장음표시 사용
271쪽
374 De Anima '. re ad instar sigilli, seu imaginis cujusdam, vi cuius dicitur potentia a D
smilari. objecto. Qu3rto quod sp
eius intentionari potentiae sensitivae , licet simpliciter loquendo, sint materiales, utpote quae ab objectis in terialibus producuntur, tamen secum diun quid, vocantur immateriales , tum propter maximam sui subtilit tem, tum quia potentiae, in qua r Cipiuntur , construnt aliquam, vim
cognoscendi: omnis autem vis C - .gnostendi provenit ab immateriai, late , tanquam a radice , dc primo
sui principio et sic videmus, quod
quo magis potentiae cognoscitivae: abstrahunt a materia, dc perlactiorem habent vim cognoscendi αtactus, de gustos, quia sunt materia-liores reliqnis sensibus, Per species
tantum materiales cognoscunt, dc ideo res tantum sibi adhaerentes, de proximas attingunt: visus, auditus, di imaginatio, quia utuntur specie-hus minus materialibus , perfectiori modo cognoωunt, quam tactus, de .gustus: intellectus humanus , quivi , spiritualis est , utitur specie simpliciter immateriali, quare non modo res materiales, di spirituales singulares, . sed
272쪽
Di p. III. . uast. VII. IN sed etiam spirituales', εe uniuersa modo, cognoscit , quamvis non cognoscit eas modo omnino spirituali, sed depelidenter a phantasmatibus quia en alligatus corpori. Angelitus denique, quia est in supremo immaterialitatis, eum non sit fornaret corporis, ideo cognostis resi perti
ab objectis corporeis productae, sunt 'effemialiter diversa a reliquis quak- talibus ipsorum , cum habeant di tversas proprietates; experientia enim constat, quod licet color albus, dc ni , ger, nequeant esse in eodems subi rcto, species tamen utriusque possunt aeste , & sum de facto simul. in eodem oculo , qui videt utrumque colorem simul, ideoque tales species , non habent illam contrarietatem adinvicem, quam habent inter se colores it i. :. Quae res utrum omnis sensatio fiat per speciem intentionalem rei ,' quae sentitur e . ε- Resp. omnem sensationem fieri: per species intentionales. De poten- 'tia visiva communiter non dubita. tur, haec enim percipit colorem se-
273쪽
ae distantem , atque adeo percipit ipsum, non per eius entitarem, sed per speciem sui. Dubium remanet de reliquis sensibus, quibus eum objecta fiant maxime propim qua quando ipsa percipiunt , pr petrea non per species , sed per suasi-t entitates attingi. putant nonulli.
Nihilominus non est recedendum a sententia D. Thomae, qui I. par. q. 78. art. 3. in corpore existimat ad omnes sensiis dari species intentionales. Ratio est, quia uniri naturat, ter , di per propriam entitatem objectum potentiae, non susticit ad sentiendum ergo requiritur, quod uni tur intentionaliter, seu per speciem. Antecedens probatur, quia si ad sentiendum suffceret uniri naturaliter , di per propriam entitatem obiectum potentiae, sequeretur, quod dum calor, albedo, di similia uniuntur Ibgno , aut lapidi s lignum, de lapis semtirent calorem, albedinem , &c. Nee dicatur, quod ideo non sentiunt, quia non sunt potentiae vitales, quia piamtae, & herbae sunt vitales , nee tamen calorem , aut albedinem sentiunt , licet ipsis naturaliter uniantur; ergo
ad sentiendum , non sussicit objectum
274쪽
Di p. III. Quaest. VII. I77 uniri naturaliter potentiae vitalis e go requiritur, ut uniatur intention Iiter. Confirmatur I. quia quidquid recipitur, per modum recipientis recipitur; ergo objecta, quae recipiuntur in potentias sensitivas , debent recipi per modum ipsarum potentii-rum: sed potentiarum sensitivarum modus , cum sint. agnoscitivae, est intentionalisa ergo objecta potenti, tum sensitivarum debent: recipi in potentias sensitivas intentionaliteri ergo per species intentionales. Co firmatur a. quia experientia constat,
quod manus calidistima sentit frigus objecti, licet tale stigus per se i psum in illam non recipiatur; ergo signum est ipsam sentire per speciem frigoris.1 Ex his facile est intelligere qu'
modo causentur somnia, quia videlicet , dum i animal dormit, i imaginatio versis rerum species sibu commissas,& ex illis varia format pham lasmata, & simulacra: vellat autemper commotionem spirituum, des rentium secum huc, & illuc species illas, quarea,tis quibus incalescit cerebrum , ut in in febricitantibus, a cidunt multa, dc inordinatissima
275쪽
ANima rationalis est actus corbis poris humani potentia vitam rationalem habentis . Existere animam rationalem est de fide definitum in Conciliis Viennensa , dc Lateranensi, ut alibi praenotatum est. Esse formam substantialem humani corporis est etiam de fide, 6c ration patet, nam quod constituit hominem in esse specifico hominis , necessario est forma substantialis, non assistens, sed insormans: sed anima rationalis constituit hominem in esse specifico hominis; ergo, &c. Maior probatur , quia quod constituit ho .minem in esse 1pecifico hominis . constituit cum materia substantiam humanam specie differentem a quovis alio: sed quod facit hoc, nequit esse nisi forma substantialis insor mans Corpus humanum; ergo , &ὰ Min. prob. quia materia est homini
communis cum omnibus rebus cot-POreiS; ergo per materiam nequit
constitui homo in esse specifico; et-
276쪽
go neeessario constituitur in tali esse per formam , & quidem substantialem, nam nequit aliquid lubitantialiter differre ab aliis per quid mere assistens, aut per quid accidentale;
ergo cum homo constituatur in esse. specifico. hominis, per animam rationalem , manifestum est, animam rationalem esse vere formam substantialem humani corporis informantem ipsum, non vero assistenten. His 1. QUAESTIO I. . Utrum anima rationalis si spiritualis H
N On modo Ethniet : Philosophi
antiquiores Aristotele , sed . ex Scriptoribus Ecclesiasticis nonnulli animam hominis non esse spiritualem, sed corpoream arbitrati sunt; nam Tertullianus tib de anima cap. 2.dc libro de carne Christi censuit an
mam rationalem esse colpoream ,
quod idem .selisit Apollinaris Alo.
xandrinus . . Origenes econtra lib. I. - Periarchon cap. 8. putavit animam
irationalem este spiritualem eodem, modo, ac sunt Angeli. Ostendimusi initio hujus tractatus nec animam H o Iatio'
277쪽
igo Arima rationalem, nee ullam aliam es corpus, & ideo hic breviter aliqua 'dumtaxat specialiter de anima rationali subiungemus. JDico I. Anima rationalis non eucorporea, sed spiritualis. Prob. I. ex divina scriptura , quae animam hominis appellat spiritum in eo sensa , quo spiritus distinguitur a corpore Eccl. I a. pulvis in terram suam unde erat, in is, ritus redeat ad Deum, qui dedit. ilium, ubi puluis ponitur pro corpore, dc spiritus pro anima prout a corpore distinguitur. Math. Io. Nolite timere eos , qui occidunt corpus , animam autem non possunt occidere . Λd Galatas s. c ro concupiscit adversus spiritum , σ 'imius adversus carnem. Iacob. a. SAM co
pus sine spiritu mortuum est. se. in quDhus locis anima contra corpus dbstinguitur se ergo anima corporea non est . Prob. II. ratione naturali. Modus operandi sequitur modum essendi: ised modus proprius operandi animae rationalis est spiritualis , & incorporeus ; ergo modus essendi proprius animae rationalis, est spiritualis & incorporeus . Min. Prob. quia modus
278쪽
Di p. nis. Quaest. I. agroperandi proprius animae rationalis est intelligere, divelle : sed utraque operatio spiritualis est , & ineorporea; ergo, &c. Min. prob. quia intelligere versatur universaliter circa omne ens , discernitque spiritualia a corporeis , di plurima attingit, abstrahendo a materia , de a sensibus: . sed huiusmodi operatio spiritualis est , nam materiale est determin itum ad unum genus objectorum, de attingit sola materialian ergo intellis gere, qui est modus proprius operandi animae rationalis , est spiritu, lis. Velle pariter spirituale est, nam voluntas in homine imperat appet, tui sensitivo , de . utitur corpore tamquam instrumento ad varios fines sergo est altioris ordinis quam si ampetitus sensitivus, de ipsum corpus; ergo est spiritualis. Rursus voluntas humana delectatur amore rerum spiritualium, de amicitiam vel cum ipso Deo iungit , sed non posset haec facere , nisi i spiritualis esset; er-
Dico II. Anima rationalis non est substantia spiritualis completa, ut Angelus. Prob
279쪽
Iga De Anima Prob. quia divina scriptura , SLPP. dc Concilia animam ut hominiS partem agnoscunt: sic Sapientiae s.corpus , quod corrumpitur , iuravat an mam Matth. Io. Nolite timere eos , qui eidum corpus , animam autem non possunt ocoidere. D. Athanasius in Symbolo anima rationadis, O caro unus..est homo , μοῦ Concilium Lateranen. se IV. sub Innocentio IIL cap. Firmitier. Deus ub initio; utramque de' nihilo ηdidit crea Iaram, eorporalem , O 'ir, tualem ; angelieam scilicet , O munda m. Deinde humanam , quasi communem , ex I risu in eorpore constitutam. Ratio ulterior est. Quia ex: animai rationali,& corpore nil unum per se: sed si anima rationalis esset substantia completa , non posset ex ipsa , dc corpore fieri unum per se, cum hoc poscat fieri ex pluribus incompletis, quorum unum se habeat per modum actus , alterum per modum poten- ergo anima ration lis non est substantia . spiritualis completa , sed
Ob. Si anima rationalis esset in .
corporea ,. non haberet proportim nem curri corpore , atque. adeo nec
280쪽
Di p. ulti cu est. I. Ig3pus; ergo non est incorporea. Com sirm. quia forma debet communiea- re suas operationes corpori , quod insormat, nee potest operari nila d pendenter a eorpore :, sed si anima'. rationalis esset incorporea , suas ope arationes utpote spirituales, non posset communicare corpori, cum codipus non sit capax, nil operationum
ret cum corpore proportionem ma-t thematteam concedo; physicam, nego. Proportio mathematica est, quae inter quantitates reperitur, ut inter
palmum, dc palmum. Proportio physica est,. quae reperitur inter actum , & potentiam , persectivum , α perfectibile', de similia : anima, utpot: expers quantitatis, non potest habere cum . corpore proportionem mathematicam: habet tamen physicam, quia est actus corporis , & est eiusdem 'persectiva, cum illud vivificeti Ad confirmationem resp. quod an,
ma rationalis informando corpus , ipsum elevat ad operationes vegetativas , dc sensicivas , quas exercere nequit, nisi dependenter a corpore: communicat etiam corpori, non