장음표시 사용
41쪽
tur ; Ergo saltem praecepta secundae tabuIae sunt a Ddo disponsabilia. g. 89. R. I. per instantiam. Praecepta primae
labulae etiam praescribunt actus homanos; et quamvis intellectus Divinus voluntatem praeveniat , iudicetque necessario hos faciendos, illos respuendos, circa illos tamen Divina voluntas libertate sertur, nec ei per adversarios, aliqua necessitas imponitur tet nihilo tamen secius, ipsorum iuditio, dispensationem nullam admittunt; Ergo pariter et secundis tabulae praecepta. Sed directe./ f. 9o. R. a. dist. εequelam mai: et sic n tessitalem imponeret Divinae voluntati necessario ain
probandi quae hona sunt, et odio habendi quae
mala , e. maj. , Secus n. mai. , et negata min. insensu distinci: , n. consim . Siquidem intellectus Divi-nns necessarium firmissimumque habet de qualibet veritate iudicium , secus omniscius certe non esset: at inde procul dictio minime sequitur, voluntatem
Divinam necessariam semper esse; sta tantum nece
sario approbare quae bona Sunt, at odio habere quae mala. At io eo Divina stat libertas, quod ex b nis elicere Tossit quod magis Iubet; ex malis vero aliquid iusta de eanssa in Mundo permittere. Haee
autem necessitas adprobandi quod bonum est, ac repudiandi quod malum est, habet Divina voluntas etiam circa praecepta Secundae tabulae; cum nequeat Justus , incontaminatus, atque benescentissimus Deus non odisse iniqua , inhonesta, et male facta, sicut recta ratio , Tationalis creaturae natura , atque Pe sectissima ejus attributa postulant. Cum igitur necessitas haec non sit, nisi ex suppositione, ut dialecti- ei loquuntur, nimirum supposita institutione creaturae rationalis , ac promulgatione Legis naturae, in comdibus hominum, etsi velit Deus illam necessario servari ; nulla iraturia Dei litariati efficitur , necessitas
42쪽
nulla Divinae Voluntatis laesi va circa aclas hvaiauios imponitur. g. 9 i. Contra. Atqui si prisecepta secundae la-hulae sun, indispensabilia , et voluntas Divina nece sario amare debet bonum , repudiare malum, iam
cirea actus humanos necessitatur necessitate pinsa emlaesiva; ergo n. r. Prob. subs. Si Voluntas Divina necessario amare debet bonum , repudiare malum , in secunda tabula erga creaturas expressum , iam auferre
non posset rationem debiti , quae 'fundatvr in dependentia unius Creaturae ab altera. Sed hoc est si quod maxime Divinae Iibertatis, ac Voluntatis laesivum ;
g. sa. R. r. per instantiam. Ex praeceptis secundae tabulae mendaciam per adversarios est absolute indispensabile , quia intrinsece malum, utpote recidexationi oppositum; nec tamen per ipsos Divina Voluntas circa Ictus humanos necessitaων : ergo Pariten homicidium , adulterinm , furiam , quia intrinsu Mala, et rectae rationi opposita , arunt absolute imdispensabiliter; quin exinde sequatur Dui libertatem laedi, Divinam oluntatem circa statua humauos -- cessitari. Sed directe in forma ,-R. a. dist. seqnelam inai. iam ausoronon ΡΟ-et. Praesumosita Praesenti institutione cre - urae rationalis , C. maj; secus . n. mai. min. , utrocis m. Utique Deus, quia omnipotens est, usolute potest auserre a creaturis rationem debiti, quae fundatur in dependentia unius creaturae ab altera; cum possit homines absque Parentibus tondere , ut a Mundi exordio fecit. Sed posita nunc generati a Parentum , essicere nequit, ut filii, filii non sint, nec genitoribus honorem exhibere deseant in iis , quae cum religiono, et Dei cultu non pugnant. Hinc cum necessitas ista non sit, nisi ea suppositione, ut F 'Pe ius dicebamus, non laeditue Divina liborias, Dei oluntas non ita n ac Mutauit , ut talaria μερο
43쪽
ipsi inseratur ex eo , quod secundae tabulae praecepta in i ispensabiliter esse clicantur, atque Voluntatem Divinam necessario amare bonum , repudiare malum ;cum Possit semper ex bonis, quod magis Iubet, eligere, ex malis etiam aliquid rationabili caussa re mittere. Neque igitur Deus ipse absoluta etc.
f. 94--nλad: Ius naturale tripliciter spectari potest; Et primo quidem in suis principiis pecae notis; quae nimirum cuilibet rationis compoti obvia Per se sunt; ut haec: Bonum est αmandum, malum Hendum; FarenIes honorandi: Quod sibi non sis alteri ne feceris; etc. cetera hujusmodi , quae ex ipsis terminis notissima sunt, et adeo consormia , et quasi adaequata naturali inclinatione rationis ac voluntatis , ut i,giversationem nullam admittant. Hinc mortalium nullus, nisi pueri ante usum rationis ; homines cum e gnoscendi impedimentis nati, ut dementia ac surore ;Domines adulti aut actu amentes , aut febri delirantos, aut auctu ebrii, principia ista iuris vaturalis, exterminorum pereeptione, apprehendere nequeunt. diutius adeo barbarus adest, qui si rationis usum habeat , non cognoscat, illud quod est necessario bo- num esse amandum, malum in cin fugiendum, Deum Se colendum, Parentes honorandos, nemini faciendum esse quod sibi quisque fieri non vult. Secundo spectat jus naturale in conclusionibus , quae licet per se clarae minime sint, tamen in praedictis principiis perspicuo continentur. atque ex iis proΣime deducuntur, ut: Non assumes c. g. nom n μι in νanum; non Occido, novi moechaberis , non furtum jacias, mendacium avt falsaem usιimoniam a veratis alierum non discS,
44쪽
et celera Decalogi praecepta. Tertio tandem spectaturius naturale in remotioribus eouclusionihus , quae sunt Praecepta quaedam obscure admodum in dictis prin cipiis , proximisque conclusionibus inclusa , quaeque Ox iis nonnisi dissicili , ac longa ratiocinatione a sapientibus deduci queunt; uti sunt usura ; Matrimonii indissolubilitas , et alia complura, circa quae ipsi E clesiae Doctores , inter se invicem dissentiunt. S 95. Quod hic ergo eXaminandum Suscipimus, si, num hominum aliquis sui compos, aliqua principia Legis naturae , prout supra descripsimus , invincibiliter ignorare possit 8 Circa quod variae sunt Theologorum Sentenita.
ῆ. 96. Existimant Theolo orum non pauci, dari
non posse Legis naturae invicibilem ignoratiim, nee etiam quoad remotissimas consequutiones. Inter quos eminet erudissimus Praestiter Ballerinius Veronensis in confutatione Epistolae Pauli Segneri Cap. V., et in Epistola i. adversus Monymum dissertatorem . Alii putant quoad conclusiones nudum proTimaS , Sed etiam remotas tantum , non Vero quoad Principia generalia Legis naturae dari posse in aliquihus quorumdam ex iis praeceptis invincivilem ignorantiam. Veiarum communis sententia est, dari posse in aliquibus hominibus invicibilem ignorationem quoad remotas lantum conclusiones. Sed quoad prima principia, et proximas eorum conclusiones neminem , qui Sit compos,
invicibili ignorantia laborare posse substinent: cum quibus sit.
45쪽
Nolgus hominum sui co os laborare potest ins nec tili iuris naturae ignorantia , quoad Primia gen ralia principia, et pro imas eorum concluSiones': non Nero quoad Paris lares remotiores conclusio-ΠeS , quas P Sunt ab aliquibus inuincibiliter ias norari.
g. . 97. Prob. I. Nam ut asqnἰd invineibiIitera quopiam ignoretur , ejusmodi sit oportet, ut morali omni diligentia, alque inquisitione adhibita, sive Communibus nostrae, vel gratiae auxiliis cognosci ab eo , et deprehendi non possit. Atqui prima iuris
nostrae principia adeo per se obvia cuilibet sunt, atque ex ipsis terminis clarissima; sicut et proximae eorum conclusiones, quae nccessaria illatione ex ipsis deducuntur , vel adeo per se patentissimae sunt, Vesin iis ita perspicue contenta , ut mediocri cum diligentia adhibita possint ab unoquoque cognosci : nam etiam gentes nullis legalibus graeceptis imbutae , ait Apostolus ad nom. ΙΙ- v. i . et 15. naturae I gem , generalia illa principia, proxhnasque eorum eo CIusiones solo illo , quod signatum est super nos Dei rumine , agnoscunt; atque observant. En ejus verba , quae citato loco habentur : Otium enim genses, quiae legem non haberit, naturaliter ea , quae legis Sunι faciunt, rivamori legem non harintes, ipsi sibi sunt Iea. Θί Oaten ne opus legis scriptum in cordibus amS , tessίmonium reddense tuta conscientia ψsorum, α ιnter se Aiacem eo fationibus accusantibu3, aue etiam defendentibus. Immo subjungit, Gentiles contra Legem Daturae peccantes, dignos esse morte, ine cusabiles esse, ac perituros- Ilinc S. Augustinus
I'sal. ii 6. u Nullus est; ait, qui faciat injuriatan alteri , nisi qui sibi fieri nolit: etenim in hoc trans- γ, greditur naturae legem, quam non sinitur ignor
46쪽
Ii re, dum id facit, quod non vult pati. Et in aet.
n Cons. cap. IV. surtum punit lex tua , domine, et i, lex scripta in cordibus hominum , quoniam nec n. ipsa delet iniquitas. Quis enim sur aequo animo furem patitur ῖ adeoque nulla est anima , quamvis per-Versa. , quae lamcn ita concludit ipse S. Doctor ex Apostoli verbis lib. 2. serm. Dominie . in Matth. cap. 9. Tatiocinari potest, in cujus conscientia non loquatur Deus. Nemo ergo sui compos intimam hanc supremi I uininis ad singulorum conscientiam allocutionem, . proprii animi testimonium, insitam cordibus nostrae Iegom invincibiliter ignorare potest, quoad prima generalia principia, et proximas eorum conclusiones. f. 98. Prob. secunda pars. Conclusiones remotiores sunt praecepta quaedam admodum obscura , quae nonnisi dissicili, ac longa ratiocinationum serie a prin- Cipiis , Perse notis, et generalibus conclusionibus deducuntur , ut usurae , ex gr. prohibitio , uTorum pluralitas , matrimonii indissolubilitas etc. , quae sine dubio ignorantur ab homnibus indoctis, tardioris ingenii , ac subinde ad longum discursum incapacibus,
Consuetudine , alque aliorum exemplo Praeoccupatis ;ab iis . denique ignorantur , qui occasionibus garent, Et opportuni intibus comparandae illorum notitiae : adeo que ab istis Saltem naturae Lex quoad particulares xemotas conclusiones invincibiliter ignorari potest. Deinde particulares ista , ac remotae conclusIOnes, cum obscurae admodum in generalibus iuris naturalis principiis contineantur, etiam a Theologis quihus clam ignorari poMunt, cum non una, eademque
sit apud ipsos illatio ex illis orta principiis. Atque hinc est, quod apud Theologos quosdam de aliquibus praeceptis minus , quam de aliis constet, quae ex naturalis logis principiis deducuntur , qui conclusio , quo magis a principiis diStat, eo mirius est cui-deΠS, Sic e. g. ex tinc principio : quod icti non Cis ,
citeri ne feccris , evidentissime quidem insertur: ergo
47쪽
falsum testimonium adpersus MIeram profereί non desis ' non ita tamen evidentur eriatur : ergo , DLεestimoniam profereninum non est pro sero rimiara tuenda. Item ex eodem prinei pio sequitur evidenter , et immediate; ergo , non est furandum; non enim pari evidenda insertur ; ergo, m nia non est danda ad usuram. Hi ne quoque est, quod nonnulli ..Theologi dixerunt, aliquo in easu mentiri, ac foene rari licitam esse; quamvis ham duo, proserendum
non esse mendacium , sive salsum testimonium , etiam ad vitam hominis conservandam , et dandam non eme Pecuniam ad usuram, tamquam praecepta legis naturae aequaliter sint habenda , ae ea ex quibus ipsa descendunt. Tandem nonne praecipua Ecclesiae, et Scholarum lumina , Thomas scilicet, et Bonaventura in multis ad naturae legem pertinentibus inter se dissident L ergo erravit alteruter. Agedum, erroresisti vinaibiles ne suerunt , an invincibiles 8 Si vinciabiles atque, culpabiles; ergo graviter peccavit altem ter. Gravis enim eulpa est, culpabiliter errorem circa Divina praeeepta di cere. Cumque eorum neuter u, Iam ex iis opinionibus usque ante obitum retractaverit o in iis peccatis alterutor est; adeoque aeternis εuppliciis mancipatus; ac per consequens immerito in Eanctorum numerum relatus; quae cum impia, at surd issimaque sint consectaria ; dicendum errores illos suisse invincibiles ; adeoque dicendum , posse naturae Legem , quoad remotas conclusiones invincibiliter ignorari; et consequenter probarum manet, quod nuu
f. 99. Dices. I. Si prima principia Legis naturae,
atque proximae, quae ex ipsis dedueuntur conclusiones invincibiliter ignorari non. possent, Deus ea in tabulis lapideis non seripsisset; Atqui scripsit; Ergo etc. Ioo. R. Deus non ideo scribere secti in tabulis lapideis prima Legis naturae princi Pia, et Pro Timas , quae ex illis deducuntur Couclusiones , quia
48쪽
homines illa invincibiliter ignorare poterant, sed. ut
homines ad Legis naturae transgressionem iam proni enfecti , pamarum metu, coercerentur, et exterius quoiaque audirent, quod interius legere nolebant. v Ilo is mini, ait S. Bonaventura In III. dist: 37. art :v r. q.: 3. , ab initio creationis suae lex naturaen indita suit sine scripto; quia tamen scriptura cor-χ dis interior propter peccatum erat obnubilata , et v homo, qui fuerat spirituali mente praeditus, esseclusn erat sensibilis , et carnalis , Opportunum erat, ut D cxlerius legeret, et audiret per sensus corporis Pav per quae posset in rectitudinem iustiliae regulari. Μ Ei id io explicatio , et distinctio mandatorum Deian ialogi spectabat ad Legem scriptam, quamvis Ob- γ bligatio spectaret ad legem inditam , scilicet ualu-
f. IOI. Dices. 2. Concupiscentia tum uxoris, iam rei alienae, sicuti furtum , et homicidium prima a iis naturae legibus adversantur; suntque conclusiones , quae eX generalibus iuris naturae principiis proxime deducuntur ; Atqui de facto ignoratum est, naec Se mala , antequam Lex scriΡta promulgaretur; Ergo
dari potest ignorantia invicibilis etc. Prob. min. AP Stolus ad Romanos scribens de seipso dicit Cap: Νlli :V. 7. Peccolum non cognovi, nisi per L em; Nam concupiscentiam rescisbam , nisi Iix diceret: Aonconcupisces. Ergo antequam Lex scripta daretur , nesciebat Apostolus , concutiScentiam esse peccatum.
f. IO2. n. explicando Apostoli verba.,Laudato in loco Apostolus citatus , ait S.HBonavenlura ut M supra ) loquitur in persona hominis carnalis , aut B certe hoc dicit quia, etsi alioquo modo nosset per D Legem naturae in genorali, non tamen in speciali D cognoscebat, nisi per Legem scriptam; unde ipseu mei idem dicit, quod per Legem est cognitio pec-n cati , propterea ex verbo illo non habetur , quod, obligatio hujusmodi inaudatorum ortum habeat a Corale
49쪽
M Lige s ipta, sed solum quod ipsius obligationisu explicatio ita lege illa sit facta.
ter sumi potest colleci e nempe, communis . SU-ptum rommuniter significat quamlibet peculiarem L
gem , iuxta datam legis definitionem g. 64. , talis
est lex non occidendi, non furandi etc. Sumptum Vero collecIAe, collectionem significat plurium particul xium Legum, quae, ab uno Legislatore suis subdi- is constituta est, et hoe:sensu Legis Dei positivae nomen usurpamus; Ilaque. ro . Def. r. Lea Divina Posis a est, compus juris , seu Alurium particularium imum aggre μιιο , a Deo libere jacta , homini data , praescribens quid agendum ah m sit, et ei Omittendum, ut finem Suum ἄν mataralem apte consequatur. Eaque duplex est; Vciua nempe, et Nova.
f. Io5. Du. 2. Lea Vetas i , de qua solum in praesenti eapite agimus, est illa quae Moesi priamum data his, et a Moyse Israelitico Populo ad Obvrvandum Proseonta , et inculcata. f. 1o6. Schol: Quaeri εolet hic, an ante Legem Mosaicam; post Adami lapsum, aliqua otii xii Divina Lex positiva. Alii affirmant, negant alii. , erum ambo conciliari posse. existimo. Et quidem , si Legis nomen sumitur communiter g. εοῖ- , eertum eSt, ante Legem Μ aleam, post Adami lapsum nonnullas positivas mi Leges extitissa. Nam Lex ea. Din Alias Tex Moyata; Tex Vereris Testrismir; vel
Tex simpliciter. Disiligoo by Cooste
50쪽
iiiii de remedio peccali originalis; Lex de secernon
dis animalibus mundis ab immundis pro usu sacrificiorum ; Lox de non comendenda carne cum Sanguine, et Lex Circumcisionis. Si vero sumitur collective, uti
Lex Mosaica Io 5. , indubium est nullam tune hujusmodi Legem extitisse. Unde status ille a lapsu Adami usque ad Legem Mnsi datam , status Logis naturae vulgo appellatur; et Patres, atque Theologi Legem Divinam positivam dividentes , in Veterem , Et Nonam dispescunt. Quid porro de Veleri Lege dicendum Lissialam est inter auctores. '. f. , IO7. Velerem Legem non bonam, sed malam
suine impie blaspheinarunt Caiani, Marcioni lae , Manichaei , et alii non pauci trium priorum saeculorum idque duplici de causa, et quia nempe ut opina-hantur 4 non a Deo bono, et Patre Domini nostri Jesu Cnristi, sed a malo principio , uno de princiebus tenebrarum data suit, et quia praecepta non
ona hominibus observanda proponit. Catholici, eam et bonam, et a Deo bono latam fatentur, discrepant vero quoad aliqua. quae eius promulgationem , et Obligationem respici Unt. I naeus , Justinus , Athanasius aliique antiqui Patres , qui ante S. Augustini lem-Ior vixerunt, opinati sunt, veterem Legem a Verto ivino , sub humana serma apparente , Moysi datam fuisse. Omnes fere alii, post S. Augustinum, tenent Moysen eam , Angelorum ministerio, accepisse. Putant alii , Legem veterem omnes omnino homines obligasse ; tuentur alii eam non Obligasse, nisi solos Israelitas. Quid sequendum sit, ex subjectis propositionibus, patebit. ο