장음표시 사용
181쪽
iso ANDR. RIUINI NOTAE Subter umbras cum maritis ecce balantum gregem Ioas amet, qui numquam amavit; quique ama
En canoras non tacere Ziva jussit alites. Jam siquaces ore rauco sagna cogni perfr
Adsonat Terespuetu subter umbram populi,
Ut putes motus Amoris ore duci musico, Et neges qaeri sorori de marito barbaro.
O as amet, qui numquam amavit; quique ammuit , cras amet. IIIa cantat, nos tacemus: stuando ver veniet meum δ2uando fes muta , Aedon , ut tacente te canam 2
Ferdidi Musam tacendo, nee me sono respi
Sic Amyclas, dum tarebami, perdidit βω-
182쪽
Q Uod in adparatu nuptiali Magnificorum observari solet, ut reparatis & emundatis denuo aedibus , praecinentibus & invitantibus Musicis, hospitibus omnibus eleganter comtis & vestitis , ac quasi rejuvenescentibus aut renatis, sponsus amicae, post facta jam sponsalia, concor dans, cum eadem nuptias sollemnes instituat, atque haec ipsa passis & fragranti stillicidio perfusis capillis marito futuro obviam fiat : Illud tempore verno totus mundus nuptias celebrans imitatur. Palatium supra infraque i novatur , alitum genus fidicines agit, nihil non renascitur quasi & in amorum concordiam ipsaque adeo Connuisbia luxuriante capillitio proruit. Ut vel ipsa rerum Natura mater omnes atque singulos videatur inclamare, ut quisquis, seu amarit umquam prius, seu non amarit, amorem non nisi unum forsitan diem procrastinet amplius. Eoque mias, cum circa hoc tempus videat ipsam GH, άελοποδων Venerem ante aedeS quasi nuptiales, virentes suas arbores non modo collocasse , sed ita utrasque complicatis flagellis maritasse, & thalamum quasi obscur, tura intexuisse , ut vel ipsae quoque conjugalem copulam nobis insinuent. Quem sane non possit non Diva illa παν- δη κ omnibus modis promovere , Cum ipsa toti huic uni-Verso , Ceu regina altithrona imperet, atque litibus odiisque rescissis amorem ampliandum quibuscunque injungat,& paria singula ipsemet combin et , vel adunet verius.
Quandoquidem nec aliter illa ipsa Diva fuerit procreata, quam qu bd temperie verna ipsa coelo dejecta , mari edita , fluctibUsque ut loquitur Apulejus lib. 2. sit educata, hoc est , ab igneo seminis vigore , & spirituositate mascula , atque humecta spumosaque natura surgat salacia &Κ 4 COCuu-
183쪽
coeundi aviditas; nam & Varrone lib. q. de L. L. auctore, Venus victrix ex junctione ignis & aquae , vel ideo in nuptiis quoque in limine adhibitorum , velut a causa nascendi duplice desumitur: Ubi mas ignis est, quod ibi semen; aqua foemina , quod foetus ab ejus humore; haec Venus Coi'unsit invicem, ipsa inter equos , libidine hinnientes, & biJugum duplicitates aliquando exorta. Quae itaque Venus de Opt. sanguine , flore amoris , igneoque semine, in humido radicata elemento, Sole etiam qui& ipse cum homine generat hominem) cooperante, instar gemmulae alicujus protuberavit; illa ipsa quoque tempus suum similibus cupit renovatum & picturatum gemmeorum & flammidorum florum muricibus. Quin & illa ipsa benigna mater , ceu Croni viro lactescente producta, ubera sua bacchantia , uti Naso 6. Met. vocavit & tepidiuscula Zephyri aura turgescentia relinere, & in illos suos
vernos, intraque terrae uterum adhuc latitantes, & jam-Jam erumpentes foetus , emulgere, pariterque in jam natos candidissimum suum lactique simillimum rorem, ceu
Iuno quondam in lilia, de nocte dispergere coepit. Utinanc facto , si quid genitalis illius lacteique succi ab aura
nocturna non enim nisi hac omni quiescente , Iuxta Plin. bb. I 8. c. 29. cadunt rores reliquum factum , videas tremulum mare mellifluo nitere arvo, ut Poeta vetus in Ceni metro Servii loquitur guttasque passim flosculis ita haerere, ut lacrimae oculis solent: quae cum casum, in quem, ceu graviores factae, propendent, semper minitentur, aliquandiu tamen rotunditate se sua adhuc fu inminent, &umbellam quasi quamdam floribus, eosdem Vegetantem, inducant. Quo ipso fit, ut rosae purpureae, tanquam Nymphae pudibundae, publico se si ilaut , atque proferant, earumque ceu virginum mamillae , quo plus humoris & coelestis sudoris sub lumine Lunae roscidae , & purgatissimo noctis aere collegerint, eo citius se aperire, & vestibus denudare , atque nuptiis Veluti prostituere consueverint. Ut ipsae , Venere ita jubente Omnem ruborem, quemla Itopere carum & Occlusum prius habuissent, postridie, ceu maritae jam factae, in apricum prodere, & omnium oculis exponere, pudicitiaeque claustra e stringere non Vereantur amplius. Eodem vero pacto, quo florum reginas, ceu jam sponsas produxit, illa ipsa Amorum Dea, roseas quoque & roscidas Nymphas suas per amoena myrteta
184쪽
tela & umbrosos lucos ad festum Ueris sollemne prodeambulare mandavit; iisque comitem facundum, qui pro vehiculo esset, associavit Cupidinem. Sed non satis tutae videri illae poterant, siquidem Amor sua secum arma veheret, nec ipse quoque pariter , ut illae ab omni penitus opere cessare, festumque hoc innoxium plane feriatus accedere vellet. Sed intempestivus ille , & omnino frustraneus erat metus: Ite modo, saltate, & gaudia vestra securae peragite virgines; arcum , tela , faces, eXarmatus omnibus & singulis , quae ullo modo laesura videbantur, deposuit. Utque festivus v0bis, & revera otiosus adpareat, nec quicquam formidabile occultare forsitan valeat; ellum, quantillus est, totum nudum , vobiscum tripudiare, atque , matre ita decernente , restim ductitare conspicamini. Quicquid tamen ejus rei sit , vel ipsa illa nuditas, & nativa ejusdem manifeste comparens pulchritudo monere Virgines debuerat , ut aliquanto cautius ipsum choris suis adjungant Amorem , quanto ille Validius nuda suae formae pulchritudine munitus, nec, licet inermis, totus plane sit exarmatus: sivo nudus magis es , hoc minus alget Amor. Nunc vero cumprimis opus fuerat pudicis puellis , ut ne cogitationibus quidem Venereis occupatae forent , quando Dianae pro virginitate hactenus culti responsurae , consimili fere ipsius Divae pudore, ad hanc ipsam nubiles jam,& Viro maturae cum canistris acu pictarum , & manu sua elaboratarum telarum plenis , illam propitiaturae , able-hentur, ne det caetero ipsis corrumpendis iraschur, velas. e Theocrisi Scholiasse ad Id II. a. haec omnia discimus; neve illa tanquam in venatu inter feras laevisset, ita in puerperio aliquando stragem cruentam edat, cujus rei simulachrum quoque , & suspicandi materiam eaedem depreca tur , atque Dianam tantisper , dum ipsae Veneri suae faciant , & ferientur , a lucis, nemoribsisque suis secedere, atque ab omni caede sibi temperare comprecantur. Non quod non eaedem virgines adeoque ipsa Venus Dianam ferre non possent, quae ipsa Divam alteram quoque ad sa-Cra sua adventare gavisura esset ex animo , siquidem a dein coro virginali & rigida tanti numinis severitate non paum
id alienius fortasse , pervigilationibus hujusmodi liberiori-
185쪽
bus & hilarioribus interesse, videatur. Jam tum enim per integrum trinoctium cum sui similibus, & natu quoque Moribus congregatas puellas in mera laetitia, ipsas florum sertis exornatas, & rosis quoque insultantes, per medias illas humiliores, & e myrtis complicatas tripudiare casas, atque tabernacula, & ad summum usque mane sua continuare cerneret Pannychia. Ubi . αμγροπιήσας μάχωτα εα ἰλα iacvit os πυρομοῦντα , ut Aristophanis Interpres in
Equit. tradidit. Adesse igitur & Cererem oportuit, &Bacchum quoque, ne αοινα aut sicca frigerent hujusmodi festa Venerea ; quae ita instaurata Phoebus quoque exortus sua Musica visitans redderet laetiora: tametsi per exactam noctem nihil dum aliud, quam cantatum, atque illud ferme solum Regnet iis silvis Dione, tu recede Delia ) exauditum fuisset. Hic jam Venus antemeridiano tempore, si frigusculum aliquod de nocte suis colludentibus intervenisset, pro rostris , jus cuilibet ex aequo redditura, considere meditatur. Et ne sine omni strepitu judicii hoc facere velle videatur, cum pompa & adparatu rem agere ΟC-cipit. Erectum stat tribunal floribus, non paucis, nec Vilibus , sed Hyblaeis, imo Hyblaeis tantum non Omnibus oppletum , & aulaeis quoque floridis e lato quasi Ennae campo demessis convestitum. Occupato nunc majestatis throno, Regina praesidet Venus, Scabinae pone sedent, gratiosae & pellaces Charites , Nymphae, oreades , Napeae, Hamadryades, Naiades, & Nereides, velut in Γειαι- σιοε- , aut Heliogabali Senatulo: Quas omnes & singulas sibi a latere & consiliis eme gaudet illa Amoris volatici gerri tria. Eadem sententiam suam per comitia hic rogatam publicat universis , ut nulla umquam virgo quicquam eredat aut fidat Cupidini, si vel maxime nudum , aper- atum, & inermem eum intra brachia sua tenere certo certius praesumat ; fugitivum illum ait, & avicula quavis leviorem esse erronem , quem nec ipsa saepe retinere possit mater. Non statim ergo libidini esse velificandum, sed ampliandum & disterendum aliquantisper , aut saltem in
crastinum mane protelandum esse amorem. Nam si vere& honeste quisquam amet, eum , ubi sobrius sit factus, cogitaturum & perpensurum secum esse, quomodo totum hoc universum legitimo conglutinatum sit conjugio, quomodo imprimis Ether ille , roris pater , totius anni fertilitatem proseminaverit , dum Terrae , magnae illi matri,
186쪽
atque omnium nutrici per nuptialem Decundi imbris copulam incubans, res creatas omnes, ceu laetus suos animet , & vegetet atque foveat , & conservet. Consideraturum porro genuinum amatorem, quomodo illa ipsa Uenus ceu procreationis princeps, mentem ipsam το ολ
pervagantis, & commeatu suo instruentis spirilsis, potentissimi sceptri sui , non cuivis perspectis rationibus moderetur : ita ut nihil nec in acre , nec in terris, nequesuriecto in mari deprehendatur, quod non eidem vi imbutum norit, quo pacto coitionis illius nuptialis tenore perpetuo totum hunc mundum, atque omnia secula pro-Pagare debeat. Hoc jam praemeditatus in crastinum deliberato animo ad amorem maturum festinare aliquis, nec Comperendinare matrimonium amplius poterit, gnarus, si liberos inde tollere debeat, Naturam , seu adeo Venerem illam nominare malit, illos, ceu nepotes suos alituram , & vel coloniis quoque ductis alibi sustentaturamesisse; sicuti Troja concremata & eversa, ejus incolas in Latium quondam deduxit , ibidemque Laviniam AEneae suo legitimo conjugio copulavit, Martique Iliam concilia-Vit, & Romulo , atque ejus populo de Sabinis uxoribus prospexit; unde non Equites modo & Nobiles, sed& plebs Quiritium per longa tempora ad ipsum usque Iulium &Λugustum , e Uςneris prosapia Caesares , essent propagati. Qubd si jam quispiam fortean censeat, Amorem
saltem urbanorum & divitum esse , & pauperiores omnino respuere pagorum Colonos; atque ille propterea animum suum, nec ullam sibi despondere velit uxorem ; is ve-rd nec rura Carere posse voluptate cogitet , nisi plane sterilescere debeant, indeque ad ed necessariam esse agricolis Venerem, ut cum ipsis quasi Amor primum natus &educatus ruri videatur. Ubi praesertim in amoenissimis locis liberius omne animalium genus apricari , congredi,
pascere, & suos nutricari valeat. Quin & optimos ibi tibicines volucres laete adsonare , & cum juxta stagna Olores , tum sub umbrosis arboribus Lusciniam tam suaviter
Cantillare audias, ut omnes amoris motus ac modulos musicissimis suis organulis eam ductitare, nec quicquam in ejus voce querulum de Tereo immani relictum autumes. Juae ipsa in cantu suo delicatissimo pervigilans Philomela Poetam ita extra se posuit, ut illi cantante carmen suum continuare nequeat, sed exclamare cogatur: Quando tandem
187쪽
dein & ipse pariter ut tu , avicula mea dulcissima , veris vires & cantillandi stimulum sentiam 8 Quod ipsum nisi
aliter, quam te silente, recuperavero, quando erit tandem, ut, quemadmodum nunc ego te Canente tacere cogar ἰ ita vicissim te tacente egomet quoque canam, & tecum quodammodb alternando contendam p Sed frustra sum , nil ago, quando te auscultando ita obtorpuerim , ut Musam quasi Omnem amisisse videar, nec me Phoebus magis, quam Amyclas suas, eodem taciturnitatis Vitio deletas, respectare dignetur. Nihil igitur amplius , quam hoc solum , in fine pariter ut in principio , ceu praeco aut calator quidam intervocaliter succinere perpetuo possum :
Quisquis amaris, ama; ac, ut ameris, amabilis esto' Non alienum quoque, sed per simile visum est aliis Pani etsi Pervigilium , quod, imperante Maximiliano I. Romae compo1uit, & lib. 2. Variorum publicavit. Ubi Venus Dea Gnidi, germinum vita dicitur, Puam propter coeant stondicomae arbores, maritaque prunus aurea pariat persca. I aimbribus Letis madens undat gravidas fortibus e suo Scint Lialasque Gratia que aureo snu , Rubeantque in hortulis Rosae illius orsae ex valnere. Quam Deam N avium , Serpentium ac pecudum genus sentiat, quodque in aquis net liquido pede. Cui en arae micent, Et fore, orto , plurima, Incendisque puer thura , . bona accinens Verba occinant voce edi puellae sinnulae r Ades EIcina , ades , Pulchro refulgens Mere , Ospectare soles Glicias tuas e nos amoreι , Idaque ut vidis sa-
Seculum nunc etiam est , quum Romae Ambrosus Novia ditis, ceu Movidius quidam fastorum sacrorum XII. edidisset libros, ubi pariter metaphrapen quendam nosri Pervigilia egit, Aprilem ab Aphrodite Omnium matre Romanis censens denominatum. Puando suis gradibus Troiana in gente reperta , mitis Iulios fecit in Urbe Deos. Utque eadem pulchra est, ita pulchro tempore digna: Atque fuit Marti continuata suo. Haec elementa prius si fas hinc coepta moveri In quibus haec nunc sunt: iunxit amore locis. Haec aperit tempus: haec pellit frigora verer ecque satis vires arboribusque refert.
188쪽
me Dea, quod tellus, quod mobilis educat aer, Quod mare, quod coelum, semine sola creat. Tolle illam: magnae fiant e cidibus urbes: Nec populos, quos nunc pos et, Orbis habet:
Nomina natorum sunt nomina nulla parentum: Quaeque roget, quondam victima nulla, Deos. Hac Duce nunc volucres demulcent aera cantur
Et marte ludunt luxuriάntque ferae. Illi foret humus: ridet sue nubibus aether rmiteque fit pelagus: Lunάque Solque redis Dicta sed a spuma es: hoc parcite velle negare r is i menses nomina Grais meret.
Marti hoe juncta Venus: requierat murmur amoris δ bor inque ingens corpore languor erat. sinum subito tellus contagia sensit amantum: mrque caput primae cinxit honore rosae.
Semina conspiceres urgere cacumine terram,
sique non uno flore nitere solum. Quique aderant multo detonsi frigore colles, Ceperunt densas per juga summa comas. Sponte sua tergo quae it vacca juvencum :Aque mare instanei prona salitur ovis. Remina tunc primum hiaudum cognovit amantem: ne sudium cultus primάque cura fuit. Tunc elegi placuere leves: duraeque puella 'Eloquio victae mane dedere manuI.
Mirataeque fdem juvenis prope nocte jacentis, Viderunt teneris limina fusa ross.
Tunc digitis gemmas, tunc tradere crinibus aurum Caeptum: tunc artes mille fuere viris.
Cum snt hoc igitur Veneris tot tempore dona, Livor erit, mensi s eripiatur honos. Quae omnia tamen deinde ad Naturam , veram omnium genitricem & nutricem transtulit, cui post Deum, penes quem stet vis prima creandi, nascendi data nunc forma secunda foret, subdens: Pace lud Venus haec vera est: tu ficta putaris: Hac duce nam spumis nasceris ipsa tuis. Sed sileamus & nos, non tamen propterea perdendi. Nec enim
189쪽
enim plura de hoc Pervigilio, ne ipse pervigilem, concludis Lipsus. Alio tempore alia: Cras aret, qui numquam aravit; quique aravit, cras aret. Ita dictata haec ad calamum , quae vos excepistis & exarastis, ad imitationem nostri intercalaris cpicitharismate fi
Totum vero opusculum hoc Christiana gemma consignemus, quam pariter ad umbilicum Venerii Poetae, imo artificis amandi , pius quidam Librarius MScr. nostro ale- Cerat :Mus D Us AMET MUNDUM, ME MUNDUS, NON EGO MUNDUM.
ODERIT AST MUNDOS MUNDUS, AMABITAN HUNCy
ANTIQUA TROCHAICA SUBIICIAMUS.
Notum esto, Trochaicis hujus generis carminibus antiquitatem cumprimis delectatam fuisse in solemnibus pompis & processionibus v. gr. triumphalibus , aut sacris quibuscunque , & festis tripudiis. Unde & in Prudentii Paeane, seu fmno IX. qui sic inchoatur:
Da puer plectrum, Choreis ut eanam Melibus' Fabricius addidit : Choreis Genus carminis Trochaicum innui Quod illis nullum metrum esset aptius, quam trochaeorum , a temporum Celeritate seu volubilitate nuncupatorum , ct in Choris frequentatorum , unde & Chorei dictist rotatiles, quod rotae motu, ex violento di naturali com- poli-
190쪽
posito, ferantur. Nam rota ubi primo quoque impulsu semel mota est, ab seipsa motus tenorem perpetuat, propterea quod semper partem inferiorem superioris orbis moles premat. Itaque licet iambus aeque cito evadat e faucibus, solum tamen Trochaeum volubilem agnoverunt , propter aliam syllabarum, in eadem quidem temporum quantitate , dispositionem. Iambus enim initio Celer impetum Capit , mox subsistit. Contra stat primum trochaeus , deinde urget hoc ipso quasi pondere syllabae syllabam , in quam incumbit, atque ea videtur subterlabi sua celeritate. Quemadmodum egregie haec, ut omnia, nos edocet P. C. Malia ger in 'le poet. cap. 3. CUmque carmina ita ab initio facta, ut cantillarentur , quare adducor , ut hae et inter prima agnoscam. Quamobrem & Porcium Lucinium Servius Pocticam Romae coepisse dicit, in hisce versibus , tese A. Gellis lib. I 7. cap. Alt. Poenico bello secundo, Musa pinnato gradu
Diulit . bellicos in Romuli gentem feram.
Ennius quippe & Pacuvius, Maevius aliique prisci hos caris minum genere gavisi, licet rudi adhuc & impolito, ut supra pag. IOq. monstratum est. Talisque multa in Varrone, Cicerone, , Veterum Poetarum, Grammaticorum item Corpore deprehendimus, quorum gustus hic esto, quae inter florida Veterum alibi emendavimus & enarravimus. Num novus quidam Deus jam sic repertus es Jovis 'Adspice hoc sublime candens, quem invocant omnes PoNem, Cur quod in me est, exsecrabor hoc, quod lucet, quicquid est, Puppiter tremenda, sancte, tela qui regis manu.
At pater Divum trisulcum fulmen igni fervida Mittat in tholum macelli.
Gmque caeli mundu' visus consitit stentio, Et Neptunus saevus undis aleris pausam dedit,