장음표시 사용
111쪽
,ε- De Generati O corrist. M. Per calorem di ponitur materia ad seipiendam formam ignis , qua tamen adu mente , calor non elat, sed remanet quasi quidam effectus talis forma. Rursus peto : sigillatio ista vel est accidens , vel mera denominatio extrinseca , quod fuerint in materia illa accidentia ;si primum, ergo remansit tale accidens , & sic non est facta resolutio usque ad materiam primam: si s Cundum nequit esse causa physicis dispositiva materiae ad alia accide tia , & ad novam formam 3 quod enim suit, de iam non est, nihil est in ratione physica , sed tantum in ratione logica veri, ae proinde nihil
potest physice produeere . Ex dictis
Pater, quod cum generatio sit vere,. de proprie mutatio ,, subjectum g
nerationis est materia, quae transit, seu mutatur de privatione ad so mam 3 genitum vero non est subjectum , sed terminus generationiS . Ratio ulterior est, quia realis mutationis termini a quo , O ad quem de-
hent esse ineompossibiles: sed incompossibilitas salvatur tantum respectu ejusdem numero subjectis ergo de bet esse idem numero subiectum iii te rations , dc corruptione: sed g nitum
112쪽
Di'. II. I. . v nitum non est idem numero in generatione, & corruptione, cum tamen eadem numero materia sit 3 edigo subjectum generationis, dc corruptionis est materia , & non genitum . ΗΟc totum expresse tradit Arist. hic text. a . dicens. En autem O materia maximὰ quidem , oe propridsubjectum generationis, O eorrupimnis susceptibile , modo autem aliquo is o quod i aliis transmutationibus , quoniam omnμωμbyecta susceptiva sunt contrairienuam aI
CVm ad generationem , & mr. , ruptionem substantialem disponat alteratio, Philosophus hie texta a3. de ipsa tractare instituit ipsam d finiens sic. Alteratio quidem est , qua maneηte subjecto, sensibili existente ,
transmutetur in eius passionibus, aut co tramiis , aut mediis .
Pro recta huius definitionis inte, ligentia notetur, quod alteratio potest accipi vel late, vel stricte. Late accipitur pro qualibet rei mutati
113쪽
ys De Generat. O corrupti Bel secundum. accidens , quo pactω lalteratur intellectus, dum sit de novo intelligens. Stricte accipitur, pro mutatione sub ecti in qualitatibus per se, & proxime disponentibus ad generationem , dc corruptionem subflantialem , quae propterea, solis codiporibus generabilibus . convenit . Hoc pacto disponunt solae qualitates Contrariae, aut mediae. Dicuntur qualitates contrariae, quae sub eodem genere maxime distant, & mutuo se expellunt ab eodem subjecto, ut ca- jlor & frigus , humiditas & siccb ltas, albedo , & nigredo, dc similia .. Qualitates mediae sunt quae inter comtrariaS continentur, atque adeo non maxime distant, ut rubedo, dc Viriditas, quae sunt inter albedinem , de nigredinem Sensus ergo Aristotelicae definitionis eii , quod alteratio . est mutatio de qualitate in qualitatem contrariam , aut medianJ , remanente eodem subiecto sensibili, idest toto, ad differentiam gener . tionis substantialis , in qua nQn r imanet idem totum , sed producitur
Dupliciter aecipi potest alteratio, scilicet secundum extensionem, vel .
114쪽
Di p. II. Quast. I. Isse nilium intensionem . Extensio qualitatis est motus , quo qualitas ab, una in aliam partem subjecti propagatur e. g. cum in ligno bipalmari calor a primo palmo ligni ad secum. dum palmum extenditur. Intensio, vero est motus , quo qualitas augeritur in eadem parte stabiecti e. g. cum, idem palmus ligni, qui erat calidus ,
fit magis calidus. Vtroque modo ac , Cepta videtur manifestum , quod sat motus successivus: experientia enim constat , quod lignum approxima- . tum igni prius calefit in parte viciniori, & deinde in minus vicina , atque adeo quod successive extenditur. calor. Similiter aqua igni super pin. sita, successive magis, ac magis cale , fit, atque adeo secundum intensa nem aIteratio est motus successivuS. iHujus successionis alii alias assignant, causas, sed probabilius est id prou unire ex natura ipsarum qualitatum quatenus qualitates, quae contrarium, habent, poscunt ex natura propria sita extendi, di intendi , ut primψε gradus disponat subiectum ad secun- idum , secundus ad tertium , Sc sic de reliquis, ultimus vero disponat im- , mediate ad formam introducendam. iDubb
115쪽
Dubitari solet a nonnullis, an m tus alterationis sicuti est successivus, ita sit continuus 3 eontendit enim Capreolus, non esse continuum, dicens , quod agens post singulos gradus qualitatis quiescat, dc disponat subiectum ad gradum ulteriorem . sed absolute continuum esse talem motum dicendum est; nam agens necessarium debite approximatum paseso agit necessario ; ergo non quiescit, sed continuate agit. Rursus in eo instanti, quo Capreolus dicit, agens quiescere, d disponere interea
subjectum, peto; vel disponit aliquid agendo, vel nihil: si aliquid age do, ergo alterat, de se ab alteratione non quiescit, sed eam continuat: si nihil agit, ergo non disponit, sed
manet otiosum, quod est absurdum dicere de agente necessario. Nec no- his repugnat Aristotelis auctoritas dieentis 3. Physic. text. 23. quod qui
dicunt rem eontinuὸ alterari , repugnant
manifestis; ibi enim non dicit Philosophus alterationem non esse continuam, sed solum dicit, omnem alterationem tandem habere finem , nec procedere in infinitum et omnis enim motus naturalis, qualis est al.
116쪽
Di p. II. Qua 1. I. a teratio, ordinatur ad quietem, in qua terminatur. His explicatis.
Vtrum intensio qualitatis fiat per addiationem gradus ad gradum.
SVpponit titulus quaestionis dari
qualitatum aliquarum intensione modo su perius explicato; experientia
enim constat , eamdem aquam, Sc. m
num paulatim fieri calidiorem secundum eamdem partem. quod etiam habet locum in qualitatibus , di subjectis spiritualibus, in quibus qualitas intensionem evidenter recipit; sic amor circa Deum paulatim fit intensior. Quare merito iam ab omnibus reiicitur sententia Gmstedi quodl. a. qu. 3. Durandi, Porretani,&Niphi, qui dixerunt, non dari qualitatum intensionem, sed imperfectam qualitatem destrui, di ejus loco substitui aliam persectiorem . Supposita qualitatum intensione, variae sunt circ
Prima est Thomistarum dieentium, intensionem qualitatis fieri per hoc, quod eadem qualitas indivisibilis, m nens in sua entitate, perseqius, & persectilis assiciant subjectum, seu magicas
117쪽
a2 Be Generat. oecorruptiae magis radicetur iri eadem parte subjecti. Inter se tamen discrepant in modo explicandi talem majorem ra- dieationem. Alii enim dicunt consistere in hoc , quod eadem indivisi-hilis qualitas secundum essentia is habeat in eodem subiecto diversas
existentias, unam alia perfectiorem, ita ut intensior sit, cum persectiorem existentiam habet; minus vero intensa, seu remita, cum habet existentiam impersectiorem ; ita aegid.
quodl. a. quaest. I . & Astud illo . Alii putant maiorem radicationem in eo consistere , quod eadem indivisibilis forma , seu qualitas magis , ac magis educatur de potentia suri
, ita Caiet. I. a. quaest. Sa art. 2.
Alii dieunt majorem radicationem consistere in hoc, quod eadem qualitas plus contrarii , & dispositionum sibi repugnantium expellat. Alii deis nique volunt consistere in eo, quod eadem qualitas persectius uniatur subjecto. lSecunda Sententia est eorum,qu i di- seunt, quod intensio qualitatis fit per hoc, quod gradui, seu parti qualitatis praeexistenti in subiecto, addaturalia , dc alia Pars eiusdem .qualitatis, sicuti
118쪽
sicuti cum ex divite fit aliquis magis dives, quando praeexistentibus divitiis, aliae adduntur, ita ex calido fit subjectum magis calidum, cum calori praeexistenti additur alia pars c loris; ita Scotus, Suares, dc Nom,
Dico , Intensio qualitatis non fit
per maiorem radicationem in subi isto , quocumque tandem modo ex assignatis explicetur talis radicatio, sed fit per additionem partis ad par- tem, seu gradus qualitatis ad gradum. Conclutio duas continet partes, ut est manifestum, ideoque prius prinhabitur, quod intensio non comitatin majori radicatione, deinde quod consistat in additione gradus ad gradum qualitatis. Probatur prima pars, de quidem,
quod non intendatur qualitas per acquisitionem persectioris 'existentiar. Primo, quia in sententia vertori nondi stinguuntur in re essentia , & ex, stentia, ergo est impossibile variari unam invarjata altera. Secundo quia etiam dato, & non concesso , quod distinguerentur in re essentia, dc existentia, per Adversarios existentia est intrinsecus actus essentiae: actualis ;crg.
119쪽
ergo est naturaliter inseparabilis ab
essentia : ergo fieri naturaliter nequit , ut in alteratione separetur una
existentia , dc succedat alia. Tertio quia talis existentia, vel est indivisibilis, vel divisibilis. Si est indivisi-hilis, di destructa priori imperfecti ri ponitur alia , sequitur , quod i
remissione, dum aqua refrigeratur, produceret in se calorem, sicuti enim
intensio fit per destructionem imperfectioris existentiae, di productionem persectioris ab agente calefaciente , ita remissio fiet per destructionem persectioris existentiae,& productio nem imperfectioris ab agente refrigerante, scilicet ab aqua; ergo aqua producet in calore existentiam eat ris imperfectiorem de imperfecti rem : ergo aqua dabit existentiam calori: sed dare rei existentiam est ipsam producere: ergo aqua producet calorem . Si existentia est divisibilis , de priori imperfectae additur nova pars, quae ipsam reddit persectiorem , idem melius dici potest deessentia qualitatis e. g. caloris, quia vitantur omnia inconvenientia hactenus adducta . Denique quia agens non est minus potens circa existentiam
120쪽
tiam quana circa essentiam sormael ergo, si simul inducit totam, & per- sectam essentiam formae, induceti etiam simul totam , & persectam
eiusdem existentiam, ergo salvari nequit ea maior radicatio per productionem persectioris existentiae.
Prob. II. quod salvari nequeat per hoc, quod eadem indivisibilis qualitas magis, ac magis educatur de potentia subjecti, quia talis forma, seu qualitas per Adversarios est indivisibilis ; ergo cum primum coepit esse in subiecto, mit educta tota depo- 'tentia subiecti alioquin in re indivisibili daretur, quod secundum aliquid esset educta , & secundum aliquid esset adhuc in potentia , quod repugnat rationi indivisibilis ; ergo nequit magis, ac magis educi: si enim tota prius educta est , quid est id, quod de novo educitur Respondent magis educi esse idem, quod magis, ac magis uniri subiecto. Sed contra; quia vel talis unio est indivisibilis , & ita destructa imperfectiori producitur alia perfectior; vel est divisibilis, & ita augetur peradditionem novae partis. Quidquid dicatur, recurrunt in ipsa eadem a B surda,