Tractatus de Jure Regularium ubi et de Religiosis Familiis

371쪽

quinque supra dictae sedes epiScopales erectae Sunt, a nonnullis in quaestionem vocatum est, num perduraret praefatum regularium jus I an vero noviter erectarum sedium Episcopis liberum foret quos mallent, e saeculari etiam clero, dictis parochiis praeficere. Nobis autem immerito prorsus motum

hocce dubium videtur ; quod sequentibus propositionibus satis

evinci exustimnmUS. PROPOSiTIo P. - Dieti regulares in praefatus Hollanditie paroseias jus suum non amiserunt eae eo quod eatincti fuerint; nec eo quod dispersi sint; nee eae eo quod monasteria, quibus ese parochim anne e erant, Apostolica dispositione fuerint alienata. - Ηuo

redeunt rationes, quibus idem probavimus quoad parochias Belgii, quas rationes vide sub praecedenti capite.

PROPOSITIO II'. - Dicti regulares in praefatas Milandiae paroreias jus suum non amiserunt vi concordati anni 1802 cum gallicana republiea, nec ullo alio Pontificio decreto, Hollandicorum episcopatuum erectioni anteriore. - iv Non vi divit concordati; siquidem concordatum illud non assciebat nisi regiones illas, quae tunc temporis ditionis gallicae territorio concludebantur. Porro de Husmodi regionum numero fuit quidem Belgium; Hollandia vero minime. 2' Sed nec ullum aliud in tervenit Pontificium decretum, quo regulares hoc suo jure

privarentur. Eicnim nullum de facto adducitur aut regularibus objicitur; et nullum revera existere, vel inde satis denotatur, quod pacifice hoc jus suum, usque ad recentem Sedium episcopalium erectionem, regulares exercuerint. PROPOSITio II P. - Nec praefatum jus amiserunt regulares per recentem sedium episcopalium milandiae erectionem. - Etenim

ex eo quod in aliqua regione, quae prius per vicarium Apostolicum regebatur, episcopalis erigatur sedes cum ordinaria jurisdictione, nequaquam sequitur perire varia jura, tum regularibus, tum aliis in ea regione acquisita; quod adeo per Se patet ut probatione non indigeat. Unde nisi expresse in decreto erectionis a sede Apostolica suppressum fuerit regularium jus in praefatas Hollandiae parochias, integrum perman-

372쪽

PARS QUINTA. 365simo jus illud censendum est. Porro de tali suppressione ne verbum quidem in dicto decreto reperire est. Hinc adhuc vigere dictum jus regularium pro certo tenendum omnino videtur. Cui caeteroquin conclusioni consonam decisionem, quoad casum aliquem particularem, ab Urbe haud pridem expeditam rescivi.

H. De jure regularium Ilouandiae in suas respective flationales eeelesias.

Iam monuimus hoc stationalium ecclesiarum nomine a nobis

intelligi cas sacras aedes, a regularibus missionariis in Hollandia, concurrentibus sidelium largitionibus, comparatas ac constitutas, et in quibus ab iisdem regularibus exerceri solent parochialia munia. De his porro regularium Stationibus. enasci potest et re veru, prout reScivimus, enata est) quaestio, cujusnam sint ipsarum bona, id est, ipsae met aedes, supellectile, itecnon alia sive mobilia, sive immobilia iis stationibus deputata : an nempe pertineant ad regulares qui stationem obtinent: an vero ipsimet ecclesiae seu parochiae stationali 2 Item ortum dubium, an Hollandiae Episcopis liberum sit, regulares ab illastalionibus expellere, atque ipsorum loco Saeculares presbyteros deputare, qui flationes illas administrent et curam in eis exerceant 2 De quibus dissicultatibus nonuihil pro modulo

meo hic attingere viSum eSt. QUAESTIO I'. - Cujusnam sint dictarum stationum sive mobilia

sive immobilia bona' - Id determinare mihi videtur dissicillimum. Etenim P valde probabile est aliqua ex istis bonis ad

regulares pertinere, ex eo quod regulares ex pecuniis suis ea comparaverint. Et ne quis putet omnino exiguam reputandam esse bonorum partem, quae inde provenire potuit, memorabimus quod in societate Jesu frequenter contingere solet professionum tempore. ReliloSuS nempe, antequam profeM

373쪽

366 TRACTATUS DE IUBE REGULABIUΜ.sionem emittat, de bonis suis disponit libere. Saepe autem

bona haec, magna ex parte, societati donat, ad excitandam vel promovendam ejusdem societatis domum missionemve albquam expendenda. Et sic contingere potuit ut aliquae ex dictis comparatae, extructae et constitutae praecipue fuerint, ex bonis sic a Iesuitis Hollandiae ante suam professionem erogatis. Porro quod ordo religiosus ex pecuniis suis comparat, sibi comparare voluisse censendus est. 2' Item stationum bona ex sidolium oblationibus et largitionibus provenientia, notabili etiam' ex parte regularibus ipsis, non ecclesiae, acquisita merito praeSumentur. Nam si de proprie dicta parochia ageretur, oblationes fidelium, pro Solemnibus funerum missis, pro matrimoniorum celehratione, pro baptismatibus et ejusmodi erogatae, ad parochum, non ad parochialem ecclesiam pertinerent. Pari jure similes oblationes regularibus ibi curam exercentibus facta, ordini, non ecclesiae, acquisitae censeri debebunt. Proinde si ex istis oblationibus, aliquas aedes contiguas, aliquem hortum, aliqua vasa Sacra, alia Veejusmodi, regulares comparaverint, haec omnia ad religiosam communitatem pertinere censenda erunt. 3' Tandem contingere etiam potuit ut aliquae fidelium donationes, quarum ope ipsa stationalis ecclesia extructa est, additae ipsi opportunae aedes, comparatumve supellectile, ea mente lactae fuerint, ut ad ipsam mei stationem non ad regulares, pertinerent. Cum autem dicta ejusmodi stationum bona paulatim longo temporis tractu, et absque ullo, quod donantium intentionem testetur, authentico instrumento, accesserint, revera dissicillimum hodie est discernere, quid cuilibet' stationi, quid regularibus

eam regentibus, tanquam bonum proprium accensendum sit. QUAESTio ΙΙ . - An Hollandiae Episcopis liberum sit regularese distis stationibus eatrudere, ac ipsorum loco stimulares presbyteros deputare, qui eas administrent et curam eaeerceant ' - l ' Inh 'pothesi quod stationis bona, sive immobilia sive mobilia

ad regulares magna saltem ex parte pertineant, planum est non potae eos e statione expelli : per ejusmodi enim expub

374쪽

PARS QUINTA.

sionem bonis suis injuste spoliarentur. 2' Posset tamen in rigore juris Episcopus statuere, ne. regulares tu posterum parochialia munia in sua stationali ecclesia exereeant. ossiciumque parochi saecularibus sacerdotibus exercendum committere; ita ut scilicet munia haec speculares presbyteri, non in dictis regularium ecclesiis seu oratoriis, Sed in aliiS, exequerentur. Etsi enim regulares in dictis suis stationalibus ecclesiis curam et parochialia munia exercere Soleant, non tamen jus acquisierunt, ut cura per aliquem ex ipsis ibi exerceri debeat. Si tionales quippe ejusmodi ecclesiae, ex hypothesi, non sunt de iis quae regularium monasterio canonice annexae fuerint, sive pleno jure, sive quoad temporalia. Deficiente autem hac canonica annexione Seu Subjectione, nec per Vicarium, ad cou Ventus nutum amovibilem, curam exercendi, nec Ordinario

aliquem e suis praesentandi qui curam exerceat, jus habent regulares. Ergo quod curam et parochialia ibi munia regulares exerceant, habent ex mera ordinarii concessione. Ergo ea facultate ab Ordinario privari possent .Qua contingente Ordinarii dispositione, fierent dictae Stationales regularium e clesiae ejusdem conditionis ac quaelibet regularium ecclesiae

non curatae. Possint nimirum regulares sacrum ministerium

exercere, sed abstinendo ab iis quae ad parochos exclusive pertinent, qualia sunt baptismata, matrimonia, etc. 3' Dix, mus in rigore juris : nemo enim non videt quam aequum sit

ut regulares, qui dictas stationes tot suis laboribus, sudoribus, imo et sanguinis in defendenda fide catholica effusione, erexerunt et constituerunt, non tantum in iis remanere possint sacrum ministerium exercendo, Sed etiam curam animarum et

parochialia munia obeundo; ita ut nempe, si sat in Hollandia territorialis parochiarum circumscriptio, dictae regularium ecclesiae in parochiales erigantur, et regularibus subjiciantur.

375쪽

TRACTATUS DE IURE REGULARIUM.

QUAM INIQUE NONNULLI HODIE CONTENDANT A BELGII ET HOLLANDIAE EPISCOPIS HAUD AGNOSCE DA ESSE REGULARIUM IURA, lN PARO IALES lPSORUM MONASTERIIS AN EXAS.

Nocivum nonnulli clamitant, regulares quoad aliquas par chias jus habere aliquem e suis praesentandi, et ad curam in iis exercendam deputandi; hiiicque totis viribus agunt, ut de medio tolli ejusmodi regularium jura, utpote nostris temporibus haud accommodata, Episcopi tirocurent. Sed pace ipsorum dixerim, non Zelum domus Dei, Sed danseu istarum et Pistoriensium ulcus plus nimium olut opinio illa. Quae quav- tum a vero et aequo aberret, OStendemus primo quoad regulares in genere : tum in particulari quoad Praemonstrate esidem patefaciemuS.

Quantum a vero et aequo aberret opinio illa, si agatur de regularibus in genere.

Etenim ideo de medio tollenda contendunt dicta regularium in parochias jura, vel quia regulares ad exercendum parochiale munus inhabiles supponunt, vel quia nocivum existimant jus praesentationis regularium, majusque animurum bonum expectandum putant, si liberum Episcopo relinqueretur, ut quem mallet, Sive regularem sive saecularem, dictis paroe hiis praesiceret. Atqui falsa prorsus haec utraque hypotheSi S.I. Falsum est inhabiles esse regulares ad Gerrendam animarum curam. Etenim i ' Status religiosi essentiae haud repugnare meri ministerii, atque ipsum etiam parochialis mullii exercilium supra probavimus parte b, sectione i, capite 1 et 2).20 Quamvis iustitutum aliquod religiosum pro siue sibi proprio Diqitiam by Corale

376쪽

PAM QUINTA. 369habere possit solam contemplativam vitam, talisque instituti membra non debeant regulariter loquendo, seu extra visum necessitati H sacri ministerii et curae animarum muniis implicari, certum est dari posse, et de laeto plurimos exstare o dines religiosos ad vitam aetivam seu apostolicam tanquam ad proprium finem ordinatos et ab Ecclesia approbatos : qua-Ies sunt Praemonstratenses, caeterique canonici regulares Eaneti Augustini, Domini ani, Franciscant, Iesuilae et alii. Et tandem dantur etiam qui mistam vitam, id est contemplativam simul et activam, profitentur; quales sunt Cisteretenses, et pleraeque aliae instituti Benedictioi congregationes. Iam vero regesares illos, qui aetivam vel mistam vitam pro fine habent, ad exercendam animarum curam inhabiles pronuntiare abSO-num est. 3' Si pravum laret a dictis regularibus exerceri animarum curam, errasset Ecclesia in disciplina sua generali. Etenim universalibus Ecelesiae legibus sancitum est, dari posse ecclesias curatas, regularibus, sive pleno jure, sive quoad temporalia duntaxat subjectas; ita nempe ut jus habeant regulares per aliquem e suis curam animarum in iis exercendi. Fuitque id in praxim deductum per Plura saecula, non raro et exceptionaliter, sed ita ut in omnibus regionibus parochiarum quam maxima pars, in quibusdam fere omnes, hoe modo a regularibus regerentur. Hallucinatam Ecclesiam pronuntiet necesse est, qui pravam de se atque noeivam disciplinam hane contendit. Objicies. - Si regulares parochiale munus obeant, debebunt per vias et plateas circuire, ad visitandos infirmos, ministranda sacramenta, caeteraque sui ossicii propria explere;

consequenter et in saecularibus negotiis atque mundanae vitae periculis Versabuntur : porro status religiosi est silere et plangere. - Respondeo : qui pericula haec quoad regulares curatos adeo pertimescunt, cur non magis ea resormidant quoad saeculares paroeh Τ cumque multo magis regulariter Io- quendo , periclitentur saeculares quam regulares curam exemeentes, eur non arguunt saeculares etiam presbyteros omnes

377쪽

370 TRACTATUS DE IURE REGULARIu M.

n sacri nititisterii muniis esse ablegandos, ct infra claustra ad plangendum et silendum concludendos Fingamus Sanctum

Franciscum Xa verium ad Indias proficisci sulique ad curamoliam animarum exercendam) a S. Ignatio juSSum, respondissc : haud esse vocationis Sude religiosae per vias et plateas circuiro; velle se intra parietes conclusum planuere et silere reum prosecto e Spa societate, tanquam pravum religiosum S. Ignalius merito expulisset. opinio haec, quod ex natura religiosi status planctui ct silcntio addici debeant regulares, janscia isticum inventum est, prorsus salsum et absonum, ubi de ordiuibus activom aut mixtam vitam profitentibus agitur.

II. Neque nocivum existimandum est jus regularium, aliquem e suis Iaroesentandi qui euram in ecclesiis ipsorum conventibus an-neaeis Meroeat. - Εt primo quidem, Si nocivum foret, non iiijus commune id Ecclesia sanxisset. Praeterea quod cura in iis occlesiis per regulares exerceatur, nec liberum sit Episcopo saecularibus eam presbJteris committere, nequaquam nocivum est: nam, per Se et regulariter loquendo, major in exercenda cura Zelus et fructus a religioSis expectandus est, utpote vi

flatus sui evangelica clium consilia sectantibus. Atque id con-srmat experientia. Ubi enim sacrum ministerium curamve animarum regulares exercent, majori eos christianus populus Venoratione, fiducia ac aestimatione prosequitur: libentiussos fideles adeunt pro consilendis peccatis: libentius accersunt in mortis discrimino: stipalius ad Sacras corum eOnciones accurrunt. Verum id praecipue quoad Hollaudiam et

Belgium testari potest quisquis praesentem rei catholicae iis

in regionibus statum notum habet. Sed, inquis, contingere potest ut regulares ad curam exercendam deputent, vel Episcopo praesentent religiosum aliquem haud idoneum. Bespondeo : cum praesentatus curam exercere nequeat nisi ab Episcopo examinatus et approbatus, cum rejiciet Episcopus, si minus idoneum reperiat. Unde tandem, quod dicto modo regulareS curam exerceant, nocumenti nihil, emolumenti multum. Adde, in iis regionibus, ubi regulares Sacrum ministerium

378쪽

PABS QUINTA.

ntque nonnullas ctiam parochias administrant, vehementorexcitari circum vicinos saecularcs parochos, ut diligentius ossicio suo sungantur; stimulante scilicet quadam, hac in re valdo prosicua aemulatione, ne, si sorte apostolico Zelo ct sacciso- tali intonitate et diguitato multo inferiores sese exhibeant, in suorum parochianorum animo vilescant. Haec qui pacato animo, et solius gloriae Dei atque animarum salutis intuitu perpendent, non eripiendas regularibus parochias, sed multo

plures cis committendas cetas hunt.

u.lanluni a vero et aequo aberret theta opinio, si agatur in speciello Praemonstraten ibus.

Praeter adductas rationes, quae Pro regularibus generati in militant, id in candido sancti Norhorti ordine poculiare eSi. quod parochiarum regimen tanquam quid instituli sui proprium et praecipuum habeat. Rem paucis ostendamus. α Anno is 20 novum canonicorum regularium ordinema eondidit S. Norbertus, in dioeccscos Laudunensis loco, quia Praemonstratus dicitur. η Natalis Alexander, Hist. erelas. , Om. 7, c. 7, art. 7.ὶ Suum autem ordinem instituit S. Nor-bertus, non tantum ut contemplativae, sed et activae seu a stolicae vitae strenue vacaret; prout tu praelatione statutorum Prie monstrateusium adnotatur his verbis : et Sanetissimus a namque Norbertus, Videns clericorum sive canoni eoruma institutum valde csse sanctum, et Ecclesiae Dei omnino a necessarium, ad hoc a Deo inventum, ut novos Asempera laetus Ecclesiae Dei clerici parturircnt, gigneront atque a laverent, et ipse quoque .s utis animarum sagrantissimo a desiderio exardescens, ex duplici suo spiritu, quem singua lari gratia desuper acceperat, talom meditatus cst ordia nem, qui per vitin contemplati e puritatem suos alumnosa ad vitae aeti v arditas et poriculosas Iunctiones apte dispo-Diuiliaco by Corale

379쪽

372 T GATUS DE IURE REGULARIUM.u ueret, ut tam sanctitate quam doctrina digne praepararet. v Ad Praemoustratensium institutum pertinere apostolieam vitam, testatur prima ordinis confirmatio, ad ipsummet

S. Norbertum directa, 14 kalendas julii li 24 quam vide initio

statutorum eandidi ordinis Proemonstratensis, pag. 8). Quod autem dictus ordo, vel a primila sui exordiis, intoralia, ad procurandam animarum SaIutem adhibita media, parochialium etiam ecclesiarum regimen, SuScipere consueverit, adeo certa res est ex monumeniis historicis, ut in ea probatida immorari supervacaneum videatur. Adeat lector opusculum cui titulus, dissertatio historico-eanonica, auctore

D. Georgio, dicti ordinis abbato sedit. Gunaburgi, absque anni adnotatione; sed dedicatio est anni 1770 . Ibi ex professo probatam reporici pagina 20ὶ thesim hanc : Paroreiamum administriationem ordini Proesmonstratensi esse congenitam, et instituto proprium. Unam aut alteram ex adductis probationibus subjicimus.

Adducit praelatus auctor pag. 23ὶ haec Auberti II1rcsti

verba : a Tunchelino haeresiarcha anno lil 5 e vivis sublato, a cum haeresis ab eo excitata adhuc Serperet, nec cam clericia duodecim, a Cameracensi Episcopo Antuorpide in basilicaa S. Michaelis collocati, extirpare p0SSent..., Norbertum, quia tum doetrina et morum sanctitate sorebat, cum sodalibusu suis, per manus Burchardi Episcopi Cameracensis, totius a populi et capituli assensu evocandum censuerunt; eidem. a que quatuor praebendaS, imo ipsam parochialem ecclesiam a S. Michaelis administrandam commiserunt, veluti publicisa litteris, ab Hildolso praeposito Antuerpuensi, anno 1l24 d a iis, legere eSt. BAd Magdoburgensem ambiepiscopatum jam promotus

S. Norbertus, administratisnem sein parochiarum urbis episeopaliseommisit suis religiosis; et quatuordecim rurales totidem suis seleetis eonfidit subjectis; ut servirrat pro modela et exemplari aliorum pastorum . . . Interιmper missimarios alios ad Selavoniam deputatos sanetus Archiepiscopus ignitum eloquium evangelii in hae

380쪽

rans QGINTA. 373 praegrandi provincia suseipi procuravit bunt verba Ludovici Hugonis, hi vita S. Norberii, Iib. 4, n. 13ὶ. Parochiale munus, cui religiosos suos vacare voluerat sanctus fundator, tanquam

quid instituti sui proprium ejus filii semper existimarunt. u Alter sinis specialis divi Norberti sinquit I. Pagius istae u parte l, I l4, n. 42ὶ suit conveniens et debita parochi,

a rum, maxime ruralium administratio. B Hinc ab ipso ordinis exordio solitum Praemonstratensibus suit quam plurimos hvie ossicio religiosos addicere; prout in eorum statutis, adulio II approbatis, adnotatur in hunc modum : a Ab ipsisu ordinis nostri crepundiis, ita jucundum doctrinae suae acu religionis lato sparserunt odorem Praemonstrat enses, ut a regendis, quibus in dies sere singulos praesciebantur, pa-u roclii alibus ecclesiis, par essct eorum numerus. v Di,t. 2. cap. 23. In libello supplici, quo petebatur a Clemente X, ut S. Nor-berti ossicium ritu dupli et ubique eelebrandum decerneret, adnotabat procurator generalis ordinis, antiquitus adminia stratas fuisse a Praemonstratcnsibus parochiales ecclesias sine numero. Et addebat sellaninum ab ipsis possideri ejusmodi ecclesias ad millis dissertatio historieo-critim, auctore D. Georgio, pag. 32 . In ipsis autem ordinis constitutionibus. quae statuta eandidi ordinis Praemonstratensis inseribuntur, distinctione 2, cap. 21. jubciatur superiores adlaborare, ut semper idoneos religiosos habeant, qui parochiis praefici possint: Cum pro luero animarum, ad pastorales curas, cum speciali approbatione sedis Apost lieae, religiosos suos ordo nister emittiat, adlaborent Omnes pro luti, ut in concredito sibi greste semper habeant, et vitae et morum diseiplina bene eae Itos et doctrina praestantes, quos ad vineam

Domini colendam eum fructu, emittere queant. a Babet hic ordo a Praesmonstratensis peculiare sunt verba Crusensi, ordinisa Eremitarum S. Augustini, in suo monastico augustiniano, a parte 2, cap. 20 , quod in omnibus fere orbis partibusu pastoralibus deserviat, maximo certe animarum fructu