장음표시 사용
391쪽
habet latitudine; et haec est positio urbis, in cujus gratiam perperam sudavit . Samsonus nam ista deseriptio Uxelloduno minime convenire potuit; sed pergamus. Urbs dicta Gare pariter sit ad ripam dextramittis fluvii, et in peninsula, cujus longitudo a septemtr. ad meridiem tendit. In hac directione mons surgit, qui sorinam peninsulae dedit. Sed hic mons praeacutus atque excavationibus insignis, inter quas condita fuit urbs Luzech, initio tantum isthmi excelsus est, et sensim tum ab utroque latere, tum ab ima parte demittitur, ita ut praeacutas parte in isthmo tantum et ab orientali latere praebeat, nullis aliis montibus satis ad continendas Canini legiones
amplis circumcirca exsistentibus. Uno Verbo solus situs in peninsula ei urbi communis e t cum Uxelloduno caeter Hirtianae narrationi prorsus repugnant. De monte
dicto te pum 'nsola, non idem. Hic locus non quidem ab omni paene parte flumine cingitur, ut Hirtius dicit;
sed ex ejus situ inter duos fluvios in flumen Duranium influentes descriptio data convenire potest. Mons igitur lepuF4 Issol duodecim leucis distans ab urbe Cadurco, Septemtr. Versus, super Duranio la ordo e situs est, in angulo quem emciunt fluvius supra dictus, cursum habens ab oriente ad occidentem, et duo fluvioli, quorum unus ad orientem dictus Mur ire Vergit ab oriente ad
meridiem, alter ad occidentem la I inmente a septemtr. ad meridiem, ambo in Duranium ad radices paene montis confluentes, unde hic angulus terrae vere peninsula dici potest. Isthmus tamen septemtrionem versus latior est, quam ut cum Hirtiana descriptione congruere queat; sed
caetera satis concordant, scit mons est acutus et praeruptus ab omni sere parte valles quoque hinc et inde mon-lem cingunt. Alter mons e regione positus Caninii legiones
recipere potuit. Sunt praeterea summitates occidentem vorsus ultra fluv. a surmento castris quoque recipien-
392쪽
dis aptissimae Montis praecipui lata satis est planities, ut urbis incolis simul et defensoribus horum ad numerum V uili hominum sussiciat duo sontes parvi et paene exsiccati quidem, sed parum remoti a moenibus in clivo occi dentali exstantes, pro reliquiis magni sontis possunt accipi; vestigia venerandae antiquitatis reperta sunt olim, et nonnulla visuntur adhuc, quae castelli antiquissimi praesentiam testantur. Praeterea situs ipsius oppidi ingressum regionis Cadurcorum defendens; et id esse debuit summa Votorum Drappetis et Lucterii hanc circumstantiam, quae ad Strategeticam spectat, paulo infra repetam). is adde
traditionem non interruptam, quae Uxellodun hanc sedem adsignavit, auctoritates doctorum atque chartarum supra memoratarum; et quod praecipuum videtur, nominis antiqui cum hodierno absolutissimam convenientiam; haec, pretis nonnullis disserentiis parvi momenti, quas longa series temporis rerum omnium edacis in situ top graphico locorum indubitanter attulit, satis superque erunt
ad eos culpa liberandos, qui pro monte te pumc Issolvi
firmiter stant adversus fautores alius cujuscumque urbis.
At eruditus vir Champollion Figea nuperrime quaestionem, quinque sere abhinc seculis Iohannis ΙΙ Francorum regis in charta atina, an. 136 institutam, et interdum ab aliquot doctis hominibus continuatam denuo repetiit et Uxellodunum Caesaris non esse se puri'D-som, sed Caprina oppidum in eadem regione situm contendit. Nec ullus unquam vir fuit aptior ad tale munus exsequendum, quippe qui lavente illustrissimo praesecto provinciae regionem peragrarit, locorum ichnographiam delineaverit, excavationes ad eruenda monumenta secerit uno verbo nihil intermissum reliquerit, donec ad propositum pervenerit suum; cujus postquam rationes breviter exposuero, quidque de iis ipse sentiam libere dixero, emtera lectoris judicio atque arbitrio libenter permittam.
393쪽
Ca ena urbs regionis dictae se uero, acet super olli flumine ad septemtr et distat duodecim circitet leucis a monte dicto D π 'Issola parique sere intervallo a duobus urbibus supra descriptis, inter duo brachia fluminis, quod hoc loco dempta tamen peninsula ad
meridiem sese post promontorium extendente, ubi vicus exstat nomine Vic, in monte pariter positus), angulum efficit acutum, cujus basis 65 gradus, vel circiter exhibet et sita est in monte excelso ac praeruptissimo, habente ad suam basim ab or ad oce DCL metres, et a septemre ad merid. DCLXX metres, planities autem ejus ab or ad occ. CC metres, a septemtr. ad merid. CCC mvires fastigium autem supra flumen offert CXXX metres. Unde colligi potest quam praeruptus sit montis ascensus, quamque prosunda sit vallis quam ollis emcit. Ex hac tamen topographica descriptione, patet urbem Cap-
denae non in peninsula esse sitam, sed in centro anguli, qui cujusdam promontorii speciem exhibet. Ad distantiam metrorum X, Argesten norioueso Versus, est mons alter nomine Minoque ab urbe valle profunda separatus, ad recipiendas Canini legiones aptus ad promontorii occidentale latus rupes erat hominum manu excisa; quae excisio in Veteribus chartis designabatur, veluti limes quo urbs sejungeretur a territorio, quaeque ab n- colis vocabatur Cresaris fossa Demum non longo ab hae fossa, meridiem versus, exstant vestigia magni sontis, qui
quidem jam longe ab isto tempore derelictus erat. Ea est descriptio loci, qualem exhibet celeberrimus vir mam- pollion Figeac in opere citato p. 66 et seq. Locorum descriptione data, de expeditione romani exercitus inter Cadurcos nonnulla sunt asserenda.
3 Fugatis ac prope deletis Gallorum copiis, ad pontem aliquem super Ligeri numine positum, Drappes et Lucterius qui Dumnaco opem tulerant, ex suga se rece-
394쪽
perunt; et, collectis non amplius minibus prouinciam peteres una constituerunt cap. o). Caninius legatus ciam legionibus II ad eos persequendos contendit, ne de timore aut detrimento pro ricis magna in mira peril Iorum hominum latrociniis caperetur ibid.); hic antequam longius progrediar, observare liceat Drappetem et Lucterium, non II millia hominum, ut vult vir doctus ampol n i ac, sed V millia, ut habent codd. Prope omnes, et edit priscae, Secum traxisse; quam emendationem recepimus in hac edit. .vid. . I, p. 433, not. 5, et ea circumstantia magni erit momenti ad fulcienda, quae mox sequentur, argumenta. tira es et Lucterius, quum legione Caninii mu ad Se cognoScerem, nec Se in certa pernicie ... tarent Proinnesiam Ea intrare posse id quoque animadvertendum est), consis-mnt in agris Cadurcorum. Et Lucterius, qui multum apud suos Cadurcos valebat, Omidum Ux odunum, quod in in tela iurem ejus ... Occum Suis et nv-mtis copiis scit. V mill non II , oppi nosque sibi conjungis cap. 3 a). Quo quum venisset Caninius anim
perferetque omnes, id partes prcirruptis saxis esse munitas, quo demendente nialo, tamen armatis asc- re esset, tripartis cohonibus arisis, trina excelsissimo loco castra fecit, a quibus Paulatim, quan fum copia patiebantur, allum in Omidi circuitum duceres institiat, cap. 33. Qua re cognita, Lucterius et Drappes consilio communicato, duobusque millibus ammorum relictis, reliquos ex omita Mumm, ad umenta in
cap. 34). Sequuntur Drappetis et Lucterii ambae clades, post quas Lucterius apud Arvernos fugit cap. 44), Dras pos vero capitur cap. 35, 36). Caninius, felicissime regesta, ad obsidendos oppidanos repertur. . . . venumdem
cum suis copias postero die C. Fabius, artemque omiui sinis ad obsidendum cap. 37). Caesar literis Canini de
395쪽
pertinacia oppidanorum certior factus, contra exspectitionem omnium Uxellodunum eniti c. 39, 4o). Sequitur descriptio urbis Uxelloduni, et praesertim sontis, qualem eiunximus initio nostrae dissertationis, p. 376 cap. 4o . Fonte supra dicto Caesar prohiberi oppidanos non posse sine magno periculo quum videret, e regione ejus vineas et amere agere coepit. Eodem igitur tempore tectos cuniculos agi ad caput fontis et 'Sirriatur agger W-dum IX non LX, ut vulgo legitur Vid nostrae edit. Τ. I, p. 454 n. 9), colloca r in eo turris decem tabulatorum, non quidem quia moenibus arquaretur , sed ques
superaret Ontis fastigium cap. 4 H. Sequitur descriptio
praeliorum juxta sontem, quum oppidani turrim et aggerem destruere, Caesar autem cuniculos agere ad caput sontis sub terra tentarent cap. 42). Ad postremum cuniculis vena ontis intercisag Sunt atque a ram. Quo facto repente Perennis exaruit OnS.... Itaque oppidani necessitate coacti se tradiderunt scap. 4 3).
Expositis adversus Uxellodunum caesarianae expeditionis ordine ac serie, simul et cognitis urbis antiquae statuet defensione, restat ut inter urbes hodiernas quatuor, quae contentioni fuerunt obnoxiae, seliganaus unam, trisin omnia, salter plurima descriptionis Hirtianae delinea menta conveniant. Ex his duae e concursu possunt rejici;
scit Caliors et Luzech. Nullum enim in his Uxelloduni veteris vestigium exstat. Duae autem reliquae haboni signa dubia, quae pariter convenientia, lautoribus harum in sententia sua permanendi ansam praebucrunt ita ut dissicito admodum sit inter eos judicium serre. Iam utriusque descriptionem ex opere eruditi viri Champollion Figeno sumptam vidimus oportet nunc ut aliam loci dicti Dinti rd'Issol ex adversariis hujus excerptam lectori subjiciamus, ut ipse quae utrique fides sit habenda videat et verba mutuabor ab eo ipso, quem exagitavit noster criticus.
396쪽
scriptore, viro crudito quoque, ct hujus loci olim Domino abbate de Ve ac, qui ipse quoque regionem cognovit, peragravit, et metatus est. Ea autem sunt docti abbati; argumenta, quae ex Mercurio gallico anni 725 mons. Aug. p. 544 et seq. 1 Ι n'est a necessatre que la riviere u Lot oude la Dordogne, fulvant te lie que ron supposera tre Uxellodunum, entoured place La phrase latine est
men intimam lise insimam vallem di debat, quin serapportant a vallem, et non a men piame totum mon-ι- cingebat. α' Si la montagne ut et enutronne de la riviere det Lot o de la Dordogne dans tout son Ontour, exeopte du cote des isthme de oespieds, Caninius, qui avait
vallo et la riviere; il, auraiti empechercle habitanis de descendre acia riviere, in o fautre colo. Quantum copimpatiebantur, vallum in oppidi circvitum Caninius), ducere instituit. 3 Μ. de V ra preten que te puech d Issoli estu compose de rochers tellement escarpes, qu'on,' peut
4 Qu'il est enutronne in proson vallo du cote destior et de loccident et que u cote de orient cevalloni'es enirecoupe que par ne langue de terre sormant une spece de promontoire qui prend sa racine aplus demo t. au-dossous des murailles d'Uxellodunum. 5 L puech Issol est regulierement ond, et a une demi-lieue de diametre Son sommet est parsaltementuni et asse vaste ou conteni non-seulement les inqmillo homines de Lucterius, mais encore ne population
397쪽
undieuior Heve trina excelsissimo loco castris escis Lepromontoire qui divisai te vallon du cote de rorient est ce lis doni parte Thistoriis. ' A puech d'Issolu, a meme endroit qui est mainque par irtius, o volt cetis grande sontaine, o pluisti ancien canal de cetis sontaine, qui est encore appete lasontaine romaine.
8 Quant a lie qui servit d assietis a la terrasse Eta a tour, M. 'abbe deo rac a uouve en sace aqueique distance Iba suppute, te nivea aua.main, usqu'aquelle hautevriouvat alter celle de la tour et illa re vequelle devat surpasser dune tois et demi te salte dela sontaine Μ. l'Abbe desura a remarque aussi que depuis las inurailles de a ville, jusqu' rendroit oti estia sontaine, te roche tombe hilomb, et que depius cetendroit-la, usqua celui oli etai la tour il se sorme unepente tres-rude laquelle vient se Oindre imperceptibi mentis promontoire doni illa parte ce qui re ait l'atta.
que decla sontaine si difficile et Pendroit ou etai la totius'appelle encore hel Castri Ibe mot caste en langue vul-Dire signis egalement totar et chῶeau. 9 Μ. he de Vora cite ensuite les autori tesdon nous avon parte. I n ouis cellata cadastre terrier decla paroisse de V rac, dresse par Μ. Peloi, intendant demolitauban, en 662, ou, 'apres le anciens titres latins et les chartes , qui servirent de baso aucadastre, te ueta 'DSom est toriour rappete ait nomae rurigodunum.
1 o Ensium de Veyrac cite comine monument,
398쪽
enrichis parua quantite de medaillesi'or et d'argent irou-
Ego non judicis, sed litis cognitoris in hac causa partes ago quapropter superest mihi ut argumenta colligam et
conclusiones meas in medium asseram. Quatuor tantum capita attingam, et quidem leviter. 'Nontis dicti te se in--m situs ad expeditionem magis convenit a Descriptiotiaonti te insol magis cum Hirtiana narratione congruere videtur 3 Nomen Uxelloduni prope nullum dubio locum relinquit; 4'Monumenta antiquitatis reperta, quum sint communia utrique loco, scii Podio Exeloduno et Capdenaco parum faciunt ad rem. 1 montis dicti D, A'Isson situs ad experitiones nmagis conperit. Quae erat enim mens ducum gallorum post fugam ad Ligerim Sane ut extremas Galliae partes peterent, atque inde provinciam popularentur; scd ab hac spe dejecti celeritato Caninii, quid tunc eis erat faciendum, nisi ut in agris Cadurcorum conssisterent, atque ibi occasionem nova consilia ineundi atque bellum renovandi exspectarent' Quem autem locum ad id peragendum seligere debuerunt, nisi eum ipsum, quo civitatem Cadurcorum jam ipsis per Lucterium devota defenderent, atque simul cum Arvernis, Rutenis, Petrocoriis et
Aquitanis communicationes servarent et commercia per
literas ac nuntios ad nova cedera sanciendi Ex duobus locis, te pumd'Loom, ad ingressum orbis Cadurcini situs,
naturaque praemunitissimus, militarem certe positionem opseri, quae vel Gallorum ingenia, licet tum obtusiora, sugere non debuit Caprina contra in centro posita non eam-
399쪽
dem praebet ansam quippe quae dimidiam partem regionis indefensam relinquat, atque Gallos intra provinciales texercitus Romanos, sine ulla spe salutis, quasi vinctos rupi alliget si igitur ex duobus locis, pari sere modo munitis, unus facultatem supra allatam osserat, alter neget, inter eos minime dubius debet esse delectus haec sunt, inquiet aliquis, conjecturae. Ita sane sed, quum istae conjecturae sint ab arte militari desumptae, et ad sensum vel
communem accommodatae, eas ad nostrae opinionis confirmationem praetermittere non debui. α' Descriptio montis lepuynci'Isson magis cum Hirtiana narratione congruere videtur. Capitis 4 initio, scripto,
vila, me in am vallem disidebat, ure totum premes montem cingebat et sub finem ejusdem capitis sub ipsius opstat murum ubi magnu36n aquis prorumpebat, ab ea parte tuae fere petaum CCC inter si, minis circuitia
vacabat. Hinc igitur apparet oportere, ut non solum vallis, totum paene montem cingat, sed et flumen vallem omnem dividat, excepta una parte minima, CCC ped. quae fluminis circuitu vacabat quae conditio nec in urbe Cap-denac, nec in monte e pupcd'I Olu reperitur; sola urbs Luzech sere penitus flumine olli cingitur nam Captaenacia jam diximus, in medio anguli posita est, qui ad suam hasim aditum 65 gradibus constantem exhibet ita ut, si lineam rectam ab utroque latere anguli extendas, habebis imo metra latitudine; unde oppidum non fere totum cingitur flumine Mons es t 'Isson paritorsitus est in medio peninsulae, quam effficiunt numen Durmnius et duo fluvioli, la Sour ire et la sumente, cujus peninsulae isthmus parem sere aditum offert. Ita igitur ob hoc duo loci rejiciendi forent; sed, ut observavit doctus abbas des Vorac, verba Hirti non absolute sunt accipienda; sussicit, ut vallis totum montem cingat; quod utrique urbi commune est. Reipsa loci obu' 'Isson,
400쪽
insimam tantum partem Duranius si alluit, et excelsam profunda vallis duobus fluviolis irrigata cingit; sed non adeo mirum est Hirtium errasse in descriptione; quum jam vidimus Caesarem ipsum, lib. II, cap. I, Scaldim cum Sabi consudisse vide supplementum ad notas ejusdem libri, i, p. 98), et alios errores rationi geographicae contrarios commisisse, quos alibi notavimus. Utrique igitur loco similis situs est in peninsula uterque locus excelsus, praeruptus ac prope inexpugnabilis unde alia quaerenda sunt, quae magis cum descriptione conveniant. Hirtius
dicit cap. o Drappetem post fugam ad Ligerim,
mill hom armatorum collegisse addit cap. a Lucterium se ei comitem itinere unxisse, atque cum suis et Dra His copiis Uxellodunum occupasse. Porro Lucterii Copiae, etsi non designentur, ad numerum prope parem serri possunt scit utriusque Ducis exercitus erit X mili. hom armatorum, qui una cum incolis, quos V mill aestimare fas sit, locandi erunt in urbe At planities rupis ubi exstat Caprina superficiem habet XXX mili metris quadratis constantem , sive tribus metricis jugeribus is farpenu de Pari . Lecto judicet, a XV mill hom in
angulo terrae angustissimo contineri potuerint, una cum fossis et vallo, plateis, vicis ac tectis, sarcinis quoque, armamentariis, et instrumentis bellicis Planities contra montis lepi 'Issolia offert orbem, cujus diameter imbiliam habet Leucam spatium sane magnae urbis et exercitus numerosi capax. Haec unica discrepantia sussiceret ad rem dirimendam sed et alia est, quam spernere Videtur
scriptor ingeniose diligens Cha Ollio Figeac quae tamen irrefragabile argumentum nobis suppeditat scilicet
3 Nomon Uxelloduni prope nullum dubio locum relinquit. Nomen cuique rei, vel animatae vel inanimatae, impositum est, ut a sacile ab aliis similis naturae secerit,a53