장음표시 사용
41쪽
erat cur tanto opere contenderet orando.
sα. Hinc seriis,ut iam tandem ex ' Mi hoc profudo myrteis emereamus,
illos qui equis insidebant, Angelos
i esse illariun prouinciarum tutet res , qui equorum coloribus notabantur. Nam prouinciis sin iis sios praeesse custodes docet Theologi ex Daniele cap. io. Ideo Veria sedentes videntur inducti, quia quemadmodum strenuus , atque robustus eques ; reique equestris non imperitus equum praeserocem, de indomitum,cui insidet, mansiticiacit tandem, d reluctantem cogit
parere menis : sic etiam Angeli, qui praesunt, & quasi insidunt rosionibus cruentis, & immitibus, ilias & domant, & leniunt, obsequentesque reddunt diuinae voluntati.
33. Deinde obsimiandum,licet haec quasi in Babylone oblata fiterintrichariae, ut ex Chaldaeo diximus, qui pro eo , quod vulgatus habet; mno do, ipse vertit, in Bab ne, quem ἡ recentioribus multi sequuntur; non tamen tunc Zachariam fuisse in Babylone sed in illam spiritu potius, quam corpore fidisse duetiim: sicut contra Ezechiel spiritu E Babylone in Hieroselymam abreptus est. Spestibat itaque in Ierusalem Propheta,quod in Babylone geri videbatur: sicut etiam in Tragoediis plerunque accidit, quae itaexhibentur, exempli gratia,
in Romano theatro , Ut Athenis,
vel Troiae specitari fingantur. Quod enim Zacharias suerit in Ierusale , ex ipse docemur,qui sepe ad Zor Mose a babel loquitur, & ad Iesiim filium G - Iosedech , & dicit expresse Esdras purii lib. i. p. s. Visi stant autem Angeli, qui Iud corum causa laborabant, in
prosindo, sue suminis, quod ad PROPHETAE. 27
utramque oram pulcherrimis vestiebatur myriis, siue vallis, iuxta Lxx. versionem, qui vertunt, imo duo; montes umbroseos. ullis spectro optime declarabatur praesens Iud eorum status : nam sic crant in
profundum depreis, ut illis statio
aliquid aspiraret ,& amoenum obtenderet myrtorum species, atque fragrantia.Erant enim in alienis sedibus, sed inter myrtos,id est,inter Prophetas, virosque sanctos, puta Nehemiam,5 Esdram,qui pro ipsis apud Deum,& terrae Principes satagebant, ut multi volunt; vel certe inter Principes ipsos terrae, qui iam faciles atque benevoli sit. e benigni tatis mitiorem auram amabant. Ad extremum obicrua, quando a s . I Iierosolymis Iudi i propter immani scelera abduc, lunt Babylo- iniim,' nem, in fluminum Babylonis litto- ducie pecte suille latices , steriles nempe quia mae
arbores,quae ideo a Graecis ψεσι-
κααυρι, id est , Uerda dicuntur. Pl. is 6. In Iiscibus in medio eius suspendimus organa nostra. Post peccatum enim poenitentia S opportunum , & salubre medicamentum est; cuius optimum symbolum , Seorgavorum silentium,&aquarum profunditas, & diuturnae lacryinae: nocenim indicat illud, ibisedimus, salicum natura, nam aspectit inamoenaci sint; &gustatuaniarae,ut notauit Virgil Ecloga i.
re in poenitentia nisul est dulace praeter lacrymas, neque memoria aliquid versat praeter Sionis amillae lugubrem historiam. Sed ubi iam peracta poenitentia est , cmergenti e fluminis profundo alueo occurrunt non iam frugiperdae, atque amarae sui rex. sed myrti speciosae ac lαtae, quae antiquam sterilitatem , 5c squal-
42쪽
lorem satis cumulate compensant.
Verba sunt Prophetae ad Angelum, qui in ipse loci uebatur non cum eo, qui visis hierat inter myrteta, nam ii cum isto, non sinu dixi luet: mdsimii isti 3 sed, ario estu λ Neque enim mansis erat obscurum , quis esset primus ille, quam alij, qui statim cum illo equestres aduenὰ re,&rogatus flaniliaris Angelus statim respondit.
nysius Carthusianus ab Angelo, cuius ministerio Deus Zachariae ilitura ministrabat,toi mari in spiritu, &imaginatiua facultate Zachariae imagines quasilam,& species rerum futurarum. Quare licet Angelus, qui inter myrtos erat, Zachariae responderit, aperueritque quod scire vehemeter studebat, & deinde alij, qui rufis,albis,atque varii se quis insidere viaebatur, nihilominus prin
titit familiaris ille Angelus, quod
promiserat, quando per illas imagines, quibus voces etiam dedit, reuelauit quod opertiam fuerat Z chariae. Haec mini neque satis apte, neque admodum expedite dici videntur , & aduersantur communi sere aliorum Interpretum sentetiae,
qui in primo Michae em in aliis diuersarum gentium Principes,& custodes agnoscunt. Neque haec sei tentia videtur omnino probari ipsi
Dionysio, qui statim de spectris illis, quasi de Michacae,& custodibus
Angelis verba facit.Dicendum ergo est,Angelum siue custodem, sive,ut
ita dicam,prophetalem nam sicut Principibus,qui non sbium sibi, sed commistis etiam suae fidei prouinciis vivunt,duo tribuuntur Angeli: sic etiam verisimile est Prophais, qui ad aliorum quoque salutem dati sinit, duos item assignatos esse
birinisὶ praestitisse optimd, quod
promiserat, quia quae obscure ducta sunt ab aliis Angelis,ipse deesse
G rc odit vir qui inter m n M. J Angelus hic non respondet ad interrogata Zachariae, sed simplicister loquitur. R 'on ti, e enim in Scris tura non semper est interrogatisatisfacere,ut fert Latinorum usus, sed interdum sermonem ordiri n mine percontante. Exempla sunt plurima; Matth. ii. Respondens Iesus
si Arunt ei uviam de Scribu, &c. Donum volimuM a te sigmon videre. cap. 17. Rettondens auton Petrio, d xit adrasum: Domine bonum η' nos hic esse.
Et statim sine dubio illud , Re '-derunt, nihil aliud est,quam itorum, quia Angeli cum locuti sunt, interrogati non iberat ab Angelo Domuni; id est, a Michaeae i& in hoc capite plura sunt exempla.Vel certe dici postet cum Ribera, respondisse Michaelem alteri An lo qui signis ostendebat cupere se visionem intelligere. Sed placet prior explicatio , iuxta quam historia quaedam proponitur obscura, quae deinde ab Angelo familiari clarius exponitur,
Illi fore, ii os misit Dominus t perambulem terram J Id videtur agere Michael, ut auctoritatem conciliet
aliis spiritibus: nam ipsi de se statim
locuti sunt; ut magis persidadeatur, confirmeturque ad optime sperandum animus Zachariae, dum testimonium audit illorum, qui a Domino missi filisse dicuntur. Et re ponderunt Angeli DominiJHic rest indere, pro Apri simplicit Vsurpatur: neque enim ulla praecesserat interrogatio. Dixerunt itaque Michaeri peragrasse se omnE terram, illisique pacatam esse,& omnino quie-
43쪽
qu eicere. Ex his Zachariae verbis quidam existimant, quo tempore haec Pr hetae oblata sitiat, comi nem sitisse pace in toto terraru o be.Q-d sane verum non est; nam ut Orosius lib.1. cap. 8. aliquos mo ius, & bella commemorat, quae in hoc tempus inciderunt,id est, in extrema Regum Romanorum lcpora. Neque a bellis otiosus filii Darius Hista is, cuius anno secundo auditum fuit hoc Zachariae vatici nium, ut refert Iustinus lib.ran fine. Quare verius puto, ideo dici uniuersam terram cile pacatam , non quidem in omnes, sed in Iudaeos, quorum causa laborabat Zacharias,& Michael Synagogae custos , &quo spectabat tota vilio. Neque
Uniueisam omnino terram , sed illam,quae illorum Angelorum curae, atque tutelae credita erat,& in quia dispos morabantur Iudaei , iuxta ea, quae diximus Act.2.ad illud, brum o ni: ocle, ιρ sub coelo est. Vt enim docet Hieronymus in illud Isai. c. i 3.s Disteriam omnem inquit,Si tura sacra, ut omnem Ier- m illi in prouincia , de quas moest. Exemplatiunt obvia; praeter haec duo AGum , & Isaiae accipe aliud Lucae 2. Exiit ea es et a Casare Augusto,ut domiaretur uniuersi Morb .;nempe stibiectus Caesari. Aliud tabcs insta cis. Mesedictio ,-egre drtur si perfurem onmetis to , nempe Palaestinae. seu certὰ adedesse pro-pE, ut res Iudaeorum turbidae componerentur, ut iam pro pacatis,&tranquillis haberi potuerint, iuxta dicta nuper num.1i. Ex quo appa ret Michaelem Ducem esse,& Principem aliorum tutelatium Angei Hun, cui nepe generalis hominum custodia crinita est, quandoquidem ad illum reserunt alij custodes seu quid in variis prouinciis re
rum fiat. Et ita canit Ecclesia in eius
sesto, dum vocat Principem militis sngelor . er animarumsuscipienda
xli. Domine exercituum rurgia ivnon
misereberu Ierusalem' J Hic quoque, repandit idem significat, quod AEUN.
neque enim ulla praecesserat interrogatio eius, cui responder Iotuerit. Videtur autem iam abiis te equestris illa visio, quae erat in myrteto, quia iam tantum audiuntur verba
Angeli, qui in Zacharia loquebatur; neque haec verba ad Angelos,sed ad
Dominum exercituum reseruntur.
Occasionem vero silmpsit ex pace,& tranquillitate regionum illarum, quae propediem sutura sperabatur, intentis in eam curam Angelis, ut siquid otiretur impedimenti, remouerent , ut populo turbato, atque oppress. pacem, dc veniam peteret. Istria epiuuesimus annus est. JIn- 6r.cidimus innodu, in quo expediun- molem do illustrium Doctorum ingenia laborarunt; quo nempe tempore im- ς' pleti fuerint 7 o. anni quibus dura, p turam Hebraeorum captiuitatem praedixit Ieremias cap.2s.&cap. zy. Cum coeperint,inquit, impleri in Sabrisne 7 o Ainni, visitabo vos &α st redu- .c vos ad locum istum. Fatetur communiter Doctores impletu esse spatium t Domino definitu anno prismo Cyri,quiatunc siluta captiuitas est, & fassi est Iudaeis reuertendi focultas. Q d ficile comperies si tepora Chaldaeorum Regum accura- tedinumeres. Anno primo Nabuchodono rabduxit captiuum Rosem Ioachim,& cum eo Daniel ,α plures alios; quod liquet cxlare cap.2s .mr monquit, quod fa-ἱ - .se ad Ieremi omni populo
44쪽
msir Regis Rab unis. Sed Danielis
cap. r. captus fisisse dicitur Ioachim anno primo Nabuchodonosor. Anno,inquit,tertio Regm Ioachim Rogis Iuda Mnis Nabuchodonore Rex Tablinis in Ierusalem. Vobsidit eam, tradidit Dontinis in manum ei-Dachim Regem Asa Ex quib.locis simul c5positis palam fit anno primo Nabuchodonosor coeptam t te Iu-dςorum captiuitatem. Neq; est cur quemquam commoueat, quod prsemus annus Nabuchodonosbr incidiisse dicatur in quartum Ioachim
gni sui dicatur Ioachim traditus in manus Nabuchodonosor; ex quo videri postet Nabuchodonosor no- Arini, ε dum iniitie Regnum: id enim nasci 4 ςβ potuit ex Scripturae consuetudine,
es solent quae annos nondum completos so-into si; praeterire, & interdum numera pro itu re pro integris. Vide Salmeronem sym vv- Proteu. o.quinquau. t. can. o. dc ut omittam exempla alia,hoc unu sit
Pro multis. Regnassedicitur Davida Reg. .septem annis, & sex mensibus in Hebron seper Iudam ,& tris ginta tribus annis fit per omnem Is rael,& Iudam: de tamen ibidem regnasse traditur o. annis, a quo numero sine dubio exclus sunt sex
menses qui prius cum 7.annis computati filerant:& 3.Reg. 2.ubi etiam O. annis regnasse scribitiir in Hebron,dicitur obtinuisse regnu .annis, ubi sex menses omittuntur, ruiprias fuerant expressi. Vide inm
Iuxta hanc regulam non est dis-ficile conciliare laremiam , quiquarto anno Ioachim, cum Darii
le,qui eiusdem Rues anno tertio obsessim fitisse dicit Ierusalem: nam secundus annus inceptus Nabuchodonosor, qui non est a Ieremia
numeratus, concunerepotaut cum
anno quarto Ioachim tantum inchoato , qui a Daniele prieteritus, quia non integer, M a Ieremia quasi esset integer, numeratus cst. Nam Prophetis ex Scripturae consuetudine liberum fuit aliter, atque aliter
Coepit ergo captiuitas anno pri- cr. mo Nabuchodonoser , quem in Captiui. Regno vixisse s. annos satis ex .u Scriptura constat: quia anno 8.Re- no Nabuismi tui obsedit iterum Ierusalem ,&secum abduxit in Babylonem Iohchim filium Ioachim. q. Reg. 2 . Mortuus est autem anno 37. post transmigrationem Ioachim. .Reg. 2s. Nam eo anno Euthnerodacii sibi euauit Ioachim P carcere, amiseruo regnare tarperat id est, primo, eodem nempe, quo pater mortuus est. Ex quo fit omnino planum a
frim ς ptiuitate, de qua sine du-
io loquebatur Ieremias, ad mortem Nabuchodonosor intercesssi se s. annos. Quot annos regia uerit Evilmerodach, nihil ex Scriptura certum. Hebraei 23. existimant in Seder Holam, quos communiter sequuntur Recentiores. Balthasar autem s. regia. Uit annos,
ut scribit Dan. cap. 8. dii hos
omnes ad Gnimam unam colligas, plenuni deprehendes septuagennarium annorum numerum. duod unus redundet annus, ex eo
accidit, quia imperfecti aliqui anni in tot Re in temporibus pro integris adhibiti sunt.
gibus soluta sit captiuitas, primmo videlicet annocm, probatur liquido ex Ieremia cap. 27. Et si
utem ri Nabuchodonosor in omnesse es, or filia etin , o filia frit ei minec veniat tempus terra eius , id est,
donec Babylon capiatur, quoda cidit tempore Balti satis, qui filius
45쪽
hu, ibit filii Nabuchodonosoris. Quare audiendi non sitiit externi aliqui historici, qui Reges alios
obtrudunt ante Persatum Imperium,in quibus est Metasthenes, &Iosephus lib. io. Antiq. cap Ir.&lib. I.contra Appionem , & Berosiis, quem ibidem citat, & complures alii. Neque horum opinioni, auteriori potius fauet Hieronymus in cap. s. Danielis, ubi aliorum sententias recitat potius , quina probat.
Nam ibi non semel Nabuchodonosor proauum fuiae dicit Balthasiri frat in cap. 17. Ierem. Verte
dicit Balthasarem nepotem esse Nabuchodono r. Et sane Commentarios in Ieremiam scriptos ei te post operam datam Danieli, ipse fatetur Hieronymus in Prologo furer Ieremiam. Uare si prius s ecus sentire visis est, postea lantentiam mutauit.
Accedit quod iisdem verbis quioa Opii bus a Ieremia praedictus est captiuiti, rs 'Ierminuo, praedictiis quoque mi, imne fuit Babylonesci Imperij finis. Ierem. 23. Seruis et, inquit, omnes gentes saRegi Babbum1 7 o. amiis cήmque impleti fuerim 7 o. anni , visitabo super Regem Bab lonis, &c. ct super terra n Ch Morum , cr ponam illam inflitudinem sempiternam. d vero idem fuerit Cyri Regni apud
Babylonios exordium, α captiuitatis dimissio, praeter Ieremiae vaticinium liquet apertὰ Esti. r.eap. I. Paralip. cap. vltimo , & Danata'.
i i nno primoDa: ij impletum esse
cribit 7 o. annorum spatium a Ieremia praedictum. Darius autem ille cum Cyro simul regnauit, cuius
- Est tamen hie dissicultas maxima, cum iam pridem deletu esset Chaldaeorum Imperium , & tertius a
Cyro regnaret Darius filius Hisi spis sub quo liccZacharias vaticinatus est,quo modo nunc ab eodem adicatur annus csse septuagesimus Varie ab auctoribus tentatus hic
nodus .Quidam illud, si Dcistere
mm anniti est, cum interrogatione
legitiat hoc sensit. Istene est septuagesimus annus, tandiu nobis si cratus Siccine promista comples, quae in hunc annu nobis reserualli Quid prodelt laxata captiuit. is 3 quid tacta templi instaurandi facultas, si templum adhuc exusti im perseueratὶ Et hoc satis dici videtur verisimiliter. Fortasse s cptuagesimus anuus apud Hebraeos in Prouerbium abierat, qui latum sibi felicitatis ab eo anno pollicebantur,&pro libertate ibinebatur; sicut lcmpus seruili operae constitutum,& cmctitae mercedis tertia inus a semis pro libertate ponitur. Quare qui ad se-stum S. Petri,ut in Hispania plerun- qiae fit , annuam operam locarct alteri,non incongruu sam: una Petrum , aut eius festum liberi tem vocaret suam ; de ita dicitur vulgo seruulorii in quocunque tem pore finiatur opera locata. Oγ
et os sa Pedo o sa Lan. Et tunc
sensus est idem qui superior, neIn pe; haeccine est eromilia nobis libertas i Aliae sint sive Glutiones, siuestim huius dissicultatis: sed placet vehementer sententia Riberae, qua immerito nobilis quidam scriptor nostra temporis durilis accipit, quae sane dissicilis non est, ii accurate di- --
uersa tepora captiuitatis observes. Primo anno Regni sui Naba- nus non
chodonosi, obsedit Ierusalem, ut
vidimus ex A. Reg. 2 &Dan. I.& donosor, ab co tempore numerati diximus annos 7 o. captiuitatis. Tunc hoe uinovab desolata non est Ierusalem, .
46쪽
imo relictus est Ioachiin, qui& Ie-esionias, tributarius tarnen i Nabu- . chodonoser. Anno deindeoctauo non dum tamen persccto, Ut apparet,quia, Qui octauusvocatur Regi adem reptimus dicitur Ieremiae . cap. 2F. quia cum imperfectus esset postremus annus , ex usu Scripturae vel omitti vel numerari potuit, iuxta ea, quae diximus supra n. a. Anno itaque octavo, nondum tamen completo,rediit Nabuchodono ctia Ierii salem, abduxitque seculoachim neque tunc urbs est excit ut templum exustum; quin relictus est Sedecilias Regis captiui patruus eius loco. Anno vero nono S εκ declitae, & i . Imperijsui rediit Na- Ieremiae, buchodonosor,& secundo deinde anno, id est, 1. Sedecitiae,& i'. suiniui ZM Imperi j cepit, vastauitque Ierusa-ςh ni & templum succendit, ut con
go anno vici potest desolata ciuitas; nam ante illud tempus erepta erat ciuitati praeda, ac splendor potius, quam ipsa incendio tradita. De hae ultima vastitate , & captiuitate lo-uitur hoc loco Zacharias, ut tr it Theodoretus in capite nono, D anielis,ubi conciliat Ieremiam, de Esdram cum Zacharia, dum dicit illos a primae captiuitatis initio ducere 7 .annos; hunc a nouissima obibdione, tua iunditus ciuitas, dc templum deleta sunt. Euses,ius in Chronico sub Olympiade 18. duplicem
etiam distinguit septuagenarium numerum,& caetiuitatis primet, qui sub Cyro,&desolationis extremae, quis iis Dario finitus est. ame iam distinctionem adducunt He braeorum magistri,& expresse traditur in Chronico abbreuiato Hebraeorum, ubi anno septuagestino
Imperii Babylonici rediisse dicitur
Zorobabel, id est, solutam esse ca-
ptiuitatem, & sentuagesimo anno ab exciso tepio,idest, decimoocta uo anno Imperii Medorum ascendisse Esdram. Neque aliter conciliari possut illi, qui modo anno prismo Cyri completos est radunt a nos To. modo anno secundo Darii; ut est Hieronymus, qui in Proaemiso Commentari; super Aggaeum, de in cap. 4. E clitellis terminum statuit sub Dario: ubi aperte dicit ab excisdio templi ad secundum annu DMrij produci annos Io. At vero super
Ieremiam cap. 1s.&cap. 29. ineunte
Cyti Imperire annos illos definit. am etiam sententiam ostendere videtur Zacharias ipse , aut Angit lus qui in ipso loqucbatur. Na quasi admonitus ab illis qui dixerat, omnia Regna terrae habitari, de esse in
pace dixit, et seuequo tu non misereberis qui bin ira-
diceret:cum reliquae ciuitares habitentur , pacataeque sint, cur pat ris tamdiu ciuitatem hanc nothram este deletam 3 usquequo non mise- .reberis Ierusalem 3 nempe ut aedificeturi, ecce sistuagesimus annus es
ex quo deleta est Et quasi ad An
Ii votum respondeat Dominus, si tim stibilit. Domus mea ad cabi urin ea,&c. Perpendiculum extentitur superis salem. De uno itaque tempore agit Ieremias,quod impletum cst anno primo Cyri; de alter a vero Zacharias, cui finem attulit secundus annus Darij, cs Nunc viden tu quomodo a telo Quandrupli vibisque desblatione ad annum regnaui iecundum Datij interiecti fuerintς anni 7o. Alij aliter computant h. aec tempora; sed iuxta efquae supra di- ω uuat, non est dissicilis explicatio ia7 o. annis detrahas i'. Nam anno primo Nabuchodonosor pri-mlim capta est ciuitas: deinde anno Eiusdem.
47쪽
esiisdem is undi; s euersa. Si tot iadem annos a primo anno Cyri ad secundum Dari j deprehendas , totum negotium peractum est. Et primum statuo. postquam Cyrus in perium Babylonicum ad Persas transtillit, non diu vixis te. Nam qui nasse tradunt annos so. hi etiam de tempore Regni ante captam B byloniam loquuntur. Herodotus lib. i ad finem Iustinus lib. i. Eusebius in Chronicis. Hieronymus in
cap. . Danielis. Quantum vero tem
poris Babylonico praefuerit Imperio. incertum est. Hebraeorum Magistri praefuisse tradunt annos tres in Seder Holam cap. 20. coniccturas itis infirma quia a cap. io. Danielis, ubi annus Cyri tertius numeratur,
de eo ulteritis nulla mentio fit, quasi scriptura historiam Cyri contertere debuerit. Alij 3 o. annos vixisse putant cum Imperio Chaldaeorum: sed hoc videtur nullo modo admittiisesse; quia necesse est multos annos' presse ille in debellandis aliis prouinciis. Idque omnino indicant auctores,qui res a Cyro gestas describunt, qui ita loquuntur, ut non ita diu commoratus fuisse videatur in Ba bylone. Et cum bellicosus esset, de audax. de dominandi cupidus,bellum ad scythas transtulit,ubi extinctus est. Quare Xenophon lib. 8.
ropaediae septimo anno lin per j iiii obiisse tradit. quod sane de Mona chia intelligit. Quod etiani ex eo fit maximὰ verisimile, quia cu ta impeia flueret Iud ris, sane illi a vicinisgetibus impediti ad Cyrii libertatis auctore propulsandae iniuriae gratiacos eruiit. si esset in Babylone. scderat tue in Massagetico bellodi sit
eius, ubi occisus est , ut prodii Ios mus l. ii Ant. c. a.& c. scribit impeditum esset opus tcmpli per annos .vs Mead Darium. Quae omnia satis indicant non diu fuisse Cyrum G. Sanctij Comm .in Zachar.
cum imperio Babylonico. Credamus ergo Xenophonti . qui illius
Monarchiae annos attribuit septem.
Nune reliquos inuestigemus usque
Huie si scilli Cambyses, cuius
Imperio ncrodotus supra arnos 3. annumerat: Item Eusebius in Cluonicis,& Hieronymus in c. i. Zachariae,&alijserme omnes Nam quollum cessent res nasse annos i q. com putant etiam annos illos, quos cum
parente simul in Imperio fuit. Ex annis ergo Cyri atq; Cmbysis quindecim fiunt , quibus si rursus add asaliquot inenses, quibus regnarunt duo Magi fratres,& duos annos Da-rij, fiunt anni i8. aut eo circiter. Neque est cur quemquam conturbet, quod non r9. anni, quos quaereba-bus, sed i 7. aut i 8. deprehendantur: nam iuxta ea, quae supra adduximus numero 62. quia in ei secti anni interdum numerantur, interdum omittuntur. aut plures ilic anni sunt quam decem octo, aut pauciores quam decem. &nouem inter prima captiuitatem, & templi, ac ciuitatis excidium intercesset ut. Quod enim non fiterint quatuor anni quibus regnauit Ioachim integri dicendu est omnino, quia Daniel tres numerat.
Et rursus qui primus annus est Se- dcchiae , ille octauus est Ioachim; nam eodem anno, & expilli is Regno fuit Ioachim, de scdcchias in Rcgnu introductusci ita annus ille non est bis numeladiis. Quales ex Regibus luda annorum Lammam colligas , non cst nece sic, ut de
do si ex Impelio Nabuchodonosor i nam licet piimo anno Imperii sui ciuitatem obsed crit, non
id tamen in p incipio illius annincere potuit, sed potius in fine.
48쪽
Quis enim dubitet aliquid temporis imδ multum temporis esse posi- tum in componendis noui Imperii rebus, quod ab Assyriis ad Babylonios transtillerat .is non videat noui belli comparationem aliquid in orc desiderare; sc obsidionem, pugnationemque urbis ex eo anno bonam partem decerpere 3 Quare optimὰ videor ex eo numero polle annum unum detrahere. Quod si ineunte decim onono anno Imperij terti δ reuersus urbem expugnauit,
quod satis diei potest vetiti militer, non est quδd amplius laboremus in quaerendo a primo anno Cyri,usque ad secundum Darii, tempus quod implere possit illud spatium, quod a
prima canti uitate ad euersam urbem
cf. sed supersunt hic duo, quae Euie
explicationi nonnihil in commodant. Alterum est,qubd Daniel c. s. ait, tempore Dari j Medi si ij Assueri,q.ii fuit Cyri auunculus, de eius in Regno socius, c6pletos este Io. -- nos a Ieremia pr dictos desolationi Ierusalem. Et Ieremias ipse cap. 2s. Erit uersa terra Lec in solituinem, Ustuporem , cst seruiem omnes gentes Regi B. ibilouis o. mrnis. λdde quod Iosephus,&Berosus ab eo citatus lib. .contra Appionem,computare videntur 7o. annos 1 desolatione urbis, usque ad Cyri tempora. , Huic verbo biectioni satis occurrit Tune ait Scripturae consuetudo, quaesieri tunceu si dicit aliquid cum fieri incipit, ut ali ii quad. , quot exemplis probat Ribera super cum fieri l. Micheae n. 6o. Quare dei b-
lata dici potuit ciuitas primo Nabuchodonosoris aduentu. quia spoliariccepit S vastari,sublata cum magno nobilium numero magna etiam sacrorum vasorum parte. Et circa haeipsiam materiam sint exempla clara. Olere cap. 3. Dies ilios sta bire
sore crificio, dec. ct post hac rarae ne iur ij j aer id est, incipient reuerti: quia non simul atque Reges ,
Principes habuerunt, omnes reuersi sunt. Eodem locutionis genere usus est Ieremias,cum post annos o. futurum este dixerit reditrum, es, in t 'men plurimi im Babylone relicti
sint, quia eo anno inchoata remigratio est. Sic etiam desolatio dici potuit, quae fieri coepta est sub Rege
Ioachim. Alterum dubium est ex Ioann. cap. a. ubi remplum nimirum quod πι tunc extabat, id est, quod tempore Cyri, atque Dari j constructum est cundum aedificatum esse dicitur 46. annis. Quare necesse est,ut plures anni inter Cyrum, & Darium intercesserint, quam qui ἱ nobis numerati sunt; cum constet anno 6. Darii templiam esse periectum. Trauauit quaestionem hanc latissimὸ Toletus,& Maldonatus, & alij pene omnes
Euangeliorum Interpretes in illum locum Ioannis, qui ex re admodum obscura aliis, xtq; aliis modis eme gunt ita tamen ut non omnino tibi placeant. Sanὰ si totos 3 o. annos, quos Darius regnauit, demus Imperio Babylonico, dissicile non erit ad illam moram 6 annorum producere templi constructionem; de ita computant Toletus, Maldonatus,
Peretra in Danielem libr. it. de alij plures. sed pugnant multa, quae inobis supra posita sunt numero
Quidam agi putant Ioan n. a. non de templo secundoia Zorobabel e constructo, quod, quo rei pore haec dicta sunt a Iudaeis, nori extabat, sed de eo quod ab Her de construebam est. Et hi putant templi secundi nullas extare reliquias, quod docuit Iosephus lib. is
49쪽
Map.r .Et sanὸ si de hoc tertio templo sermo esset, nihil hinc contra nostram sententiam orireturiinpedimenti. Sed Eoenullo modo sum est . credo vere dici posse , quia ut ex plum Iosepho constat supra , templum illud Herodis decem annis absolu- 'st: tum est. Neque quod Iosephus pro' dit, ; fundamentis fuisse secun-
, Hero- dum templum excisum, &-a sun- damentis tertium excitatum, credo verum esse. Nam Christus in fecundum templum I Zorobabel e constructum iugressus est: hac enim ratione Deus per Aggaeum cap.2. con Glatur eos , qui dolebant secundum templum longe distare a gloria , α amplitudine prioris; quia ingressu Messiae in illud templum
multo gloriosius futurum erat, quam quod tot expensis, atque annis aedificauit Salomon. bis, inouit, est derelictio quividis δε-
mum Q. in gloria sua prima ' ct
id titilis h. cnum i Nunquid non sta in Oculis G, ru'Ei nunc confortare Zorobabel, db- est Domini, &c. O veniet desidera-:- - iis gentibus; ct implebo δε- - mum i Lim gloria , dicit Domium exercitu , &c. magna erit gloria domin istius nou simia, pta Iu m Pima. Quis is nihil extaret eius templi , quod excitabat Zorobabel, quando Christus templum est ingrestus, quid haberet aut monacn i , aut consolationis illa ratio ab
Aggaeo propositat Et quidem AEge-
pus lib. .cap. as . tradit templum ab Herode no iam esse de nouo conditum , quam 'matum, & immenso sun tu , & exquisito decore. Quare line dubio Ioan. 2 sermo est de templo hoc Zorobabelis. Neque dissicile est in extruendo illo templo , adducendoque in illud amomam , α gloriam , quam habuit Christi tempore p. annos fuisse consumptos. Nam primum ab anno primo Cyri, ut liquet I. Esdrae cap. 3. aedificari coepit remplum , & absolutum est anno Dari j6. Esdrae cap. 6. Quare ab inchoata fabrica ad ipsius persectionem
anni fluxere ro. ut ex eo patet quod diximus num. 67. Deinde non parum temporis positum est a Machabaeis in instaurando , ornand ue eodem templo , ad cuius munimentum construxerunt turrim,quae deinde Antoniana vocata fuit, ut
tradit Iosephus libr. is .cap.r . A Simone vero Oniae filio, qui octauus Potiti sex fuit post captiuitatem, quantum operae positu, sit in ornando , atque amplificando tem- Ilo , tradit non solum Iosephus br. 12. Ant. cap. 2. sed etiam Ec-esesiasticus cap. so. Simon, inquit, Onia Illius Sacerris magnus, qui inmita sua Afulsit domum, or in diebus
suis corroborauis templum ε, templi etiam altitudo ab ipso fundata est, δε-plix aedificario, es excelsi parietes rempli. Videtur autem neceae non paucos annos in hac strue dira, seu instauratione fuisse consumptos, quia templum prius erat humile. Esdrae.
I. cap. s. nempe cubitorum 6o. alii tudinis : neq; perminiam est, ut maiora fundamenta iacerentur, quam
qitae illius altitudinis molem sustianere possent. Quare damenta
corroborauit, ne n olt malori suc
cumberent.& deinde templi duplicauit altitudinem. Adde his innis tempus quod Herodes in codein templo illustrando cori sumpsit i neque enim ut nuper diximus tam nouum construxit, quam inscii xit vetus.
Conscinipsit autem annos IO. auctore loturbo. Quare dissicile nociest existimare, in eo templo quod
50쪽
Clitis iis vidit, aedificando, atque illustiando positos esse annos s. 7:- Ex quibus ridetur non admi tenda alia solutio , quae placuithonmillis,.neque ignobilibus auctoribus. Origeni tOm. tr. in Ioan-
uenin E io in fine capitis primi Aggaei; Lymno in Ioannem sirpita, α Riberae lite, & libro i. de templo
cap ti,.qui dicunt non admodum
Liborandum esse quid vulgus illud hominum ignobilium, qui columbas vendebant, dixerit rerum etiam sitarum ignorantissimum: neque videri mirum, si Iudaeorum liaec impetita turba, aut fallatur,aut
diere hoc loco velit, cum alii magis Periti in rebus valde notis multa falsa dixerint. Haec itaque littio ad quam ultimo, ubi nullualiud diffiigium apparet confugere
solemus, neces Iaria non est,quia vividimus, ex variis temporibus, qui bus opera data est ornando, atque
amplificando templo, totum illud 6. annorum spatium impleri po
.73. Uressenit Domini Angelo. Ille ostenditur diuinae prouidentiae modus . quae per superiorem potest. tem alios illuminat, sicut Princeps
per legatos sibi subditos homines.
Ex quo constat quanti facere debeamus Angelos, qui diuina voluntatis nobis nuntii i aut,& inter-
7 : Ver na,veil a consutoria. J3o- '-i Hieronymus, de futurorum promissione; consi latoria de praetentiam necessitate. everbilla tuerint,explicatur statim. Poab in Scriptura verbum bonum multa imgnifica Ariue ad voluptatem, feli-' Qtatemque a coinmodata, eadem Pruc, quae benedicere. Quire vitta-
.m est apud profanos, Ac e b na verba, id est, bene alaces precari.
In Deo autem qui alteri precari nihil potest cum bona omnia aliis
largiatur, dicere bona verba , est, brina promittere,seu conser .Po
in bonum idem esse quod arrauum, perspicuum estex cap. 8 Esther, ubi rae ponitur, ubi vulgatus habes,si placet Regi. Et ibidem ubi vulgatus, si fui placro. IcbJ bona ego .& GO nec is. Si bonum est in oculis voti is
Econtra vero non bonum significat graue es molitium, qua ratione etiam pro incoini nodo, atque i fortunio simiturici: in hunc sensim accipiendum illud Erech. ii. dedueu praecepta non bona, id est,quae non placuerunt. Zelatuti sum Ierusalem. Sion et o magna. JHaec sent verba con lat ria,s bona,quibus Dominus dolirem abstergit moerenti Prophetae.
ficat; sed admixtum irae. Qui. n. Zelo tangitur,ita dolet sic accidisse infortunium, ut etiam indignetur es,l quos rose est. Dolet ergo Deustandiu,tamque dues vexatum esse populum Hebraeorum, saccensoque grauiterChaldans quod lassim licere sibi putauerint in alisnu populum. Porro illa coniugatorii repetitio. la eteratus μει, magnam n bet epitium, ut docuimus in illud Cantat. Heiurme suo. pergentes opulenta .l HebraicE 7Q
septi positas,iuxta sillud Pi M. csam' si sti homines super capita nostris. Illae vero gentes sunt, quae supra ab Angelo quiesseere dicebantur, in simina nimirum rerum abundantia; quas Dominus populo suo imp sacrAt, ut per illas quasi per flageb l. c. astigatum, ad meliorem men