장음표시 사용
21쪽
immanitatem que increpent: noli sine magna agrestis gentis admiratione, diuinaeque gloriae amplificatione. Qui igitur ultimaS terras lustrant, ut omnibus gentibus diuini uerbi lumen affulgeat, inque barbaris pueris excolendis, plurimos maximOSq; labores insumunt , ut ita tandem Christo Iesiuia Ouam terram nonum que coelum restituant, paterentur ne domi in patrio solo, propriisque laribus Mon hemii impudentiam N impietatem illi omnibus conatibus obsistere: annon horum hominum proprium cst ac peculiare munus quos si quis publicos eosdem optimos Christianae iuuentutis magistros ac moderatores nominet, is sane uerissimo cos nomine appellabit. sed Mon hemio iam seperato, illiusq; impo- sturis, fallaciis, & impietatibus, summa cum doctrina, per sipicuitate,& euidentia reseratis, ecce tibi Satan alium rursus pseudoprophetam Martinum Kemnicium Braunsvicentium ut audio Doctorem excitauit , qui clarissimae ueritati tenebras obducere conaretur. Is libello quodam edito, quem I heologiae Iesu itarum praecipua capita inscribit, in sanctissimum illud seuerioris cuiusdam,& ad ueterem Ecclesiae disciplinae normam consormatae uitae institutum inuehitur, illudq; contumeliose damnat,atque in morem rabidi canis, quos dilacerare dilaniareque uitiorum commemoratione non ualet, latratibus immodicis prosequitur: omnesque eruditionis scilicet, & eloquentiae uires comparat, ut catholicae,uerae, piae,&excellentissimae doctrinae impietatis notas inurat, aliosq; ut id abundantius praestent, prouocat. In quem libellum cum incidi, uenit mihi in mentem illustris ille Philo Iudaeus, qui sibius cum legatus a Iudaeis Alexandrinis ad C. Caesarem Romam hist. Eccl. missus esset, ut lites inter Iudaeos&Gentiles obortas coram lib.i .c. 3 Caesare dirimeret, a Caioq; contumeliose exciperetur,ad collegas suos sese conuertens est. Bono animo estote, iam enim re ipsa Deus demonstrat causae nostrae patrocinium suscepisse; quando iratum ac aduersarium Caium experimur. Ita cum
ego Κemnicii iudicium de uiris instituti societatis Iei,cu ipsorum uita mihi satis perspecta& explorata, animaduersi
22쪽
ΡRAEFATIO. 4nesq; illius,cum Coloniensi censura, qua ipse carpit, consero, eius impudentiam satis quidem demirari non possum. Illud
tamen interim persuasum habeo, illos non tantum gloriae ex multorum commendatione, quantum ex impia & petulanti Κemnicii improbatione,comparere potuisse. Neque enim ab improbis atque sceleratis uiris improbari, quam ab egregiis atque laudatis commendari, minore in laude ponendum existimo.Quare cum saepe& multum mecum cogitarem de δε- cietatis Iesu uitae instituto,a petulanti Kemnicii animaduersione uindicanda, me retardabat egregia hominis procacitas &impudentia, quam non fieri posse putabam ut quenquam latere ulla ratione posset. Quod uero attinet ad religionis nostrae dogmata, quae petulanter ipse redarguit & refellit, satis uidebam tam accurate, diligenter, & circunspecte in Coloniensi censura explicata esse, ut in profligando Mon hemio, Kem inicii etiam impietatem ante praeuiderit & exterminauerit. Quare existimo illum cum adscribendum animum appulit, iudicum iniquitate sectum magis,quam causae aequitate id feci sese. Cum tamen intueor magnam Germaniae salutis spem, in societatis Iesu opera,diligentia,& laboribus positam esse, uereor ne illius gloriam & existimationem apud aliquos magis infiingat nostra intepestiua taciturnitas, quam Kemnicii importuna loquacitas. Quamobrem tum diuini honoris amor, tum Lusitaniae meae debitum officium, me ad hanc optimorum uirorum susci piendam defensionem incitauit. Cum enim Sebastianus Lusitaniae Rex, Dominus & Princeps meus
clementissimus, a religiosissimo & doctissimo huius ordinis uiro Luisio Gonetaleχ a Camara, & bonis artibus instituatur,& ad pietatem informetur, quam plurimiq; eiusdem instituti uiri, in omnibus Lusitaniae ditionis, prouinciis, late & uarie diffusis, saluti animarum, Euangelii luci amplificandae, non sine sanguine incumbant, si hanc causam deseruissem,non tana societati Iesu,quam debito patriae meae officio defuisse iure uideri possem. Quia uero hominis istius,cum quo mihi res est, in lacessendo procacitas me cogit,ut principio de origine, moribus, & uitae instituto, societatis Iesu, agam, Deum testem
23쪽
inuoco in animam meam,quod neque calumniandi libidine, neque commendandi liudio uel transuersum unguem a uero discedam . Quod si aequis utamur iudicibus, non dubito quin nuda ueritate proposita, nullis uerborum lenociniis eloquentiae ue luminibus exornata, nullaq; argumentorum ut fulcita,causam facile obtineam. neque enim fieri potest ut qui scelere S inuidia non fuerit coecus, illustris atque candentis solis radios non uideat.
24쪽
g 1 optimi Maximi prouidentia mundum administrari, eumq; consulere rebus humanis, non soliim uniuersis, sed etiam singulis, qui rerum admirabilem ordinem, & uicissitudinem,
tuumq; certissimam cum sitis causis connexionem, atque corum omnium, quae naturae opera & administratione fiunt, dispositionem considerauerit, fatis intelliget. neque enim tam constans, & tam perennis ordo in rebus mentis consiliique expertibus temere euenire, aut casu conseruari ullo modo potuisset . & nisi Dei nutu, atque potestate cuncta regerentur , fieri certe non poterat, quin inversa es sent,& immutata omnia, atque admirabilis hic totius uniuersitatis concentus excisus &euersus iac
ret. Quae, etsi magna sint diuinae prouidentiae a gumenta, si cum ijs tamen, quae singulis diebus Ndit, inflammati cuiusdam studij, ardentisq; desiderij, homines ad sui amorem felicitatisque communionem pertrahendi conserantur, exigua illa sane, & exilia uidebuntur. Ita enim in hanc quasi cu
25쪽
ORTHODOX. EXPLIC.ram aeterna bonitas incumbit, ita omnes rationesinit, omnes uias persequitur, quibus mortales ad sui amorem cultumq; alliciat; ita omnes machinas adhibet, ut durum, & serreum humanum cor ad pietatem & religionem sectat, ac si inde illius uniuersa dignitas, deitas, felicitas , omnipotentia & amplitudo penderet. Cum igitur rebus prouidere,sit eniti ut res omnes, fines sibi a Deo atque a natura per scriptos consequantur; earum uero mentium, quae
rationis sunt participes, finis sit coeleste ipsum numen, in quo solo & feliciter conquiescunt , & in quem concitato cursu ferri debent, in illis profecto diuinae mentis consilijs, & operationibus, quae humanae uitae cursum, ad hunc praeclarissimum finem dirigunt, arcanae prouidentiae magnitudo & excellentia magis elucet, & splendescit; atque quo an mi hominum, qui hac prouidentiae ratione procu rantur, caeteris corpore constantibus longius praestant, illorumq; finis est longe praeclarior, eo magis in illis administrandis uberior quaedam Dei sapientia, cura, ac prouidentia enitet. Si enim ad praeclaros uiros,qui se per omnes aetates diuino cultui in ciparunt, animum aduertamus, plane uidebimus, eorum uitam, non modo singulari rerum omnium auctoris atque opificis prouidentia gubernatam,amplissimisq; beneficijs auctam semper fuisse, eum billis leges, uitaeq; instituta tanquam sapientissimum dominum praefixisse, sed ut patrem Quisse, aluisse , texisse, & omnia, quae illorum in pietate & religi
ne progressum retardare, ac impedire poterant, curiose remouisse; atque arcuisse. Vnde sunt sanct
26쪽
LIBERI .. εrum perennes illae uoces, quibus aeternae prouidentiae, atque crga se liberalitatis magnitudinem praedicant, illi omnes suas sortunas atque bona referunt accepta, pro acceptis beneficijs gratias agunt, &quam de suis curam gerit, admirantur. Hinc Mo-ΩS coelum ac terram conuocat, utq; Israeliticos homines summae ingratitudinis condemnent, obtesta-
tur; quippe qui summi amoris, quo illos iam inde ab initio Deus fuerat prosequutus, & curae, quam illorum commodis impenderat, memoriam deposuissent, Memento inquit dierum antiquorum, Cogita generationes singulas , interroga patre tuum& an nunciabit tibi , maiores tuos & dicent tibi; Quando diuidebat altissimus gentes , quando sep rabat filios Adam, constituit terminos populorum
iuxta numerum filiorum Israel. Hoc est, ita Deus
omnia condidit, & administrat, ut solis populi sui
Israelitici rebus prospicere uideatur. Praetermitto quam Christus Iesus Dei filius operam nauauit, ut humanum genus,grauissimo Daemonum iugo expulso, sempiterna felicitate perfrueretur. Quanta uigilantia coeli uiam comonstrauit; quot labores pertulit, ut illam firmissimis sacramentorum praesidijs muniret; quantis sudoribus ac cruciatibus illius obseratas&occlusas sores nobis reseravit; quae ac quanta in terris reliquit ardentissimae charitatis in
nos suae pignora, felicitatisq; sempiternae obsides,
qui infirmitatem nostram leuarent, debilitatem ropellerent, algidas mentes inflammarent, languentem spem incitarent, tepentem charitatem magis ac magis accenderent,atque dimissos animos & tem B a restrium
27쪽
restrium rerum curis oppressos coelestium record tione erigerent,& recrearent: adeo ut nihil sit quod cursum nostrum ad Deum remorari aliqua ex parte
possit, cui ipse non multo ante prouiderit, atque praecauerit, ne quid qua saluti nostrae, praeter nos ipsos incoinodare aliqua ratione posset. Quam hominum curam haud quidem cum mortalitate Christus deseruit, neque coelestis principatus functione nostri memoriam abiecit, & uigilantissimam procurationem deposuit; sed ita nostrae saluti de coelo prospicit, ita nostris aegritudinibus medicinam adhibet , nouasq; rationes continenter init, ut noS a caducis cupiditatibus alienatos ad se pertrahat, ut facile intelligamus, illum non tam sese a nobis subtraxisse, quam cerni corporeis oculis noluisse. C v I v s diuinae prouidentiar, dc in hominum salute curanda flagrantis studii, maximo documento sunt clarissimi uiri, qui coelestis charitatis facibus accensi , uitaeque melioris amore incitati, seipsos ab hominum coetu familiariq; consuetudine abducentes, diuinis se rebus solum tradere, humana contemnere, coelestia meditari, arctius uiuendi genus& ad persectam Euangelicae disciplinae normam a commodatum ingredi, non modo in animum induxerunt, sed quamplurimis, ut idem facerent, auctores fuerunt: quorum opera & exemplo, languens christiana disciplina, aeternarumq; rerum memoria, quae in multorum mentibus extincta prope, & deleta erat, maxima ex parte erecta & excitata fuit.
28쪽
. LIBERI. et gitabant plurimi, rei miraculo perculsi, & caligine, quae mentem obscurabat, discussa, nouoq; splendo- mre illustrati, atque de arctissimo quasi somno experrecti , quae in oculis serebant, contempsere, tempo'ralium rerum amores in grauissima odia conuert runt; coelestia , quae paulo antea despiciebant, admirati arctissime complexi sunt; atque ita christianae uitae institutio sensim instaurata fuit; non inter eos sollina, qui ad noua illa monasticae uitae, coelestiaq; castra confugiebant, sed apud illos etiam, qui sanctissimorum hominum monitis & exemplis prou cati, non tam sensibus, quam Sancti spiritus fulgore ducti, uitam ad Euangelicae legis regulam componebant, quanquam domicilia, sedes , fortunasq; ipsas cum uestibus retinerent. Neque enim uitae magni illius Antonij admiratio, pauciores ad uerae pietatis cultum in med ijs urbibus incitauit, quam ad horridam eremum, uitaeq; monasticae aemulatio- ὰ,
nem allexit': Quod satis quidem ardentissimae illae lita EA Augustini, innumeris adhuc cupiditatum uinculis fess c. 8.constricti, ad Alipium uoces indicant, Quid patiamurὸ quid hoc est, quod audisti surgunt indocti,& coelum rapiunt, & nos cum doctrinis nostris sine corde ecce ubi uolutamur in carne &sanguine. An
quia praecesserunt, pudet sequi & non pudet neque laltim sequiὸ Ita enim, audita a Potitiano magni Antonij illustri atque plane angelica uita , permosus fuit, ut sui ipsus pudorem,scelerumq; conscientiam ferre nullo modo posset. Quibus autem fluctibus illius fuerit mens agitata,chm narrantem Potitianum audiebat, hisce uerbis ornatissime explicauit, Tu
29쪽
GHeg. autem Domine inter uerba cius retorquebas me ad bb.8.c.7 me ipsum, auferens me a dorso meo, ubi me posueram, dum nollem me attendcre, & constituebas me ante faciem meam, ut uiderem quam turpis essein,
quam distortus, &sordidus , maculosus, & ulcer sus, & uidebam, & horrebam, & quo a me fugerem
non erat: etsi conabar a me auertere aspectu in , nam
rabat ille quod narrabat, & tu Inc rursus opponebas mihi, & impingebas me in oculos meos, ut inuentirem iniquitatem meam & Odissem. noueram eam ,
sed dissimulabam, & conniuebam, & obliuiscebar. Tunc uero quanto ardentius amabam illos, de quibus audiebam salubres affectus, quod se totos tibi sanandos dederant; tanto execrabilius me comparatum eis oderam. Quo circa existimo, sanctam Dei ecclesiam diuino illi Antonio magna ex parte debere , quod sanctissimo Augustino tanta nunc cum uoluptate, atque commodo fruatur. Nam ille, qui nullis unquam persuasionibus cessit, uitae magni Ant . . nij commemoratione, sanctissimorumq; duorum militum pia aemulatione ad uirtutum studia flecti a que commoueri potuit. Cum igitur nouar, & inusitatae uirtutis admiratio, ad animos hominum pictate & religione in mandos plurimum ualeat;Christus Iesus Ecclesiae suae prouidentissimus moderator, singulis prope aetatibus, nouos quosdam soles ueluti lumina quaedam accendit, qui uitiorum tenebras Christiani Orbis finibus arceant; novosq; Moses eXuscitat, qui plebis suae corda ab Aegyptiorum tyrannide eripiant, a foedissima spurcitia, turpissima lue, profligatissimisq; moribus, ad flagrans uirtutis stu-n diuin
30쪽
dium traducant. Magnos illos uiros planeque diuinos, rigidae solitudinis. incolas, quibus tota olim Graecia uniuersaq; Aegyptus selicissime abundauit, taceo; qui cum in retrusis locis, magisq; abditis te tae penetralibus uitam degissent, ferarumq; famili ritatem , hominum aspectui & consuetudini quam
longissime antetulissent, illorum tame sola uitae admiratio maiorem uim habuit, ut multorum animos percelleret, & obdurata Ionga peccandi consuetudine pectora leniret, clata flecteret, algentia charitate inflammaret, a viiijs ad uirtutum studium conuerteret, quam doctissimorum & eloquentissimoruli ominum ornatissimae orationes. Quod si ad illa tempora cum monasticum uiuendi genus lenius ac mansuetius diuina prouidentia factum est, illiusq;
sectatores incultis eremis relictis, urbes habitare, inq; hominum luce uersari coeperunt, animum con-ucriamus, uidere sane existimabimus, ardentes charitatis flammas de coelo decidis se quae hominum mentes inflamarent, atque ita pristina illa nascentis ecclesia, tepora magna ex parte restituta fuisse. Humani enim animi tanto splendore, tantaq; pulchrutudine illecti, in omne se uirtutis studium tradebat. Ciun praesertim egregij illi uiri omnes neruos con tenderent, ut quem ipsi humanarum rerum contemptum coelestium, amorem animo inclusum habebant, ad omnes alios transfunderent. Vt uero caeteros uiros sanctissimos taceam, qui ad duo illa O bis lumina Dominicum & Franciscum animum diligenter aduerterit, satis perspiciet diuina illos fuisse prouidentia incitatos, ut homines a viiijs ad ui