장음표시 사용
391쪽
131; diis foret jamque Rex abjectis belli consiliis, omnem recuperandorum liberorum spem in pace reposuisset, quam inter amo. bos Principes Cameraci initam suisse , incertis rumoribus augente fama, per omnium ora Vulgabatur. Magis quam ceteri soliciti Florentini erant, adversus quorum libertatem Cleme tem cum Caesare conspirasse serebatur : reliqui minores Principes quo se fortuna vergeret, spectabant, non in bello, atque armis , sed in deprecationibus apud Caesarem, & in illius clementia incolumitatem collocantes. Pontifex , qui, libertate impetrata, variis artibus abdita animi texerat, foederatos spe, ac verbis ludificatus, detectis consiliis, in Caesaris partes palam transgressus, ex illius nutu, atque auctoritate totuS pen eis et , debat, Caesarique Genuam adventanti tres e praecipuis Cardi- Inalibus obviam miserat. Florentina Respublica, cui ingentem αι Caesar/m tempestatem imminere multa portendebant , quatuor statimao . . ., Oratores ad Caesarem miserat , ut illiuS mentem expIorarente Italorum quod civitas cum foederatis adversus ipsum arma sumpsisset, dc -- id , Clemente suadente , atque nitente, factum ; Caesari suas res commendare; in illius voluntate, atque auctoritate futuram. Verum cum Pontifici, ac Caesari maneret immota sententia Reipublicae Florentinae immutandae, nihil obtinere potuerunt. Ferrariensis item oratorem ad Caesarem miserat. Mantuae Marchio ad eundem profectus fuerat et ita cuncta pavo, ac consternationis plena erant. Veneti per tot annos Communi omnium consensu Italicae libertatis, & dignitatis vindia Ces , quamvis armatum Imperatorem in medio Italiae inspicerent ; Pontificem illi adhaesisse cernerent; nutantes Florentinos ;reliquos vero magno Veluti fulgore correptos , qnid consilii caperent, aut quo se verterent, ignorare, nisi in Caesare
perfugium haberent s a Gallo nulla belli subsidia expectari
Usse s tamen infracto animo, impavidi ad omnia fortunae t a excipienda, durato assiduis curis, ac molestiis animo, ni-iil humile , aut demissum agere decrevere. Partam a maiori S libertatem, & gloriam, ab iisque posteris per manus traditam conservare statuunt; neque inlatam majorum Principum animis ambitionem , ac fastum experiri velle , cum sibi suaderent. Caesarem , qui per tot annos nobilissimae provinciae domina-aionem affectaverat , Pontificem pollicitis oneraverat . reli
392쪽
quos sibi colla submittere pers xerat, a Cupiditate non temperaturum I verum quascumque sibi leges libuisset , Italis im positurum . Itaque cum Leonardus Haimus consilii , ac Hic-ronymus Pesareus continentis Sapientes de duobus legatis ad Caesarem designandis ad Senatum retulissent , viginti duo tantummodo ex Senatoribus assensere . Id omnium animis firmissime haeserat, ut nullis impensis, nullis vigiliis parceretur ,
quidquid publice, quidquid privatim Veneti pollent, id omne
pro Reipublicae incolumitate, ac dignitate impenderetur : im de novos delectus militum haberi s duces , ac praesicctos aere publico, & praemiis acciri ; urbes munire , quindecim peditum millia Reipublicae militarent, decretum ; neque quidquam , ut perculsos, atque dejectos foederatos confirmaret , animos erigeret, ne adversae fortunae telis cederent Senatus omittebat ;quae maxima a Republica expectari possent subsidia praestatu-Iam , Caesare e Placentino profecto , copias in Parmensem agrum , vicinaque illi regioni loca missuram , ut Caesareanos ab Hetruria averteret, ac quacumque ratione posset, amicae Reipublicae opituIaretur. Marcum Antonium Venerium , qui antea ad Alphon sum Ferrariae Ducem orator designatus fuerat, proficisci Ferrariam jubet , qui Reipublicae propensum in illum studium Senatus verbis testarerur , dissicillimis temporibus cum principe finitimo, ac socio eandem fortunae aleam subire, eos dem experiri casus non abnuere I propterea hortari, ut quam tam possit militum manum comparet, & Mutinam mittat, ut opportune suppetias Florentinis serat, quorum salus , atque incolumitas summo in discriminc versetur, neque ruere illi poLsint, quin eodem motu principum Italiae res convellantur , Iabefactentur. Dum haec aguntur , nuntius de pace Venetias perlatus est, quae Cameraci inter Imperatorem, & Galliae R gem inita pridie nonas augusti in majori basilica solemni ritu de more promulgata erat. Summa capitum haec fuit.
Primo- Ut Regis sibis libertas restitueretur, Rex duodena centena aureorum midia pro eorum Iditro perso rei ; Henrico Angliae Regi ducenta milba Caroli nomine eroga
Secunaeo . Quae in Insubribus phsideret , Carolo conred rer . Hastam, quaeque in ea urbe jura haberet, relinqueret τ
393쪽
Barulum Draeterea, O' quaecumque in Nisa poluam regno possideret a Tertio. Venetos hortaretur, ut ex Coniacensi faedere Apuliae loea Imperatoris potestati permitterent ; ni id facerent , bostem se Mus futurum ; C aram triginta aureorum mil5hias
in singulos menses, duodecim triremibus, fuatuor naribus, Distidem ma ribus navigiis ad υaret.
Quarto. Quod e triremibus ad Delphini portum colis smperesset, redderet, vel Agius loco pecuniam reponeret, iis taetra. His , quae Caesareani recepissent. Quinto. Turi supremo in Belgio , Ο Artesia renunciaret.
adversus Carolum Borbonium rescinaret : d functo, quae inusta est ignomisiae nota , deseretur et bonia mis eris restituerentur; quaeque eo Miso occupata hinc , inde forent , --δjectis redderentur. Inter foederatos, ac socios Pontifex in primis numerabatur; deinde Allobrogum Dux, ut imperii fiduciarius : de foederatis vero, qui simul adversus Caesarem arma sumpserant, nulla habita mentio . Venetis si intra quatuor menses res suas cum Caesare componerent, ut eodem pacis edicto Comprehenderentur , permissum. Firmata itaque pace, qua etiam Angliae Rex, & Ferdinandus Austriae Archidux Rex Hungariae continebantur, atque iis detectis , quae diu laruerant , consiliis aquanam ratione taesari, si adversus Rempublicam arma moveret, obsistendum esset, plurimis, atque assiduis consultationibus Patres disquirebant: ac piner ea , quae ad continentis curam spectabant, visum est , ut Respublica maritimarum reis Tum usu, atque experientia insignis, & pollens, in primis omnem praesidii spem in Hasse poneret. Quamobrem illius imperatori Senatus decreto mandatum , ut si Brundusii arces . quarum expugnationi operam navabat, bidui , vel tridui spatio aut deditione, aut vi in suam potestatem redigere possit, nulli communicato consilio , opus perficiat et deinde coactis Cunctis triremibus, Corcyram contendat 3 inde ad Rhizo cum sinum ad Astrivii fauces classem ducat , quam omnibus rebus instructam, remiges, milites, tormenta, ac si quid aliud. in promptu habeat; quo ex loco & sinum Adriaticum tueri
possit, & maritimas Apuliae , Neapolitanique regni oras brevi
394쪽
vi momento adiens excurrere s quod si Caesareana classis in ea maria se conferat, praelio decerneret . Interea Galliae Rex , qui, uti diximus, ea, quae in Neapolitano regno possidebat, conditionibus pacis Caesari restituere debebat ; idemque ut Veneti facerent, enixurum pollicitus fuerat ; per suos orato. res a Senatu petebat, ut quamprimum oppida, quae in ea prinvincia Reipublicae parebant, quemadmodum Cameraci Convonerat, Imperatori traderet . Ea de re praeterquam quod C niacensi foedere cautum esset , id loco summae gratiae ab ea Republica impetraturum, cui ipse , prioresque Reges summa benevolentia dissicillimis temporibus adfuerant: nulla alia ratione filios in spem regni enutritos recipere a Caesare posse . Senatus decreto responsiim datur : eadem mente erga Regem Rempublicam esse s nullis fortunae casibus ab ea se amicitia , quam summo studio majores illius coluerant, avelli passuram; optasse suis rebus quoque Cameracensi pace consultum fuisse, atque cum reliquis principibus concordiae rationes initas: c terum quod ad Apuliae loca attinet , Coniacensibus pactionubus neutiquam cogi, cum illis cautum esset, de pace. Republica non adsentiente, minime agere Regem oporteres quod modo efiicere nequeat , pro sua in Regem voluntate magis opportune facturam , cum duorum mensium spatium ad tradendos Regi filios statutum esset: interim sperare aliquas Cum Caesare pacis conditiones iniri posse. HaC re cognita , maris Praesectum in Italiam Rex mittere decrevit, ut ad pacem cum Venetis, aliisque principibus Caesarem hortaretur ; Rentioque Ceriti mandaverat, ut quaecumque in Neapolitanorum finibus in potestate Regis Gallorum essent , ex foedere Caesari restituerentur; idemque, ut Veneti nagistratus esticerent , niteretur , qui prius de Senatus voluntate certiores facti abnuerant: Patrumque insederat animis, potius omnia experiri , quam ut Insubribus Caesarem potiri paterentur. Quocirca sociali foed re soluto, recens cum Franci Ssertia ineunt, ne sibi desit, hortantur; omnem operam, studium, vires adhibituros; nullis periculis, sumptibusque, ne avito imperio spolietur, parcituros. Interea quo tandem Caesaris in Italiam adventus , exe citus terra, marique conquisti tenderent , cuncti non modo
Principes, sed etiam populi spectabant : hinc magnum immi
395쪽
nere bellum ; inde post afflictas diu , ac turbatas Italiae res pacem effulgere : haec omnia penes Caesarem esse, qui validis sit inctus copiis, Pontifice amico , ac socio , reliquis Italiae Principibus timore perterritis, nihil illius adverso nutu audentibus ; Gallis pullis, atque Italicis cunctis rebus ex Cameraciscedere nupcr firmato cedere coactis, belli, ac pacis habenas
obtinere videretur 3 in Venetos tantum onere incumbente .
Attamen Caesar cum primum Genuam appulisset, pacem se, ac tranquillitatem Italiae redditurum apertis verbis non modo dixerat, sed vulgandum quoque apud omnes curaVerat ἱ quamvis ea, quae ad bellum necessaria erant, summo studio compararet . Neque Veneti ulla re sibi deerant, ut hostem fortiter terra , marique , munitis urbibus, terrestribus auctis copiis, classe quinquaginta duarum triremium constanter hostium impetus exciperent. Verum plurima ea tempestate contigere , quae Imperatoris animum, licet Italiae dominandi cupidum, evoca.
re , atque avertere potuere . Nam Sulei manus Turcarum imperator Byzantio cum ingenti exercitu movens, Pannoniam invaserat , ut Ioannem Hungariae Regem nuper a Ferdinando pulsum in regnum restitueret s Budamque Regum sedem ado
ius paucis diebus occupaverat ue equitatu , ac peditatu uberrimos Pannoniae agros diripuerat, atque va staverat 3 omnemque inferiorem Pannoniam, expugnatis arcibus , ac plerisque munitioribus oppidis, in suam potestatem redegerat ri finitimaque Austriae loca ferro, igne, caede incredibili mortalium terrore foedaverat s ac Viennam illius provinciae caput aggressurum
minitatus, magnam Commeatuum, bellicarumque machinarum copiam colligi iusserat, ut Danubio amne urbem versus veherentur : quae magno militum praesidio firmata, nisi Turcae obstitisset, ad tantos remorandos conatus nullum impedimentum inventurus, aditumque in penitiora Germaniae loca sibi facturus videbatur. Harum rerum tristes nuntii haud parum Cinsatis mentem commovebant : his accedebant frequentes Femdinandi fratris literae, qui rerum suarum statum , potentissimas acerrimi hostis vires , quibus par vel sustinendo non esset , fiatri significabat; petebatque, ut nisi funditus Pannonias excindi vellet ; nisi triumphantem hostem Viennae cernere , in
gentia subsidia quamprimum mitteret. Ad haec quotidie haer
396쪽
ses in Germania incrementa sumere nuntiabantur ; qui hac peste insecti erant, noVas res moliri, cogere militeS , Copias parare: his nisi quamprimum obsisteretur, magnam Germaniae, atque imperio perniciem, ingentia universae Christianae Reipublicae mala irreptura . Hae res animum Caesaris haud mediocriter vexabant, agitantem nulla facti egregii spe , nullo tot laborum, ac impensarum digno facinore Italorum principum animos suspectos teneri : interim potentissimum hostem, nullo obsistente, regiones percurrere ; urbes eXpugnare ; provincias in suam potestatem redigere; acerbiora minari, dum ipse tempus terendo suarum cladium spectator esset. Itaque coepit animum ad pacem flectere ; niti, ut, Compositis Italiae rebus, laboranti Pannoniae , timentique Germaniae succurreret, saepius de pace loqui, cupere se controversias cum Venetis definire. Idem qui maxima apud illum gratia , atque auctoritate poterant , suadebant , inter quos Andreas Auria per Federicum Grimaldum Reipublicae suam operam in agenda pace detulerat, propensumque in illam Imperatoris animum esse signifi--Verat. Senatus , qui pacem cum dignitate semper bello antetulisset, eundem Grimaldum ad Auriam remitit, ut pro illius benevolo in Reinpublicam animo gratias ageret, paratumque ad pacem cum Caesare ineundam studium significaret . Clemens quoque cum Marco Cardinali Cornelio de pace colloquutus, eniti se magnopere ajebat, ut Caesaris animum ad pacem cum Republica ineundam impelleret , ad eandem amplectendam vehementer Senatum hortari . Senatus Pontificis
erga pacem studium laudibus efferre , ab ea nunquam averso animo suisse. Venetias quoque per eos dies Sigismundus Tur
rianus Mantuae Marchionis orator venit, qui Caesaris optimum in Rempublicam animum testatus, ut Mantuae de concordiae com ditionibus ageretur, Marchionis nomine rogaverat: illuc, qui suo nomine agerent, cum mandatis Caesarem missurum, ut pax e Reipublicae dignitate conficeretur, nihil se praetermissurum . Ma chioni gratiae actae , publicumque pacis desiderium affirmatum. Dum Respublica ad concordiam solicitatur; ac nihil, quod ad bellandum necessarium esset , hinc . atque inde praetermitatitur, Franciscus Ssortia , cui gravia post Caesaris in Italiam adventum imminere pericula Videbantur , ut Cum Caesare ,
397쪽
avito imperio retento, in gratiam rediret , summopere optabat; nihilque Senatu inconsulto aggredi poterat . Marco Antonio Venerio significavit, cupere se legatum ad Caesarem mittere, ut illius animum leniret, bellicumque apparatum , quo se petitum iri fama serebatur, remoraretur et id in primis illum decere, quod Cassiaris beneficiarius , ejusque vicem obtinens in Insubribus esset : eadem ab illius oratore Senatui significata . Neque impellere , neque adhortari Ssortiam placuit et quid sibi magis conducere videretur, id emeret, permissum, adjectum, certo sibi Senatum suadere ue nisi se conicio, & comsiliorum participe, Cum Imperatore pacem non confecturum .
Negotium illud Cara toto Protonotario, Sc Garaiae e Padilia a Caesare datum erat ; qui cum cepius Ssortiam adiissent , ut Ticinum, atque Alexandriani Caesari traderet , hortabantur . Renuit Ssortia ; neque se hujusmodi postulatis unquam adsensurum constanter amrmavit et eoque responso per oratorem
natui communicato, ut firmioribus subsidiis urbes firmarentur; bellicae machinae mitterentur; pecunia suppeditaretur, petebat. Urbinati Imperatori datae literae, quibus S rtiae opem ferri , ac veluti de Reipublicae urbibus ageretur, quaecumque ad eas conservandas opportuna forent, subministraret, jubebatur. Decem praeterea aureorum millia Senatus decreto Ssortiar legatis numerata sunt . Ferrariensis quoque Dux in ancipiti versabatur, ob Regium, ac Mutinam, ad quas uti Pontificiae ditionis urbes superiores Pontifices , & Clemens ipse adspiraverat. Itaque his Marco Antonio Venerio significatis, nihil, ut hostes arceret, omissurum, disertis verbis, Senatui nunciaret, petiit; praeterea sbi a Republica duodecim instructa minora navigia, quibus Padum, ripasque hinc inde tueri posset , darentur . Clodi .e magistratui, ut quamprimum instructa ad D Cem mitteret , praeceptum et insuper illius animus in libertatem , ac dignitatem Italicam egregius commendatus e summa inter illum , ac Mediolani Ducem benevolentia , arctaque animorum , & virium conjunctione opus esse: Rcmpublicam utris. que accessuram; periculis minime cedendum , non abjiciendos animos, sed potius assumendas vires, atque in mutuam dese
sonem acuendas . Si Caesar, justis, honestisque pacis conditionibus rejectis, armis lacesseret , & in nostram perniciem his
398쪽
quidquid est copiarum convertere velit ; eam Reipublicie insidere mentem, quamvis hostis in sinu prope sit , suis viribus nixam nihil de veteri constantia remittere ; militum subsidiis, ac omnibus ad victum necessariis munitas urbes hostibus objicere 3 Sfortiam, ne praecipiti consilio ruat, sustentare, vel generoso conatu bellum excepturam, vel ad justas, atque aequas pacis conditiones Caesarem coacturam. Cum Ticinum , atque Alexandriam minime a Ssortia impetrare posse Caesar intelligeret, Pontifex per Episcopum Vasonensem , ut sibi depositi loco traderentur, postulabat . In id quo aditum ad gratiam Caroli comparandam sibi strueret, propendere Dux videbatur ;attamen quid ea in re sibi statuendum esset, per oratorcm a Senatu petiit . Is Ssortiae literas perlegit , quibus non libere Senatus sententiam exquirere videbatur , sed veluti jam quid acturus esset, decrevisset, assensum petebat . Senatus decreto ita Marco Antonio Venerio oratori scriptum e summa cum admiratione , ac dolore gravissima in re, quae mens illius esset, intellexisse ; cum inde vetus Reipublicae cum illo foedus , atque amicitiam in discrimen vocari animadverteret : quod Vero ad postulata Clementis spectet, iis , nisi omnino res suas pessundare velit, cum foederatorum principum , ac universae Italiae summa jactura, minime assentiri posse ; nulla alia in re magis Caesarem insudare, quam ut Italos principes sejungat ;divellat; semina inter ipsos dissensionum serat, quo faCilius a sngulis obtineat , quod aegre ab universis impetrare valet . Quis porro ignorat, Ticini, atque Alexandriae restituendarum urbium penes se, non apud Pontificem facultatem esse velle huic rei si Ssortia annuat, quis ambigat Florentinos , & Fcr- rariensem, veluti desperatione adactos , praecipites arbitrio se Cesaris permissuros, quascumque libuerit ab eo pacis conditiones accepturos Θ Haec intentiori studio a Senatu agebantur , ne Sfortia, cui per tot annos praesto fuerat , cunctisque ossiciis adjuverat, praepropcro consilio rus suas fortunae, & Caesaris voluntati penitus concrederet, atque ut aequioreS Concordiae rationes, si eodem tempore cum Duce quoque ageretur, a se iniri postent. Dum haec de pace agitantur , Caesar , mPontifex Bononiam convenire decreverunt, uti Barchinone itatutum fuerat, quaeque ad iter necessaria erant, utrinque para
399쪽
iuery bantur . Eo in conventu maximis de rebus agendum erat :Italiae non modo, verum etiam totius Christianae Reipublicae status ex consiliis , quae ibi caperentur, pendebat. Cum vero acrius res urgeret, ac tum Vasonensis Episcopus, qui Placentiae cum Caesare morabatur, ut oratores a Senatu ad tractandam pacem mitterentur, peteret ; Mantuanique oratores , ut iidem Mantuam eadem ex causa adirent, postularent; hac de re variis , ac dissentientibus sententiis in Senatu actum est ;nonnullis , ut quamprimum oratores Mantuam mitterentur , sentientibus; aliis, ut Bononiae conVentus expectaretur , suadentibus . Prioris sententiae auctor ita loquutus fertur. oratis is Maximarum rerum opportunitates in procisis admodum sitae
t. I. . fum: ris sei Nigentia, via animo, dum majora sibi pugio u tur, spernense, om/ssis , saepius ob praete ratus, e manibusque impos rerum gerendarum egregias occasiones querimur. 7Neque id miror, cum ea sit mortabum condulo, ut in UNAM,'amdua , quaeque Detita sunt, summo nisu contendat s quae vero in promptu sunt, quaeque fortunae beneficio , ac Dei benignitate nobis sese objiciunt, ac ultro porriguntur, ea negligat , o moernetur. Id nobis nonnunquam eisnisse haud vularia exempla testantur, qui superioribus annis, cum controversias, quae inter Iulium Pontificem Maximum, ac Rempublicam intere debant , cum denitate dirimere potuissemus, omissa, roctaque opportunitate, in maximas an ustias, besiaque incidimus , in quibus jam viginti annos versamur; quo tempore quae sequuta
sint, commemorandi locus non es, ne adhuc recentia vulnera conreMando, praeteritarum cladium memoria animus exhorreo
scat. Quid enim tam grais excogitari, quid tam dirum fingi potest, quod nobis exhaustum non fuerit ξ Angus ne in M, Fhar, o cuiatis saeculis insigni Italiae provincia Moeniri potest,
qui exterorum arma, praedas, captivitatem, funera passuae non
fuerit infandas exercituum 'ges memorem Quid Italis Abdua, o Eretenus flumina, quid Brixia, Ravennaque
constiterint ὸ Quis enim aerumnas, mesorumque summam enumerare, aut cogitare queat Tot calamitatum finis in nostra
voluntate situs est , Patres optimi, si Hia prudentia uti Degimus, quae Senatus amplissimi menti insita , ac prope ingenita est , quaque i ilumis , ac turbulentis temporibus , frementibus
400쪽
-δque bellimum fluctibus , incolumem Rempublicam serore potuit . Quid enim a Deo immortali si nobis optio dura
fuisset aut expetendum magis , aut exoptandum videbatur . quam ut boc rerum statu non ipsi concordiam quaerere , feta ultro oblatum acciperemus iam postquam Caesar cum exercitu in Italiam venit , sibique Pontificem adjunxit , Gatv fpectatores rerum Italicarum existunt; sedus Agud , quod Imperatoris potentiae, ac cupiditati oliciebatur, Ampium , Hss lutumque es. Quid reliquum erat , nisi ut Respublica in se hostium vim, impetumque , Florentinis , ociniaque nutantibus , reciperet Discidimum porro bellam, quodque longe pra terita superet, ni pacem a sectamur, nobis subeundum est , attritis visibus, absumptis thesauris , subduorum fortunis fere accisis, atque ob immensam , quam tanto annorum interea omolem sustinemus, laxatis, ac defatigatis Reipublicie nervis: cum contra Imperator pro peris rerum succclvus elatus , δε-riis stipatus , recens conecto exercitu , omnia ad istum M eventura podiceri post. Attamen iniqua hac lance singulis expensis, nos non ii sumus qui pacem petimus , Caesar conco diae rationes nobis proponit ; amicam sibi feri Rempublieam optat. Andreae Auriae fueras , Mantuani Marchionis orat res , qui pacem vobis Caesaris nomine offerunt , audimmus . Ambite, ne de Caesaris Doluntate potes P an a Freamur bis de rebus absque tiatas consim misiscum agi pz 9 adb- --buamus adsur animum flectere M pacem nolumus Parvo, ut aeri , momento rerum praeclare gerendarum occasiones Lahuntur ue dum certa facultas adest, dum sinit tempus , obviam eundum es , sinum venienti fortunae pandere oportet. Ostis enim eodem semper animo Caesarem futurum v bis polgicetur incertae hominum Doluntates, atque considia sunt ; Regum profertim, in quorum animis regnandi libi a dominatur, cunctaque illi su istunt . An putatis defuturos vestri nominis imvidos , atque hostes, qui Caesari suadeant, ne incassum exemeitum in Italiam duxisse videatur , ut besium potius experruri summa spe victoriae subnixus, quam de pace agere velit Θυ si eveniat , quantis curis in Lemur λοῦ quot nobis perum D , sumptus denuo exantiandi erunt ὸ Ouae omnia si forte nobis invitis ingruant , non nosmetipsos , at fortunae malum-H. Mauroram T. L Υ tatem