장음표시 사용
81쪽
raelatus in prophetis noris perque prophetidem Priscam lutulenter locutus eliristianorum dogmatum testis datur i. Quid Τ quod . suam de anima colorata opinionem viso mulierculae montanislidis comprobarat, contendens probari ab suis gregalibus spiritus, quo temeritalis exeeptionem oecuparet 27 'Atqui haec ipsa singillatim omnia seriptor huius operis praefracto damnal in Montanislis : idque agit ubi maximum sacrorum antistitem eumdemque implacabilem haereti eorum oppugnatorem se ipse praedicat. Quaecumque igitur hoc in loco redarguuntur, si
Tertullianus suisset huius operis auelor. in ipsum accusatorem plane reciderent. At vero sic omnes natura comparati Sumus, ulsiquand0 Sententiam antea propugnatam in ipso adversariorum conspectu repudiare cogimur, ab exeusatione asserenda temperare nequeamus. Idque eo Vel magis, natura impellente, praestamus , quum videri volumus ingenui veritalis propugnatores: maxime Vero quum a sententia discessimus, spiam prius veluti divinitus acceptam publice, seu voce seu scripto, defenderamus. Ita sane agit Septimius ubi de poenitentia secus statuens, quam ante d0cueral progressionem excusat et Paraeteli institutionem qua ipse doctior evaserat a. Ita plane se gerit ubi secessionem a catholicis commemorans discessus caussam assert Paraeleli agnitionem ac defensionem i. Ita demum ubi de patientia scribere instituens ultro saletur, esse se aegrum semper ea loribus impatientiae, at simul Sperat . consessionem hane suam in eius virtutis Pommendationem esse cessuram S. Igitur si sorte Septimius, repudiata Montani socia , haereses omnes resulare aggre8Sus esset, Vel prudenter, simulato contemptu, siluisset de Montanis lis, quibus iamdiu lanio- . quo cum strepitu patrocinatus fuerat, vel certe ita ill0s reprehendisset, ut, quac M0niani dogmata ipse propugnaverat, Silentio le-
82쪽
geret. Cuius porro conomiae specimen exhibet auctor huius operis, ubi communia sibi ac nonnullis haereticis placita nequaquam commem0rat, itemque ubi notat, praetermilli ab se data opera Noachilas aliosque eiusdem sursuris haereticos nequis sorte ulla eos aestimatione dignos duceret 1. Erat autem cur Tertullianus omnes haereticos refellens a montanistis commemorandis a
stineret. Namque ipse quondam hoc etiam obtentu catholicos perstrinxerat, quod montanistas si de licet eum ipsis tonsentientes haereticorum loco haberent. Idversarius enim spiritus, aiebal Septimius , eae dirersitate praedicationis appareret primo regulam adullerans fidei eι iis ordinem adulterans disciplinae: quia euius gradus prior est, eius eorruptela antecedis, idest, fidei quae prior est disciplina. Inle quis de Deo haereticus siι necesse est, et tune de instituto 2. Ex quo alius consurgit obex, ne hanc m0ntanislarum consulationem Tertulliano tribuamus. 0uamvis enim auctor huius libri saleatur. Montanistas de Deo. de Christo, de rerum
creatione recte sentire, nihil0minus eos haereticis accenset. Nec salis habet eos vocare haereticos, at mullo quam celer . signissicantiuS Eρε:ικωτερους et v p xv appellat. t emina locutione paullo Superius ipse appellaverat p. xἈν iunip&υς 'ρξ' instituto pugnaciores Quartadecimanos, quorum tumultus exeunte altero christiano seculo uniVersam ecelesiam perturbaVerant. Prae celeris
igitur haereticos, imo vero natura haereticos appellat M0Blanistas. lam longe abest quin ipse olim eiusdem dogmatis defensor exstiteri l. Dixerit sertasse quispiam, fieri potuisse ut Septimius ante hanc haeresem consulationem aliis serio operibus suam a Montanistis discessionem purgaverit. Non enim omnia script 0ris illius opera tulerunt aetatem: imo vero plurima dudum, ante ipsam Hieronymi aetatem, intereiderunt. Ad reprehensionem autem eat holicorum
atque haereti eorum praecavendam 0pus non fuisse, ut quas habuerat me endi caussas iterum iterumque memoraret. - Ε qui
83쪽
dem lamen Iereor, ne proposita superius dissicultas maior sil luam ut ea natione complanari p sit. duod maxime vereor dum velorum de postrema illa Tertulliani variatione silentium me- cuni ipse repulia. Augustinus quidem de illa obiter meminit neutiquam sui lasso illam memoraturus nisi serie ipse extremas Tertullianis laruni reliquias intra Ecclesiae gremium collegisset t. Post Augustinum unus haereseographus ignoti n0minis perturbale admodum, ut solet. illam Λugustini relationem edisserit 2. Celeri omnes, qui meminerunt Tertulliani in suis operibus, ut Laelantius. Paeianus. Hilarius. Philastrius, Ambrosius, Hieronymus, Vincentius lirinensis, illam Iariationem nequaquam allingunt. Atqui eorum plerique multu vehementius reiecissent obic- clam ab haereticis auctoritatem Tertulliani, si p0stremam illam transilionem habuissent compertam: comperissent autem, si Te
lullianus purgandi sui gratia de sua illa discessione scripsiSSel. Longe igitur abest quin pr0bari possit quod superius allatum est ad n una pro pusilae dissicultatis expediendum. Et sane Hieron, mus nulla Tertulliani opuscula contra M0n lani- stas vulgata legit. Tradit enim, Tertullianum nequaquam ultra au- nutu hiscentesimum decimum septimum floruisse : quo tempore is Montani d0gmala pertinaciter propugnabat. Augustinus ipse, qui pluria certo de Tertulliano rescire p0luit e Tertullianis lis . notat illum ad Montanistas defecisse quos uule destruaerul; hos suisso deinceps a Tertulliano oppugnatos, minime notat. Defloruerat igitur Septimius Florens Tertullianus, quum se ad extremum dixistia Montanis lis ae seorsim prope Carthaginem sua conventicula propagavit. Ponamus lamen, eum ad insignem omnium haereseon consul ali 0nem manum admoxisse, postquam alienato a Montanistis animo coelum sui nominis instituit. Quo pacto fieri poterat, ut ipse. orienti iuxta et occidenti notissimus a propugnatis Munianistis. reprobaret liete, nulla excepti0ne aut excusali 0ne interiecta,
quae palam antea defenderat' dui potuit superbissimus homo
84쪽
animum indueere, id ui ageret in conspectu catholicorum atque haereticorum, ipsorumque adeo Montanistarum' idque opere apprime insigni quo se profligatorem haereseon iactat et Graecos Latinusque linguae utriusque perilos diserte alloquitur Τ. Haec milii tanti sunt ut re erit cogar ad indicia superius commemorata pauloque diligentius expendere utrum iis obieeta dissi-cullas praeponderetur.
De neaeu quo libellus Tertulliani De praescriptionibus usque haee haereseon eonfusatio se mutuo eae istiunt. Ordior ah indicio quod ab huius operis praelatione elicitur. perinde quasi Tertulliani libellus De praeseriplionibus . tanquam opus auctoris Philosophumenon. ibidem indicaretur. Aiunt enim. non aliud opus, quam illud ipsum, his auctoris vocibus designari : Haeretitorum platim etiam olim posuimuS, modeste tamen, non partieulatim indieando sed qregatim refellendo, indignum rati aream ipsorum proferre in lueem. Quae verba quum in illum Tertulliani librum apto cadant. quaeri nihilominus potest primum an Tertulliano congruant, cui solemnes atque usitatae sunt certae quaedam loquendi sermulae: deindo an eadem in illam Tertulliani lucubrationem unice quadrent. His enim duobus quasi anulis constare debet nexus qui sorte inter illa auctoris verba et libellum Depraescriptionibus intercedat. Hae expedita quaestione, iudicium instituetur de nexu quo haec haereseon resul alio eum hi ex iore illa iungi videtur. Revocetur listic quod superius t adnotavimus ad illius prooemii
contextum . qui parum Tertulliano Ponsentaneus videtur. quum scriptorem arguat in resulandis haeretieis longo Septimio temperantiorem. Si enim prooemium universum ab eo scriptore alienum est, illa etiam vetustioris ac brevioris consulationis mentio ab eo-l Cup. XIX. Dissilired by Corale
85쪽
dem abh0rrere censenda erit. Sed animadvertatur praeterea. libellum De praeseriptionibus apud Tertullianum aliis plane locutionibus constanter indieari. cuiusmodi pr0seelo Sunt quae sequuntur. - actum est a nobis adrersus haereses omnes tertis es iustis et necessariis Pa Esca IprIOMBUs repellendus a collusione Seripturarum 1. - Ilius libellus hune gradum sustinebis adve sus haeresicos etiam sine retractatu doctrinarum revincendos, quod hoc sint de pa/κscaIprIONE novistilis 2: - Sed plenius ei modi paIEscRIPTIOXIB adversus omnes haereses alibi iam usi sumus δ. - Peraeque adeersus unirersas haereses iam hine
praeiudicatum sis, id esse rerum quodcumque primum, id esse adulterum quodcumque posterius: sed satra illa PRAEsCRIPTIo-XE, utique tamen propter instructionem et munitionem quorumdam dandus est etiam retraetatibus Deus i. - Animadierlatur etiam, compendiariam hanc resulandi rationem apud Tertullianum non alio quam praescriptionis vocabulo designari: ut eum scribit: leo in pa/Escat PTIONE adrersus haereses omnes de testimonio temporum compendium tigere, priorem vindicans regulam nostram omni haerelisa posterilate 5: vel alio loco: Solemus haeresitis compendii gratia de posteriisse PRAEscRIBERE 6. Postremo animadvertatur. Brensem eiusmodi locutionem viro illi romani iuris consultissimo adeo placuisse ut plane aliud agens eam saepissime usurpet T. Quum igitur haec loquendi formula iam sit in Ter-lulliano constans. si sorte ipse in hae haereseon consulatione opusculum illud memorare voluisset. his certe vel similibus vocibus usus
86쪽
έταξε iri:ες, ἀλλ' αξραμερως θ IMPAΓPΛqqlΣ αἱ ξαπιες κ. b. . Praescriptionis nempe της παρα χρ ςὶ nomen Tertullianus ex more usurpasset, siquidem se ipse indieare voluisset. Idque euvel magis quod haereses uni ersae. missa etiam novitalis exceptione, refelli aliter possunt. Hoc enim unum ad generalem haereseon consulationem postulatur, ut ostendas, carere seclas
Matholicas unoquolibet ex iis lineamentis quae Christi ecclesiam ab humano quovis coetu discriminant. Sic plures Valentini sectas Irenaeus ex earum inconstantia, sic Rhodon discipulos Marcionis ex eorum inter se pugna revicit. Sed iam ad alteram quaestionem conversi sumus qua quaerebatur, utrum ea descriptio in illum Tertulliani libellum unico caderet. Si enim aliter, quam adhibito praescriptionis argumento, uni Versae consertim haereses consulari possunt, sileri profecto potest ut alius plane liber per ea verba indicetur. Huc accedit quod adverbium illud αξρο ρως reddi etiam potest quoad crassiores partes, dum opIUSila formularat , γ.ερο- miuulatim significat. duo sic accepto. illa descriptio signi sicaret, haereticorum errores in illo Dpusculo non fuisse minutatim expositos, Sed per summa capita resulatus. At hoc apoli gelis omnino pluribus commune fuit qui adversus haereses opuscula ediderunt. Sivo igitur pressius sive latius intelligatur ea loquendi formula, post laniam Velerum 0pusculorum laeturam, asesimari luto nequit, celebrem Tertulliani libellum De praeseripli nibus per eas Voces designari. - 0uid 3 quod ipsa mentio huius libelli summam imprudentiam in Tertulliano argueret, Si P0namus, eum fuisse Philosophumenon auctorem l Namque huc in operuaccensentur haereti eis Talianus. Encralilae . Montanistae. 0uartadecimani qui tantum instituto Σερὶ ταλαε non etiam fide ab ecclesia dissidere. ibidem perhibentur. Tertulliano autem iudicelum alias lum in libello De praeseriplionibus, quicumque ab ce-clesia disserunt eon Persullane, instituto. disciplina, quum ceteroqui concordent fide, proediculione , doctrina . non sunt inter haereticus ablegandi. Nonne igitur eius mentionis opportunitatem nacti. qui hoc in opere contra Tertulliani morem haeretici audivissent.
oblatis ab ipso Tertulliano armis crimen illud propulsassent 7 ΛΘ
87쪽
que edim profecto iniuria in Tertullianum intorquere iidem potuissent illud eiusdem Tertulliani: Communicamus cum ecclesiis apostolicis, quod nulli doctrina dirersa i: quod Valentiniani at te Tertullianum catholicis immerito obieetabant 2. Sed salis doliabitu earum vocum ad librum De praeseriptionibus: praestat iam animum advertere ad habitudinem qua haec haereseon resul alio ad breviorem illam refertur. Νemo certo negaverit, in eo Tertulliani opusculo quasi semina reperiri ex quibus graeca haec haereticorum resulatio pullulare lκ,luerit. At in re litteraria saepissime contingit ut iacta ab altero semina excipiat alter atque explicet. Cuius rei exemplum suppetit in hoc ipso argumento de quo agimus. Elenim quae paullo ante scriptorem Philosophumenon Tertullianus, ea paullo ante
Tertullianum Irenaeus notaverat haereti eorum commercia cum praestigialoribus, cum astrologis, cum philosophis: et Valentinianam haeresim nominatim e pythagoreo sente, ceterorum vero Musticorum commenta generatim ex erroribus philos phorum repetenda esse demonstraverat a. Igitur Irenaeo potius.
quam Tertulliano, prima illius consulationis rudimenta debentur: nec propterea Tertullianum huius libri auctorem inde agnose
mus necesse est. - Αl enim ipsi sorte Irenaeo non secus acceleris haereseon oppugnatoribus, quum earum satores refellendi
erant, ob oculos 3ersabatur paullinum illud: Videte ne quis eos etplut per philosophiam et inanem fallacium, seeundum traditi
nem hominum, 1ecundum elementa mundi et non seeundum Christum 4. 0uum autem haeretici primo alteroque seculo christiano scholarum in morem plurimas instituissent sectas, perque omnes errorum stexus circumlati a Veritate aberrament, eorum eum philosophis cognatio in omnium oculos incurrebat. Quamobrem Leelesiae doctores hoc passim n0mine haeresiarchas reVigerunt.
88쪽
Uuid loquar de Iesilone surdensi episcopo 3 apposite ad rem nostram Hiemnvmust Ouid de Ipollinario hieropolitauae e elesiae sacerdote. Dionysioque Corinthiorum episcopo. et Tati tuo es Bardesane es Irenaeo Pothini martyris successore. qui origines haereseon sisyularum et eae quibus philosophorum fontibus enuι-narint, mullis voluminibus e liturunι ii Non paueis igitur ecclesiae scriptoribus ante ipsam Tertulliani aetatem commune Mil. helerodoxis occurrero hoe nomine quod suas ipsi nox itales o media ethnicorum philosophia duxissent . minimo vero ab apostolis traditas aut litteris consignatas accepissent. duod aliis etiam post Tertulliani tempora usitatum scimus. Hoc unum in illo retulandi genero intersuit inter orientales t potissimum alexandrinos ac c leros eius aevi doctores. quod priores illi ob theorelicum orientis ingenium scholariamque propinquitatem accuratius Seiungere consueverunt reclam philosophandi nationem a perversa . posterioresvem longius ab eo seclarum emporio dissili praelicamque occidentis indolem participantes diligentiore illa distinctione minus
indiguerunt 2. Cui sertasse discrimini non minimum momenti al- tulit silus ipso Urbis ecclesiae principis cuius auel oritas propius allingebat christianum occidentem ei cuiuscumque novitalis resulationem longo expeditiorem faciebat. 0uao quum ita sint, merito coneludere mihi videor, neque universi operis ductum, neque praelationis contextum. neque brevioris illius consulationis mentionem esso huiusmodi ut eundem Philosophumenon ac libelli De praescriptionibus auctorem de
89쪽
In liber De mundi essentia Pertullianum clamet uuciorem. Convertor nunc ad commemoratum De mundi essentiu volumen
qu0d scriptor Philosophumenon sibi tribuit, quodque quum singularem de anima eorporea sententiam tueatur, ad Tertullianum pertinere visum est. Tula plane huius indicii vis vertitur in relatione Pholii, qui lamen anceps haerebat num lectus ab se liberesset idem ille quem in extremo Labyrintho mem0ratum narrat dua de ro si Pholius dubitavit . etsi librum De mundi essentia ob oculos haberet, eruditis Pholio recentioribus post eius libri iacturam sertasse magis est ambigendum. Sed hoc etiam misso, videamus an eiusmodi indicium sibi constet ac Tertullianum nominatim designet. Quorum alterum postulat ut sententia Tertulliani apte cum auct0ris opinione congrua l. alterum ut eadem illa sententia Tertulliano priva fuerit. Ul a primo statim ordiar, discrepat ab opinione Tertulliani sententia seri pluris qui librum De mundi essentia composuit. Hic enim fuit in sententia eorum qui iuxta graeci nominis originem μου ma φύκει,ὶ arbitrabantur animum frigidioris esse naturae. Spiritus . inquit ipse apud Pholium, corpori conformatuS .... naturam habeι frigidiorem ad tria illa per quae corpus compaelum est l. Ex adverso Tertullianus eos carpit phil ophos, qui iam natis animam superducunt eae aeris frigidi pulsu. quia eι ipsum eoeabulum animae penes Graecos de refrigeratione respondeaι 2: nec ullam in plenissimo illo quem ipse ocalὶ de anima traetatumentionem inseri sententiae quae humani corporis elementis frigidiorem esse animam pronunciat. imo vero negat Septimius frigidiorem esse animi naturam. Calorem quippe corporis humani ex
90쪽
animali substantia repetit atque obieciam o is elymo ratiunculam non infidele diluit alens: Etsi frigidum nomen est anima Graecorum, quare e0rpus, eremptu eu, frigeι 3 3 Oppositam ergo Tertullianus opinionem sequebatur. iis serie assentiens. qui, ChrT-sippo teste animum esse ferrentem Spiritum, et ευμα ε dewv, censebant.
Fac lamen unam utriusque libri esse sententiam, Vel pone Te lullianum ex alia in aliam opinionem abiisse. Numquid in ea sententiarum varietate , quae ante prolatum ab ecelesia iudicium Hiristianos de anima diseeplantes dixi sit, unus Tertullianus censuit. humanum animum esse corpori tonsorinatum Minime sane: quando ei eam Seu lentiam et universam illam commentandi rationem Tertullianus ex Irenaeo mutuatus est. Similia utriusque loea in medium asseram quo facilius ea conserantur. - Ipsae animae, inquit Irenaeus a, corporis habent figuram. Ipsi enim adaptulae sunt rasi . quemadmodum praediamus. Praemiserat autem similitudinem e glacie petitam his vocibus: Quo modo aqua in .sas missa ipsius rasis habebis formum et iam si gelarerit in eo, sp eiem habebit caseuli in quo gelu ris. 0uibus proseelo gemina Suni quae Tertullianus ita expressit: Recogita . . . quum Deus stanet in faelem hominis stulum vitae , et faelus esset homo in animamrinum, istum ubique per faciem statim stulum illum in interiora
transmissum eι per unirersa corp0ris spatia difusum , simulque diuina adspiratione densulum omni intus linea erpressum esge, quam densatus implererat, es relus tu formia gelasse l. Uterque ad ratiocinandum adhibet evangelieam De dirite et mendie0 narrationem ; ex qua Irenaeus inseri et perseverare animas et non de corpore in corpus transire eι habere hominis figuram ut etiam cognoscuntur , Tertullianus vero duriter admodum ac praefracto concludit, animam esse eo us Ulerque demum aeque solici lus