장음표시 사용
21쪽
rionis suae fidem simul significans qua eausa lim non sic decet intelligere quas Lucas acto fuerit pulsus selibat . prasitio autem illa recth prae- retum istarum, quas alii Pm narraverant, bc ipse imittitur is nobis Evangelieae historiae , quam narrandas suscipiebat. Liquet enim ex veruis ex qtia tuor Evangelistis conteximus ι neque e-iejus non scribere visa , sed tant lim auditu aee nim hule minus convenit , quam proprio ip-lpta a viris, quorum cum testimonium esset , ple
sus I ueae libro . Quae de dictis, finis D inam de iis fidem habebat. Verbum mini Evangelistae nobis tradiderunt , ips quoque idem sonat ac si m facis , ergo hie locutio
diligent et assecuti proponimus unisui et Thec .lpraeca, πismi φορνμων - νιῶν-s noπphilo, id est Dei amico. Lueas ex RHierony-ldicit res h Luca, vel in Luca completas, sed mo Syrus natione, Antiochensis erat, arte me-iharum plenam lactam ei fidem. Qiod agnoadisus, discipulus Apostolorum, postea Paulumlscit ipse interpres Latinus in epi a ad Rom.
secutus, ideo in horee consortio edoctus, iure cap. 4. st. Er. Ec cap. 24. Itaque tantum.
titi potuit sequenti Prooemio. modo significat Evangelista haec quae narrat I. Qi .mam laudem, inquit , multi conati Iuntirus est , sta comperta esse r unae autem tui
Gnarenario em, qua in nobis remptitae Disitam ctria scientia, eontinuo deelarat. remm . Me plerique interpretantur Lueam quais a. S-ν Hadid na niabis qων ab initis. ωοῦs in aliquos scriptores haec diceret, qui rem omiuid'una , O ministri Domι D. India ius tentaverant, quὲm effecerant, imo lad inobis tam certa persuasio di fides , quia et
iactaverant 3 conati erant , sed non potuerantididerunt Apostoli, di distipuli J. C. D. N. qui implere. Lueas in ipse Evangalii sui exordio , ab initia ipsi vidernas, αὐ- , id est qui testes
verba iunt Eusebii nisi. Eccl. lib. 3. cap. a qua oculati , 5eministri Dernns sermonis ι qui act scribendi sibi ea ausis, evsis is enim multos res, de pars fuerunt eorum quae narrabant. emere, atque impra ter aggressos fui . na' iIllud autem, sermonia: --, ambiguum est; stionem earum ronm quas ipse exploratas taberet; sermo enim, uve sertam , λέγs, apud Hebrae sae proinde se necessitate adducttim, ut nos ab in-lidem est ae res ι ut sensus possit esse δε qui mi- certis opinionitas tiberaret, rarti, am ae sid inistri rei sierunt i sive , ut dixi, ipsi actorestissimam narran nem eamm νrerum, qua rami eisuerunt. VeI ibi λέγου intelligendus est Iesus; veritatem partim ex Pauli contubernio , paνιim qui est urbis m, λο in Dei, cusus Apostoli su
σή reri . um Ap iotartim sermonibus haruserat ,aiunt em - , ministri ,serta. De illa voce insi Evangetis fiso' madid me. Nominam ut multa sua disseremus. Hieronymus in prooemio sum salsa Luanpelia, quae naeretici obtrudete volue sin Matthaeum se hunc locum interpretatus est, rant sub Nicodemi , Nahamotum, Thomae, aut illum se legit. Sicut eradidemn AEgyptiorum , Protevangeli nominibus. EF-lstii ab initio usi viderunt Min phanius Haeresi ai. opinatur bos qui sic e Istraverunt ei . . . . . nati erant Evangelium scribere , fuisse Cerim s. mphum est O mihi, assecuro omnia apriae titiam de Merint tam di Origenes Basilidem ι altilpia diligenter , ex ordine tibi seribere. Optimae etiam Apestem. Sed hI omnes suerunt aetate po- Theophiti. Visum est mihi ut postquam omnia steriores quam Lucas.& illa falsa Evangelia mutiario is, ab nario, sive a principio pervestigaveto post serietum Evangelium Lueae causa sunt sirim tibi scribere e se Poeta ,
ita non hie indieantur. Praeterea verbum ἐπεχεἰ- ,-altius omnem.
,e , quod in sonte Graeeo legitur, & LMinus Expediam, prima repetens ab Orjiae famam. interpres reddidit ematis e , de felici conatu Verbum Graecum , diligentiam etiam usurpatur. Ita Evangelista non agit ut o. notat in selibendo i quasi diceret Lucas , re-sendat alios quod aggressi sunt, non perseeisse ,irum quas fiam memoraturus testimonia per-
aut praestitisses sed potiu laudat eos quili ge- vestigavi; vestigiis earum instili haec est visnus studii praeoccupaverant i iisque se associat: verbis evicitata ab incertis discernisum est, inquit O' mιhi Sc. Ista inquam, -Lanens, nihilque esu benε compertum literi νi concrisunt , possunt intelligi de Matthaeo di cons gnans. Occasionem hule pervestigationi Marco qui iam scripserant 1 quos non ut argue-adederant Pauli quem sectabatur, ii rain Juret erroris, & mendacii, Lucas ad scribendumidaeam. Non semel , ut credere est, cum E mentem suam appulit, sed ut rem totam paulo etesiarum preuntis missus suerat a Paulo in Iuvit, is repeteret, simul ec pluribus testibus fidem daeam. obambulans ergo per omnes Ecclesias
Evangelii essiceret certiorem. pqtuerat omnia discere ex prim&auctoribus, myraterea illud, indinarenareiaianem, --α. millim ab Apost is & discipulis. Vulgatus I , non se aceipiendum, quasi seriem veram terpres reddit assecuta omnia. Ita ad res retulit actuum di sermonum Domini eontexuerit Lutas quas Lucam omnes asseeutum sutile intelligit. In
22쪽
eans Lueam quasi cicat se at elatum esseculatos testes εe ministrosi ἰta dion aee t meis
taphorieε verbum ete , pro assequi mente ea qMae facta , de dicta tue-MM, sed propra pro aliqu-ν. Igitur iuxta interpretem hirum sensus Evangelistae est: quandoquidem cutiosh. Operam dedi , ut om. nibux illi, quἱ spectatores domini nostri suo. runt adessem, eosque assectatus sim inclividuus comes, visium aDhi stati omnia ordine perseria
darunt reseἰveris. Quoquo modo aecipiatur il hid assecuta potuit Lucis historiam Domini seriptis mandare ex ordine - G ti id est δεἰnreps, vel Rivarim, Hunior, distinctos ut paret ex ActiH cap. a. 44 dc cap. 8. 2x. ubi eodem adverbio
utitur . mitti altilis quam extet. Evangelistae
historiam suam exorditur; nartae enim cone
Prionem, de ortum Joannis Baetistae . de micrum Gabrielem ad Beatam Amam Virginem. Sic assecutus est initium Eongelii. Verum inde deduci non potest il lum da eluius poesequῆ o dinem eorum quae licit, aut dixit Domnus, quasi ne olectum in aliis , imo verisimilius est ciuae eoni sierunt post Drumn Baptismum suis tecidi
in esse temporibus , B. Maet tueo de Bia Ioanne, Breve est Qua tempus, duarum nempe ann r, , cum quinque, aut lex mensibus, ut Molo codemonstravimul, per quin inaduo Evangelistae Dominum secuti sunt. Teste ergo ocurare sellam rerum, quarum lata furina aures B. sae Pervenerat, memoria: mandar. eotuerunt .
Madceas digerere eodem ordine qua illas dici ocilati eontiorat, Lucas verti dum seritatq- compluribus ,&diversis Domini discipulis didiemari. notaeoseminper qua gesta erant ordine, potui e non expeti re veram illo nostriet Ευange m si sandi sertareinu, inquit drillo M Hieronymus; Actav. AH. - sicut vidiso ipse, cωπρομι. Quare ita rerum ordinem sequitur, dum delata. bit itinera B. Pauli, ef peregriuatimus mesiuerat ia Argumentiun in is, quae ali. Evang. listae reabant visasa suis assignare temporibusia
me saeis quod dieit Papias auditor Ioannis , RMareum non servasse temporum ordinem, tritare anon intersinat. LHumira apud Eus tum, lib. t. cap. 3ν. hiae Eeclec illa verba Papia tela. remis quae . Presbytercididicerat . iaciebaa etia-ρνουιον, ex cujus ore didi erat Papias quas
cet , saltem similirudo veri suadet potitis a B. Matthaeo,& R Ioanne servatum terarum ordianem, qu- , M Marco, dc B. Luca. - hic dirimiis velisimile , infra certum esse evincemus. Aa Lueas ad Theophilum quempiam sexibae. au quemlibet amantem Dei Aloquatur, quaeri potest di nemph utrum illie Theophilus quem nori me it, prineleio , sit nomen commune ι ue Memeumque virum pium intelligere iterat, qui Deumdiligat, aut dilig tur , Deo. Erangelistam designare certum Tuum nes item , de conoeuum , quidam collignot ex illa mmpeii tione, anisse: ita enim Festus , di Felix hoe vo. ea Io li, Amias appellantur. Vox autem Graeca ametiis, derivar1 potest ane πι, robur, ἐ-
exinm , ut Myreto idem sonet, ac potans, live
potant me, ρν--ν mas sed de reddi potest alis . . etenim di eam habet siDificauonem , ut vide inest iti Iri,ci
4, in 'ooscas eorum verbavum , de qui aera tus es, veriι--, δε- ν, id in lamia tem de renitudinem s. scilicet ut pet seripturam hanc Moiae, in scina, quae Iam tita nota , id est ut maiorem cognitionem mulciscaris ,3c certiora iam ea en credas, quae viva voce audivisti. .et Gat hoc anim est raech,- de a- πιιιι, μυλιμαν, doctrina viva vomtradita. τε
religionis tudinimia in Ecclesia viva voce doctistant , quorum disti pias propter -ται ,eaa--ni vocabantur.
23쪽
anielus Gabriel nunciat Zactraria, sicis ipse oe uxor eius Elisabetbsenti essent . o - bacteuus stirilis fuisset. filium suscepturos
.4. j, i s I Uit in diebus Herodi , regis Iudaeae, sacerdos quidam nomine i Zaa. v charias, de vice Abia s Sc uxor illius de filiabus Aaron; & -- men eius Elisabeth. '6 Erant autem justi ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis& justificationibus Domini sine querela, . & non erat illis filius, eo quod esset Elisabeth sterilia, de ambo moees
. Ment in diebus suis. ' - . AE . 8 Factum est autem cum sacerdotio sangeretur in ordine vicis tae anto
s secundum consuetudinem sacerdotii, sorte exiit ut incens poneret, imi Wessus in templum Dominiolo de ' omnis multitudo populi erat orans istis hora incensi. . . at AR aruit autem illi Anaelus Domini, stans a deuris altaris incensi. ra Ee Zacharias turbarus videns, Ec timor irruit super eum. 13 Ait autem ad illum Angelus et Ne timeas Zacharia, quoniam exaudira est deprecatio tua e de uxor tua Elisabeth pariet tibi filium, de vocabis nomen ejus Ioannemz
r acerat gaudium tibi, &exituro, &multi In nativitate eam gaudebunt a Is erit enim magnus coram Domino a de uuium dc siceram non bibet, spiritu lancto replauitur adhuc ex inero matris suae . i .is de multos tiliorum 'ael convertet ad D mmum Deum ipsorum r. 4 ' II de ipse praecedet ante inum in spiritu & viriute Eliae r ' ue convertiemrda pareum in filios, di incredulos Ad prudentum justorum parare Potn Dis pleom pexsect in r18 Et dixit Zachamas ad Anmum et Unde noc stram λ ego enim sum s nex, de uxor mea Nocessit re cliebus suis. I. - is Et respoudens Ange us dixit ei: Ego rum Gabries, qui asto ante Deum rit misius sum loqui ad te, dc Dec tibi evangelizare. ἡ ΣΟ Eet ecce eris tacens ερ non 'merisimul. usque in diem quo haec fiant, eroeo quod non credidisti verbis meis, quae implebuntur in tempore suo. xi Et erat plebs expectans Zachariam e dc nurabantur quod tarduet ipse
Egretas autem non poterat Imm ad illos, dc cognoverunt quod visi nem vidisset in templo. Et ipse erat innuens illis, & permanui mutus. aa. Et factum est, ut .impleti sinK dies ossiciet ejus, abiit in domum suam. a Post hos autem dies concepit Elisabeth uxor ejus, & occultabat is metimis duia sic fecit mihi Dominus in diebas, quibus δespexit auferre opprωbriq* meum a r homine . Diuiligod by Cooste
24쪽
ua id est de similia Abia a quaeliabebat vires fiuis in
Ut nuntiabant natum esse promissum arm obeundis sacerdotii muneribus in Templo. selliurum plinei pio servatorem . qui fuerat vaticiniis cet cum filii Aaron, quibus sacerdotium inania praenuntiatus, expetitus precibiis & votis, &Idatum fuerat, in eum nume Iuni excrevissent, nune esse quem Maria desponsata Ioseph ge- ut omnes sina ut sacerdotii muneribus oceupatinuerat, rem tantam nonnisi invictis argumentis non possent, diviserat eos David in viginti qua comprobate tenebantur. Inter plurima autem, di tuor sinultas ι quae sibi invicem succederent , de
gravissima argumenta quae suppetebant , fuit sa-sserviturae in Templo diebus suis, a sabbato adiae testimonium illud quod Jesu filio Mariae per-lsequens sabbatum . Sic quaeque similia habebat hi erat Ioannes dictus Baptista, postquam ipsetvicem suam, . quasi dicat certos diesse probasset missum a Deo. Nisi enim invicta peris statutos ad deserviendum in Templo. Hae voce vicaeia obeereasset Iudaeos, numquam Jesum re-iutitur Iosephus, lib. 1a.cap. s. antiquit. Matthias, pudiassent,quem ille digito monstraverat agnumlinquit, ex vice Ioarib, ἰ. . Illae esse qui reccata mundi tolleret. Clim ergo tantiiviginti quatuor similiae denominabantur a capia esset testimonium Ioannis , Matthaeus de Maseitibus suis; sic Abiae dicebatur, cuius olim Abiascus oui primi Evangelium scripserunt, non illudistierat caput. In quos dies incurrere possent vi-quicem praetermiserant silentio s declarant enim ces Abiae diximus in Chronologicis, ubi inquia Ioannem fuisse ipsum Anteium quem praedix irimus in diem natalem Christi. Joannes autem rat Isaias fore ut mitteret Deus ad praeparandas generosos parentes habuit Zachariam di Elis vias Christi sui . Sed eum Matthaeus scri ret He-ibelli r Et ωκον inius Elisaluib desiliabis,
braeis, quibus res nota erat, Marcus vero exseria pari cum marito nobilitates quia uterque debat Matthaeum, breviator tantiani ejus, ute istirpe sacerdotali. Nam alioqui licitum suetaeque sermonem non secetat de ortu praecurs iZacnariae de quavis tribu uxorem ducere. xis, quamquam tot tantisque signis inclaruisset. 6. Erans aurem i ii ambo ante Deum , iae
At Lucas, qui gentibus seribebat , comes Ap identes in omnibus mandatis O iustifico ibisssoli gentium, tantae rei famam quae ad gentesidomini sine querela. Non omni qui jullus est a nqn pervenerat, scriptis suis eommendatam vo- te homines, justus est ante Deum. Aliter judia luit movente Spiritu sancto ι n. memoria ejus cant homines Maliter Deus et homines intule, ioteriret. Igitur a primo rei initio historiamiDeus in corde, Ait Ambrosius. I tur Zach suam exordiens, protinus enarrat quae obtig trias di Elisabeth Deo quia eorda novit serviebant Stat, lixe ciam Angelus Gabriel otium Ioannisimente integra , subditi in omnibus Legi , quae ianuntiavit Zaehatiae di Elisabeth patentibus ejuslsacro codice, modo mandatum, modo I hic ob aetatem eiistis ι sive elim ipse Ioannes iuxtaitia appellatur; ita ibi est pleonasmus, quovis
Vorba Angeli nat us est, cum tantis utroque tem- additur orationi, ut significetur quam Legi Dei re prodigiis, ut nullum Judaeum latere potue-iobedientes essent. Tribus hisce potissimum v xit , itisce diebus natum ess . puerim , in quo cibus Hebraicis de non inantur mandata, 'n AEMDeus magnam suam virtutem ostenderet. i , . Et sta mischpan urnam mim va , quas in M. Primum,. quod fidem dictis solet conelli lGIAci interpretes reddunt modis πλου, modore, Evangelista describit tempus quo res com διηέωμα , ita illud μ λ ω λωι 6 μυ--σι. tigerit, s. Fuit, inquit Meas , in die a B lin mandatis 1. -i-bua, pro eadem in od/ι νσιs Iudaea, saere qnidam nomine Z- babendum. Da sereia, id est,etanecharias, de viis Abia, ct ακον illisa de fili ivitae inculpatae s sama eorum integra i de quia ι Aaron, o nomen ejus es Diath. Nempe bus nemo querebat. Horiun itaque testim Tegnante Herode magno, cui sit ita erat J nium minime suspectum. a ι cum alter Herodes filius ejus, a quo Ioam 7. Et non rear illis filius, εἰ quia ossis Elisnes Baptista postea occisus est, suetit Tetra fabet, flerius , in ambo prece enν in die Lcta Galilaeae. Sunt qui velint hie nominari alie- suas. Ea aetate erant provecti, ut Elisabeth non m nam 1egem 3 neque enim Herodes genus du-lposset ex Zacharia sene filium suscipere , praecebat ex Israelitarum gente, ut Judaei adm iterquam hactenus sterilis fuerat , etiam tum neremur tune tempus aeceleratum quod Iacobiciam esset in flore aetatis. Deus tamen , qui moriens designaverat , quo prose nasciturusiMessiam educturus erat ex alvo virginis, niserat Messas ablato a Iudaeis sceptio. Reipsa enoetis sobolem dedit, quas praeludens ut ostenis iis inium Jacobi prout illud interpretor cumideret suam summam potestatem. Partus enim Plerisque viris doctis , non omnino impletumIste illis, iit ait B. Chrysostomus, partus virginis est nisi Templo everso, quando respublica Iu-lfidem facit. Mundum inqua restaurare volebatdaica penitus eoncidit , sed id fieti iam sublhaud di ilimili modo quo prim lim condiderat exHς ode rege ereptum erat . i milia materia subiacentes parit ex enim instaurar' μενοι nomιne Zacharia . Apud Hebraeos se. vii ex nihilo, sive ex rebus non idoneis. Prae-
25쪽
.lioniinem flari, & in terra nasci& pati, debuiti Iliis tibiis signis ab omni parte confirmati. Iam quidem Christos magnis typis olim absens ad- umbratus erat ab ipso mundi prine;pio i sed, quamquam eum pati oporteret , di ideo nivibus obunbrandus esset, necesse erat ut eo tempore quo versaretiit in terra , eertis sionis sal
rem a viris piis qui redemptionem Israel expectate iit , agnosceretur. Ia potuere quotquot . mentem adverterunt ad testimoiritim Joannis; in quem dc eonvertit Deus hominum mentes. Hune enim ex eficetis patentibus nasci voluit, Di ortus eius magnis portentis clarui neminem
lateret. Procul omni dubio omnes intellexere Joannem futurum Israeli in portentum . terva sit fama rei stupendae singulas ludaeae urbes, na eum puerum mulieri efici tae . Eo tempore Iudaei frequentes aderant in Templo, eii in Angelus nuntiavit Zachariae sititim illi nasciturum ex vis xcite Elisabella . Impedita quidem est lingua Zachariae,sed res non ideo obruta silentio: eo enim
crebrior de illa sermo quod ille tacuit , donec soluta eius lingua, postquam puer natus est, pr dixit sole ut ille puer praecurreret Domino Qui
haec memori animo, ut omnes Judaeos deeebat, reposuerant, Jesum habuere pro vero Messia, viatim ac protulit de illo suum testimonitim I annes. Vetuin haee signa, quantaeumaue suerint, cito exciderunt animis eorum qui colligendis diis viiiis, sectandis voluptatibus , aut gloriae aucupandae solum intenti erant. Nos vero qua par est altentione, haec signa intueamur. s. Factnm os autem eiam facerdotia fungeretur in aestae Oieis suae ante Deum. Id est eo tempore quo Zacharias deiungeretur muniis sui cum sciliret familia ejus vires suas obitet in Templo, ubi Deus praesentior, sive ubi exhibebat signa
--, iὸ est furi . Iionis saeredoralis , sive ut ne tiistebat inter lacerdote , sortitus est ut adoleret, sive ineenderet odores. plura erant sacerdotii munera ; ideo ex antiqua eonsuetudine saeetd res episdem vicis sortiebantur singulis diebus, ut fit e explicat Haimoniaει eractatu desertans fac risi iis, ea . . quam partem ttunt sterii quotidiani exercerent. sorq autem Zachariae ONtιgit eo die ut incenderet thymiama , sive sacros ores in altari aureo , quod in prima parte aedis sacrae positum erat.de dicebatur Altare thymiamatis. Ergo Zacharias munus suum Obiturus intravit in Templum in Φναεν. qua v ce saeptiis observabImus denotari aedem sacram . Omnes sere antiqui Patres perluasum habuere Zachariam fuisse sacerdotem suiramum I de eo munere , de quo nune loquitur Evangelista , defunctum seno die Expiationis, in quo luinis inus Pontifex intrabat in sanctum sanctorum, sed haec opinio multis erroribus arguitur. Non
taeuisset Evangelista tanta dignitate litisse eos
spieuum Zachariam , nee ille cum caeteris sacer 'cotibus sortitiis esset, quod munus impleret. Nam a Lege praestini tuto erat Gilicium summi sacerdotis maxime in sestra Expiat nis. Praeis
terra Zacharias m Templum, D'ι- ναὰν non tantummodo in ressus esset, sed in sancta sa chorum. inter summos sacerdotes quos tostisphus reeenset, non Occiurit Zacharias ille de qua inunc semio es .
hora incensi. Plebs , quae adoratum veniebat . stabat ad ostium atrii ubi altare holocaustorum sub propatulo coram lacta aede. Ubi autem advenerat hora incensi, & cui munus adolendi i censu ni obtigerat, aedem saeram si ierat ingres.sus, plebs extra hanc aedem , di mrsan etiam existra dictum atrium morabatur fundens interea suppliciter preces suas D o. Praeceperat enim Deus in I evulco, cap. t 6.1'. t '. NMuus hominu- fit in tabernaculo quoido I -ifex sanctuar/um ingredisur . . donee C. Diu . Ouod oc fiebat in quotidiano sistimento , ex Maserionide, de in .gioua saevi litis cap. s. ciam an deo a tur Ius 3nen tu in ιn h. kal inqvit, ab es amoveba: rar Φ πιι p. putur e neminem intre vestibistam edi atiar versari far erat, donee is qui sus entum ado
bas in helial, Crositis ossea. helial pars erae aedis laetae ubi altare thimiainatis, sive incensi sἱta ut videatur Maimonides lageni dictam I.evitici interpretari etiam de sacerdotibus ι ut solus qui adoleret, intraret in h.kia . nunquam enim lieebat populo intrare in hane par em . Ubicumque tunc truerit populus, elim stiret soris, eis. facile advertit moram Zachatiae in Templo, qu3τsuit solito longior.
stam in Moria altaris ineensi. μει. visens est . sive conspectus est a dextris altaris aurei in quo inrendebantur odores. Ea hora , eoque in loeo non in Iens erat videre visiones. Nar tat Iosephus An νε quit. ιι b. t 3. eap. g. de Hirca
no Pontifice, quod illa ipsa die qua eius filii pra
lium conseruerunt cum Antiocho Cyziceno , ipse solus in Templo odoramenta adolens ν - σέ ναιδ ει acri s vocem audierit nuntiantem fi liorum rece . item de Antiocho victoriam i idque mox egressus e Templo tenunciarit multi
morimuit supineum. Omnibus enim Iudaeis id erat persuasum, mortis periculum huic imminere , qui Dominum , aut Angelum vidisset ι unis de dicebat Danieli Vidi misionem grandem hanc s
timorem Zachatiae statim dispulit Angelus.
I. Ait autem ad illum Angeluar erimeas,Za
26쪽
Deo coi'are debet, preces osserebat lacerdos.
verisimiis ε' , inquit Auoustinus
νβον cissi ostina ιων. Preces is coneepisse de accelerando a flventu Christi, in quem omnium Iudaeorum vota, ipse Zachiarias patefacit; tratias enim apens Deo ob exauditam Mam bellebis deprecationein, protiniis in eant leo suo enedictum Deum praedicat qui iuxta promissa erexerat eornu in domo David , hoe est Messiam
protulerat ex domo David. Licht autem de proti nec cogitaiet, Angelu inllicetur nastiturum illi filium quem vocaret idiri ' Ioannem ι nominis fgnifieatio est Deus mi eraιιιιμι quo ergon mine Angelus admonebat Zachariain preces suas exauditat de Messia, cujus praeeorsor esset ipse puer nasciturus 3 ut verborum Angeli senius ille
sit 1 petiisti o Euharia redemptorem, aceipies
redemptoris praeconem . 4. Ea reis ga.Lum tibi r exultatis, e
o, post quem statim veriturus esset Messias e
gnus eo ram Deo, sicut dicitur υenator robustissaaram Mo, qui est robustitii nus. Non intuin hominum opinione, uertim etiam magniis erit in oculis Dominis cui nemo magnus est, nisi dotibus quas ipse largitur . Et vinam o sie Fam non bibet, id est, non buat; praecipit enim Angelus, ur more Naetaraeorum qui Deo die hantur, vinum non bibat Ioannes , neque siceram a seilicet abstineat ab omni potu inebriante, i sit supressus ex uvis; unde vinum , aut ex fructibus alborum, tomorum . pyrorum, palmarum, aut ex frugibus terrae fru Nento, trifico, hordeo. Sisoa derivatur ab haebreo verbo vis si ahar, id est inebriare. ει visis. S. ncta replebi πν adbiae ex Merea matris suae . Iam inde ab utero matris, hoe ei adhue existens in rem matriss antequam in luminis auras erum. Rata 36.Et multas filioνωm Ista.ι eonvoret ad mmiamum Deam ipsa m. Multos dicit, quia non mnes crediderunt Ioanni. Iam liquido Angelus declarat hu te Domini futurum praeeur rem. ln-μrpretatur de illo verba Malachiae prophetis v ticinantis de praeeursore Christi. t . Ea I se praeisee,a, ame illism in spiritis v εὐ- Elia r ων-nυενναν eisia patνum in filior, o inreedistis adnvidentiam fino , parare Domino plebem pomsesam. Ipse praecedet, ut solent qui reges de principes antegrediuntur. solent enim habete Di antecedant, quos ubi coni xeris a statim intelligas regem non procul abelle, Proedet in. quam, in virtute Eliae. Quasi dicat Angelus,
puer ille, ipse est Elias de quo Malaesitas variet.
natus est. Gasidera autem lector, partieulamase cum referri ad Domi m. ad quem e vero
silvis erat filios Israel f ita. Angeli testimonio Christus vect sit Dominus Deus magnus Iehoua , ante cujus diem dicit propheta mi tendum Eliam, quod infra magis dilagenter expendemus. Ioannem inquam, moribus saturus alter Elias , qui avsterias di vitam dege res in deseriis, di pari habitu indutus eodem spiritu
feretur, di eadem robora ut virtute
id est potentia dc ementia. Dicitur de Elia io E clesialico, cap. 48 ν. t s. qubd ροι-fia nemo uisit ulum. Significatur erro virtus io saper bili di endi de redarguendi impios, quantum vis potentes , videlirer Phariseos, Hero felix,
Herodiadem , quibus Ioannes faturus e .len,
qualis Elias suit adνersus Achab, Iesabes, Mpseudoprophetas Baal. Ergo Ioannes praecedet adventum Messiae,.st renue eas eo da parνum in filios. Ipsa simi verba Malachiae, ut.sciliret omnibus i di d
positis patres & filii parati sint Messiae excupiendos vel ut eisiciat eales esse Iudaeos filio qui tune viverent , q tales olim extiterant Ambraham , Isaac , 5c Iacob patres I, i 3xorum 3 sicque in id ouae patres senserunt filii eontentiant eumdem hinentes pietatis asse' im erga Mec
δευέων . ibi os Ilisum est pro sit; ut liqiter ex ip-lo umieinio Malachiae, quod explicat Evangeliis
sta. Nam pro eo quod scripsit Malachias r ad Distrea ereum, dixit ad trisdentiam instortim , ut seu licet filii imitarentur fid- rip trum suctris n- e
dem sentirent ae Iusti . πιιν Me lonat apud LxX. Graeeos interpretes, idem quDd scientia, sapienistia, iurialisensia , fadotia , raedosia, Toto
praeconii sui tempore non cessavit Ioannes prooclamare ut quisque poenItentiam agens reverte retur ad Dominum ι ut pararet ei plebem perfectam, με -- ιανήναν, id est plebem era
paratam Γ.ι licet Domino excipiencio. Latinus interpres parare reliquit in inualtivo urin graeis eo est ζ ιμ-s, elim verbum Niso in verteistit in modum finitum, tis conυπtas, Poterat ergo ille interpres reddere a M paνea. Sic Apsalmis I Insidiar- tis rapias paverem, se e re paωρ rem dum aurahis eum. ig. Et dixis Zaebarias ad Amsa, se Mesciami et M. quo argumento . aut quomodo
27쪽
dietas fias a aetate provecti iam non idonei sumus proli habendae. Deeuiuet quidem Z chariam advertere animum ad summam Dei
potentiam I sed permisit Deus , ut potius in-
uemug corpus tuum emortuum , suo haece
illivs i dubitatione confirmaretur rei veritas . Etenim impedita est lingua ejus, quae non est soluta nisi Ioanne nato, cujus emati hoc miraeulo inclaruerunt . Cum Zaehatias senex esset,imare ergo inquiet aliquis non seclusus a mi--nisterio per latem superannuationis Nunti cap. 4. s. 3. εc cap. 1. δὲ . 24. Respondemus eum Talmudicis illam legem non agere de Sacerdoti s , sed de Levitis ι idque pro tempore
aratan, quo erant in eremo , cum scili et Onera gravia ab illis portanda erant f sacerdotes non erant inidonea nisi ob labem. s. Ex respondens Angelus duxis .i t με fum ories, qui asto amemums O .usus sum I stii ad te, O hae tibi evangetinere. Angeli m -ina habent quae indicant eorum ministerja ima est me , summa . virtus Dei. Nujusce ergo nominis Angelo Deus utebatur ad summam potentiam explicandam, quae en ivit in evangelio Christi. Tune enim Deus secit potentiam in brachio suo. Gabriel non quacuis res, sed quae ad Chrishim, aut directε, aut an- secedenter pertinerent solitus est nuntiare, olim Danieli, iam Zachariae, mox di Mariae . Ne Z Hatias unum crederet ex Angelis qui ejecti sunt a facie Dei, addit Gabriel: quι aqo ore Deum p ratus minister ad capessenda mandata ejus. Sic apud Tobiam, eap. i a. s. dicit Raphael: ego sim unμι ex septem , hoc est ex innumeris, qui astamus ante Dominum. νυμι sum, itfuit G bries, haee tibi Evangelizare.nempe tanti promissa, cujus sum nuntius, Deus ipse auctor est. Olim Gabriel ut dixi, appotuerat Daniel 1 ad
cujus ergo vatieinium de Christo venturo Lychariam revoeabat Angelus ubi se nominavit Gabrielem. Vaticinium Danielis quo tempus
Christi passini clath definiebarur, non potuit esse igninum seni qui deditus erat sudio stripturarum, sicut decebat virum iustiam. Sic certus fiebat de proximo Christi aduenau r vi. delicet jamiam implendas annorum hinc Om das praedictxs ab hoe propheta, quibo reV latis Messas appariturus erat in terris. Hoc- eli eolloquium cum Zacharia non pintuit ad alio testifi quam ab ipso Zacharia s jus sermonem fide esse dignum tum vita elasi culpata, tum quae sequuta sunt, ostendebant. Quod mum signis editis innuit umonori se v4disse , contra omnea naturae leges Elisabeth
Ut ad ipsa versa Angeli revertar , ego sum Ga- rari vult intelligi, ut loquitur Beda, quod si h 3 talia promitteret impunὲ signum uagitare Ii--et: at cum Augelus promittat, jam dubitari non deceat. Ergo poenam infligit Anmilli. Mἰ
iactum esse Zachariam probat id quod subjieit E.
vangelista, O permansit mnνωι ι quare ibi tomaidem sonat ac μνdus; magna est enim oris 3c aliistium eonnexio I ut non mirum sit verba horum alteri convenientia ad alterum transferri. ve
bum in Enm-n significat μνε & iamωιψω- ra. Non itaque pleonasmus est, quod addit Atis
gelus Eι non poteras usui. Ista autem poena s-tentum suit, quo erectae sunt Iudaeorum mentes, ut attenti tu explorarent quae in posterum obii gerent Zachariae s eos ue magis incendebatur de .liderium cognoscendi quae Zacharias viduat, ,
quod ille ea effari non posset.
at. Ea erat plebs expectans Zachariam, donee iniplevisset munus ι oc dimitteretur eum benediactione. Sacerdos rebus sacris peractis, extendens manus suas, Maedicebat plebi his verbis. Ben diear tibi DomIntia eustodiat te. Num. cap. E. s .as. α Ουιι. cap.ς. P. aa. Convertebat saciem
ad plebem i ut nune fit in synaxi christiana per Eho laetificio eorpotis Christi. Sic de Salomone
dicitur 3. Reg. cap. g. s. I onvertitque Rex
faelem suam, benedixit omni Getisiae Israel. Pergit loqui Evangelista. Ei misalantων quia tardaret ipse in Tempti. Metuebant ei a praese te Dei majestate quam qui vidisset, adibat periaeulum mortis. Idcirco ut observat Maimonides tractatis desolemni die Expiationum. cap. num.
t. Pontifex in hoe festo Templum subiens, brevem in eo precem sundebat, ne populus mei ἀperturbatus eum mortuum esse crederet.
ωα est apparitio. Apparuisse illi vel Dominum, vel Angelum intellexitpopulus; quhd omninti
non insolitum erat, ut supra observatum est.
as. Et factum est , ων impleti funa dira .
Hi eius, aliis in domum suam. Transacta lim omade , ἐπιμιυμ vicis suae s neque enim hoe toto tempore )iseedebant de Templo sacerdotes et . Post bos autem LM eoneVis Elisabreb uxor ejus, .m secubabat se mensibisa quinque, dicenas
apud se, sibi gaudens solo marito conscio. a seia D freis inibi Dominus iis diebur , quibus
re pexis auferre opprobrium moum inter homi nes. Quibus respexit me ut auferret oppr
brium: nempe misertus mei abstulit oppmbrium, Etenim ut loquitur Ambrosius, Pudis G -- minis nuptia-- praemia non habere, quibus hae sola est causa nubendi. Uulgus interpretabatur te echos a Deo esse , quibua non obtigisset, populuin Deo sacrum aliqua prole locupletare . Nondum enim didicerant earnales Iudaei, spiritualem esse populum , quem Deus vellet coelesta generatione semper in majus propagari. Non. i dum
28쪽
alim audierint esse beatos, qui se castrassent
propter resnum Dei. autem Oeentiat mis
dum fisseipiend/-m si bovarum est spes , dum -genreandi aesus est exorem , mynta u. ωμε in udio est. Ae vis. ωbi mala ' aevi senequasnee rete , O atas NPndIa liboris habuiis quanti e eandis , pudor est ιτitImi liseis ratius Indicia isara , in gravι aliena aerarIs onere=inrtimescise alυum non μι temporia fructu. Itaque partus siti erubescebat aetatem Elisabeth, bc rursus earuisse se opprobrio gaudebat. Velae trabar si mensibas quinque, id est oeeult bat graviditatem suam, primis quinque mensibus , quibus non adeo uterus gravidis intuis mestit, quin si ipsiae taceant, latere queat, et. iam intuentes; praesertim si ob fravem aetatem suspieio sicile non suboriaturr Eliet abet inquam, se fravidam non dixit toto hoe tempore, quia fides non adhibita esset haec dieenti ι imo fruitiset ludibrio antequam uterus intumescens, nemope post quintum mensent, rem demonstrasset.
Gabriel nuntiat Mariae desponsata Iosepb, quod tametsi virgo, ranceptiara sit Mesam; quo fidem astruat verbis , addens cognatam eius Elisabeth bactenus sterilem, praegnantem esse. L U C A S Cap. I. 38. . TN mense autem sexto missus es Angelus Gabriel a Deo in eisi. I tatem Galilaeae, eui nomen Nazareth, et . ad Uirginem delponsatam viro , cui nomen elat Ioseph, de domo
David, & nomen virginis Maria. . 28 Et ingressus Angelus ad eam dixit et Ave gratia plena i Dominus tecum et Benedicta tu in mulieribus ras Quae cdm audisset, turbara est in sermone ejus , de cogitabat qualis esset ista salutatio. 3o Et ait Angelus ei: Ne timeas Maria, invenisti enim gratiam apud Deum δ3r tecce concipies in utero, & paries filium r& vocabis nomen ejus Iesum. 3a Hic erit mamus, & Filius Altissimi vocabitur , & dabit illi Dominus Deus sedem David patris ejus 1 de regnabit in domo Iacob in aetemum. 33 & regni Cus non erit finis. 34 Dixit autem Maria ad Angelum et Quomodo fiet istud, quoniam ubrum non cognosco ρ3s. Et re6ondens Anaelus dixit ei r Spiritus sanctus si-rveniet in te.& virius Altissimi obumbrabit tibi, Ideoque & quod nascetur ex te Samctum, vocabitur Filius Dei. 36 Et ecce Elisabeth cognata tua , & ipsa concepit filium in senectute sua r & hic menfis sextus est illi, quae vocatur sterilis. . 37 Mia non erit impossibile apud Deum omne verbum. 38 Dixit autem Maria r Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum ve
bum tuum. Et discessit ab illa Angelus.
uteroElisabeth ad hoc puet semiratus erat,in Cruisto praecurreret.Ergo congruebat, ut ante illum non praeiret longo temporas inervado, ne videretur steti natus εἴraque sexto mense praegnationis Elisabeth, Christus Dominus in alvo matris suae conceptus est. Dominum autem
29쪽
io COMMENTARIU IN HARMONIAM: i
nium , qui ab aeterno est, fieri in tempore, quemacorim consuer inis siri ιώνmmm .do. caeli non capiunt, in alvo teneri, superasset iidem;Jri, erisonis nxora/ υ antur. Tertullianus libronis ex iis quae intro uiridi vaticiarium tantae rellia vesandis virginibus με. dicit desponsatan, Deus praemiserat, id credere homines pii didi-Jquodammodo nuptam essia ramen inquit , irissecissent. Non dedecebat eum nos reficere perdia quo mmoda umum sola interest disis his stos, qui nos primum secerat. Ante autem Deu lin Metico, quia postea Maria conitimo maritara placandus; qui cum placati non posset poenarum non alia fuit Iosepho quam desponlata. Innuia nostrarum qualiumciunque diuturnitate, dignitautem Tera ullianus non decessi it Maria mari- enim eramus aeternis. iple qui nos suscipiebat re-ltata conciperet , ne Christus non conciperetur ex ficiendos, debebat se in piaculum osserre. Hoc ea quae nec nomine virgo esse desierat. facere, sive, quas iustitia a peccato repetebat, Hac sententia, Mariam eo tempore quo G ipse poenas dare, sta carne non poterat: Deus briel ad illam missus est nondum vito traditam enim pati nequibat, seut homo purus servare .lsuisse, habet auctores sanctos Patres, inquieHis ergo de causis, quas non est hujus loci fiasius Maldonatus. Attamea defendit opinionem eonia explicate, Verbum Dei, Filius Dei, per quemltrariam, quae invaluit s vulgo enim ereditue omnia falia sunt, caro factum est . Sed clamiMariae matrimonium quando coaeepit, jam haud humanum esset opus, non ope hominis, cum Iosepho non consummatum quidem , sed sed operante Spiritu sancto in utero virgine iratum fuisse : etenim , inquiunt, non consilia concipitur . Eligitur Maria, de .cu'is prosapia tum Misset honori erus , si deprehensa esset in scripturis alium silentium est. Maocius Augu-Jpraegnatio ante matrimonium. Adulterium, aut stinus docet nos lib. a. eontra Faustum, ea p. s. saltem aliquid aliud illieitum visa esset indiea in Moerypham esse si ripturam ubi Ioachim ea ierlpraegnatio ejus. B. Hieronymus dicii proprium
Mariae legitur , cusus authoritate non detine aesse commentariorum diverin referre sententias.
t ut . Ouae de patre B. Mariae virginis dicerentur Dicam igitur quosdam reponere hane opinionem dum refert Gregorius Nyssenus in oratione de eongruam non esse verbis Evangelistarum, id Natali Christi, ea inceria esse agnoscit fetialsuo loco expendemus in nec consulere prolis horinis patre, inqtat, us ex ina quadam interialnori quem statuere videtur. Etenim parentes auctoris aeeopI Dia insignis avidam eivia, obseselMariae hactenus custodes pudicitiae ejus, potius moria Iosia O probitate Dirae imprimis nobilia, tribuissent consortio viti, quam Spiritui sanctu
ροι sine filisi ad Diecture pervenerat, eum m lonus iiteri edii ι ciam econtra testes fuerint vi nas idoneam ad gi nondum ti x-m haberet, dic. ginei partus. Nain scientes Mariam expertem Naee eiam interia rint praefermittamus ι Evana leonjugii , & a sponso absentem , intellexerunt. I iocusus auetoritas certa, innitamur, & huic non opere hominis tumere uterum ejus, cum exponendo immolem tir. l primi tumentem adverterunt. 26. In mense atitem sexso mUω est Angelus , His incommodis, quibus se eommotos mym, Gabriel a D.σ in eiviraι .m Galilaea, cui nomen i nulli dicunt, Deus prospexerat. -- post leri r Naba Sextus ille niensis potest numerati spationem Gabriesis Mam impulsa Spiritu sanchoa die quo Gabriel apparuerat Zachaeiae, vel ablabiit in Mo ud*ae, ubi extra populatium hora qua conceperat Elirabet. Loeum d tribus mensibus itipus de lipnat Evangelistas his enim solet cons idomo cog Miuae Elixabet. Reversam ad pa- mali his otiae fides. a . ad FHrginiis delyonsset en ς S dedux t in domum suam Ioseph. Plure, sam viro, eti Inomen erat IoseFb .iad n David, i mente. Potest celari u erus tumens, eos maxue - nomm vietinis, Mariar ad Virginem spon- - quibilicum non intercedit familiaris eonsue. sone promissam, sed nondum viro traditam , ut ludo. Hisce temporibus Augustus iusserat ut proprietas verbi si ei ι inrauarit , di Latini, Oscribetetur orbis et Profecti iant in eikitatem
d.'onsari . indicat. Sic interpretantur illudfD-Vid lolapb di Maria. partu ibi soluta est, paἀverbum oti genes honi. a. in diversos Evangeli. riter extra Lumores popularium suorum , exsa, , Hilatius in Matth. Rasilius de humana quorum animis omnem malam de Matia sit is Christi generati e , Epiphanius haeresi 8. S. cionem amovebat nomen Ac fama Iosephi, quem Chrysos mus quidem dicit hom. . in ea , t ρνι-lstiebant virum esse tuitum. Insume sega invisam Marshai, aunc Mariam cum losepho ine iaEgyptum. dc mora in illa longinqua regione dem domo habitasse , sed satis innuit non ultra effecerunt ut ad ea quae partum Mariae specta. spons nomen habuit se Iosephum ι id enim inquit rent, non illa mentem adverterint. rum antiquitus, tum hac atate id moris est iii Ioseph cui desponsata Maria , dedomo David
spons di sponsae uni aliquando rerientur. Ille erat,eκ 'na constabat nasciturum Messiam. Ait ronymus in eap. i. Matibai dileri E declarat tune men JGlaphus tiber erat,id est vir pauperis sortitiaen potis Mariam nondum nuptam fuisse ι tibi Quippe Ch isto, quem oportebat pati, nata iumanim exposuit verba illa: vi m Maria de qua spiei,dor non conveni t. Etenim si qualis olima laus est Iesus, protinus addit alvu turn m an- -pparuerat in monte Sinai, iterum inter tonitrua
30쪽
colemas marius iniicere λ Latere ergo debuit dignitas ejus in obscuris parentibus. Praeterea quod ruoderit tap tis animo recolere,ciam ad sanandam nostram superbiam suo exemplo, pariter ac auxi .llaChristus veniret,eongruebat illi , arentum humilium & pauperum conditio. Nos enim adoleti torporibus ea sola, qtrorum corporeus est splendor, palatia Regum, divitum opes , generas claritatem habet nus is aliquo pretio. Ut vilia fac ret, tris carere voluit. Natus est ex virgine quae nuptui tradita est fabro, accolae oppiduli, ex P. Me credebatur aliquid boni venite posse , adeo despectui erat. Despectus ergo Christus, quem Judaei ex ineolatu patris,l a Dant proNaraten Nomen Marἰae quod dedue dum est ex fonte Hebraieo , eomponitur duabus vocibus ' mar, H. est amaritudo & iam, id est inara . Ita
Hsima. Sed S m mor significat si,uaris unde ab Hieronymo . . aria appellatur stilia maria. In vulgatis codicibus legitur maris 3 sed tu viti eruditi admonent , mendiim est; ali ii in enim quod absit arguendus esset imperitiae Hieronymus. neque enim mιν HebraeisIt.lla est,
sed fissa sive πιννta, quae stilla est ex aliqua
planta defluens. Syriace mara signitica tm nam , ideo Maria Sytis est ramina maris. 28. Ea Ingressias Angelns ad eam dixia r Am Maria plena: Dominus tecumr ι medieIa eis inmaelio ibus. Instessus Angelus id est sensibili dicorporali specie apparuit o in conclavi, ae secreto Ioco cum sila Maria colloeutus es t . vel ratia puna, inmite . Verisimile est Heb taliam uetuem dixisse more Hebraeo , pax tibi r id est, ganda quae plena es intia, sive favore Dea. Vox ancἄώτω ia dieit Henam favore, grati tau , unice dilectam . Dominaes resem, scumula est salutationis antiquae, ut videre est in libro math, cap. a. 4. se di Angelus Gedeonem salutavit. lud. cap. 6. P. 22. Dominus tecum
miνεν-- forti me. Adoungit Gabriel a mned Lia a. s. mia limbus ι tu selicissima es mulierum rdonis Dei nobilitata . Et illa laus olim praeclarissae minis data . Sie in Iudicibus, cap. s. medicta inter mulieres Iah.I. Et in libro Iudith. cap. t s. Banodicta es t. silia a Lumino Deo exertfo , prae omnibis a maeliaritas saepis re--. Sed hic longe excellentius id ipsum dicitur B. Virrini, quae Iallelem, Judith, emerasque virgines di matronas superavit mille benedictionibus, sive donis Dei.
29. s. ae eum sed et, νωrbata est In sermone eius, O euitabar i tialis est istablutasio. Quae cum vidisset, ς A l .ea , ut habet Graecus e dexr quari, lecticine me iam antiqua exemplaria Uliatae vel Lonis habere asserit vallae. Trepidare virrinum est, fi omnes viri affatus vereri, ut loquitur Ambrosii s. Gabriel Mariam solam in cubiculo suo tererit, di ideo forsitan timore
perterrita est , inq- 1.ieronymus , quia viarum, quem non solebat aspexit . Corellabae Insuper , rix. m , id est disceptabaἴ in ira se unarens , quae posset esse ista salutatio ι
neque enim ei to dc te inerε cuique verbo fidem adhibere decebat virginem sapientia praeditam .
nιμι gratiam apud Dominum . Olim Judaei sibi iustate mortem eredebant Ani' luna videntes. Gabriel sol i illam timore quo sorsan eorripi potuit. Iiivenisti. inquit , gratiam , hoe est pro more loquendi Hebraeorum t iam diidum gratiam nacta es , ut Deo chara sis, bc tantam , ut Servatoris mater dicaris. 33. Ecce conopter in nrero O paries filiam, o vocabis nomen ejus Je m. Quasi dicat Angeinlus, tu virgo illa es, de qua Haias , cap. . Q.
I . vaticinabatur Ecce vitas eone ut . N
men Iestis significat servatorem . Jan seniuς Iprensis notat idem esse cum nomine παπι JAUc meth, quod I XX. Cixei interpretes, Philo, de Iosephus reddunt J6ns, Latini l με. Post Labysi nicam captivitatem q ii Olim Hebraice dici vulgo coepit πτ'. quod ex eo opertum , quia Iesus il e nitus Iosedech, typus veri nostri Iesu , cum ab Aggae de Zacharia leti per vocetur viri'. in libris Esdrae N Nehemiae appellatur Imo EcJosue filius Nun, alter clarissio us typus se vatoris qui ubique u atur P:m tamen 1 Nehemia ea p. s. p. tr. dicitur Te, . Nimiarum libri Eidrae N Nehemiae scripti sunt post captivitatem Babylonicam. Inde rictuin est ut servator noster non refri Iosue , sed me
Jesus vocaretur . Nune hero Jirdaei eum n minant 'v' sine u in fine , partim ex con ,emrtu , ite servatorem τὰ nomine sateantur δpartim ex usu linguae Tmlmudicae, in qua vpronuntiatu difficillima , saepe si ei litatis causis relinquitur. Gabriel liquidis verbis declaris Mariae , quem patitura erat ipsum esse inosam promissum Ec expectatum. 3 a. Hic erit magnοι, Nemph rex, propheta, sacerdos; fias atii i vorabitis. Id est, agnoscetur vere Filius. Opera enim ejus& virtutes demonstrabunt divinam suam n turam . Non ergo erit titulus inanis 3 non tantum nominabitu ν, sed vere Deus erit rsicut apiid Isaiam, cap. t. e. io. voeabre eωιas Iupi, ponitur pro, eras civitas lusti. Et d. bis tui Dominias Dina sedem, ν, thronum, lolium Dalid parris eius. Nempe dabit illi Deusti e regnum, custis Davidi eum tegnum typus suit; multa paucis complectitur & significat Gabriel . Christus reputandus erat Davidis filius , unde a quibus Jesus pro Christo agnose batur , salutabatur silint David ι'ΗOcce nomine etiam hodie Judaei appellam Messiam, quere inaniter expectant. Regnum autem Christi non est de mundo. R Nnii in ejus est in bonos 3 qui cum ipso regnatiui sunt. Porro qui hi evem vitam