장음표시 사용
41쪽
lione martyrum unus idemque dies Hippolytum cum Pontiano honoratum exhibet. Prohelo quum in eodem orationis inciso Rippolytus quidem dieatur presbyter, Pontianus vero episcopus appelletur non potest ille censeri unus idemque atque Hippolytus quem thristiana vetustas universa episcopum nominavit. duapropter iis assentiri non possum qui cum Κirehossio arbitrantur. Hippolytum episcopum Porsus urbis Romae et presbyterum eeelesiae romanae eum Pontiano pontifice in Sardiniam insulam esse relegatum l. Quid iam censebimus de schismate novalianensi, quo implieitum scisso suum Hippolytum Prudentius dixit' Nemo . opinor in poetis quaeret summam illam fidem . qua ui res narrentur ab historicis . merito postulamus; neque proinde admodum pugnabilul a melacronimi nota Prudentium liberet. Celerum etsi admittatur , hunc Hippolytum fuisse illum, qui eum Pontiano in Sardiniam est amandalus, non video, cur ipso nim poluerit ab exilio redux decipi a Novaliano perinde ac alii consessores qui dein-do et ipsi ad Ecclesiam redierunt. Cypriani silentium nequicquam obiicitur, si sorte Hippolytus eadem illa elade sublatus est quae Cyprianum caelo transmisit. Neque ex lapsu temporis gravior ulla dissicultas oboritur. Qui enim solum vertero adactus fueral anno CCXXXV. is potuit anno CCLVIII martyr occumbere in tele rima illa Valeriani insectatione quae sacerdotes potissime petebat. Sed haec digressio parum aut nihil ad rem nostram: illud statuere posse mihi videor, quod initio propositum suerat . alium esse Hippolytum ab edilis operibus insignem, alium vero Hippolytum Romae in Tiburtina sepultum atque honoratum.
42쪽
duetoris habitus erga Feelesiam pu9nat eum sententia
de Hippolyto scriptore Philosophumenon. Discrimen modo adsignatum inter Hippolytum Tiburtinas atque Hippolytam Ecclesiae Melorem non parum ponderis detrahit em . rum rationibus qui Prudentii carmen ad Hippolyti episcopi delectionem retulerunt. Verum post edita Philosophumena in prudentii carmine agnoscenda sorte videbitur quaedam adumbratio schismalis quod Hippoli tum episeopum habuerit auctorem; quatenus nempe sesqui seculo interlapso Hippolytus episcopus eum ognomine alio martyre honoratiori, atque obscurum Hippolyti dissidium eum celebriore Νovaliani schismate confundi potuit. igitur, praesillula Hippolytorum distinctione, ad trutinam revocanda superest ea suspicio, quam Prudentii Versus ulcumque movent, de vetustiori aliquo dissidio inter Hippolytum episcopum et romanam ecclesiam. Quod priusquam exsequor, res ipsa poscit ut ne nimis universe disceptetur de qualicumque dissidio. quod sorio inter Hippolytum ei Callistum pontificem inter esserit, sed nominatim do illo schismalo quod auctorem Philosophumenon ab
Ecclesia seiunxit. - Ergo, ea suspicione recepta, HippolFlus exstitisset schismaticae factionis antistes et concitator acerrimus qui non procul ab Urbe sedens Callistum pontificem uti haeresiarcham, romanam ecclesiam uli scholam haereseon catholi eos Vero universos ulli haerelims traducebat.
0uaero heic primum, qui laclum fuerit ut vir ille elarissimus tamdiu Romae vel in vicinia commoraretur, quamdiu ibidem mansit auctor Philosophumenon, publicamque inibi personam sustin rei quin lamen ad posteros ulla prorsus eius rei notitia manaret Caesariensis Eusebius, trigintaquinque annis post Hippolyti decessum natus, Hippolytum episcopum laudat inter eos, qui plurima ingenii sui monimenta reliquerunt, sed nomen sedis suisso sibi in-
43쪽
comperium, salis luculenter significal i. Hier0nymus vero, qui e clesiasticorum operum lectione susceptisque studiorum caussa ili-neribus nemini concessit, quique lum aliorum illustrium virorum luna praesertim Hippolὶ li episcopi memorias natus est, haec solum habuit filiae de Hippoliti episcopatu referret: Hippolytus e iusdam ecclesiae episcopus inonien quippe urbis scire non potuis rationem paschae temporumque eanones seripsit usque ad primum annum Ilerandri imperatoris 2. Quam Hippol Sli sedem post Eusebium et Hieronymum Theodoreius etiam ac Gelasius quinto seculo ign0rarunt. leor, haec mihi lanii esse ut de suburbano Hippolyti episeopam vehementer ambigam. Si enim Hippolytus, ut reeentiores non pauci exstimarunt, portuensis antistes fuit, vel certe ostiensis, uti Doeli ingerus contendit, id non modo alterutrius de Iesiae labulis consignatum servari, sed, quae suil xiri claritas, externis quoque Romam commeantibus innotescere debuisset. Unde eontingere vix poterat ut insequentis seculi homines eius rei cognitione carerent. Poluerit lamen Eusebii, Hier0nymi, ceterorum ignoratio eum po luensi vel ostiensi episcopatu Hippolyti conciliari. quamdiu uim polytum sive ad alteram translatum sedem sive religi0nis caussa diu alibi versalum suspicari lieuit. Qua ratione diuturnus tam dum Hippolyti incolatus in Urbd eum veterum oblivione comp0- natur, plane non Video. Nam sero nimis, id est post medium seculum sextum, a n0nnullis in oriente scriptoribus coeptum est e gilari de Hippolyti episcopatu portuensi a. Inter quos nihilominus quique eruditiores. uti Pholius et Ebediesu, misso sedis nomine, Hippolytum appellare episcopum salis habuerunt. Duuin itaque erodi xix possit, illius episcopi sedem Urbi proximam, occidenti universo ignotam, post tria demum secula orienti innotuisso, a bitror orientalium sententiam invaluisse quum primum Ilippoly
44쪽
lus Tiburtinae, qui prope Portum martyr occubuerat, a Graecis coli eumque cognomine episeopo confundi coepit. Hing tractu temporis fieri potuit . ut Hippolyti simulacrum . quod eyeli paschalis
conditori quandocumquo erretum fuerat, ad Tiburtinam non procul ab alterius Hippolyti sepulero admoveretur. Nisi sorte quis malit, unam eamdemque ecclesiam, quae Hipp0lyli martyris exuvias adservabat, eo ominis quoque hieromartyris memoriae meram deinceps esse coepisso. Cuius rei exemplum Roma suppeditat in
basilida beati Clementis pontificis, quad simul T. Flavio Clemensi
duaero deinceps utrum credibile sit. Hippolytum fuisse dueem ac stimulatorem schismali eae factionis, quae romanam e etesiam quindecim ferme annorum spatio turbavit quin lamen
Hippolyti recordalio quidquam dedecoris inde caperet Τ Fuil po
ro Hippolytus Irenaei discipulus, vulgatis adversus ethnicos al- quo haereticos operibus orienti iuxta et occidenti notissimus, qui serio omnium primus insignes in sacra biblia commentarios composuit quique vitandis iudaicae supputationis aberrationibus paschalem periodum in usum christiani oecidentis coneinnarii. Quanam, quaeso, arte Paulum est ne ullum schismalisti hominis indicium ex lol Hipp0lyli operibus emineret 8 Nam neque illius , quae Supersunt, opuscula tale aliquid praeserunt, neque schi mali ei unquam lanii nominis auelori talem catholicis obtenderunt. neque catholiei quidquam huiusmodi in eius voluminibus no-larunt. Quamquam. lioc etiam praetermisso. ipsa Hippolyti praestantia, ipsum domicilium. lux ipsa cathedrae ac loci exercitas ab eo cum catholicis inimi illas latere in obscuro non sivisset. Ubi enim laudom hic haereseon salor schismatisque auctor solic, landis ad de Pelionem catholicis omnes eloquentiae doctrinaeque suae nervos intendebat' In ipso limine romanae ecclesiae . prope urbem imperii iuxta Ecclesiaeque universae principem. quae indigenarum externorumque doctorum frequentia. imo Vero etiam haeresiarcharum P0mmeatu celebrabatur. 1iquo id per e0s annos factum ponitur, quibus vertentibus, nulla Augusturum insectatiorem ebristianam interturbavit. luare ign0rali 0nis et silentii eaus-
45쪽
sa neque in obscuritatem loci neque in praepedita christianorum
commercia refundi potest. Haec sano omnia, si animum advertamus ad haereticorum vigilantiam, excluduni etiam neseio quam relicentiae oeconomiam
quam christianis scriptoribus de Hippolyto agentibus Bunsenius assinxit. Sed nimirum norunt omnes quanta ingenuitate seculo Ecelesiae tertio orientis Africaeque episcopi ecclesiastiea dissidia litteris consignarint, quantaque cum libertate Hieronymus insequente seculo ad Versus quorumdam elericorum vilia declamaro consueverit. Plane aliter eum Hippolyto schismalico actum fuisset. cuius n0men non modo nulla dedecoris nota obseuratum, sed summiis commendatum praeconiis veteris illi patres ad posteros transmiserunt. Nam quarto ineunte seculo Eusebius. eodemque ad exilum vergente Hieronymus nihil nisi laudes de Hippolyti nomino littoris mandariint. Idipsum Prosper egit sedulo quinto, idipsum Theodore lus qui eum Hippolyto coniunctim Irenaeum, Ignalium martyrem, alios fluenta spiritalium fontium appellat 1. Sequenlogeoelo Cyrillus sevi hopolitanus sanetum patrem Hippolytum eximio celebret 2. Lateranenses patres sub Martino pontifice sanetum Hippolytum episeopum et martyrem tanquam authent istum eliristianae veritatis testem cient a. 0uibus assonat Anastasius apocrisiarius Hippolytum voeans saeratissimum et magnum doetorem
ueritatisque testem fidelem . Neque est quod moremur Niceph0ri Callisti testimonium Hippolyto tontrarium. Sehismalleus enim ille scriptor dum Hippolytum ignorantiae redarguebat, ob oeulos pro- laeto suum habuit Pholium qui ad praeeipitis ingenii humana que ignorantiae labem refert quod Hipp0lylus aevum omne intra sex mille annos absolutum iri docuerat . . Obi ieiel hi lasse quispiam, Hippolytum ante martyrium rDV0ωsso quae male scripserat, ac prosum pro Christo vita resarsisso
46쪽
quae nequiter in Christi ecclesiam commiserat. Inde laetum esse ut Hippolytus consessionis ac poenitentiae suae gratia iam mullos laudum Suar I praecones nactus fuerit. - Atqui primo Hippolytus non iam ut martyr, quam uli Ecelesiae doctor in honore habitus est. Deinde vero quae obtenditur Hippolyti retrae lalio memoriam praeteritae perduellionis non abolevisset, sed magis, ut si ri solet, perpetuasset. Per id enim temporis conligisset ista conversio suli apposite Crui eius notaviij quod sex; ecim tantum annis Novaliani rebellionem praecessit. 0uam igitur ab caussam repe lus est nemo qui iam clari rapitis recessum ac reditum Novaliano obiectarei Τ Cur ea de re quamproximus eorum temporum siluit Cyprianus, qui nihil praetermisit quo schismalicos ad Ecclesia0 gr
mium revocaret, quique propterea romanorum aliquoi sacerdotum conversionem iam eloquenti oratione gratulatus est ' Eventum noadeo eatholicae ecclesiae honorificum, adeo post lapsum Ilippowlo ipsi gloriosum christiana antiquitas universa relicuisset' idque ea prorsus aetate quae res gestas martyrum lania religione colligere et custodire consuevit 18 Nihilo igitur probabilior haec sententiasiel, si ad Hippolyti regressum seculamque schismalis ac Secino
abolitionem confugias. Neque vero est cur magnopere miremur obscuritatem quae
Hippolyti sedem legit. Similibus quippe lenebris obducino sunt
memoriae complurium scriptorum, qui non procul Hippolyti aetate .claruerunt. Magnetis, Athenagorae, Cati, Hermiae, Agrippae C floris, Modesti. Rhodonis, Maximi, Apollonii, aliorum: nec lamen idcirco quisquam animum induxit, ut labem ullam claris adeo nominibus imponeret. - Ex quibus illud merito concludere mihi videor, Hippolytum episcopum neque lautae perduellionis reum nequo proinde huius voluminis auctorem haberi posse.
1 Consulo Librum ponιificalem in Anthero et Fabiano, coli. CI pa. - XXXVIII, et PoNr. diac. - Vita Cypriani.
47쪽
De lippoloti simulacro Romae detecto deque operum catalogo lapideae cathedrae inciso. Tempus est iam reverti ad indicium lituli De universo, quod nunc dissicultatis Italius quam argumenti, nisi fallor, speciem exhibet. Quae quidem obiecta disti cultas partim auctoritate 3 eleris catalogi , partim lituli ratione ac significatu nititur. Nam pro side illius catalogi censetur, IIippol, tum esse aucturem opusculi Deunirerso: h0c autem praestituto, e similitudine inscripti0nis estici, tur, opus ulum De unirerso esse ipsum librum De unitersi e sentia quem scriptur Philosophumenon sibi adscribit. Praestatila lusi de illius catalogi auctoritate c0gn0Seere, priuSquam de opusculi inscriptione iudicemus. Aucturitas calat0go illi conciliari lUlesl, partim e situ i i quo catalogus ipse simulacro adscriptus iacuit, partim ex vetustato temporis quo idem ille litulorum census exaratus creditur. duae superius animadvertimus de Sede Hippolyti episcopi deque Hippolyto martyre secus Tiburtinam sepulto, ea nullum pretium e siluloci catalogo ob xenire, ostendunt. Superest igitur ut heic nominatim de huius monimenti aetate disseramus. Nonnulli cum Vinckel manno i ad seculum Eeclesiae tertium . retulero hoc Hippolyti signum, qu0d p0lisSimam ceteroqui parium seculo sextodecimo restitulum est. Idipsum alii eum Agineou lio ad quartum Meulum revocarunt, quo eiusdem sermo artificii specimina non .omnino desunt. Huiusmodi est Aniciorum sare phagus in cryptis vallicanis positus, cuius eclyp0n in muSeo lal ranensi visitur. Utrum lamen christianum opus ac monimentum a principio fuerit, ac rursus utrum privali hominis arbitrio an potius ecclesiae nutu, denique utrum ad privatum uSum an Vero ad publicum tuerit erocium, plane ignoratur. Ralio certe operis ad
48쪽
bibliothecae aul suburbani magis quam ad cryptae vel aedis s
drae ornatum accommodata videtur. Cuius generis ornamentum inter profana illustrium virorum simulacra non desideratur, sigillum nempe quoddam Euripidis quod tragoediarum inscriptiones adscriptas habet t. Aeque in saeris aedibus per ea tempora ut pi- esuris, ita ei statuis locus erat, quando his potius quam illis ethnidi ad superstitionem fovendam nlebantur. Sed qualiscumque fuerit simul aeri usus, quaestio de catalogi auctoritate ex inscriptionis potissimum aetate dirimi debet. Est autem haec aelato Hippolyti profecto posterior. Namque ipsa lituli enune talio, Λdversos graecos et adrersus Platonem vel etiam de universo. indieat, iam tum in diversis exemplaribus alio atque alio litulo eum librum suisso inseriplum. 0uare tantum temporis ab Hippolyti obitu defluxerat, quantum salis esset ad opusculi liklulum fortasse etiam auctoris nomeni ex arbitrio librariorum vel commutandum vel supplendum. Ad haec si reapso simulacrum illud ea mente exseulptum fuisset ut paschales Hippesyli periodos operumque litulos deseriplos praeserret, ampliora certe sedis i lera sculptor secisset. 0uamobrem elisi signum illud Hippolyto
aBVum censeatur, non illico aevi eiusdem censeri debet adiecta inscriptio. His praestitutis, cedo iam quaenam rationum mome4ta in deant. eam inscriptionem ad tertium aevi christiani seculum pertinere' - Tria Videntur asserri posse. Primum quod paschalis ille cyclus paullo post Hippolyti decessum ab decur la temporum natione discrepare insigniter coepit. Νam, sexd cim exolutis annis, paschalis dies ab Hippolyto designatus solido triduo paschalem lunam antecessit. Λlterum quod n0n omnia Hippolyti opera ibidem indicata legantur. Tertium quod elapso eo seculo, inscriptio illa graece exarata nullius serme usus Romae fuisset, ubi graecae linguae studium vulgo in desuetudinem abierat. - Venim nulla ex allatis rationibus rem exinei l. Nam quod allinet ad cyclum, is non ad usum Ecelesiae, sed hon0ris caussa adscribi potuit simulacro. ut Hippoly-
49쪽
tus cycli auctor lacilo licet numine designaretur. duod vero Gn- nulla Rippolyti opera minime indirentur, id x et ex ignoratione aliorum operum sieri potuit, vel ex desectu spatii ad exarandum relicti: quandoquidem appareat, universum cathedrae lalus minutis admodum literulis nullo concinnitalis respectu exaratum fuisse. Tertia ratio, quae duellur ex lingua inseriptionis, pro certo S mit, simulacrum illud usui publico destinatum fuisse, quod i men demonstrari nequii. Seculis profecto post tertium reliquis vix unquam Romae desuerunt graeci homines quos vel Urbis amor, vel popularium turbae, vel August0rum vexati0nes ex Oriento in Italiam propellebant. Cuius rei exempla nemo postulaverit nisi qui plane sil hospes in historia Ecclesiae. Uuis igitur mihi iure succenseat, si dixerim, graecum quempiam Hippolyti cultorem B mae degentem, graecorumVe monachorum coelum vetus illud simulacrum Hippolyto die se eodemque vel suburbanum vel bibli thecam vel aedem sacram ornari voluisse Nihil itaque impedit quominus calatums ille habeatur tanquam opus anonymi cuiusdam qui sectilo quarto eo o serius Hippolyti memoriam ea ratione honoratam voluerit. At vero inde usque a seculo qdario, uti Eusebius et Hieronymus testantur, plurima erant lum Devdepigraphal n Mepigrapha veterum opuscula quibus interdum librarii pro sua quisque opinione inscriptionem iaciebant. Ad hoc inter opu-seula in eo catalogo minime recensita est Hippolyli opusculum contra omne3 haereses quod Eusebius, Hieronymus, Pholius, alii noverunt, quodque Hippolytus olim i hoc est diu ante Philosophumena edidisset, siquidem Philosophumenon auctor esset. Longe igitur abest quin illius catalogi auctoritas omni exceptione maior haberi debeat. Fac lamen ratam esse catalogi authentiam. Numquid eiusmodi est ratio illius lituli ut in unum opus necessario eadat 3 Recto prorsus est a Cruicio mimadversum daniam esse illius lituli comprehensionem ut nun modo distinclis, sed etiam diversis lucubrationibus praefigi potueri l. Quare, ut controversia de auctore Ph
50쪽
lorophumenon ex eo titulo dirimeretur. demonstrandum esset Hippolyti librum De universo esse illud ipsum De unirersi essensia volumen quod aut lor Philosophumenon uli suum eiel. Versalissimum certe fuit iis temporibus hoc argumentum, inter o
maxime qui et lintea philosophia imbuti ad christianam religionem
convertebantur. Quum enim ethnici de natura unirersi, Θερὶ b-σεως -ού πα-ὶς l, aliter atque aliter praeter veritatem dissererent. christiani vieissim, vel mosateae eosm0γniae propugnandae Velethnicis refellendis, eiusdem argumenti libros ulgare cogebantur.
Cuius rei testis est ipse Porphyrius ubi simul ab ethnicis et a christianis nonnullis Platonem impugnatum dicit. perinde quasi lanius philosophus intelli9ibilis essentiae profundum minime penetrasset 2. E christianis autem, qui rem hane alligerunt. commemorantur ab uno Eusebio Maximus Hippolyto aequalis qui scripsit λου,
περι commentarium de materia, et Dionysius alexandrinus qui libros περὶ ρύσεως de natura composuit a. Porro ne novum existimetur, ut similis argumenti opuscula simili litulo inscribantur salis est litulos pereurrere qui secundo seculo ac tertio instinclis plane libris praefixi sunt De oristine mali, De anima. De resum. reeιisne, De pasehale atque ita porro de communibus aliis argumentis. Ibi illud revocandum est, qu0d superius n0lavimus, non raro ad libidinem librariorum anepigraphis operibus litulos suisse adscriptos 4. Sed ut propius accedamus ad litulum De universi essentia , noletur velim, eundem Pholium inseriptioni sui codicis haud omnino sisum esse. Commemoralis quippe pluribus eiusdem libri litulis. monet, illum anopigraphum initio relictum aliis atque aliis aueloribus tribulum esse: lum affirmat, illum a Caio fuisse compositum; denique haesitantis instar concludit: me ne liber ille sit an alius . nondum mihi liquet. Igitur eius libri litulus non est huiusmodi. ut terti scriptoris index haberi queμ duapropter sitirma suppetant argumenta quihus Philosophumena Hippolyto ab-