장음표시 사용
731쪽
Clericis prohibitum esse sub certis poenis, eanes, accipitres, aut talia ad venandum conducentia habere ex cap. l. h. t. patet, et in cap. 2. Venutiones , et silvaticas Vagationes eum ennibus , saleonibus , ete. si sellicet eum tumultu , Seu mngno strepitu armorum , clamore eanum , et frequenter hoc nat) prohibitas esse clerieis statuitur : quam prohibitionem etiam Tridentinum sera. 24. cap. 12. De refomat. renovavit, eo quod eleri eorum statum. et prosessionem, haee talia, multum a rebus ecclesiasticis avocantia, non deceant. Moderatae tamen venationes , si sine tali strepitu instituantur , solius etiam recreationis causa, et non nimium sint frequentes, non prohibentur clericis. De poenis tamen prohibitarum talium venationum videatur Bernardinus Diag in sua Praetica criminali , cum non tantum hae poenae, sed lex etiam venationem prohibens, hodierna consuetudine videatur abrogata.
Clericos, non tantum in minoribus constitutos, Sed qui in saeris etiam, sive maloribus constituti sunt, ab episeopo , cui Subditi sunt, si deliquerunt, verberibus etiam corrigi, punirique posse, ex can. Cum beatus , 8. distinet. 45. et ean . ult. dist. 35. iuncta stlossa, verbo Corporali patet; non quidem quasi episeopo lieeret eum propriis manibus verberare , cum talis correctio non deceat dignitatem episcopalem, sed per alium clericum ; ne si per Iai- eum talem verberationem seri mandet, tam ipse mandans episeopus, quam laicus exeeutor excommunicationem incurrat. Praelati vero insertores episcopo etiam per se, respectu elericorum sibi subditorum delinquentium exequi poenam hanc verberationis possunt cum debito tamen moderamine, ne si notabiliter excedant, poenam excommunicationis incurrant ; alii autem clerici a percussionibus illicitis etiam lateorum , quod abstinere debeant ex capit. Si quis, 1. h. t. habetur, ubi tales percussores corripiendi sunt pro crimine, et si se non emendaverint, deponendi , cum cleri eos magis deceat imitari mansuetudinem Christi , quam ut adeo inhumani, et seri sint; et hinc pontifex in capit. Praesentium, a. h. t. etiam eum clericum sacerdotem voluit per hiennium a celebratione Missarum abstinere, qui in Gnilietu ex parte eorum , qui vim illatam repellebant, stetit, quamvis neminem percusserit ille , Si tamen in eo conssietu etsi fuerunt aliqui.
S. I. De maledicis , et maledietis in papam, et imperatorem, eorumque pomis. Maledirere in genere aliud non est, prout resertur ad homines, quam
dicere malum aliquod de praesenti, vel de praeterito ; et steri hoe potest tri-Disiti ou by Cooste
732쪽
pliei modo; vel enunelative affirmando malum de altero , vel imperio malum alleui innigendo, prout iudex ni leui maledicit, dum poenam innocenti insigi iubet , vel per modum optantis, aut impreeantis alicui malum. Poena autem maledicentis papae, ex capit. I. h. t. desumitur , quod sit arbitraria, iuxta qualitatem personae, verborum, loci , etc. ut ne alii tu contemptum oceltatae romanae in Similia verba prorumpant; qua poena arbitraria puniendi etiam sunt illi iuxta canouistas , qui superiori quidem suo, inferiori tamen summo pontifice, maledicunt , Si tamen in ecclesiam reduvdet maledica talis lingua , eum in causa Suae ecclesiae competens iudex sit praelatus talis. Si quis autem in imperatorem , aut alium principem supremum maledicam linguam exeruerit, hic pro arbitrio principis talis puniendus est, prout volunt iura civilia, cum in leue unica e. Si quis imperatori maledia ., remittendum eum velint ad principem tulem Supremum , Si per iniuriam, et
malo animo curn maledixerit. .
f. II. De maledictiove in mura , et blasphemia in Sanctus,
corumque poenis. Quid sit blasphemia in Deum, ue sanctos aesturatius examinent theologi morales, quos consule. Poenae autem in tales blasphemantes de iure canon. statutae, quamvis multae Sint, et graves, uti Videre est Levit. 24. v. 16.can. Si quis, 10. ean. 22. g. i. et cap. Statuimus, 2. h. t. ix tamen eorum idetur hodie esse aliquis uSus, quamvis sub Leone X. in cone. Later. 1 si . renovatae illae sint: quae vero de iure civili in tales hi asphemantes constitutae poenae sunt, arbitrariae hodie videntur.
DE CLEM CO EX COMMUNI CLTO , DEPOSiTO, VEL INTERDICTO NIXISTII A XΤΕ.
S. I. Uuae sit poena clerici sepositi ministrantis, vel ea recentis actum Ordinis , aut offleti sibi prohibiti, et quue sit poena clerici Geommunicati, suspensi, vel interdicti celebrantis divina osscia pQuae hoc tit . di euntur, rari usus, et praxis sunt: ut notitia tamen nit qua circa hane materiam habeatur , sciendum primo , quod in cap. Si quis episcopus, i. hoc tit. quod est ex eanonibus Bpostolorum desumptum , et in . 2. eodem statuatur, ut si quis clericus iuste depositus verbaliter j actum ordinis, aut omeli, a quo depositus est, exerceat, praecedente monitione, excommunieari debeat. Secundo selendum , quod clerici excommunicati, su- Spensi , vel interdicti, si divina tamen celebrent, perpetuo sint deponendi ab officio , et beneficio, ut constat ex cap. Clerici, 3. h. t. modo de cessatione ab hae temeritate moniti fuerint, et non destiterint in continenti , quidquid glossa in contrarium putet; qui tamen in loeo interdicto divina osseia celebrant , si clerici tantum sint, privandi sunt suis beneficiis; si religiosi sint, in arctius monasterium detrudendi, cap. Postulastis, h. t. ut ne scilicet ecclesiasticae diseiplinae securitas perturbetur.
733쪽
S. II. An qui dubitat se recommunicatum esse, qui per solam famam audirit sententiam excommunicationis contra se latam esse, si postea celebret divina , incidat in poenas canonicus , contra excommunicatos celebrantes offleta di ina decretas 'Respondetur amrmnlixe, attendendo iuris rigorem, quamvis ex misericordia , cum illo dispensari possit a papa, uti habetur ex cap. Illud Dominus, 5. h. t. ex quo espitulo etiam habetur, poenam de rigore iuris talem ineurrere, Si coram se divina celebrari saeiat, tum quod tutior via sit eligenda tu talibus easibus , tum quod etiam in posteriore easu 1ideatur contemnere excommunicationem.
S. III. In exeommunicatis possint eonferri beneseia ecclesiastica, et quae poena imponi debeat illis, qui benescia his talibus conferunt ZNon posse his talibus ponserri beneficia ecelesiastica, ex dictis iam patet,
et ex cap. Postulastis, T. h. t. cum enim beneficia ecclesiastica praecipue dentur propter ossicium, officium autem talis excommunicatus praestare non possit leum sit ab officii executione suspensusὶ sine irregularitatis periculo, eonsequenter nulla est laeta illi beneficii collatio, sive publice, sive oeculte sit excommunicatus , sive a iure , sive ab homine , sive per Sententiam generalem , sive spretalem, SiVe Sit denuntiatus , sive non sit, sive noverit ille, qui eonfert beneficium , hune talem , cui conseri, excommunieatum esse, SiVe DOD DOVerit, etc. quia subiretum secundum se est ineapax ad bdinesseium accipiendum : et quamvis ignorantia poSSit excusare a poenis , non facit tamen actum, qu: invalidus est, validum cum in tali casu locum non habeat lex harb. 1 o c. pruet. J nee retineri potest ab eo beneficium , eui in excommunicatione collatum hoc fuit, si postmodum ni, excommunicatione absolutus sit i quod enim ab initio non subsi Stit, tractu temporis non eonvaleseit, irata regul. 18. in s. nee pensionem spiritualem in beneficio obtinere, cum etiam haec detur propter spirituale omelum, cuius est incapax; de poena vero, quae consereulibus beneficia excommunicatis a iure imponitur , ita statuit citat. cap. Postulastis, quod hi taIes Sint suspensi a collatione nesciorum , donee super hoc veniam consequantur; si tamen scienter his talibus heneseia contulerint, prout iura loquuntur, cum ignorantia, lieet nul Iitatem non tollat, ut dictum , poenam tamen non incurrit.
S. IV. Proponuntur, et resol untur aliae quaedam quaestiones , circa collationem benesciorum exeommunieatis saetam pCum eo, qui in exeommunientione beneficium necepit, dispensari potest, et quidem ab episeopo, ut retinere illud possit, prout colligitur etiam ex e tat. eap. Postulastis, nisi hie ipse episcopus tale benesteium contulisset, quia eum ipse peccaverit in conserendo, non est dignus , cui gratia dispensandi concedatur : et quamvis haee dispensatio non neeessario fieri debeat, sed sit mera gratia , si tamen bonum publicum, aut vitandum grave Scandalum , vel aliud incommodum est. eam exigat, negari non debet. Quod si tamen Oxcommunieatus quidem ille fuerit, eui beneficii collatio facta est, absolutus
734쪽
tamen suerit ante collationem laetam , vel laetam sibi ante excommunicationem collationem, excommunicatus postmodum , aeceptaverit tantum , collatio in utroque casu valida est, eum in illo casu praecedat quidem collationem excommunicatio, praecedat tamen etiam absolutio ab excommunieatione , et
consequenter habilis ad omne officium spirituale hic factus est; in altero vero casu neceptatio beneficii fiat quidem ab eo, qui in excommunicatione positus est, eollatio tamen habili suit laeta. Neque tamen sumeti ad hoe, quod in primo casu dictum est, suisse talem vi privilegii tantum , aut bullae
Cruciatae pro soro conscientiae absolutum, eum pro foro externo, Sive eomtentioso talis absolutio nihil illi prosit, ergo pro hoc soro habebitur adhuc ad benescium obtinendum inhabilis, prout dicitur etiam declarasso saeta congregatio Concilii nisi in ipso privilegio v. g. dicatur, quod absolutio, vi
illius data , etiam in soro externo prosit. S. V. An, et quando excommunicatus , suspensus, vel interdictus elericus eoi cras uolum ordinis sibi prohibili, sat irregularis , et quae conditiones requirantur ad hanc inregularitatem incurrendam pSi excommunientus malore excommunicatione selenter exerceat actum
proprium , saltem maioris ordinis Solemniter, et ex osscio; ipso facto fit irregularis , uti colligitur eae capit. ultim. h. t. quae irregularitas etiam a
suspenso, et personaliter interdicto, lneurritur, Si ille solemniter actum odidinis saeri, a quo suspensus est, exerceat, vel si lite solemniter exerceat Betum ordinis Sacri, a quo interdictus est. Ad hane autem irregularitatem incurrendam duae conditiones requiruntur. Prima est , ut eaerceat actum proprium ordinis saeri, a cuius exercitio prohibitus est per censuram, quam patitur. Secunda est, ut solemniter talem Betum exerceat, id est, cum ea Solemnitate, qua Secundum lus , aut consuetudinem ecclesiae aetus talis ab habentibus ordinem talem exerceri solet: et hinc etiamsi diaconus ex comm nicatus, suspensus vel interdictus , cantet evangelium , Sine stola tamen, aut subdiaeonus taliter censuratus eanat epistolam sine dat mattea tamen , vel sine manipulo , non incurrit hane irregularitatem, cum nec actum proprium ordinis sibi prohibiti, qui quoad substantiam ab alio exerceri non possit, nee solemniter exerceat, cum illo scilicet apparatu , qui proprius est diaeonis , vel subdiaconis ete. et si Meerdos censura tali ligatus baptismum privatum alicui conserat, non si irregularis , eum non exerceat actum proprium ordinis, qui a taleis conferri non possit; et universim non sit irregularis , si praecise actum iurisdictionis exerceat, sit tamen irregularis, si sacramentaliter absolvat, si sine solemni stpparatu eucharistiam consecret ete. quia hi aetus ita proprii sacerdotalis ordinis sunt, ut nunquam n non sacerdote fieri possint. S. VI. An si clericus erasura ligatus exerceat actum minorum ordinum, irregularitatem incurrat: et quando, sive in quibus casibus talis elericus irregularis non sat, etiamsi aerum proprium ordinis Mererat ZAd primam quaestionem Resp. amrmative, uti colligitur ex rubrica h. t. universaliter loquente, de elerico ere munieato etiam ministrante etc. et
735쪽
DE CLERICO EX COMMUNICATO, DEPOSITO, ETC. 715eae evit. 2. h. t. dieente, si quis presbyter, vel alius clericus; si tamen so- Iemniter , et ex proprio ossicio tanquam ministri deputati a legitima potestate ad hare talia e lesiastica ministeria suerint , qui eum sint rari, passim Ialeis haec talia facientibus, rarus etiam huius irregularitatis easus est. Ad secundam quaest. responderi potest primo, ignorantiam probabilem
tensurae, posse talem ab Irregularitate excusare , cum haec irregularitas in poenam imponatur , et iura dieant, eam incurri, si damnabiliter se ingesserit divinis eapit. de sentent. et iudie. in s. probari etiam potest ea cap. Apostolicae , s. h. t. Secundo subinde excusari aliquos ab incurrenda irregularitate , si censurati actus exerceant proprios ordinum suorum , ad ea-Vendum grave scandalum, aut gravem infamiam , quae tali timenda esset, si censuratum se manifestaret, nut netum talem omitteret. Wrtio excusabitur per appellationem interpositam a sententia latae censurae, si legitima illa sit, vel si sententia censurae contra eum latae nulla Sit etc. S. VII. An etiam Geommunieatus Geommunieatione minore sitit irregularis celebrando Missum , vel alios actus Ordinis Mercendo , et an eligere
possit, vel eligi ad benescia eretesiastica pΕx copit. sinati h. t. habetur primo quod irregularis non fiat, qui minore excommunicatione ligatus celebrat missam, aut lilios proprios actus ordinum exercet, tum quia haec irregularitas nullibi in ture expressa est, tum quia taliter excommunicatis non est prolithitum exercere actus ordinis, sed solum suscipere sacramenta v. gr. Secundo ex eodem cap. habetur , quod ligatus minore excommunitatione, non prohibeatur eligere ad beneficia , scienter tamen eligi non possit ad beneficia; illud quidem concessum est illi, quia eligere est actus iurisdictionis, et non participatio tantum passiva saeramentorum , qua sola privat excommunicatio minor ; eligi vero ad benencia ecclesiastica non potest, eum sit a participatione Saeramentorum impeditus , quarum tamen perceptio ratione beneficii saepius ipsi necessaria est: probabilius tamen est, quod talis electio non sit ipso iure nulla , sed irritanda per iudicem e lesiasticum, etiamsi scienter lacta sit, uti habetur ea cap. eit. snali. Quod si tamen ignorantia eligentium , et eleeti intervenisset, probabillus est, quod irritanda ea non esset, cum east. Saepius relatum irritandam tantum velit selenter factam; et taliter impeditum non reddat absolute inhabilem; prout probabilius eoneeditur , quod ad beneficia simplicia ecclesiastiea eligi possit, cum ratio in capitulo allata pro eo, quod ad Mnesicia ecclesiastica eligi non possit, non urgeat pro benesiciis simplicibus
S. XIll. An, et quomodo precet ligatus communicatione minore, conferendo, vel a inistrando sacramenta pPeeeare quidem l saltem venialiter j talem administrando sacramenta , valida tamen haec esse, in eap. hoe ult. dieitur S. Pereat autem e quam Vis enim administratio activa saeramentorum prohibita graviter tali minore exmmmunicatione ligato non sit, sed sola passiva sacramentorum perceptio , negari tamen non potest, quod exeommunieatio talis indecentiam aliquam asserat in
736쪽
ordine etiam ad administranda active saeramenta , hinc venialis saltem culpa commIttitur , nisi administrando active , passive etiam ipse excommunicatus sacramenta percipiat, prout sit ab eo , qui Missam legit.
DE CLERICO NON ORDINATO MINISTRANTE.
Clericus, qui ministrat in ordine, quem non habet, exeommunicandus est, et sit irregularis, ut non possit ad altiores ordines sine dispensatione promo eri, ne ad certum tempus biennii, vel triennii, pro a rhitrio episcopi, ab ordinis etiam, quem proxime Suscepit, exeeutione, SuSpenditur , cap. Si quis, et cap. liferis, 2. h. t. si vero laicus actus tales ordinum maiorum scilicet, de minoribus enim excusat consuetudo j quos non habet, exerceat , ex probabili sententia , nullam incurrit irregularitatem , eum uulla in iure pro lateo taliter ministrante statuta sit. Plura autem requiruntur, ut clericus etiam in ordine non suseepto ministrans, irregularitatem incurrat. Primo sellieet, ut uetum proprium ordinis ali ius exerceat, qui ab alio , qui ordinem talem non habet , exereeri liciteὶ non potest. Secundo, ut scienter in tali ordino ministret. Tertio ut miniStret in ordine, quem nee quoad substantiam valide suscepit. Quarto, ut Serio in ordine , quem non Ilahet, ministret, ita ut actio illa non sit ludicra tantum. Quinto ut miniStret Solemniter. Sexto, ut non tantum exerceat netum iurisdietionis, quam non habet, ratione cuius nulla irregularitas incurritur , sed ut exediceat notum ordinis. Videatur etiam bulla Clement. VIII. Et si alius. quarto decemb. 160 l. dula, ubi de eo, qui non Sacerdos missas celebrat, aut mn- sessiones audit , statuitur , ut Sacris inquisitoribus , vel locorum ordinariis tradatur, degradandus , si quos ordines habet, et curiae Meeulari puniendus
Per Saltum promotus dicitur , qui superiorem ordinem necipit, non pra misso inferiore; et quamvis superiorem hune ordinem valide acceperit, qui taliter per saltum promotus est, illicite tamen secit, uti colligitur ea can. Sollicitudo, a. dist. 52. iuncta siloss. communiter recepta v. Subdiaconatus: neque tamen, si non miniStravit in ordine per saltum suscepto , irregularis est, scum nulla legatur in iure in tales statuta irregularitas in, sed suspensus tantum ab ordinis per saltum suscepti executione , donec ordo inferior pra termissus suppleatur , uti habetur ex cap. Tuae, uni. h. t. ubi conreditur episeopo , ut eum tali, si ordinem praetermissum Suscepit, dispensare possit, quod possit in suscepto per saltum ordine ministrare, quod ipsum confirmari etiam potest ex Trid. Sess. 23. c. 14. de reformat.
737쪽
Furtive ordines suscipere diduntur, qui sine licentia, et consensu proprii episeopl, sine praevia examinatione per dolum se ingerunt ordinandis, aut ignorante episcopo ordinatore Ordines recipiunt, vel simul eodem die duos saltem sacros ordines recipiunt sine dispensatione. Poena surtivo reeipientium ordines, est suspensio ab ordine suScepto surtive , uti colligitur eae e. Veniens , i. h. t. qua durante ad altiores ordines aSeendere non possunt. Quod si sub poena excommunicationis prohibitus suisset aliquis ordines suscipere, hoc in casu suspensus manebit ab executione Omnium ordinum susceptorum c. Cum illorum , 32. de sent. excomm. et cum eo non poterit iure suo dispensare episeopus, sicuti potest in prioremsu , neque ad ultiores ordines ascendere poterit, nisi intraverit religionem. Poena vero eorum, qui simul eodem die plures ordines saeros receperunt ml-nores enim ordines eodem die simul omnes suscipere ius commune antiquum eoncedit, et in quibusdam episeopatibus licitum etiam facit consuetudo, ut eodem die minores, et subdiaconatus conserantur j est suspensio, ut in o dinibus sic receptis ministrare non possint, nisi cum eis episeopus dispensaverit , vel si religionem ingressi laudabiliter in ea vixerint, et a Suo praelato suerint dispensati , vel si sub exeommunicatione prohibiti sint, furtive taliter ordines suscipere, poena eorum int suspensio ab omnium ordinum prius susceptorum executione, donee cum illis dispensatum fuerit.
DE EXCESSIBUS PRAELATOnUM , ET SUBDITORUM.
S. I. Oualiter possint ae soleant praelati ecclesiastici Meedere, seu delinquere in elericos subditos pPrimo delinquunt episeopi, vel praelati in subditos clericos, si talliis vel exaetionibus indehitis vexent eos, et non solventibus divina interdicant,eensuras inluste in eos serant, et alias viliter, et inhonesto tractent, ut taleis sani despicabiles cap. Pervenit, h. t. Seeundo delinquunt episcopi, si sine legitima causa ecclesiam alteri inferiori praelato sublectam ab eius subiectione , et obsequio liberent cap. Ad haec , 2. h. t. Tertio delinquunt, si Melestas vel Mnesteia ad eorum ordinationem vel collationem spectantia sibi retineant, vel eonserant cap. Ad aures , 3. vel si conserant in indignis cap. Inter dilaetos, i l. h. t. vel si impediant privilegia subditorum, cap. Sane, 5. h. t. ita ut excommunieatio in tali casu laeta, contra eum , qui ut privi Iegii sui non parebat praecipienti, non teneat c. Cum ad quorundam, 7. h. Quarto graviter excedit, et delinquit episeopus , si direete causam praestet homicidio , ita ut privari debeat ouleio pontificali, et sacerdotali , et ab episcopatus administratione amoveri e. O literis, 10. h. t. Quinto excedunt graviter , si sacerdotales sibi subiectos cogant ad revelandam poenitentiam, vel peceatum in consessione auditum , cap. Dilectus , i δ. h. t.
738쪽
S. II. De quibusdam specialibus Meessibus seu delictis
praelatorum iniscopo inferionum. In genere diei potest, prohibitum esse insertoribus praelatis , ne violent, et turbent lurisdictionem Superiorum ; et hinc primo sine eonsensu episcoporum non possunt insertores praelati unire ecclesias sibi subiectas c. Sicut, 8. h. t. Secundo non possunt cognoscere de causis matrimonialibus ; neque possunt poenitentias publicas , et solemnes imponere , nec possunt Indulgentias concedere, etc. i ta eap. Accedentibus, II. h. t. nisi specialiter privilegium , aut concessio, Vel praeseripta legitime consuetudo , maiorem illis etiam circa haec saeuitatem concedant, aut omnimodam , et pleuissimam iurisdictionem in elerum suum , et populum habeant abbates a iurisdictione episcopi plenissime exempti, et nullius dioecesis. S. III. De gravaminibus, quae praelati, aliique eretesiastici interdum inferre solant religiosis Plura de hae materia legi possunt in eap. Nimis iniqua, i s. h. t. ubi
quindecim eiusmodi gravamina enumerantur; et in c. Nimis prava, 17. h. t. ubi duodecim gravamina enumerantur, quae Minoribus, et Praedicatoribus inserebantur ; et in Clement. Frequens unica h. t. vht 30. talia gravamina asseruntur. S. IV. De recessibus , seu delictis subditorum in praelatas,
seu inperiores suos pDelinquunt in primis in praelatos suos subditi, si violent interdicta ab illis lata, prout constat ex cap. Tanta, 18. h. t. Secundo delinquunt, qui eum clerici subditi sint, praelatum tamen , seu episcopum suum negant esse dominum suum, sive verbo, sive laeto id negent , vel ad saecularem ludirem in musa spirituali trahunt, aut consilium praebent adversariis eIusdem contra ipsum, . cap. Gravamen, 15. h. t. Τertio delinquunt clerici subditi privati, et singulares, si sine consensu superioris commune sigillum col- Iegii habent, eoque utuntur, eis. Dilecta, 14. h. t. Quarto delinquunt etiam vicarii Melestarum, si personatum ecclesiasticum sibi usurpent eoutrandem, et iuramentum praestitum cap. Illud, s. h. t. Quinto prohibetur Inhoe titulo elericis, ne de gravibus eriminibus publice glorientur eap. Quam sit, s. h. t. Sexto denique prohibetur sub gravissimis poenis in clericos degradationis , et excommunicationis in laleos, crimen nefandum, propter quod ira Dei ueuit, ut ait pontifex in cap. clerici, 4. h. t. in filios dissidentiae sive de quorum salute dissidendum est, in et quinque civitates igne consumptae. S. V. De prohibitione facta religiosis mendicantibus , ut non possint nova
Loca acquirere ad habitandum, nec antiqua alienare, vel mutare pDe hoe constat ex eap. Cum eae eo, uni. h. t. in s. ubi ea, quae in S. i. tituli enumerata sunt, illis prohibentur , ad plura Scilicet, quae ex contrariis saetis saepius eveniebant, scandala evitanda: illis tamen, qui eremiticam , sive solitariam vitam duxerint, eum superiorum suorum licentia con-
739쪽
DE EXCEMIBUS PRAELATORUM, ET AGBDITO Ru M. Tis
eeditur, ut nova habitacula , et cellas sibi aequirere , et mutare talia loca possint, sine alia licentia, eum tantum scandali periculum in his casibus non sit: neque tamen haec prohibentur illis , qui spretalia privilegia a summo pontisnee habent, ad haec talia agenda vel saltem sufficit illis episcoporumlirentiaὶ prout etiam hac prohibitione non impediuntur a suis monasteriis in eodem loco reaedificandis , reficiendis, ete.
s. I. De novi operis nuntiatione, eiusque materia, forma, et aliis causis, ac cirmumstantiis. Nuntiare novum opus, aliud non est, quam illi, qui de novo in alterius praeiudicium aedisseat, prohibere, ne opus novum fiat, vel ne in eo coepto pergatur, donee de iure aedificationis constet. Meum autem habet haec novi operis nuntiatio in rebus solo adhaerentibus , et immobilibus, quas terrae scilieet coniuncta, vel coniungenda sunt, et ideo fiunt, ut in eodem solo permaneant, ac in illis casibus, in quibus de novo aedifieatur aliquid quamvis sit ecclesia , c. Intelleaeimus, i. h. t. Vel pristina facies operis immutatur ; neque enim ad opera praeterita, et iam facta haec novi operis nuntiatio extenditur, cum in isto casu alii interdicto locum esse sciant ei- ilistae. Potest autem novum opus nuntiare non tantum ille, qui dominus estret, eui damnum imminet, sed ille etiam , qui utile dominium talis rei tan tum habet, qui supersiciarius , vel hypothecarius est rei, cui damnum imminet , vel qui servitutem realem habet in lando, in quo de novo aedis eatur , prout pluribus plura alia videre est apud civilistas; iuxta quos , quolibet dis etiam sestivo fieri potest haec novi operis nuntiatio , ibi laetenda. ubint opus saltem illis , qui operi ibi insistunt, quamvis absint illi, quorum nomine sit novum opus, vel Verbis expressis inhibendo , ne id opus fiat; vel per lapilli iactum in eum locum , ubi Opus sit, verbis simul inhibendo opus ulterius , vel praetorem , aut iudicem adeundo, et petendo ab eo, ut opus inhibeat. S. II. Quis sit e ectus novi operis nuntiationis pPrimarius essectus est, ut totum id destruatur iterum sumptibus ipsius aediseantis, quod post novi operis nuntiationem aedificatum est, sive iuste, sive iniuste aedificaverit, de quo postmodum examinata causa patebit: prout etiam statutum est in c. Cum ea iniuneto, 2. h. t. ita ut non sufficiat, si permittat tantum , quod aedificatum fuit, post novi operis nuntiationem, demoliri aedilleans , sed suis sumptibus demoliri id debeat, et per exceptionem oppositam repelli possit prius, quam omnia in pristinum statum restituantur , etiamsi probare vellet de iure suo, ne cum perturbatione quietis publieae rixarum detur occasio.
740쪽
LIBER V. TITULUS XXX I. DE NOVI OPER. NUTlAT.
S. III. Quibus casibus, ae modis cesset nuntiatis novi operis, ita ut uini, et effectum non habeat pPrimo cessat, si nuntians remiserit, vel expresse , vel taeite morte fel licet naturali, et re adhue Integra, uti colligitur eae citat. capit. 2. h. t. Secundo cessat, si nuntians cautionem receperit a nuntiato, quod demoliri velit opus, si constiterit, nullum illi ius competere, vel per nuntiatum non stet saltem per tres menses oblatae talis satisdationis quo minus sati et, quia competentem satissaetionem obtulit, quae tamen acceptata non fuit; ad quam acceptandam non tenetur nuntians, Si intra tres menses probare velit, quod iure prohibeat, prout habetur eae c. Styni antibus , 3. h. t. etc. Is cui, 4. eudem. Tertio cessat, si nuntians nolit iurare coram iudice do calumnia, si tamen is, cui nuntiatio facta est, exigat iuramentum tale. Quarto cessat, si sit periculum in mora , ita ut dilatio aedi steti v. gr. grave damnum probabiliter allaturn ldeatur, quia ut dieitur, l. De pupillo, S. S. praeterea b. h. t. multo melius est Omitti novi operis nuntiationem , quam lmpediri operis necessurii urgentem exstruetionem : intelligendo hoe, si perieulum toti v. gr. communitati ex intermisso tali aedis leto immineat, ut advertit glossa v. Periculum. Quinto eresat, Si praetor revocavit nuntiationem permissam. Et Sexto denique cessat, si manifestum sit, quod iniuste novum opus prohibet nuntians.
DE Psi ILEGIIS, ET EXCESSIBUS PR1VILEGIATORUM.
. I e priviIegiis, in communi.
S. I. Quid sit privilegium, et an ad illius substantiam requiratur Scriptura, et quomodo a dispensatione differat pPrivilegium, quamvis late loquendo accipi possit pro privata lege, speciale aliquod beneficium, vel favorem concedente; Stricte tamen ne proprio dictum privilegium diei solet, rei alicuius scilicet turis specialis contra , vel praeter ius commune eae principis benevolentia e cessio. Et quamvis nd substantiam illius non requiratur scriptura, eum dentur vivae vocis oracula , ad probationem tamen privilegii, et huius firmitatem plurimum saepe conducit seriptura. A dispensatione vero disserre videtur privilegium tanquam species a genere, quod privilegium Sit contra Vel praeter ius, dispensatio vero
sit contra ius , et quod privilegium sit quid permanens saltem ordinarie non autem dispensatio, saepe pro uno tantum aetu licito faciendo concessa. S. II. Ouotuplex sit privilestium , sive quomodo dividatur, et quis possit concedere privilegium, et quibus concedi possit ZPrivilegium aliud est personale, quod immediate, et directe permnae conceditur, cum hae exspirans; aliud est reale , quod immediate , et directe ipsi rei conceditur, durans, quamdiu res durat; aliud denique mixtum