장음표시 사용
141쪽
nem, alios alii, ut Fr Floridus Sabinus l. IV, depraestantia Caesaris. oggius ei etiam non dubitavit Scipionem prae
ferre, indignante Jo Guarino, et Caesari primas tribuente.
Vide oggiana p. 259 sq. Sed in eminentibus viris et
ingeniis, si inter se componantur, Semper utrinque, quibus invicem praestent, quibus inseriores sint, ossendes.
Extant ejus de bello, quod cru Gallis gessit, commentariorin libri VII; quorum singuli singulorum annorum res complectuntur. Unde Hirtius ΙΙΙ, 48 Seio
Caesarem singulorum annorum singulos commentarios secisse, quod ego non existimavi mihi esse faciendum. Graece transtulit Maximus Planudes, sive quis alius; quae versio primum edita est a. 16o6, ex codice Pauli Petavit a Godosredo Iungermanno. De ea illustris IIuetius, libro de claris interpretibus p. I9 α Dubito equidem, Gazaenean Planudae, an alter ejusdem aevi cuipiam commentariorum de bello Gallico conversionem graecam, quae in Petaviana Bibl. habetur, adscribam. Caesarem illa nonnunquam ducem deserit, et breves tentat excursus, rarox Hirtius Commentarios rerum gestarum Galliae , Commentarios reis rum suarum, Cicero de claris oratoribus cap. 754 πομαλατα Vocant
Stra etAppianus jue ino- . Sunt enim veluti quaedam υλη συπραρῆς, ut Olympiodori apud Photium Cod.8o, sive non persecta Historia, sed unde sumerent, qui vellent seruere historiam, ulloquitur Cicero in Bruto, cap. s. Sic etiam Augustus comis
mentarios rerum suarum scrips rat, quae uetrol χματαappellat Plutarchus
in Antonio pag. 9α s. Item Plutaretius in Caesare, et Suetonius Symmachus item atque Sidonius, tum Servius in XI Eneid. hos Iulii Caesaris commentarios vocant Dia- merides, quia tempus utcunque observant. Neque enim aliud opus Caesaris Ephemerides putaverim, licet, quae a Servio ex illis proseruntur hodie desideremus. Sunt certe quaedam, ut norunt eruditi, in his libris de bello Gallico lacunae. Neque aliud existimo esse Iulii Caesaris Chronica, quae manuscripta mem rantur in Catalogo Bibl. Is V sit.
142쪽
tamen et verecunde caeterum non inpura ea, nec invenusta. Davidi schelius, epistola ad ungermannum 4 Kal. Apr. a. 6o6 Interpretationem latiuilis poetius, qui et vidiana vertit quaedam non infeliciter, quam Gagae crediderim , quod e phrasium similitudine facile
conjecerim sietrus Scriverius, litteris ad eumdem Jungermannum Belli Gallici interpres ille graecus non est quidem contemnendus, sed tamen haud ita magno literarum emolumento legitur, ut absque ulla studiosorum
fraude poterat obliterari, quisquis est; sed legatur, si quis
tamen haec quoque captus amore leget δε occurrit in editione utraque scriptorum Caesaris Iungermanniana, latinis ex adverso per singulas pagina posita, uti versiones latinae scriptorum graecorum solent, sed in editione Davigii ad calcem voluminis reiecta legitur Gallice verterunt separtem saltem mos libro Reges Franciae, Henricus IV, teste Is Casaubono praes ad olybium, et Ludooicus XIV, cujus etiam typis exscripta est interpretatio. De sinii Pollionis censura, qui Caesaris commentarios, ut paruindiligentes, neque integra Veritate scriptos, reprehendit, teste Suetonio in Caesare c. 46, adeundus orliosius libro de Patavinitate Liviana c. si, et Ioach. Christoph. Nemeita de modestia historica in censuris principum observanda S 14: prodiit Londini Scanorum I 7o9, 8. Portum Iccium Caesaris Maricum esse persuasit sibi Io Jac Chilletius
cum multis aliis, Caletum, illive vicinum Savatum Carolus ti Fresne ad Ioinvillam, et Schoepstinus', missancum, quod etiam Bertio primum placuit, probatum Cana, deno, ortelio Mussano. ro Bononia, Sive Bononiensi Morinorum portu Gessoriaco pugnant Phil. Cluverius II,
x. Ita hujus Εd.Vol. III concludit historica controversiis C. I. Argen- cum plurimis curis et notis recusa. Morat. 73r, . Vide Indicem Gemti. Ita illustribus ex Britannica graphicum ad hanc vocem.
143쪽
28 Germaniae antiquae, Gud Somnerus, atque Edmundus Gibson, etrus Bertius, Iosephus Scaliger, ritavius, Labbeus, Nic. Samon in diss inedita Christoph. Cellarius, Nic. Bergierius: quorum sententiae, Strabo, ela, Plinius IV I 6 Ptolemaeus, Itinerarium Antonini et Tabula Peutingeriana videntur sumagari. Adde et Graevium ad Sueton Ioan Battest in Antiquitatibus Rutupinis μα-boroum in comitatu Cantii , Oxoniae a. IIII, 8; editis. Bernardus de Monfaucon l. IV, supplementi Antiquitatis explanatae p. 32, 33, et in diss de Pharo Alexandrinat. IX emor Acad. Inscript p. 93, Mich. E Quieni ephemeridibus eruditor Puis an. 727, Iunio p. 32,α3j idem auctor diss insertae tomo octavo continuat. memoriarum lit et historiae, gallice Paris. 729, 2 p. 325 sq. Durnal dei. M. 73 I, p. 236, Hadrianus Valesius malit Quentaricum sive Mapulaa quam opinionem erudite tuendam suscepit vir celeberrimus, o Georg. Eccardus in disia inserta tomo VIIImisceli Lipsiensium
p. 268 sq. , 78 sq. Mihi jam verisimillimum videtur acicipere de Gessoriam quamquam Caroli dum esse semientia videtur suffragari Gulielmus ictaviensis. De situ muri, quem millia passuum Ix, in altitudinem pedum xVl, a lacu Lemano ad montem Iuram perduxisse se adversus Helvetiorum irruptionem refert Caesar,
lib. de B. G. c. 8, videnda dissertatio prima, quae subjuncta est editioni novae locupletiori iustoriae Genevensis gallica lingua compositae a praeclaro Viro Iacobo Sponio.
3. Vide Guil. Somneri respon- 697 8. Continuationem memo-sionem ad Chaeetium deportu Iccio riar literaturae et histor Gallice quae cum Caroli dia reo atque editam, .VIII, p. 34 sq. I san-Edm Gihsoni diis prodiit oxon. tum videtur potius esse memoratus x694, 8 , pag. 37 Christoph. Caesari Portus verior sive utierior; Cessarium Gerer antiquae tom. I, id pag. 36 sq. p. 378 sq. Petri Ggert de Tra 4 Iournalia Moant Ii3r; Dec. lectu Caesaris in Britanniam, Upsal Pag. O .Dj9ilige by
144쪽
tiger VIII ab A. Hirtio additus. Liber VIII de bello G Eoo ad Cornelium Balbum
Gaditanum, non ab ipso Caesare scriptus, sed ab A. Hi T1, additus, historiam a Caesare coeptam ad ejus e Gablia in Italiam reditum perduci Hic est Hirtius, Caesaris familiaris, qui anno proximo post Caesarem intersectum Consul in acie periit. Ab eo novissimum Gallici belli impersectumque librum suppletum fuisse scribit etiam Sue. tonius in Julio c. 26. Lupus Ferrariensis, epistola xxxVH ad Heriboldum Episcopum is Commentarii belli Gallici
tantum exstant, nec quantum ad historiam, quod compertum habeam, Caesaris quidquam aliud. Nam caeterarum ejus rerum gestarum, postquam idem Iulius totius paene orbis causarum molibus est oppressus, Hirtius ejus not
rius in commentarios seriem reserendam suscepit B Capit i5 hujus libri, verba Hirti haec sunt: u Nam in acie sedere Gallos consuesse, superioribus libris declaratum est. v At nihil tale legitur in Caesaris, quales hodie exstant, commentariis. Quine siquid furico, inquit Dion Vossius ad hunc Hirti locum, e periit hic locus, et Misi corruptus Egitur. Adde quas habet Seldenus in mari clauso lib. II cap. I; et hae verba Ethelwerdici iniherniam
petunt, Britannidem olim a Iulio magno Caesare vocatam n Superiorem commentarium citat Hirtius c. 4. et
3o 38. Libri III, Gaesaris de bello eruili. De bello Mili Pompeiano libri III, quos Caesaris esser. In quibusdam editionibus Pansa ut inscripsere, qui de au- inepte appellatur A. Hirtius Parua; et e dubitarent, ut in ceteris libris notum enim est, Pansam irili minoribus, de quibus mox. Risse in consulatu , quo anno I. suetonius Augusto, cap. 11τU. C. II perierunt, collegam. iphilin. p. 33 sq.; Hanckius, de Quod saetum est x A. Hirtius a. Boni ter scriptori a I. I, c. 4.
145쪽
testatur quoque diserte Suetonius in Iulio, cap. 56, utrosque de bello civili ac Gallico commentarios simplici, et ganti et emendata dictione venustos Caesari perperam abiudicarunt Ludovicus Carrio, Floridusque Sabinus ' et Ludovicus Caduccus, libros de bello Gallico ad Suetonium auctorem referre haud veritus quorum sententia mihi sereaeque absurda videtur atque illius, quem Isaacus ossius in responsionibus primis ad objecta Rich. Simonis narrat dissertationem conscripsisse, qua salsa convinceret, quaecunque in libris de bello Gallico continerentur, et multis insuper ostenderet, Caesarem nunquam transisse Alpes, et
ne vidisse quidem Galliam Iustus quoque Lipsius aliquando putavit alium esse, qui de bello Gallico, et qui de civili scripsisset, vel saltem libros de bello Gallico a Iulio Celso interpolatos ad nos pervenisse, II, 7, Elector et II Ep,
Stolicar quaest et in extremo Analectorum ad lib. II, de militia Romana Certe unum eumdemque Caesarem SS',
qui de bello Gallico libros VII et ΙΙΙ de civili scripsit,
facile credimus etVeterum testimoniis et styli emendati ac simplicis mirificae similitudini Libros de bello Dissi dissertationibus Pliilologicis a. 164 illustrare coepit Ioan. Bavius, Prosessor Sorana Academiae; sed vix ultra binas adspexere lucem, quarum prima illustrando Floro IV, a ubi de Caesare disserit), impenditur. Liber de bello Alexandrino, alitis de A icans, et te eius de Hispaniensi, auctore A. Hirtio et Q inpio. Subiungi his solent 1 liber de bello Cresaris Alexandrino, qui Hirtium, ut videtur, habet auctorem, Certe
eumdem, qui librum VIII de bello Gallico addidit; de bello Amricano, quod cum Iuba, Numidarum rege, Caesar gessit, liber judice Lipsio, elegantissimus, atque illi ipsi,
i. Vide ossium lib. I demist. Lat. cap. 3.
146쪽
qui superiorem scripsit, tribuendus. Plura tamen interpolatoris recentioris vestigia in illo visus est sibi deprehendere eruditissimus Dodwellus in diss de Iulio Celso, secti Vm; cujus argumenta confutanda sibi sumpsit Io Clericus
tom. XXVI, Bibl. Seleci. p. 32 sq. Vaher de hsello Hia vaniensi, quem ad Cornelium Balbum, cui librum VIII de bello Gallico Hirtius dicavit, vel ad C. Oppium refert vir insignis judicii G. I. Vossius. At Suetonius quidem de Balbo silens, re Alexandrini, inquit,'sricique et Hispaniensis incertus auctor est. Alii enim Oppium putant, alii Hirtium, qui etiam Gallici belli novissimum imperfectumque librum supplevit sinunc librum de bello Hispaniensi alterius, quam duo superiores, auctoris totum militari
quodam et horrido compositum esse stylo, etsi bene latino', praeter Lipsium, II, 22 Electorum monuit Josephus Sc liger prolegona ad Manilium. Iulio Celso interpolatum
ad nos pervenisse, multis argumentis, non aequalis omnibus ponderis, disputat Dodwellus in laudatae diss sectionexi . Caeterum hic liber de bello Hispaniensi extrema parte mutilus exstat, atque ex Martini quoque Bladenti Anglici interpretis, sententia passim corruptus est, et junioris auctoris, quam ut Caesaris tempora attigerit quod tamen
Suetonio minime visum, qui alii quidem quam Caesari, sed uni ex ejus familiaribus, Oppio vel Hirtio, tributum scripsit Bellum porro Hispaniense pro eo, quod in Hispania gestum est, ita dicitur, ut liber Hispaniensis, quia scriptus est in Hispania, Martiali praelat libri II, non
Hispaniensem librum mittamus, sed Hispa num.
r. C. Oppium intellige Caesaris a. Vide herlini praelativneu- familiarem, de quo idem ossius Iam huic libro praefixam nostrae edi-P. 7. Ηnie librum de bello Hispa tionis l. II, p. 526. ED. niensi tribuit etiam Volaterranus I. Vide quoque ejusdem C. V. Hirti sit an Oppii liber de bello Dodwelli luculentissimam dissert.
Africano, dubitat nupertus ad Flo I.VIII coinment de B. G. Praesi m. rum Pag. 262. Nost. d. t. I. p. 98, ad sinatu. Era
147쪽
De Iulio Celso, et commentariis de vita Cresaris, qua
ad Celsum usto referuntur, e quibus petitum longius fragmentum, quod Ebro de bello Hispaniensi subsecu
Fragmentum, extrema belli civilis, a Caesare in Hispania gesti reserens, Iungermannus libro de bello Hispaniensi subjecit ex IIS. aut Petavit a Iacobo Bongarsio accepto, e quo etiam graecam versionem librorum II de bello Gallico edidit. Vossius petitum esse observat commentariis de vita Caesaris, quos tribuunt Iulio Celso. Atque sane legitur in editione horum commentariorum Graeviana p. 85- I9r. Junge annus vero notat, in Cinjaeiano codice illud occurrisse sine nomines; inletaviano, sub nomine Petrarcho Primae commentariorum illorum editioni anni 1473, nullum nomen auctoris est adser,ptum Dat Iulium Celsum appellat non modo ossius, lib. Ide historicis lat. cap. 33, et lib. V Institui or Cap. 3, immate Io sed et ante ossium Io Saresberiensis', Vim centius Bellovacensis, libro VII speculi hist. heodorius Engelliustus in Chronico et Gualterus Buriaeus, sive auctor incertus operis de vitis Philosophorum, quod literis Longobardicis Musum et solii serina, non longe post repertam typographiam. Hic cap. civ Iulii Celsi historiographi mentione facta, quum dixisset, eum diligenter de bello Caesaris Mos quinque exarasse, in quihus multa doctrianalia mirabilia continentur, quasdam ex eo sententias excerpit, quae in his commentariis leguntur. Sed librorum
I. Ioan Georg. Graevius com 8. Eodem anno separatim praelis mentarios, qui Iulii Celsi vulgo di in isti sunt in Anglia, addito incuntur, ex editione rarissima anni dice et praemissisvirorum doctorum 347 , subjecit cum quibusdam suis de illo testimoniis, Londini 8.eastigationibus editioni Iulii Caesa s. Vide testimonia editioni Lon-ris cum Dion Vossit animadversio dinensi praemissi et praefationem nihil in lucem datae Amstet. 1697, nostram t. m, P. 1.
148쪽
tantummodo trium in his distinctio occurrit libri secundi initium in editione Graeviana, est p. 28 libri tertii p. 37.
Neque de bello tantum Caesaris tradunt, sed universum illius vitae cursum persequuntur. At pagina 48 legitur hujuscemodi scholium istic incipit octavus commentariorum liber, quem secit Iulius Celsus septem autem primos et usque ad hunc passum fecit ipse Caesar, quamvis hic auctor aliquot in locis contradicit, et male Cicerone teste et ipso Celso in prologo suo. Nimirum post istud scholium reseruntur ea, de quibus agitur in libro octavo de bello Gallico, cujus libri octavi auctorem esse Celsum falso scholii auctor ammat. Sed neque horum commentariorum de vita Caesaris auctor est Celsus, nam ipse commemoratur in iisdem p. 68 a Suetonius auctor certissimus Germanorum hoc in finibus accidisse ait; Iulius autem Celsus comes, et qui rebus intertat Eburonum in finibus factum refert Non est, quod aliud de rebus Caesaris opus sub Iulii Celsi nomine ab hoc scriptore leotum esse suspicemur, quod hodie non exstet sed potius libros ipsos septem Caesaris Iulio Celso imperite tribuit auctor, quisquis suit, quoniam Iulius Celsus quidam Comstantinopolitanus sexcentos circiter post Chr. natum annos, Caesaris scripta recensuerat, nomenque suum illis, ut Τerentio Calliopius subsignaverat, quod etiamnum in variis Caesaris codicibus ΜM. deprehenditur, ut praeter alios Godminus praes in Caesarem annotavit, testatus in codico quodam S. humo in margine libri II de bollo Gallieo sub principium haec verba exstare ratilius Celsus Con- Stantinus V. C. Em. In margine vero libri III Marios Licerius Firminus Lupicinus legi. At commentariorum auctor a Celso, ut vidimus, diversus longe est ac recentior, ut observatum viris doctissimis Graevio in praesa-
149쪽
tione, et II. Dodwello, qui Italum patria suspicatur, indiss de Iulio Celso ad Graevium, quae Annalibus ejus Quintilianeis et Statianis subjicitur Oxon. 698, 8, sectione XI. Sed Graevii verba adscribere juvat: u Fuit Anonymus hic Christianus A. Laudat testimonium sancti Augustini de
morte Voluntaria Catonis, et non raro damnat et irridet gentilium, Romanorum praecipue in auspiciis et sacris superstitionem. Nulla in illo antiquitati; sunt vestigia. Quin vix quadringentorum, summum quingentorum annorum aetatem sert. Nam ut omittam alia. Morinos dicit suo tempore Flandros appellari, et Beges Germaniae Caesares n
. viis Dodwellus adjungit, quod apud hunc scriptorem me
morantur Basile et Constantia urbes, urbs famosatarisius Flandria et Hannonia. u Neque tamen indignus estanonymus hic lectione, quum multas graves sententias ais Spergat, quae lectorem possunt erudire, ut non est in cogno- Scendis causis cur quaeque gesta sint obtusus, nec inutilis aut legentibus, aut edentibus Caesarem. Non fuit enim imperitus rerum humanarum , nec pro captu illius aetatis
indoctus, quippe qui in scriptis Tullianis praecipue in Epi
stolis ad Atticum ininime fuerit hospes, ex quibus non pauca excerpsit, quae laciunt ad Iulium Caesarem defendendum, quem admiratur unice, et ad refellenda quaecunque in illo criminabantur is Haec ille Iac Sirmondus in notis ad Ennodium p. 78 testatur, ad calcem codicis Vaticani quoque Caesaris librorum adscriptum Iulius Celsus Constantinus V. C. legi. Flavius Licerius Firminus
4. Christiamim scriptorem pro forsitan aut Neptunum, qui certe Pedit etiam, quod p. 79; edit Grae dem Corsaris non utebant, inmines vianae de Cariareci possem autem die itιosi, aut ut seriptum est CPsal. ιuerificio Diis facto, di in is, qui XCVI, 5 omnes Dii gentium in-
uni et vero Deo saeri tum feeret et moniti. ota pedem Caesaris non V Pro eo urnaret. Et clarius etiam lebant, h. e. pretium mensuramque. pag. uom: Simulacrum Cresaris Data M.tii i a. quemque is modulo ne pedo verum Deos is quos Deos quaeso Iorem est. non T.
150쪽
Lupicinus legi. η observatque Lupicinum hunc fuisse Eupreptae sororis Ennodii Episcopi icinensis filium, clarum sub initia sexti a Cli nato saeculi. Nec Joannes Sa-resberiensis , nec olidorus Virgilius, nec Lipsius, Caesaris commentarios Iulio Celso attribuerunt tanquam auctori, ut traditur in Menagianis l. II, p. 99. Priores duo ne Celsi quidem mentionem secerunt, Lipsius saltem II, 7 Elector.
testatus est, se in commentariis Caesaris saepe quaerere
Caesarem, et multos in illam purpuram pannos insutos se videre, nec in dictione ipsa spirare ubique naribus suis auram illam, et, ut sic dicam, stactam purae antiquitatis. Lege, relege, multa otiosa reperies disjuncta, intricata, interpolata, repetita ut omnino non absit, quin ad hanc prisci operis statuam novella aliqua accesserit et imperita manus v antum autem abest, ut idem Lipsius Celsum habuerit pro auctore Caesaris commentariorum quod illi etiam tribuitur in Scaligerianis per Vassanos collectis, ut potius lib. I Epistolicar quaestionum, cap. a relatet Lud Carrionem ita sentientem licet constet a Vincentio Bellov. in speculo historial nec non a Gualtero Buriae in vitis philosophorum Iacobo Magno in Sophologio, et Alberto Eybio margaritae poeticae auctore, Caesaris subinde verba Celsi nomine citari u Quin Iulius aliquis Celsus manus attulerit Caesari, quaedam reciderit, addiderit, quaedam interpolarit, nunquam infitebor ut Caesarem totum immutarit sic quasi Iustinus rogum, ignosce, ne tua quidem causa possum credere. De stylo quod ais, si verum quaerimus, hi de bello Gallico discrepant aliquantum ab illis de Civili, filo orationis, et fieri potest, ut interpolati sint, ut dixi non tamen ita, ut similitudo oris prorsus evanuerit , et quamvis gemini sint, Datres tamen esse cx ipsa ratione scribendi agnoscas. maec ad Carrio