장음표시 사용
271쪽
laeditur prius memoria r constat , quia laedunt ut in ordine ad eundem esse in sotiualem . de dependentem aequalitet ab ea dispositione. Resi ondeo. imaginationem esse iplain memoriam in quantum spe .es conseruat, lieὸt-actum emolandi , vi imaginationis si magna divellitas nec imaginatio dieituc talis inquantum eo D ruat spemes, ted in quantum percipit
obiectum in absentia illis, lieet illud semper percipiat ut praesens,in qtio o. Sit a memo1ia. oea in quiretis : videtur enim quisu cogitatiua nunquam sola laedat ut . quia s , aicitia laedit.ir prius imaginatio, dea stigo te S humi ita e memoria , non est a quo primo 1aedatur eo guatiua ; id autem videtur eunt cadoctrinam Caleni ci ad in is laetionein solam rationis, vel cognatis ae : ci probatur exemplo lanifici. Respondeo laedi aliquo moao solam cogitativam , & ita fieti a se rate requirit enim mentis tig:litas humiis attaci, excellum , vi pro'DAb. cie memoria , docuit Alinotet 1: vitae intulit constantes mentis agilitate
nota eue bene memorantes propter humiditatis excellum. vestia sunt : Pin. qtie insido rationii agilitatem ιδε. or ινιι ιὰνδε jum ingenio , κοn bene memores esse apparent : Mi emm mmmaiores , quam optis siι ά . 3, ιι, o Piores Gutam: ex quo loco eonstat, hunuditatem conducere ad mentis agilitatem.
sed fiat tin se osteit gubium eontra dicta ex hoe i/hilolophi loco , quomodδ qui cerebio siectores sum non sint bene memorantes , si liceitas ad petitia entiam imaginum , & speeteium iam valde consuit: unde videtiit quod siceitas eo ipso quod inale disponit , destruit obiectorum imagines. Re Pondeo , quδd non est ita, sed secto tesdietini ut non bene mereotes . quia non imprimitur
species in memoria totum , qui aliis sentibus pet- ceperunt : de ite exponit hune loeum D. Thomas, &.Aug a stinus Nimphus, ut eonstat ex propria litera textu, : nam in quibusJam translationibus legitur, qudd qui tardi sunt ingenio , non bene memorantur, 'ita non reeipiunt speetes : impessit enim secatas impressionem imaginum , non quidem vi simplex qualitas prima; sed quatenus densat substan
tiam celebei. N. suo modo reddit opacam e vi enim
densitas neruorum , vel celabri tollit reeeption minimalis influxus ; ita consentaneum est reddi in ea pax cerebrum 1eeipiendi species obiectotum , quando praeter naturam gentatui sub quavis postione. Cori. fert etiam ad inale memorandum , quando remissi fiunt achus potentiarum antecedentium ob debilem
influxum , & temissam speelera impressiam , quae re-lmssa progiicit ut ob e ndem. eelebri dens ratem , &
Gomodo as ead/m ramperie perficiantur omnes actus interm iEX dictis in praee egenti quaestione remanet duisbium hoc , qua nimirum latione possit idem homo optimam imaginationem , aestimati iam , de memoriam habere. Ratio jubii est, quia si omnes actus dependerit ab eadem potentia.& sunt adaequati illius;
di actus imaginationis exposcit minorem calorem , aestimatiu et maiorere , Ee omnium adhuc maiorem memoriae έ videtur repugnate hos actus esse perfectos in eodem homine. Probatur : quia remissum calorem, di intensiorem terminat uia, tepuenat dari in eodem
numero subiecto tergo nequit bene disponi ad Hieiunis D. vir. M. L Beriaia, de Natura Destri'.
dos actus relatos, cum repugnet smul habere te in 'sum , N intensum calorem 1 t tantum , vel tetminatiue : nam gradus imin sibi, quam requii it aesti-nraticla imaginationi comparata , non Potest non else contra tiaturam imaginationis : S requis tus intensior ad actum memoriae non potest esse accommodatus imaginationi & aestimatitiae , chin sit ex tra latitudinem sibi aebitam di clim amem exemplo eonstet , dati homines optimae imaginationis , aestimat tuae, & memoriae . noti videtur requisius diuersus gradus ea lotis ad eliciendos actus praedictos ;sed ab eodem calore inditi sibili, de ut tanto pendere : quod te pugnat omnino dictis in ptreeegenti
quaestione. Est autem supponendum pro intelligentia quaestionis . eandem divi Italem habere . tiue omnes, isti actus sint in adaequali eiusdem potetulae sue sint adae quali diuel satum potentiarum , dummodd te iideant potentiae diuersae speeie in eadem cerebri patre :quod placitum i m est commune in scholis , essis caeissimis rationibus probatur. sententia nostia est , quo3 sue actus sui inad2qtlati unius potentiae, siue depetiάeatir a potentias diuersis, sint tamen potentia in eadem parie eert bri, possunt ἡari omnes actus persecti, quamvis diuersam intensionem eatoris ad suam persectionem ex poseant. Est eommunis doctrina , , eonsona aut hesritati , & doctritiae aleni, qui per tot im librum t.
de sam sale tuenda , esseaeii et probat nostram sanita
tem non eo iis stete in indivisibili, sed magnam latitudinem participare : non enim tollitur sanitas per quamlibet te inissionem . vel intentionem tempe ais
menti a sess durat a bonum persea io , etiamsi variε alter ut homines t recte ergo contingere potest quod latitudo 1 anitatis , intra quam potzst esse perfecta imagiuatio , si tanta , qobd non des ruat rcum extore maiore debito aestituatitiae, de memoriae uele inde dabitur memoria absque ulla manifesta laesone imaginationis. supponamus igitur imaginationem persectam fieri eum eato te ut unum , memoriam de aestimatiuam eum eatore ut duo e non repugnat quδd latitudo sanitatis imaginali cinis extenda tur usque ad calorem ut duo: quia quamvis recte operetur imaginatio cum utileti gra/u ealoris, non tamen male operabitur cum duobus gladibus, de iis sne laesone sensibili sui aeeidet ad sanitatem , di persectiori, nem debitam aestimatium , 3e memoria ; eodemque modo, quamvis memoria operetur bene eum eatore ut duo , non tamen subsita, is remissione operat ut
male: quia habet etiam suam latitudiuem ; Ae inde cum remissiori ealore pei sectionem sbi debitam obtinebit , cum quo stat, ut digerentia latitudinis intemperamento obseruetur , ita vi eum calore laedente me moliam laedatut necessati , imaginatio , Ecastimatiua . & eum stigo te diminuente imaginationem non possit non laedi aestimatina, 3e memoria , Ee eum feeitate laedente rationem , vel cogitatiuam, non laedatur neeessari 3 imaginatio. Ratio est, quia
sub latitudine rein b. , sub qua incipit imaginatio .
non potest in V pete distimatitia, neque sub mino i ta titudine , sub qua aestimatiua esset persecta , daretur memoriae persectio, tu sanitas; tamen ubi finitiat ia-titudo imaginationis in ordine ad propriam peis
sectionem , potest esse latitudo eonueniens restimat Nae , de memoriae, ut maximum imaginationis sit intra latitudinem minimi, sub quo operantur rectὴ, de naturaliter memoria. de aestimat tua. Vnde etiam inseris
tur , quod in maxinio, sub quo memoria laedi rut, non potest non esse laesa imaginatio, vel a stimatiuar quia sanitatis latitudo in memoria respectu calcitis ad
272쪽
sectum iudicium quod sit imagInatum obiectum, di
Vnde insertur , quod non est necessatius aliquis error in sensibus anteeedenter ad actum intellectus te-quisitus , ut neque in solutio naturali datur vitium aliquod erroneum anteeedentet , ut dormiens deeipiatur; sed spretes naturales , de modo naturalissimo propria obiecta repissentando id esset unt, quia pet obstruis chionem impeditur sensus internus , ne concurrat cum
intellectu ad eo gnostendum quod sit obiectum illud phantastieum, & ita neeessitatur intellectus ad assensuin illius : ob quod multa in Insomniis eonueniunt absque eulpa aliqua , quae in vigilia grauissima solent
peeeata r impedimentum igitur, quod somnus ponit obstitiendo cerebrum , ut intellectus, seu tatio non constent, eo quδd tollit eo ne ursum phantasiae , ut nequeat intellectus bene discurrere cite, obiecta proposta r idem , inquam , impedimentum ponit morbosa temperies, ut non possit intellectus Operati decentet circa obiecta , ad quae phantasia inelinat quia tollit dispositionem eonvenientem ad actus contrarios, de simul ut cognostat phantasiam in absentia obiecto tum illa proponere, quasi peteipetentur reuera per senasus eYtetnoli se enim dixit Philosophus lib. de i .m niis, eap.Uιimo r Dormiens perse, qMis a visu defer - ρεν , ct ab antiitti , ct ab aliis se sortis , ρωιaι Uaere , ct sentare, &e. Sanctus Thomas is euramentaria se seripsi: tiaricio viritis stiperiar, siue ratio non aerine in a phania
amare , seu motierkr motu prepνis , Iunc contradicit motri
simulaeν. . er itiaicat aliter esse quam appa ιι ι tamen si Urias illa non e tνMitas, super Adicat omnia esse , Aem apparet. Expendo verba illa o misitis superior , sevi ratio non detinertiν a phantasmate , sed mouet νmota propria. Quasi diceret: quando phantasia non deistinet intellectum . vi non moueatur motu proprio ;sed diseursu agno ii, quod id, quod visum proponitur , non videtur reuera ; sed ut visum apparet, tune homo , aut dormiens non assentitur imaginationi, sed vere agnosest somnium esse , de apparitionem phantasticatu . ut quamuis appareat videri, non tamen vide tur reuera. Ergo e colatra, ut ego opinor, deducendum est, quod quando virtus superior , seu ratio detinet ut aphantasmate , ut non moueatur motu proprio , id est,
quando intemperies per morbos,ves obstruehio pernaturalem somnum tollit quod phantasia intellectum dincurrentem comitari non possit, coereetur, vel detinetur intellectus, vi discurrere nequeat: de se quia in tellectus non contradicit phantasiae primo proposito, iudieat anima neeessatiδ quo3 st, ut apparet , hoe est quoὰ videatur reuera , quod repraesentatur solum vivisum.
Ex dictis eos ligit ut , quia ad Aeeeptionem, & dell-randum non sumeti proponi phantalmata, sed requititur etiam amo diminuta, uel ablata in ordine ad certas actiones sensus interni. quibus egebat intellectus an tecedentet, aut eonsequenter ad bene di uitendum, de ad eognoscendum . niim quod proponitur, ptopi naturpet solam phantas am , vel vetὲ pereipiatur per sensus externos, ex cuius ignoratione pendet Omnis Aeceptio, di de litium quodlibet r estque tam necessatium , quod ita impediatur phantasa, quod putem sne illa ablatione, vel diminutione errorem, vel delirium euenire non polle : non enim fulseit ad delitangum, quδd esseaei. ter proponantur phantasmata aliqua , ni tollatut smul concursus ad eliciendos actus eontrarios , vel alios re- qii istos ad recte operandum , & eorrigendum, quod per sensus proponitur: quod indicat vigilia contra naturam , in qua saepe eogitur aeger multa esseae iter, de velut indefectibi liter eonei pete. Et quia non aufertur concursus phanta sae reqilistus ail eo mitandum in teli emam percipientem vere omnia ea obiecta esse solum proposta per imaginationem,& non existere reueia A ta, non delitat, nee deeipitui, etiamsi eogatur ob spe eterum emeacitatem , vel aliam oecasionem incessanter Operari ei rea illa obiecta. Similitet qui a firmat se Deum esse habet contrarium habitum, e esse itatem,
quod ipse Deus esse non possit, quia nihil magis interulectui humano repugnans. de nihilominus non contradicit tam falso , he erroneo assensui, etsi nil aliud petrationem Ae sidere firmius aeeepetit, quam hominem Deum esse non posse r se vetd non eorrigere ex nullo alio capite prouenit, quam quoa phantas ae organum sit taliter distere peratum, quod intellectum comitari non possit ad contrarium di uisum , de inde velut erieus intellectus assentitur prauae eompositioni, Be iudi
Si ratio inesset brutis , delitare etiam posse , non ea- delet sub dubio : est veth probabilissimum non ea xere omnino ratione : unde fit quod 3e posse delirata non si minus probabile : de quo argumento legatur noster Valle sus lib. de sacra piatasophia cap ss. S PIutarchus lib. ae animaliura in tria : quod etiam tenet nostet Galenus in principio libelli, cujus titulus est, Cratio exhotiatoria ad bonas artes gilienda 1 r in qu tum docti ina te pugnat sensum dati absque aliqua C mente: quia si qui sentiunt, ut homines non sentiunt.
quando mens aegrotat teste Hippocrate E., psori ext. .
repugnabit mus δ magis sentire qui omni mente priuantur , ae proinde erit omnino susita sentiendi potentia, ubi repugnat mense quia sne mente de contemplatione aliqua , obiecto tum sensatio , de pereeptio ne quit celebrati : quin tred tam admiranda x prudenti sina opera expetimur in brutis, ut in multis longe homines exoedant, qui ex imitatione potius quorumdam operum brutorum laudantur ,α dicunt ut industrii, de sagaees. Sed fle bruta posse delirate experimento probatur 1 quia per morbos 3e mutant mores , & fugiunt quae sbi conueniunt. Constat in hydrophobia , quae specialitet mentem eorum deprauari Aetegit 1 blandi tur gomino eanis, quem hydiophobia detentus igno- D eat & illum dilaeerat dentibus , de velut inimi eum persequitur : quo pernitioso morbo ineaetinguibili sti et uelatur , 8e nil magis qu in aquam praesentem abominatur , ita ut si eatii Deilius vitam deperdete , quam pertrans tessumen ob aquae timorem. Sie animantia, quibus inclinatio ad mordendum , natura non inest, hoe morbo semel oppressa tam deprauate morsu dilacerant, ut non solum fetas a natura inimieas, sed etiam animalia, eum quibus erat sutum a naturalis societas, ὰilaeetent, & perdant. si itaque se delirare percipiuntur , 5e est delitium laeso tallonis, erit in brutis ratio aliqua . ob euius Aeprauationem delirant. Iudieare vetό per insomnia , qu)d snt pristimes res, quae a phantas a sola proponuntur , ipse latratus canum, dum dormiunt . demonstrat , de alia multa inter dorismi en/um secta, quae absque iudieio aliquo fieti nequeunt e quis enim eredet bruta praecauete pericula imminentia , nisi futurorum cetram eognitionem haberent, quorum cognitio, de disposito medio tum , ad sugiendum pericula. re appetitorum assecutionem , rationem aliquam eis competere ostendunt pes spieu Coniugiunt ad instinctum Philosophi, quasi caeca natura , 3e absque ulla apprehensione , Ad iudieio fierent omnia ἡ icta . vel instinctus naturalis aliud esset, quam eorum, quae fiunt, cognitio verissima & eerra. Ex dictis constat, per somnos non minus deeipi bruta , quam homines r iudieant enim tanquam vetὸ existentia,quae per phantasiam solam vi visa proponuntur: e
273쪽
Et eius caussis, Cap. VI. asci
x idem dieensum est per motbos eerebri euenire pos se ; nobis tamen Oeeultiui ob rationis defectum , neque nisi per aliquam deprauatam ac ionem inanifestari eorum delitia , ut in hystophobia constat, in qua
de mores mutant , & aquam timent . liquidaque cim
nia , quae sine iudieio de apprehensione ertonea seu
sit et go eonesusio , in aestimatiua b tutorum dari ve ram delitium : quae conelusio ex iam stippositis ,& experimento eonfirmatis manet satis probata : et enim error contra naturales mores, quod emis qui a mea
domino blandiebatur hi latissime, velut inimieum persequatur , 5e dentibus dilaceret , de aquam , quam sitieulosus diligenter inquirebat, velut solatium sitia. se pertimescat de illius praesentiam , ut nullum inimicum magis exhorteseat, sicut de praesentiam omnium liqui. dorum in teliquis autem potentiis brutotum de litium non eo editur , neque praeeipitur : est autem disse ultas , cui in sola aestimatiua delirium coneedatur, non vetis in reliquis potentiis.
Sed hoe dubium iam manet solutum ex dictis: quia delitium est solum symptoma principis saeuitatis , vel
regentis, ae per eonsequens eius solum , quae iudieat, de rationem eonvenientiae , vel disconuenieritiae perci iapit quae rationes solum aestimatiuae convenarant: vi de
quia error sempet otii ut ex prauo iudieio . ided solum delirat potentia, quae iudieat: quia illa sola de eipit ut ratione praecisa intemperiei : se ius autem tesiqui iecipiunt speetes ab obiectis, ut sunt , de ut talia semper percipiunt, de inde salii non possunt ; aestimatiua ve.
ro , quia rationes insensaias agnoscit, quas nullus aliisterior sensu, percipit, de secandum illas mouecat pe- Iitum , ideo potest tem conuenientem ex se , ut dileO uenientem iudieare , de se errare , imperando fugam obiecti conuenientis.
Sed tune insurgit maius dubium , unde nimirum otiatur quod res familiatis, de animanti voluptuosa agnoseatur per morbum tam dissona illius natutae , ut sugiat illam, ut hydrophobielis , eo quod siti eructa. tur , aquam absentem coneu piscit actu desdeiij ; visa tamen aqua , seut dixi, illam pertimescit, ut velut venenum mortale ipsam effugiat : est te, haee dissieti lima raceusant multi eanis vil1onem in liquidis, aut in aqua , ut seeit Magister nostet I LA IMis MDEI.
disp. t . e. 3. Eustachius vero aecusat naturam veneni:
est , inquit, venenum putresaeiens ἔ unde eum humi - dis antipathiam habet, quog snt putrefactiva oninia humida, de inde aqua etiam timetur. Alis varia diis eunt , ut est eonsuetum in omni dissicili problemate, quorum plaeti a neque referte , neque refellere fas est: habent enim proprium Ioeum in ius vitation. de hyar phobia. Mihique videt ut breuiter ese reducenἡam cauissam in actionem aestimatiuae per speetes insensatas percipientis conuenientiam, vel disconuenientiam in reiabus . percipit ut veth ut distonueniens aqua, sevi de omnis alia res liqviga a rabiente ; tesultat veto species illa ex aquae , fle liquidorum visione , tanquam ex conditione meestaria . ut tesultet omnis alia disconuenientia, vel conuenientiaret , quae pri md per sensus pereipitur. Quomodis autem species insensata producatur , dc a quo agente , magna est inter Philolophoseontrouet si a ; in mea autem opinione non producitur, sed vitius repra sentativa obiecti eonuenientis, vel disconuenientu, venit eum ipsa specie implessa quasi eminenter ἱ quam rationem non percipiunt sensus externi , neque interni praeter aestimatiuam , eo quddnon sunt tantae vi tristis , seut ita a sed seut intellectus aequitit, Ee assequitur pluta in obiectis sensibilibu , quae non conceperunt sensus externi, neque i terni di se internus sensus respecto externorum est rotentior , de aestimatiua prae eae tetis etiam eminet in cognitione , de inde per eandem speciem per quam oculus ouis , vel ima natio non eognoti erunt nis colorem. fgutam , magnitudinem , de motum lupi, cognosiit aestimatiua in isticitiam naturalem , de sic fugit Ouis, ut viso alimento eognoscit etiam illius eonuenientiam, Millud prosequitur.
sed in nostio eam res uidetiit disellior : nam etsi respectu naturalis eonuenientiae vel amicitiae diei pos- st, quod in specie obiecti commeatui illa reprae lenia talio , di se pereipiatur ab aestimatiua, tamen in hy- Arophobi eo non videtur haec ratio probabilis, quia
aquain agri scebat ut utilem per bonam valetudinem,
de illam ingerebat ad sedandam stini: est autem per hydrophobiam de sitis maior , de ii ipso obiecto non
datur variatio aliqua . Ob quam spe etes emissa ab eo non repraesentat illud , vi quando homo erat sanus . ac per consequens ut conueniens: neque obstat quod ratione moibi id fieri possit. Sed contra est ratio ess-cax : quia si species aquae repidi sentat illam ut ami- eam sitienti, nunquam vatiatur haec reptae entatio ex parte obiecti, quia sempet est idem immutatum vnia de , quamuis ratione morbi impeἡiti possit. quod non
pereipiatur seeundum omne, rationes repta lentatas;
non tare en potest fieri , quod species repraesentet
aquam , ut inimicam : quia neque est talis naturaliter, neque tespeetu sto ibi cum nullum iemedium emeacius
putetur, qu unaqua: Ee saltem negari non potest, qudd st viilissima i ob quod dixit c alenus lib. ci. Naca ad P em , qtiod hydrophobi reformidani bibere : quia corrupto mentis iudieio , quid tibi plodesse
Mihi videtur dieendum , vi iam in infimi, ad suis gam aquae satis esse, quod viso illius si molesta sine
noua asparatione canis ; potest velo es le talis ob s lenia dorem , lucem , filixibilitatem, ratione quarum est insessa oculis , 3e celebro tam Aebili : de tam si com munis lixe fuga omnibus liquidis transparintibus , de capacibus magnae lueis , putandum est etirpora lucida, diaphatia, de liqui/a moleste serti a sensibus , de pt pterea sugi. Nec est alia ratio , cor metam. hol. Q petiacipiant obiecta delectantia velut tristissima , unde mu sea repraesentatur ut inimica, nee placet et sed quia non laetani ut melancholici iii praesentia inus eae , putat vulgus tristati delectabilibus , vel ut tris ia petetispi , quod non est necessarium et piae terquam quod aliud
est tristati de nouo , visci xliquo delectabili Obiecto, aliud .eth peteipi , quoὰ est delectabile , ut triste e recte enim potest quod est delectabile , ut tale eonIs derari, fle tamen non delectati homo , qui percipit illud rnam delectati est actus appetitus, quo stultur obiecto vi delectabili sibi percepto: hie autem actus potest stinpendi ratione motbi, etiams obiectum ut delectabile
agnoscatur : quia temperamentum omnino repugnat
internae laetitiae , eetiumque est , melaneholicos petactum reflexum tri stati posse de nouo. eo quda videant seipsos tam male dispostos , ut nullum selectamen tum , vel suae tristitiae solatium suseipiant .. rebus iucundis , animalia aliat tantibus. Dicendum itaque est ex apprehenso ne liquidorum , δe transparentium produei ab aestimatiua species insensatas inimicitiae, ratione cuius aqua timetur : eo quod ratione temperamenti se deprauetur a stimatio, ut ex aquae visione ali. quid molestum concipiat, seque iudicet eo uenientem
fugam liquissorum practi eo iugieto i potest velli alia
quid molestum concipere , quia indignam molestiam inserum diaphana , transparantia , de lueida , ut prida dieebamus o potest enim tam debilis este potentia visi-ua , quango iam infestat aquae timor, qnδs omnia trans patentia de diaphan a fugit, velut nimis infesta propter splendorem. Quod si diem . eagem ratione luiscem sole abominabilem , quod non experimur 1 Reia pondeo aquam non tant sim esse lucidam , se a transpatentem , 5: fluidam ; quae eouditio non repetitur in .
274쪽
flamina , de propterea potest non esse tam molesta tu minis vi sio sicut ii quidotum, aquae praesertim ; quae ob
lucem, transearcnt in naturam, de fluxibilitatem potestes le incilestiuima hydrophobieO non enim potest tra. di alia probabilis latio : nam si rabie eorreptus , antequam aquam timeret, eam bibebat, fle prosequebatur, quia sitim sedabat, de erescente intensione veneni,hane eandem periimescit, aliquid de nouo est , ratione euius eam fugiat: unde , cum sit igem venenum, si hoedit pianeret aestiniatiuam , ut eliceret insensatas speetes inimielitae, ieiu per illas produceret. Et ratio urget: qui a s aqua est remedium excedens contra hydrophobiam , non est rataci philosophica alserere , quM per insentatas species pereipiat aestimatiua inimicitiam aliquam , cum nulla detur reuera imλ sit salubris , &propiet ea deberet potius per species insensatas aquam ritu equi r est ei go in ipsa visione aliqua magna dincontic entia, racione cuius statim ae illam videt, aepei sensus antecedentes concipit , petii inestae illam
magnopere.,ed diees. s praecedit molesta sensatio,non est opus,
qudit ei tet aestiniatiua : nam respectu molestae sensationas Non minus mouetur appetitus ab imaginatione,
quam ab distimatiua e probatur ex doctrina D. Thomae 1. . 'mii.78. πιι. . ω l. 2. Aas. II. ubi dicit, saepe contingete , qtiod motus app itus sentit tui eoncitetur subrid ad appiet entione, im ginationis. 5e sensus o decla tuis docuit i. p. q.8 l. an. L ala 2. natus est enim mo
ueri appetitus sensi tutis ae non solum ob aestimatiuam in aliis animalibus , & cogitaturam in homine , quam diligit viii uel salis ratio ; scd etiam ab imaginatione, de sensu S , id elut expressa doctrina philosophi Lb. s.cie Amma, cap. q. dicendo : At appetitiuum sne imagi. natione non est ι si autem requireretur ad mouendum appetitum aetio aestimatiuae , non poneret imaginatio
nem 1 quod videtur colligi clarius ex doctrina tradita ab eo Lb. 3. a. s soria animalium, cap. I. ubi negat ima. ginationem compete te omnibus animalibus 1 diei tenim t At imias vitio quibia dam bellisis ins i s quibusadam , ergo non omnibus r unde insertur adhue a sensu communa moueti posse appetitum : hie enim sensus
nulli animali deseere potest. Respondeo mihi videri probabilius , Omnes sensus
internos, seu omnes actus eius dari in quolibet sensi i- .uo licet in persectione cognitionis & actuum intensio- , ne detur magnum diserimen : unde opinor nullum in. dicitim conuenientiae vel disconuenientiae dari, quod ab aestimatiua dieatur proprius quando iudieat de insensaiatis obiectis per alios sensus antecedentes non pereeditis r de hae ratione intelligo S.Thomam, dum dieit naiarum esse appeti inm sensitiuum moueti non solum ab aestimatiua in aliis animalibus, & eogitatiua in homine ; sed etiam ab imaginatione, & sensu : hoe est, non ibidin mouetur appetitus,quando concipiuntur insensatae rationes ab aestimatius a sed etiam quando imagina-mut aliquog obiectum gelectabile, vel tristabile seeundum sensum : ex quibus pereeptionibus eliciuntur species eonuenientiae ab aestimatiua ; de se appetitui imperat, aut proponit Obiectum ut prosequendum,vel su. piendum e purauit enim S. Thomas, quδd quando ouis magit lupum. non stigit ob talem colorem, vel figuram; sed quia eortissest in illo inimi et tiam naturalem, quam nullus externus sensus, vel internus agnoseitante aesti malitiam, de sic proponit fugam e quia concipit insensa tam illam inimicitiam naturalem, non quidem insensa tam sbi. sed alii sens bus antecedentibus: tune autem non molientur ab imaginatina . sed sensu, ut constat: quia per nullum sensum fuit percepta inimi et tia; at vero quando gustu , vel tactu, vel alio sensu se aeterno percipitur obiectum naturae gelectabile . vel tristabile , lite motietur ab imaginati ita de sensu quia praesupponi-iue notitia de sensatio obiecti c5uenientis,uel hortibilis. Quod vero non detur animal sine imaginatione, d euit expresse Aristoteles a. de Anima , es. 3. eo qud domnia animalia habent sensum alimenti, qui esse non potest sine me motia suauitatis, vel conuenientiae ali. menti, ob quam illud inquirunt animalia omnia, de concupii elint : in cuius loci expostione dieit S. Iho
quia ex illo bene dedit eitur, omne animal habere desi-δerium alimenti, ae memoriam rei voluptuosae sensatae,
nullumque animal dati, quod alimenti ab semis species non habeat reseruatas, de illud inquitat ob suauitatem, Ze ut liberet ut a molestia famis & siis. Neque obstat quoA dieat i)hilosophus Oeam cap. 3. quod licet ccnstet ex sensu simis elle dandum Deeessatio appetitum , quia
tactus sne appetitu esse non potest ; non tamen, inquit, idem constat de imagii istiua , an detur : hoe enim dixi stilum dubitanter, quia nondum determin vetat, a quo principio moueatur immediath appetitus;
velum ex Philosophi discursu elate videtur colligit diaeit enim : Ctii se, si inest loquii ut de iactu θ t. optas
nibus inest appetitio eius , quod assicit voluptate , de nihil pote st appeti ignotum , dat ut cognitio tu omnibus animalibus strauitatis & conuenientiae alimenti de potus vi i.im sensatae , occasone cuius diliguntur, aequaeriantur & appetuntur. Quod ii dicas, alimenti apias et itioncm ex suauitate e tum pendere non posse, nihil
Obstat, quia cum animalia non semel solum . sed sepe
alimentum , de potum concupiscant , necellar id in seia quit ut quoa diximus , dari nempe memoriam Omnibus animalibus: memoria autem a nullo conceditur sine imaginatione : unde insertur omnes internos sensus euictimque animali competere : verum quia in perse- stione, ut dixi , datur nimia varietas, Ne in animalibus terrae astixis non apparent actiones internorum sensuum , nisi quando punguntur , vel in alimenti sumptione, de se non constant sensus, nis quando actu molestantur di lore , vel voluptate assiciuntur : ideo dixit S.Thomas, quem sequuntur omnes, haec animalia non habete, nis phantasiam interminatam , id est , non phantasiantur maniuste citea ab se tuta sens bilia , ob quam in persectionem eis denegauit Aristoteles ima ginationem. Est autem intelligendus de.imaginatione
persecta , de quae a seipsa determinati potest : de pro
uer eamdem lationem non dicunt ut Labete nisi senaum communem , quia non vident ut moueti . nisi
quando actu immutant ut 3 tangibili aliquo. Seg tatici desumpta ex diseursu lutilosophi es eae issima est odostendengum omnes sensus intei nos omnibus animalibus inesse . quia ubi est tactiis, est dolor , de voluptas rubi haee sunt . dat ut neeessaria appetitus : hie autem moueri non potest nis a potentia agno ente iueundum , de moletium eonveniens, vel disconueniens: istie
velo rationes convenientiae . vel disconuenientiae a sola
aestimatiua percipiuntui : hane autem sine imagina tione dari te pugnat, quia est persectior multὁ . quam imaginatio 1 neque haee datur sine sensu communi ob
eamdem rationem ι quinimo appetere alimentum nun
quam sumptum , sortassis non est sile speciebus insen satis; appetete autem alimentum de potum ob suauia
talem de conuenientiam perceptam , elate monstrat me reotiam eonvenientiae sensatae r unde insertur nunquam
dati animal sine distimatiua, neque ab alis potentia posse appetitum determinati ad fugam vel prosecutionem alicuius obiecti.
275쪽
si si supponendum tanquam certum , quod in intellectu eon seruantur speetes in absentia obiectorum: nam si memotiae senstiuae coneeduntur, cur non intellectivae a Et in hoe video iam eonuenite omnes philosophos : sunt enim spe etes intelligibiles immat tiriales , de propterea non pendent in ni eruati ab organi dispositione, neque reeipiuntur in subiecto eorruptibili, & ex alia parte ea rent contrario , de inde non est aro semel productae in intellectu eorrumpantur : quo Bipposito videtiit , quod dentur delitia propria iniel. lectui. quin a sens biis aceipiant originem. Probatur. ruta vel intellectus laeditur solum per conse usum eum ensu uin laesione . vel laedit ut sine illis r ii hoe secundum dieat ut , habemus intentum I s autem primum, sequit ut quog scirpet quod laeditur sensus internus,laeflatur neeessario intellectus : patet sequela, quia non dat ut in intellectu in hae opinione alia laeso , nis; peteonsensum eum sensibus. Ergo semper quod laedun- Iut, laedit ut nee eslatio intellectus . cuius Oppositum quotidie expetimur ; & in vertigine constat, in qua imaginatio lidit ut , te nihilominus intellectus non contentit imaginationi proponenti quδd vili bilia moueantur in g)rum. Datur ergo latitudo determinata, in qua solus sensus laeditur,& alia maior intellectui de Cbita, eum qisa neeessarid delitat. Quod ei iam doeuit Philosophu, ι b. aeis somnii, , dicendo r Er aliquarius audem opinio agria . quod stas m est id , quod vide ιν;
in euius loci expositione per opinionem intellexit D. Thomas ipsum intellectum. Datur ergo aliquando sola laeso in iens bus , de per consequens non semperladit ut intellectu, per consensum cum illis i sed dantur delitia ex ipso solo pendentia. Sed dieenssum est, omnia delitia suam originem ae-t pete sensibus , cum hoe tamen ex illis tanquam exprima radiee .elut natu tui sequela xlia delitia maniso. stari, quae soli intellectui eompetunt. Ptima pars altertionis eonstat, qtita si nulla laeso datut in sensibus , Drepugnat deprauari intellectum, ut implieat deceptio animae separatae per reseruatas species. Ratio est , quia cum si spiritualis potentia , de ut sie independens ab Orgario corporeo, non habet aliquod immutationis plinei pium, sed omnia percipit , ut per species repraesentantur e se ut sunt te isera , se omnia intelligit: vn. de s aliquando decipitur , est per aeeidens, quatenus
scilicit in hae , ita est intellectu, alligatus sensibus i de
ita oeeasone eorum vere gecipitur eo modo iam tradito : de ita Galenus semper redueit quodeumque delirium in laesionein sensuum internorum. Et S. Thomas 1. p. q. s s. art. 6. dixit per accidens euenite intellectus deceptionem , eitea quod quid est in rebus compositis non ex parte organi, quia intellectus non est virtus organo utens r quam doctrinam repetit quas 8 . L
seeundum verδ , quod scilicet dent ut delitia quasi
propria intellectus , eonstat . quando ex primo delirio aliud insertur , & ex uno et tote per deductionem tran-st ad alium , ut qui semel eoneepit sal 1δ se Deum esse,
inseri non egere aliment aut esse immutabilem in . proprio esse : hoe enim est Aelitium proprium intellectus excitatum ex primo . sciit una spe etes mouena potentias excitat sibi assines, de analogas. Ratio ,
priori est, quia ex domina D. Thomae plura percipit
intellectus , quae sensus percipere nequit, de inde cirea illa praesupponitur operatici in ellectus antequam senissus aliquid primo proponat, cum pii reb Opetari non. possit iurea ea, quae sunt 1 sensu impereeptibilia est
que per eonsequens seeundaria operatio sensus interni comitantis intellectum , seut sequitur illum memoria in acta re inmiscentiae . 8e cogitatiua in Dutieulacium di ut sit . de imaginatio in eo inpositione rotati. Ita
que intellectus non quies eit in obiectis pri md propOstis pei sensu, i sed ad alia propria discurrendo iran-stendit , quae , sensibus sunt i in; ereeptibilia, circa quae
errans videtur delitia pati pio Fria intellectus non est tamen dubium omnia delitia ut a ptima radice i laesio. ne sensuum pendere. Neque ratio adducta in eontrarium aliqui 3 probatinam et ii sempet delitia , sensuum laesone oriantur viri prima radice , 5e inde pet consensum , vcl pet sub ordinationem perpetuδ hant, non tecte insertur, quod semper ac senius deprauatitur, deprauetui etiam intelia lectus. Ratio iam ex dictis est manifesta . quia ad deceptionem intellectus non sufficit obiecta proponi. sed simus tequiritui oblatio eon euisus in ordine ad contraria phantasmata, vel quod oeger non posti eoncipere se morbo labotate , & illius iatione sensus etrater& quia non semper tollitur concutus phantasmatum ad distertiendum intellectum , quo i tatione morbi error ille otiatur: igeo non asse tuitur intellectus sen.
suum deeeptioni . sea potius illam cottigit. de se non
Eae dicti, eolligetis facilius aliquem delitaturum
circa obiecta, quorum non habet contrarium habitum.
medici quo emendet deceptionem a sensu propositMn. vi homo qui vertiginosus est , se corrigit per habitum
contrarium , quo astequitur repugnare , quod caput prostium, vel domus moueatui an gyrum , de se notidelitat hie delitaret in puetitia , quia non posset sensuum salsam repraesentationem corrigere e quia non dum obtinuit habitum, quo caput propitiam . vel turrim moueti in gyrum repugnet. Et eodem modo in brutis philosophandum est. non enim se corrigunt,
nee possunt, sed eo ipso quod aliquis sensua ettet, iudicabit ita esse , ut in puero vertiginoso dixi ; aut si hiuium humore bilioso linguam habeat imbutam,
quodcumque alimentnm ingratum , Ee amarum putabit intrinseee ; quia nescit distinguere , in quo contineatur amator. Inseri ut tandem quod ad deeeptionem sensuum satis esse potest motus vaporis, aut spirituum; nunquam tamen talis motus erit sit Telen Α, ut intelle ctus ectet. Ratio est efficax, quia ad Iaesouem intelia lectus non suffieitquδd obiecta vatia proponantur ἔsed requiritur etiam quod tu i cate non possit, ratione
morbi ptoponi ; α distinguere nesciat phantasmata
rerum ab ipsis iebus r hae autem nunquam fient , stion laedat ut cerebium per intemperiem subuertentem actum contrarium, medio quo se cottigit j illa veto subuerso nunquam resultat ex solo motu spirituum . 8e constat exemplo vettiginis, quae fi contingat ob solum motum spirituum , nunquam intellectum deeipit i s autem eueniat, quia sne motu spirituum iudieat res externas in gyrum moueti, tune deeipitur intellectus. Et boe docte annotavit Eustachius, neetiobi. placet gocti ina Magistri lib.ae totis .also is .cap. . eontendit enim probare eo gem modo intellectum lae di , si ima natio laedatur per motum spirituum , ae si laedatur pet vitiosam temptilem. Eius ratio est . quias intellepos laedit ut laesone existente in actu phantasiae , propter Organi vitium videtur etiam laedi , quamuis viti iam contingat propter motum spirituum . quia vi intellectio nostra itiquit, pendeat ab operatione sen-stiuatum potent arum , ut omnes satentur , quomodo is eumque laedatur phantasia,laedetur fle ratio. ed hoc argumentum nil probat: aliud enim est . quoil intellectus petet piat obiectum eerto modo 4 sensibus percipi, de hoe non est dubium ;nani intellectus bene eo incipit obiecta in verticine ut mota proponi tatione moloi i de
276쪽
Et eius caussis, Cap. IX. 26 3'
imaginamur gnstabile obiectum , speciem illius ad otia Aganum gustus 3 & sie de reliquis. Non enim est assi .gnabile principium motivum , & contra quodlibet est e ratio effeax , nempe quod in vigilia idem seinpeeeontingeret, quod esse contra experimentum non viis det nemo
Neque argumentumlhuius Authoiis, quod ut euidens tradebat, aliquid plobate nam percipere obiecta It praesentia non solum conuenit sens bus externis , sed etiam imaginationi, & intellactui r estque dissetimeti latet imaginationem di sensus externos , quod isti nequeunt perei pere obiecta , nisi quando amialitet sunt,& pet consequens semper ut praesentia concipiuntur ;at imaginatio cum reseruet ea idem spoetes in absentia obiectorum , peteipit illa , ut si ement praetentia,
quanaci non sunt: quia imaginatio non tantum concipit Wisibile obiectum , sed etiam eius visionem ; unde Brepugnat illud perei pete nis eum sua visione pet spe.
eiem modalem visionem ipsam eum obiecto repraesenia tantem & inde nasci tui fallacia in insomniis, & in delitantibus t nam edm imaginatio non possit concipere obiectum nisi ut actualiter visum, vel alio sensu ex terno actu perceptum, quando mens non obstat , vel ratione somni . vel propter morbum iudieat vete videte , quod phantastiee ut visum proponitur : quae
doctrina passim a Philosopho adducitur pet librum de
insomniis. Et eontra Vegam stat sequens argumentum . quia s ad imaginationem obiecti visibilis seque
retur neeellatio visio realis eiusdem obiecti , hetet quo A quo vehementior esset eius imago , videtet ut etiam pei sectius ; hoe vero est contra communem Phi Iosoplicitum doctrinam dieentium per attentam conis Ctemplationem alleuius obiecti impediti sensationem illius per sensum extetnum , ut qui in lucta se ab ini.
mico defendit, ne vulneretur , vulnetatur sape sines natione aliqua r quia ob vehementem imaginatio. nem distracta anima eonei pete nequit obiecta exterio iata. Ergo simili modo imaginatio vehemens , qualis in delitantibus garat . obstat potius sensationi eiusdem obiecti per sensus externos Di eo vltimo , quδά eis .ete dictum si , non esse
neeessiarium ad et torem imaginationis, quδd laedat ut inici sensus externi i eum hoc tamen certum est , is p initium liabete ex anteeedenti laesone sensuum externorum qi qua ratione imminente phrenitide , vel alia , in ipsa eolligere festucas , vel muscas venati conari,
criginati it ex visone vaporum ante oculos obuersan.
tium ex se tuentibus humoribus intra eerebium trans radii librum ad extra. Sie qui 1 bile adusta ad uti tui. sa. Elε delitat dieendo , igni urenti. vel soli seruenit effeexpostum ,& se alia multa delitia eveniunt, ut exsbilo auritim sicile dieet esse tibicines pulsantes , aut amata bile imbuto organo gustus inseti aliud amatum gustate, & eodem exemplo doeuit philosophus lib. a. somniis,ex modiea smili iugine linearum in parietibus
existentium animalia concipere , quando mens deprauatur . de quibus lasonibus a sentibus extetnis inei plantibus saepe fit mentio a Caleno,praesettim a. oris
lis rum , comm. 37. & I. prognostis. comment. 1 3. Quod
autem perpetuum sit a laesone sensuum exteruolum incipere , vel semper eum laesone imaginationis copula. am esse laesonem ali ius sensus extemi, ut Vega putauit , sustineti non potest : nec esset ratio. euraestimatiua , vel memoria, quando laeduntur . non laeis datut simul eum illis aliquis sensus externus, ut in imaginatione concedit Vega. Obiterque ut salia reiicenda est opinio Trallani sis. i. Ara. Medie. rext. ac sustinentis omnium obiectorum etiam absentium serua. ri speetes sensibus externis accommodatas ad motiones eorum . & inde in insomniis realem visonem , vel auditionem seti ; id veth in vigilia non contingere e quia distiam anima ab eruaeia extet tum sens, ilium non sentit internotum motiones , quoa placitum improba
bile est , eum doceat experimentum species externo tum sens bilium immutantes sensus externos non conseruati iii oculis, vel aliis sens bus in absentia Ohiecto. tum , etiams species illae sint organo naturalissimet. Nee me latet eme probabile tempore breuissimo seruari possie , pet longum tamen tempti nullus docuit tnam si in organo , eui sunt naturalissimae . diu seruatinequeunt, minus durabunt in aliis subiectis, vel ita
spiritibus , praeterquam quod in loco tent broso eum summo silentio fierent sensationes reales externae in opinione Ttaliani: nam in eo casu , eum non distiab tul anima ab aliquo externo sensbili, sentiet obae ista externa , quorum sunt speties reseruatae , quod est con
Virum DO prima potentia , a qua reliqua rectapiunt sperres , udantur omnes necessario
FSt tanquam certa reeipienda Aoctrina a siman tium , species impressas obie lotum externorum produci ab ipsis obiectis in organi, sensuum , & ab specie expleta sensus exiettii prodis ei impressam in sensu communi, &a sensus eommunis expiessa proauei impressam in imaginatione , N ab expressa imaginatio nis pro duet impressiam in aestimatiua , & ab exple ita huius produci impressam in mem tia: in ime lectu ve- id ploducitur implessa intelligibilis ab intellecta a geniate , medio phantasmate tanquam iniitumento : quod eum sit stat etiale, non potest nisi instrumentis rem spiritualem plodueere , qira viis si satis probo bde , ne di eamus vetitis,esse eausam prinei palem phistasma illius realitatis . quae phantasmati eorte spondet ; ei Iesei licti illam speetem intelligibilem te praesentatio
determinati obiecti . ad quam rationem non potest inistellectus eoneuttere . quoniam est ex se indifferens omniso r determinatur veth a phantasmate i & ut de terminatur ab eo tanquam eausa plineipali , ut talia etiam coneurtit phantasma ad illam realem reptaesentationem obiecti δeterminati : nam respectu instrumenti nulla ratio est assignanda de e Meiu, q)ae instrumento eorrespondeat: ut in substantiae productione nihil corte spondet accidentibus sp si1 . se ctrauera& intellectus vi agens principale plodo eit spi uti di
Est autem supponendum , quod sensus exieini ponsunt errate, & quda sunt plures interna Iolentiae , ut quaestio intelligatur persectius: sed quia sensus ex te iertot minus est nostri instituti , supponamus et rorem esse in imaginatione, & hane errantem percipere domum supra infirmum eadentem : an necellari3 ex hoe errore sequetur error in aestimatiua, & appetitu . M tandem in memotia & intellectu 3 Hane dubitationem mouet Magis et lib. de tieis. ἀμput. 7. eap. 3. in 'e :& respondet, non laedi neeesaiarid potentias subsequentes , quamuis imaginatio erret , vel deprauet r. Probat esse goctrinam Galeni dieentis pluries laedi solam imaginationem, ut in Theophilo 1 aliquando vero Laam rationem .ut in Lanifieo vasa pet fenestram rei ieiente. Quod si obiteias: AEstimatiua recipit speetes impli mas ab imaginatione r et gas haee deprauetoe . neeesari 1 produeitur species impressit in aestimatiua eumdem errorem repraesentans h& per consequens repugnabit non sequi actum iugi ei isensatἰoni praecidenti conuenientis. s: espon et Magi stet duplicitet. Prim 1 , quod non sequiti ut neee Carib actu, in aestimatiua, iuxta opinantes quod non
277쪽
possint tecipi audi speeses solo numero distentes in A rectibile . constat ex doctrina philosophi lii, iamia
ἰadem potentia r unge eum possit gati spe etes producta in aestimatiua respectu obiecti, circa quod modi, imaginatio delirat, non sequit ut actus de nouo in aestimatura , de inde neque et ror: quia non producit ut species de novo, , qua elietatur neci gario actus aestimati uae t verum qu :a i pie putat reeipi species plutes solo numero d. sterentes in eadem potentia , aliter respondet, & dieit quM quamuis ex actu imaginationis erro Deae pio tueatur species impressia in aetiimatiua , non errabit : quia cum istae potentiae sint diuersae , vlulatur speciebus iub diuersis rationibus repraesentantibus obisiecta: fieri ergo potest, ut sit beia dispostum organum aestimatiuae ad operandum sub illa ratione sibi debita, etiamsi prior potentia , vel actus imaginationis sueti tetroneus, de exemplo Theophili Deile explieatur, qui etsi laederet ut per alium imaginationis percipientis lonantes tibie ines, non habuit lationem laesam ; sed optime discutiebat impetando ex pullionem eorum , quia erant illi molesti ob incessantem sonum.
Sed in hae quaestione dieo ptimd , quo J si solum
attendamus vites sensiti uas, neeegatio sequitur .laesio in aestimatiua , quando imaginatio deprauatur ei rea obiectum , te spectu cuius aestimatiua tenetur elicere actum inccuuenientiae, vel disconuenientiae. Nolaniat et dixi , cicea obiectum conueniens . vel disconiae. Niens : quia certum est non omnia obiecta pereepta ab imaginatione mouere aestimatiuam necegat id ad operandum : quia non dat ut in quolibet obiecto , ei t-ca quod i maga natio erret, ratio eonuenientis, vel dinconuenientis , ut si ertaret eicea eesistentiam Petri, vel alterius rei, quae nec fugienda , nee amanda foret: in 'hue enim casu non est dubium non sole laedendam distiniatiuam . quia nullum actum et ieeret circa obie iactum propositum. Si veto obiectum deprauate ab imaginatione conceptum ne eestat id inclugit ratione conuenientis , vel dic conuenientis, nece satio etiam laedetur aestimatiua petptimum actum. Piobatur esse aciter: Actio ues sensiti.
tiae non sunt liberae ex propria natura sed nee effati δsequuntur posita speeie det et minante potentiam eapa Gun sentiendi ; sed ex actu et roneo imaginationis sequitur nece ratio productio speciei in prellae in aestima- titia : ergo operabitur necet alid , quia non poterit non determinati ad opus citea illud obiectum. Omnia lui a No ex Itbν. ἁe insom/iis & ostendit praecipue vertigo. in qua eis domus videatur in grrum moueri, non timet aeget: quia intellectus ali equitur ebiectum illudese solum imaginatum, & se nec timet domus ruinam;
nee sugit ab ilia quia ab intellectu suspendi tui actio aestimatiuae iudieando domum apparere subuerit a sed
non subuerti reuela : unde quando intellectus non eor rigit praedictam apparitionem , statim deprauatur aesti maliva, & eum ea intellectus. Neque recta in tes in homine etiam necessit angames aestimatiuam laesa semel imaginatione : quia quanatum ad vires senstiuas eadem ratio videtur in homine,& in brutis, seut non potest non vigere , vel audire, semel pto posito, ut decet, obiecto aliquo ex dictis. Res Ondeo negando sequelam. Ratio est, quia fuga obie-B cti, vel pio secutio pendet ex apprehensione obiecti lub scit mali ratione delectabilis, vel tet tibilis: di quia obiectum tetribile fictum nequit timeri, id ed neque aestimatiua laeditui: non enim potest appeti ius sensili4uus, vel aestimatiua imperate aliquem mcitum tenuente voluntate & intellectur sunt enim lationes superiores reliqud voluntas in homine mouens superius , ut intellectus superior tatio. Contra quae renuentia repugna appetitum N aestimatiuam aliquem mutum prosecutionis , vel sugae elicere. Ad aut horitatem Caleni respondeo facile , quod cum imaginatio e trans ri ri semperversetur circa obiectum amandum , vel fugiendum, potest errate , quando aestimatiua nullum actum elieitcitea illud obiectum, eo quaa non habeat bonitatem amandam , vel inlitiam fugiengam te spectu illius indiuidui. iam ver δ diximus quZd quando Theoph Ilus lina petauit fugam tibicinum, errauit aestimatiua , de appetitus etiam, quia laesio est in eis imperare fugam Obie,cti , quod ficte solum molestat.
Sed obiietes : saltem videtur quod memoria sempet laedat ut , etiamsi organum illius bene se habeat. lici-batur. quia non potest non reeipere speetes ab acta
imaginationis et toneo , neque intellectus potest impedire , ne remaneat memoria illius obiecti et tonet. Reis spondetur in easu proposto nullatenus inemoriam et rare , quinimo operatur ut debet , quia Obiectum naturale illius est praeteritum, ut cognitum quomodolibet, vel aquauis occasone eognoscat iit , essetque potius lxso in memolia non recordati illius , solui lue pu- ius rationis sunt rospicua, & confiinlatur exemplo D tant Auiliores me otiam errare, quando attribuit P
cuiusque alterius sensus , in quo ii dispositis stpugnat non percipere obiecta. vel ei rea illa operati semel informatum specie t quia est neeessaria determi-Datio , de agaeqtiata at operan/um : ut oculus nequit non videte semel foecundatus specie , nec auditus non audite , vel non sentire tactus.
Nee ratio Magistri est ad rem dicebat enim non se qiii errorem in caestimatiua : quia seri potest , ut organum eius sit bene dispostum ad operatissum sub peeu
liari tatione aestimatiuae, quamuis ad imaginandum ma te se habeat. Sed eonita est, quia potius sequitur con-ttatium j quia si organum aestimatiuae est optimum, re pugnat non elicere iudicium conforme sentationi ima
pinationis, ut in Theophilo , quia bene se habebat o t. ganum,iubebat pelli tibicines,quia continuo sono erant Emolesti : idemque probatur in dormientibus, quibus sproponatur lautus eos inuadetis , Deeeffatid fugiunt
quia intellectus non asi equit ut est e propositum a sola imaginatione 1 δἰ s in somno proponatui delectabile obiectum . eo lem modo prosequitur illud appetitus actione praecedente aestimatiuae, unde in brutis repugnat esse propositum obiectum terribile, vel amabile , quin sequatur statim actio aestimatiuae, fle appetitus. Dieo seeundd ; si attendamus vites intellectivas non sequitur laeso ne ee Caria in s stimatiua , quamuis per imaginationem proponatur obiectum delectabile vel tro, quod videt in Paulo,vel ertat in tempore.vel in i
cci r versatur enim memoria cirea praeteritum ut cogntitum eum determinatione personae, loci. Ad tempotis r recordati veto obiecti quod vidit, semper alium sensum respieit,di etianis stilla conceptio erronea araturalis est operatio memoriae ,& nullo modo delirium, vel et ror.
V ram mutatio temperamensi in sotis prios qua
Temperiem primarum qualitatum ere neeessariam
simplieii et ad operandum, probatione non eget;
imo omnes actionum variationes ex varietate tempe
raminii primatum qualitatum originari publice sat entur omnes ,& est ratio manifesta ; quia potentiae senis stivae non suseipiunt magis , nee minus, de ideo sunt
in se inuatiabiles , de muli. magis anima ipsa sieque
in phreneti eis experimur, immutatis omnino specie bus. potentiis,& anima, tam miram varietatem symptomatum . Ae deliriorum a vitiosa nasei temperie su p.
ponimusque in praesenti quaestio uenullam mutationem in
278쪽
in speeiebus , vel yotentii, esse , sed soldmin tempe
ramento , ii vitiique , an sola variatio primarum
qualitatum ad delitium sussietat ρ An velli sit neces satia productio alleuius secundae qualitatis , quae sit
origo immediata deliri jaIn qua quae sti a Magistet lib. de locis, a sp.7 e.6.
existimat, nullatenus semcere mutationem in primis
qualitatibus, sed esse requisitum quod producatur aliqua seeunda , ut delitium causetur , probat e mea. Utet suo uideli sequenti argumento : A qualibet distemperie, vel sebie eiusdem intensionis euertit ut
temperamentum primarum qualitatum eoaem modo , mitra see flus gradus stigiditatis corrumpatur,& idem intendatur ealoris; sed experimento constat istos cum magna febre in clelitium non eadete ; illos vel δ eum remissa febre statim mente deprauati , &delirare nimium. Ergo sola ealotis mutatio non causat delitium , alioqui delitaret, qui maloti sebie eorripiebatur. Est ergo requisita mutatio in aliqua qualitate se eunda : Galenus enim nomine temperamenti requisiit ad actiones, non solum intellexit temperiem primatum qualitatum , sed secundatum etiam: se enim in arte inedicinali bonum ingenium in eere-bti tenuitatem reduxit.
Haee doctiina nunquam mihi pluuit. Primλ, quia multiplieat entia absque necessitate . & fugit dissicultatem con ogiendo ad id , quod nullo modo potest probati Secundo, quia simili actione erronea,
quam ratione morbi delitans elicit, potest homo sa. tius voluntate sngere : unde si talis modus actionis exposceret certam mutationem in qualitatibus seeundis, nullo modo posset homo san iis talem errorem
ingere. Patet , quia nulla in o potest d iri s ne tein petie ad illam requisita. Ergo si determinata apprehensio tequitit talem mutationem in qualitatibus seeundis , dati non poterit absque tali mutatione: hane vetδ non dati in homine sano manifestum est. Ergo non requiritur , ut sit talis deprauatio in actio ne. Tetiid , si esset necessaria talis mutatio , edinfini innumera delitiorum genera , essent ponenda: eoi mutationes in qualitatibus seeundis, quot sunt delitiorum speetes , quod est omnino ehimrrieum. Quart1 urgetur : Non est in homine producenda acatote diuersa seeun3a qualitas ab eis , quas producit in rebua externis ; in istis autem solum producit tenuitatem , & raritatem a nulla veth ex dictis ad de
litandum n dueit. Patet, quia Galenua in arte M. Ac iam eis. intet optimas teinperies ad bonum inge. nium tenuitatem enumerat, quae sne taritate etiam non fit ergo ratione seeundatum qualitatum a calo
re producibili m , non videtur probabile quod sequattit delirium, si ad bonum ingenium condit eunt. Quinto r Τemperies primarum qualitatum non mi ianus requiritur ad actiones, & benὸ operandum,quam lualitates seeundae : ergo seut variatio in neundis epra at actiones , ita de variatio in primis. Neque potest addaei a Magistro probabilis ratio , eur in secundis solam gelut aeptauationis occasio , & non inmutatione primarum. Et patet , simili ad ablatio ianem , vel diminutionem actionum suffeti sola varia tio in primis qualitatibus r ergo ad deprauationem
suffeit. Patet , quia non est talio maior unius laes tris. v m alterius. Tandet est argumentum ad ho
minem , quia Magister nitanti seti aliquando deli
via proptet solum motum inordinatum spirituum .se Elasa quavis alia intemperie.. Et exemplo insomnio riis pro tur eo quδ3 absque mutatione in aliquas unda qualitate sunt saepis. Si ergo solus motus spirituum . ut addiquata & sola eausa est oecasio de- Ilaiisne vitiosa temperie, lustrae stituitur mutatio In Heundis. Et constat, quia ealorem, di seritatem tradunt Anthotes ut solis eatisas delirandi: minat
A veid in mutatione neundarum qualitatum contraria.
ri: nam eator attenuat, & rarefacit, seque esse tuencentiam in humoribus causat , sceitas e eontra δensat, de inerassat: unde videtur , quod non conducat. ad delirium per mutationem seeundarum qualitatum; nam ea se contrariae nequeunt ad eundem modum
operandi disponere. Dieendum ergo nobis est , quos sola Wariatio in qualitatibus primis sussicit ad delirium t quia temperie, illa est simplicitet necessatis ad bene opera dura , α magis neeessaria agnoscitur , quam seeutidarum temperies , & inge.omne genus 6mptrama tum in lasa actione ex variatione ptimarum potest ,& debet ori es ;& eom variatio in scelingis fieri repugnet, nisi propter variationem primarum, si que euidens In simis mutatio , ignota veId in secun-B dis , sine ratione philosoplitea i educitur laesiti in va tiationem solam seeundat in qualitatum. Sie Calenus ad solum eatorem deliria reducit . ut constiter Lb. x. ae causia D promatum, cap. vli. s 4. Lb. derasa'. ex pu/stas, eq. . ita goeet expresse diemdo :Cerebrum ipsum . ubi incurrerit in morbosam inis temperiem s)mptoma, quod necessatio intempei ieisimiliare est, inducitui in ea loribus immodici, , si
quando ii soli extiterint , delirium . &c. vides quod dieit, quando Gli extiterint, delirium causati: ergos ne eo lortio alicuius qualitatis seeundae . ci, ius est ratio insinuata: quia , ut tempeties i rimarum est requista ad actiones limplieiter . ita permutatio eius . potest conduce te ad male operandum quomodo liber, ablatὸ nim dirum . diminute , & deprauate. Ad rationem , qua Magister conuincitur , respondetur faeite: nam eum ex doctiina Galerii l. Lb. δε sianitate itienda, latitudo sanitatis non cons stat in indivis bili. sea magnam latituilinem habeat hine est
qu/d non laedatu ut omnes aequaliter ab Lodem gradu caloris, di ita unus poterit delirate eum remisio calore . & alius non delirabit eum magno & intenso iquia in illo a minori ea lore inducitur maior laesio , quam in illo ab intenso ealore, eo quδd sanitas illaus, vel eius latitudo minor multd est , quam ire titudo altetios ; & ideo remissior ealoe est hominiibili plus
contra naturam , quam magnus homini robusto euia
lux sanitatis luiiugo latius patet , quam in alio , de se ob intens oti calore non offendit ut sensibilius ;, alter vel 1 maxime , quia ei est magis contra natur munus gradus ealotis, quam alteri duo , vel tres. Et ratio, qua eonuinei tui Magister, praeterquam quodiatri est soluta, habet contra se hoc: cur, inquam magnus ille eator non produxit illam qualitatem seeuniadam. & eam proquest ealor rhmigiis 3 si gleat pissum resste te magis introdue ioni qualitatis secundae in homine ealidiorii idem ego di eam , quos latiiugo aestatis in illo est maior , & inde requirere maxumam intensonem , ut mens deprauetur.
F si haec quaestio diseillima et ut vetδ intelligatu t
eius deeitio , ncitandum est quod diximus antea, delirium sellicit duo requite te . ut fiat: primum est, qudd eseaeiret moueant speetes aliquae potentias re-cttiees ad opus. seeundum est , quod tollatur eoncursus phantas ae , ut eum inte lectu operetur naa bam vel di seorsum eontrarium; quog est suo modo
diminuere vim sensuum internorum in Ordine ad ope ga certa,vel omnino ausetre. Non est ergo diibi iam,m. ae minutionem
279쪽
minutionem ac ton ti,ant ablationem a sigore,& bu . nuditate se ii post si e hanc conditionem participare proprius, quam habent calor, di sccitas, licet eir hoe ii: notabilis differentia,quod frigus, vel humiditas non tollunt eone ut sus phantalia, vel seu lusini et ni in ordine ad opus determinatu tu,sed vim sen. sus interni diminuunt, vel auserunt vimici saliter, licet prius monstretur laeso sensiis ita teini in uno actu, quam in alio. aut in una potetitia, ut sit gus huisa ditas pilus insetunt l, sone in actu memutandi,quaira in imaginatione, vel cogitatiua utitur e , ut poli videbimus ι ealot vetom siccitas eo ipso iubdeiseaeii et solent excitate speetes determinatas, de non omisnes ; se non diminuunt viti ui e scnsus i meitii uniuer salii et, sed determinate diminuunt ad actum conitatium ei, ad quem et seacius determinaui, de inelinant, ut delem petie, quae a/ furorem inelituit vehementer, eo ipso diminuit eum ad timendum δε non necessatio ad alias palliones : frigux veth, de humiditas eco tuta saciunt diminia eici, scilicet indifferent et ad ore ni a phantasmata : cuius ratio tradet ut a nobis insetius. videt ut autem ei dictis, quamlibet qualitatem. ex ptimis ad delitium eonducere e patet, quia non vi/e tur eue repugnantia aliqua , ut frigus, & humiditaseertas species deierminent magis, qua in alias , S sic potentiam vel vim esse ae iter melinati adopetandum per illas,& ex alia parte diminueni sine dubio vim ad
constar a pia an lassitata tergra ad delitandum condiaciat.
Metinflli id proba ui esse dicit ei a sitiali,exeti plo na- Iuralium actionum : stitit enim deprauate per sci gusiniensem: eonlut in coctione ventrieuli. per quam ali
mentum inutatur in acidam qualitatem .i lique depra uata actio quia terminarur in alienam qualitatem. Et-go similitet eo ni inget e potuit in actionibus sensu lim. idem probat ut exemplo bydi opis in qua deplauatur ieeur , irigcire immodico generando aquam, vel ou. dum humorem .vel f itus loco sanguinisci stque argu mentuinesseaeissimam.quod ex fame canitia desuinitur in ea enim inuigiuato e vita natu iam Ore venirieuli fit veli mens sensatio S intensor, tuam seeundum natu iam , tib cuius mole si iam tantam alimenti copiam appetunt, de ingerunt, de nunquam satiatur
appetitus.qtita semper adest intensa pereeptio obiecὶ iexcitantis ad saniem : et go iniendi potest obiecit sensibili, sensatio tib intempe ite frigida.
Sententia tamen opposta communior est in nost raschola, ut consona magis docti in x Guleni, di aut horum docentium unanimi consensu, tum calorem, defeeitatem inelinare ad deliruun ; si igus autem ,.&humiditatem inier eausas delitii nullatenus num etat
quin imδ semper disponere sesus internos ad nsi operandum,& quiete, .neque In intuet si docti ina Galeni legii ut ubi frigus.& humiditatem tradat vi causas deliiij. Sic tib. 1 .ὰρ loris .iti dixi potestate ca-lissam vigilia in delitium elseete; s .lib.δ pra g.
talem vel 1 ad delirium congiacete , ex melaneholici robatur in quibus nulla diste peties agnoscitur mor. osa,nili feeata tamen satis vehemetiter delirant,&ex euratione probatur,quae 5 alimentisin medicantetis humidis Olebratur, de id elate indieat vigilia superflua quae ab exsuperate secitate naseiturin nullo modo a frigore .llae doctrina tuetur Princeps nossetfn. a. . siceiago: Eι sermo quidem tiniaessaria id opera-ιiηntim sunt et .mbiti est. qnea , I rtim alminurio , O
νηι ex si ita e. Et e d M U'. s fen. 4.e. 7.agendo de se selim laesione Aicii: Fr qtiisditim tia horam o dul,-Mns ad Emorti sonem , t c agrarias es ex frigore ea qsodiumqke est actrine is p/mmarlixem , ct agitatἱonem es eae hiati altate. Quibus locis satis perspicue ita-didit doctrinam positam. Est autem dissicillimum assignate rationem propter quam humiditas δε stigiis ad delirandum non conducam. Et existimo a priori non posse tradi 1 probabilissma quae ex somni cone illatione desumittit: nam ut certum tenendum est somnum M vigiliam contrariati in pet consequens ex contrariis causis principiis oliti : unde cum delitate vigilate sit, de dormite celsare ab omni opere sestiuo videtur quod id quos inclinat ex propria natura ad conciliandum somnum, nequeat condueere ad delii tum . quia de litium in sua intrinseea ratione includit vigatam : ergo ut ealor insceitas ad vigiliam inclinant, ita necillatio condia eunt ad delirandum , quia vigilia supersita via est ad delirium . de ex vigilia delirium veni uium praesagit Hippoetates a pru468. Merito ergo calor δε seetias , excitam potemiam ad opus , si vigilare contra uaturam c*guntiquia vigilate sentire est, N percipereobisiecta. Ontiacia igitur ratione si laus A humiditas eo ipso qui, s somnum conciliant, ut talentur mnes, tot pidas teddum internas potentias in nullo modo ex ei-tant species ad opus,sed ad aequa te opponunt ut causs, de principiis omnibus ad sentiendum condueentibus, ita ut non solii in tollant ab spiritu eetebro dispo
sitione eouueni erue in ut in partes sentientes insuant,
ut postes vid bimus sed etiam per propriam in ima tionem male disponam organum ad bene seu-ier dum , di sciretinflationem specierum de liment, de se semper minuunt ex propria natura sentiendi principia,nunquamque conducunt per consequens ad magis sentienduiti aut i iii cacius, sed semper ad minus inii e communi quadam ratione omnibus potentiis actibus eaturiunam s eertos solum tollet erit, eo ips, ad delitandum conducerent,quia non pnllet homo se eo trigere ges ei et ibus eeiti, actibus phalasae,ut ante, diximus quoqaute calor in seeitas superfluam visi
lia causent publice Lictur omnes in proprio tractatu trademus huius ratiotici unde crasse et tauit Magarias c. ii . Priaἱ ca, asstinando siccitat cm inter qualita ies dimimientes sensus esse connumerandam : hoe
enim verum esse non potest, s ad uigiliam supei sua, de delirium gi ponit, quod ab eo negati non potest. Ex dicti, soluit ut facile primum argumentuli aconis stat enim ratio ob quam frigus in humiditas ad operandum non excitent, ii vere ex natiua eonditiove in
somnum inelitiant δε quamuis sensatio quaelibet, qua
enus est a tio eorporea petat temperiem mixtam, ut
fiat, & vi se pendeat a primis quatiaor qualitatibus
absoluie;tamen ut actio aucta in ut excitatur potentia emeacitet ad operandum , pcndet solum ab auramento caloris seeitatis in coctio eis sit actio mixti, de ut se praesupponat quatuor primatum qualitatum temperiem, tamen ut eoctio in opinione Philosophi solum a ealore esset tui. Ad seeungum responat' esse diuersana rationem : nos enim non negamus
sieri polle ab intenso stigore aliquam deprauatam acitonem δε se aeida eruditas ab eo causatur, at vera sensus interni frigore vel humiditate prat ei natur ii nequeunt ex eitati es eaeius ad operandum : quoniam semper inducunt dispositonem repugnantem sensationibui. Neque Pilat quod contrarium insi
sti dis humo libus exeitati potentias ad insomnia
deteri nitiata,vi quod si dormiens immersus aqua vel qu)d pluuia cadat. Et confirmatur ex communi doctrina Medieorum dicentium, innia esse contempla-da,quia ex illi, diuinare potest Medicus temperiem excedentem:ergo quet libet qualitas de temperies babet fias species proportionaias , quas excitare potestia opus. Respondeo quod sigidi huiuores superabundantea
280쪽
Et eius caussis, Cap. XII. 267
dantes, nullo modo,ut probauimiis,excitant potentiasti speetes ad opus.Sed nihilominus alio modo pollunt conserie ad Orta insomnia, praesupposita scilieet seti satione sit goti, , te humiditatis: iram qui, dum dormit, nisi ditatem sentit, ut patet. nil mirum quod per
memoriam coniuncto tum , ut docuit Fracalloreus .
statim se offitat iudieium de pluuia . vel quδd sit in
flumine : si eut qui sentit inter ἁormiendum satus ni
miam motionem , iudieat statim a vento concuti.
Di me iliuς videtur quod de same eanina tradebatur. Ad quod te sponde ci,que,d conditio,vt qualitas illa do lotin ea otiatur ab interno principio , potest a stigo eponi. quando non tollit viriliteria ad sentiendum , n que partem motii se at ex pt iso enim sueci alimen toti a minori stigo te fit, quam tequiratur ad ablatio nem . vel diminutionem : cuius ratio est,quia exples sio,& inanilio fit pet solam unionem ciuitatu ira , intra quas alimentum continetur ; conditio autem ad non
sentiendum iequirit densitatem in propria substatuta,
ut inea pax teddatur ad re e plenduin influxum i haee autem densitas intensius stigiis requirit , de sie ante quam eo nitituatur , excietatur fames intensa , quia fit inanitici, de explesso alimenti, ad cuius desechum oti tui statim qualitas illa dolorisca. Quae doctrana etiam est vera respectu euiusque alterius modi opinandi
eire a naturam , vel modum. quia fames , de sitis exei- tantur. in quo philosophandum eii eo gem modo. nun quam itaque siletus contra natu tam disponit orna m ira tactus. ut melius, de eigeacius percipiat obiee a.
Neque obstat quod frigus sit ulceribus inordax vi do euit Hippoetates lib. - o. id enim non causat,quia iorganum melli,s dii ponat, sed quia soluit continuita. tem,& inde dolor inducitur : soluit autem continuum antequam. disnositionem ad sentiendum ineptam in troducat, & partem incipiat mortis eate ; ad hoc re qui titur stigiis nimis intensum : stigias itaque est o c. Olio , ut ponantur obiecta tangibilia , non tameti est dispositio . ut sentiaotui melius. Sed inquit et aliquis , an quando calor deprauatio diem primo attulit. de postea crescens diminuit viri u tem sentientem. ut Aixit Ameenna, & etiam intellexit per hoe quod est ealorem magnificati .tune cesset delirium . quod prius attulit, ita ut fiat sola diminutio in actibus sensuum internorum' Responderi nullo modo rassate delirium, imo crestit quantum ad errorem. quamvis non erescat in intensione actionis. Ratio est . elata t quia si calor exeitat vim specie tum . & poteti tiaram ad operandum, quo plus crestit, delet minabit species esseaeius. & ex alia parte, quὁ plus crescit, si minuitui magis phantasi opus ad actum contrarium eteto non est unde eesset delitium interim , ae vix senatiendi non ita destruitur , ut percipere noti possit obiectum pro post uin:sentiet itaque temissius obiectum, sed deprauate: quia actio erronea, vel talsus assensus non requirit actum intentum cum non si actio aucta, sed solum e troueum iudicium. Et hoe expedimento eonfirmat ut iri delitantibus morti iam ploximis, in quibus etiams uitius extinguatiat i die potentiae ni inium labaseant, delirant nillilominus , de magis haerent assensu sallo : quia ob debilitatem miniis possunt emendate sal id proposita per actum contrarium. Neque oppositum doetiit Avicenna, quando loto enrufo in nouta conclusione dixit, quad diminutio ope rationum non sim ex caliditate . nisi magnis cetur, Aeperueniat ad hoc , quod Maiciat virtutem : nam dimi
nu, recte intelligi potest simul cum err*re , quia non
fit tam intensa pereeptioc biecti, quam antea : de potest etiam intelligi ae diminutione aliorum adtitum, ei rea quos non delitabat. unde Gentilis in comme4tario putauit , calorem pet aceidens diminuete actio. nes . in quantum scilicia te luando substantiam O. lidam iesultat stigias contra naturam.
ANica docuimus , qudd quamvis imag natio lae
datur , non laeduntur Decelsario al: at potentiae rvnde videtur superflua quaestio proposta ; st tamen vli tissmia : ratio est , quia imaginatio potest laedi sine distem perie aliqua,quae ut organi dispolitio ipltitia de
prauet, ut constat in vertigine. in qua laedittit imaginatio , non quia distem peries nitierat ad talem laesionem ; sed quia eommouentiit spiritus, de se perei
piunttit tes citcularit et moueri : quinima aliquandovettigo causatur eum ginem perae lepugnante totaliter delirio : eausat ut enim frequenti uinie a frigida intemperie , vi doeuit Paulus lib. 4 3. cap 1. in quo con uentum omnes. uae filo ergo inquatit. Dum calor eo .a naturam , qui ut dii positio organi deprauat actum imaui nationis , nece. latici sinui de ptauit aestimatiuam & memoriam Supponimus autem tanquam certia , potentias re
cilices vel internas in eodem loco subierem: s enuti in diuersi, locis collocarent ut, non caderet sub dubio , unam absque alia laedi po: se. ob loci di stantiam, cum posset dii temperati pars cerebri antetior sine post ei tori, laetione i de pet consequens deprauaretur
imaginatio te sidens in Patie atiteriori aliique ullo nocumento in memoria , quae in parte plastica colloea
tur. Et eadem quae ilici habet locum in opinione ais r-mantium solum dari unicum se itum internum actus imaginandi, inemorandi , de aestimatiuae, ut inadaquaistos leor sm elieientem 1 inquit imus enim, utrum s laedatur actus madaequatus imaginationis , laedatur necessat id aestimatiuae , 5e memoriae.
Coneluso ergo sit,quod quamvis solum detur unietis actus internus , ut iam communissime in selioli, gesenditur, non laedantur Omnes actus ab eodem gradu ealoris , vel contrariae qualitatis, S ita laedi potest imaginatio a calore, quin laedra ut aestimatiua, vel memoria is lire deprauati potest) & idem a leo de ac uia
diminutione, scilicet quod non omnes diminuamur smul in hae e inclusione ' nanimem video coni)nsum : de constat ex Galeno Lb.3.de Iriis,c p. s. si e scitiabente de memoriae laesone : Haec autem ιν ινώ nobis oc-
Iadatur, memoriam quoque iacit contingit, viritisque noxa ab eadem pasona procedente, qua ibi tela Lentatis inreu-dιιών , simul ιtim memoria raris quoque depci aitur , quae
cap. q. de las. 4. de loci, , cap. a. tradit de litium solius imaginationis, quin rat o vel memoti a geprauetur . quam doctrinam sequitur Avicenna fen. I. 3.tit. . c. 6. O tu . cap. . Ae Paulus lib. s. cap. ia. dicendo: M moria tartara plartim p/ν se, partim ctim aliqua rationiselfensa a talis j quemad adura mereris , vel νa ioci χά. faciataris noxa pntiatim privis aecidis, deinde memoriae iactura sequitur.
Sed dicea , videri impossibile , qu Ad si sensus
internus est tantum unicus, laedatur in unico amiinadaequato , di non in reliquis. Probatur exemplo laesionis sensuum externorum , in quibus expetimur , quod si visus diminuitut eice a visionem unius obiecti , diminuit ut necessat ira eitca omnia alia i Je si deprauetur . idem eontingat: natu si quis
diminute videt obiectum , diminute etiam videt
nigrum , Se quemlibet alium eolorem ; de s depra-
uelut cirea unicum obiectum , etiam circa omnia deplauai ut et quia vel Cinnes colores putat esse
pallidos , vel omnia obiecta videi duplieaia , vel Z , distortar