Iesuita sicarius hoc est apologia pro Iohanne Castello Parisiensi mortis supplicio affecto, et pro patribus, ac scholasticis Societatis Iesu olim Galiiæ regno exterminatis contra edictum Parlamenti olim Parisiis in illos latum; in 5. partes tributa.

381쪽

tur,nobis in illis talonge lateis dissitis di disiunctis oris . nihil aliud propositum esse,quam Christianae fidei propagationem, & incrementum, Regumq; dc subditorum salutem & emolume tum Et quamuis capitalis ille omnis honestatis

hostis non raro atrocibus calumniis nos onerarit, opera de auxilio ministrorum suorum qui ad hoc impulsi sunt amore Idolorum & Idololatriae, quam pro vera religione reputant) nunquam tamen efficere valuit, quo minus passim ab omnibus haberemur fideles oc obsequentes Regibus, Ducibus, Principibus, de Magistratibus Christianis d: Ethnieis,in iis rebus, quae ad eorii personam,statum de Rempublieam propriὲ pe tinenti qud minus toto terrarum orbe amori essemus Catholicis Principibus, dc in plerism itidem loe is ipsis Ethnicis venerationi. Profe- . rant Aduersari j nostri ex omnibus illis regionibus, vel unicum testimonium scripto comprehensum, quo probetur, nos Regum oc Rerumis publiearum hostes esse, Ec manus dabimus, victosque nos fatebimur. Proferant vel unicum verbulum a terrarum illarum incolis hac de re vel dictum vel scriptum. Quod si Indi longius abesse videntur, petant dc quare non petiuerunt 'in testimonia ex Italia. Polonia. Μosco uia, Trans sylvania, Bohemia, Austria Bauaria,ex tota Catholica Germania de ex locis propioribus, ex Lotharingia .ex Pede montana ditione,ex aliis, ut nos arctius costrinis gant. Petant inde testimonia vera &solida pro handis his criminibus. Λt non possunt, nisi ad men-

382쪽

, figmenta recurrant, ut nuper fecerunt in negotio Belgico. An dicent, remotos illos populos di Principes, Et hos etiam vicinos, erimina haec

. non potuisse cognoscere t Non abnuimus. Quoia, modo enim cognouissent, quae nulla eranti Andicent,cognouisse quidem , at nihili fecisset Aequis hoc sibi persuadebit Est ne quidquam cuis tu ensum citius percipiamus quam Respubli-

ea Estne quidquam,quod vehementiore ardore Magistratus tueatur, integrum p seruare studeae, quam dignitatis de ordinis praerogatiua Quis retinentior quam Princeps suae potestatis, Rex suae eoronet& sceptri ' An quidquam reperiemus, quod magis sollicitis custodiant, quod tenerius ament, pro quo cupidius propugnenti Quis credat aequo animo laturos fuisse Principes, si vel minimum quid sensissent nos adue sus Reipublicet pacem de tranquillitatem moliri: Certε nulla mora interposita ex ditionib'suis nos exterm massent, de edictis ad perpetuam anfamiam notassent. Quod si ubicunque terrarum S gentium versamur, Reges & Principes

amamus, 'eorumque salutem curae dc eordi ha

hemus: quis credat, nos,qui Galli sumus, in sola GaIlia capitales hostes esse Regum de Reipublicae t Quis in animum indue et credere, solis subditis Gallis odio esse Prinei pem Gallum Quis

potaus aduersariis nostris, aut eorum verbis que profecto mera verba sunt omnis probabilitatis expertia) fidem adhibendam censebit, quam concordi totius orbis consensui, animior de spiritus Gallicani innato sensuit Fortasse

383쪽

Fortasse producent probationis gratia i tili tantam de Angliam, quod iam crebro factitariit. Re Lusitani,imo de Angli licet nobis ob diuersi tatem Religionis infensissimi,scriptis vanitatem istam de haec mendacia redarguerunt. Lusitani et Reges Societatem summopere semper amarunt oc exornarunt,eiusque opera primi in propagatione Christianet fidei sunt usi. Et si vitimus Rex monitis nostrorum obtemperasset,adhuc superstes Regni sui habenas teneret. Quod ad Anglos attinet, quicunque veritatem in postremis non ducunt,illi innocentiae nostrae ecfidei testes sunt. Nee eis progredi audent,ut scribant, nos quidquam aut in Reginam, aut in Regni illius statum machinatos esse. Quod si qui hac macula nos aspergere conarεtur,ij nimirum

sine ulla verisimilitudinis specie huiusmodi m. daeia ordini nostro affingerent.

CAPUT VII.

Ratione probatur Religiosos Societatis non

σι hostes Reipublica. His testimoniis adiungere licet, Rex, hoe

argumentum a ratione du ctum. Eequa-. nam vel exiguam probabilitatis umbrap bet his nostra professio, ut suspicentur nos

Regum & Reipublicae inimicos esset Itan ε Iegis diuin gignari sumus, ut nesciamus Reges 1 DEo constitui ; Reges per ipsum regnare; dc per ipsum, ceu bonos Lesistatores decet, bonas ac iustas

384쪽

iustas leges condere An fugit nostin qu patronatus diuinae & su p rem ae Maiestatis proprium esse nominare& coronare Reges' An nos lateti Reges regia sua Maiestate imaginem DEI reprς- sentare Deumque velle, ut hoc quasi habitu indutis morem geramus, serviamus,& omne cultus obsequiit gen deferamus,&quoquo modo possumus,salutis Sprosperitatis auctores simust

Quod si haee nobis perspecta sunt, si ea exsuperiore loco tradidimus, si scriptis libris professi sumus: si ea de adhue in dies singulos verbis Mi seriptis clam, palamq; docemus, qui fieri potest.

ut tam ab omni conscientia destituti simus, ut id odio prosequamur, quod DEvΜ amare nouimus,&id pro nihilo ducamus, quod ipse magni astimat,idque quod ipse sustentat, nos subuertamus Antam modicum iudicii nobis suppe titivi aliud dicamus,aliud agamus i Anne quia Religiofi sumus, magis barbari sumus, qua ipsi Barbari, quὲm Canibales. Mam eluei Quibus

mihil aliud eordi quam odisse, ij nihilominus

Phineipem suum amant. Caeteriam si priuata eommoda nostra spe&are velimus,nonne uberiora reportabimus, si R ges amemus oceolamus, quam si eorum Maiestatem aspernemur Si amicos ct fautores habea-mtis,qua si offen Ibs ct iratos si pacificε &quiet4sib eorum imperio degamus, quam si formid do potentiam perpetuo contremiscamus Si h stes Regis de Rei publieae sumus, cur omnibus, quibus potuimus,religiosis obst quiis, Maiestatis tug

385쪽

tis tuae animu nobis deuincire studuimus, iam ab eo tempore,quo tu Rex, EccIesiae filius primogenitus esse coepisti Cur libris & litteris obsecrauimus,& etiamnum obsecramuS,Vt in gratiam nos recipias 'Desinant igitur aduersarij hoc spiculum in nos coniicere;In eos potius coniiciant,quorum erga Reges ct regna perfidia neminem latet. Nec id nobis imponant, cuius culpa nulla in nobis residet; sibi ea retineant, quibus sese obstrictos norunt,& quorum etiam a nobis satis supero conuicti sunt. Sed veteres' uerimonias ret nouata a mnestis lege malumus Qere,quam eloqui; quando tu quom eas sempiterna obliuione obrui desideras. Non sumus igitur hostes Regum & Rerum publicarum, sed tadelissimi clientes, serui ct subditi ; Speciatim autem &nominatim amamus es veneramur Regem Galli ;nec aliud nobis est in votis,quam ut sub eius imperio , patriam nostram, virtute &diuitiis,opibus videlicet coelestibus de terrestribus, florentissimam, tuamque Maiestatem suis

antecessoribus omni bonorum genere antecellentem , multorumque Regum parentem vi deamus.

C APUT VIII.

Religiosos Societatis non esse steriales hostes Christiani mi Regis Henrici I U. AL x B R V Μ crimen. quod in specie

Maiestatis tuae personam attingit,magis Vrset, ct accuratioro refutatione eget.., Dicere

386쪽

Dicere enim, nos esse Regum S Reipublicae inimicos, nihil gutem speciatim ad dueere , thesis nimium generalis est, quam difficile est defendere. Vehementior impetus fit, cum certum definitumq; crimen obiicitur. QuapropterΑduersarij nostri hypotheseos quasi angustiis nos

concludere conati sunt, asserentes nos in speeie Maiestatis tuae& regni hostes esse. Thesis veluteornu erat, quo classicum cecinerunt, pugnae minchoandae signum ediderunt. At hypothesin tubae loco habent, qua parta iam victoria receptui canitur. Antequam demonstremus nostram innocentiam ,etiam atque etiam rogamus, Reπchristianistime, ne id , quod accidit eo tempore, quo ei opinioni adhaerebas, quam sponte posthadeseruisti, pretiudicium aliquod defensioni nostrae apud animum tuum pariat. Meminstris magnanimi illius, omniumque ore celebrati responsi,quod quida ex antecessoribus tuis dedit: No est Regis Fracia, ulcisci iniurias Ducis Aurelianem. Magnitudo animi tui,Rex , minor non est, quam illius Regis; nec laus tua minor efficietur, sed potius grandi accessione augebitur , si dicas:

Non est Regis Francia, vindicare querelas aduersus Regem Nauarra; necflij primogeniti Ecclesia,succensiere, propter id quod actum est, aduersus opinionem sanctis Ecclesia Catholica dogmatibus aduersantem

Dignare,Rex, eadem nos, qua eqteros omnes, beneuolentiae tuae aura, ct perpetuae obliuioni

387쪽

e epologia interea tamen memineris, nihiI nos unquam aduersus Maiestatis tuae personam in particulari molitos esse, quod aduersarij crebro probare

tentarunt, sed irrito conatu. Memineris insuper ex omni cocionatorum & aliorum numero, qui aliquid vel egerunt vel dixerunt nos muIto mi

nus Ec dixisse ct fecisse, quam tibi retulerint ho-ses nostri,qui nostra dicta de facta, nunquam sine largo auctario de commentitiis glossis Maiq- stati tuae exponebant. Si enim iam omnibus illis bellis quasi nubibus dissipatis , ct pace omnia splebdore suo illustrante, mille imposturis ocmendaciis innocentiam oppugnant, quid non egisse censendi sunt in mediis belli tumultibus, oc nebulis, quando mendacium libe se regnat, imo S grassatur, & quando veritati vix caput attollere Iicet. Vetus verbum est de verum; Temptu belli,tempus mendacij. Vicimus,Christiani me Rex, si haec Maiestate tua impetremias, Co ncidatq; oportet altera ista accusatiotaestitu ta omni fulcimento, minimo impulsu proster-

Metur.

Quo argumento probant nos esse speciales Naiestatis tuae hostes ' Ex qua causa odium istud manare putant i Ex qua ratione conclusionem istam colligunt An quia Rex est At Societas nostra Reses honorat. Testis experientia & ratio. Ria quia primogenitus Ecclesiae filius es At hane conditionem aut tantum aut magis etiam,quam primam suspicimus oc admiramur. An quia Rex Galliae es At Gallia, nostra Patria est,& tu Rex eius, noster Patur es. Quem amabimus, si non

388쪽

amemus Patrem dc Matrem An quia Rex es beIlicosus Ec invictus. Dux Regum de Rex Ducum At virtus harς perpetuo tam amicorum, quam

inimicorum amorem conciliat. An quia In colloquiis de congressionibus familiaribus huma

nus es, ct in sententiis acutus, in Verbis iucundus in modo agendi liber, in promissis conitas. in agendo promptus, ad laborem indefessus, ad pericula animosus, in prauio formidabilis, invictoria moderatus,& ubique regius t Istae dotes non generant odium , . quia ut in omnibus sunt amabiles,ita in Rege plane sunt admirabiles. Quid igitur ampIius asserenti An dicent, nos ex mera malitia impulsos odisse virtutem, hominesque virtute praeditos. de hac naturae improbitate incitatos, inexsaturabile odium aduersus Maiestatem tuam gereret Si omnium hominum,uel saltem proborum iudicio, steIerati. improbi,deprauati,seductores, humani generis

fores, vitiorum fautores . virtutis inimici esῆς-mua, non modicas vires hoc responsum haberet; quippe ex communi hominum existimatione profectum; ex qua non infirmum argumentum duci solet. Verum clim nec auctoritate,nec ratione a Iiqua probabili demonstrarint,noS aded consceleratos, & ab omni honestate auersos esse; certh non nisi temerἡ affirmant, quotiescunque affirmarit, nos tanti Regis , tot tanti '' vel naturae vel fortunae dotibus clarissimi inimicos esse; ut taceamus nimis impudens factum videri, siquis sibi solum asseuexanti fidom adhibet ri velit, tanquam oraculo, C. 3 auraia

389쪽

as. x pologus .

aut alteri Pythagorae. At quisnam est, qui asse nissum facile praebeat his , qui tam atris coloribus nos depingunt, qui capitales inimicitias nobi

cum gerunt, qui perpetuo mendacia de nobis sparserunt, eo tamen casu excepto, qua do benedictis nos prosecuti sunt, quod nunquam fece runt, nisi cium putarent se maledicta in nos e

fundere.

Forth argumentu & probationem asseuerationis suae desument ab illis,quae postremis hisce belli in multibus euenerunt. Obtestati sumus Naiestatem tuam,Rex, supplicesque rogauimus, ve sicut voluntaria obliuione condonasti aliis, quidquid eo tempore gestum est; ita de nobis idem condones ; quod excelsae mentis Regem cum primis decet,tanquam quid quod nominis de gloriae immortalitatem maxime conci Iiet. si quis nostrum, eo rerum statu, aut priuatim aut

publicε ex loco superiore, Zelo CathoIicar Reli gionis ductus, aliquid pro lit, id non protulieeontra Christiani mum Galliarum Regem, nee aduersus Regis Nauarrae personam, sed aduersus illam opinionem, quam Rex Franciae abiecit, cuius abiuratio Regem Nauarrae cum Rege Franci et amabilem reddidit, nomenque eius &laudes in Urbe totius Christiani orbis Principe, intra sacros parietes & templa elata voce deprς-dicauit. Si ab eo tempore, si post edicta a te proposita. si post victorias, quas non modo de aliis, sed &de te ipse retulisti, quidquam aduersus Maiestatem tuam egimus, quod fidelissimorum oc obsequentissimorum subditorum officio no

390쪽

s1t consentaneum, si quid aut clam aut palam in Rempublica moliti sumus ,laest Maiestatis mortiis reos libenter nos agnoscemus. Ostendane hoς aduersarii nostri legitimis probationibus. non calumniis ex proprio cerebro primum extu sis,& postea petulanti lingua extrusis. Nam si hoc demonstrarint, tunc iure optimo dicent. nos esse Maiestatis tuae ct Regni speciales hostes. dignos non tantum exilio, omniumq; fortunarum amissione; sed omnibus suppliciis, quae ex iustitia decerni possint, damnandos &mulctan- , dos, tanquam perduelivs communisque patriae

Religiosios Societatis non fuisse Schatelio suctores, pt parricidium in Regem susciperer. V GD autem Maiestatem tuam oramus,

ut obliuisci digneris eorum, quae vitima belli tempestate acciderunt,meminisse autem eorum, quae euenerunt , postquam in Ecclesiam cooptatus es, id non eo cosilio facimus: ut declinemus id quod nobis affictum de per calumniam impositum fuit,quasi suasores&auctores fuerimus facinoris, aduersus personapuam suscepti. Ab hoc enim scelere tantum absumus, quantum abest ortus ab occasu. Qui cunque in hac societate degimus, factum illud abominamur ct execramur, liberem profitemur, freti ipsius veritatis praesidio, nos nullam poenam deprecari, quandocunque criminis huius aut generatim aut speciatim rei co periemur