장음표시 사용
341쪽
tibus opem ferret, ac isdemtorum vires a Neapolitana expeditione averteret, mittere in Italiam Henric Ducem Brunsvicensem decreverat, ut, cum Antonio Leva conjunctis co
piis i distineret hostes, atque in Gallia Cisalpina impetum fa
Ea re summopere Senatus Venetus Commovebatur , quod omni conatu suos fines Caesareanos aggressuros cerneret, quotidieque perferretur, Oeniponte decem millium militum dei ctum haberi; Tridenti frumenta comparari ; bellica tormenta, atque omnia , quae ad oppugnandas urbes spectant, cogi; Resita, quae trium dierum spatio ab Oeniponte distat, decem Su vorum millia expectari ; ad haec mille ac quingentos equites: quocirca nihil praetermittendum Patres ducebant, ut hostium impetum sustinere , urbes, atque agros ab illorum injuriis tueri possent. Primum duodecim millium peditum delectum haberi jussere ι & quoniam assiduos bellorum motus, quibus Italia agulabatur, rerum omnium, & praecipue annonae caritas subsequuta erat s neque milites stipendio, quod quibusque triginta sex diebus persolvebatur , quae illis necessaria serent , comparam poterant, Senatus decreto ad tres nummos aureos publica pecunia aucta , singulis centenis militibus honoraria quindecim adjecta stipendiorum summ ae, quae λrtioribus, atque praestantioribus militibus impertirentur. Plurimi praeterea delecti a Senatu ductores, ac militum Praefecti, quibus , ut celerrime milites deligerent, injunctum; in his Antonius Ripa, cui, ut quadringentos pedites Transpadanos cogeret, mandatum est et Hector Manstedus Faventinus, ut totidem ex Lamonii valle colligeret : Bellus Bellus Foroliviensis trecentos ; Hieronymus Patavinus Centum conflaret, atque cum iis ad lacum Benacum Custodiendum proficisteretur : Comes Hieronymus Giacius duce tos seligeret ; Sicardo Rimorum Praesecto, ut trecentos illius gentis pedites per tres menses aere publico pugnaturos, in Cicalpinam Galliam duceret ; quatuor praeterea Helvetiorum millia , missa in eas regiones pecunia, evocandos Censuit s Orat rique apud Gallorum Regem jussum est , ut statim illum adiret, ac de hostium apparatu certiorem faceret, atque obnixe hortaretur , ut tria Germanorum peditum millia transgredi Alpes juberet , totidemque Reipublicae sumptibus adjicerentur , atque
342쪽
acrius rebus urgentibus, cum summam auctoritatem apud Helvetiam gentem habeat, ut tria millia , si opus suerit, Veneto rum aere militaturos , ab ea Republica mittantur , agat : in Graeciam praeterea, & Dalmatiam missa, qui leviorum equi tum magnum numerum in Italiam adveherent. E Piceno Urbinas Venetarum copiarum Imperator in Galliam Cisalpinam venire jussus, ut statim arces, atque urbes inviseret ; pciesidiis firmaret ; & quaecumque ad Vcnetam ditionem servandam necessaria forent, sedulo perficeret. Patriciae quoque gentis a Senatu, ut praecipuarum urbium custodiae praeessent, designati sunt; octo Veronam missi, Zacharias Aurius , Philippus Cornelius, Alexander Donatus, Ambrosius Contarenus, Hermolaus Bambarus , Augustinus Canalius, Laurentius Sanutus, Ioseph Ba-duarius 3 singulis vigintiquinque milites attributi , quibus , &portas, & plateam , atque alia loca tuerentur. Petrus Sagredus, ac Hieronymus Diedus, ambo a prima juventa terrestri miliatiae assueti, qui magna apud cives virtutis opinione florebant, alter Patavium cum centum & quinquaginta peditibus ; Tam visium alter cum totidem destinati sunt . Missus praeterea in Galliam Andreas Rubeus, ut Regem de praesenti rerum statu moneret, atque ad Itali Cam expeditionem accenderet; ut Germani quamcellerrime progrederentur, Helvetiorum militum delectus haberetur, pecunia a Rege submitteretur, omni studio laboraret. Α Florentinis quoque, ut Galliae Cisalpinae, quibuscumque rebus possent , suppetias ferrent, petitum ; in quasi hostibus obsisteretur, Neapolitanum bellum prospere Conse
ctum iri , eorumque Rempublicam nullis hostium incursibus objiciendam fore. Nunciis de Cisalpinae Galliae discrimine ad Regem perlatis,
cum magnum Reipublicae, haud exiguum cunctis foederatis ceris tamen imminere existimaret, pauIo atrentius, qua ratione Pr pelli hostes possent, disquiri coeptum ς cum vereretur, ne Lau- trechio Neapolim obsidenti, conjunctis copiis, victoriam e manibus eriperent ; aut, nisi validioribus pranidiis Gallia Cisalpina firmaretur, a Neapolitana expeditione nostri averterentur . Ita-.que statim decem Germanorum peditum millia, quo numero continebantur illi quos pridem Respublica petierat ; duo praeterea Gallorum millia, quingentos cataphractos hastatos equites
343쪽
in Italiam mittere decrevit. Franciscum Sancti Pauli Comitem
Borbonia gente clarum, ac propriiS Virtutibus magnum apud omnes nomen adeptum , exercitus imperatorem declaravit. Verum Brunsvicensis Tridento movens per Agriensem vallem uiaque ad Veronensium fines perVenerat, statimque ad Inclusae t cum nuncium cum literis miserat, qui exercitui copiam transeundi postulavit, & a nostris Veronam, deinde Venetias est misitis r is cum bellum Ducis nomine Reipublicae denunciasset, statim absque rosponso est dimissus. Hostes Inclusam, ataque Crociaram transgressi, ad Athesim fluvium pervenere, agrum, que Veronensem ingressi direptionibus, incendiis vastavere ρ Pia scheriam , Rivoltam , & alia nonnulla Bonaci lacus oppida d ditionc accepere et hisque prosperis rerum eventibus elati castra se ad aliquam ex Reipublicae urbibus oppugnandam admoturos pneseserebant. Constabat Brunsvicensis exercitus duodecim cin.
citer Germanorum millibuS , annona, tormentis , Ceterisque
militaribus rebus instructus, ut diu sub signis tuto contineri posse videretur. Verum Galli fama magis, quam re ipsa pn sentibus rebus opem serebant ; cum hostis jam in Reipublicae finibus adesset, ac brevi sua consita, & conatus explicaturus
esset. In Urbinate omnis rerum summa sta erat I is cum aliquantisper Veronae, hostium itinera amurate observando, moia
ratus esset ; mox Brixiam prosectus, validiorique praesidio urbe firmata, inde Bergomum, cujus oppugnandi consilia agitare. h
stes certum erat, se contulit; ac praeter milites magnam agro
stium copiam, qui in vicinis convallibus degunt fidelissimique semper Veneto nomini fuere, in civitatem induxit ue illam ag
gere , ac vallo cinxit, brevique ad hostium impetus excipiemdos instruxit: atque ut eos distineret, itineraque moraretur ab oppidanis aut de facienda deditione, aut de pecuniae mul tis persolvendis agi jubebat, ut interim praecipuas Venetorum urbes muniret, ac firmaret ; cum interea leviores equites, qui in praesidiis illarum erant, improviso exeuntes assiduis incurvonibus Germanos solicitarent, neque parvis molestiis, commeatuum aversione, atque aliis incommodis afficerent . Eluxit inter hos Hieronymi Canalis virtus, ac fortitudo, qui cum quingentis Epirotarum equitibus , quos nuper e Dalmatia deduxerat, multa, eaque egregia facinora edidit
344쪽
verum Brunsvicensi votis minime successus pares fuere 3 iuedignam vel commeatuum inopia, qui a nostris intercipiebantur, vel haud justo copiarum numero, qui ad oppugnandas urbes moenium circuitu , militum custodia ad quoscumque hostium impetus excipiendos satis validas, necessarius fuisset, spe dejectus alio consilia Vertere coactus fuit, nullaque in re, nisi vastationibus , incendiis susceptam expeditionem posterorum
memoriae commendavit. Nam Mintio trajecto, per Brixianum , aC Bergomatem agrum, ponte ad Trevium ab Antonio Leva strato, trans Abduam amnem exercitum duxit , ubi ab illo vi. L... exceptus simul ad Laudem obsidendam copias admovere : cum prius Insubrum Dux de hostium adventu a Gabriele Venerio AEA.-ν p. certior factus , Brixiam prosectus esset. Veneti milites, qui Laude erant, ac Ioanni Paulo Ssortiae notho fratri Ducis pa- Bri. rebant , fortiter urbem tutati , cum irruentes hostes saepius τοῦ non sine ingenti caede repulissent, tandem per vim illius p tiundae spem deserere coegere, ita ut obsidione pressam, fa- sue me domitum iri arbitrarentur 3 nondum enim collectis frugibus, ingens annonae caritas Civitatem oppresserat. Verum cum pestifera lues inter Germanos grassari , cunctarumque rerum inopia laborare exercitus coepisset, quamplures per Helvetios, ac Rhaetos in patriam se subducebant f denuoque urbem aggredi Ducibus statuentibus, tumultu oborto, mille Comum
versus iter arripuere 3 reliqui tormenta a Laude amoVere, dum
husque tantum Germanorum millibus exceptis, Ceteri Como in Germaniam profecti sunt . Dux Brunsvicensis cum nihil
momenti in Gaalia Cisalpina gestisset; neque alicui adiumento Caesareanis, qui in Neapolitano regno erant, fuisset ; pa- νώ - . Iantes milites, pecuniam absumptam, spes omnes accisas cerneret , per lacum Comensem, trajectis Alpibus , unde exi rat, in Germaniam se contulit . Illum in itinere Calatiae C
mes , ac Mercurius Bua Bergomo exeuntes insequuti, extremam
agminis partem aggressi, haud exiguum detrimentum intulere ;cum interea quam plures Germani , qui castra deseruerant, ab incolis exuti, & contrucidati sutilant. Germanorum expeditionis hic finis fuit, quo plurimum e rum , qui pro tuendo Neapolitano regno laborabant , atque
illorum in primis, qui Neapoli obsidione premebantur, animis
345쪽
mis terroris injectum est; cum nullum terra aliunde sibi subsidium parari optime nossent; Puteolisque, atque aliis circum- adjacentibus oppidis in Lautrechii potestatem redactis , nil prorsiis annonae in urbem importaretur; Philippinusque Auria
cum octo Genuensium triremibus infesta maria redderet , ac saepius commeatus , qui navigiis invehebantur , interciperet, brevique Veneta classis adfutura csset; inde circumseptos undequaque mari, terraque fame ad deditionem compulsum iri. Imminentium itaque periculorum molem animo Versantes, amteVertere hostem , atque ante adventum Venetae classis confligere cum Auria decreverunt . Quamobrem Ugo Moncata, Prorex Neapolitanus, praeter sex triremes, biremes quatuor,
duas celoces ad praelium instrui jussit, hisque aggredi Auria
nas triremes parat, Vel militum virtute, ac robore, MI navigiorum numero, quo superior erat , Victoriam se adepturum ratus; qua spe multi ex proceribus inflati, veluti certam manu victoriam tenentes, triremes Conscendere et in primis Mon-cata, deinde Vastius Marchio, Princeps Salernitanus , Ascanius Columna , Ioannes Gevara , atque alii, quos praelii spectandi haud incurio a voluptas ceperat. Universae classi praeis erat Sanctacrucius cum nongentis tormentariis militibus. Pomtu itaque provecti, prandio primum ad Capreas , insulam , hilariter sumpto, instructa acie ad hostem invadendum prosecti sunt, qui cum suis triremibus in Amalphi litore prope promontorium, quod Ursum vocant, detinebatur. Auria neque inopinato hostium adventu motus, quippe qui jam ab exploratoribus Omnia noverat, neque impetu perterritus , maritimarum rerum experientia, atque usu excellens, praelium minime
detrectare, sed strenue hostes excipere statuit. Ipse cum quinque triremibus ultro adversus hostes progressus Lomellinum admonuit, ut, tribus aliis triremibus longe in aItum specie fugae deductis, dum cum hoste confligeret, inardescente pugna, a latere, ac tergo omni conatu invaderet. Consilio vel virtus, vel sertuna sevit; nam Philippinus obviam hostibus sectus, ingentiaue tormento, quod Basibscum vocant, e sua triremi displo , Μoncatae triremis perculis est, ac momento radraginta milites , in quibus triremis Praesectus, absumpti int : reliquis deinde minoribus tormentis excussis, ingentem
346쪽
M AURO CENI LIB. III. 277stragessi edidit. Contra vero ab hostium tormentis Praefectus
Auriae interfectus, navarchus Vulneratus 3 Cumque Propius a
cessissent, seloperiis, atque aliis armis res agebatur , Genuensibus hostium ictus celeritate, ac dexteritate eludentibus. Dum
acerrime utrinque pugnatur, tres, quae Cum Lomellino erant,
triremes supervenere, impressioneque facta, victoria Aurice aspirare coepit et nam Moncata vulneribus confossus, Iapidibus, atque ignibus, qui e malis triremium jaciebantur, obrutus, dimicans occubuit. Quatuor triremes hostium demersae, biremes captae, duae tantum, Victoriam penes hostem esse, cum animadverterent, Vix fuga saluti consuluere . Vastius Marchio, atque Astanius Columna , Princeps Salernitanus, Sancta ructus, Camillus Columna, atque alii nobilitate, & virtute clari in potestatem Auriae venere et occisorum numerus supra mille fuit, quamvis non sine Gallorum clade. Devictis maritimo praelio hostibus, Lautrectius spe Neapoli potiundi erectus, certum Victoriae appropinquantis fructum
prope tenere Videbatur, atque eo magis, quod Petrus D dus Venetae classis imperator cum viginti triremium numero
supervenerat; qui prius in Apuliam prosectus, cum in Massensem sinum se recepisset , omnia oppida , quae ex foedere
Venetis contigerant, adeptus fuerat, nempe Tranium, M Iam, Polinianum, Monopolim , Iapigium , atque Brundusium, cujus urbis tantum arces a Caesareanis tenebantur; Augustinore Amulio Legato totius orae, atque urbium Custodiam manaverat . Ipse Neapolitana litora legens, sex triremibus injetae, totidem Cumis ad propugnandam oram positis, cum reliquis maria urbi proxima praeterlabens, adco clauserat, ut nil Com
meatuum ad hostes importari posset; atque iis, qui ad ani
malia abigenda nonnunquam exire consueverant, itinera adeo intercluserat , ut ceteris aditibus vel ablatis, vel aquarum illuvie praepeditis, cum aliquantisper excurrere loca mari proxima Coacti essent, tormentorum, quae ex triremibus Venetis displodebantur, metu intra moenia se Continerent. Molas qu que nonnullas frumentarias occupavere , quibus ad molenda frumenta Gesareani utebantur, ut iis ademptis, cum facultas ex tritico farinas conficiendi non adesset, coquere illa, atque militibus distribuere cogerentur. Laboranti vero multarum rerum
347쪽
, 318 rum inopia Lautrechii cxercitui.subveniebatur , omnia ea, quae ad victum necessaria essent, Venetorum classe suppeditante. Cum vero Barbesium cum pecunia in stipendia militum eroganda e Gallia missim fuisse hostibus allatum esset, Ferdinandus GonZaga cum turma equitum , & sclopetrariorum manu urbe egressus cst, si quamcelerrime illos invaderet, antequam subsidia a Lautrechio mitti possent , ratus pecuniam se erepturum. Venetus Imperator, militibus e triremibus in
terram expositis, Gallisque sociatis , strenue hostium impetum sustinuit, donec Valerio Ursino. Ugoneque Pepulo supervenientibus , quorum alter Venetos, alter Florentinos ductabat, hostes repulsi sunt s licet ino nimium fugientes insequutus captus a Caesareanis fuerit. His fiebat, ut foederatorum confir- Σ.-,.. mati S animis, hostibus maximis rerum angustiis oppressis, spes
poliru nia. tandem seliciorum eventuum objiceretur ; ac nil magis victoriae cursum remorari , quam illorum in omnem eventum durata constantia videretur. Commeatuum invehendorum ingens
inopia, ac difficultas 3 pestifera lues in vulgus , & milites gracfabatur ; Germanorum nutans disciplina, quorum saepe nomnulli ad Gallos transibant: neque alia re magis quam Principis Arausionensis, qui, rione Moncata deiuncto, Pror is munus susceperat, auctoritate, & gratia continebantur. Verum quod ingenti sumptu, summo labore , ac studio copiarum maritimarum , & terrestrium ad Neapolim expugnandam comparatum fuerat, nullis hostium vol fractum, vel debilitatum viribus, sensim sua sponte consenescere, ac labare,& veluti quodam fato concidere , ac ruere coepit et gravissimis , & lethalibus morbis cxercitum invadentibus, qui ex ullis ginosis locis multarum aquarum copia obsitis , paulatim ortum te: duxerant, & ingravescente autumno incrementa susceperant. μή urs Inde neque opera ad Civitatem oppugnandam perfici , miles ' tabe confectus segnius munera obire ; inde difficultas annonae sensim invadere s aegritudinibus, atque interitu cuncta impleri , ut non tantum ad infimos, atque gregarios milites, secbetiam ad insigniores , Ducesque ipsos ca labes pertingeret. His rebus Lautrechius mirum in modum angebatur, quocumque se verteret, quidquid decrevisset, horridae, atque lane-itie rerum facies ante oculos obversebantur. Pergeretne obis.
348쪽
firmato animo in urbe obsidenda λ internecio pene totius exeracitus , innumera incommoda, ac pericula, quibus tot objectare milites, & duces ad desperatum prope rei eventum necesse erat, remorabantur. Laxaretne obudionem, atque copias subduceret victoriam , qua paulo ante illius animus exulta bat , perpetuo dedecore hostibus relinquere sibi videbatur, collectamque tot laboribus gloriam sua Iponte corrumpere. Omnium fere ducum ea erat sententia , ut, per proxima Oppida militibus distributis , aegrotos reficeret, ac morbi Levitiem , qui contactu in dies majores suinebat vires, quoad fieri posset , lenire niteretur . E licet tot undique circumstam lium malorum vi nullus sere locus aliter consulendi esset : attamen Lautrechius praeclaram sibi elabi rerum agendarum gloriam minime pati poterat. Remissa quippe oppugnatione, copiisque remotis ab urbe, noverat hostes, qui equitatu pollebant , non amplius moenibus se coerceri passes, aditum sibi ad suas copias, qua possent, invadendas facturos : semel am to exercitu, propinqua hyeme haud ficile amplissimam urbem denuo arcta Circumcingi obsidione poste. Solicitabant animum nuncii, quibus quae in reliquis regni provinciis prospera acciderant , perserebantur; Simeonem Romanum, quem in Brutios miserat , deditione omnem sere regionem Gallorum nomini mirifice addictam in potestatem recepisse s oppida , dc Apuliae portus Vcnetis ac illi se ; Aprutianos Gallis parere; prope Hispanam gentem Neapolitano regno ejectam: tot, ac tanta victorum praemia, tot labores uno hoc facto aut delendos , aut perficiendos esse ; dum primum omnia huc.consilia , atque conatus Versi sucrint , ut Neapoli expugnata, bellis , atque aerumnis finis tandem imponeretur . Attamen tutiora consilia incertis forsan , ac dubiis antelata eL sent , nisi' Lautrechii mens , vel fatum obstitisset : nam ille natura nimium sibi arrogans, neque audire, neque aliorum opinionem sequi astuctus , quaeve semel probasiet , aegre improbare solitus , nullis aut suasionibus , aut rationibus ad amovenda castra impelli potuit , licet quotidianis laneribus exercitus absumeretur , cum Pontificis Nuntius , Aloysius Pisanus legatus , ac Petrus Pesareus obiissent , &plerique exitialibus correpti morbis Cajctam , atque ad II 28
349쪽
vicina oppida , ut deserrentur, curarent, atque haud pauci
His, veluti cumulus , accessit , quod Andreas Auria Gallorum pertaesus ad Caesaris partes transiverat et cujus consilii quamquam non exigua argumenta antea p setulerat ; Gallis tamen vel neglecta, vel levioribus, quam oportuerat , remediis tentata fuerant. Nam Auria cum minora suis virtutibus,
ac pro Gallorum Rege gestis rebus, praemia ferre sibi videretur , pollicitationibus, divitiarumque, & honorum spe a Carolo illectus, avertere animum a Gallis coeperat, magnam sibi injuriam inserri arbitratus , quod in maritimi imperatoris dignitate , Admirrigum Galli vocant , Barbesius illi antelatus fuisset , quod viginti aureorum millia in annuum stipendium ad classem instruendam tributa minime persolverentur ; sibique obnixe saepius a Rege petenti , ut quod jus Genuenses
in Savona civitate habebant, patriae restitueretur, id pernegatum fuissetia His, atque aliis agitatus stimulis flectere animum ad Caesarea nos coepit, altiore sorsitan consilio, ut, Genua libertati restituta , ingens sibi ob pietatem in patriam nomen apud Cunctos mortales compararet, suaeque dignitatis fastigium fimmioribus fundamentis innixum confirmaret, ac stabiliret. Hi per Vastium Marchionem cum Caesare agebat se immemoT inveterati in Hispanos odii, quod ob direptam, ac vastatam superioribus annis patriam altae repositum menti retinuerat. Quae sane omnia non ita contegi poterant, quin aliquis suturae desectionis index appareret ; & Pontifex, ad quem Auriae Cogitationes nuntiatae fuerant , Gallo significaverat , cum Auria mitius agendum esse , nihilque praetermittendum, quod ad hominem in fide erga socios retinendum spectaret, ne suam auctoritatem , qua plurimum apud Genuenses pollebat , atque haud exiguas vires ad hostes transferret. Rex, qui nihil nu-jusmodi verebatur, primum Contemnere ; mox malo remedia adhibere conatus, cum vires invaluissent, nequivit : Pontificemque hortabatur, ut Auriam ad majora spirantem Ecclesiastico stipendio, ac dignitate in suam militiam adscitum decoraret . Ille hanc in rem se propensum ajebat , verum , ne quid, quod Caesari molestum euet, emeret, vos tali vires deesse assirmando, moras nectebat. At ne quid Rex praeterna it
350쪽
mitteret, Petrum Franciscum Nuceriam ad Auriam misit, ut denuo regio stipendio cum Savona oblato , viginti aureorum millibus, quae jam meruerat, solvendi= , totidem pro lytro Arausionensis Principis , quem dum Captivum teneret , Rex Madriti, inita cum Carolo pace, libertate donaverat, permulceret . Sed inclinatum jam Auriae , ac prope devinctum Caesareanis animum, flectere, ac dimovere non potuit. Itaque tandem his ad Caesarem conditionibus accessit ut primum, omnibus , quae adversus res num nomen gesserat, oblivione deletis, duodecim triremibus Caesari miluaret ; sexaginta amreorum milva in singulos annos perso eremur , Genua sub Cirali patrocinio libertate frueretur , Somaque civitas eidem subriseretur. Ex hac Andreae Auriae ad Caesarem transitione quamplurima foederatis, eaque gravia accidere, Neapolisque obtinendae P ne spes omnis succisa sitit. Nam Philippinus Auria cum suis
triremibus discedens, Venetos ad intermittenda vinearum op ra , in quae remigum turmae sedulo incumbebant, Coegerat, ut maritimae custodiae operam navarent 3 Bariasiusque maris
praesectus , qui cum sexdecim triremibus e Massiliensi portu
solverat, Savonae tempus terebat, duobus sere peditum millibus , quibus subveniendum Lautrechio erat, ad Genuam inh .rerum discrimine tutandam misΙis . Et licet Neapolitani regni proceres, qui Gallis favebant, Gravinae nempe, & Castri Duces, ut Lautrechio suppetias ferrent , delectu militum habito, augere illius copias niterentur , parum adjumenti adhelli exitum afferre poterant. Cunctis rebus in pejus quotidie ruentibus ; cum, neque subsidia e Gallia advenirent, nec militum delectus , qui in Neapolitano regno habebantur, tanti essent, ut instaurando exercitui , ac muneribus militaribus obeundis sufficerent ; in castris omnium rerum egestas , hinstium equitatu quae importabantur saepius avertente; aqua laborari coeptum, aquaeductibus ab hoste fractis; inde tot malorum cumulus ingruerat, ut passim militum CohorteS Coni ge , ac labe morbi tabescerent ; restinctus militum vigor; torpor obortus; generosus mentis impetus socordia, & abjecti ne Corruptus, Vix sustinere arma, quibus se tegerent, vel lim