장음표시 사용
111쪽
que publicae Iudaeorum ex captiuitate ad pristinam gloriam reuocatae i sic templum , atque Res publica restituta typus est Ecclesiae. Nunc de Iudaica , pbit vero de Christiana Republica videa
Dissiparat Dominus nobilissimulta templum , sustulerat ex eo aurum . aut obscurarat , iuxta illud Threnor. obscuratum eis a rum , mutarus est o
ser optimi , dispersi sunt ι iii
Sanctuari Extinxerat candela- brum , quod instar Solis quoquoversus radios in omnes partes diffundebat. Quod multo an-tε qui candelabrum conflauit, S lomon praedixit Prouerb. 23. Lucem .i impiorum extinguetur: de Ierem. 2s. Per tam ex eu vocem ga-di1 , ct vocem uti ris , lumen luce . Nunc vero Deus quicquid obsciuitatis est, & squalioris in auro, detergitin ideo ex auro si lido producit candelabrum, & accendie lucernam, neque unam, aut alter sed octo, illi que a lenticui ta . seu scaturigine iugi oleum pro
8. Quod proximum est ut sat, ea d. - sonificari , aut dici iam esse fa
templi,de um , notum est in Scriptura,
illud Cant. 1. Introduxit me Rex. Cum ergo propitio iam Deo, Mimpetriὰ talente Iudaeorum i bus, uan celerrimE templi fabri ca esset absoluenda , sexto nimirum anno Datij , proponit iam lignum persecti templi , aureum candelabrum cum octo lucernis, Iudaicae gentis esse isignum , doc imperator Titus, qui in triumpno de Iudaea eapta candelabrum inuexit eius gentis insigne , quod nunc etiam in antiquo fornice Romae visitur. Et ut suum genus profiterentur Iudaei apud exteras gentes quod etiam faetiim p to apud ipsos domi in lucernas habebant liliis insculptas , qualia essicta erant in aureo lcmplicandelabro : sic enim Persius Satyra quinta cum de festis ageret Iib
Herodis venere dies, lithur fen stra Dis risu pinguem nebula vomuere
Vides quemadmodum Iudaei care delabro tibi semiliari, violis, id est, liliis instructo suum sibi genus & s
cra profitentur. Illa ergo lenticula, quae silpra ca- 'delabrum est,&in medio lucet silmma lampas Deus est,a cuius Sprrim, ut statim dicetur, non ab industria, aut robore Zorobabelis vim habet, ac splendorem totum illud opus. Ab eo enim haben , ut splendeant subiectie lucernae, quia ab ipso oleum habent. Septem verbdicuntur, vel quia in illis adumbratur templum, cuius candelabrum septem itanium lucernas habuit; aut quia septena rius numerus multitudinem indicat,aut excellentiam. i Futurum. vii
tem splendorem populi maximi post exilii tempora . de sape clamarunt stiperiores Prophetae , de lac noster proximὰ, cum dixit ca- dc suo, de luceritarum lumine lon-g4 , la: eque collucens. Cand labrum autem non solum templi omnium nobilissimi. . sed totius puc a. O in g, ι iem in med a
-r Hieronymus 'exi. Neb: sium mente. Ladium adducae eius can
112쪽
delabri sensum; qui in eo legem intclligunt quibus etiam lampas, quae in extremo fastigio fulget, Christus cst, qui caput in legis & totum illuminat mundum. In septem lucernis totidem Spiritus sancti dona 8, in s
hiem insutoriis significari putant il-
. dona per legem ad homines derivari. Duas ah tem olivas legem interpretantur, es Prophetas.
io. Hse de judaeorum Republica.
. accipiunt. Anastasius Epi-r scopu, Nicenus iu qii aestionisus in Scripturam quaest. 11. candelabrum B. Virginem esse putat, quo
niam materiae expertem lucem ge- stauit Deum incarnatum. Vcrum
t communiter alij in eandelabro Ecclesiam agnoscunt. Cyrillus, Au gust. bona. s. in Apoc. si fortὰ opus illud Augustitii est . ω non potius Tithoni j ijde viri Ecclesiastici antia qui, ut reseri, & sequitur Hieronymus. Lampas media Christus esse putatur, ita Hieronymo reserente, veteres Ecclesiae magistri , item
cyrillus , qui eo refert illud Isai e
idem Anastasius si γ nicitura tem perquini bella litistiis laui-pas illa sublimior, quia & ipse caput est Ecclesiae, neque infusorium babet, per quod ab aliis oleum mutuatum accipiat ; cum in se habeat,
l potius ipse sis olei pecennis
quaedam scaturigo. Effundit autem in lucernas , qui biis vallatur circum, d coronatur Ecclesia: quia ab ipso iusti. ut luceant, habent; de cuius plenitudine ori .nes accipiunt. In septenacio numero multi significantur, nenipe quotquot
Dei gratia, & sibi ipsis splendorem
accipiunt, & Ecclesiam illustrant. Septem autem infusoria seu fistuli, aut canales Sacramenta sunt, pecquae vis illa vivifica, qua iusti & vi-munt, de lucent, ad ipsos illabitur. Haec quae a me paucis compresim ita sunt, abi aliis pluribus explicaatur, quae prudens Omitto , quia neque difficilia fiunt, neque o
Prius de figura agemus , sit atque i. olivarum, deinde de signiscatione ipsius. Olivas non esse supra candelabrum . ut aliqui volunt. tanquali aliquid ab eo diuersum, sicut neque: lenticulam, in cuius summo lampas, est, mihi maxime videtur probabile. Neque contra Scit quod dicuim tur esse super illud ,id est. caput caim delabriu vel pro iii . ponitur, ut nuper vidimus ; vel cer-tὰ erant super scapo, id est, in silmino scapo, aut stipite calidelabri, cui proximae 'erumpebant septem luccrnae , quae oex lentitulae fundo pullul ani, inter quas positae esse dicuntur oliuae duae : deinde lenii ulaei haeresint . . it in qis ethios eum pro lucernis bibilibu ,: ii Myhomptum habe miti ab ipsb te iS: si re istud, timia id is
paris, O vina . a sinistru eitu. Ex quo colligo lenticulam non dici caput . sed extremum illud stipi vestii l. tis, in quo lenticula est, sicut capi
Deinde verisimilius est oliuas pita non esse obiectas Zachariae in
propria ac naturali specie cum glau- i catale ca fronde , cum nigris , aut pallcntibus baccis; sed ex aurea maceria, uti
113쪽
quale totum erat candelabrum , ita ut pars essent ipsius,& ornametum: sicut vasa pretiosa caelati ibi ent, aut includi illustri aliquo, atque ingenioso emblemate. quod plerianque vi, in ostendit operis calati. Vtu in mulcti li vasculo capram,aut past rate tig una insculpas. Quare in poculis vasculisque vinariis caelari solent illa, quae vel vini naturam indicant, vel quae ipsius vim stangunt, ab ebrietate liberant. Martialis lib. 8. Epig. 1 o. in phiala vitem depingit,qqae vinum gignit. Theocritus Id l. i. bed an . quae ab ebrietate vendicat,& Baccho sacra est. Anacreon in poculo, absque dubio ex sui temporis consuetudine, Ode i . caelati iubet vites, re racemos. Vide Gellium lib. is. c. s. De eodem poculi emblemate est Epigramma in a. lib. Epig. Graecorum. Virgilius in poculo virumque coniunxit,lic eram,& Vitem ; sc enim Eclog. 3. . '-Pocuti ponam rum diruim opus Acr
sanὸ Trebellius Polli' in Claudio
ad finem inter dona numerat vascula huiusmodi emblei patς caelata.
tum argenteum librarum 2o timeama eme m pampinatam lubriarum 3 o. pareram argenteam hederaram libra rum 2 o. Vasa autem aquaria pisci
bus calari sidita probat illud Mar tialis lib. . Epig. 26.
Artis Phliaca tortu rum, Asius assuris, adde aquam. satam.
Legisse me memini sacerdotes Isidis initiari solitos hausto lacte de poculo mammi lato , id est , instructo, ac lato mammissis, quae illius poculi usum,& liquorem ostenderent, ut est mihi verisimile, in quo tamen loco non succurrit. Sic ergo in candelabro lucernis instructo, cui necessarium oleum, de in I nt, cula quae vas olearium est aptis imὸ exprehc sunt oliuae, a quibus oleum exprimitur, sicut vinum a vite. Neq; admodum verisimile est, cum illud candelabrum, quod Exod. 2 s .describitur,liliis scyphisque mirifico opere sit excultum , item alia vasa sacra non pauca ioc candelabrum in quo dc templum de Iudaeorum status iam melior portendetatur. aliquo ornamento , iue emblemate caruisse.Vocantur vero oliuae, qua ratione qui mare aeneum sustinere videntur, dicuntur boves de quae Pontificiae vestis fimbrias instruunt, malogra nata, de quae parietes templi pii gunt, palmae vocantur; cum tamenunt earum rerum imagines. . . a
114쪽
-- stipes seu scapus candelabri. b. Caput stipitis supra quod est lenticula. e. Pars surruna lenticulae. teus una lanipas. d. Lampas summa. e. septem rostra seu canales ex sundo lenticulae, per quos ad lampades derivatur oleum. f. Septem lampades. Duae oliuae quae duobus rostris as surgunt,ad murnque latus sumi e lampadis. Dice
115쪽
i . Dicemus hic, licet ante suum Jo-
doctrinae, & claritatis grati se Christiam oleum, portita quam etfilem communicasse. Huic dissi- s quid tibi velim haedia olivae adiun- cultati tuae se te iuuis non est scoc- .i candelabro;& ut prius in lam- curri posset; i duabus olivis quae tui. pade, a qtie lucernis secimus. quid genus Regium. & sacerdotale de- in Iudaeorum notio statu priri, de- tignant, Christium adumbrari, qui inde qiuid in Ecclesia portendat, cx- Re est, de Sacerdos, & Regum, ac ploremus. Sane rogatus Angelus screspondit sil curὶ Zachariae, ut pertaidem ab eius xesponsione . seu ociae lolucena Labeamus. Ait enim
uni ursa terrae. Et primum obscurum est , quid hi filii olei , actiuEne sumantur, an passi , id est, an ipsi
Sacerdoturii minximus, quiynctus est ea plenitudine ii ut vo aicatur oleo usquequaque, & quacunque di filuens; septem implens lucentio, id est, infinitas, iux: septenari j numeri prodrietatens, in ὁ totus fit
oleum emisum. Quod, ut in Canticis diximus, valet illud; Oloim ess μου nomem tuu . Vbi ex scripturae
recipiant oleum , &vnganxur illo, . consuetudine , sponsi nomen pro aut gignant, infindantque aliis: i spόnsev stirpati posse docuimus. Vt autem figura, atque umbra obscurE- aliquid, atque improprie indicat,sic oleum obscurὸ tectum, atque inclunam utrumque in icat hic loquendi forma. Et ut de Hebraeorum Republica prius agamus , communis est Hebraeorum sententia, hic per duas olivas intelligi Iesum Sacerdotem,& Zorobabel Ducem ; alterum ex Leuitico Sacerdotali genere: alteri ex Regio; nam utrumque ungi, solere satis in Scriptura frequens. Dicuntur autem olivae, au i quia uncti sunt oleo, aut quia ipsorum opera, ac ministerio Deus splendere secit populum antὸ in exiiij, atque obliuionis tenebris obscurum. Vt enim lucernae ab oleo habent ut luceant , & quodammodo vivant; scpopuli splendor in lucernarum corona signiscatus ab oliuis, ex quibus oleum exprimitur, emicat, fouetur.
Sed huic expositiosi videtur obstare , quod lenticulam Chiillum esse diximus, qui in subiectas' sibi is adureis lucernas oleum infundit : sed oleum tu in ollisis est, deinde in vascus iis oleariis, unde videri post et a Zo 'babele,& Ictu Sacerdote sun sis. s
sum in olivariam baccis, praesertim si in aurea materia figuratae sunt,
pretiosum vere oleum in aureo exundans vasculo sgnificant.. Vel sanὸ olivae duae,quicquid ha - 1 c. bent olei, a lenticula. cuius fundo affixae, & quasi radicatae sunt; per radices hauriunt sicut naturales plantet succum trahunt a terra. qua' et riuues lenticulae oleo sint irrigat . Neque enim sine causa oblati in ea vitione sunt Prophetae rami, seu stinpit es olivarum pullulantes ex ea parte candelabri, unde prodibant insus oria, per quae oleum transfundebatur ad lucernas. Sic enim textus: Quid sum dime ea olivarion, sunt iuxta duo rostra aurea, iniri bus sum seria ex auro ' Optime velo in oliva designantur Pcntifices , de Reges : ut enim oliva
illo nobili, atque dulci succo i tibi pinguis est , ut tamen aliis iquoque suavem illum , ac I 0-
116쪽
etiam mater ita plena habet ubera, ut ex illis lac intans exugat: eodem
modo Doctores ,& qui aliis quo- uo modo praesint, instillare aliis
ebent, quam acceperea Deo olei pinguedinem. Hi duo fili j olei,Iesus Sacerdos, SDux Zorobabel, assistere dicuntur Dominatori uniuerse terrae.Vbi videri alicui posset quod etiam cuidam Hebraeorum magistro plac
bat , Dominatorem uniuersae terrae esse Persarum Regem. Neque deest aliqua species, quae Iudaeum illum in eam cogitationem , seu errorem potius inducere potuerit: quia Regis Persuum ea erat in reliquas etiam gentes potestas, ut ad illum auxia ij gratia confugerent, quibus a Potentioribus , aut vis, aut periculum immineret. Quare ab Oica capit. 1. & iterum capite io. Rex vocatur Aitur. Qin d si Assyriorum Rex ultor appeti G tur , multo in s Per in Rex
H qui Anyriorum Imperio non solum Babylonicas vires, sed etiam Poscas , ac Medicas adiunxit. Sed hoc magis probatur ex verbis Cyti , qui aperte dicit
se dominatorem uniuersae terrae,
Esdrae libro primo capite primo. Omnia, inquit, dedit hi Domisnu. Accedit quδd pro D
sin, quod tam ad hominem pertinet, quam ad Deum. Huic e so Regi,& dominatori terrae assistere dicuntur hi duo, quia apud eum in magno sunt loco, & Π tia , atque eius ope aliis este possunt ornamento , & solatio et dio templo, & instaurata urbe, ει hostinus , qui aedificationis opus morabantur , aut deletis. aut sibinoris , aut tandem ad G. Sandi, tam . in Zachari pacem, fictasque traductis. Nihilominus puto in hoc can- It. delabro nullum Regi Persarum esse locum, quia haec altiora sint, quam quae in personam illam conueniant. Quid enim Regem illum sinimam esse lampadem dicamus , quae a se fouetur , &lucet & ex qua alia omnia ut luceant, habent 3 Maxime quia Apocal. cap. ii. ubi sine dubio in hoc caput allusiim est, Princeps , ac Dominator uniuerse terrae Deus est.. Est ergo Dominator iste Christus, cui affini duo illi Hebraeorum Principes , tanquam magnorum operum administri. Nam assistere alicui, ex Scripturae via, ministrare est: & cap.
3. si pra cum ad ministros loqueretur Dominus , ad illos dixisse scribitur , qui stabant coram se. Reses ergo, & Sacerdotes ministri sinat Dei, per quos diuina potentia maxima quaeque praestat in humanis. Hi vero si modo velint
sanctE datas sibi partes implere, assistere debent, expectareque i Domino quid , quoue modo aliquid factium este velit.
Sed iam ex umbra ad hicem, i & a typo vi veritatem candela- κ' brum vocemus. De Ecclesia hic elefia, sermo praecipuus est , quam ad- ν' umbrat templi , urbisque instauratio , & de fideli populo ad fidem , & meliorem statum adducto ; cuius symbolum est Iudaeo rum genus a Babylonica seruitute , s ,rdibus ad antiquam libertatem , dc gloriam vocatum. In'hoc vero candelabro aureo .l l ne , & mire quoquoversiis
.icem dissundente duae olivaesiuit ; sed non omnibus eaedem Quidam , ut Hieronymus refert, Eliam esse putant , & Moysen ,
117쪽
qui Christo in aureo candelabro cessima est aurei candelabri diuistagenti, id est , in transfigura- na lux; quae ut mihi adsit, etiam, tionis gloria astiterunt: alii utrum- atque etiam oro. Licet illud deque Testamentum ; alij Eliam, & duobus testibus Elia, atque Enoch Enoch: neque ibi Hieronymus quid non sit improbabile , de ii quos sibi magis probetur, ostendit. Cy- speciatim, illos maximὰ designetrillus populos esse putat Genti- olivarum umbra; suspicor tamentem , de Iudaicuin ad Ecclesiam aliud sibi velle magis commune, aggregatos. Albertus, Petrum, dc quodque non solum ad polli Paulum,quorum alter circumcisio- ma Ecclesiae tempora , sed etialii nis, alter praeputu minister filii. Pl ad uniuersam , totiesque Eces rique eo inclinant ut Elia, & Enoch tiae administrationem pertineat. esse statarunt; probarique putant l, re existimo in oliuis designa uidis Apocas. c. p.ri. ubi Ioannes ri , qui in Scriptura ungi conspectas te videtur hunc locam. Cum sit euerunt , qui ousque Deus ad enim ibi de extremis Ecclesiae mun- saae Ecclesia gubernationem, anidique temporibus ageret, haec in- mariamque bonum praeserti in viiquit et Et λ bo duobus i tibi meis tur , quales Reges fiant, Sa se
sis pie, spiritum meum is dotes, &Prophetae. Nam & hosphetabum diebus m: ducentis sexa- quoque ungi in Actis docuimus, ginta, muti sacris. Hi sunt duae obui, ut probat Elias, qui iussus est loco duo candelabra in consectu Domini siti Prophetam Elisaeum ungere. 3. terra stantes. Graece pro candelabris Reg. 19. est λυγαί tu, quae non tam caniti- Optime verb esusnodi viri olia brum significat, quam lucernam. Et vis comparantur , quia ab illis dis quantiis neque Ioannes tradat, qui nihil nisi oleum exprimitur, quo i,
lint testes isti, neque auctores ea de de leniuntur vulnera, de sanaim re inter se conueniant, communis tur. Neque quod habent sit auia ui si ιiiiii
tamen opinio est esse Eliam , dc talis , de socci tam habent tibi, Enoch, quos Dominus vivos a s quam aliis , in quorum vitis ii huc ad instaurandam grauem il- benter eis undinat. Quare Dauidlius seculi ruinam rei estiat. Et nos optimi Resis praeclara sorma olbpluribus ostendimus in caput 3. uae dixit se esse similem Plutino Actorum, ubi explicuimus cur Iu- si. Fundunt vero oleum , quia dicij dies dicatur restitutionis. Vide oleo rigantur, & ideo in cornu μRiberam, de Viegas, sanctum Tho- filio oles plantati sitiit. liai. s. mana,Arethain, dc Pedani, omnes locus filius olei dicitur, quia oleo ues. sectione 2. Gregorium homilia eandem esse significationem arcaeli. in Ezeclliclem , dc Riberam cum duobus Cherubim ex mat hic. Qui omnes, de cum his E ita oleagina assistentibus , Alei iunioribus alii in oliuis duos il- ticulae cum lampade in eius sum-los testes Eliam , de Enoch agno- mitate lucente cum duabus Oh-scunt. uis. Nam sicut Deus ex propi-Res suae obscura , & cui coim tiatorio reddebat oracula , atque
spiciendae, atque illustrandae ne- adeo inter Cherubim qui tae
in capite ii. Apoca de Saarcet a. tomo in partem disputationeis, & quasi rigatus est. Mihi
118쪽
tiae multitudinem significant, ut docet Hieronymus in capite Io. Ezechielis ad finem , & epistolaios. ad Paulinum in sedere clicitur, quia ibi oraculis edendis sitae sapientiae documenta praebet. Et quia haec doctrina ab eius quoque clementia nascebatur, Cherubim de lignis olivarum erant fabres s. Regum capite C. Sic etiam quia in lenticula , quae semino capite ardenti lampade fulgebat, Clitistiis figuratur , qui & ipse fulget, & a sua misericordia alij habent ut fulgeant , inter duas olivas collocatur , quae & misericordiae sisna sent, & ut in aliis
splendor inueatur, materiami bent. Hi vero Sacerdotes uint,& Reges illi quidem , quia cinium L ci cu Laelinit forentiam. M lachiae i. Hi autem, aut quia leges ferunt, aut ab aliis latae , ut integre semcntur , sedulo labo
alios illuminat , ac regit, instillatque oleum, ut per illos, atque ex illis deinde ad alios transmittat. Hi nempecitant, qui oleum vendunt , ut dicit Origenes , & auctor imperfecti in Matthaeum capite xs. quos quia non inuenerunt virgines fatuae extinctis lampadibus , a nuptiali conuiuio , atque deliciis repulsae sint. Et quia isti interdum neque oleum habent,
quia lices plantati in cornu filio olei , id est , in Ecclesiae medulla Se proximi lenticulae oleo redundanti , aliquid magis amara
lor i in terra tanta est diuinarum recum ignoratio, tam ignota inisericordia , tam frigida charitas, ne dicam extincta. Cum ubique & semper emichre debeat haec lux , maxime ubi
antecessure tenebrae. Qi md a dens hoc candelabrum satis ostendit , quod tunc octo lucernis la. ltὰ sundit fulgentissimam flammam ; quando sit blato templo.& extincto candelabro septu n-ta annorum interuallo longi sumae noctis tenebras discussit. Et ideo accommodate ad hunc locum, in quo pene coecus , & mortuus Hebraeorum populus lucem intueri , ac respirare coepit , Elias, mo eg Enoch duae olivae, & duo can- τdelabra esse dicuntur Apocal. ca- duae olivapite tr. quia idem pene praestitere mundo magna ex parte ab Anti, christo decepto , atque seducto, quod candelabrum hoc aureum populo a Babylonico exilio redeunti. au'd enim Iesias Sacerdos , & Zorobabci praestitPre in populo reuocando, id Elias , a que Enoch in restituenda extremi saeculi ruina. Et ita explico Sanctos , qui oliva in hoc cand labro descriptas Eliam esse dicunt,& Enoch : neque enim illos speciatim designari puto , sed cum optimὰ expleuerint, quod fac re debuerunt, qui generatim in oliuis significantur , commune illud symbolum apte duobus il- lis testibus accommodant. Qua ratione etiam Ioannes Baptista, sicut lucerna ardens, de lucens licitur, ite etiam oliva dici non immeri id posset. Sicut etiam qui Euangelicam lucem, & Sacramenta in Regiones b. arbaras induxerunt , quia & Euangelii lucem circumferunt , & diuinae miseri cordiae oleum instillant. Certe Ecclesia duobus fratribus Ioanni,& Paulo, in Antiphona ad Ag m-
ci accommodat. inquit, duae oliua , ct duo candelabra 'lu- .
119쪽
IIue issebum Domini assZOOb H Hreni.J Rogariit Propheta quid portenderet candelabrum antea descriptum. Respondet Angelus . verbum csse Doniura, qui interdum tignis hieroglyphicis loquitur, non auter quam verois.Deinde explicat quis sit illius candelabri, id est; se monis hicroglyphicliensius. Non in extriitu , neque in robore. J inadmoduni candelabrum, &lucciri habet,& oleum sine ulla Zorobabelis opera,sic templum ,& ciuitas,quae Babylonicus siror eue terat, cuius symbolum eidelabrum est,non tam Zorobabellis robore cstudio , quem agente Deo instaurabuntur , & in eam redibunt amplitudinem ,a qua prius excide
, S diis stiritu meo, dicit Do πιππι exercituum. J Spirisum simi pro voluntate, atque Animo siue studio,ac Duore, satis uotum est. Ait ergo Dominus per Angelum, illustrem illam tanti operis molitionem non esse virtutis, aut industriae Zorobabelis, filioris, ac voluntatis di- uinae. Si veris de Ecclesiae longe admirabiliori fabrica accipias, docet Angelus non ei te humanae artis, aut indus uiae, sed bonitatis Des,qui spiritu suo duas olivas saecundas fecit olei, quod in communem usiun sui deret,id est, Apostolos, ct Doctores alios Euangelicos animauit. Neque enim opus illud tantum v lentis est,& currentis, sed misere ris, atque agentis Dei. Huc facitiu
vi, cuiu res abes afflato iam, atque instructo ν- - Spiritu diuino, idest, omnipotenti
virtute corroborato, inihil esta
duum, nili id, quod non statim aut cadat,aut frangatur. Et quidem si de
templo sumas, atque Vme, non re stitit mons magnus Darius , imbBO- , tius suam, inque non mediocrem opem ad perficiendum contulit.
Neque vis illa hostilis, quae fabricam aut impediebat, aut morab tur, quicquam potuit contra armatam diiuinitus Zorobabelis manum. Si de Ecclesia neque mons magnus diabolus,nequc tyranni rerum d mini,qui & montes videbantur ita aut sua,aut aliorum opinione sublimes, ut fastigio coelum Putarentur attingere, vel habere diuinam aliquam potentiam, seu diuinae proxi- -
mam, qui vel E portae sint inferni, aduerius Ecclesiam praeualuerunt, aut contra diuinae legis praecones, quos coelestis impleuit, atque legauit Spiritus, quicquam nisi inani conatu sint moliti. od ad usum nominis pertinet, notum est in moae e intelligi Glitos magni nominis Principes, iuxta il- rem , lud Abacucli s. Contriti sunt montes εμ secub. incunctii scini ω re, mundi: A
mons pestitier vocatur Ierem. cap.
1i.Quod veta etiam diabolus mos dici possit, docet illa Hieron. ex
aliorum sententia Matth. i7. Inuli Mo i. r. cum a lunarico . postin Damonem ex-m υτ non possent, causam a Dominosii scitari aiunt. Amo dis bis,si
habueritis fidem sis granum papis,
Huc aurem genus non tacitur . m
si per orati-em , cst ieiunium. M tu ibi diabolus accipitur. Haec Hieron mus. Huhis vero res illustretia mus exemplum in eo consi ,
quem iniit David adolescentulus,
120쪽
bellique rudis cum vastae molis Gi ric, dc ab adolcstentia sua beluore ; ubi exiguus lapis ἱ flanda coniectus vastiuiiuum illum montem in planum redegit ; quod ita contigit, quia David instar Zorobabelis non in cxercitu, neque in robo re, sed in spiritu Dei congressus et LCaeterum cum addidit, in μι-
mon; metaphoram persecutus est: nam cum sternuntiar montes,nihil
extuberat, sed omnia sunt plana, nisi mauis liac planum pro uvile sumere,quod fecit Chaldaeus. le tu, inquit cum Zorobabele repularis Reginis positam , nisne sis to Ilis ' Septuaginta vertunt, ut cor Et quidem a radice π ut laser utrumque deduci test. Neq; admodum diuersus est sensus: iram
corrigere non poterit, aut moderati res Iudaico qui stratus est virtute diuina,& coaequatus solo. Poreb nota interrogationis ponen
mons magne, quid tu coram Zorobabel ὶ Deinde additur, inpia mini, acii dicat, non cris mons,
sed locus planus, &depressa vallis. Et ita nuc distinguunt Biblia asi
Et edi et lapidem primari. m. J Si de statu templi, resque publicae Iudaeorum sermo si sensus est non dissicilis,quem amplectuntur Doctores Hiraeorum. Primarius lopis Hebraice Gri erin ah, id est, tu scapita , seu capi-- . quia caput est totius aedificij, α extremus in opere construcn- . dicat: consummabit Zorob et nemine impediente inchoatum opus. Sin aut cm de Ecclesia, sim sus cst. Imponet Dominus Rammtura angularem lapis
cap. . septem oculos sitisse dixerat. Dicitur uer5 Christus lapis Primarius,& quia primus in Ecclesiet sundamento positus est, & quia sunt-mus est in opere ; quique non solum ornat, sed etiam munit, Mcontinet totum aedificium. Vtrunque dixit Petrus i. epist. cap. 2. Gqium accedentes Christumὶ lapiriis
vlμum,&c 'i sis tanquam L Dies vi- insuperia scamini. Ecce fundame tum : deinde. Ecce pono in Nicn lapi sim summum angularem , electum, pretiosium. Ecce caput. Tundamentum est igitur,& fastigium, alpha,& omega, principium,& finis. Vis de de hac re plura in cap. 4. A uad illud , lapidem q-em reproba
Septuaginta vertunt , lapidem hauditatis; quisensus paulo diuersiis est, non tamen incommodus. Iuxta quam versionem lapis pro templo , aut etiam urbe comminde videtur sumi posse ; qui tunc
educitur quando excitatur , deerisitur. Dicitur vero lapis haereditatis Domini, quia illum i cum praecipue ex omnibus elegit sibi in haereditatem Deus , iuxta
illud Psalm. 78. I enerunt gemes inhaereditatem tuam , polluerunt templum sanesum tuum. Porro iuxta hanc translationem verisimile
est , lapidem haereditatis esse illum, qui excitari solet quasi signum, d titulus, quo ager .alicui vindicatur, qui vindiciae possct appellari, vulgo Hispanorum , Loto ore flore: aut 'no ager ab agm discriminatur, quemque non imminino limitarim , sin terminalem appelles ; qualis erat , qui apud Romanos dicebatur icrminus.Vi