장음표시 사용
491쪽
Hydruntem maris trajectu exercitus ad certam praedam ituros. Haec, atque alia Gallici oratores , ut Suleimani iras in Caesarem acuerent, differebant ; quae cum ab Ajace , & Luphti-bejo , quorum ingens erat auctoritas , exciperentur , insito Christiani nominis odio perciti, in aures, atque animum Regis instillabant, ut praeclaro suorum majorum exemplo , qui eximias de Christianis victorias retulissent , arma victricia in eosdem converteret ; Alba recae , Rhodi , Pannoniaeque tr pharis nova decora adjiceret ue Caroli fastum , atque arrogantiam contereret ; ad Italiam invadendam invitari ducum consiliis, militaribus vocibus f ac fato prope ipso admonente, trahi ; Salentinorum extremam illius regionem, a conspectu Epiro. tici litoris parvo maris tractu sejunctam, exiguo labore occua pari posse ; nondum sexaginta annos effuxisse , cum abavus Mahumetes, Hydrunte capto , universam Italiam summo ter rore affecisset ; quo tempore, nisi praepropero ereptus fato invictus Imperator haud dubiam spem adventantis victoriae corrupisset, magna ad totius Europae imperium sundamenta jecisset. His
Nuratorum suasionibus Principis animus supra gentis super
iam gloriae cupiditate incensus, vehementer commovebatur, atque ab Asiatico bello, quod, longo terrarum tractu emen. , per invia, saltuosa, ac deserta loca exercitus ductando , conficiendum erat, ad Europeum se convertit ; cum praesertim potentissimum Christianum Regem suam opem adversus Christianorum Imperatorem obnixe petentem, aspernari, regiae suae dignitatis, qua supra cunctos mortales inani opinione se tolleret, minime este censeret. Itaque Gallicis legatis pollicetur, cum primum anni tempus ad militares actiones obeundas se aperuisset, claisc, ac terrestribus copiis Byzantio eductis , adver sus Caesarem arma illaturum. At quoniam complura de Turcarum rebus nobis erunt postea dicenda, admonet hic locus, ut de illorum initiis, institutis, viribus, bellandi genere brevibus nonnulla attingamus. Constans opinio est, Turcas a Scythis, qui nulla stabili sede, nullis oppidis patentes campos vase ac sparsim trans Tanaim amnem incolunt , originem duxiste . Huic rei fidem facit , quod initio Pontum atque Cappadociam ingressi, exinde ad
reliquas finitimas regiones transiere: huc accedit vitae morum ,
492쪽
que similitudo, corporis habitus, & cultus, cquitandi, sagit tandique ratio , communis quaedam ac patria rei militaris diastiplina quodque omnium maxime argumento esse potest) lino J Uguae ejusdem usus, loquendique cognatio. Hi primum parva manu latronum more , passim excursionibus propinquas regiones deformantes , ignobile nomen sortiti, confluentibus subinde ad prae dat famam multis mortalibus, opportunis quibusdam montibus , claustrisque , unde faciles irruptiones fieri poterant, occupatis adeo excrevere , ut, auctis viribus, sublatisqu animis, aequo mam . te adversus finitimos de agrorum possessione decertarent; ac mox sive Graecorum negligentia, sive humanarum rerum fatali quadam lege, vel potius Divino, a quo regna atque imperia de gente ad
gentem tramseruntur, nutu, adeo celeri cursu ad eximiae potentiae culmen pervenere, ut Pontum non modo & Cappadociam , verum ctiam Galatiam, Bithyniam, Pamphiliam , Pi diam, utramque Plirygiam , Cilices, Cares, universamque eam Asiam, quae minor vocatur, usque ad Ioniae, & Graeci maris litora , dum alios alii duces , & varia auspicia per factiones sequuntur , in suam potestatcm redegerint . Donec trecentis abhinc circiter annis Ottomanus quidam , neque magni Ce sus, neque clari inter suos nominis, gregariorum militum manu collecta, in seditionem versus , grastari passim , Vastare , praedabundus cxcurrere, nec tantum Christianis hostis, verum suae quoque gentis hominibuS infestus, cuncta diripere coepit. Atque ex domestico bello , intestinisque dissidiis occasonem nactus, ascitis undique, qui praedae, ει rapinarum cupiditate, ceterosque opprimendi tetro , & insano desiderio flagrabant , eam brevi auctoritatem , nomenque sibi comparavit, ut oppida aggressus, alia vi caperet , alia deditione subigerct , nonnulla ad metum ceteris incutiendum eVerteret.. Ottomano vita functo, Orchanes filius successit, qui ausis, dominandique cupiditate patri non inserim , disciplinae rei militaris gloria eminentior , non modo inchoatum imperium auxit, sed illius latius provehendi sundamenta liberis reliquit. Horum natu major Sulei manus Basla , dum pater adhuc Via veret qui atque inter Graxos de successione imperij discept retur, ab altero ex Asia accersitus , cum exercitu primus mnium Hollesnontum trajicit, enervatisque dimicantium inter
493쪽
rsas se viribus, integer fessos, fractosque adoritur ἱ Callipolim o
pidum in Cherroneso ad Hellesponti fauces situm occupat e Ex humanis vero sublato duobus mensibus ante patris obiatum, murathes, alter stater, imperium obtinuit , qui strenue atque prospere in Europa, & in Asia rem gessit. Adri nopolim occupavit, & magnam Thraciae partem subegit. Cum autem bellum Serviae Despoli sevum intulisset, uopiis ejusdem non semel profligatis, tandem per fraudem in castris caesus o Bajaretem, & Jacupum filios post se reliquit . Iacupo procerum consistis interfecto, ne qua inter statres contentio orire tur , res universa ad Bajautem rediit, qui brevi Thraci mori mnem, Thessaliam, Macedoniam, Phocidemi, Boeotiam , Ad, ticam sibi adjecit. Sigismundus, superioris Pannoniae Rex ἡ aCImperator, Danubium amnem cum exercitu transgreditur ι Verum priusquam universis collectis copiis, atque ex ordine mi litati instructa acie cum hoste manum consereret , tumultuosa fusus castra, atque impedimenta relinquere cogitur, acriterquet hoste insequente, in fugam conversus, vix. parvo lembo Danubio trajecto, evasit - Exinde instauratis, & confirmatis animis Q Turcae audaciores, esseracioresque facti, maiora ggitare, iacmolita coeperunt : nam BajaZetes Byzantium diuturna adeo uac dissicili obsidione vexavit, ut Calcianes Imperator subsidia a Christianis Principibus imploraturus in Italiam , atque in Galliam proficisceretur ; dum interea reliqui cives fame pre si, & subsidiis destituti, acrius undique urgentibus, & circum.
frementibus barbaris. de deditione, nulla spe salutis sibi relicia , cogitarent : quod procul dubio coutigisset , nisi Tamem Ianes Scrtarum Rex, qui torrentis in morem praevalidis stipatus copiis , citato curru devolvebatur, Bajaretem in Asiamr
vocasset, collatisque signis, ingenti edita Turcarum exercitus strage, vicisset, victum in potestatem redegisset ; in qua captivitate non multo post excessit. Ex filiis Mustaphas unus in acie cecidit, reliqui patris ob calamitatem alii alio suggrunt rtandem, rebus compositis utcumque . Sulei manus primus regnum est adeptus, qui dum res pristinum in statum restituere aggreditur, a Musa statae bello petitus post biennium imteriit . mi e postea, cum quadriennium prope exegisset, Mahumetes primus stater bellum intulit , imperioque dejectum
494쪽
obtruncari jussit. Is virtute non modo, & armis, verum astu, 1336 ac technis Turcicas res vehementer auxit I Flaviis , sive Raavis , sic enim appellari volunt valachi, serocissimis , & bel. licosissimis trans Danubium, Euxinum versus mare late imperantibus , crebris excursionibus labefactatis , gravia tributa imposuit ; Turcarum Regulos nonnullos in Asa vi oppretas ditionibus exuit. Eo extincto, Amurathes secundus patriis fietus opibus, ac viribus, Thessalonicam Graviae civitatem vi captam , expugnatamque diripuit; Aetoliam, atque Epiri partem occupavit; multa Illyricorum oppida vel deditione, vel armis subegit, devicto ad Varnam Ladislao Sarmatiar Rege. Sumnia cum reipublicae christianae jactura formidolosior cfluctus, Corynthiacum isthmum Hexa tan vulgo vocitatum cxpugnavit , atque evertit s inde in Peloponneso aditu patefacto , Gmcos calamitatum variis generibus afflixit , oppidis captis , ad praedamque militibus expositis, ingenti illis imperata pecunia , pacis leges praescripsit . Mahumetes subinde filius hujus
nominis secundus ByZantinam expeditionem diu animo mediatatus , castello prope litus ad Bosphori ostium, mira dissimulatione usus, incredibili celeritate extructo, atque munito,.se derum religione spreta, bellum Graecorum Imperatori terra , marique intulit. Post quartum & quinquagesimum diem, extrema edita pugna , Constantino Paleologo confosta, principibus , optimatibusque viris qui mos ferar gentis Est miserandum in
modum foede jugulatis , Celeberrima totius orbis urbe est potitus. Exin Turcarum vires ejusmodi incrementa suscepere', ut T.
Christianis Principibus deinceps metuenda, & Brmidanda eraliterint. Byzantio enim occupato , quo nulla toto terrarum
orbe civitas opportuniore loco sita est, magna reliquis Oti manicae genti ad gloriam, atque imperium augendum oppo tunitas accessit. Quemadmodum superius etiam a nobis memoratum est , ut modo si maritimum Turci carum ditionum
ambitum inspicias, ab Illyrici, quos cum Republica habent , finibus in Epirum procurrant ; Peloponnesi, & G ciae litora
legendo Byzantium usque, centena millia passuum vicies emem si perveniant. Inde Euxini maris circumflexu usque ad extremos Europae fines provehuntur. Eadem maris vastitate usque
in Aegyptum ad Nilum amnem, quo Asia ab Africa sejungi
495쪽
ts-6 tur, extenduntur . Africae vero litora excurrendo universum
eum tractum, qui usque ad Gaditanum fretum protenditur , paucis quibusdam, quae Hispaniarum Regi parent, exceptis oppidis, Turcae possident, qui sane universus circuitus octogiescentena millia passuum complectitur . Neque minori ambitu terrarum, qui a Turcis possidentur, tractus patent; nam licet penitiora Africae non attingant , atque a Lepti Alexandriam versus deserta habitatoribus loca inspiciantur, uberrimi tamen, atque feraces sunt Aegypti agri, imperiique Turci ci fines adeo
sese efferunt, ut oceanum usque australem pertingant , atque
a rubro mari per Adeni, & Gemeni regna ad Euphratem fluvium , atque ad ostia Tigridis in Persicum sinum influentis porrigatur. Latissimos vero ad Tigrim limites cum Persis habent, propius ad Caspium mare accedentibus : exinde Albanis, Colchis, atque aliis nationibus finitimis terminos usque ad Tanaim, qui Asiam ab Europa disterminat , protendunt.
In Europa vero cis , atque ultra Danubium Turcarum diti nes protrahuntur. Pannoniae, Crovatiar magnam partem obtinent , Canisiaque his nostris temporibus capta , quatuor di rum non amplius itinere ab Italia distant. Tot maris, ac terrae tractus Turcarum Regis parent imperio , quod nullis coercitum legibus in subditos exercet , Periaque praefectos, qui Beglie Vbi vocantur, administrat; ii viginti numero, plures modo censentur. ΜariS praesectus accedit, qui maritimis oris, atque insulis praeest. Navalibus , ac pedestribus opibus mirum in modum Turcae pollent et centum ac quinquaginta quinque millia equitumalunt, quorum octoginta millia in Europae finibus, sexaginta in Asia Continentur, Spachi eorum lingua vocitantur; iis agri Tjmaros dicunt tribuuntur, ex quorum proventu equos in bellum expeditos sustentare queant; neque ob id quidquam de regiis thesauris decedat s reliquis autem , qui millia quindecim Censentur , aere publico stipendia solvuntur . Pedestrium copiarum robur in praetorianis, qui Pammeri vocantur, militibus situm est ;duodecim circiter millium numerum efficiunt ; horum fortitudine , ac bellica virtute ingentia Turcae facinora edidere . Incredibili cura educantur , atque a teneris annis militaribuS
studiis assueti, corpus laboribus, animum spernendis periculis,
496쪽
ad praeclara quaeque audenda promptum, atque eXpeditum aD suetudine nanciscuntur. Praesectum illorum Agam dicunt ; per varios militiae gradus evecti ingentes divitias, & auctoritatem sibi comparant, ut supremas quandoque dignitates adipiscantur . Ante Byzantium captum nullum Turcis maritimarum rerum studium, nulla disciplina ; mox cum ad amplificandum imperium, maritimum quoque robur necessarium esse animad-Verterent, navalia extruxere, in quibus magnum triremium , atque aliorum navigiorum numerum compingi , & instrui curarunt , quae ad ea conficienda requiruntur, eorum regionibus abunde suppeditantibus, cum e ponto Euxino incredibilis lignorum copia suppetat. Verum neque praesectorum , nautarumque virtute, neque naVigiorum serma , neque remigum ,& epibatarum militum usu cum nostris comparandi sunt. Tria Porro hominum genera Turcicas ditiones incolunt , Asiam ,
atque Asticam M ulmani , idest recte sentientes ita enim
Turcae vocari volunt licet in ea Mauri numero praestent . In Europa plerique Christiani sunt, in quos ita civiunt , ut intoleranda quaeque perpeti Coacti , p.rirsus desperati vitam agant, neque bello, aut pace ad ulla publica obeunda ossicia vocentur, iis tantum adhibitis, quibus stipendia publica conseruntur et quo militiae genere si exuantur , aegre novos delectus, vel supplementum copiarum addere valeant et hoc sane incommodo Christiani Reges, ac 'Primaresti eximuntur , cum ex frequentissimis regionibus, ingentique multitudine resertis innumeri, classico concinente, ad stipendia accipienda conu
Ceterum, quod magis mirere, illud est et tantam , tamque immensam imperii molem iis hominibus inniti, qui sacrosanctae christianae religionis mysteriis a sui ortus primordiis initiati fuere e penes hos arma sunt, ab iis regna , & provinciae administrantur. Illud enim ex prista consuetudine inolevit , ut quotannis sere per provincias mittantur , qui adolescentes ex Christianis parentibus prognatos deligant , quos nonnunquam a Patrum Complexu , matrumque sinu per Vim, inaudito crudelitatis exemplo, abstractos , Byrantiumque abductos , illecebris , ac praemiorum proposita spe , ad suae religionis instituta allicere contendunt 3 ni obtemperent , saepe invitos
497쪽
6 circumcidunt , atque Christi sacra cjerare cogunt. Accidit praeterea , ut vel devictis, ac domitis provinciis, Vel terra , marique praedabundi excurrentes , multos mortales Captivos efficiante iisdemque artibus tenella aetate ephebos in suam se.
ctam pertrahunt , atque ex iis , qui praclara indole indicia futurae virtutis praeselarunt , saepius Regi dona exhibentur Ex omni numero selecti , quos vel oris decus , ac pulchritudo , Vel membrorum firmitas , atque artuum robur ad certum egregie factorum decus ortos lignificant k i intra septa
regia educantur I pro cujusque virtute in spem amplissimarum dignitatum aluntur , atque ad primum V irat*- ,-qui post Regem summus honos habetur , adspirante fortuna , extolluntur . Qui vero inferioris notae, cum quintum ac vigesimum annum attigerint , ex iis praetoriani milites , ymnimeri nempe , eliguntur ; neque prieter hujusmodi hominum genus , alii ad honores , ac stipendia regia admittum tur , licet posterioribus temporibus vel gratia . i vel Preti. nonnulli ex indigenis Turcis αδ milien ia munera , atque ad gubernacula pro 'minarum pervenerint . Sed quemadmodum armα atque imperitanai ratio penes eos est , qui olim Christi sacramenta susteperant, ita 'etiae ad sectam , ac leges pertinent , ab iis , qui eorum religionem cum lacte hauserint administrantur . Ex quorum genere templorum , ac fanorum , quas Mesebitas vocant , ad religionem Pr curandam rectores , ac seditui deliguntur . Eorum filii cum primum adolescere coeperint , legem , quae in oram Donistinetur , edocentur 3 inde juri populis dicundo in oppidis ,
atque civitatibus constituuntur . Exequendi jus ad eos , qui arma tractant , Bectat, caput ac princeps religionis Mura tu est, a Rege cielectus 3 is magnam auctoritatem obtinet , summaque in existimatione est r illum tanquam oraculum adeunt. Praecipiendi atque imperandi expers.cum sit , cui vis tamen ex lege illum consulere licet , strictim re exposita , quid juris , atque aequitatis, exquirere : qui Perbr
vi responso & fa appellant quid censeat, signiticat et eam
tumque in eo ponderis est , ut illi contradicere stin fas . Gravissimis de rebus quae ad summam imperii pertinent, Rex, justitiae, ac religionis opinionem affectans, ab illo senten-
498쪽
tiam potat, ut religione tactos subditos ad ea , quae animo is 36 meditatur, conficienda facilius flectat ; licet is assentando plerumque propensionem illius explorans , quo mentem inclinare perceperit, ei sententiae adhaereat 3 quam etiam, si ita comducere videatur , probabili causa inventa , immutare solitus est, eodemque intendit, quo cupido Regis inflectitur. Pauca haec de Turcarum origine, institutis, moribus dixisse sat sit.
Nunc institutum ad opuS redeamus. . .
Cum Suleimanus, gloriae avitae aemulus atque heres, Gallucis rebus opem serre statu isset, quo, Cesaris potentia depresiis aut valde imminuta ἡ nancisteretur aliquam opportunitatem ad Italiam, aut etiam Germaniam armis invadendam , in eo
Galliae Regis legatis suadentibus ; enixe laborandum duait, ut
Venetos ab amicitia, ac foedere cum Cesare inito sejungeret. Ianus jum regium interpretem aramanum a Turcis di. sis misis.ctum Venetias misi, qui Senatui exponeret , ingenti cum να,
terrestri exercitu. tum classe ByZantio moturum e Patres homtari, ut, quibus ille soci us, vel hostis esset, eosdem sociorum, atque hostium loco haberent ,' se quae ad Venetos spectarent
inviolata, integraque conservaturum I in eadem quam cum Republica hactenus pacem coluerat, permansurum . Haec S Ieimani legatio vehementer Senatum perturbavit, cui satis ex- Ploratum erat, quorsum Patrum animi pertentarentur, quibusve impulsoribus ea dccreta legatio sumet . Ac sane quamvis justa indignatione commoverentur, quod insueta, atque inex.pectata liberae civitati ea petitio fuerit ; attamen veteri prudentia iracundiam se se efferentem cohibere, ac molestiam in. de perceptam premere cum satius ducerent ; re mature discoptata, ac discussa, paucis gravibusque verbis Senatusconsulto responsum est et cum omnibus gentibus pacem sibi, atque amicitiam intercedere ; eandem cum Ottomanis Principibus permultoS annos constanter servasse ; vigere idem in Senatu erga pacem cum Suleimano studium, ut majori declaratione minime ea ita re opus esset. Responsum hoc haud graviter tulit Suleimanus, quippe qui multa, eademque illustria virtutis semina animo reconderet , ingeniumque in aequitatem prope sum, atque ad justitiam proclive sertitus esset. Verum non deerant , qui amicum Principem in Rempublicam extimularent, o
499쪽
casionesque maligne quaererent, quibus i nsensum Venetis redde rent, ac sensim ad bellum aperte cum Republaea pertraherent. Inde nonnulli Veneti mercatores, qui negotiorum Causa Byrantii, atque in aliis Ottomanici imperii locis morabantur, selsorum criminum obtentu, in carceres detrudi jussi, eorum bona fisco adjudicata. Alexandri Contamni navis variis , iisdemque pretiosis onusta mercibus, non longe ab insula Cypro, cum latiso piraticam dicerent, a Rhodiensibus triremibus capta. In Syria decumae mercimoniis, quae a Venetis asportarentur, impositae r literae Nicolai Iustiniani, Reipublicie apud Sulei manum Iegati, haud semel resignatae. Quae omnia a Turcis fieri compertum erat, quod Rempublicam foedere cum Carsere infestissimo illorum hoste adstrictam esse moleste serrent 3 ob idque Mu- staphas, praecipuo inter purpuratos loco, haud obscuris verbis eam ob causam Venetos iratum Suleimanum experiri, illius vires, atque impetum merito in se provocasse signi ficaverat. Haec alieni, atque hostilis animi haud dubia argumenta Patregmagnopere commovebant, gravissimique belli onus Reipublicae incumbere providebant I quamvis eodem tempore Thomax Moacenicus extra ordinem legatus ad Suleimanum, ut partas illi in Perside victorias gratularetur, missus, perhumaniter habitus suis set, atque Ajax illi inclinatum ad veterem amicitiam servandam Suleimani animum testatus esset et modo paribus, ut de bat, ossiciis propensae in illum Reipublicae voluntatis signa ederentur ; quam semel pollicitus esset fidem nunquam fallere consuevisse; quae adversus mercatores, ac Venetorum navigia acta fuerant, ea injussu Principis contigisse. His per literas Byzantio missas intellectis , in ancipiti rei exitu ambigui Patres versabantur ; hinc injurias illatas non obscura belli indicia, inde benevolentiae signa in Thomam Mocenicum legatum, & Ajacis de pace sermones aestimantes e cum plerisque verisimile non videretur, Suleimanum , qui Principum Christianorum vires,midiaque optime nosset , praecipiti consito bellum Venetis inserendo, adversus se duas classes incitare, ac Rempublicam, quam amicam habebat, simul cum Caesare hostem experiri velle , quae per triginta sex annos pacem cum Turcico imperio constanter servasset , atque in neutram inclinando partem, aequabili temperamento ita se gessisset, ut nulla inde Ottin
500쪽
manis Principibus damna, aut incommoda pervenissent . Sed tnondum vulgata Suleimani expeditione, multa non in vulgus modo, sed inter prudentes, aC rerum humanarum haud igna ros variis sermonibus dispergebantur 3 nonnullis in regnum Neapolitanum arma comparari s aliis in Adriaticum unum classe immissa, Segniam petiturum dicentibus . Neque deerant, qui crederent, Cnariadent suasionibus, atque impulsu ad delendam ignominiae notam superiori anno a Caesare in Tun tana expugnatione Ceptam, in Africam universiim belli apparatum effusurum . Plerique bellum adversus Venetos moturum minime Vana adseveratione ajebant f Corcyramque ins Iam , maritimis rebus olim florentem, atque ad invade dam Italiam loco opportuno sitam, oppugnaturum.
INsigne ineuntis anni M. D. XXXVII. exordium immane is et Laurentii Medicet facinus effecit, quo Principi optime de se merito & propinquo necem, hosti vero longe infestissimo principatum , sibi tandem perniciem imprudenter conflavit ,
cum decus intempestive ac dementer peteret restituendae prustinae Florentiae libertatis. Nam gratia, qua maxima pollebat, turpiter abusus, assentatione foedisque obsequiis Ducem Ale
xandrum in obscoena flagitia & fraudes inductum sibi ita de vinxit , ut insidianti caput stolide committeret . Rei gestae se ries celebris est, atque pervulgata, & a scriptoribus multis prodita memoriae s haec pauca memorasse satis mihi fuerit ad propria eademque gravissima multum festinanti. Cum de bellico
Turcarum apparatu fama augeretur, triremeS, atque Omnis generis navigia aut aedificari, aut sarciri, ut ad trecentorum n merum accessura viderentur ; machinas ad bellum opportunas,
atque in primis ad expugnanda oppida , atque urbes a Ommodatas , sedulo instrui; commeatus studiose colligi a Graeciae summum praefectum, quem Bestis egum Turcae vocant , BDrantio profectum, ad Scopiam Macedoniae urbem, quam Horacliam Sinticam fuisse nonnulli affirmant, pervenisse s magnum undique militum numerum cogere , Suleimanoque castra ρο-