Dissertatio juridica inauguralis ad titulum pandectarum cui inscribitur arborum furtim Caesarum ... defendet Henricus Gockinga

41쪽

ferire vel vulnerare in totum vel pro parte. Cons Gothose. in not. ad h. l. et infra L. T. f. 3. h. t.

Succidere est arbores subsecare. Succisa arbor,

in L. 19. D. comm. div. Succidere in L. I. 3 I. D. de arbori caed. Vide plura exempla apud Brisson. de V. S. in v. Succidere. In L. I 2. m. D. δε - r. et quem . usust. Occurrit mrieriam succidere, ubi vox materia distinguitura ligno: est vero ibi materia lignum ex quo fiunt adificia, ut ita ligni appellatio latius pateat. Sed etiam ferire caedenssi inlisa. Cons. infra L. 7, 3 3 h. f. Cons. Pothier ad h. t. D. n'. 2.

Cingere. Hotomannus in comm. ad Leg. XII. Tabb. legit stringere, quod non opus. Cingere enim hac in re est verbum proprium, ac Significat discingere, id est, arbores in orbem de- Corticare, quod necat arbores. Cum haec significatio huic loco conveniat, non opus etiam videtur ut Iegamus eoinquere, ut voIunt viri doctieitati a Small. in notis ad h. L. nota 2. Deglabrare, arbores deglabrare est, eas glabras facere, decorticine, corticem eis demere. Subsecare est subsecuisse. Haec verba signita care possunt, tempus praesens etiam praeteritum in se continere, nisi sorte melius legamus :Subsecare est serra secuisse, uti in Vulg. Cons

Gothose. in notis, et Schulting ad h. t. quam

42쪽

lectionem si sequamur, transitus etiam ad sequentia verba facilis est, et quasi Sponte sua sequitur. Non enim poterat caecidisse misellio, qui serra seeuisset; atque hoc ideo additum est, quia ea dere proprie dicitur is duntaxat, qui securi serit; adeoque, ne ille qui serra secuisset, ICto subte fugeret, hanc generaliorem significationem, Ve bo eaedere, in hoc titulo JCti attribuerunt. Cf. Pothier ad h. i. D. n'. II. nota, C.

n Ebus actionis eadem caum CSt, quaes est Legis Aquiliae.''Cons L. I. D. h. t. Schultingius, in notis ad h. g rogat: nan intelligit dominium in agente Z

et affirmando responderi posse, nobis videtur. Oritur enim actio legis Aquiliae, ex damno rei nostrae dato; proinde haec actio, et actio arti rum furtim caesarum competit domino, non usu ructuario, caeterisve, qui domini non sunt. Cons. 9 2. h. I. et Pothier ad h. t. D. n'. IV. et quae insta adnotata inveniuntur ad L. 12.

l .n Legis autem Aquiliae actio, hero competit; hoc est, is domino. CL L. II. 5. 6. D. ad Leg. Aquit.

43쪽

Ad L. 5. 3 2.

s D cujus ias fructus eεt in fundo, Lamon actionem non habet.VDomino soli competit haec actio, ut j I . ICtus docuit; pioinde ipsa rei ratio docere via

detur eam non competere uSusructuario, quippe qui dominio careat. At vero Gothois. ad hujus verba non habet, adnotat: χΙ- hulet. L. 12. supra, quod vi autelam. Ad hanc autem difficultatem tollendam, dicendum est, fructuario quidem non licere a tionem arborum furtim caesarum instituere, sed fructuario permitti, Ductuum nomine experiri interdicto, quod vi aut clam, et etiam utili actione ex lege Aquilia, semper tamen Observata regula, quae in L. II. D. h. t. docetur. Conf. Porro

L. II. in me, et L. 12, 13 et I6. S I. D. quod vi aut elam. ot Polliter I. I. ct Voci ad h.

44쪽

Ad L. 5. 3 3. . Qui autem fundum rectigalem habes,

n hanc actionem habet: Sicut aquaen pluviae arcendae actionem, et j

v nium regundorum. In hac lege agitur de Emphyinuta, id est, de eo, qui a domino praedii, usum et fructum et jus dominio proximum hujus praedii, in perpetuum aut ad tempus non modicum accepit, ea lege, ut in agnitionem dominii certum canonem solvat, qui canon etiam Pensio et rimii I dicitur, CL L. I. D. Si v. ναι. Εmphylautae igitur conceditur haec actio, non usufructuario; quaeritur ratio discriminis 2 Quasi in promtu est, et pronuit ex I 12. h. t. Usuisuctuarius enim non habet dominium, Emphyleuta quidem. Licet enim non habeat d minium plenum, habet tamen dominium minus plenum utile; et domini appellatione utilis etiam dominus, seu utile dominium habens, continetur:

unde notant rem vindicantem, causu non Cadere, si utile tantum rei dominium suum esse probaverit. Cons Gothose. in n. ad L. 23. 9 I. D. de M. et aquae pluv.; atque haec actio iis

competit, eadem ratione, qua iis etiam competit actio aquae pluviae arcendae, nec non finium regundorum. 3

45쪽

Fundum vectigalem. Agrorum alii vectigales, alii fructuarii, alii proprii, alii pignori possidentur. Cons. Poth. in n. ad L. 4. 3 9. D. Fianium regund. Agri vectigales municipiorum v Cantur, qui, manente apud municipes dominio, in perpetuum locabantur, ea conditione, ut tamdiu pro his vectigal penderetur, quamdiu, neque ipsis qui conduxerant, neque bis qui in locum eorum successerant, auferri illos agros liceret. Atque populi Romani vectigales agri diceba tur, qui ex hoste capti, vectigalibus subjiciebantur, et in singula lustra, vel annos centenos i cabantur. Cons. Brisson. de V. S. in v. Vecti gadis. Hoc autem Ioco, fundus vectigalis dicitur de eo flando, cujus usus et fructus et jus domi nio proximum, alteri in perpetuum, aut saltem

tempus non modicum conceSSum est, ex Con

tractu Emphyleuseos, ea lege, ut in agnitionem dominii, certum vectigal solvatur. - Praedia priamum, ea lege colenda et melioranda concede hantur sterilia, postmodum autem sertilia. Ex- eodem sonte manavit quoque nostratum Tyn

Regi, quod Emphyleusi simillimum. Cf. Simon Van Leeumen, Noo--Ηoll. Re . Boia II, D. XLI. n*. 4, 5, 6. Aquae pluviae arcendae actionem. Cons. L. 23. 3 I. D. de aqua et aq. pluviae. Et tum regundorum. Cf. l. h. g 9 D. M. regund.

46쪽

Ad Principium. Si plures eandem arborem furtim cae-nciderint cum singulis in solidum

' agetur. Haec lex agit de casu, quo plures Sese conjunxerunt, ad arborem arboresve caedendas, damni serendi causa v. g. , vicino cuidam, quem odio prosequuntur, aut etiam sorte lucri faciendi gratia, ut arbores caesas deinde auferant. Iam quaeritur, si itaque pluribus arbor caesa sit, quinam tunc tenetur Ratio dubitandi est in eo, quod, licet plures praesentes fuerint, tamen unus du ve tantummodo videntur caecidisse, aut si sin guli quidem censeantur caecidisse: proprie nemo arborem caecidit, quoniam cujusque ictus per se, arborem non caecidisset Becte ad hanc quaestionem respondet ICtus,

omni subtili distinguendi ratione, in quantum quisque caeciderit, posthabita) si plures adsuerint, omnes teneri; atque egregie ratio et sundamentum hujus doctrinae exponitur in L. 21.ὴ ust. D. M L. Aquil. ubi Iulianus omnibus sese huic doctrinae opponentibus respondet: ipsis

47쪽

animadvertendum esse; longe absurdius consti tui nullos teneri, aut unum alterumve potius, quoniam non sicile constitui possit, quinam p tius lege teneatur; atque insuper impunia esse maleficia, non oportere; addit porro: multa iure civili, contra rationem disputandi, pro utilitate communi recepta esse, innumerabilibus rebus probari posse. Quum autem res exemplis manifestior fiat, e pluribus unum exemplum ponit , hocce modo: Quum plures trabem alienam, surandi causa, sustulerunt, quam singuli serre Non possent, surti actione omnes teneri existia mantur, quamvis, Subtili ratione dici possit, nominem eorum teneri, quia neminem verum sit eam sustulisse; atque hoc exemplum expresse

confirmatur in L. M. D. de furtis.

Furtim. Cons quae adnotata inveniuntur ad L. I. pr. h. t. Cum singulis in solidum agetur. In solidum et in partem opponuntur. -- In solidum singuli tenentur, exemplo surum, sic ut unius praest tione, caeteri non liberentur; sic etiam, si plures Moum percuSSerint, utrum omnes qui occide rint, teneantur, videamus 2 Et si quidem apparet cujus ictus perierit, ille, quasi occiderit tenetur; quod si non apparet, Omnes quasi occiderint teneri, Iulianus ait. Et si cum uno agatur, caeteri non liberantur nam ex lege Aquilia ,

48쪽

quod alius praestitit, alium non relevat, Cum sit poena. Cc L. II, 12. D. ad L. Aquil. et d. L. 21. S s. D. de furiis. et Voet ad h. t. D. m. 2. in s . Sic igitur juris erit, si plures

simul caecidisse dicuntur; licet e converso, Si Plurium arbor caesa sit, universis duntaxat, et semel, poena praestanda sit, ut docetur sequenti

sat gi eadem arbor plurium fuerit,

n universis duntamat una et semel poe- η na praestabitur. Non enim plus deliquit quia plurium est a hor. Regula enim valet in jure: B delicta tarearem admissa, non augeri multitudine dominorum. Cons. O . Iιr. Glon. ad h. t. Dunlaol. In jure, adverbium duntaxat e clusive accipitur pro tantum vel solum; quamvis in L. 202. D. de V. S. duntaxat idem significare mihi videatur, atque ad minimum, uti facile ex ipsa Iegis sententia conjicitur: BQuum in D testamento scriptum esset ut heres, in funere Baut in monumento, duntaxat, aureos centum

49쪽

n Consumeret, non licet minus consumere; sin amplius vellet, licet; neque ob eam rem C -ntra testamentum sacere videtur. V licet dissentiat Brisson. de V. S in v. duntaxat. Poena. De, significatione nominis poenae, generali sensu sumtae, deque varia ejus divisione, cons quae docet Ulpianus in L. l3l. 3 I. D. de V. S. Poenam a pendendo derivat Varro, quum alii ejus originem Graecam esse Volunt. Graecis enim ποινη significat pretium, quod homicida propinquis et assinibus occisi debebat, ne homicidii reum eum agerent.

Ad L. 6. I 2.

s Si arbor in vicini fundum radicra porn remit, recidere eas ricino non lic ηbit ; agere autem licebit, non esse' ejus, sicuti tignum, aut protectum,s immissum habere, si radicibus nicinin arbor aletur, tamen ejus est in cujus 'fundo origo ejus fuerit. VSensus hujus legis est, si arbor mea extendat radices in tuum praedium, non potes eas inci-

50쪽

dere, sed denuntiare ut tollam, et agere ad hoc; et licet haec urbor alatur ex radicibus quae sunt in tuo lando, tamen haec arbor mea manet.

Atque haec IPtia conveniens est generali juris principio, quod continetur L. 176. D. de rem

imagistratum publice possit fieri, ne occasion sit majoris tumultus faciendi. Non esse ejus. Ita in Pandectis Florentinis legitur . pro: Non esse ei jus; idque prisco more,

quo, coalescentibus in unum exterioribus dicti num antecedentium et sequentium primis syllabis, unum plerumque verbum duorum vice sungebatur , uti hoc loco ejus pro ei jus; et in L. I M. D. de R. I. Cusis pro Cui jus, et in L. 8. D. de tiberi legat. altersis pro alteri jus. CL Gothola..ad h. l. In Haloandrina legitur ei jus, et Tauressus edidit, eus, ut docet Small. in

notis ad h. L. n*. I. Sievti tignum aut profectum immissum tabere. Sunt qui legant sicuti tignum immissum, aut protectum habere. Cons d)Αrnauld Conjeci. I. 2. ciatatus apud Smallenti. I. I. sed non opus est ut a Florentina lectione recedatur, si το immissum generali sensu accipiamus, ita ut de quavis re, proinde etiam de arbore intelligatur, ut jam sensus sit, vicino non esse jus aliquid, cujuscunque generis sit, immissum habere in landum vicini; proinde nec ra-