장음표시 사용
51쪽
fietas lectionis cuiusdam loci Nicandri perpenditur. Cap. XII. NIcander ἐν τοῖς θηριακοP, de amphisbama verba faciens, significabat ipsam omnium ferpentium primam procedere, quippe qua ante
cicads cantum compareat; νt in omnibus, qua sci mus , exemplaribua scriptum est, zo πρωτις α
Laries pro τί γος , inueniri κ κκυγος , id encuculi, notauit quidem, sed quid sentiret de hae varietate non ex cauit. mihi su 'edia est vulga ta lectio , quod cicadas appellari Nemra corisum uisse non memini , sed Uiuas, quoniam sonus illa
rum Uate tantum sentitur, non νere. HesiodM,Nρεος καωμιατοίδεος ιυρν , inquiit , cum cicadarum
cantum memorat secundo libro opera dies . at de cuculo dictum est ab AriRotele, nono de hist ria animalium, quod vere apparet, occultatur autem canis exortu . itaque vernum posse vocari manifestum est, oe amphisbaenam recte dici primam apparere, si ante huι us, non se ante cica cantu procedat. propterea existimo rectius scribi κοκκυγος , quam τετ/ιγοe . huc accedit Plini' auctoritis, aMitricesimi libri capite decimo, citat Nicandrum, et narratam hoc loco h oriam amphisbaena latina oratione, quamquam M riore, sic explicat, ut locum hunc interpretatus videatur, σ cuculum legit, non cicadam. perst,
52쪽
ectionibus, inquit , remedio esse tradit Nicandreamphisbaenam mortuam adalligatam , vel stelletantum eiM, quinimmo arbori, qus cedatur a Galligata non algere cadentes, faciliusq. succidere.
kaq. sola serpentiuiis frigori se committit, prima
omnium procedens, ante cuculi cantum.' Galeni locus ab interprete obscuratus ill sttatur sexto libro de sanitate tuenda.
Cap. ' XIII. corruptra eri Guleni locus sexti libri de sun
tale tuenda capiseseptimo, interpreti νt ego arbitror, negligentia. Et eorum quidem, quibus
bilissus venter est sicuti dictum nobis in quarto iam est, ct nunc nihilominus dicetur primi semper ciborum ac potionsi sint, qui aluum dei ciant,hse sunt Galeni verba in Latinis codicibus. qus lecto rem inuitant ad legendum librum eiusdem tractationis quartum , ut haec eadem sententia in eo reperiatur. Nerum librum istum quantum v lueris versato, ac diligenter legito, nusquam eam reperies .cum. dubitari possit in utram partem referratur illa, sicuti dictum est,in priorem, in qua dicitur, eorum, quibuου bilio in venter est , quasi de hoc hominum genere sit locutus quarto libro; an in sequentem, ubi asserit cibos aluum deiiciemetes primo loco sumi debere; neutrum in quarto ib bro,vel consulto, vel casu tractatum est . itaq. no cessarium visum est Graeca consulere νero si
53쪽
vi cant a Galam intelligi non quartum, sed hune
eundem sextum librum, in cuius tertio capite verba fecit de corporibus calidiore natina praeditis, ac priuatim perpendit eorum naturam,qui excremento bilioso abundantes , aut vomitu , aut dei
ctione illud reiiciunt. hi sunt enim, quibuU vem trem biliosam esse dicit hoc eapite septimo. remita se habere persuadebitur facile Graeca intuenti, e quibus quoque intelligitur, quomodo interpres
ὲλωμένων, oc. illa igitur , ειρητουω μυ-ὐ διὰ το υδε γραμ. ματος. vertenda sunt, iam quidem
hi hoe libro dictum est, dicetur vero O nunc. qala modum carent discultate. sed causa erroris videtur fulse, quoniam ista , qassigni
scant, in hoc , vel per hunc, interpres legit erasa vocali in coniunctione δέ, legit enim λὰ του . . est autem , numeri nota, ct quartum significat , ut ἀ, primum , fecundum , γ tertium. itasae se legisset, διά γ , vertit, in quarto, at cain quarto nihil huiusmodi sit, ct exemplaria Gr ea habeant, διὰ του-, in hoc autem, em in hoc videlicet freto libro sermonem habuerit de natura calidiore, ut ante dixi, restat ut sidus intem pres hunc in modum transferat. Dictum est. qu, dem iam in hoc libro; non autem, sicuti dictum nobis in quarto iam isti quoniam illiad verum est, hoc autem falsum, nec Grscis νerbis re1pondet, atque
54쪽
atque cogit nos fruistra de Galeni diligentia, e r lubri quarti integritate dubitare. De uulgari partitione medicinς in theoricam&practicam. Cap. XIV. CVM medisinavere sit artium una, vulga. tissima illa partitio in theoricam ct practica, quam peperisse Arabum schola videtur improbanda penitus est. nam theoria ct praxis, Grsca sunt, a quibuo nomina sumpsere habitus quidam
mentis adeo inter se diuersi, νt νηπι, atque idem recipere Niramq. appellationem minime debeat, nisi cuncta confundere ac perturbare velimus, de qua re nihil dicendum esset, si cum barbaris tam tum res ageretur ; sed ct νisi politiores non pauci
Diuidendi ratio, ct via non patitur, ut species aliqua diuidatur disserentijs, qua eiusdem speciei generi sint aequales. si quis enim animalis genua ita diuidat, ut dicat aliud pennatum esse, aliud pilis hirtum, aliud contectum squamis, ac deinde gallinam, qua pennati species quadam est, dica aliam pilis, aliam squamis indutam esse, quod monistrum asserre iudicabitur e huic par est, bremedicinapartitio. nam Aristoteles sexto libro me
taphysicae, η απασα , inquit, δάνοια, ς πρακτι. κv, η θεωρητικη, n ποιητ)κη . Omnis cogitatio
aut practica, aut theoretica, aut poetica latini, iatis studiosus fortassee mallet, omnis cogitatio ,
55쪽
aut ad agendum, aut contemplandum, aut ad efficiendum idoneaI OGalenus libro de constituisitione artis medica agens de medisina genere.
theoreticarum, aut prasticarum una Psdam est,
aut poetica, seu sectiva, quadam, aut posscimva' cum igitur squalia hscsent, Theoreticu quod
male theoricum dicunt Tracticum, Poeticum, edi ars sit poetica, εξις ποι,1τικὰ, o mcdicina ars; perperam medicina secatur in theoricam,o practicam. Galenua eodem de connitutione artis ποιητικη , appellauit. neque est enim in ea quidquam, quod effectionem, ποίησιν, non respiciat.
quod si qui sint, qui medicina studium aliquod impendant, sed medicinam non faciant; ideoque ab idiotis theorici vocantur. hoc non ob at sententis nostrs, quoniam metaphorice,non autem proprio sic appellantur: quia sicuti theorica facultatis sinis est contemplatio, ita finis eius, qui prscepta medica nouit, sed munere medici, quod nunquam exercuit, fungi nescit, in ipsa contemplatione positus Nidetur.sed hoc accidit, non autem per se inest in medicina. dicereq. theoricum aliquem, qui non si practicua,aut practicum, qui non sit theoricus, cypractica hos, theorica illos excellere, vulgo rei huius ignaro concedi potest, at medicum ita sentire turpissimum duco. nam, eum nihil est in arte
medica, quod ad muneris functionem nons'ecterirum sicut poeta non es, qui poematasacere iv
56쪽
rat, nec pictor qui nescit pngere; ita medιeus ille non en, qui medicinam facere nescit . quodq. asi. quis praecepta cuiuscumque artis memoris ita maidaueri τι ea quoque podit memoriter pronuncia re, sed fungi munere illius artis non calleat, non magis nomen me retur artificis, quam si quis non precepta edidicisset, sed librum eiusdem artis in bibliotheca sua reconditum haberet, quem legere suo arbitratu posset. ars ab habitu seiungi nequit habitus autem non sine exercitatione O freque ii rerum Uu comparatur. duplex igitur hi hae partitione fuit auctoris culpa. altera in abusu ν' cabulorum, , qua non bene i artibuN Uurpantur. altera, quod medicinam par,
litus est, ct distinxit disserenis ipse generi medι-
cina aqualibua . Aristotelis locus de etymo vocabuli, quo Graecusulam significant, hactenus non recie per
ceptus, eo ponitur. . . p. XV.
ARictoteles primo libro de bifloria animalium.
videtur significare,quod gula nomen Graece , αισο , dictum fuerit, rino'-μui κους, s. της ςενμη 4ς, quod es, a longitudine, ct angm
. sia: cum tamen in hoc vocabulo nihil sit, quod vel longitudinem, vel angustiam significet, ac satis,pri icue appareat dictum a cibi delatione. quamobrem scriptum a quodam viro doctissimo Mi aduerti, nescire sq-ratione Aristotelec
57쪽
hoe dixerit, quod tamen m fastor in intelligi facile
potest, si Aristotelis verba actuarativi consuler tur . non enim scripsit, nomen hoc ἐισο φαγος, di ctum etymon habere. sed eam partem, cui nomε
ι οφαγος, cognomen habere, cuius et7mo
logia est , quam dixit, a longitudine ct angustia λ
σης ρονοτη ος. id est, intra ceruicem est, qui vo-.catur ossophagh Acozqomen habes a longitudine, angustae Piud autem Ioset esse nomen , quamicognomen, illud νορια , hoc εο νυμία est, oesi aliquando ἐπωνυμia , etiam dicitur nomen . dico.
i tur gula siue Uophagi cognomen stomacha esse. oe vocabulum Nideri dictum , quasi ἀνον ριέκος, quod est, angusta longitudo. Quod autem stomachin cognomen sit, Galenus docet principio quarti Abri de Uu partium, his
men est oesopbagus, commune Nero stomachua; inec aliud est cognomen, quam commune nomen,
quod euentu aliquo sibi quispiam vendicat ; stoma ictua ergo cognomen est . iure autem res sic habet. nam b6sphagus ideo videri debet propria huiuου partis nomen , quia desumptum est ab ea functio. ne, qus huius partis propria es, hac enim cibis, ae potus in ventrem deseretur. somachus autem, ut sit commune nomem Galentia eodem loco latrexponiit inquiens, i άπά ac γὰρ κοιλώσ ο
58쪽
ζετM. Omnis enim ventris protensa ceruix sta 'elut thmus ita nominatur. at nonsolas, qui venter primus deuoratos accipit cibos, huiusmodi. forma ceruicem habet ,sed Nierus quoque vesti, atque ideo apud Hippocrato in libro de aere aquis , ct locis , legitur e 1μωαχος της κυ ςιος , id-
est, collum Nesica,O lib. desupe stationibus , M. sterilibus , ct de morbis muliebrib.
ιχητρας, collum Nieri .1neque existimare quisqua debet, rectius Nerti os, quam collum, quomam. Erotianus tradidit tum uteri , tam vesica collum,
ab Hippocratestomachum vocari, ipse Hippocrates aliquando sic utitur hoc Nocabulo, Nine- .cessarium sit, non os,sed collum intelligere,inculib. desuperfaetati itaquit, μα του μάρου τηρμη M. Os stomachi Heri, Nitria sint diuersa, muterus , stomachus, ct bs Romachi. igitur foma clus non ossed colium,eoties significat. gula amptem, quia similis est colio vesica ct Nieri, quodsio, machus a Graecis est dictvιm, i instomachi appel- Igmnem Uurpauiti: .est enim omnium angusta. vadam longitudo quod vera gula sebi ita hoe crumune nomen asciuerit,ut cognomen eius recte dici ipotuerit; ex eo cognoscitur,quod saepes actis lius mincupatione gula significatuar, tam apud lati
s,quam Graecos. at pro Heri, aut,vesicae cocto . nunquam accipitur, nisi addito nomine, Ne mesi
59쪽
κυτιος , ct μητροις, spe legitur. neque his Galenus contraria dicit, octaui libri κατα τοπους, capite primo, cor decimi tert m
rhodi capite decimo septimo, ubi gulam proprie somachum vocari scribit: nam in iis locis sermo ende diuersis partibus, quibus inditum idem n men fuerat,scilicet de gula o ore ventriculi, quasomachi nomine signi cabantur . de his igitur scripsit, gulam proprie, ventriculi autem os improprie stomachum dici. at nunc de νna parte semmo vi, cuius dus sunt appellationes, altera propria, altera communis, propria est Uophagus,comunis est stomachus. est autem ita communis, Ni propria quoque dici possit, si comparatio partium fiat, non autem nominum, sicut homo vivens communi appellatione animal dicitur, quoniam pro pria homo est: sed si cum depicta imagine comparetur, proprie animal dicetur, imago autem improprie. est igitur ςοριαχος , gula cognomen, cuius et3mon est, angusta longitudo, pένον μηκος, ut diuum est . , hoc Aristoteles intellexit . quod fortasse pluribus, qu*m par erat,exposuimus; sed res noua νix paucioribus lilustrari posse fide
A. Gellij locus de arteriarum appellatione n Iatur. Cap. XVI.
A. Gellius decimo capite libri decimi Octaui Taurum,philosophum sui temporis, thenis.
60쪽
Lib. I. αῖ. de appella. Part. humani corp.
inducit arguentem medici cuiusdam imperitiam . qui,cum ipsi Gellio medicisam laboranti facturus msu esset, Tauro prssente, forte fortuna venam
pro arteria nuncupauit. quem tamen πt antiquitatis nudiosum probare uterque debuisset, tim Gellius antiquarum lectionum magister tam tus . quoniam ille medicus antiquo more vens ν cabulo Uus est. Notatum est a Galem Is pius,apud Priscos ν π appellatione promiscue venas, est arterias προαsse , nec id solum, sed er alios ante se hoc idem animaduertisse testatus es. quos autem auctores intelligat, nec ipse exposuit, nec nos diuinare v cessum est. Dimus quidem hoc legi in onomastico, cuius auctor girotianus fertur, ct ex ijs, quos G lenus memorauit, Rufum, a Ephesium hoc idem scriptis tradidi v. est autem p cipuus auctor Aristoteles b, qui pa*im arteriaU Nenarum Noc bulo designat, O ἀορτην, qus arteriarum citra controuersiam prscipua vi, venam appellat: Oarteris vocabulo iter illud designat, quo ab ore in pulmonem istiritus ducitηr. Hippocrates etsi ν nas ab arteriis seiungit, sicut libro .
cum inquit, εν ωσις φλεβοῖν-. ρῖζωσις ἀρτη- ριων καρδίη s tamen aliquando Nenam pro arteria
dicit. Galenus c locum attulit ex secundi libri de morbis vulgari bus sectione quinta, οδ αν η φλεψ
na,qua est in cubito pulsauerit,furiosus, cet. nos idem notauimus in ιoacis pranotionibus, is πυρετοῖσι