장음표시 사용
71쪽
32 BRvNONIs Spr DELII LIgER completum perduhit, quid mirum si homines etiam in sententiis & faetis suis aliquando abe
rent , quae praesertim in tanta caligine accide tium & opinionum confusione vehementer laborant , ut taceam fortuitos etiam casus, qui incidere & bene meditata consilia interturbare possunt, ut Hippoc. I. lib. de morbis recenset qua dam mala, quae medici operentur prae insertunio. Scio maximi nominis medico in Italia contigisse, ut nobilem matronam gravidam esse non crederet, quae tamen infeliciter medicamentis
usa praescriptis paulo post: istum in utero habuisti se abortu conprobavit. Et Matthaeus
Curtius, quod Clementi pontifici ni fallor
diaetam, cui diu consueverat, immutasset, inconsideratius secisse ab omnibus doctis medicis judicatus est , & interitus ejusdem non minima causa fuisse. Sunt qui aliam etiam in medicis addunt causam, quod scilicet reperiantur nonnulli, quibus sileant ut plurimum minus prospere succedere curationes susceptae, quique minus sint selices in restituendis aegris. Atque hoc gφαΓν illud esse existimatur, quod in medico Galenus requitit, cum εἴφυιεν & felicitatem nemo tibi ipsi conciliare possit, sed aliunde possideat. Vulgus indoctum & litteratores quidam id fortunae tribuunt, quam sciunt eruditi esse pes accidens causam rHujusquc rursus causas ex coelis Astrologi deducunt , ut videlicet ille sit selicior medicus, cui
72쪽
Dg MORBIs INCvRABILIBUS. SI fellariam positus faustus nascenti. illuxerit, quae in isti etiam in specie definiunt , ad quorumententiam alludit Iuvenalis Satyra 7.
Distat enim, qua Sidera te excipiant modo primos incipientem Edere vagitus cst adhuc a matre rubentem. Uentidius quid enim' quid Tullivir an ne aliud quam
Sidus o occulti miranda potentia fati' Si fortuna volet fes de Consule Rhetor,
Si voles haec eadem Medicus de Rhetore festat secundum propositum nostrum loquar: Et idem Satyr. ult. Plus etenim fati valet hora benigni, quam A nos Veneris commendet epsola Phoebo. Verum talibus rationibus, quae saepe praed cantur quidem , sed sine satis. firma ratione, omissis, eas causas hujus rei inquiramus quae evis dentiores sint, ac minus perplexitatis secum trahant. Testatur igitur experientia, non quidem sepe, sed interdum tamen, a nonnullis magis prospere curari aliquot aegros, quam ab alus pa ribus , nec arte, nec scientia superioribus , quod mihi neque ad sertunam, neque ad altra, sed assalias tres causas reserendum videtur . .
Prima est fiducia & persuasio hominum, qua Vulgo plurimum tribuunt alicui, eumque in orct& oculis serunt, hunc omnibus prie ferunt , huic totos se committunt. Cui igitur multi plus dunt, ille plures etiam curat, inquit Hippocrates',
73쪽
magni enim momenti res est multae qae essea ciete, quod in aliis etiam negociis manifestum est, magnam habere fidem autoritatemque apud homines; nam in omnibus libentius illi obtemperant , & fiducia talis animum confirmat, spiritus exhilarat, spem excitat, totam denique corporis animique naturam recreat. Opinionis enim& phantasiae vis in proprio corpore multum UZIet. Hinc accidit, quod qui Principibus assistunt & in regum aulis vivunt, a plerisque plus scire putantur, quam alii in literarum ac itudiorum umbra obscuritateque abditi. Neque est quod hoc nostro tempore seri id miremur. Idem Galeni seculo factum ipsemet conqueritur, fueruntque Romae alii longe majore in precio & majore admiratione, quam Galenus , qui tametsi esset doctissimus ac Imperatoribus etiam carus , & operibus artis non obscurus, nisi tamen scribendo famam & gloriam
conservasset, certe vix nomine nunc notus esset
posteritati. At illa fiduciae, de qua dixi, & scientiae opinio ut plurimum non laudatis, nec imitandis artibus quaeritur: usitatum enim & fuit, &est. &erit, ut multi medici pecuniam potiuS, inanem laudem, deliciasque voluptatum suspiciant quam veritatis studium, ut si quis sapientiae quodvis studium serio sectetur, pro insano habeatur. Simile simili amicum. Mundus vult decipi & non recte judicat: aestimat ac commendat medicos ex octo , luxu & splendore vestiunu
74쪽
Dg MORBIs INCURABILI Bus. senpudentia, jactantia, scurrilitate in conversa- lone, ludis & compotationibus, audacia, adu-itione , & quo quisque est indoctior, co sere est
ratiosior. Talibus ergo artibus comparantur
ulgi studia atque applausus ; & hoc stulti pra-
in vocant eoque ut, ut cum homines aegrotare Ceperint, medicos advocent, non quidem optianos, utpote quos per sanitatem noscere nun-uam studuerunt, sed eos, quos maxime famiares habent, quique ipsis adulantur &cupidiatibus quibusvis indulgente Contra, quam ve-eres illi medici verba Galeni hac sunt ab AEscul iio oriundi, qui tanquam duces militibus & re- Ies sebditis imperare aegris voluerunt. itaque ion qui melius artem callet, sed qui adulari apius novit, apud istos magis in precio est, huic γmnia plana perviaque sunt, huic aedium sores,atent, hic brevi essicitur dives plurimumque,otest. Talibus dum sidunt vehementer homites, inque iis spem praeclaram positam habent, ton mirum est, si interdum in levioribus morbis liquid essiciant, ptieserti in cum inscitia etiam iudaces res effciat, ac tum sane, audaces, quodicitur, fortuna juvat, non quidem semper aut epe, sed interdum, nam Artuna incerta est dei stabilis. Huc accedit, quod iidem, qui tales medicosdmirantur , post unam aut alteram successus rosperi curam , sine modo rem praedicando mi lice extollunt, & famam harum augent, qui D occa-
75쪽
16 B NON Is SEIDELII LIBER occasioni similiter deesse non solent, sed insuper calumniis, quibus possunt, doctiores alios
Onerant, & hominum animos ab his alienare sa
Sed hamen male mederi nunquam utile aegris esse potest, quomodo igitur hos imperitos dicemus mederi morbis λ Dixi jam levioribus posse mederi interdum, quos etiam sepius alioqui natura ipsa sanat: ut, vulnera in sanis habitibus levi auxilio adhibito, pro detersione puris facile coalescunt, ita quidam periodici morbi, si vires valentes subsint, finem ipsi nanciscuntur expletis circuitibus suis. In hos & similes, si qui forte incidunt , putantur arte curavisse; incidunt autem
crebrius propter opinionem de ipsis conceptam. Sed audi Hippocratis de hac re sententiam ex libro de veteri medicina: Plerique medici eadem, qua mali gubernatores in se admittere videntur mihi. Etenim illi, cum in tranquillitate gubernantes deli quunt , non sunt manifesti: cum vero deprehenderit. ipsos pentin magnus 2 tempestra, palam jam conspι- cui sunt omnibus hominibus, quod ignorantia ct culpa erroris sui navem perdiderunt. Sic sane etiam mali ct plurimi medici, cum curant homines nihil grave pa- sientes , in quos si quis etiam maxime delinquat, nihil grave faciat. Sunt autem multi talos morbi, o mul- ιο sapius quam graves hominibus accidunt. In talibus sane delinquentes, non sunt manifest idiotis homini
76쪽
Dg MORE Is IN CURABILIBUI. Ticuo sunt, neque enim longe abstunt singulorum paus: cruces , sed brepi adlunt. Secunda causa est , quod nonnulli ingenio consit, parum videntur attenti ad artem estic, &xercitationi non satis diligentiae tribuere, & tibid prima statim conliliares non succedit, dili-:cntiam remittunt, neque de aliis, quae ars prae-cribit, faciendis amplius cogitant, sed negli-:cntius omnia administrant, quam oporteat, id-iue alii aliis de causis: vel quod nolunt valde,racticis negotiis se dedere; vel quod ingratitu-l1ne aut inobedientia hominum deterrentur; veliuod nimis distrahuntur cogitationes eorum Dultitudine aegrotorum , quibus adsunt, velluod desperatos casus ab aliis prius in pessimum latum deductos attingere verentur, &c. Ubi ontra alius minus etiam eruditus, bonus tamen, aeque ex superiorum familia , summo studio uncta inquirere, & licite circumspicere po- est, ne quid ex rebus necessariis omittat, vel exion necessariis adhibeat, quemadmodum leporela cochlea de velocitate cursus contendenti-γus apud Ssopum, lepus consulto tardans conentione atque industria assidua cochleae vin-:itur Duobus enim tanquam cruribus nititur mediana , neque solis theoreticis rationibus conten- a,insuper etiam practicas experientias particulatium requirit, & indefessam ad singulos casus intentionem.
77쪽
stium stulte hac sententia pro se utuntur, quod sine reprehensione serri non potest. Nam de omnibus eruditioribus proclamant, malos practicos esse, quia boni sunt theorici, ut cum ipsi, balbutiam sibi vero laudem practicorum impudentissime arrogant, asini ad lyram quod dicitur. Tenere hoc debebant, quicquid non ex arte fiat, & certis causis, id fortuito fieri.
Quamobrem, nisi quis causas & naturas corporum, morborum, signorum, remediorum, quam perspectissimas habeat, is nunquam secundum artis methodum, sed secundum fortunam& casum, & secundum causas vel nullas, vel alienissimas curationis modum omnem instituat, necesse est. A n vero hoc satisfaciat nomini & officio medici, judicent omnes qui possunt recte judicarc. Docuit hoc Galenus Optimum medicum eundem esse quoque philosophum, ac si ille non docuisset, ratio tamen ipsa nobis de- inonstraret. Sed longius quam constitueram di gredior. Tertia causa est, quod varia sint dona Dei. alium iecit ad docendum & speculandun aptio rem , alii δυωνιινφν σ3κm ad agendum praestantiorem dedit, & ut in aliis hominibus, ita ut in medicis quoque interdum punit certa peccata ,
me eos successus laborum suorum experiantur,
quales alioqui habituri fuissent. Unde fieri potest, ut doctissimus quisque non semper etiam . ' selia'
78쪽
Dς M ORBIs INCuRABILIBVs. 'icissime curet morbo affectos , praesertim lincurrant superiores etiam simul causae, pr
in vulgi scilicet judicium, & negligentia quae-m, atque non alacris ad practica medicinae,era , industria , sive voluntas medici. Nos itur rigamus quidem & seminamus, Deus -s dat incrementum. Inter Prophetas & Ap Olos ipsos quoque majora miracula faciendi testatem , & dona sanationum dedit his, aliis ni dedit. Quid itaque medicus consulat, aga re, ex arte mediocriter scire potest, & facerea od sui est: muneris: at eventum quoque prae-are , non in sua, sed Dei potestate situm est, sici omnium aliorum consiliorum το undum Pindarum, ἐν τά θεώ, consiliit. . Praeterea nonnullis etiam hanc crucem sere a m imponit, ut experiantur insignem & dete-andam ingratitudinem hominum, quorum peculis summo studio adsuerunt. In cujus rei consideratione saepe mihi in men invenit Cassandra Trojana mulier, cui simina sortunam medici multi sustinere coguntur, uae cum donum vaticinandi haberet, hoc tameni commodi additum erat, ut ne ipsi crederetur.3uod igitur & quantum operae precium tulit pnde veteres nonnulli simili calamitate adacti raeceptum hoc tradiderunt posteris: accipe dum
uore', neque hoc inhumanitatu est, sed nece Datis c justitia, dignus squidem est, qui operatur, mem' de. Et tamen adeo suaves sunt, ut Christianae
79쪽
pauperes, qui gratuita opera indigeant, sed di tissimi , sordidissimique plerunque , cum non ignorent tamen quid caritatis sit proprium, nena pe aequalita , & situm non quae rere, sed quod proximi est, & gratiam referre: 'Aυτά mi μορ- λωον, α με δυrηM. Sic igitur ajebam fieri posse, ut, praeterquam quod Deus quibusdam ad praeclarissimam scientiam non adjunxerit summam etiam felicitatem,
huic ipsi tamen felicitati,si adsit, aliquid decedere possit ob ingratitudinem & perversum judicium
hominum, quibus non injuria tardantur bonorum studia. Nam si omnis conditionis homines laboris praemiajuste exigunt & expectant, cur medico pio id facere non liceat, aut cur ille solus benes ciendo esuriat, cum mutare id honestis rationibus
Aliorum ergo, ut diximus, alia sunt dona, sed nos tamen hoc loco medicum perfectum, quantum fieri potest , praesupponimus, atque hunc ipsum ad institutum revertentes adfirmamus etiam nulla deficiente prosperitatisfelici' ,successus causa,tamen interdum labi&decipi, propter communem infirmitatem humani ingenii, neq; cuncta rectissime semper administrare posse: unde sequi
interdum soleat, ut morbo aegrotus non levetur. Hanc vero causam rariorem esse quam caeteras credere licet. Si enim medicus ex inscitia aut . malitia, aut temeritate aliqua aegro causa mali sit' - atque
80쪽
DE MORBIsΙNCvRABILIBUS. atque interitus , id jam non ad rationem hurnanae infirmitatis pertinet, sed alterius e si gene- .ris, quod tantum abest, ut medico excusatiCnem honestam adserat, ut etiam propter id jure ac legibus in ipsum animadverti debeat: & olim actio data est in tali casu: juvenis namque cujusdam affines medicum de corde accusarunt, referente Gai. I . progn .de quo deinceps jam verba faciemus. Hoc autem omnino multiplex est. Reperti sunt sane pessimi medici, aut medicorum nomen usurpantes, qui veneficiis usi h mines e medio tollerent, quique certis pactis daemoni malo obligati, septimum aut nonum
quenque, qui in ipsorum manus incidisset, inter- facerent, vel qui sponte etiam dataque opera pestis semina rebus contagio assectis propagarent , domosque a malo immunes lue illa infic rent , quod Patavii a 'monacho & medico ante annos aliquot factum est, qui sceleratae societ tis deinde poenas dederunt. De his igitur nihil amplius dicendum est, cum sit res illa manifesta Simpia,&causa interitus miserrimorum aegroruis Quomodo enim nisi Dei singulari beneficioj ex manu talis latronis, cui salutem suam etiam ultro commisit, incolumis quis evaderet De medicis
Wero aliis,qui ignari verae artis sunt, agamus,quo iam Culpa non raro accidere videmus, ut morbi ira natura leves ac mites ita exasperentur, ne ut
a deinde ope adjuvari queant, atque hac ratio-ic majus saepe a medicis talibus, quam a morbis