장음표시 사용
241쪽
tiam viventis.. Diees gratis supponi , quod hepar sit ossicina sanguinis. Resp. Multa sunt , quae manifeste probant in hepate sormari sanguinem. Primo quia nullum speciale munus assignari posset visceri tam insigni , quale est hepar, nisi assignaretur ipsi hematosis: sed diei nequit Naturam frustra produxisse partem tam insignem; ergo ipsi assignanda est hematosis. Secundo, quia certum est per venas me senterii tamrnbentes, quam lacteas deserti ad jecur materiam sanguinis '; ergo signum es nipso formari sanguinem. Tertio quia in eo viseere verisimilius est fieri hematosam , quo bene se hahente , bene fit hematosis, quo laeso, laeditur hematosis: sed hoc aecidit bene se habente, aut laeso hepa- te; ergo, dcc. minor e si manifesta. quia experientia constat, quod laeso hepate generatur hydrops, dc curata hepatis intemperie ni semper melior hematosis. Denique ibi est verisimilius generari sanguinem, ubi reliqui
fiant ex eodem chylo; sed atra, de
242쪽
flava bilis , S pituita , generantur in hepate , cum alibi non appareant; ergo ibidem verisimilius est generati sanguinem . - Hic Obiter notandum est , quod sanguis in hepate formatus antequam sua in vasa toti corpori dissirinsandus profundatur , a praedictis
humoribus repurgatur, nam atra bilis ad lienen transmittitur, flava bblis in cistim selleam detruditur , pituita vero non habet determinatum receptaculum , sed simul cum sanguine fluit in corpus universum, tallinquam vehiculum ipsius sanguinis , A temperans ejus calorem , donec in renum secernitur , & famul cum sero uniuscuiusque humoris proprio, in lotium erumpit; hinc fit, quod ex urina dignoscantur qualitates ino borum , quia haec iecoris, & humorum statum indicat. Ex dictis satis liquere videtur venas omnes primam sui originem ducere ab hepate, cum inde nasci debeant venae, ubi est principium sanguinis formativum . Et licet truncus venae cavae ab osse facto ad iugulum usque continuus sit totus seperatus ab hepate , dc adhaereat cor-
243쪽
di , videaturque propterea habere principium in corde , tamen obse vandum est , quod ex convexa pa te iecinoris prodit ramus in ipso hepate radicatus, qui supra inseritur trunco venae cavae , qui ramus est veluti radix venae cavae, ac pro inde haec vena debet beneficio talis rami suam originem hepati Fuit autem necessarium . . ut truncus ille esset duplo ma)or tali i ramo , quiae
est vas ad quod undequaque confluit sanguis, qui ad cor devehitur.
De augumentatione 'o generatione.
AVgumentatio vitalis est acquisi
tio maioris materiae quantae ut 'quanta est, facta per inito su sceptionem alimenti . Duo igitur consideranda sunt in augumentatione vita li. Primum est, quod fit per intro- fuceptionem alimenti, convertendo' ipsum in substantiam viventis. Se. eundum est , quod per quandam Veluti iustitiam distributivam, alimen tum proportionaliter , ordinatissime ad omnes corporis partes disi' pensatur, ut Omnes proportione imuicena
244쪽
vicem servata, simul augeantur. Per haec duo differt augumentatio vit, lis a non vitali , nam e. g. dum augetur aqua in vase , aut ignis ex lignis non fit talis augumentatio petintrosusceptionem alimenti , sed per iuxtapositionem partium , nec servatur proportio , dc ordo in augum emtatione, sed non viventia plus in una, quam in alia sui parte augentur , prout plus , vel minus materiae juxta unam , quam aliam partem ainponitur.
Ex dictis satis constat , quod tam
ad vitalem nutritionem , quam adaugumentationem faetendam , necesse omnino est corpora viventia
esse organica , scilicet instructa partibus heterogeneis , quibus tanquam instrumentis , attrahant. dividant , concoquant , dispensent alimentum per totum corpus , ac singulas eius partes servata semper earundem partium figura, dc proportione In iis
econtra, quae non nutriuntur , nec
augentur vitaliter , sed per meram juxtapositionem partis ad partem , cum nihil ex predictis fieri debeat , non sunt necessaria organa.
245쪽
i , De Anima Sicuti viventium proprium est
Per virtutem nutritivam , & augumentativam, conservare, & augere individuum, ita ipsis convenit per virtutem generativam propagare, dc quodammodo aeternare sui speciem, formando semen , quo individuum simile in specie producant. Definitur communiter generatio vitalis sic Est origo viventis a vivente , ut a principio eoniuncto in similitudine
natura. Dicitur origo viventis a vivente , quia cum generare lit vitaliter operari, nec possit haberi vitalis operatio, nisi a vivente, propterea nequit haberi generatio , nisi a viventeis. Dicitur ut a principis conjuncto , quia in genito est aliquid substantiae generantis, ideoque generans est cum genito coniunctum, sic cum planta gignitur de surculo alterius plantae , aut animal de semine alterius animalis, in planta genita est ,surculus ille , qui erat pars plantae generantis , in animali genito est pars illa seminalis, quae erat pars animalis generantis. icitur in similitudinem natura, quia scum generatio ex vi , dc natura pr pria tendat ad propagandum , quodam modo aeternandum ipsum
246쪽
Di p. III. Quast. I. I o generans , ex modo suo proprio poscit producere individuum, quod sit veluti alterum generans , atque adeo, quod ex vi formalis modi generationis dicat naturalem, seu specificam similitudinem cum ipso generante. Et hoc adeo verum est, ut etiam in genito appareant ut plurimum generantis lineamenta, inclinationes, imo dc corporalas defectus,& morbi , quare genitus ex pod grico podagra iolat torqueri, dc sic de aliis morbis observatur frequentissime subiici filios iisdem, quibus. subiiciebantur parentes.
ris naturalis organici potentia vitam, sensitivam habentis. Tres eiu praecipuae facultates, seu virtutes nudi merantur, scitieet te oscitiva rertur materialium , appetitiva sensibilium ex . praevia cognitione , loco moti ininu progressionis, vel saltem constrictionis, aut dilatationis in eodem loco . Tenet anima Tentativa me di
247쪽
rso De Animadium loeum inter . vegetativam , rationalem et ejus potentiae sunt iensus , ae propterea de his, de aliis ad ipsos pertinentibus agendum est.
quer, scit inet. visus , auditus νgustus , odoratus , tactus . .
Prob. quia tensus, nihil aliud est, quam propria animae sensitivae saeu tas , per quam Objecta materialia materiali modo cognoscuntur ι ergo tot sunt sensus externi , quot sunt obiecta, materialia propria , quae peculiari modo materiali cognoscuntur: sed haec sunt tantum quinque, nempe visibile, audibile, Od rabile, gustabile, dr tactile, nec plura , vel pauciora reperiri possunt sergo quinque tantum sunt i sensus
Ut totum hoc probe cintelligatur sciendum est, quiM sensibile dividi. tur in sensibile per se, de in sensibile per accidens: sensibile per se est, quod per propriam speciem , vel saltem sper speciem a se modificatam, mo- l
248쪽
Di p. III. Quaest. I. Isrvet sensu ine. g. albedo, & alii col reS movent 'culum, per proprias species . quibus adiutus oculus, im mediate attingit illos . Sensibile per accidens est, quod movet sensumn n per proprias species , sed tantum .per species alicuiust accidentis IIbi ranhaerentis , si me. -substantia nominis non videtur pecti iud tatione coli'u: smi inhaereritis c. Ru Ius leniabile per se dividitur in pr
prium, commune .a Proprium est
qudi unum tantum movet sensum,
DC ab uno tantum sensu attingitur e. g. color attingitur a sola potentia et visiva, sonus a sola; auditiva . Commune est, quod a 'luribus attingitur . sensibus e. g. Mura percipitur a visu, de tactus eiusdemque rationis sunt motus, quies, numerus, magnitudo, & similia. Iam ad intelligentiam rationis allatae advertatur, quod numerus sensuum externorum
non desumitur a sensibili per aceLitos, sed a sensibili proprio, de ideo
cictu m est obs ectet materialia propria.
t Senius. praedioli in omnibus animalibus runt eiusdem persectionis lubitantialis, de solum accidentaliter si sterunt ratione inaequalitatis , quam
249쪽
Isa Aurima. habent in temperimento primarimi qualitatum, quare vulgo circumse tur carmen illud. Nos aper auditu , lynx visu, agastu,
Vultur odoratu, pracedit aranea tactu .
Animalia , quae omnibus his se sabas praedita iuni:, persecta voeantur; quae vero. aliquo ex illis carent, aut per se impersectum habent usum
eorum, dicuntur irnperfecta. a
tuor , nempe . sensus communis phantasia , sive imaginativa , sestsemativa,& memoria. Sensus comm nis est facultas percipiens objecta omnium. sensuum externorum , de ea invicem comparando, diseernens
unum ab altero. Phantasia est lacubias componens, dc dividens objecta a sensu communi, di sormans ex eis varia phantasmata. IEstimativa est facultas , quae a phantasmatibus sibi obiectis progreditur per qua dam discursus similitudinem ad percipiendum aliquid ab ipsis disti ctum, sic videmus saepe bruta peti nutus percipere aliquid , disi ciuina nutibus , quare per aliquos nutus allieiuntur, per alios fugantur, quod est indicium , apparere illis , non
250쪽
Di p. II. 1 33 modo illos nutus , sed, malum, aut bonum a natibus distinctum, Memoria est facultas , ouecta praeterita recolens; sia videmus bruta determinari ad operationes praesentes auobjectis praeteritis .. .
DE sensibus externis In particulis
ri acturus a sensu visus initium ducam , quia hic ordine dignitatis reliquos omnes praecedit, cum versetur etrea obiectum , quod est praestantissimum, di ipsiam attingat modo minus materiali , quam caeteri sensus attingunt propria objectata; unde fit, ut actio videndi fiat inimstanti ad quamlibet distantiam- Insuper . visus prae caeteris a si bus ima. ginativam , & appetitum maximo movet, i undo NS .viissi stequentius
cisitamus, di appetimus , comerique propterea hae tensus maritae ad per tectionem cognosci i, Ucaturque
sensus inventionis . . - organum visus est oculus.. cuius
constructionem nosse,quia plurimum prodest ad ca intelligenda , quae ad