장음표시 사용
222쪽
Sive CAPuY XVI. D elegitur ostentia IF ebrium.
r V Ita n artatium, est morborum eausa essetens. 2. In hoe,
es vita error furialis. 3. Probatio macedentiam. . Author, in qaso dissentiat a Veteribus. I .meiens internum. ejusque materia, probantur. 6. Sualiter formetur quiduitaε febrium. 7. Propositio. g. Buod ex causa naturali, olim consistebat imm/rtalit v. s Idearum morbosarum origo. I id veteres deceperit. II. Orcheum s is perturbationum Deis, imitari imaginationem. I 2. Trobatur praefata propo-Fris. 13. Originis Idearum fons duplex. I . Probatur neces.stas Mearum in febri. I s .uem per em meration- partium. I s. Causa oecastonalis examen.
Α C T E N us quasi contra scholas disputavi, non ausus docere sebrium essentiam. Itaque dum arborem prodat suus mictus, compulsus sum pro Philiatris, supplementum addere, quo febrium incognita hactenus essentia, mage illustretur , deturque Tyroni modus interstinguendi iudicii a judieio, di remedii a remedio . ostendi imprimis sat potenter, definitionem febrium, hactenus nescitam; ideo essentiam, essentialesque causas illarum, adhuc ignorari: Cumque nobis non iit licita cognitio rerum, a priori: saltem mirandum fortiter, quod praeter calorem, pro essen- P tia
223쪽
tia febrili, excogitatum sit nihil: illam tamen historia ipsa febrium, sat potuisset pandisse causarum necessitates . consonantiam, & constantiam: saltemque a caloris ridiculo errore, mortales reduxisse: nisi ipse Mortalium ignavia, per indaga di taedium, & subscribendi facilitates, fuisset alle-1 cta. Loquor imprimis de natura hominis corrupta, qualis a transgressione, deinceps perseverat. Etenim morbus adhuc exul erat, quamdiu mors
aberat: sic quidem, ut morbo nondum ulla sui e Dset spes in potentia . Sed postquam mors intravit in vitam, stetit morbus omnis, in potentiali exercitu in vitam ipsem directo. Sic ut morbus nidum: suum stabulare intenderit in vitali initio: non quidem ut externum aliquod , in , dc adversiis vitam, pugnando: sed in ipsamet vita, hospes externus ensem suum stringeret, quo vitam, hospitium suum, suaeque quid ditatis patronum) detruncaret. Ista nempe fuit humanae immortalitatis corruptela, quod ex ipsam et vita, mortem sibi deinceps desumserit. Nec enim ioco loquor. Absit, ubi de
conservanda mortalium vita stribo. Enimvero 3 statim simul cum vita, perit omnis morbus. Nec enim materiae , utcunque fingantur hostiles, amplius a morte dimicant, aut fervent. Quapropter omnis directio effieientis inferni, debet ab ipsa vita dependere. Etenim quod Veteres hucusque ante me, naturae duellum vocarunt, complexionis item elementalis, cum solitari is qualitatibus, aut cum ipsa invicem putatiliorum humorum peccante ε adrastiam: Id totum, assevero a principio Vitali effective, efficienter, & immediate procedere. Id est, ab inordinatione, indignatione, tumultu, ter rore , abhorrescentiaque spirituum vitalium: Materiam aut cm eXcrementosam , quamque peiacantem, sive morbidam putarunt, & vocarunt: Voc praeter
224쪽
SI,Vn CAPUT XVI. et praeter naturam, a causa occasionali errante, vel Mliena, productam,detentam,vel introductam. Ad eoque ejusmodi materiam omnem, duntaxat oc casionalem voco: Incitatricem quidem; at plane extemam morbo: utpote cujus adhuc materiae
perstite praesentia, non raro tota se bris eessat, &perit funditus. Ergo febrile essiciens internum, atque immediatum ens formale, est ipsamet vita; sejusque immediata materia, ab aura vitali sin qua hospitatur, &sedet ipsa vita) pro parte desumitur,& abscedit. Sicque est ipsi immediata, ac pleni potentiaria potestas in vitam , sibi symbolo uniformitatis connexam. Etenim alioquin importunum esset, furenti vitae, extra se, morborum parere: sive, formale atque essentiale initium, fundamentum , atque semen concipere, essicere, & fovere. Non enim valet Vita, morbum , seminaliter, in alieno excrementorum externoque subiecto,stabilire . Nam si vita a morbo tolerare debebat, angustiari, atque necari: debebat certe a semet ipsa iam
deturpata, omnem pati iniuriam. Juxta Adagium, Nemo, nisi a seipso iaditur. Ruditer id olim quoque Hippocrates sensit, qui spiritum illum vi- statem, impetum faciens tam ad vitam, quam ad
internecionem) primus vocavit. Deus enim mortem non fecit pro homine: quae a peccato incepit. Non enim nego , vitam stimulari in propriam iniuriam, a causis occasionalibus: At saltem optarem , Ueteres diremsissent causam essentialiter internam, ab externis occasionalibus, uti decet. In ternum autem, &eXternum , non sumo pro corporis respectu: sed quod radicaliter essentialite
que est morbo proprium, id voco internum, atque inseparabile : secus veris, si tantum accidentaliter adiaceat. Itaque ante omnia, serib & unice notandum , qualiter ipsa febrium quidditas formetur, a. . . P et quid di
225쪽
quidditate essicientis vitae. Ut non solum per hoc concipiatur ipsa principiandi morbi haeccitas: ve-rlim ut instiper, cognoscatur determinatio essen- γ tialis emanans quidditativhab vita ipsa. inae ideo sunt altius inculcanda. Quare sit loco propositionis, Quod mortalitas, mors, dc morbus, cum peccato intraverint, vitam corruperint, totamque humanitatem, impuritate contaminaverint. Non
quidem, quod introitus singularum febrium , sit pioin ex novo peccato ut neque immediath ex peccato originis, licet originaliter inde defluxerint. Sed in statu puritatis,erat immortalitas, non mora, 3 non morbus. Quia tum, Mens immortalis, immediate regebat corpus, ideoquc a caducis, se pro sus inferioribus , quicquam patiebatur , suum idcirco domicil m, sibi unitum, ab interitu, Aecorruptela merito liberabat. At post praevaricationem, Mens suum regimen ,animae sensitivae tradidit, unde vita mille mortis importunis necessitatibus evasit obnoxia. Sensitiva itaque,deinceps auram vitalem concitavit, quae exin ac primarius morborum faber, ab Hippocrate appellari coepit. Ast male a suis sequacibus. potestas eiusdem, fuit intellecta: neglectumque illud, mansit apud posteros, Impetum faciens, nescitum etiam, quod morborum discrimina a vita immediathmanarent. Ide6que falso, occasionalibus, nunquamque existentibus humoribus, totum concreditum fuit morborum negotium. Etenim, de origine , & principiis medendi, tradidi modum, quo illud impetum faciens, producit ens Ideale, unde febres, morbique universi, ortum suum mutuant. Quam Idearum generationem, ibidem ex professos tractatam, nunc tantum obiter attingam Primo itaque, In confesso est, rabiem eanis excitari, a, vel
in conceptu ejus, per Ideam effectricem illius rabidi ve-
226쪽
di veneni. Quod in sano cane non est . prout in a- mente. Patetque inde, istud virus squod nostram a morsit ferit imaginationem Jfabricari ab Idea per conceptum rabidi, patrata. Idem etiam oecurrit in Tarantula, serpentibus,&surore percitis. Sic in Tumulo Pestis, hanc Ideam, nedum ex paVore limminis : sed & aurae vitalis, construi, demonstravi. Quare etiam peraeque necessarium, quod pro febri miae ab Impetum faciente, vitalique initio suscit
tur, nec sponte, aut ex nihilo oritur, movetur, aut
inoescit succrescat in eodem vitali initio, Idea motatrix, sive causa effectrix, virulenta quidem in se, aevarians, juxta signaturas, quas haec arbor Ideae s brilis , pro fructibus exhibet. Etenim ut ex nihilo , nihil fit: ex aliquo autem semper aliquid: putarunt tam Veteres quam moderni, febres quascunque, necessario oriri ex lucta elementorum,uel saltem fictiliorum humorum. Nec liquido etiamnum defini' ere, cuius de ambobus hisce, febrium esset textura . Ac cum non sint nisi elementa numero tria, nec haec confluant ad corporum constitutionem quia alibi ostendam impossibilem ho rum connexionem) non possunt aliquod ens, a se
alienum producere. Humores Vero cum nunquam
uspiam adhuc fuerint: sintque febres ex aereo, ac magis abstracto corpore, quam quod liquidum excrementum putatur: deprehendi a nihilo, nil quidem fieri materialiter: sed efficienter effective. atque formaliter pleraque ab Idea concepta fieri, quae demum mox se corporibus vestiunt. Per conceptum scilicet, fiunt Ideae activae, seminumque formalia initia, quae se statim vestiunt tunica spiritus vitalis,cum qua, tum denique in scenam prodeunt , fiuntque illud Impetum faciens, solo duntaxat nomine, a Scholis cognitum, ac proin a Pra
cticis neglectum . Etenim quod febres subInde a
227쪽
perturbationibus animi oriantur, id lippis, ac II ton ribus peraeque notum. Sed Archeum , sive impetum facientem spiritum, suas pati perturbationes, harumque soboles, suscitatas Ideas, in se concipere, inopinum, atque hucusque inauditum est quidem Scholis. Attamen certius nil, quam quod saliva rabidi, dudum post mortem canis, in eo quem momordit, producat suam rabiem , pla-ia n uo cani persimilem, unde manavit. Quare in
saliva , fuit Idea formatrix seminalis , illius rabiei productae par illi, unde prima fluxit infect io. Nam ejusmodi infectio , potestatem praesupponit actricem, Vitalem, potentemque propagatricem sui seminis, licet nobis mortem, & amentiam causet. Potentia autem ista, nequaquam agit, ut nudum
accidens: sed quatenus formali subjecto inhaesionis inhabitat . Nec etiam quod materia visibilis, sive diversorium inhaesionis, sit ipsam et potentia, nec excitatrix, vel stimulus sutipsius , aut quod ista potentia, subsistat solitaria extra radicem, quae illam suscitavit: Sed omnis potentia, habet ens fovens , patrans, ac dirigens sui, longe spiritualius, Zc abstractius, quam sit sua capsa inhaesionis. Abstractius inquam, quam sit ipsem medium, in quod
potentia motri , est. recepta. Imb formalius, quam sit ipsamet qualitas potentiae . Est nimirum architectonica imago mali, aut boni, effectrix eLfectuum, tam in morbis, quam in citeris entibus seminalibus . Sumit autem ista imago, primordi te sui initium, excogitatione hominis, vel sec- centuriato conceptu spiritus Archealis de morbis nunc loquor. Sic nempe anima sensitiva, est per modum recipientis, in spiritu, sive aura Archeali.
Et quanquam Archeus, non anxietur per modum animae usualem, atque humanum: attamen dive
istium animae sensitivae quod est ipse Archeus
228쪽
fruitur per modum suae receptioni proprium, Ide- is oriundis, tam a suis conceptibus, quam a conceptuum exorbitationibus. Nec enim Archeus, istas passiones, semper e proprio conceptu pisca- I3tur: sed de ab ingestis, male digestis, & transmutatis . usque adeo & ab excrementis non rite subactis, aut segregatis. Adeoque & nedum a facultatibus: nostris alienatis, aut errantibus: vertim insuper, ex dote rexum innata. Prout in saliva rabidi dentis, est proprietas Idealis virulenta, quae animae sensitivae imaginationes, in nobis alienat, ad sui lubitum. Ergo in rebus, est quaedam potentia εaccidentalis, quae si contagium, aut sui propagationem perficiat, indiget vi formali, & seminali, quae rectrix sit actionis. Semina namque, ut figuram , vel sui similitudinem, edant in productis, necessario hanc imaginem sibi insculptam habent, si debeat extra se agere, aliud ve sibi simile erigere in
producto : cum ejusmodi similitudo. Ideam pra, supponat formatricem. Denique materia febrium occasionalis, si esset de febrium essentia, vel non procederet, saltem semper comitaretur effectum sibi proprium. Quare dum quaternarius humorum, horumque existentia, sint ficta: necessiim est, quod λ Fficta causa humoralis, nec praeexistat, nec subsequatur essentiam febris , nec sit respectus humorum ad febrim, nec vicissim febris, ad fictos humores . Denique nec cruor thesaurus vitae potest ullo modo, esse febrium causa constitutiva : imbnec quidem causa occasionalis ; nisi sit extravenatus, priusque corruptus: id est, nisi prius desinat esse
cruor . Siquidem extraVenati cruoris, non est a-ua reflexio, quam quod in vivente theca sit cadaver, variasque interim subeat transmutationes, pro
varietate Ideae Archei , in proximis culinis, clavo conomiae pretiacti. Est nempe vitiatus hic cruor, P cadave-
229쪽
cadaverosum iam excrementum, & cavsi occasionalis, qua excitus Archeus Ideam furoris fabricat. , . Denique aliud quodcunque excrementum, a subsequente digestione defaedatum,causae occasionalis jus in se transfert, febrimque occasionaliter parit, non secus ac iam de cruore dixi. Estque ejusino dieXcrementum , a vitio digestive, ac distributive, vel sensim accumulatum, vel demum a febri , aut inspiratis peregrinis, productum . utut fuerit, saltem respectu febrium. semper remanet externum, nec harum essentiam subintrat unquam. Sunt quidem duntaxat accidentales considerationes, quae gradum febrium proxime respiciunt. Etenim si actio morborum, procedat immediath in vitam. &a vita exordium sumat: utique est necessarium, quod essentia morborum , quoque penetret penitus, ipsam medullam essentialem vitae. Caetera vero externa, qualia, ac quantacunque, tantum respiciunt an materia occasionalis,sit in quanto, major,minorve. An efficiens in Juvene. sit potentius, quam in sene, in initio morbi, quam in fine; In maligna, quam in mitiore &c. Sed ejusinodi potesatum gradus; sunt correlativa essicientis, ad vires collati. Docentque quidem quantum sit verendum, ab accidente occasionaliter irruente. Ego autem hic specto formalem febris essentiam. Ita isque semper adest, ac permanet essentialis potestas interni essicientis, sive ipsius vitae: & denominatio , desumta ex termino relationis, etsi spem Medentis mutet, seperioritatem vitae, ac proportionem Agentis variet: Attamen ipsa vita. semper est intimum principale, formale, atque essentiale febrium essiciens; manetque ubivis materia occasionalis, extra veram , Ec internam causam materialem . Nam is pe aufertur, cessatve febris, restante, residua adhuc ejus materia, di essiciente occasiona
230쪽
sionalibus. Etenim saepe, quartana cessat sua sponte, postque mensem forth repetit iterum : adeoque materiam occasionalem servabat sibi interim intactam, ac citra actionem, velut dormientem. Idemque ens occasionale alibi, pacata prius prOcella Archei, totum sponte consumitur. Saepe quoque febres, post se, relinquunt debilitates, viriumque topicas diminutiones, in vitam durabi-Ies: quatenus vita insiti Archei extruncata, suasque passa est tribulationes nimias.
C pu T XVII. si ut italis febrilis Indago.
I. Erreonea Seholarumsyeeuiatio. a. Dissere Muthor a Seh/lis. 3. - flendifebrium, ad Indicationei propagatur. . centrum febrile./Siris, O frigoris examen. 6. OUr- mattir centri doctrina. 7. Grfebris quandoque terminetur per appetitum i litorum. 3. Oeeο mia furitis inniors. s. Extex quartana , O exoticarum febrium sedes inaudita. Io. Cur vomitus non solvat has febres peruriam. II. Se-fnitio febris laeera. I a. Remed rum examen. II. Spei τα nitas unde sit introducta.
Λ Ntehac tam Moderni, quam Priores, consi- derarunt febrium naturam, ac quidditatem, ex speculatione caloris, tam interni, quam aestivi ambientis. Itemque essentiam illam dimensi sunt, ex acrimonia, atrocitate, multiplicitate materiae occasionalis vel ex malignitate unius,vel plurium, de quatuor fictitiis humoribus. Sic enim, qua ingredi debuissent, ianuam sibi ante nares occluserunt. Siquidem modus fiendi in febribus, itemque ejus internum essiciens, atque materia seminalis , mansere neglecta. contemplati sunt febrim duntaxat in facto essit: adeoque sic sibi cognitionem ementiae abstulerunt: ubi alias, modus fiendi,
supra distinctus, enue eat internam sebris quid di- , P tatem,