장음표시 사용
71쪽
satisfactio potest diei duplieiter suffciens. Uno modo perfecth ; quia est condigna, per quandain adaeqiratione in , ad recompensationem culpae commissae ; ad qua in reo uiritur , non solum quM res, quae exhibetur in satisfacti nem, sit tanta, quanta fuit res ablata per offensam ; sed ulterius , qu bd Persona , quae talem exhibet satisfactionem, sit aequalis dignitatis eum
persona offensa, & injuriata ; di ut r. rici, quod fiat ex bonis propriis,
eque ex alio litulo debitis, nec sub dominio credi iuris comentis , quod . clitor illa bona acceptare teneatuI , ut infra dicetur . Alio modo imperosecth; secundum stilicet acceptationem eius, qui ea contentus est , quamvis non sit condigna et & hoe modo non dubitamus , quin puri hominis sati factio potuisset esse iacteiens , fi Deus
illam , quamvis 'non condignam, eo intentus suisset acceptare. Unde conir
versia est de satisfactione persecti et an haec potuisset a puro homine exhiberi pro suo , vel alieno peccat . v. Thomistae cum suo Angelico
Praeceptore negaui. Scotistae vero cum Scoto distingui int. Vel enim loquimur secundum praesentem rerum dispositi nem : & sie negant, purum hominem
potuisse satisfacere cla condigno , &ad aequalitatem pro peccatis omnium hominum. vel loquimur de poteωia ablbluia , & secundum extraordinantiam dispositioneis e & sie affirmant, lurum hominem potuisse Deo adaequaisitatem satisfacere pro peccatis hum at generis
VI. Ico primo. Adeo fuit neces, 1 s taria. Incarnatio ad satisfaciendum Deo de eondigno, & adaequalitem iustitiae pro peccato, tam originali , tum personali mortali ; ut stulta creatur λ para potuisset uritiam
in praesenti providentia ad aequalit
tem satisfacere. Hane Assertionem admittunt Scotistae , ut videre est apud
Frassen, de Nec est. Ineam. q. R. Conet. Ia
haec verba et Fratre non redimet, rediamet bomo , ait et Non homo nudus , βδώοma Deus Iesus Christus . quia nullus alius eandignum Verre diura pretium a S. Damasceno, ιι b. 3. e. 13. 19. Chrysostomo, Homin IO. in Ioann. dicente 2 Cecidit natura nostra eo modo ,
omnipotenti a manu: neque enim a
te restitui paterar , nisi, qui in pri eipio eam e xit, manum porrexisset. Graecis accedunt latinν Patres Αmbrosius, i. 4. in Lucam . Quis linquit paαι- esset dux, qui prodesset omnibu/ , nisi ille , qui supra omnes sy Augussis in Encharid. e. ros. Neque per ipsum
liberaremur ianum Mediatorem Dei,
hominum Iesum Ebrisum , nisi esset
mur. Riae repetit S. Leo, Serm. 1 F. de Nativit. Nisi est verus Drus, nom
Probat etiam hoc discursu Frassen , non possie hominem parum rependere aequivalens pro suo , vel a Iieno pecc. to. Quia nullum est opos hominis, qαantalibet grati, praediti, quod pos getantum honoris rependem Deo, quam tum ei ablatum est , per qηodlibet hominis peccetium. Sicut enim per quo libet hominis peccatum Deo fit a ni ria partieularis ; ad persectam sitiss.ctionem oporteret, ut etiam pro fit gulis peccatis fieret particularia sali factio ; vel, ut aliqsis actus ita pei sectus eliseretur , qui posset tantiun honoris Deo impendere , quantum ei detrinum est per quodlibet singulare , peccatum e sed neutrum potest hoincipurus praestare. Non quidem primum e qaia nullus homo tot actus meritorio a potest elicere, quot Hielit sunt, pee-eatoribus actus Dei offensivi. Nec e tiam secundum i scut enim quodlibee Peccatiun certam, α bautuam trabis
72쪽
Di dignitatem et ita opus meritorium habet determinatam rationem meriti ἔnee tantum dignitatis habere potest , uae aequivaleat omnibus injuriis , perngula peccata Deo irrogatis.. VII. Adest ei am S. Thomas , qui in 3. ἐis. I. q. I. x. ad s. Ostendit triplici ratione , non potuisse humanam naturam a quacumque persona creata per adaequata in satisfactionem
reparari. Prima . Quia creatura totum,
quod potest pro se , Deo debet: unde
non ret: nquitur sibi , ut pro alio satisfacere pol sit . Secunda . Qui ai hoc requiritur . in satisfactione ἔ ut quod satisfaciens reddit , praeponderet et , quod per culpam ablatum est, vel saltem sit aequale illi e sed nulla natura creata, posita in aliqua persona creata, est est reddere aliquid, quod sit aequale bono totius naturae humanae, quod per culpam origigalem ablatum fuit; ergo M. Min. prob. Licet possit dari
natura creata, quae sit melior natura humana; posita tamen in creata persona adaequare non potest bonum t tius naturae humanae et hoc enim qu
dammodo infinitum est . quatenus ipsa 'natura ploribus suppositis in infinitum communicabilis est . ut auten
sonitur in uno supposito , finitur de imitatur; ergo eum actus sint sippositorum, non potest esse , ut Operatio alicuius creaturae tantum valeat , quantum bonum totius naturae humanae, ut possit esse condigna satisfacito
pro elus reparatione Tertia . Humana natura , per pectatum, amisit plura dona sit pernatural in , ad quae per divinam liberalitatem . de gratiam suerat elevata, in quibus per reparali nem foret restituenda: sed elevare naiaturam ad gradum superiorem sistus ilia
te potest . qui naturas condidit , de
earum gradus ordinavit οῦ ergo solus Deus potuit naturam humanam adaequalitatem reparare. . III. Resolutio Negativa, etiam de Potentia
Gravitate Ofensa Dei, qua est simpliciter Infinita . ,
VIII. Ico secundd. Nec in qua is I I eumque alia, etiam extra ordinaria providentia , potuisset pura creatura satisfacere ad aequalitatem Deo, pro offensa mortali; uve origi nati , uve personali, sive propria , sive aliena. Est communior apud Themlogos , exceptis Scotistis , aliisque pamcis . Eam evincunt alictoritates Patrum s. praecedente allatae; qui absoluid dicunt, nullum, nullo pacto potuisse hominem redimere, nisi Deinum. Evincit quoque ratio ibi allata. Nec enim pura creatura satisfacere alaequalitatem posset una actione ; quia haec in ratione meriti est determina ista, de limitata, nee potest adaequare
bonum ablatum , ab homine per peccatumr nec pluribus operationi trus ἔquia nemo potest tot actus meritoriose licere, quot sunt actus hominum OL
sensivi Dei. IX. Probatur tamen speciali rati ne , desumta ex S. Thoma , tum in s.
dis. t. q. I. a. 1. ad s. tum s. p. f. I. s. R. ad 2οῦ cuius haec sunt verba rPereatum eontra Deum eammissum quandam infinitatem haἶet ex in 1 tate dia vina Maiestatis: tantὸ enim offensa est gra Pior , quantis major est ine , in quem delinquitur. Unde oportuit ad condignam satisfactionem , ut actus fati araenιia habreet eseaeiam insint tam , tirpo te Dei, or bominis eκiae . .
Aut equam autem praelata verba informa proponam, supponor hominem, dum mortaliter peccat, offendere Deum , eum dehonorando, ejus gravem injuriam irrogando , . de ei supre-nium Ius laedendo. Cum enim homo debeat in omni suo actu honorare Deum, eum cuicumque rei praeponere, ac pluris aestimare : de Deus jus
73쪽
titulo Creatoris, supremi D mini, & ultimi finis, ut creatura ominuem suum actum ad ipsum dirigat, &ad ipsum, ut ad ultimum finem ordinet, vel saltem, ut ab eo positive non d ordinet; peccator au tem, pecc do inor taliter, in suci affectu minoris faciat Deum , quam creaturam, Deum asseclive subiiciat creaturae, auserat x Deo ius ultimi finis, de illud transferat in creaturam et propterea Deum inhonorat, & injuria lur. Qitem ad in dum iniuriaretur, de dehonoraret graviter Principem , qui ipsum ad plebeium deprimeret, - plebaeso subii e neret, eumque Regio titulo, etiam attentando, spoliaret . His suppositis , X. Probo si e . Ut satisfactio rep. rativa in liriae, & laesionis honoris sit ad aeqtialitatem, de de condigno, debet tantum honoris reddere personae offensae . quanta fuit dehonoratio,& iniuria ipli irrogata; si enim minus reddat, nota erit aequ1lis, nec de condigno et atqui nulla pura creatura , etsi ruperabundanti gratia exornata, in quacumque rerum dispositione potest defore Deo tantum honoris , qua ta suit de honorat ita, & injuria, ipsi irrogata per peccatum mortale; ergo nulla &e. Min. prob. Honor, qui po test a creatura Deo exhiberi, quantuscumque , & in quacumque providentia ut, erit seinper aestimabilitatis, & valoris finiti; iniuria autem,& offensa passiva, per peccatum moris taete Deo facta , in genere moralis os-fensae, est gravitatis simpliciter infinitae r sed per honorem, & obsequium aestimabiIitatis finitae nequit ad aequalitatem, & de condigno compensarroffensa, & initaria gravitatis simpliciter infinitae; erso &c. Maior erob. prim b. 2Estimabilitatas honoris, & obsequii sumitur ex. dignitate personae honorem , & obsequium exhibentis; & E contra graviatas offensae, seu injuriae desumitur ex dignitate personae moraliter o sensae, quae sua dignitate grxvificat offensam ,
sea injuram juxta illud commune
tum et Honis est is bonoνante, in seria , seu G.nsa est in persona debonorata, πιι emae sed Deus offensus per peccatum mortale, est persona infinitae dignitatis: ergo offensa graviter illi iris rogata est infinitae moralis gravitatis. Secundo prob. maj. Injuria crescit secundum dignitatem personae, cui imrogatur. δε vilitatem person , quae
eam ogendit: unde iniuria a isebejoirrogata Regi , major est illa , quam irrogaret Equiti, & haee maior est ill 1, quam irrogaret militi et at dignitas personae divinae , qaae per peccatu offenditur, est anfinities infinita, Merea iura offendens est infinities eor a Deo vi lii a ; ergo offensa saeta Deo crescit ad gravitatem infinitam. Tertio prob. milia Iniuria facta per nae excellemi eb gravior est, qub magis per illam deprimitur, le inhonoratur et sed Deus , per peccatu mortale , infinit E in honoratur , & deprimitur; ergo &e. Mai. patet, demia. pro, Depressio, de inhonoratio personae excellentis mensuratur ex di
stani ita excellentiae illius, da vilitate rei, ad quam deprimitur . & esti suis biicitur: sed Deus infinite distat 1
creatura, cui per peccatum subiicitur , iuxta illud , Isaiae 3. v. a Se vire me fecissa in peeeatis tuis, prabuiam mibi Iabομem in in/-i ιatibus titis . ergo See. Haec dicta lint in gratiam
opinionis plausibilis, qudd peecatiin, mortale sit in genere offensae moralis simpliciter infinitum ia . I U.
Probatur Asse Iio , dato , quὸd Peeea vim Mortale sit in genere osse a Finisum . XI. Via multi . 6eprae se Mim Sc listae , contendunt, peccatum non esse simpliciter se & initInsece infinitum, in ratione moralis offensae ; ideo eontra illos ostenstendun, est , rationem allatam athuc subsitere: nec posse pura merea tueam, inquacumque rerum disposui c, ad aeqy -
74쪽
ue 6 Quasio III. De Conven. ct Necessit. In eam.
Iitatem pro offensa mortali satissae re. Unde illam instauro te. Ad satisfactionem pio suo, vel MIieno peceato mortali, ut sit inlualis,& de eondigno, debet valor latissa-ctorius esse tantus, quantae suit gravitatis inauria et sed usor satisfactorius purae ereaturae , quavis gratia an fluenter omatae, non potest esse tantus, quantae gravitatis suit. offensa, etiamsi haee non sit gravitatis simpliciter infinitae ; ergo &e. Mim prob. Valor satisfactorius purae creaturae semper est ordinis creati, Se inseri ris ad gravitatem offen e ; quia haec, eis non simpliciter infinita , erescit
tamen ad inerementum per χnae onsenta ; ita ut sit in eo ordine , in quo est persona offensa et unde diversi oris dinis est iniuria illata Regi, ae illata plebeio . Satisfactio vero est ejusidem ordinis cum persona, quae illam exhibet; unde satisfactio a plebeio est inferioris aestimabilitatis , & ordinis .ae sit satisfactio exhibita ab ipso Rege: sed quaelibet creatura, quacumques ratia cumulata , semper est in ordine in infinitum in seriori ad ordinem divinum ἰ ergo, quantum climque crescat in persectione , nunquam pertinset ad compensandam gravitatem iniuriae illatae Deo. Res enim inserioris ordiis
nis , quantumcumque crescat, non p8test adaequare persectionem ordinis superioris; sicut nec gravissimum pG-catorum venialium unquam adaequa.
bit malitiam peccati mortalis et nec subditus, quamvis a Rese elevatus, potest unquam facere actionem tantae
stimabilitatis; ut sit condigna reparatio offensae factae Regi , ut eam ex
iustitia e donare teneatur. Hanc raritionem tangit Salvianus, lib. 6. de Prois videntia e . Ita. dicens: semper per diagnitatem iniuriam perferentis erestit culpa ; quia necesse, or quantὸ maiores persena es ut, quι injuriam paritur , tant. major sit noxa ejus, qui faeie . λι anto igitur majoris piaeuli crimen
O , imurissum quempiam esse Deo
XII. Dii es . 5atisfactio exhibita a
creatara, gratia abundanii ornata, enset in eodem ordine eum timetica , supinposito, quod haec non sit intrinsecEinfinita. Nam ficut in hae sententia enia non est ordinis divini simpli. citer, sed tantum participative , exintrinsech , & seeundum qu dis ira eistiam persona creata, ornata gratia exeellenti, esset in ordine divino partio ei pati vΘ, & extrinsech; quia gratia est participatio naturae divinae , & conis stituit hominem in ordine divino. XIII. Sed contra. Quamvis gratia, quae est principium Quo Se physicum operis satisfactorii, ordinis divini paristiei pati vh sit, & operationes ab ea procedentes ordinis divini in esse sphysico diei possint; persona tamen, cujus sint illae operationes, ordinis diis vini non est, sed creatit at dignitas mois ratis, &aestimabilitas operationis non
sumitur ex dignitate principii m. . sed ex dignitate principii , cujus
est operatio; quia operationes sunt suppositorum, de a dignitate personae dignificantur . Unde dignitas , & va lor satisfactionis Christi non pensatur ex principio ino, nempe, a gratia eaopitali, quae finita est, & eiusdem spe et ei cum nostra; sed ex dignitate personae verbi, quae iacit, efferationes illas esse Theandricas, reflectendo in illas suam dignitatem . Addo et qiidd si operationes hominis existentis in gratia essent ordinis divini, inesse valoris, & dignitatis; iam homo existens in gratia posset de iacto ponere, per suas operationes, aequalitatem cum offensar quod scotistae ne-'gant.
XIV. Secund5 probat ut , praeveniendo aliam Adversariorum evasio nem. Si posset homo satisfacere ad aequalitatem pro suo, vel alieno peccato mortali, hoe posset amando inotensissimh Deum : sed amando etiam intensii simE Deum, non ei dat tantum' honoris, quantum abstulit, peccando
mortaliter; ergo &c. Min. probatur. Per peccatum mortale non solum privatur Deus praerogativa ultimi finis, quae
75쪽
quae per actum Eliaritatis ei redditur rsed insuper divina majestas in animo peccatoris deprimitur, & dehonoratur; dum vilis ereatura tantam mai statem bono commutabili subiicereis praesumit. Hoc autem non compensatur aequaliter per actum caritatis rscut plebeius amando Regem, quem de honoravit, non compensaret ad aequalitatem iniuriam. Et rursus: quia
manifestὰ gravius, & attrocius est, Deum subiicere creaturae , quam sit bonorificum , creaturam se subiicere Deo: ne ut indignius est, Regem subdi o mancipare, qiam sit honorificum sit bdere mancipium Regi. Et etiam et quia creatura, dum se sit biicit Deo. non spoliatur iure suo, sed satisfacit debito; nec deprimitur, aut humiliatur, sed honoratur potius, dc exa latur: quia servire Deo
Tandem: quia per iniuriam perlo na offensa deprimitur, & inhonora tur: ut autem satisfiat honori laeso, non suffcit, ut persona offendens amet personam offensam. Si enim subditus vilipendisset, & dehonorasset Princiispem . non sat effet ad reparandam OL fensam ad aequalitatem , ut amaret Regem , vel fieret amieus Regis; sed ulterius, ut obsequium exhiberet Principi, sussiciens ad reparandum eius honorem laesuin: at per actum amoris caritatis, etsi serventissimae, homo quidem redit in amicitiam Dei, sed non per hoc iniuriam resarcit nam etsi non peccasset, amorem illum Deo deis berer ; ergo &c. XU. Urgeo denique . Ut homo purus posset, peractum caritatis. satis sacere Deo ad aequalitatem , deberet Deum tantum amare, quantum illum offendit: sed purus homo non potest tantum Deum amare, quantum illum offendit; ergo sce. Min. prob. Purus homo, offendendo Deum, illum offendit, quantum offendibilis est et non enim potest magis offundi, quam cum a viisti creatura ameli ve spoliatur ratione ultimi sinis: sed purus homo non po-i
potest tantum amare Deum , quantum ambilis est , quia ad hoe requiritur amor infinitus; ergo die. XVI. Si respondeas: purum hominem Usse amare Deum , quantum amabilis est a creatura , esto nolia quantum amabilis est absoluth - Co tra est . Creatura peccando offendit Deum , quantum ouendibilis est abs lute; non enim potest dari maior os senta, quam illa , qua vilis creatura ostendit summam majestatem . Dat enim per impossibile, quod daretur alter Deus , qui Deum offenderet ptatis offensa, in Prudentum aestimatione, non ent maioris, sed potius minoris gravitatis , quam sit offensa sacta a creatura: scut esset minor os sensa , quam reciperet Rex ab alio Rege , quam ea, quam reciperet a stoeiubdito. Tune cor sed creatura non potest amare Deum , quantum Deus amabilis est absoluth; ergo M. . v. Rationes Smistarum Soluta. XVII. Bjiciunt prImb. Homo purus, amando Deum , potest illi tantum honoris reddere, quantum ei abstulit per peccatum ergo Sc. Ant. probatur. Id, quod homo pe eando abstulit a Deo, est, quod dere liquit Deum pro ereatura, juxta iIlud, Deuter' x. v. i8. Deum, qui te
genuit dereliquia. ; ab ipso abstuli crationem ultimi finis, non in effectu. sed in affectu e atqui peccator, amando Deum, derelinquit creaturam pro apter ipsum, & ad ipsum, ut ad ultimum finem, se convertit ; ergo reddit &c. Confirmatur. Teste S. Thoma 3. P. q. 48. a. 1. Iue propriὸ fatissaei: pro rufa , qui exhibet offenso id , quo aquὸ , veι magis diluit, quam oderit. Q Uam. Sed homo purus, offerens De actum amoris, vel contritionis, offert
illi bonum , quod tantum diligit, &ei placet, quantum oderat, eiqile dis u plici -
76쪽
18 Quaestis III. De Conven. O Meest. Incam.
plicuerat offensa : intantum enim hanc Deus odit , inquant sim ab ipso a veristit , ipsum de honorat , & creaturae postponit e sed actus amoris ad Deum
convertit peccatorem , Deum honorat,& praeponit creaturae ; ergo &e. XVIII. Respe ea primo. Hoc ar gumento probari, quod de facto quisbet homo, amando Deum, satisfaciat de condigno pro suo peccato, quod negant Scotistae r &merito, alioqui α homo non eguisset hedemtore. Respondeo seeundΛ , neg. ant. dist.
min. Actu non adaequante gravitatem offensae, cone. min. Actu ad aequante , nego min. Homo ergo amans Deum,
ex parte rei ablatae reddit quidem id , quod 1 Deo abstulerat, peccando I non tamen ad aequalitatem satisfacit pro offensa. Duplex enim est talis factio.
Una pro re ablata , quae propriE est restitutior alia pro iniuria illaia, &haec propriE est satisfactio. Ad illam
sussicit reddere aequivalens et ad hanc autem requiritur , quod actus obsequii exhibitus tanti valoris sit , quant αfuit gravitati x injuria , seu offensM . Obsequium autem, quod exhibet homo, amando Deum, reddit quiddem Deo, quod abstulerat, ex parte rei ablatae:
quia tamen non reddit per actum
tantae aestimabilitatis, & valoris, quantae fuit gravitatis iniuria ; ideo non satisfacit ad aequalitatem . Sicut nec
condignE plebeius resarciι iniuriam illatam Principi , cum ab illo postea
veniam deprecatur , & obsequium exhibet
cui enim Principi magis displicet iniuriari a subdito , quam ei placeat honorari ab ipso , quia talis honor est ipsi debitus: ita longε gravius est ,
& magis odibile Deo , creaturam a uindere contra ipsum , quam sit ipsi acceptum, creaturam sibi se dedere, ac subiicere. Nee oppositum sentit Sanctus Thomas. Nam citato loco loquiis
tur de satissa bione Christi , quam
Deus magis dilexit, quam oderat oia
sensam . quia ei aliquid majus exhibuit , quam exigeret offensae recompensatio. Tum, propter magnitudinemearitatis . Tum , Propter dignitatem tu afua , quam pro fatisfactione ponebat,
qua erat vita Dei, i, hominis.
XX. Dices. Si masis odisset Deus peccatum , quam diligat actum caritatis ; hoe esset, quia peeeatum laedit honorem Dei : sed hoc esse salsum , probatur. Tum in ereatis r ubi solae violatio praecepti , nisi fiat ex con- em tu, non laedit honorem, aut dirμsaeit injuriam Legislatori. Tum e. tiam et quia in omni peetato mortali , puta gulae , est duplex malitia et una injustitiae contra honorem Dei; alia intemperantiae ratione proprii objecti . XX l. Respondeo, neg. min. Ad eius primam probationem dico , honorem Legislatoiis creati non laedi per qua cumque legis transgressionem , laedi
tamen honorem Dei. Legislator enimereatus non habet ius, ut omnes in ditorum actiones ad ipsum, ut nitismum finem, reserantur; ideoque pertransgressionem legis nullo iure spoliatur, nullamque iniuriam patitur Σ& talis transgressio est qui deni contra obedientiam , sed non contra iustitiam. At Deus , qui est ultimus omnium rerum finis, cuique, titulo creationis, omnia debentur; ius habet, ut omnia ad ipsum reserantur,& ut ipsi nihil praeseratur . Unde
peccator postponens Deum creaturae,& propter istam Deum derelinquens , laedit tumum ius, & honorem illius. Queiare & est responsio ad secundam probationem ὶ in omni peccato moriali reperitur iniustitia, quae tamen malitiam specialem non constiis tuit. Duplex enim est dehonoratio. Una per se volita, alia consecuta. Prima est , qua expresse intenditur contemtus, & contumelia, ut in blasphemia , εe indigna tractatione diviis norum . Secunda, qua laeditur quidem iiis; sed haec laesio non est per se volita, sed consequitur ex natura actus: & haee est laesio divini honoris , in omni peccato mortali imbibita .X II.
77쪽
eio ad aequalitate, n/ solum requirit aequalitatem inter satisfactionem , Se offensam; non vero inter personam satisfacientem , & personam offensam riuod probant sic. Nam si satisfactioit aequalis , tollit inaequalitatem causatam per ostensam ideoque qui Rςgilaratus est ςentum, si restituat Regieentum , satis tacit ad aequalitaten ἰeisi persona satisfaciens sit inferior. Tune sic et sed inter satisfactionem
creaturae , & offensam Dei potest inveniri aequalitas ; ergo &c. Min. pro Tunc satis saetio est aequalis, quando tanta est honitas in actu satisfactorio, quanta fuit malitia offensae r at in actu amoris Dei est tanta bonitas, quanta est in peccato malitia , & sorte major, ergo &c. Min. prob. pri-mb. Bonitas actus earitatis est boni. tas supernaturalis ἔ . malitia autem. peccati est pure naturalis, saltem intrinsech. Secundo . Premium . quod meretur actus Caritatis, nempe, visio aeterna Dei, non est minus, quam sit
poena , quam meretur peccatum nempe, aeterna privatio visionis Dei rmeritum autem, de demeritum corin
respondent bonitati, & malitiae . XXIII. Rei pondeo, dist. ant. Satis iactio, prout est idem , ae restitutio rei ablatae , co. ant. Prout idem est , ac compensatio honoris laesi, negoant. Satisfactio enim compensativa iniuriae, & honoris laesi nequit fieti adaequalitatem, nisi , persona aequalis dignitatis. Exemplum autem furti, non est ad rem . inia surtum non est injuria personalis, sed realis ; nec crescit ex dignitate personae, cui aufertur, sed ex quantitate rei ablatae r& ideo si res ablata integrE restituatur , a quocumque fiat restitutio,
fit aequalis compensatio et nisi furto esset coiij tincta contumelia, seu iniuria personae . At omni peccato mortali, ut dictum est, semper est conjuncta de honoratio, & injuria summi iuris divini, ejusque ma statis Ad
primam autem probationem. minor.
subsumtae sateor , actum earitatis in bonitate physica , & speeifica exemdere malitiam merati mortalis; non tamen eκcedit, sed exeeditur a peetato , in genere morali offense r in quo peccatum habet gravitatem, vel infiis nitam, vel ordinis superioris , ut vidimus. - Ad secundam dico, plus demereri peccatum , quam mereatur actus caritatis . Nam peccatum dein meretur enam infinitam , idest , non solum aeternam privationem visionis Dei, sed etiam anni hi lationem peccainioris et imo demeretur ipsam Incarnaintionem , quam nec tota collectio actuum honorum purae creaturae mereri unquam posset.
XXIV. Obiiciunt tertid . Potest
Deus eonstituere unum hominem purum, qui mereatur gratiam pro Oamnibus hominibus; ergo pariter potest constituere unum hominem purum, ulumque tanta gratia ornare, ut pro omnibus ad aequalitatem se tisfaciat. Cons. Prob. Non enim plus requiritur ad satis aciendum pro aliorum culpis, quam ad merendum illis ratiam,& remissionem peceati; quia cui meritum obligat Deum ex iustitia ad conserendum praemium r ita
satisfactio obligat ex iustitia Deum
ad remittendum debitum. XXV. Respondeo primo , dist. ant. mi mereatur gratiam absolute , transeat ant. Gratiam, ut remissum peccati , nego ant. Gratia duo habet . Unum per se , quod est sanctificare . reddere gratum Deq , a & dare vires ad agendum in ordine supernaturali. Aliud per aecidens: de hoc est , exapellere peccatum, si illud inveniat in subjecto , propter incompossibilitatem, quam habet cum illo, quod regulariter contingit. Potest erso constitui
a Deo purus homo,' qui mereat ile
alteri primam gratiam absolute sumis tam , idest , ut sanctificativam, notisve rh ut rem illivam precati et ad hoe enim requireretur , quod mer; tun illius hominis puri esset tanti 'Ualo ris, non soliun qua nil est ipsa gr H A tia,
78쪽
tia, sed etiam quantae gravitatis est ostensa ἔ ad quod , ex diciis, meritum puri hominis pertingere nequit.
Respondeo secundo, dato antee. neg. . cons. Plus enim requiritur ad
condignh satisfaciendum , quim ad condignE merendum et ad illud enim requiri iur aequalitas dignitatis i merpersonam satisfacientem, & personam ostensam, ut dictum est. Ad istud enim suffieit aequalitas operis , quamvis persona merens sit inserioris diagnitatis. Imb, regulariter loquendo, requiritur in per lana merente subjectio, & inseri itis cum mora It proportione inter meritum , & prae- Initim; quae proportio inveniretur i, ter meritum illius puri bona inis, de praemium in casu. Sic Dux strenuus
potest quidem actu a Liquo haeroico promereri gratiam reo laesae maiestatis: at injuriam regiae Maiestati illatam de condigno compensare , & re- Parare non potest. Respondeo tertib , neg. absolut Eant. Nam potest quidem Deus toniti. ruere hominem purum, qui mereatur aliis hominibus gratiam de congruo, non vero de condigno . Et hoc assero
cum S. Thoma, t. a. q. 114. a. 6. ubi
dicit: Maerito eo una nullas potes mereri atieri primam gratiam , nisi solus G isas . Ω.ia unus uoue nostrum movetur is Deo per donum gratia, Mipse ad vitam Memam perveniat ....
σed anima Christi mota es a Deo poratiam, non DIAm, ut ipse pervenireι
ad gloriam vita aserna ι sed etiam , ut alior in eam ad inest, inqruantam est
Caput EeeIesia - Sed quia haec S. Thmmae doctrina erobat quidem de facto , de in praesenti rerum ordine, in quo
nemo, praeter Christum, movetur, ut
alios ad gloriam adducat; non tamen in alio rerum ordine, quo alicui puro homini, tanquam Capiti, daretur notio, nedum, ut ipse ad gloriam perveniret; sed etiam, ut alios ad gloriam adduceret , quod Scotistae v Iunt : ideo duabus prioribus responsionibus standum esse judico. XXVI. Objieiunt quared . Potest
homo parus , ingratia constitutus, per sua opera satisfacere de condigno prop*nis peccatorum , non solum sui,std etiam aliorum i & est articulus
fidei de Communione Sanctorum ἶergo poterit etiam satissaeere de conis digno pro culpa ωXX VII. Respondeo , verum esse santecedens de pMna temporali , non
vero de poena aeterna. mia debitum poenae tempora Iis supponit iam eulpam remissam; debitum verb poenae
eternae supponit culpam nondum rein missam: pro eo autem, qui est in peccato mortali nondum remisso quoad culpam , non potest purus homo condignε satisfacere. Imo nee satisfacitoro poena temporali fieri potest abomine puro , nisi praesuppositis meritis Incarnationis. Neque veris ver ba sunt Tridentini, Sess. r4. c. g. ita nostra est fatisfactio Me, quam pro perineatis noris exsolvimus, πι non fit per Misum IUMm . Nam 'aei ex nobis. tamquam ex nisis, nabit possumus, eo eoop rante , qui nos eonforta , omnia possu
XXVIII. obitetiunt quint A. Patres
saepius asserunt , mortem Christi non suilla necessariam ad condignam sati sintactionem ; ergo neque incarnationem .
Cum enim quodeumque onus factum
. Christo fuerit pretii infiniti , quia, Persona infinite digna prociaens ἔsuisset pretium lassiciens , & aequale
gravitati offensae t unde mors illius non fuit necessaria ad redemtionem ι
nisi quia hane, & non alia sua ope.
ra, voluit ad consummatam hominis redemtionem ordinare . Unde solum . moriens dixit, Ioan. I9. U. 3 . Comsummatum ess . At fi Inearnatio deis
suisset, nullum Uus tantae dignitatis suisset, quod postet gravitatem osse
sae aequali valore compensare.
XXIX. Objieiunt sexib. Purus h mo potuisset ad aequalitatem satis aiscere pro oonsa gravitatis finitae r stil
79쪽
ia potest homo purus, Dei gratia
abundanter adiutus, sacere actum am
ris persectiorem , de persectiorem in infinitum; ergo poterit tandem satisfactionem eIicere, quae sit aequalis perfectionis, & valoris cum gravitate os nila offensae: omne enim unitum per maius , & majus augmentum potest pertingere ad quantitatem alterius finiti , ouamvis magni. Conlirmatur. Tum quia r potuit Deus pepigisse sat diis eum Adamo, ut si
non peccaret, sed mereretur augmeninium j iistitiae , talem iustitiam eum suo augmento traduceret in posteros ;ergo similiter potuit constituere alium purum hominem , qui per opera sua meritoria transferret iustitiam in alios, ut a peccato mundarentur, & se pro illis satisfaceret de condigno. In hoe enim nulla est repugnantia , posita acceptatione divina, de offensa gravi. tatis intrinsech finitae , & solum infinitae extrinsece et hoc enim modo i finita essent etiam opera caritatis illius purν hominis. XXX. Min. ver 5 probatur prim5. Qitia offensa landatur in cognitione, conatu , & malitia : at cognitio peccatoris finita est , conatus finitus, &malitia quoque finita est et quia haec , vel consistit in conversione ad obj et uin dissionum; & liae e finita est, si .
cui conversio ad obiectum consonum
finita est e vel consistit in privationere litudinis; & haec pariter finita est, sicut rectitudo, qua privat, est finita.
Seci in do . Uuum peccatum potest esse maius altero in ratione offensae. Non enim omnia peceata sunt paris
gravitatis. ut ostensum est, Tom. a. a. x. Tras. de Pereatis, Ωιε. 4. Dub. a. s. a. contra Stoicos, & Iovinianum.
Magis enim offenditur Deus per actum expressium eo lii meliae, quam per Mqum furti: sicut magis ostenditur Rex,
Ia percutiatur suste, quam si eonvitiis Iacessatur: sed infinito non potest dati maius; ergo &e.. Peccatum venise est offemia Dei et sed peccatum veniale non est
offensa infinita; ergo neque mortale. XXXI. Huie objectioni satisfacere potamus in duo lici sententia, supra exposita , utraque probabili. In sententia ergo afferente, peccatum moris
tale in ratione offensae esse simplici. ter, & intrinsece infinitum, resp-deo, neg. min. Ad primam probatio. nem dico , quod licEt offensa activa fundetur, & correspondeat cogniti
ni , conatui , & malitiae , & ex hae parte finita sit; offensa tamen pasti vh
accepta unice fundatur, suamque ac-eipit indignitatem , de gravitatem ex dignitate Dei, quam violat: quae resipectu eius non est purum obiectiim,
sed subjectum , & sorma gravificans. Cumque privatio semper tanta fit , quanta est forma, qui privat, & dignitas Dei sit infinitar offriata etiam ,
quae . quantium ad affectum, privat Deum dignitate ultimi finis , eumque sinhonorat, fle deprimit, dum vili ere turae postponit, erit infinita.
XXXII. Dices . Sicut peccatum is privat affecti vh Deum suo honoreo , ita actus amoris Deo reddit suum honorem e sed actus Deo affective reddens Deo honorem . etsi infinitum is ,
non dicitur propterea in dignitate in finitus ; ergo inus privans allecti vh Deum suo honore , etsi infinito, non
erit propterea infinitus. Nego cons. & paritatem. Chm enim iuxta commune axioma, honor sit in honorante, & offensa in persona os-
sensa ; secuti ur , quδd subjectum hon ris, quod redditur Deo 1 creatura, fit
ipsa creatura et ipse verΛ Deus hon ratus si sollim terminus extrinsecus honoris i subjectum veris morale OD sensae iactae Deo sit ipse Deus. Cum-oue ereatura, quae est iubjectum , &1orma dignificans honorem sit finitae dignitatis ς fit, ut honor ab ea ex hubitus Deo sit finitae aestimabilitatis e
eumque E eontra Deus , qui non s Ium est terminus extrinsecus offensae.
sed est subiectum morale. illius , de
sorori gravi cor o sina, sit disn,
80쪽
61 Quaestio III. De Conven. cr Necessis. Ineam.
tatis infinitae ; fit, ut gravi ficet offen. iam ad mensuram sitae dignitatis, &consequenter infinite - Addor quod actus amoris sit biicit creaturam Deo, quod proprium est creaturae finitae,& finito modo fit. At in peccato deprimitur Deus , & sebiicitur creaturae ; quae cum infinit E distet ab illo, ideo talis depressio est infinita , sicque infinita etiam erit offensa. xxx HI. Ad secundam prob. da .pIi ei vii te spondeo. PrimΛ , dist. in. Infinito non poteth dari maius, sor maliter, & in ratione infiniti, eonc.
min. Materialiter , seu ex parte materiae , nego min. Sicut ergo si dare- . tur infinita multitudo hominum, ma-
gis infinita foret multitudo capillo. rum , non formaliter in ratione infiniti ; quia in ratione sormali infiniisti, quod est non habere finem, utra. que multitudo esset aequalis : ted solum ex parte materiae , supra quam ratio infinitatis applieatur et Ita omnia peccata mortalia, in ratione formali offensae infinitae , aequalia sunt, nec u- Guni est majus altero; ex parte tamen materiae, supra suam eadit haee infinitas, nempe, maioris, vel minoris affectionis, potest unum esse gravius altero.
Respondeo secand5. bd in ossen. sa polumus considerari duo, nempe, subitantiam offensae , Se modum offensionis. Substantia offensae consistit indepressione divinae maiestatis, & diis gnitatis; & lixe aequalis est in omnibus peccatis mortalibus: ideoque omnibus correspondet aequalis pinna, sei. licet aeterna . Modus lamen, quo Deisus offenditur , cum pensetur ex maiori malitia peceatoris , finitus est ; &seeundum hoc offensa non est infinita , naee aequalis in omnibus peccatis, sed ni b gravior, modo minus gravis. Et ratione huius, esto omnia peccata mortalia plectantur poena aeterna , aliis qua tamen plectuntur poena graviori, quam alia. XXXIV. Ad tertiam dico , quod peccatum venia te est offensa Dei, noa laedens ipsum in ratione u Irimi finis, nec auserens ab eo gloriam intrinseo eam ; sed solum diminuens gloriam ejus extrinsecam e quae cum infinita . non sit, nil mirum si offensa venialis non sit infinita. Unde subiectum illius est quidem Deus , sed laesus tantum in extrinsecis : ideoque notia gravi fieans infinite offensam. Haee diacia sunt in gratiam sententiae tribuenistis culpae mortali gravitatem infiniis
XXXV. In sententia verb tribuenis te peccato mortali gravitatem solum finitam respondeo, neg. mai. loquendo de offensa facta Deo. Ad eius autem probationem dico, omne finitum per tingere posse ad quantitatem alterius finiti, quando sunt eiusdem ordinis,& rationis ; non vero quando sunt diversae rationis, & ordinis. Solutio est S. Thomae , qui 2. 1. 14 g. T. ad 3. hoe modo salvat, quod caritas hominis viatoris, quantum climque crescat, non possit pertingere ad carinatem, quam homo habet in Patria . Cum enim sibi obieci mei r omne finitum , per eon
tinuum augmenιum , potes pertingere ad quantitatem Mιmus Diti , quantum-mιmque majoris; respondet et ad tertiti mdieendam , quὸd ratio illa proeedit in his , qua habent quantitatem ejusdem rationis, non autem in his , qua ba bene diversam rationem quanιitatii r est linea, quantumeumque ereseat , non initivit quantitarem supermisi. Non est
autem eadem ratio quantisatis earita.
xis via , qua 'quitur cognitionem Dei , earitatis Patria , qua sequitur vi
Porro: satisfactio purae ereaturae non solum est diversae rationis ab offensa Deo illata , etsi finita sit ; veriam m.tiam diversi , & in serioris ordinis. Ut enim vidimus, offensa se tenet ex parte personae offensae; & ex dignitate illius , si non arithmetich , salistem geometrich pensatur offensae gravitas et satisfactio autem se tenet ex parte personae satisfacientis, ex huius dignitate mensuratur ejus valor .