumentaria Roman. largitione. 3Iest expres a sententia, ut de industria id factum videri possit,aut saltem cassis industriam imitatus. Vtut est,mbrum in modum his confirmatur eorum sententia,quilo. cum hunt Salustianum ita legendum putant, ut eum nos describendum curauimus. in quo sequuti etiam sumus aliqua ex parte impressorum ante hos CXXX plus minus annos codicum fidem, in quibus ita est.. orierepentina inafrumentaria Iege munia vestrapensantur,qua tamen quinis modys libertatem omnium aestimavere,qu profecto non amphus possunt alimentis carere. Nama ut Illis exiguitate mors prohibetur , escunt viresd sic ne absolui cura familiari tam parua re ignaui qui . tenuissimas per- frustratur. Qiuar in his bene habent,in recentius impres.sis codicibus deprauata reperias ad hunc modum. Cum tamen qui has modis libertatem omniam Mimauere. Ex reliquis, ut sunt a me interpuncta & restituta,haec eruitur neque absurda,neque obscura sententia. Vt eorum, quae
in publica custodia retentis ministrari solent, alimento. rum exiguitate, ita hac quinque non amplius modiorum largitione nihil aliud quam mors prohibetur; cum tam paruus frumenti modus neminem liberet cura rei familiaris: nihil aliud quam lanescunt vires, cum ignauus qu que cita lego. puto enim inflexam virgulam, quavs significatur, librario litteram i visam esse 9 tenuis. sima spe frustretur. Neque haec solum translata sunt a Demosthene in eam concionem,sed alia non pauca; praecipue autem quae superiori b. vcrbis statim subij ciuntur.
tamen quamuis ampla, quonta erutri, pretium ostentaretur, curus torpedinis erat decipi, es vestrarum rerrem ultro iniuria graiiam debere ' item illa de paucorum dominatione sub concionis initium. Σμι per militare no
men aeraraum,exercςtus, regna, prouincias occvavere, T a
cem habent ex spolys vestris: cum interim more pecudum
vos multitudo singuus habendos fruendo praebetis, exuti
192쪽
emnIbus , qua maiores reliqAere . Quae partim expressa sunt, partim adumbrata ex uno eiusde orationis loco Κυ-
χροαριν προσοφειλήτε. Bona omnia in eorum, quι rempublicam
ad niserant , sunt manu , se per hos omnia geruntur. Vos
autem populus enervati se spoliati pecundis, socijs, in fa- muti or accessionis loco inis, quo omnem ignautam severat,eorum ipseorum,qua ve a sunt, gratiam inseger debetis. quae postrema verba adduxerunt me aliquando ad suspicandum, legi posse apud Salustium vestrarum reram v tra iniuriam gratiam debere, ut expresIa sit vis verbi προσοφειλων. idest non solum iniuria non commoueri, sed gratiam praeterea debere. erumtamen nihil muto. Iam ad S. C. redeamus factum in Catonis sententiam amno V.C DCXCI. Cum enim metuerent Patres GCaesarem,quem in praetura studere videbant rebus nouis , de plebem solicitare, iuerunt frequentes in Catonis sententiam suadentis, ut quando superioribus annis Resp. m gnum ex frumentaria largitione ceperat fructum, tollatis repente hoc remedio in tranquillum omnibus turbis, ea denuo Caesaris conatibus obuiam irent,occupatosque animos pauperiorum hoc munere sini conciliat ent. quo
facto Caesaris spes in ventos abiere, nec moliri quidquaa usus est. Plutarchus id prodit in Catone his verbis.
1 gitionis experia. Nam Lipsium non audio ἀνέμ-ν in Lxum vertentem denuo frumentum darer. Annuus sumptus
193쪽
De frumentaria Roma .largitione. 33 erat ille quidem talentum. M D L. Sedhac humanitate or b neficio minis issis aperte discussis &c. Idem in Caesaris vita.
collacatam Caesare spe, reliquae multitudini seubdebat faces, quiae mooretur noui; persuasit Senatui, ut menstruum illi frumentum dimi erra. quae accesso fuit septingentarum quinquaginta myriadum s siue secternum trecenties I ad reliquos sumptus. Eo consilio magnus, qui tum omnet inuaserat,metus aperte sublatus est,plurimumd de Caesarispotentia detractam. In his duobus locis tria sunt maxime digna,quae animaduertantur. Primum pecuniae vis effusa quotannis in has largitiones,quae sunt DCCL aureorum Miltia.Singulae enim Graecorum myriades mille aureis nostris scutatis respondent. Deinde Catonem fuis
τοι Θον εἰς το σωρμον. Non enim hoc dicit, luisse per ea tempora Ἀλον ut ita dicam ) νεμητον. idest multitudinem , quae frumentum de publico acciperet: su a se autem Catonis turbae etiam egenorum, qui erant πι rni,& largitionis huius expertes datum . Potest enim haec quoque sententia exprimi ex illis verbis. sed negat fuisse tunc vllam in Republica frumentariam largitionem. Id Iuli intelligi ex eo, quod sumptum in eam factum non ajs impensis accessisse dicit, quae antea fierent in frumen tum,quibuscum si ulla fuitat largitio,conserenda*ralit;
cessario fiebant in Republica. Sed & in verbo
194쪽
vII. 3 , Vincenti Contarent intermissae ac repetitae rei significatio est. Postremo no
tandum utrobique verbum επεισε, quod Graecis interdum suadere. sepius tamen persuadere significat: notanda verba, quibus clauditur uterque locus,quod iis quasi
testibus omni exceptione maioribus probetur, non modo actum esse in Scnatu de frumento distribuendo, verum etiam reipsa fuisse distributum. Quod si quis est, cui hoc videatur obscurum , quamquam reapse clarissimum est; nullas profecto in his Plutarchi verbis, quae
in ciuilibus monitis leguntur , tenebras offendet.
poribus cum videret esse periculum, ne plebs a Caesare solici. tata ad muIandam Reginormam prolaberetur, per siua sit Patribus, ut S.C. fieret de frumento tenuioribus distribuendo . idque distributum omnem sedauit tumultum, or seditionem
repressit. Illud minus liquet, quod est vel praecipuum , fueritne haec lex diuturna, & rata usque ad Clodiam. Non suilse diuturnam, sed annuam suspicari quis posset, eo quod praetore Caesare imminebat Reip. periculum;ne
se plebi rerum nouarum auidae in tanta potestate seditionis ducem praeberet. At ex praetura ulteriorem Hispaniam sortitus, neque more, neque iure, antequam prouinciae ordin arentur, profectus est, ut prodit Suetonius Cap. XIIX. ita ut in urbe turbare absens nihil potuerit eo anno, & magna insequentis parte, quae in reditu ad urbem consumpta est. Contra diuturnam legem hanc fuisse indicare videtur Plutarchus, qui sumptum scribit fuisse ἐνιάυοπον aniniuersarium, & factum, ut ipsemet interin pretatur , ἐνια-ῖ quotannis. Et fuit sane Romanae prudentiae prospicere, quantas ille turbas esset daturus, qui praetura
195쪽
De frumextaria Reman. largit. 3 y praetura turbulentissime gesta, in prouinciam ad eum, quem dixi, modum esset proscctus; & largitione plebis
animos optimatibus deuinctos tenere.Sed & Cicero productam esse usque ad leges Clodias hanc largitionem significare videtur ad Atticum li. epist. XlX. ubi narrat, ludis Apollinaribus Curioni filio in theatrum venienticum ita plausum esset, ut salua Rep. tulisse id Caesarem grauiter, & fuisse, qui ob eam caussam Rosciae legi,etiam
frumentaria' minitarentur. Et si hunc locum qui expenderit diligentius , is non facile statuet, utrum de lata iam lege, an de serenda haec Cicero scripserit. Quod si latam
significat, utrum ea sit, de qua disputamus , an alia qua 'piam. Me quidem ancipites in diuersum trahunt coniecturae. De lata iam lege loqui Ciceronem suadet Roscia, qua frumentariae iungitur, & perlata est ante aliquot annos, quam haec scriberentur. Esse autem eam legem frumentariam id ipsum , quo de agimus, S. C. ut suspicer, iacit mirum scriptorum omnium,quod quidem hactenus animaduerterim,de lege fi umentaria inter hane& Clodias interiecta , silentium . iacit breue spatium temporis, inter has elapsum, quod triennium non amplius fuit. facit desultoria, ut ita dicam, Senatus leuitas;
ii quod populo dedit, mox eripuit, ut non multo post
redderctur. Nam S. C. ' quin legum nomine interdum veniant, negari non potest. Aliae rursus ad aliam legem ante Clodias latam ducunt coniecturae. Quis enim minus proprie hic accipi legis nomen praestare audeati' Nec si nullius praeter hanc legis mentio reliqua est,potest continuo confici nullam iuisle. Multa enim sunt ab ijs, qui ad nos peruenerunt, scriptoribus praeterita, & quaedam adhuc in tenebris delitescunt. Vt igitur neque Plutarchus,neque alij prodiderint, sare consulatus candida . to,& nihil in summo magistratu non ausuro latam denuo frumentariam legem , tamen saepius expertam, S prope
196쪽
36 rincentν Contarent solennem plebis deliniendae rationem in tanto discrimine esse neglectam credi vix potest. Cum presertim Caesarem consulatum petentem numaria etiam largitione I gibus vetita optimates sibi oppugnandum putarint; ne Catone quidem abnuente eam largitionem e Repub. feri , ut est apud Suetonium Cap.XlX. Ad extremum, ut Cicero ait, nemo doctus unquam mutationem consili, inconsumiam dixit esse. Non modo autem de iam lata lege, verum
etiam de ferenda haec accipi possunt: ea scilicet, quam P. Clodius auram popularem captans, & studium plebis in tribunatu sibi mandando iactaret; quam Caesaris amici negarent se ferri passuros. Quamquam enim scripta est haec epistola Cariare ipso & Bibulo Cossi post ludos Apollinares qui ex vetere Kalendario fiebant pridie Nonas Iulias, & Clodius eo tempore nondum erat tribunus pI. creatus, comitijs dilatis a Bibulo in mensem Octobrem , ut est in XXI eiusdem libri: is tamen Cerealibus Aprili mense iam se tribunatus candidatum professus erat, ut ex epist. VIII. intelligitur. Quamobrem fieri potest, ut Caesaris amici, aut Clodium se de sententia deducturos.
aut tribunum inuenturos; qui intercederet, minitarentur. Quae igitur ambiguam rem faciunt, haec sunt. Neque tamen dissimulabo, quae pro S.C. rationes afferuntur,eas mihi firmiores videri. Quibus accedit, quod dubitari non poterat, quin Caesar breui consulatum peteret. Quamobrem patribus faciendum fuit, ut bene coeptam largitionem perseuerando,illi aut ad magistratum,aut ad res nouas in eo moliendas praecluderent viam. Cuius au tem stultitiae fuisset Caesaris amicos id se populo erepturos minari, quod in populi ipsius manu & suffragio situm esset 3 Tandem leges Clodiae virum fuerint eo tem pore iactatae, an non fuerint, obscurum est. Leges Clo- VIII. dias appello, non legem. Duas enim fuisse reperio frumentarias eodem anno latas,non unam ut plerisque omnibus
197쪽
De amentaria Roman. largitione. 3 7
nibus hactenus persuasum suit. Nisi me forte Dio fallit, apud quem lib. XXXuX. in actis anni DCXCVI. haec le
guntur. όουν Κλούιος το Hτον προῖκα. αυΘώς διενειμα-το γὰρ μετρεισο era τοῖς αμποροις τουτε rαουινιου Πισωνος υπατουοκότων εἰσηγησα. . Clodius igitur frumentum denuo
gratis diuisit. Tulerat enim ad populum, ut daretur pauperibus, cum primum Gabinius o Pis consulatum inierun/.αυΘις dicit, rursus legem posteriorem significans,quae lata est de publico frumento, quod lege Sempronia semisse ac trientibus ad eam diem datum erat, gratis dando . Non enim suasu Catonis plane donatum erat; id quod suspicatus est Lipsi uian Admirandis . atque haud IX. scio,an hoc illi Dionis verbum, quo ego errorem conuelli puto, ad errandum ansam praebuerit. Neque enim ipse aperit, qua nitatur coniectura: & apud alios scripto res frumenti a patribus gratis dati nec vola, ut aiunt,nec vestigium est. Dedit iterum Clodius gratis ex Dione,an te igitur gratis datum erat. falsum est. Cur enim Plutarchus impensarum mentionem facit Z Cur lege Clodia priore gratis datum non est Θ Cur remissos a Clodio,non a patribus semisses ac trientes quaeritur Ciceroὸ certe
illi praeivissent,quod hic sequeretur. Clodia lex prior,sivsque ad eam ratum fuit S.C. aut de perpetua frumentatione,aut de maiore pauperum numero ad eam admiti do,aut de utroque; sin ratum non fuit, insuper de reuocanda largitione lata est. Utraque lex in annum incurrit V.C. DCXCV ex fastis Capitolinis, ex Dione autem in annum DCXCVI. Gabinio & Pisone Coss: qui Caesari & Bibulo successerunt. Inuenit scilicet Clodius lege posteriore, quid largiretur. quamquam M. Livius, cum Ieges suas ferret,atque inter eas seu mentariam, iactare so litus fuerit, Floro teste, nihil se ad largitionem ulli reliquisse is si quis aut carnum diuidere vellet aut caelum.Restabat effundenda largitionibus quinta prope pars vectigalium s
198쪽
Vmereri centarens lium,quam Cicero in Sextiana amissam assirmat hac lege. De publica hac iactura quaeram alias opportunius,atque accuratius: nunc satis sit intelligere eo maiorem suisse, quod viguit haec lex omnium diutissime. Cum enim reluquar ad breue spatium temporis fuerint ratae, haec ad tria saecula fixa ct firma nomen solum amisit. Caussa diutumo itatis suit ambitio mater ciuilium bellorum, quae sunt extincta sunere &:clade Reip. Dum nemo parem seri, nedum priorem, atque ob eam caussam seruiunt omnes plebi miseris modis,& populi gratiam Rei p. incommodis aucupantur, non ausus est quisquam verbum unum fac
2 re de Clodia lege abroganda. De frumentarijs Frincipum largitionibus. po III. ERVM ad legis Clodiae diuturnitatem
nihil valuit aeque ac Resp.redacta in unius potestatem. Cassar enim rerum potitus animaduerso, quantum esset momentum
in hac largitione ad plebis animos sibi co-ciliandos,largiri perseuerauit, frustra tu dente Salustio,vt prouideret, uti plebs publico frumento corrupta haberet negotia sua;& frumcntum id, quod antea praemium ignauiae suerat,per municipia & colonias militibus daretur, cum stipendi js cmeritis domos reuertissent. Quin tantum abfuit,ut audiret Salustium; ut praeter congiaria, quae actis uno mense quattuor triumphis P.R. dedit, frumenti etiam denos modios viritim don rit. Sueton. Cap. XIIX. Popalo frumenti denos modios, ac totidem olei libras viritim diuisit. Dio lib. XLIII. σῖτον
'umentum insuper extraordinem atque oleum ibi spopulo
199쪽
De frumentaria Romam largitisne. 3 'ἀν gr. ubi hane largitionem aperte extraordinariam fuisse testatur. quod facit,ut mirer Lipsium coniecisse ordinariam quoque suisse modium denum. Quamquam autem in eorum, qui largiebantur, potestate erat ijs largiri, quibus collibitum esset; Caesar tamen ijs ipsis mensus est, qui publicum frumentum accipiebant. Augustus deinde patris consilium sequutus hoc quoque πολίτευμαx adhibuit firmandae dominationi; atque ut militem donis, sic populum annona pellexit. Dedit enim publicam; dedit priuatim coemptam; dedit frequenter extra ordinem in annonae caritate. Proditum a Dione est lib. LV. Augustum,cum fame ingenti premeretur urbs, donasse plebi alterum tantum frumenti,quantum e publico solita erat accipere. Dederat etiam multis ante annis quadruplum, cum VI.consul ludos exhibuerat pro Actiaca victoria,eo. dem teste lib.LIII. Quae largitiones fame vexante urbem ab Augusto sunt factae, eas complexus est egregie Suetonius Cap.XLI. paucis verbis. frumentum in annona aes cultatibus sepe leuissimo, interdum nullo pretio viritim admensus eu . In quibus verbis dignum est animaduersione, frumentum saepe extra ordinem venditum fuisse leuissimo pretio. hinc enim intelligere est,maiorem multo fuiLse publici frumenti numerum eo, qui abibat in largitio nes . Quae obseruatio Taciti locum,de quo disputabimus inserius, non mediocriter illustrabit. Augustum tamen& suopte ingenio,& cura tuendi principatus propensum
ad liberalitatem, cum multos magna quondam sterilitate ac difficili remedio urbe expellere coactus esset, imp tus cepit si umentationes publicas in perpetuum abolendi,quod earum fiducia cultura agrorum cessaret. nec perseuerauit, quia certum habebat posse per ambitionem aliquando restitui. Sueton. p. XLII. ab ipso Augusto hoc proditum scribit. Tot tantarumque largitionum memoriam consignatam ab eo monumetis breuiarij rerum
200쪽
4o Uincenti Contarenta se gestarum facile mihi persuadeo. Sed vetustas,cul In
marmora & arra, nedum in nos homullos ius est, inuidit nobis tam certa earum testimonia corrupto atque exeso magna ex parte lapide Ancyrano; perditis autem,omninoque sublatis e medio alieneis pilis, in quibus Roma erat scriptum. De publico frumento in eo lapide semel
tantum mentio fit obiter in capite, quod ascribam,cum de accipientium numero disputabo. De coempto priuata pecunia in eodem monumento haec leguntur.
ITERUN AERE MEO VIRIUM CONSUL UNDDCIMUM DUODECIM FRUM EN TATIO NES FRUMENTO PRIVATIM COEMPTO EMENSUS SUM.
Sustuli ex hoc fragmento insigne mendum, quod editio, nes omnes insederat,& pro illis verbis AERE MERVI. m. quae nauci non sunt, reposui AERE MEO VIRITI M. ut legi in lapide ipso Ancyrano audeo assi mare. AERE MEO fortasse dixit Augustus in hoc capite,quod insuperiore, EX PATRIMONIO MEO. Potest tamen hoc ipsum non incommode ad haereditatcs etiam referri, de quibus mox dicam. Robur ad ij cit huic emendationi, quod subijcit. FRUMENTO PRiVATi MCOEMPTO. bic enim curaui edendum in ipso fragmento, non COLUMEIO. ut viri doctissimi, sed hac quidem
in parte nimis religiosi. Parcenda haec religio est veterisbus scriptoribus, quia nobis tractantur: in his autem foedissimis vetera monumenta describentium peccatis procul ableganda. VI RiT I M etiam scripsi, vestigia sequutus harum litterarum VI. ET. atque ipsum adeo Augustum, & veteres scriptores, qui hanc vocem adhibent ad significandas frumentarias, &nu marias largitiones. Ex hoc igitur. capite ad eum, quem dixi, modum rostituto intelligimus,Augustum,quo anno XI consul suit,