장음표시 사용
21쪽
In Phoedqne ita admonens ne ab Una voluptatis gratia aliai abstineas corpotali uoluptate alioqitin pro una multa rena ' sce mire di I itur a ubluptate rationis gratia est abstinendum i
.itia enim ratione extirpantur,quod confirmat Plato in iv meo, quo animam in tres distribuit vires, in vim ratibnandi scilicet, & irascendi , atq; concupiscendi naturam, vim rati 'rialem capiti accomodauit tanqtin arci supremae Reginam,iouoniam in speculando caput maxime omnium laborare fi cieturi, sensulq; omnes vigent quamplurnamim 3 Praeterea vin . iracundiae in praecord ijs collinc iri hae enim partes an praecor dijs maxime concirantur, Postremo concupiscendi naturam iecori dedit, ideo quia naturalis vigor illi liκst, & coquenda alimenti,& libidinis augendae, ob id rationem vocavit atir D-gam, quoniam naturali quodam ordine dux est reliquarum' partium: Adiungit huic equos geminos, album quidem alte . rum, inerum vero nigrum, equi sunt cordis vires, ad propo,
situm regrediendo, numquid haec omnia fabulae simi, ut 'Hhulatae narrationes 3 discite ergo laici, dicam vobis illud P Reg. di elaenj Israel arcum, adhuc , numquid fabula pura eii ,
quam de Saturno legimus coeli filio λ filios deuorantes,& Re- gnum eius Regno, Iouis praestantius λ abstrahatis hoc a dacio:hoc, est a materia statimquὸ intelligetis . Saturnum Ob 'ad coeli filium, quia primus planetarum,&ccelo stellam pro-iximus, & animi est typus, quia coelestis naturae, & elematens semper, ne a suo genere decidat, filios devorat, dum lensu salce quadam assidua scilicet contemplatione ὀ terris Luilaicans amouet, propterea Iouis Regno Regnum eius praestan utius, quoniam contemplativorum imperium, de meditanti δ- activorum est nobiliuMquia ab omnibus perturbationibus e seiunctum: Saturnus quoq; quies interpretatur, status igitux 'quietus, est tranquillus, diuinisq; vacans inquit Proculus SM- cerdos noster, propterea aetate aurea denotatur, quoniam im perium cius rubigine, di corruptione est nescium, saturnin
etiam vita vivunt siIij Regni eius, quam Croni inscribut- Platonici, hoc est vitam depuratam , moralibusq; purgata
virtutibus: Cronorum enim mentis saturitas interpretatur ,
Cosentio igitur illis asserentibus deuorasse masculos tantum, . sed non icemellas, indiuidua scilicet, sed non genera vicem
22쪽
minaria in gerentia indiuiduorum radices : Secernite igitur heus vos aurunci ab harenae mulatores, &thesauruna hoc latitantem inquirite . nos sacrum canibus lacerandum tradere non consileuimus, sed dumtaxat viris sapientibus. & vexitatis contemplatoribus haec aperuimus , ocuIi enim Mechorunxeplebeorumq; deitatis hos sufferre radios nequeunt. secus si sa ceremus, numina offenderemus, sicut de Neomenio legimus, qui ut Macrobius scribit de son. Scim Eloisina sacra , visgar bus interpretando, vulgauit, quas postea habitu meretricri ante apertum lupanar prostratas somnio vidit,at ipse de Eleasinis stupidus, admirabundus causam turpitudinis Dijs non conuenientem confluens,irate respondent ab ipλ aditu pudicitia: suae vi abstractas, de passim adeuntibus,& abeutibus prcstirutas: Semper igitur numina a vulgaribus , impijsq; hominibus sciri maluerunt: Uerunt haec otian i a Plato noster,ut .met
nia vobis emulis nostris perspicua reddat, vaticinat lixest αnuminibus fortasse ita spirantibus tepora haec. praescripsit se reiecturos fore quosdam pseudophilosophos quondam colo'ribus quibusdam veluti garrulos nectareo, &ambrosio cibustomachari, astutia,de calliditate illum & calumni js opprime re in Phedone cum de pulchritudine sit iliter , & copiosa disseruisset, Theologiam hanc,& theologizandi genus lumen quodam diuinum appellitasset, noctuis inquit, & bubonibus
odiosum erit, de ab eis veluti a Suis praetiosas Margaritas calcandas, & spernendas; ad D onysium etiam Regem idem prae dixit ut vates, Occurent inquit, tempora multis post seculis
impij homines, quibus nostrae philosophiae mysteria exactissima discussiqne veluti aurum igne purgatum, de a callidis callibωδ scribentibus spretum palam fiet, hae e malo ad Dionysium. Quodquidem vaticinium tempore Iahiblici. Proculi . 8c por 'phyrij, ac Plotini, ut sertur, euenit: friuola autem est aduere
sariorum cauillatio,& calumnia . qua nos veluti apes imalo seriunt, ac pungunt; ille enim parua quadam occasionem rumtur, ab Ariit. inchoantes, cui tantum inii sica confidit, in eandem incidit foueam quam sciderat , ipse sxerat usus test, dum ipse materiam primam nunc' at, in una, formaritim' nonne haec metaphora. D smilitudo est, cur igitur nos det metapliora aTait., & dc similitudinibo aliate iam quo
23쪽
sorneliam tim, Syluam: hyle subio ira setiaturarinq; dixit Chaos inὶrme PTertio quoq; de ima Ameriton obellae rasae, in quanihil estorinum,similauit, dicam ergo illi, ut Ap stolus ad Rom. heus tu, clitum iudicasse i sum condonNM, Symbolis idcirco uti,nonestincongruuna, illinec sabulatis narrationibus; Nunquidcontemienda sunt PythagoraeSymbola Saurea mus verba illud Faecipue templian fraterp-pstum aron ingressiaris , neque vires σrmsens prose nee libai a consureolaitur te tum ingrediendum, ibiq, orandum, Ecnon eximentu di fortuito sacras imibus con uin , scriptum est enim,Si ambulaueruis mecumcUM o ego su γ iscum, inibus ero; Numquid contemnendumest illud verea cum, boLmte ento adorandin, quae tamen repercussio est aecis,&in locis concauiscit ,nostrae fidei consciarum, Echo typus eliapiui Pythagoram gratiae ipsius Dea omnipotentis, vox, a Deo exiuitSpiritus,& flans, igituradoranda, rursus aBoexiuimus, visam S admum iter reuersurosesse nos farteri licebit, quemcolimus,de adorare debemus3 ut Sacra omnia docent; Nonne quoq; vetus, di nouumtestamentu Echo sunt alter ad alterum uocem emittentes, Sanctus ,Sanctus: di ut altius conscendamus, Trinitas diuinarim pos arma
quidὶ nisi tali ante deo adoranda: Quaerunt enuia Tti logi, & sacrae nostrae Religionis nunciri, quomodo Pateri lium generat sibi aequale Θ molinoa onuia arisimoexcet' plo illud explicare nequeunt, tuterrogent ipsi ,petantq; alai cis, pollutim: Philosophis, V mocis Echo signitur in comca alibus,& huius mundi sensibilis viseeribus,&antris Aeternalis est Echo, & illius m di intelligibilis Sancta De Trinitas veneranda: Quod si muridanam,sensibilemq;ῖcon tentur Echo , cur non diuinam , di supra mimdam, di s r tionem afferre innorant repercussionis illius,cur igitur indaginem hanc se bus inquirunt Non nequoq; asi int, Pan, qui dicitur totus in concauis, ubi Dea Echo signi ur,habitarre iure tamen per auditum Deo trinoin uni crwimus, ditus autem Der verbum Dei et Symbola isitur rehcienda non
sunt, quia Theologiae simi consona: Rursus serim symbolima est sermo delectabilis,ac per s1mbola, quae explicantur,di me moriae mandantur, tenacius infiguntur et de pluribus simul . ec
24쪽
& semel loquuntur, aliud alio optime intelligentes,& intelligentiam producentem , Syrianorum, & Palislinorum turba etiam per Symbola, & similitudines suis posteris parabolice loqui testatum reliquit, hinc ut D. Hieronymus testatur H mih septima super Matthaeum Christus Dominus noster veritatis iubar sermonem suum Sirianis,& Palestinis parabolice ostenderat. Verum ut ominia aduersariorum, nostrorum cauilla una si
mul & semel dissoluan uri quaede fabulis, de symbolis,dc me thaphoris afferunt, hoc unum potissimum est obseruandum .
Variis r ijs philosophandum, & ab initio procedendum esse .
prout libet, Peripatetici, & lai oruin turba, ac serὰ mundus totus. via motus,nec aliam inuenere viam ait Auetaoct. Phys com-primo ad inuestigandum causas, & motoris praecipuE ad prima principij cognitionem, quos Averroistarum turba sectatur conieetiari tabusilam, ac praesertim ijs, quas validiores reputat ex Averr. com. 7.quo quaerit, an primus motor siesine materia , probat, quod est sine materia, quia nec per se. . nec Per accidens mouetur, ergo separatus omnino a materiar Nec est alia via qua vita motus ad probandum substantias abs stractas esse : Praeterea nulla scientia probat suum subiectum esse, sed diuinae scientiae Qbiectum sunt substantiae abstractae,&substantiarum separatarii genus omne, non igitur mostr ri ibi possunt, cum lateant, aut medio mathematico demoli strantur,suod dici non potest, quoniam circaquantitatem versatur, igitur medio naturali, sed naturalis utiturinedio naturali , puta motu, ergonon est alia via nisi via motus,qui motus erit orbicularis,& sempiternus quorum sententia' A alijsreijcitur hac ratione,quonia Atar et aluinorum probatDeum esse actum purissimum, cui nulla est admixta potentia, igitura materia secretum ς Via igitur hac puritatis ς' sed quoniam ad viam lationis redeunt omnia , omitto haec Iaicis; Ueteres
vero via figmenti sic5matibus,& apologijs philosophati sunt,
te hoc ge re maximopere delectabantur, ut Poetarum turrha ; alia via contemplationis, & meditationis veluti Socratis, Sectatores . quem Arist. dimoniacuna adiudicauit, de De monis familiarit inspiratione fuisse philosophatur noluit tandem de ipsius genitura tribus Dij, duci,cofiteri, de quo ducς diximu3
25쪽
di unussistat aliji ero vi Sollis , di Veneris calestis filii nisi falarioni Mucii vii enimnarimi sci renutuari , di s milium id sed 'proprio Marte philosophati iunt; omni unctim laude
dignissimi non in aliorum verbis iurarunt, & praeceptorun sim n sed proprio Marte,velliti acuta ingenia,qui in rati infe infidum i illud asserentes Averrois contra Avicennam, quid mihi de eorum ingenij prauitate λ aut intellectus debili laternunquid illorum poenam perpendere debet meliorem, di edicellentiorem tandem viam ostendat nobis Dominus,via scilicet theorij1adi, ne ea quat lympida int,in obscuritatem vertantur t Igitur illud eri s. Vias tuas De ine, demonstra mihi; isse instasinas edoee me, & statiiri illud altissimum intellige-imos iriellcctum tibi dabo , ct instruam te invia in qua ambases, smiso supcirte oculos meos: Iure igitur scholastici quaerunt inasum ex dijs, an necessarium sit noliis lumen diuinum , di sis pranaturale praeter id,quod est nobis a natura insitum,pro cuIdubio assirmant, neminem recte philosophari posse, nisi diuiuino lumine assatum, ut scriptum est, omnis domina diu tus im-: Dilanta utilis e laudetendum, &arguendum, lumine enim naturali ad diuina conscendere esset velutis quis ligneo malle ferruni percuteret.
lis aeutiori mors Philosophia Seniorum oe Sacer . dotia Aedisur,. ab aduersarijs mordetur, quia sua seribus, dement ijs, vaticinire , somniis tum S
raticis , tum quo b Scipionibus admodum gau-
HIs deniq; coniecturis argumentationibus veluti v lidioribus aduersiae partes in nos inuehunt, & nostram philosophiam confundere conantur, quia non dum fabulis, apologis, scommatibus, symbolis, &huiusmodi, verum quia somnijcfuroribus,& dementijs plena, & ijs gaudet, quibusata respondemus cum D. Aug. lib. de spiritu,& anima cap.rs; cum Macrobio de somn. Scipionis cap. I. cum Platone qu*υ in Critone, in Memnone , in Ione, cum Iamblico lib. de my- ..i stari a
26쪽
sterijs Aegiptio riim , & caeteris huius nostre Philosophis sau..toribus,quod sicut nota omnis sabulgdi modus est contemne indus,ita non omnis somnus,non quisq; suror,&j aticin tu,quin Oe enim ait P. Augustinus, sunt solamioru genera, ide asserie Macrobius est primum quod a somnij genus, quod dicitur in somnium,& est quando id,quod satigauerat,vi ilante inserie se dormieti,sicut est cibi cura,potus,vel aliqua studia,& artes, di infirmitates;secundum nanq; studia,quae qui' exercerisOniat,& sblitarum artium simulacra in prssentia mentis impressa apparent:in somnijs etiam iuncta est infirmitatum diuersiistas,hinc diuersa accidunt somnia alia nanq; vident sanguinei. alia vident colerici,alia flegmatici,& cum illi videant rubea . isti nigra,vel alba: Propter ea ex illudunt, illudenda sunt quocum somno euolant,verum sςpὰ ab ijs affligimur, ut Diao testabatur illud enarrans Anna ituruit soror, qua me suspensam is somnia terrent, haec aperuit Plato de Re p. nono : Est & aliud genus somni,qui dicitur visio.Cum quis id,quod vidit,eodem
modo,quo apparuerat,euenit, exemplo patet de amico per ὁ ς commorante,quem non cogitabat,visus est,sibi reuersura octores nostri reserunt multa inuenisse dormientes, quae noinuenere vigilantes,quod saepὰ euenire, tellari nos etiam pos sum is; Ficinus Medicus Excellentissimus aetatis omniu suae ilis lud affert,quod Galeno euenit,qui visertur,circa dia larganargrotabar,seq; in somnias se, fore incolumena,si sanguinem ex vena mitteret,qirae est inter policem in indicem,quod cu secisisti,conualuit. Vertam ipse ut ingenio acutissimus quaerit cauissem,ic ait more philosophorum, modestὰ respondens,sortasse in causa est,quoniam cum praestantissims animi partes sint intellectus,& voluntavintellectus autem quando circa corporalia occupat,aut nihil cernit omnino, aut no sinceri discernit, sensibus, & phantasmatibus deceptus, voluntas etiam assigiatur,dum inde tot vexatur curis; c contra in somno corporalia
despicit,ac sopitis sensibus expulsi'; phantasmatum nubibus per sui substantiam speculaturinita sincere discernit per somni quietem aut per quamiris a corpore alienatione,& ut se turaioc modo vaticinatus est Socrates obitum seu,& accusantium perniciem, & iniustorum Iudicum suturam poenitenti
deuii Cnutatis seductionem; sed paulisper quiso hoc bi ς-
27쪽
ue de somno luet viso nuncupatur,audiatis,& patienter serte dubitatione m. V nde scilicet hoc prouenit,& in causa est,ir Imnia,quae in matutino sutar, veriora videntur; Placuit nyis aliquando ita respondere,quia in matutino sobriores, sed instantia ita instabat,saepὰ imus dormitum admodum sobrij, tamen non ita perspicue fiunt visiones,propterea illoru responsionem amplector, ut amplecti debemus tanquam veriorem; quoniam sol Phoebi vates tunc toporis ad nos accedit, & eius accessu ignei nostri spiritus roborantur. Et ea hora dominantes claritate sua ad claram conferunt visionem, quod experiamento liquido constat, cum liatim expergiscimur; Est tertio aliud genus somni,quem appellant oraculum, seu velatum, Miniris tectum,quo quis persona munda,castaq; N Religiosa, Musarum minister ait Macrobius somniat & quae vitanda, Se quae non vitanda,quae facienda,& que non facienda de nuciat. .
ut de Scipione ipse testaturi quod genus somni Plato ;n Memnone vocavit surorem diuinum ,& a Deo diuinitus esse traditum quod in Ione tribus ostendit signis euidentissimis,primo quia singulas artes, vel saltem omnium artiti indicia sitis in libris inseruerur,quod alij longo tempore no sunt assecuti. Secundo sigii γ,quia multa serentes canui,&quae postea deseruescente furore, ipsi met non satis intelligunt, quasi no ijde pronunciauerint.Sed Deus per eos ceu per tubis clamauerit: Tertio signo, quia ab ineunte aetate eruditissimi euaserimi Vates, seu Poetae, ut de Homero legit Philosophia nostra Sacerdotia,de Hesiodo,orpheo,N Lucretio, qui praeter arten sibito in rebus poeticis admirandi prodierunt. Unde Plato ita asserit,ob hanc causam, inentem illis fiirripiens, ipsis tamquam ministris utitur,otaculorumq; nsiiijs,ut nos qui eos audimus,praecipiamus,non eos esse, qui tam digna reserui , cuia siae menti s compotes no sint,sed Deum per istos nobis declamare tot praeci ara poemata, consona sunt ista platonica fidei. Religionῖ nostrae,in hoc tame dissentit, quod eos, quos nosvrophetas vocamuri Diato vocat Poetas,ii mine igitur sed reno Deus seu it ob noseeurit sonino Iobs t.8c Petrus in epis. n voluntiate iamlu do allata e I Pro etia,stdstiri functo inspirante Leuti aut Sancti Dei ho nes: quae iterunci Deum cordibus homiluuii horum quatuor templum Deo semper
28쪽
semper pa tum est,ita inspirare,ut apertu ait lo. ingreditur, petitq; ho minem pasci ambrosia, & cibo illo semniandi, ego
ituruit, Πο ad bos Ili , diput siqvis mihi aperuerit, intrabo, er eaenabo eum illo, quo cibo Ioannes ipse uniuersum vidit o inem taculoruin,hacesca Zechiel campum ossibus mortuoru inspexit,sc iterum resti rgentia: hoc quoq; cibo Esaias Dcum sede tein Seraphinis circundatuvidit Hyeronimus ollam successem hoc cibo deniq; mutiei multa de Religione praedixerunt: hinc Mercurius Sacerdos noster niaximus, Deus at per Sibilationem hos admonet,& erit quartu genus somni, quod vocant Sibilationem, idest domesticam eoalocutionem, in im-no tamen sibilus ei qui fit o e compressis dentibus,& parum deditetis,atq; ''strictisqabus,primis enim temporibus in sibilo venit,inuitans nos ad eius enangelium, se aquam gratiae eius bibqndum, sicut Pastores inuitantsbilo oues,hinc arbitramur nomen Sybillae ad nos destendise, Sibillam enim filia vocis dicunt interpraetes,vel Dei consilium, quia Deus sibit tioni bus quibusdam nos adhortatur,& instruit,ut sponsa fatetur, sibilauis inquita minus meus in auribus meis, Dicatis modo vos,sive p roraculu m,siue per muliere: propterea illis assentiendum nou est asseretibus Sybil Ias foeminas suisse fati dilaas munere Ramonis,praesagientes futuita fide enim cadere esu Dicimus igitiar foemina sutile spiritu prophetico afflatas, repletasq;, quas D. August de Civit. diuina qtioq; approbat lib. i 8,quq cum omnes ieria de Chr isto risdicarent,maximὰ tame Erythaea celebs iar inter crateras, acalobi lior habetur,ut Fenestella dili entissimus scriptor de quindecissi viris testatur, ad quam mini sunt legati,vrehis carmina conquisita Romam deportarent,& latinitate donat illa iunt haec, de extremo principe iudicio.
HEROICA AERITHR. SYR , E caelo Rex adueniet perfecti futurus in
nde Deum cernent . incredulus, arci delis
29쪽
,. PHILOSOPHIA SENIORUM Calpum cumsindiis, aut iam termino in ipse '
Sie anima cum carne aderunt, quas iudicet ipsi, i. Cum luet incultus densis in vepribus orbis , Reiiciem imulacra viri,cunctam quos GaIcam Exuret terras ignisponi ms, polumi , . 3Inquirens tetri porias lagra uerni, Sanctirum, sed enim iuncte lux libera carni x Tradetur, Vontes, aternasflamma cremabit occultos actus rete Vns, tuncquisi 'loquetur
Secreta, atq; Deus reserabit pemra luci i, Tune erit , π luctusstude ut dentibus omnes ;Eripitur solis iubar, ct chorus interit a bis . Soluetur caelum, lunaris splendor obibit , ii a
viciet colles, valles extollet ab imo, , Non erit in rebus hominumsublime, vel altam . iram aequantur campis montes, o cerulaponiti. .
Omnia cessabunt , Tellus confra lape ibit . 'Sic pariter fomes torirentur minas,lm , Ei tuba tune itum tristem demittet ab alto orbegentemfacinus miserum, variosi abores.- L. Tartareumq; Chaos monstrabit terra dehiscens. lEt cream hic vomiso Reges sistentur ad unum,
veridete caelis, ignici; disulphuris amnis.
Quibus carminibus Sybilla praedixit diuino quodam lamine afflata,extremu Iudicium, inquo Christus iudicabit vivos, di mortuos, bonis aeternum daturus praemium, malis vero improbis pinnam perpetuam irrogaturus, tunc decidet Est Mi nutabituricotaurabuntetcuniit Terra dehi ens mac d inruas u
30쪽
vltrix,rartareum Chaos,& horrenda stipplicia manis stabit,quae omnia sunt Matthaeo αρ cap consona,quae de seci do Christi aduentu commemorantur,hanc Subillam Cumana quidam ex nostris esse credunt,ut idem Auguseodem loco rereri: nihil inquit,habet in suis earminibus, quod ad Deoru quserum siue ficiorumχultum pertineat, quin imo ita etia contra eo ,δc contra cultores eorturi loquitur, ut in om numero
deputanda videatur,qui pertinent ad Civitatem Dei,& idem Aug. aduersiis hidios, Paganos δε Arianos cap. 16.est,quosdaversus Sybillinos ape reissime passionem Christi demonstras , qui& huiusmodi sunt : In manus iniquas, & infidelium postea veniet Dabunt Deo alapas manibus ingestis, & oribus immudis expuent saliuas venetrosas: it autem in verbera omni no innoces dorsum,&colaphos accipies,tacebit,nequis agnoscat,quod verbum,& unde vEmtrui mortuis loquatur, & coronam portabit spineam,in cibum autem sel,& ad fili in acetum dederunt,inhospitalitatis hac monstrabat mesam: ipsa. n.stulta, Deum tuum non c nos isti ludetem mortalibus metibus,
sed ex spinis coronast i corona, horridumq; fel miscuisti, tepli
vero velu scindetur , dc dic media nox te brosa nimis tribushbris,& mortis fatum finiet trium dierum somno suscepto, Zenunc a mortuis regressius in lucemvenit primus resurrectionis initium reuocatus ostendit, & ne falso putetis, quae a Sybillis
praedicta sunt,esse comentitia meris nugis veriora acram,
qtiae loculenter scripsi i latantius vir quidem omni genere doctrinae expolitissimus de Sybillarum commendatione lib. i.de falsa religione cap.6 ubi refert, M.Varronem quo nemo unqcloistior eatitit dixisse omnes *mes at vates Sybillas a veteriabus nuncupatas esse et ab unitas Delphvdis nomine, vel ac si ijs Deorum denunciandis,decemsuisse asserit,easq; dinumerauit sub authoribus,qui de singulis scriptitarunt: Prima suisse de Persis,cuiux mentione secerat Nicanorus, seu Nicaror, qui rex gestas Alexandri Macedonis scripsit Secundam Lybitam, de qua Euripides meminit in Lamiae prologo:Tertia Delphycam,de quaChrisyppus loquitiis' in eo lib. que ni de diuinatioi e composilit: Quartam talinaeam in Italia, quam Nevius
in libris belli punici,& Piso in Annalibus nominat: Quintam 'Mith ani quam Apollodorus Mithreus auirmat susile ciue,