Dissertatio medica de indicationum doctrina ...

201쪽

Ut melius doceant hodieque, tonitrua quae sint; 'Ingenium Flavi inveniat lic6t acre Gi aei Quo prodesse modo possit, qui ducem nautas il

l Magnetis acus valida et Vers tiliS axe δο ἰINon tamen idcirco. horrendum, cognoscere fulmen i es V . . t ,1 gConcessum est homini, vis et Magnetica quae sit. Galvatii et Voltae inventis nuVa multa docemur. ii bu i 3 Audeat his homo, Vis electricR idicere qua eii Di ba Hi h

Nonnullis, ut facta probant, animalibus insit: IAudeat his, totam Tellurem jure columnam A Igo

Immanem, et similem Voltae Perhibere minori,iiiii iii toti Essectus similes, Fimilesque exponere legeSi i lias is limo J J IANon tamen hinc, Tellus au Voltae magna Columnali 1 δ 3 . IExistat, novit, Similiquq ab Origine nata Z: l .,;i Ut stabili penetrent redeant Ve a Corpore lege Ilo. 'OJ iI IS Lumina, tot mira et Peragamu ViribuS ignis, .ri: in li ri s 1 Aeris, aut terrae, aut VireS Scrutemur aquMum, sin Plurima nos certe non notaque sacta docemur οῦ ii 's 3 UBI i Ne tamen illorum naturam eXponere tenteS, O mortalis homol non est mortale, quod optast i I I6o Sed jam tempus erit non notam diCere CauSSam. luis . Imperii qualis moderator jure SVPremi i Et bonus, et sapiens non omnibus:Omnia Pandit. li i gius et qualis doctus celare minister, i, i Cognita turbarent quae publica commoda imgni', i l . : i I65

202쪽

Talis, Summe Deus i non omnibus omnia pandis. Talis et, in summo imperios Tibi fida ministra, Quae non proficiant homini, ' Mura recondit. 'Summus Amor, suprema Deo ἰ Sapientia soli est; 'Cuncta Amor ille beat, regit haec Sapientia cuncta: ΠErgo, fide Deoi nobis ineognita proSunt. 4 μ λ Ipse Deus gravitare jubet, seseque vicissim i iAttrahere et fugere aeternae omnia C POra lege. l . Datque aufertque Suo Solus moderamine Vitam. l . Ut jubet, increscunt segetes, Plantaeque βalubreS, - -

Arborei foetus, quidquid vegetabile regnum

Aut homini, aut generat curaclis animantibuS aplum. iFossilibus signat fines, moderatur et mUm. Naturae Dominus nonnunquam sulmina jactat; . I ita Mox resonant toto reboaritque tonitrua caelo: . Jamque quatit terraS, rapidos mox evomit ignes; li Hor IMolesque eructatis imo furit Aethna Profundo. rLΜagnetis regit ignotos e . temperat actus I OH ' omnipotens jussu, miro et moderamine turbatii i8gUt jubet, existit lumen ; Producis et ignem Aera componit, deoomponitque benignus; 'si i s Undis humectat terram, lymphisque; resolVit E il au'. IAera, et hoc genitas. 'iterum facit aera lymphas. Cuncta Deus jubet optatos attingere fines. ' sCc i Immenso sese pandit Natura theatro z ii Pi M

203쪽

Terricolis, homini post plurima saecla colendus. In solidam tandem coiere fluentia massam , Nubiferos celso et genitere Cacumine monteS, Saltibus ornatos, animali et Prole decoros, Sed longis quassi, eventu quocunque, Procellis, Haec cecidere gradu, Vasta et petiere profunda, Attrituque juvante, immensae et viribuS undae,AΙateriem variam, Varia ratione , ProPagant. Moxque homini et cunctis fit terra animantibus apta, Quam dedit omnipotens tandem ratione Potenti. Sit mihi sas paucis exponere longius illud ,- Reddidit hocce solum quod tandem habitabile nobis. Saecula, diversis sormis, diversa tulerunt. Postquam longa quies montes granitidis alios Ex imo, ut totidem crystallos, gurgite duxit. Copia continuo vis et decrevit aquaΤum Et simul, aut lento fluxu, aut agitante procella, Obliquo ad primos producere tramite monteSSponte Sua longo valuerunt Saecula lapsu. Jam superimposita est declivi lamina lamnae Alluvie laticum fitia mox sede locantum Perpetuo liquida quae haud norunt ducere sorma.

Nee mirum: jam tum generandis pluribus aptam Telluris faciem divo molimine finxit Conditor, ut justa mox sertilitate Vigeret. Arborei Primum socius, animalia deinde,

204쪽

Amplius hac specie nobis quae cognita nusquam, Donarunt juga, lymphas eXSuperantia, vita. allo Post pelago incumbunt, per Saecula multa, procellae,

omnia quae rapiunt Secum, Meum Omnia miscent, ordinis et tandem montes genuere Secundi Hinc lithanthraces, Scisti, calces, et armae Exortae, atque iterum apposita est sibi lamina lamitae. 225 Post Vulcanorum idem est ac granitidis Ordo , Ni similem ductum, similem formantque Catenam. Visceribusque imis inerant abscondita terrae Sulphura cum ferro, et, Vel miSta, quiesCere norant. Queis simul atque ingens arsurae copia bmphae a3o Accessit, magnum surere incepere furorem. Sulphura cum ferro lymphis madefacta calescunt, Nec minus inde orti densi caluere Vapores; Densaque continuo prorumpit' in aera nubes ,

Ac veluti picea sese caligine Velat. 235Jamque capit flammas, jamque ignea Iumina fundit Vicinos in agros; loca dissita Iumine lustrat. Ignitos tollitque globos, ingensque columna Ignibus exsurgit rapidis, et Verberat astra, Nec minus exagitat flammis depressa profunda ; a4o

Et secum moles immanes, Viscera montis,

Et liquidos glomerat scopulos, Pulsatque Per auraS. Igniserum tractus vicinos flumen inundat. Volvitur in praeceps, et adurit proxima lapsu.

205쪽

CARMEN.23 Fulgura fulminibus comitata, tonitrua Saeva Haud procul a summo jactantur culmine montiS. Omnibus interitum Natura agitata minatur ,

In chaos antiquum et confundere Cuncta Videtur. Tempora, post turbas, Sed SΙc Sunt nata Serena,

Alluviesque solum nobis habitabile secit. Quae, nisi lympharum attritu generata fuisset,

omnia sicca forent, declivi tramite, Valles, Aut montes, - Veneris qui Mercurii ve referrent Montes, immani superantes Vertice noStPOS. Illorum ignivomum, nune forte exstincta, refulgent Luce repercussa radiantia culmina terrae. Alluvie et motu laticum sunt maxima nobis Commoda terricolis , Naturae munere, nata.

Hinc laeta Agricolae, et generandis frugibus apta

Surgit humus, pecorique virescunt mollia Prata Nino natale solum, mediis ex fluctibus ortum, Tot bona largitur nobis, nostraeque Saluti: Nec tantum tribuit diversa alimenta, et amictus , Sed quoque siccandas, flammarum ad Pabula, glebas, Naturae Omnipotens nobis sublime theatrum Perpetuo ante oculos divo moderamine praebet. Hoc Contemplemur, justo et Vereamur honore, Μuneris et tanti celebremus mente Datorem. Hoc indagemus, miremur, iacta doceri, et Horum nitamur, si fas sit, cernere caussas l

206쪽

Cuncta oriuntur in hunc finem, perstantque, Vigentque, Deflorent, mori Untur, et inde DOVata reSurgunt. Hinc crescunt Segetes, Vegetant animalia, Plantae, Armenta exsultant pratis, nutrimine tellus Omniaque exhilarat, generique tot insuper addit a75 Humano dona, Ut manantia fonte perenni. Hinc locus in terris nobis vix agnitus ullus, Quo vita haud vigeat, quique haud animantia gignat. Hinc, fulgente die, insectis immurmurat aer, Et sua , quae tenebris gaudent, nox ipsa reducit. 28o Uino maria implentur millenis, millibus auctis, Insectis, conchis, turba innUmeraque natantum. Uinc deserta seris, saltus, scopulique coluntur; Quisque suo gaudetque loco, itaque beatuS, Quam dedit omnipotens, sibi nec bene conscius actor 285

Numinis attingit certo tamen ordine fines. Quis vero audebit tantos eVolvere CaSUS,

Consiliumque Dei ex tot miris pandere saetis pordo Planetarum quisnam - semel ire Planetas Omnipotens jussit, stabili mox lege meavit, 29o Atque suos rapuit Circum se quiSque sodales. Ut jubet Ille Deus, sanctum penetrale patescit

Newtono, et Ceriam valuit discernere legem, Ut mortalis homo, qua sidera cuncta mearent;

Et quas Lepleri inge uitam praedixerat, illas α95

Newtoni ejusdem mox confirmavit acumen.

207쪽

Persae et Chaldaei signarunt sidera primi,

Et numeraverunt Velut aurea lumina coeli. Musaeus Prodib: docuit clarescere in astris Gesta hominum , et, quondam genuit quos Graecia , claros 3oo Tollere laude viros conatus imagine coeli est. domine signavit stellas, formaque notaVit, Fortia gesta virum, quae quorumcunque referrent. Sit licet hoc ingens; majora recentior aetaSProtulit: hoc aevum detexit quinque Planetas. IOSSchrotero, Herschelio in Luna distinguere montes Contigit, ac Valles, et cernere Vasta Prosurida. Mercurii et Veneris mensura est montibus altis

Talibus ingeniis adscripta, et vallibus imis. Lactea, quam dicunt, oculis Via cernitur illis, 31 o Et Nebulae astrorum; quas sidereosve Cylindros,

Sidereumve agmen , DOStro mox mente Sagaci Concipiunt simile, et justa ratione Probarunt. IIIMENSUM TOTUM astriferis constare Cylindris

Haud Nero absimile eximium illud secit acumen. 3 i5 Sed, quotquot radient astrorum mille Cylindri, Et quotquot Soles comitentur mille Planetae; Viribus, et Vita, sint et Ratione Potentes, Quae celebrent Numen, justo et Venerentur honore; Sit chaos , aut vapor, aut perfusus luce Cometa; 32o Sint, quovis numero, et gignali limite nullo;

Ordine perPetuo, summo moderamine, cur Tunt,

208쪽

S. S P E Y E R Τ v L rrho E R E Y K, Et, quicunque nitet divus labor Omnipotentis. IAt, mortalis homo i Tu desine quaerere tandem, Queis radient, tendantque ad quos, hoc ordine, sines. 32s

Mundi siderei totus nascatur ut ordo, . . Aut pereat; sanctum regit aequo Numine Numen ἐ-r liu t i a IMMENfΠM MUNDDM, quo tandem Cuncta beabit. . Q a.

Conditor omnipotens I tot, talia, tanta , benignuS Τerricolis, homini largiris dumine Summo, βωQuo simul, o Sapiensi homini nocitura recondis. qMirandum Praebes mortalibus usque theatrum, In sese celat Τua se Natura ministra. Majus at hinc animis hominum, aeternumque futuris Dignius imperioque Τuo, caeleste theatrum Illis se pandit, qui passi sata Suprema. . Queis micat in terris haud notum lumen, easdem

Caelestis manet aeternas Sapientia mentes. Omnia mirantes, Sic Te moderante, fateri Terricolas decet hoc: humana sciantia milia.

CECINI.

Prae.

209쪽

Praostantissimi Iuvenesi qui hodie, Illustrium Curatorum voluntate, honoratum illum occupatis locum , quo omnes, qui ad hunc solennem aetum conis decorandum, in nostrae Ρalladis aedem , confluxePunt , VOS Conspicere , et Praemiis, quae tantopere et tam egregie meriti eSti S, Ornatos Cernere Possint: vos nune laetus Compello. ad Vos mea lubens se convertit oratiot Examine ex lege instituto patuit; VOS OmneS illarUm Commentationum, quibus nomen subscripsiStis, et quae, Virorum Cl. judicio, praemio bene merito exornandae visae Sunt, reVera eSSe auctores; quibUS igitur reportatam insigni studio et labore victoriam impense gratulori Gratulor Palladi Batavae tales et tam eximios alumnosi Honos alit artes, in altera nummi aurei, Vobis singulis mox tradendi, superficie legitur. Honos et justa Laus VeStroS inCitaverunt animos, ut cum Commilitonibus de praemio certamen iniretiS; justaque aemulatione flagrastis, fore, ut aliquando VictoreS, eX eodem certamine, discederetis.

Eti vobis jam haec optata praemial en eximias victoriae laurosl en pulche rima Musarum sertat Quibus quidem praemiis ut Vos singulos exornem, Te, Vir Clarissimel qui Senatui Academico ab actis es, rogo, ut designatorum ex lege Iudicum, de conscriptis, hoc anno, commentationibus, Sententias , et Coronandorum Iuvenum nomina edicere et promulgare Velis; Vos autem, ornatissimi Iuvenes lut singuli, suo recitato nomine, huc accedatis l ta. Hoc loco singulos ad accipienda praemia 'ordine adventantes paucis allocutus fui, illisque distributis, hisce versibus desii.

210쪽

Eccet Iuventutis laus, gloria, sama Batavael Exornant meritas laurea serta comasi Ra, agite, o Juvenesi animos stimulate Iuventaei Laetentur parili munere deinde frui I Sed, quid opus stimulo 3 simul omnes excitat unus Ardor, alitque animos Regius unus honost Perge igitur selix Patriae studiosa Iuventust Quo pede cFisti, Sic pede semper east

Fama redux proavum nostro Sic crescat in aeVO,

Palladis et propriis laudibus auctus honos l