Synopsis pirhingiana seu ss. canonum doctrina ex fusioribus quinque libris Henrici Pirhing ... in compendium redacta

761쪽

canone , seu iure statuatur, ipso laeto ineurrenda, non est necessaria ulla admonitio, quam tune a lege statuente habetur, c. R Prehcnsibilis, 26. De appellat. eum haec perpetuo monent, et satis contumax , ne inobediens re-elestae videatur, qui hanc monitionem negligit. Neque debet serri excommunicatio, quam is monitio competens praece serit , sine manifesta , et rationabili causa , quae coram iudice serente probati. suit, ita ut oppellare etiam posSit, qui Sine rationabili causa excommunicatus est, et nisi errorem suum corrigere velit, qui excommunieavit, possit aedeheat superior, vel illum remittere ad excommunicatorem iniustum , cum mandato de eo absolvendo, vel possit ipSe per se, vel per alium absolvere talem sunt eienti enutione recΡpta, quod iuri Sit pariturus , prout pluribus videre est in est. e. Moro S. caveat. S. IV. Ovibus easibus censura incommunicationis, vel alia,

sit iniusta ; et quibus sit inrulidu ZExcommunicatio, vel etiam alia censura illi ella quidem , et iniusta saepius potest esse si ex odio , vel alia sinistra intentione seratur, si ordo accidentalis in processu non observetur , Si legitima forma non adhibeatur etc.,

valida tamen est nisi in iudide deiiciat iurisdietio, aut desuetus substantialis committatur in ludietati processu, vel quod de crimine legitime eonvictus non sit reus, vel quod nullum erimen commiserit, quamvis iuridice crimen de illo probatum sit in ita ut in foro conseientiae non quidem liget, liget lamen in foro externo, et in hoc soro absolutio ab ea, si de ea lata publice eonstet, petenda Sit, et aecipienda, ad vitanda sei licet seandala , quae ex contrario easu saeile sequi possent. S. V. An, et qualis lynorantia, et quis motus excubet ab eacommunicatione, rei alia censura ZIgnorantia saeli sub excomm nicalione , aut alia censura prohibili, si excuset a culpa mortali, excusat etiam a censura incurrPnda , c. Νi vero, d. h. t. tum quod ubi culpa non est, poena locum non habeat, tum quod censura sit medicitantis poena, quae scientiam supponit: si tamen sit iuris ignorantia squod ius prohibet aliquid sub censurae incurrendas minis 3 quamvis sciat aliquis, laetum tale lure naturae , nut divino prohibitum esse , si in- eulpabiliter tamen ignoret, de iure ecclesiastico, sub poena ex communicationis , aut alterius censurae, prohibitum tale quid esse, vel si sciat quidem ab ecclesia prohibitum hoc esse , nesciat tamen inculpabiliter , quod prohibitum sit illud sub poena excommunientionis , aut rensurae, ita ut invi ne ibiliter ignoret poenam talem tali delicto positam ab ecclesia , non videtur incurri excommunieatio, aut pensura ab eo , qui contra tale lus prohibens agit, eum in tali casu non sit inobediens, aut pontumax inlis contra eeeIesiam, ad quam tamen contumaeiam impediendam latae sunt censurae; aut ullam pensurae notillam habeat, qua posset per eam deterreri a delicto tali committendo: quinimmo vincibilis etiam ignorantia , sive iuris illa sit, sive facti, sive poenae, quamvis mortaliter culpabilis sit, dummodo non sit crassa, But Supina , vel assectata, excuSat a censura c. 2. De constit. in s. quamvis enim talis igno-

762쪽

74 2 LIBER V. TITULUS Ax xl x.

rantia a transgressione Iegis non exeuSet, excusat tamen a poena incurrenda, quae perlaetam contumaciam Supponit, prout Supponunt censurae. Metus denique, si excuSet a transgressione praecepti eccleSiastici, quamvis peccet talis contra legem divinam , aut naturalem, excusat etiam a censura incurrenda , cum in tali casu taliter delinquens non sit contumax contra ecclesiam, et conSequenter nec censuram in contumares latam incurret.

De exeoinmunii alione in si, te, et in primis de illa , quae iure decreta est, oh percussionem clerici.

S. I. Quaenum in iure canonico statuta sint circa percussionem eleritorum ZIn eanone Si quis susulente, 2 s. cara. 17. q. 4. statuitur, ut at quis inelericum, vel monachum manus violentas iniecerit, anathematis Minculo su iuerat, et nullus episcoporum illum praesumat absolvere , nisi ursente mortis periculo , donec vostolico conspectui praesentetur, et eius mundatum minseipiat e sicuti autem sub generali acceptione, Si quis, Omnes generatim personae

veniunt doli capaces, et baptigati, iri, et laeminae, nobiles , et plebei, magni, et parvi etc., sic Sub nomine clerici etiam illi intelliguntur, qui

prima tonsura sunt initiati , et Sub nomine montichorum comprehenduntur omnes religiosi utriusque sexus, etiam conversi, et conversae, novitii ete. c. Religioso, 2 l. S. Ouamvis in s. h. t. et Sicuti per τό manus violentas iniecerit, intelligitur quaevis actio externa , et corporalis iniusta, seu iniuriosa, sive manibus, sive nitis membris, Sive suste, sive gladio sueta sit, ita debet illa etiam quoad externam violentiam graviter esse iniuriosa clerico, et mortaliter mala, sive denique saeta Sit in ipsam personam clerici , vel monachi , sive in res ipsi adhaerentes , tum quod per censuram non tam actio interior, pessima scilicet intentio, quae non cadit sub larum externum ee-elesiae , quam stelio exterior puniatur, tum quod per iniustam etiam detentionem ipsius eleri ei, aut equi, cui insidet, vel per violentam ereptionem rerum , illi adhaerentium etc. , merito censeantur Violentae manus in clericum V. g. iniectae , prout etiam polligitur ex c. Nuper, 29. h. t. quamvis clericus ipse in hane violentiam sibi factam consenserit, cum non possit privata persona utiliter cedere privilegio in favorem totius ordinis clericalis coneesso c. Contingit, 36. h. t. ubi etiam talis hie consentiens excommunieandus dicitur. Et quamvis aliae censurae latae contra laetentes extendendae non sint ad mandantes, cooperantes etc., in c. tamen Mulieres, G. S. Illi vero h. t. ad mandantes etiam, consulentes etc. , haec canonis excommunicatio extenditur in Isi congruo tempore mandatum revocasset mandans , aut consulens

non influxisset J; et in c. Cum qui, 23. h. t. in s. etiam ad ratthabentem saltem positae rati habitionis; et in c. Ouantae, 47. h. t. ad eos etiam, qui eum ex ossicio, et iustitia teneantur impedire percussionem clerici, hanc tamen non impediunt, quia tales interpretantur iura lavere delinquentibus, qui manifesto facinori, eum possint, desinunt obviare.

763쪽

Iuxta relatum can. Si quis Suadente, nemo potest ab excommunicatione ob percussionem eleriei V. gr. nbSolvere , nisi Summus pontifex, Si gravis , vel enormis illa fuit, considerando non tantum percuSSionem , quae notabilem corporis maculam assert, vel sit eum mutilatione, laceratione carnis , aut immodi ea pilorum evulsione, Sanguinis effusione etc. , sed considerando etiam circumstantias personarum, loci, temporis, percussoris ete. Exeipiuntur tamen a eommuni hae regula casus aliqui, in quibus etiam episcopis conceditur absolvendi potestas a tali excommunicatione. Primo si moraliter illa quidem mala sult, levior tamen tantum , manu V. gr. exporrecta, eum modica Sanguinis euuSione, etc. c. Pervenit, 17. h. t. Secundo si ostiarius potestatis alicuius , non autem si ossicialis ipse, praetextu ossicii clericum malitiose percusserit inisi sorte eum graviter vulneraverit, potest ostiarius ab episeopo absolvi i quia pereussio illa sortasse contigit casu fortuito, vel solum moderamen excessit talis j non nutem ossicialis, cui nulla in clerieum iurisdictio competit c. Si vero, 3. h. t. Tertio Si monachi , vel eanoni ei regulares se invicem in claustro percusserint, per abbatem suum absolvi possunt, modo non sit enormis percusSio c. Monachi, 2. h. t. ut ne talibus detur occasio extra clausuram vagandi: quae licentia absolvendi abbatibus doneessa in c. Cum illorum, 2. h. t. S. Aon situr, extenditur etiam ad illos regulares, qui in excommunicationem , ob pereussionem elerici regularis inciderunt, nute ingressum religionis lin favorem Milicet religionisi, et ad comendatarios hospitalis s. Ioannis Ierosolymitani in c. Canonica, 50. h. t. qui a suo priore absolvi possunt, nisi ex circumstantiis variis enormis suisset tulis percussio. i. III. De nonnullis ensibus, in quibus percutiens clericum, vel monachum

excommunicationem eanonis incurrit.

Primo qui clericum si hi vim inserentem vi repellit in continenti , non incurrit canonis excommunicationem, quia vim vi repellere omnia iura permittunt, c. Si vero, 3. Si vero clericum h. t. Secundo non incurrit hanc excommunicationem praelatus, aut magister, correctionis causa percutiens clericum, vel monachum sibi Subiectum, seu discipulum; vel qui percutiteleri eum cum uxore Sust, matre, filia, vel Sorore turpiter agentem, ob Iustam causam doloris ab excommunicatione excusantis , modo percutiant ineontinenti; vel si impuberes Ierici se invicem percutiunt, qui nondnm plenum usum rationis habent, vel Si ad ultiores etiam clerici per iocum , uulludendo inter se percutiant, quia in tali casu nullum peccatum intervenit. S. IV. In quibus casibus episcopus di resanus possit absolvere ab Geommunicatione eontracta ob percussionem clerici ' Praeterea , quae S. 2. dicta sunt, conceditur etiam potestas episcopis absolvendi ab exeommunieatione ob clerici percussionem, in articulo mortis, ubi nulla reservatio locum habet, iuxta Trid. sess. 14. e. z. et hine in tali casu Simplex etiam saeerdos absolvere potest a censura, si episeopus adiri

764쪽

non possit. Secumlo rescribit in c. Ea noscitur, 13. h. t. Clemens III. quod mulieres, senes, infirmi, membris destituti , seu mutilati , propter absolutionem ab hae excommunicatione obtinendam , non tφneantur Romam exeurrere, eum hoc Vel istas personas non deceat, vel illis impossibile sit, sed ab episeopis suis absolvi possint, saeta prius convenienti satisfactione, et stin infirmitate positi, absoluti suerint, praestito iuramento de sistendo se, ubi convaluerint, pontifici, vel elut legato , mandata illorum excepturi, ne rei, et dant sei licet in eandem excommunieationem, prout in cit. cap. statuitur. Tertio Romam ex eurrere non debent propter absolutionem obtinendam, qui non sunt sui iuris, uti sunt servi, mancipia etc., vel sunt valde deliratae personae, ut nequeant laborem eundi Romam ete. , in se suseipere etc., qui omnes ab episeopo absolvi possunt, cuius est etiam ludiesre de potentia eundi Romam ete. , c. Mulieres , 6. h. t. Quarto inter eos , qui excusantur ire Romam pm obtinenda absolutione, numerantur etiam pauperes in e. Ouod de his, 26. h. t. nisi mendi eando Saltem Veuire possint Romam , et talis men-dleatio illis consueta sit. Quinto luxta c. De eaetem, i l. h. t. ex Sare ρο-

test ab itinere hoe Romano quodlibet impedimentum , quod non permittit sine perieulo ire Romam , quo in casu , ut et pluribus aliis, qui videri possunt apud auet. Method. tam hie quam sequentibus SS. ubi etiam satis insinuatur, quis modus in talibus absolvendis, si impedimentum perpetuum non sit, sit adhibendus.

De excommunicatis vitandis, vel non vitandis, et prolubila, vel eoncessa

cum eis communicatione.

S. I. Quinam Geommunieati sint vitandi, rei non vitandi 'De iure antiquo omnes exeommunienti maiore excommunicatione vitandi sunt tam in divinis, quam profanis, ita ut eum illis nulla communieatio liceat, c. cum Non ab homine, ld. h. t. et e. Nulli, 8. eodem, ae c. cum et plantare , S. Eaecommunicatos, de privilegiis ; post eoncilium tamen Constantiense, ne nimia vitandorum multitudo difficilem faciat conversationem inter homines, duo tantum sunt genera exeommunicatorum , qui vitari debent , publice scilicet excommunicati, et denuntiati, ae notorii clericorum pereus Sores, qui excommunieationem canonis, Si quis suadente incidunt sprout probatur ex constitutione coneilii Constantiensis Ad evitanda, etc. ex qua constitutione etiam habetur, quod per eam nullus favor sit laetus ipsis ex communieatis , quasi ad communicandum eum non exeommunieatis ingerere Se possint sine premis , sed quod alli fideles non exeommunieatl eum his communieare , si Velint, licite possint. S. II. Ome personae, et ob quas causas eae sentur, ut lielle possint

communicare cum Geommunicato non tolerato, seu vitando p usae, ob quas cum excommunientis etiam non toleratis communieare liceat, hoc versiculo comprehenduntur :Utile, leae, humilis, res ignorata, ne esse:

765쪽

lta ut communicationem permittat, primo , utilitas sive communieantis sive excommunicati, tam temporalis, quam spiritualis cap. Responso, 43. h. t. Secundo, licitam hanc communicationem facit lex , matrimonialis sei licet ,ean. Ouoniam mullos, 10. caus. 11. q. a. ubi absolute asseritur uxorem cum marito exeommunicato communicare posse. Tertio, licitam hane communieationem saeit humilitas subiectionis , ita ut qui alicui subiecti sunt, possint eidem communieare, quamvis vitandus ille excommunicatus esset, cum exeommunieatio non tollat Obedientiam debitam; et hine liberi, sive naturales , sive adoptivi sint, possunt cum suis parentibus, quamvis exeommunicati vitandi sint, communicare; Servi, famuli, anelliae, ne Villiei, cum suis dominis saltem si ante exmmmunicationem ad eorum obsequia obligati erant , clerici, qui sunt de familia episcopi, cum hoe suo episeopo, si ex communicatus Vitandus Sit; religiosi cum suo praelato ete. , non quidem in opere criminoso, quod omnibus prohibitum sub poena excommunieationis , neque eum his , eorumque iurisdictionem , quam nullam habent, implorando,

sed In aliis negotiis tam divinis , quam polliteis. Quarto lieitam faeli hano

communieationem ignorantia , si nescias Milieet, alterum excommunicatum vitandum , i quia in tali casu non adest contuma in , aut si dubites saltem , utrum alter excommunicatus sit, quia in dubio melior est conditio possidentis. Quinto denique licitam laeti hane communicationem necessitas , sive vera indigentia, sive hare ad animam , sive ad corpus , sive ad famam , sive ad alia hona temporalia pertineat. S. III. De eommunicante mum exeommunicato in crimine, eluaque poena, et absolutione. Communieamus eum excommunicato vitando in crimine eriminoso, ut aiunt tura , in crimine scilicet, ob quod excommunicatio in ipsum lata fuit partiei pando, scienter sellicet, cum eo in tali crimine , adiuvando illum, praestando illi auxIllum , consilium , Vel favorem circa hoe crimen etc., et qui taliter communicat, malorem etiam excommunieationem incurrit, uti constat ex c. Nuper, 29. S. In secunda vero quaest. h. t. et cap. Si eoncubinae , 55. eod. quia faciens, et consentiens pari poena constringuntur, ut ait pontifex ia eit. estp. Nuper. Neque absolvi potest per se, nisi ab eo, qui alterum, eum quo communieat, eXcommunicavit, aut huius superiore; et quidem praestito prius iuramento, de parendo eius mandato , nisi ob iustam causam diffleile esset ad excommunicatorem accedere, quo in casu concedit pontifex, ut praestita cautione iuratoria de parendo mandatis excommunicatoris, absolvatur a suo epiScopo , vel proprio sacerdote, seu parocho. Quod si vero non in crimine criminoso, propter quod excommunicatus quis est, communiret aliquis eum tali excommunieato vitando, sed in aliis rebus tam saeris, quam profanis, orando V. gr. eum illo, comedendo cum illo etc., non incurrit hic talis maiorem excommunicationem , sed tantum minorem,

quae a quolibet etiam simplici saeerdote iurisdictionem ad absolutionem habente , sine alia praestita cautione absolvi potest, uti paulo post dicetur.

766쪽

S. IV. Quaenam praeterea statuta sunt de iure canonico circa communicationem cum 'communicatis Multa, quae in hoc S. Statuuntur, et reseruntur, ex iure antiquo petuntur , Secundum quod omnes excommunicati vitandi sunt, etiam ab episcopis, aliisque praelatis papa in serioribus, antequam absoluti fuerunt, vel si fama sit aliquem esse excommunicatum, priusquam se purgaverit, quam Vis excommunicatus talis poeniteat, et paratus sit satisfacere parti laesae, vel etiam satisfecerit, et iuraverit de parendo mandatis ecclesiae e. Cum desid res, 15. h. t. quae, ut plura alia, utilius legentur apud uuet. Meth. quam ut hie sine necessitate reserantur, cum vel nulla hodie, post ConStant. concit. talium lurium praxis sit, vel rata, vel ex dictis constent.

De absolutione ab excommunicatione.

i. I. Ouinum possint absolcere ab excommunieatione maiore, vel minore 'Ah excommunicatione maiore , sive a iure illa lata sit, sive ab homine generaliter, si expresse reservata non Sit, potest non tantum episcopus, sed quilibet paroelius saltem ex potestate iuris delegata absolvere j c. Nuper, 29. h. t. cuius enim, ut ait pontifex, absolutionem sibi canonis auctor spretaliter non reservavit, eo ipSO conoeSSisse videtur aliis. Si vero reservaverit eius absolutionem sibi, vel alii, qui canonem fecit, vel qui in specie excommunicavit, nemo alius tib ea absolvere potest, nisi cui reservata est talis excommunicatio, vel huius superior, aut ab his delegatus , nisi articulus mortis urgeat, ubi cum nulla sit reservatio , consequenter quilibet, qui a peccatis absolvere potest, poterit etiam ab excommunieatione, aut quavis alia censura absolvere.

Ab excommunicatione minore a iure lata absolvere potest quilibet, qui proprius sacerdos , vel parochus est talis excommunicati: et quamvis iurisdictionem suri externi non habeat, quae tamen raquiritur ab absolvendum ab excommunicatione , quia tamen iura illi hanc facultatem concedunt, recte, idetur ex delegatione iuris hoe posse, ita ut absolvere talem ab exeommunicatione minore excommunieatum possit proprius sacerdos, quamvis etiam hic ipse minore excommunientione ligatus, e. Duobus, 56. h. t. neque enim absolvendo recipit Sacramentum, cuius usu passivo per excommunicationem minorem privatus eSt. II. An ab excommunicatio ne lata ab episcopo 3us astaneo tu ruos subditos possit archiepisco aeus, seu metropolitanus absolvere, sive ante aveblationem , sive post illam pQuod possit archiepiseopus hune talem a suo suffraganeo excommunicatum absolvere , etiamsi ante appellationem fuerit ex ommunicatus, stlossa snalis in e. Per tuas, 40. h. t. docet, et quod non teneatur illum remittere ad episcopum excommunieatorem , nisi velit ipsi hoc deserre, prout nonnunquam dignitas opiseopalis exigat. Quod si vero excommunieatio a suffraga-

767쪽

neo lata evidenter iusta esset propter delietum manifestum , metropolitanus seu archiepiseopus hunc talem absolvere non posset, sed remittere eum debet ad suffraganeum , qui excommunicavit, pro absolutione impetranda , iuxta citatum c. Per tuas, nisi requiSitus hic malitiose absolutionem negaret: illud quidem , ita ut delicta in eo loco puniri appareat, ubi commissa suerunt ;hoe vero , ne malitia Blterius alteri poenitenti noceat. Multa adhuc alia in hoc S. disputantur, de nulla, et iniusta excommunicatione: quod in illo casu nulla sit necessaria absolutio, ne ad cautelam quidem ; in hoe nutem casu sit necessaria absolutio, Si ngere velit excommunieatus etc., quae apud auci. ipsum reetius videbuntur, in casu ubi necessitas, aut utilitas seientiam illius requirit, videatur etiam east. Romam, 5. h. t. in G. et quae S. I. Sequente apud auet. Meth. disputantur.

S. III. Qua forma, seu modo fleri debeat absolutio ab Geommunicatione pNulla quidem certa verba praeseripta sunt, quibus fieri debeat absolutio ab excommunicatione : quae tamen ordinarie adhibeantur saltem in foro externo j apud theologos morales videre est; duplex ininen absolutio in talil non quidem , ut valida sit, sed ut sit licita praemittenda est cautio, prima

quidem per iuramentum sit, de parendo mandatis ecclesiae, vel ipsius amolventis , quod scilicet huiusmodi delictum committere imposterum non velit in o. 10. 11. 12. h. t. seeunda est de satisfaciendo parti laesae, sine qua satis laetione , aut saltem cautione ilicite saltemὶ absolvi non potest. Neque tamen , qui iuravit se satisfacturum, si postmodum id non praestet, quamvis possit, in priorem excommunicationem ipso iure rei ne idit, cum hoc in nullo iure expressum sit. Ut autem absolvatur aliquis valide, aut licite, non requiritur quidem illius praesentia , cum sicuti absens ligari potest censura, ita ab eadem absens possit absolvi; requiritur tamen, ut obtineatur absque vi, aut metu iuste ineussol lita ut de ture ecclesiastico nee valida sit, si vi, aut metu iniuste incusso obtineatur , c. unico De his, quae vi metuis in s. l, ne disciplina ecclesiaStim damnum aliquod patiatur , si contra illam vis, aut metus praevaleat: et quamvis sub conditione de praesenti, vel de praeterito, valida, et licita sit absolutio ab excommunicatione, si fiat tamen sub conditione de suturo, pendet illius absolutionis essectus, donec conditio impleatur, ex voluntate Selli et ecclesiae statuentis hanc a conditione suspensionem : secus autem si in sacramentali absolutione a peccatis, ubi ex institutione Christi , a qua sacramentum hoe dependet, nulla dari potest absolutionis in capaei subiecto suspensio. Sunt alii adhuc duo modi, quibus Subinde ab excommunicatione v. gr. ahsolutio datur, ad cautelam scilicet, et ad reincidentiam: priori modo statue absolutio , si dubium , seu suspicio est, an aliquis censuram aliquam incurrerit , qualis absolutio non tantum ordinario praemittitur , sacramentali Moeatorum absolutioni, ad vitandam scilicet omnem irreverentiam , sed aliis etiam actibus, quorum ustior, per tensuram V. gr. impediri potest, prout ordinarie in reseriptis romanis in ordine ad eleetionem, collationem beneficii etc.

seri solet, e. Fenerabilis, 25. h. t. Ad reincidentiam fit absolutio , quando quis propter impedimentum v. gr. legitimum ab inseriore, qui alias absol-

768쪽

vendi licentiam non habet, absolvitur quidem, cum eo tamen onere , ut cessante hoc impedimento temporali, se praesentet superiori, cui talis absolutio reservata est, sub poena in eandem moraliter j excommunieationem reinel-dendi, Si se praesentaturus non sit c. Eos qui, 22. h. t. in ε. ne detur casio censuram ecelesiasticam impune contemnendi. S. IV. Utrum is, qui duabus, vel pluribus ea ommunicationibus Isatus est, si ab uva absol retur, censeatur etiam absolutus ab aliis Respondetur negative, si ex pluribus diversis causis plures excommunicationes incurrit, et in petitione absolutionis, unius tantum causae meminit, tacendo alias , prout sumitur ex c. Cum pro causa , 27. h. t. et si a pluribus praelatis, quibus subiectus est, propter plures excessus excommunicatus suit, non erit absolutus ab excommunieationibus suis v. gr. si ab uno tantum eorum praelatorum absolvatur, sed ab allis etiam absolvi debet, inlsi hi omnes uni eorum commissionem dedissent, suo etiam nomins absolvendi eum e. Os ii, 42. h. t. eum per hoc, quod uni eorum propter delictum contra ipsum commissum satissaetum suerit, non censeatur etiam aliis propter de-lieta in ipsos commissa , satisfactum. S. V. De absolutione Geommunicati decedentis in Geommunicatione primmmunieatum , quamvis multa signa poenitentiae ante mortem dederit , et eoram Deo ab omnibus peccatis absolutus sit, Gram ecclesia tamen ligatum sua adhue eensura posse manere etiam post mortem , clare colligitur ex e. A nobis, 28. h. t. et hinc prout ex ipso cap. hoe patet, post mortem

etiam absolutio saltem indirecte u eensuris potest illi dari, et debet, si de

ipsius viventis poenitentia per evidentia signa constiterit, ut ecclesiae seiliret suffragiis, et sepultura ecclesiastica gaudeat; et haeredes illius satissaeere pro anima illius debent de iure canonico, etiamsi nihil ex delieto ad eos pervenerit, cum enim vivens ille poenituerit, et quantum in se fuerit, satisfecerit, aut satisfieri voluerit, eonsequenter voluntatem hanc exequi debent illi, ad quos bona deiuneti huius pervenerunt. S. VI. Quando excommunicatus habendus sit pro absoluto ab excommunicatione, vel non 'ΕX hoe Solo capite , quod quis a suo episcopo exeommunieatus ad roma nam curiam accesserit, non debet haberi absolutus, etiamsi hoc asserat, ni litteras suae absolutionis ostendat e. Sielit, a s. h. t. cum nunquam debeat praesumi absolutus, qui semel excommunicatus est, nisi absolutionem pro bet , ad ecclesiasticam diseiplinam conservandam: sed nec absolutus ab ex communicatione papali censeri debet, quem datis ad eum literis, salutat postea pontifex, aut cui benedictionem apostolicam imperiit , e. Si aliquan , 4 l. h. t. enm haec salutatio, vel per ignorantiam , vel per negligentiam, Vel per nimiam oecupationem , aut subreptionem , ut ait pontifex , eontigis 'potuerit. Si tamen scienter pontifex cum excommunicato, verbo vel Salute vel alio quovis modo die. , eommunicet, et exprimat, quod per haec eum

769쪽

I E SENTEΛTIA Ex COMMUNICATIONIS , ETC.

pro absoluto liabere velit, ni,solutus haberi dehet, uti colligitur ex Clement. Si εummus, 4. h. t. et expressa Verba probant.

Pleraque , quae in pluribus huius sectionis SS. quaeruntur , vel alibi explicata iam fuerunt, vel intelligi satis poterunt ex alibi dictis. Videantur

etiam c. s. 12. et I 4. h. t. in s.

De spcunda eensura ecclesiastica, nempe Suspensione.

S. I. Quid, et quotuplea sit suspensis ecclesiastica pSuspensio proprie dicta, est censura , per quam persona ecclesiastica privatur usu , seu exercitio ordinis , officii, aut beneficit ecclesiastiet , quod ipsi competit ratione alicuius potestatis ecclesiasticae; dividitur communiter primo in totalem , et partialem; illa suspendit simpliciter ab Ostieio, beneficio , et ordine; haec suspendit, Vel ab ordine tantum , ita ut prohibeatur omne exercitium , aut certum tantum exerellium ordinis : vel a benesteio tantum, simpliciter omni, aut a certo tantum , aut a certa parte beneficii , per quam prohibetur laui Suis beneflciis suspensus , Aut suo beneficio , aut parte illius beneficii ; vel denique ab ossicio , sive administratione , aut lurisdictione, per quam scilieet prohibetur officii, iurisdietionis, vel administrationis, quam habet, exerellium , quoad istum squam aliqui suspensionem secundum quid totalem dicunt, prout illae etiam Suspensiones dicuntur , quae a toto beneficio, et ab omni ordine Suspendunt , vel quoad partem , quae proprie partialis suspensio dicitur. Dividitur secundo in perpetuam, quae non tollitur nisi per absolutionem, et proprie censura dicitur; ae in temporalem, quae sertur ad certum tempus, et elapso tempore tali cessat, ae potius poenae, quam censurae rationem habet. Dividitur tertio in eam, quae a iure sertur , et in eam, quae sertur ab homine etc. , de qua divisionelam eonStat. Patet autem ex modo dictis, confundendas non esse suspensiones has,

eum possit aliquis suspensus esse ab ossicio , qui tamen nec ab ordine , neca heneficio suspensus est, et possit suspensus ab ossicio non tantum in temporalibus adhuc administrare , sed laeta etiam beneflcii collatio, quamvis illicita sit, et irritanda, sit tamen Valida, prout colligitur ex cap. ult. Deeler. comm . sicuti privandus est beneflcii titulo, qui ob grave delictum per. petuo suspensus est, cum benesteium detur propter ossicium. i. II. Ouis possit censuram Suapemi is ferre, et in quos, et ob quam, Mam , et quis ab illa possit absolvere pomnis , et solus ille, qui potest exeommunieare, potest etiam suspendere , cum una, eademque potestas sit ad serendam quamlibet censuram , ita tamen, ut etiam ad suspensionis censuram serendam, si ob peccatum prae-

770쪽

750 teritum, aut futurum seratur a iudice; nd Dangendam , vel impediendam

rei contumaelam, praevia monitio necessaria sit, ut dictum de excommunieatione.

Possunt nutem hae censura suspensionis ligari omnes, et soli elerici praeter papam , cum hi soli capaces sint ecclesiasticae potestatis, et consequenter usu illius potestatis, vel simpliciter, vel quoad partem privari possint , non tantum singuli, sed totum etiam clericorum capitulum , et pr habiliter etiam abbatissae, eum sint iurisdictionis spiritualis, saltem ex commissione, capaces : et quamvis episcopi etiam suspendi possint; ex privilegio

tamen sibi, ad cavenda multa ecclesiae incommoda concesso , non comprelienduntur sub generali suspensionis a iure latae Sententia, nisi specialiter exprimantur e . Ouia periculosum, 4. A. t. in B. Non incurritur autem suspensio , sive censura ea proprie dicta sit, sive poena tantum , nisi ob propriam culpam , eamque mortalem, cum tales poenae debeant esse commensuratae culpis , et contumaciae, nisi sit levis tantum ad breve tempus , unius v. gr. diei, vel ab uno tantum stetu, ab una v. gr. missae celebratione ete. Suspensio , quae ellam propter levem culpam lmponi potest. Tollitur autem suspensio primo per lapsum temporis, ad quem illa ut poena, ob delictum praeteritum , imposita est, vel impleta conditione , sub

qua imposita est. Secundo tollitur suspensio, quae proprie censura est, adstangendam contumaciam lmposita, per absolutionem , sl suspenSus a rentumacia cessaverit, quam impertiri potest quilibet, episcopalem iurisdietionem, aut privilegium habens, si non sit specialiter sedi Bpostolicae reservata , et luxta Trident. sess. 24. cap. 6. De reform. quilibet episcopus, si ex delieto occulto orta sit. S. III. Aliae nonnullae quaestiones circa suspensionem resolvuntur. Primo eae cap. l. h. t. in si . habetur, quod graviter peccet, qui actum exercet, a quo suspensus est si tamen materia gravis sit , et incurrat i regularitatem , si nerum ordinis exerceat, a quo suspensus est, ut dictum supra. Meundo satis certum est, quod actus ordinis, si quis ab ordine suspensus eos exerceat, sint validi, exceptis illis, qui ad sui valorem Iurisdictionem requirunt, uti est saeramentalis absolutio , eum valorem illorum actuum impedire non possit ecclesia , si requisita omnia, debito modo ponantur. Tertio non est prohibita cum suspenso etiam denuntiato communieatio , cum nullum ius haheatur talem communicationem prohibens , sicuti devitandis excommunieatis denuntiatis habetur, nisi suspensum indueas ad agendum eontra Suspensionem , quod ius naturale, et divinum cooperationem ad pereatum prohibens, prohibet. Quarto qui suspensi sunt ab ingressu ecclesiae de qua suspensione , quae non est proprie censura, et rectius interdictum, quam suspensio diceretur, agit e. Is cui, 20. h. t. in 6. privati sunt omni participatione divinorum in ecclesia, ita ut talia exercere non possint in ecclesia , quamvis pleraque possint extra ecclesiam, et multa etiam possint in

elesia privatim peragere , et tempore , quo celebrantur etiam divina , transire possint per Gelesiam. Quinto denique suspensus ab ordine, ometo, vel iu-