Joannis Voet jcti et antecessoris in Academia LugdunoBataua Commentariorum ad Pandectas libri quinquaginta, in quibus, praeter Romani juris principia ac controversias illustriores, jus etiam hodiernum, & praecipuae fori quaestiones excutiuntur

발행: 1827년

분량: 277페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

94 Lib. III.

tur 45. β ώθ. l. 44. f b. t. uti At, si bona illius,

quem defendit, a creditoribus jam sint possessa, d. i. 45. D. ult. V. b. t. eo quod tunc per creditores

missos, aut curatorem bonis illis datum, omnia administranda, litesque exercendae sunt, L creditor ' 4.pν. ω I. f. de rebur aurioris. ju. . 'orridaendis. Meus, si reus quidem iam solvendo esse desierit, sed necdum passus Sit missionem in posses ionem bono rum, cenante tune Superiore ratione. De qua iam

specie intelligenda L TZiur 76. U. b. t. Quod enim

ricius enamiosth. cent. a. num. 46. opinatur , in ael. 45. ult. f. b. t. narrari tantum Labeonis sententiam, sed per subsequentem leg. 45. reprobari nequaquam probabile est ; cum per d. l. 45. tantum in eo rejiciatur Labeonis opinio, quod existimaret, pr curatorem post Sat Sdgtionem quandoque eni ad reum defendendum ac iudicium accipiendum ; cuius contrarium Paulus in d. l. 45. cum Sabino asserens, ait nullas praetoris palles esse ad compellendum d

sendere.

a . Revocationem mandati quod spectat ; invito quidem adversario quin omni in parte iudieii fieri possit, di ita procuratoris Officium evanescere, haud

dubium: at enim in constituendo procuratore non requiritur adversarii assensus, ita nec in eo rem vendo voluntas eius exigenda est, arg. u. I. Lmuit. de iis, po quos agere pors. An di invito procuratore id fieri possit, quaestionis est. Ante litem quidem contestatam, domino liberam potestatem mutandi procuratorem concedit i aulus, sic ut vel alium constituere, vel ipse judicium suscipere possit, . I. amrμ litem I 6. f. b. t. causa tamen cognita, si pro reo absente defensor interveniret, dum sorte propter praestitam de iudicato solvendo cautionem coepit eius interesse, lib. is, cuiur 64. 1 h. r. l 'ost litem v ro contestatam neque domino, neque haeredi eius id licet, nisi justa causa subsit: nam cum procurator per litis contestationem sectus sit litis dominus, aequum visum suis, eum non temere ab illa depellilite, dc illud quaesitum quale quale litis dominium

eidem invito sine causa auferri, L procuratoribur a2. C. h. t. I. pori them IT. f. h. r. causae autem iustae quamplurimae recensentur i puta, capitales inimicitiae, morbus, peregrinatio, aetas, ut & si suspectus sit procurator, adversario jungatur asynitate, vel haeres ei

existat, vel latitet, vel publico privatove judicio, aut maiore re sua distringatur, dc aliae plures. Vide ἀ

aa. 13. U. b. t. dummodo dominus mandatum ex causis hisce revocans refundat procuratori impensas in litem factas, quarum intuitu alioquin concessa Proeuratori actorum retentio, L quae omnia 25. in

me, I. 26. ff. h. t. adde is tit. de postulando. Sed

cum nostris moribus procuratores non tam domini litis smi, quam potius ministri, magis est, ut in inni parte iudicii mandatum eis datum revocari possit, etiamsi nulla ex supradictis causis subsit aut allegetur: ut post alios tradit Groene-gen ad Laa. 25. C. h. t. Nullo tamen modo licita mandati revocatio, si quis in rem suam procurator datus sit, ae l. quae omnia a5. in f ,I. procuratore in rem 55. . b. t. vel mandans non Omnia iudicia procurat

re transferre velit sed quaedam transferre, quaedam

relinquere, cum juste procurator hane domini ineoniariantiam sic legendum) recuset, L in causa cognD

Tit. III.

rione a7. U. b. t. Uti ex adverso in omni parte i

dicit sine ulla cause redditione falsum procuratorem iure dominus a lite repellit ; arg. I. Iicet M. C. h. t.

imo, ut Ulpiani verbis utar, si mandatum non est,etim neque in judicium quicquam deduxerit, nis ea comprobasti, quae inviso te acta sunt, tibi non praeiudicam ; ideoque tranriatio earum iacitim non est tibi necessaria, ne alieno facio onereris , d. l. in causae

a7. f. h. t. a4. Quod si procuratori datum primo fuerit mandatum generale, ac postea aliud speciale detur ad

certum aliquod n otium, certamve litem tractandam, non est existimandum, per illud speciale su secutum mandatum videri revocatum generale prius :neque enim mandatum speciale subvertit ex sua natura mandatum generale, aut vice versa, sed Saepe generali speciale addendum est, dum in casibus quibusdam mandatum generale non est sufficiens, sed speciale requiritur. Neque in dubio praesumenda est voluntatis mutatio, adeoque nec mandati consenm initi revocatio; sic ut, qui voluntatem mutatam dicit, probare hoc teneatur, L eum, qui 22. f. de py bationibus, quod pluribus connrmat Augustinus nar bosa Axiomat. finis us requent. 2M. verbo, volun tax, num. 7. S in Specie ae procuratore Menochius de Daesumtionib. lib. a. praesumi. 56. Ant. Thesaurus aere. Io7. Mantica de tacit. ει ambiguis convent.

lib. 7. rit. 22. num. 45. Aliter, quam ' iudieandum foret, si quis duobus diversis temporibus diversos

duos constituisset procuratores: posteriorem enim

dando videtur prohibuisse, ne prior ultra gerat, si modo prior mandati istius posterioris ignarus . non sit, L si quis, cum procuratorio St. V. iat. F. h. r.

cap. non injuste IL extra, de Docurator.

Q. Distat autem a procuratore defensor ; quippe qui & sine mandato reum defendit, si modo praestet cautionem iudicatum solvi: neque enim quisquam alienae rei defensor idoneus sine satisdatione intelligitur, L tinis. C. de rurisaeando, L qni promio 46. quI alium a. f. s. r. F. si vero 5. Instit. de sinis-darion. quandoque etiam cautionem de rato, si defensor sit ejus, qui rei vindieatione conveniebatur,

L Tomponius M. β. sed is is a. U. b. t. Neque id

neus quisquam defensor est sine mandato, nisi vi-inti quinque annis major ; cum alias & ipsi de fi-e iussor ibus ejus per in integrum restitutionem Succurri posset, atque ita elusorium reddi judicium, ut ante assium, L minoν 5 I. . h. r.

TITULUS IV.

Quod cujusque universitatis nomine vel

sorum.

a. miti sitator habent pat imonium, cujur intuitu agunt, issem, converaiuntu , eavem , cautionem . petunt, υ pri ti s 1δ ρ obatae, non ri toleraIAE tamum, velut Iudaeorum Anaba triarum Θή-5. Si uni, sitatis parti jus novae uniωμritatis tribu tur, manet pro rara debitriae debiti ante separa tionem contracti.

202쪽

Quod cujusque unioersitatis Ue. Iss

c An quando IJngula uninopitiatie membra, et contracti, ac pro rata exsolvendi, neque enim in i an in ρolidum singula conueni i prasint mo ae liuriam alterius beneficia tribuere Princeps solet, Lbito uni γιitatis nee atur L C- άν emanciparione liberorum, nec jus5. Unio litarit nororia in riuilibur ω cνiminalibus agendi pro rata adversus eam universitatis pristinae tractan υμ ρον onicum, qui variis nominibur partem, semel creditori quaesitum, potest adimere, designaturi inicitas ejus traditur. ult. in Aueae Astit. de bir ψ qtii rui ι I ationi ju i 6. ius p Her On leum pro iani nitato non agit,ltum, atque ita in nobili quadam facti specie iudi-

quisque tamen eam potest sino manMIO G1.n- ea tum commemorat Neostadius Cupiae ruprem. Ge. Io.dere. 4. Interim, quod universitas debet, singulos seu T. Otiis erret ondieum ' μὰ gaudeant ruffragii jure fisingula ejus membra non debere. de quod universi- quot debeant temporo eisiationiI WHentes esse /ltatr debetur, singulis non esse debitum, Ulpianus tra-un patre filio, aut tace vena , an quis sibi ad didit, L sicut T. β. si quis r. st . b. t. Carp ovius bono et ire rasium dare possis serens. pan. a. eonuit. 6. de . a . Grotius 8. 8ndici rimiser procuratoribus in agendo, defendem δε jure botii ac pacis hM. 5. cap. a. n. r. Nisi uniis, μmionibus, revocatione, impensis recuperam versitas se ipsam di singula membra nominatim prurix, quat tamen noπ repetiam, ri tumis manda idebito obligaverit; quo casu etiam membra singulari ea cariores fuerim. pro debito universitatis conveniri posse receptum est,

P Qua hodiernorum snaecomm officia rint, er quilsie ut dc singuli cives, di singulorum bona, pro talis eligi possint ' debiti solutione impetranda queant arresto seu dein

lentione grarari, Christinaeus ad let. Mechi inienter r. Niversitas alia rerum est, ut grex, peculium,itis. I. an. 42. in notir nu. l. Pechius is iure rise

i haereditas ; alia hominum, veluti collegium, li-irendi cap. 4. n. 17. Responsa ICtor. Holla M. pari. citum municipium, civitas, vicus, pagus. Quales h ia. comi . Groeneuoegen AEae d. l. 7. st b. r. Neeminum universitates licet non nisi a pluribus inelio itantum pro virili portione, sed di pro solido debitori possint, L Nermius M. e. aeo De b. rignis tamen singulos eo casu conveniri posse, verius en I recu si ad unum caput redierint, etiam ius omnium mem-iperaturos dein ab universitate non modo id, quod brorum in unum censentur recidisse, de stat nomen expenderunt, sed di damni , quod ita passi sunt, aesti- universitatis, L 1iem 7. q. uir. f. h. t. Quin dc d imationem, Petatus de Christinaeus d. locii, Sementi rare censenta est, etiamsi omnia mutata sint mem- Dan den Homenen provincialem Rade a tr. 7 l. tum, bra ejus, aliaque in eorum . locum vir ata I quod quod iniquum fuerit, in tot debitores distringi unirersi eleganter ab Alfeno adstructum, ι. proponebatων π.itatis creditorem, de particularem eb ae minutim fieris aer judiciis. Quibus consentaneum est, ut ex suDisolutionem pro civium se uentiorum numero, qui si-sem collegio teneantur ae executionem patiantur,imul Ac semel una numeratione universitati toti in quoties praedecessores collegii nomine condemnatilcreditum abiit, ain. I. rursμ 4r. Luetur i. A. MSunt, Ne starius αμ, ιυpremae aere. IV. Ant. Faberiωstiris, tum .etiam quia in eo Casu, quo universitas c. lib. 4. tis. 7. desin. 5. sere in stri simpliciter debitrix est, nec singuli ei es nominatima. Utuntur vero universitates pIerumque privato iobligati suerunt, tamen pro rata parte singuli quorum iure, ac privatorum loco habentur, l. bona cr dammodo tenentur, in quantum, pro rata singuli ob

vitarii l. 16. f. is verbαν. setns. Ut tamen pa iuniversitatis suae angustias ac inopiam eonferre dotrimonium suum proprium, aream communem, res iant, unde aes alienum exsolvatur. Quod & natura-

commune,, ad reipublicae exemplum dicantur haberelli ratione ductas Seneca iam olim animadvertit. Ego, I. I. g. . b. r. Hinc et debere possunt, de ipsis d linquit, illi non l. tiam proreiam debeo, ria quom beri; ipe aeque privatis actionibus , finium refund saeo tinat e populo, non tanquam pro me reluam, festum, familiae erciscundae, aliisque prope infinitis, dcita tiam Do parνia cons am, oe simiai debebunt muconveniri, dc missionem in bona communia pati, sillanquam pora rium, reis tam uam pti, iri partem, G. non defendantur, cautiones qucque pro re nata exi-l6. do benesciis cap. I9. Si ergo ulterior accesserit gere, vel exactas praestare L I. p. a. I. sicut muni-ieivium singulorum obligatio, ineptum esset, non incipium 7. I. 9. Io. 1 b. t. Non tamen hoc ius stan iamplius teneri singulos, quam si nulla talis obligandi in iudicio, aut patrimonii possidendi, habent un idi formula fuisset adiecta, frustra dissentiente in

versitates illae, quae toleratae quidem, at non proba-lpetovio, is . forent. yan. a. constis. 6. AP . 26. ar tae sunt; quales Anaba pilitarum, ec aliarum secta- gumento L peos premittendi tr. q. tiis. f. de duoburrum, itemque Iudaeorum; quibus de Meo, si quid le- -is renuisuendis. Non enim ibi de illis agitur, quigatum silerit, non debetur, I. r. C. do sudaeis ar tetiam etalective sui loquuntur obligati erant, aut ι. cum re Iut M. f. do robur dubiis, iisque jurislde ereditore, qui solidi debiti exigendi ius habebat

ae iustitiae administrationem apud nos suisse den tuti id est in nostra eam, in quo, uti universitas in gatam, eum sibi relicta persequi vellent, testis estisol Hum debebat, ita de singula membra eodem -- acobus Cosen observ. 9. arg. tit. 1 is collet. mido obligata fuisse secundum jam divi praesumendum coeto . L conperuicula I 5. C. do epise. O cleric. fuit, nisi ultua actum esset. Uuae omnia ita obtinent, . Quod si pagorum plurium iunctorum universitasisi modo eius auctoritatis sint, qui nomine universia debitum contraxerit, de Princeps dein pagum aliquemitatis contraxerunt, ut de cives singulos, ae bona e ab ista separans udiversitate, eundem privilegio pec irum obligare potuerint; quod uti extra dubium est, liaris seu novae universitatis duxerit muniendum esse; si membra singula in sul ac rerum suarum obliga- non tamen existimandum erit, illam universitatis tionem pro debito universitatis nominatim consen- pristinae partem, sic iure novo auctam seu separatam, serint; Zoesius eis. A. de rebur c Misi. , num. 45. etiam eo ipso subductam esse oneri aeris alieni, ante Carpimius de . forem. pari. a. contris. 6. de . 2

203쪽

Ita solis universitatis administratoribus illud ius denegandum esse, quoties de membrorum singulorumasSensu non apparet, non sine ratione contendit Andreas Gayl. M arreuit imperii cap. 9. n. b. eo quod obligare personas singulas, non respicit plerumque utilitatem publicam 1, neque Princeps neque magistratus neque respublica extra eam in bonis singularium personarum qui equam juris habet, multoque minas universitatum administratores. Nisi inveterata

consuetudine, civibus liaud contradicentibus , illam obligandi potestatem magistratui universitatis acquisitam fuisse, in aperto sit. Sed si in civium singulorum obligatione mani sexta appareat utilitas publier, non dubium, quin Princeps jare maiestatis singulorum personas ac bona possit pro universitatis debito obnoxias reddere, quo utilitatis sundamento nititur, quod pro tribus civitati, vico, pago impositis, ac Sua die non solutis, cives & ineolas ae bona tum detineri distrahique per Hollandiam sanetium est placito G im noli. υθ. -νtii a M'. cum id iam ante decreto Comitis Lyeestr. Holl. Gubernatoris constitutum esset ad Martii i5M. Adde tis. de reb.

5. Ad Causas unἰversitatis agendas eonstituI sol, tu suit syndicus universitatis, I. item 6. 6. si decu plano; I. in suo s. l. t. l. munerum rivi tum IR d Pnto ep a 3. f. de Ammeri3. er honoribus, qui &universitatis actor, I. item 6. 6. a. 5. U. b. t. dT

dicus, L sauramur in D. C. de vir p. audiem. di defensor appellatur, L mune tim civilium M. β. --fenso/eς 2o. 1. de munουν. er bono ib. dc proeurator universitatis, praecipue si monasterii actor sit, not. IaI. cap. xi quando, a7. quales etiam apocrisiarii

vilibus, sed dc criminalibus causis intervenit, quoties universitati crimen impingitur: licet enim pro privatis in crimine non nisi sub distinctionibus, titulo

praecedenti traditis, procurator admittatur tamen , quia universitas ficta tantum persona est, nec se tu γri potest, ex necessitate syndicus fuit Sc in erimine pro ea audiendus, Myesembecius paratuL 1. b. t. n. 6. Est ergo syndicus, qui causam universitatis astit aut defendit ex mandato universitatis: quem ab actore quandoque in eo separant, quod actor cer- .e camae, Syndicus universis negotiis tractandis, praefuerit, are. E. I. Bem 6. g. I. a. A. h. t. licet alio Seisu dieti suerint apud Graecos syndici, qui ad imges suadendas a populo electi erant, ut docet Car. Sigonius dὰ poti, Da Athonientium, Bb. 4. cap. 6.

, in p incist. Hos vero actores seu syndicos constitui, universitatis intersuit; tum quia supervacuum ct inutile visum fuit, plures a propriis abstrahi negotiis, ct communi vacare causae universitatis, cui tractandae potuit unus fulsecere: adeo ut de olim, cum nondum licebat alieno nomine in iudicio experiri, tamen pro universitate licuerit, pr. Lusi. A iis,

per serar agere m s. tum quia universitas ipsa personae tantaen vicem.gerens, uti naturaliter . 4.Sentire non poterat, I. I. V. I. is libaenit uri enitat. ita nec naturaliter apere pro se vi ut desendere, sic ut actoris seu syndier interventu opus fuerit, am. I. . I. 2 I. r. vh. is de acquir. vel amia. πι- ress. tum denique, ne dissensu perpetuo turbarentur

Tit. IV. .

negotia universitatis, si per omnia eius membra tractarentur dum prona ad dissentiendum est hominum indoles, ac plerumque, quot capita, tot sensus variantes, arg. i. quia poterat L sf. ad Senatu Vom. Deb II. 6. Alius praeter actorem universitatis nomine e periri nequit, sic ut actionem moveret, L nulli S. f. b. t. quamvis universitatem sine mandato desendere unusquisque possit, si modo praestat eautionem iudieatum solvi; eo quod alioquin praeter agentes miti rei in possessionem bonorum eorporis illius; quod non desenditur, ae tandem etiam ea iuberet venire, I. a. pen. o uli. ff. b. t. sic ut primo quidem

mobilia, dein immobilia, ae his quoque deficientis is vel non suffieientibus, tandem ineorporalia jura, &eredita uni variatatis, distrahenda serent, eo modo, quo id in privatis debitoribus constitutum est, L ancitidiator 8. f. h. t. I. a Didio Pis II. 1y. in diem Arione a. 1. de re iuricatis. I. Creatur syndicus vel a Iege, dum lex municipalis certum designavit ordinem, ut, verbi gratia, vel seniores vel iuniores ex ordine decurionum tractent universitatis causas, L multi 5. f. h. t. eo modo, quo

di in legationibus obeundis ordo praescriptus fuit, L sciendum 4. ordine s. ff. is leta kn. , vel, lege

cessante, ordine decurionum, si talis ordo universia tali pr.esit, d. I. 5. ν. b. t. alioquin a singulis unia versitatis membris seu municipibus, are. I. si mun cipsi a. f. b. t. vel etiam ab eo, cui totus ordo aut

municipes dederunt eligendi potestatem; cum & is videatur ab uni e mis electus, qui ab eo constitutus est, citi ordo negotium eligendi demandavit, L i. om

conscribendam sit instrumentum mandati, quo syndicus constituitur, quaeve i: eo exprimenda sint ac observanda, vide m semberium Mati . ff. b. t. num. 7. Ceterum quoties actor constituendus est, requisitum quidem, ut omnes, quibus furiarii ius eoinpetit,

vocata sint, arg. ι. observare a. C. Est decurioni,st,

etiamsi vel minorennes essent, Vel saἰniuae, quoties

consuetudo his quoque indulsit suifragandi potestatem, alioquin curatores minorum 1 sed necessaria non fuit omnium praesentia, verum duas partes tertias totius ordinis adesse sus it, connumerato etiam eo,

ut ex decreto actor constituitur, L nulli S. I. 4 f.

. r. Via Gereta a. I. I. f. A E enotis of OMaeno faciend. l. nomisationum 46. C. is decinionibur. Utinec Omnes praesentes consentire opus fuit ; dum, quia maior decrevit praesentium pars, omnes censentur decrevisse : maiore numero minorem ad se trahente, Lquod majM 39. st ad municipalem, L item si tinti xi 7. u. tib. y. de receptis, qui aroit. recep. At que hic patris suffragium filio, & vice versa , proderae iura sinunt, Iiret filius in patris sui esset potestate ; cum non quasi domestica persona, sed quasi Meurio hoe faciat ; nisi lex municipii vel perpetua consuetudo

prohibeat, L illud 5. l. 6. f. b. t. sed ut alimi

suum proprium prodesset sufffagium ad honorem munusve impetrandum, neque in hoc syndiei munere decernendo, neque in uua alia honoris munerisve

specie demandanda, ius Romanum indulsit , quin potius .isertis vetitum verbis, ne praetor, neve prae esse ipsum iudicem specialem, aut tutorem det, L ult E is o . remorum l. praeses 5. A. de oscio p aer,

204쪽

tali, L pr/υ 4. AE. A tu M. eti t. dist. Bb 5; . universitatem de indemnitate dandus est, etiamsi tu Ac frustra sunt, qui in iis quidem easibus, quibus la ei indemnitatem promisisset; tum, ne ala uan.um. Soli electio competit, suffragium proprium inu- impunitatis fiducia ad delinquendum anuιtetur contile esse concedunt, dum de his agere vident allet, tra iuris dictamen; tum quia mandatum rei turpis, ta leges s sed vim proprio tribuunt suffragio, quan- eontra bonos mores interpositum, non est obligatOdo a plurium consensu electio dependet. Ista etenim rium inter mandantem ac mandatarium, 9 IL D di tinctio cum nulla inveniatur lege, vel seris artu- quo . Institui. A mandato, ac vulgo traditum est, mento firmata, reeipienda non est, praesertim quia malefieiorum fideiussorem accipi non posse, I. si aut bique non modo ingestionis fit ambitionis impu- -- o. u. tiu. y is fur iussoribui. dentis Vestigia apparent . sed de suspieione non ea- 9. Oitalia vero . hodiernorum Syndicorum Ginetaret usque adeo publicum assectare munus. Nullum sint, magis nune in politicis quain iuridicis cavatatis certe ad utorium sustratio proprio Paulus tribuit L nego iis tractandis explicandisque constatentia, aut piane a. f h. t. Non enim, quem decernent, nume- ad minmum in salutaribus de negotio universitatis randum ait, ut maiore suffrastantium numero electus litigiam eonsiliis magistratui universitatas suggeren- dici possit, sed tantum ad id, ut duae partes tertiae dis, usu magis, quam certis regulis aut praeceptis di- dicantur adfuisse, quo numero non praesente, si vitta scendum est ; eo solummodo observando, quod vix sui Met in starat a itum, iure tamen eanonico eum hodie actor pro universitate videatur audiendus, si cautum esset rescripto Innocentii III., in pari sussia- de eius mandato dubitetur, licet de rato cauisonem giorum dissensu illum, cui sustragii ius erat, suo a sinterponat, Gmene, en ad I. 8. t. quo que ne- ensu eficere posse, ut competitori extraneo pra iee se non sit, syndicum universitatis suae eivem oraturὲ c. quae in jura M. exrγa, 4 olia tono . triginarium esse, ut eligi possit, sed oc Paregrinum rii potestaIo, quid, quaeso, mirum, si aliquando ev eonstitui posse, experientia teste, di adnutante septenario electorum numero Maximilianus li. dessem elo in paraIIII. U. h. I. num. O. Ferdinandus I l. suo fuerint sussia io in Imperatoriam

evem dignitatem quid mirum, si sub ciuius iu- TITULUs v. iis Ponti fieti auctoritate multis in locis illa sufragii proprii adeo adblandientis licentia inveniatur usu De Negotiis Gestis.

comprobata pre Quia vero Undicus In tras indis universitatis sUM M IRI A. causis sumi dieitur proeuratoris partibus, i it/m 6. t. id ιὰ Myot oram aedror' tiruitias equi. Quo umsi, Ni - ν. h. t. consequens fuit, ut de in plerisque t netoriis gra. porrint, tit inde eo stat Milo nego

eadem in eo recepta diramus, quae in privatorum rio tim inrorum 'procuratoribus obtinere tradidimus ; pra ertim, cumia. Ouidiis actio ἐν ecta negatio um gestorum, cui δε Privatorum loco civitates habeantur, eiam, qui sedi tu , eon: a quor, Uiam contra eos, vi get erram Iol. 16. f. de verbori significat. Hine, si idoneus sit, mandato totii, quique tertii, negotia geri masa ut alia subbit iusta eausa, removeri potest, re ca- darum. t. mandato per eosdem, a quibus illud datum est lue. Ad quid tendat Lee actio fl an f, quases tisma de rdis etiam cavet, si de mandato dubitetur; dm se toν maenet Oatione secuniae a debito ibus is tendiare quoque cogitur universitatem , quotidis illa mini exoriae e ι convenitur vel reconvenitur, ae l. 6. o. ult. U. b. t. 4. Geit' plerumque praestat culpam sevir imam, 'o eri quamVis de rato cavere haud teneatur, cum man- ἀ quo tantum latam ac levem ι θ quid mo τὸ ς dato instructas est; tamen quin iudicatum solvi cau- obtineas tionem interponere debeat, si defensor existat, haud 5. Non tenγ:υμ δε eam fortuito, nec de pericula n videtur dubitandum; eum in universum nemo, se- misit si tecuniam ιε, collocave li e nisi in Hecundum veterem regulam, alienae rei sine satisdati ra gni it ιν is paucis asiit in eatibus. ne defensor idoneus intelligatur, β. ii vero νουν 5. G. An, et quando teneatur de nom g suit Tenetu Instis. 4e tali dation. Sed di, uti privatorum proeu- rata ab tantis pectinia folvere absenti cre ratcr impensas ct damna repetere potest: ita quoque i,ibur, ae sibi ipsi, si creditor rit ,' i d bit ab- indemnes servari syndios ratio dierat, si quae de suo remit sit, a re ipso debet exigeres et quae paens impenderint: quippe quae in communem universita- rit, si Me negligat 'tis erogata utilitatem, non syndicum, sed ipsam u-l . An Φορων debitores absentis iudicio co ere porsrs niversitatem, quam Is repraesentavit, gravare debent: ab toliendum fl es quia operezur ejus interpellario eo modo, quo id non tantum in procuratoribus, sed orijsiudicialis 'dc tutoribus, euratoribus, aliisque similibus, secun-l8. Quid iis. quibus, Θ eour a quos detu aElio eo dura vulgatissima iuris principia receptum est. Jae irarias tenrit in genere ad /ndemnitatem o im bus Coren obtoreat. 5. numera l6. Ur teqq. Nisi il- pentat, earumque u υ us. liciti mandati, ab universitate interpositi, executorim Iri,ntat repetit gerro , licet miser rite δε ieram. fuerit: tune enim, uti universitas ipsa mandando id ii plur justo impende iis quid si rur c ν delinquens punienda est, L metum autem 9. A modi eaura gesseris aliena inplicatur l. D. 9. b. Mad nendum r. f. quod mesur cassa, arg. l. si υ g h. t. us 'ructu a I. ff. quis. mod ustis . amist. I. rem- ro. cirrat actio contUria, ri initio impe D nu tu per saepe sui I S. C. si in sepulchra a. f. quod vi aut initar domino acquiri porus B;quod exem δή in clo' ita & syndicus mandatarius, quippe qui non e itis: niri mibabitio secuto sit. debebat illiciti mandati executor esse: nec, si quamici. Lom ιi Moisi ex prabibentit negotia gesto. Puta nam ipse sustinuerit, regressus ullus ei adversus mo=ibur, si alius tuo rumtu fuisseι viturus M

205쪽

r98 Lib. III. Tu. V. .

istinis initi rus quod eramplis ἰllust/atu , arqtioilicuus extranei, seu terili Interressisset. Qua rati etiam limJIartiν. ne, si quis pecuniam vel aliam quandam rem ad mera. Quis iti se, si quis meotia Nili urserit tanquam perferendam ab alio acceperit, quia meum negoMum Minii ρ ω otita ii Maevim sortis rata balinois λlgessit, negotic rum restorum 2ctio mihi adversus eum uiae ri creaederi se ex reficii necessisare goore,lcompetit, L ii pupilli V. V. si μὰν pecuniam a. f. 2 I ex maniato, eum diu. Ita meos itas am mamlh. r. Sed di adversus eum, qui aIiena negotia geri datum iubor os e mandavit, haec actio datur, L nam 2 Serxitii ai. β. et Ouiae iuriς, ii quir aliqua negotia gelserit tan- usi. U. h. r. Νec refert, cuius sexus sit, qui gessit ;quam tua ἰ ' eo quod mulier extra dicialia negotia tram re pet- . An mandari, an metit negor ortim δerrorem actio est, eodem modo, quo eam institorem esse obtinuit, i it, si dominus gena rata habueνιι l. ait D aetor 5. g. I. I. liberio II. V. pen. L Miseni/i 55. 1. b. t. ivrct. I. roae ει ri 7. g. r. I. 8. 1. . Iractioium resicr est, qui absentis vel igno-lde inuitis. ari. Pupillum quoque negotia aliena pe-ι' rantis negotia sine mandato perit, L qui ser-irentem post constitutionem D. Pii hae actione in id iram 4 I. y. b. t. quandcque, licet impreprie, pro ιι-squod locupletior factus est conveniri, Mere L ais ator appellatus, I. si quis esseνonii M. V. de soluti spraeto 5. F. Rupillus 4. A. b. t. Si plures gesserint,ntaus, ac voluntarint procurator a Cicerone in rmoleontra singulos datur pro sua tantum parte, L cum

cia'. II. pag. misi a f. Ut licet vulgo culpae adnu- alictit ast f. b. t. arg. L Lucii Tisius 46. CS- nuretur, immiscere se rei ad se non pertinenti, i sp-n i I. R. Eo admini t at. er princ. tur,. culpa eu 36 d. de ret. iur. I. irim fu=ir 8. F. I. I. Tendit vero haec actio ad id, ut gestor reddaeis. ad let. Aquin culpa tamen non est, si quis ali irationes administrationis, β. l. Inst. de os u. quinna gerat negotia in pratiam & utilitatem non suam,iquasi ex coni a L, arg. I. qui Proprio P . V. Procura- c d domini, usque adeo, ut utilitatis causa dicaturito 4. 1 δε ρνoeurator. Be restituat omne id, duod

mumum esse, eos, quorum negotia resta sunt, etiamtad ipsum ex administratione pervenit, sive sors sit, ignorantes obligari ; ne alioquin absentium, qui su- sive usura, aliudve luctum, arg. i. si negotia i I. i. bita sestinatione eoacti, nulli demandata nepotiorum atq&in i . te . A. δ. t. I. irimus Io. M procur Suorum administratione, peregre profecti essent, de-iror 5. U. man ari, etiam, i plus iusto, vel etiam id,

Sererentur negotia ι quae sane nemo curaturus emet, quod indebitum erat, pro alio tanquam gestor ac e

Si de eo, quod in mendisset, nullam habiturus esset pisset, i. ii autem d. - Bem si 1. I. 1i fuir meaemiis actionem, β. l. Instit. Eo obis. quae quati ex con'iai. U. b. r. illud insuper, qucd culpa eius iactat rores. l. 1i quiι abientit 5. f. de obsig. er action. quominus 'erveni. . ad haec inuras gravi, imas , si Qua de causa etiam actio negotiorum gestorum nonidomini pecunias in suos ugus converterit. Quamvis d ructa tantum, sed di contraria merito introdestilenim in boreo fidei iudiciis, usurae tegula rater non suit, V. I. sis: B. de obhetation. cuae qua i ex con-imariirme, sed tantuin ex more regeonis, adeoque mi ira, cui cumque negotia gesta suerint , etiam nee-lgares, ob moram praestari soleant; tamen id hic tu dum nati, sed adhuc in utero existentis, I. cum pa- re singulari obtinuit propter insignem gestcris, Pecum ' m. s. h. t. aut ab hostibus capti. I. successis in iam dominicam sine eius voluntate pDssidentis, ma a. b iniquis 39. V. uir. I. m. A. b. t. aut furiosi,ilitiam ae fraudem, L mi sim uitreos 5 . f. h. t. at vel insantis, I. ait 'raetor 5. 6. et si furiosi 5. l. Dique ita non obstat argumentum a pr ruratori detum turiostra Q. g. Eo oblig. ω aE . aut iam desuesti ad-itum, qui nummos mandantis in Suos convcrrens v coque haereditatis iacentis, I. ait praetor 5. pr. ω β. sus, non maximas sed tantum vulgares inuraa m ac Ao verba 6. I. suecessori la. C i. I. nam er Se istat, L id mus Io. si si procuratoν 5.1. - - .vis a . p. qui serotia I. A. b. t. minus enim mecare videtur procurat cr, qui, cum 'aba. Directa nepotiorum gestorum actio est person linitio nummos ex mandato ac voluntato do in Me

iii, bonae fidei, 9. ab. In t. do arition. ex quasi con-lpinet possidere, eosdem deinceps in suos e Vertit albi, p. I. Instit. de obit. quae quasi ex coni ναί tu,susus, quam quidem gestor, qui sine voluntate domi civili αἱ tum quia nuspiam a praetore introducta di-ini primitus pecuniam adeptus est, ata. d. t. ad. incitur , tum quia nulla in iure nostro praetoria occur- sino ν. h. ubi He gestor tantum ad usuras Vulga rit actio, quis bonae fidei sit, qualis tamen. est haec res tenetur, cum pecunias, sibi sine usuris creditas remtiorum gestorum. Quamvis enim Vlpianus in Liper eum, cujus negotia post gerere incipiebat, R FQ5, in pr. dicat, praeroν ait ere. iudicium eo nominoinon ex eisset ι quod ev cautum in V. ιγ pupilii 6. p. bo, & hoc edictum neeessarium fuisse, I. I. f. s. uir. in δε- ρ ,. r. eo quod satis esset, ex non um r. non tamen inde sequitur, eam edicto praetorio in ratio debrio usurarium facere. Que modum nec riginem debere; nam ct eodem modo in L I. pr. f. ultra vulgares eum teneri aequum videtur, quoties ommodati, idem Ulpianus dixit: ait praeto , qtiod non elaneulum pecuniam in suos convertit usus, αεπix commodasto duritici de eo iud cium dabo λ neellatenter sibi paravit eommodum, sed palam sibi a tamen ulli dubium, quin commodati actio civilis sit, seripsit, quasi ipse sibi Glloeans scenori dominicam

in commodato IT. 9. sicut 5. . commodari. Idem- pecuniam, ac se ex mutua pecunia obligans domino, que de intercessionibus mulierum velle iam Senatu arp. I. ρυα ισι Q. s. no ramum T. l. non exi ι imo Isis

consulto vetitis, & tamen ederi perpetuo declarati Jm δε - - ου peris. rvt. Quod si pecunias exactas

obaervare licet ex L cum ad eas I9. C. de Senatus. gestor innori coli a rit, non modo usuras, quas .

Veli. Competit autem domino ia cuius negotia Fsta exegit, restituere cogitur, sed & nominum periculum sunt, Seu ei, cuius interest, hoc iudicio e periri, L ad eum spes ut, quoties aliqua in eo culpa deprehen iis 47. m. f. b.. t. adversus eum, qui sine manda-Jditur, quod minus idoneo nummos erediderit, L Iuις

o actoris negotia ejus gessit idi etiam i mandatum a-icem. uatae 37. v. i. A. b. t. Sed si neq; isnori cui

206쪽

De Negotiis gertis. 399

Ioeaverit, neque in suo. eonverterit usus, sed oti iurationem viseepit, L qui iniuriis 53. μὰ isti nieras habuerit pecunias, non nisi ad ordinarias usuras S. V. δε furiis. Quod autem non nisi latae levisque tenetur, e . I. atquin 9. u. p n. i. merio S l. 6. qui culpae per gestorem praestandae mentio iniicitur in Lissi a L 1. b. t. nisi ea domini consuetudo fuerit,itutorix ao. c. b. r. hanc nostram nest quam subver- ut pecunias penes se haberet Otimas , quo casu necitit sententiam ; eum haec lex non limitate Ioquent, gestor, easdem penes se repositas Maervans, usurarumised tantum minus dicens, ex aliis legibus plenius de- Domine quicquam praestat, L qui remittes 35. β. υθ.lfinientibus, ae supra alle alis, supplenda sit. Uti neest. d. ti. it, vel nisi i ta causa subsuerit , propterieandem turbat rescriptum Impp. in I. quicquid. 7. C. quam gestor pecunias exactas seposuerit; veluti, silauirrium tutelae. Nam nec illie ulla addita inveni periculum erat, ne praedia in publicum e mitteremitur particula taxativa, ut loquuntur, excludens cultur, ne poena traiectitiae pecunia augeretur, aut exlpae levissimae praestationem: & si maxime eam subau- compromisso eommitteretur, I. aerbi:ον IS. V. b. t. dicimus, singulare quid in ea negotiorum gestorum4. Culpam quod attinet, levissimam per eum P iactione, quae ob curae, etiam non sponte susceptae, gulariter praestandam esse, tum evidentes iuris phra- sed vel invito delatae, adininistrationem movenda est,siologiae, tum analogia dictat. Sie en nn in L si ma-ldc ex rationis paritate cum actione tutelae passu par a . de uturis dicitur, omnem ribere di immiam ri visa fuit incidere debere, eme potestatis. Vana praeitare. Et in L commetur quidam a . . eguLiquoque rati inatio est, exaria in negotiis alienis e fune, eum enarrasset Ulpianus contraetas varios, inirerulis culpat levissimae praestatione, futurum, ut nequibus praestanda erat praeter dolum latamque culpam gotia absentium plerumque negligeremur, cum insi- etiam levis, velut emtionem, pignus, tutelam, oc a-igni publico privatoque incominado. Id enim quam Iia, subiungit tandem negotia gesto, additque verba non verum sit, mandati contrae us abunde docet: in haed emphalida in hii qui em ibis scilieet postremo quo lieet levissima culpa praestanda sit, d. I. II. Stoeo positis negotiis gestis in es Ziligentiam. Per quamia l. C. mandati, non tamen desunt, qui ex mandato diligentiam non aliud designata potuit quam culpae aliena negotia suseipiunt curanda, amicitia illa, ex levissimae absentiam, cum de lata ac levi iam ante qua mandatum originem trahit, mandatarium impel- egisset. Αe ne quis dubitet, idem ille Ulpianus e liente ad ea ex mandato suscipienda, arg. I. I. s. Dis. clam utitur loquendi modo circa commodatum, in quoi f. mandati, quae proinde, deficiente mandato, etiam levissimam praestari eulpam inter omnes constat. Sic sponte amicus eadem ossicii oc amicitiae ratione perin enim L ιi ut i eno S. V. nunc videndum a. f. com-itus, tractabit libenter; invitatus per leges fiducia recu-modati, ted ubi utrimque utilitas venitu , ut in em-iperandi erogata, iuxta d. gr. l. In I. do M.'. quae quasito erc. is dotas oe eu a Daertarum Commodatum πυ- ex eo trasu, non autem impunitate negligentiae con rem plerumque solam misitarem conriset ejus, cui com- mittendae. Quibus accedit, quod ita, non plerumque, atmodaruν ; o id o Deνire est Ouinti miti tententiaisaltem frequenter. eum hominibus comparatum est, ut

exiitimantis, ου eulpam praetrandam erro ου diligem quemadmodum plus de iacultatibus suis sperant, quam riam. Nee dicam Iustinianum quoque, secutum exemtin iis est, ita quoque de industria sua dc in alienis peplum Ulpiani, eadem de commodato ae negotior irendis diligentia ἔ quo fit, ut non gravate ad absentis

gestione pronunclare quantum ad culpae prestationem:iamici negotia curanda stimulentur , propria dilige etenim. eum in V. a. in m . Instit. quib. mis. ωitiae praesumtione fidentes. Sunt tamen casus, quibus eoin h. ob ratis dixisset, m is, qui titendum accipit, nὶhil praeter dolum ac latam culpam a restore prae- sane quirim exactam Hlizentiam etiniarenaeae re istandum est. Puta, si accesserit ad negotia amici iam maertia γρ jubnυμ: nec su ιιι ei tantam dii gentiamin lacta, ae alioquin peritura, aut ciet ora satura ad ibuitie, quantam suix σιυς adhibero soritur est,itum domini detrimento I. ait praetor 5. g. interdum si modo atiuι diligentire poterat eam rem ctittodiso, s. ff. h. t. vel Si quis a pratore executor aut cura- deinde β. i. Inuit. de obligationibat, quae quali Oxitor alieno negotio datus fuerit, E. I. I. V. ri execr/cone Inu, tractans de negoti iis gestis, ait ἔ θ eonera top. R. F. b. t. I. μαιον ait 9 β. ea praeterea 5. fine quoque renezur, ut administrutronis re at νari sis me, auri. itiae. pytriae. Denique gestoris i Mecessi nem, fus easu ad exactitsimam quisque diligentiam res, si inctoata per defunctum negotia ad finem per- compatituν reddere rationem ἰ nee tu ris triem HIAlducant, arg. I. l. f. do Ad Drr. tuto . l. eu moriegem iam adsibere, qualem ruit νebris adbibore solet, rixi 7. C. h. t. ovibus tam varie pro circumstantiarum modo aliut Hilentio eo commota υ; a mini, rearmuridiversitate in iure nostro definitis, non desunt, qui esset nego: M. I . t sane, si mandatarius de culpa levis-ihodie in universum arbitrio iudicis relinquendum ar-sima conveniri possit, i. a Wocustato/e 15. I. M Molbitrantur, qualis in negotio unoquoque gesto culpa mandata 2 . C. maudiati, rationem non video i curlpraestanda sit, pro varia eius condit One ac qualita-

non εc ille, qui sponte sese administrationi alien ite, Sim. van Lemuren cens. forem. pari. I. ιώ. 4. rum negotiorum ingessit, de levissima deberet culpascap. 26. n. f. respondere, mesertim cum aliunde constet, illos, qui s. De easu sertuito, uti plerumque nullus ex na- ex natura contractus tantum de lata vel levi cul-itura contractus vel quasi, ita nee gestor obstrictuspa tenerentur, tamen, si se sponte, obtulerint, ad k- est, L iidio baereditaria a a. . . b. t. Qua ratione, sivissimam obsitinri. Depositorius nihil praeter dinu gestor pecuniae dominicae iamlnistrationem habuerit, Ium ae latain culpam praestat, δ' l. G. M. M H Inhlti eam tanori collorando nomina contraxerit, Peri γων. d. ι 5. s. ff. ommeaeati, 6. Pπιον eis s. Inrt.ieuIum nominum a llorum non praestati ubi fortuitis kud. moae re contrah. obis. Sed si se obtulerit de-ieatibus debitores ita sertunas suas amiserunt, ut deposito, lavissimam, L . F. x e eoenis 55. ρ. ἀπο-isierint solvendo esse, nee appareat negligentia gest siti. Tutor de levi eulpa communiter tenetur; de le- ris, quod maturius creditum non repetierit, ut ante

.vissima tamen, si oblata satisdatione solus admini- dictum, L h. is o7. g. i. f. h. r. Nisi tamen novum

207쪽

Lib. III. Tit. R

i : ut tum, quod non erat solitus absens dominus f cere, hie nomine eius gerat, veluti fenerando pecunias, quas dominus erat solitus habere otiosas, aut venales novicios coemendo, vel aliquam gotiati nem ineundo , nam, si quod damnum ex ea re secutum fuerit, gestorem gravabit e si quod lucrum,

proderit domino: ut tamen, si in quibusdam lucrum factum fuerit, in quibusdam damnum, absens dominus lucrum debeat cum damno pensare, i. ii negotia a a. f h. t. t secus quam est in societate, I. M illo IS. β. a. o u. ieqq. f. pro roeio j. Sic dx oasum pG-

stat, si pecuniam ex venditione praediorum, aut a debitoribus absentis exactam, non exolverit absentis creditoribus,' atque ita ea penes gestorem reposita manens sine culpa ejus perierit, L debitor mσώ1 25. . b. t. uti &, si pnaedonem potius ageret quam gestorem, non domini contemplatione, sed sui lucri causa, improbe ad negotia aerenda accedens, a si

ιον M. verbis, non etiam eatum, quia praeis Uuι- σω non via tu , f. b. t. dc generaliter, quoties non potest dominum convenire actione contraria, nisi quatenus is locupletior factus est. Erroneum aut m est. tum quoque de casu sortuito gestorem teneri, eum

id pacto speciali actum suerit ι repugnante scilicet

gestionis huius, quasi contractum constituentis, natura, quo minus sine praecedente domini mandato tale pactum gestionis initio eoneiperetur. Unde dae vix dubitandum, quin L negorium aa. c. b. r. fugitiva sit, per incuriam compilatorum illic posita, cum d huisset ad titulum mandati esse translata i nisi malimus illam legem intelligere. de pacto speciali non ab initio, sed past negotium iam gestum interposito : quemadmodum ita pacti specialiis mentio est in negotiis gestis in I. sed an iatro ro. m. m. s. r. 6. Nec tantum conventri potest gestor propter ea, quae gessit . sed di de non gestis, seu neglectis, si modo gerere debuerit. Gerere vero debuit di perficere ea, quae inchoavit: nova inchoare non tenetur . nam, ut aiunt Impp. in L rtitori IO. C. s. t. dc ii

dem prope verbis Papinianus in I. tutorii 59. β. qui

s vius ai. q. si viιo a. m. h. r. disi alius ea inchoaturus suisset, qui nune, quod alium gerere videret, destitit; vel nisi sequens nesotium .neglectum priori perse o suerit connexum, sie ut alius vir diligens illud quoque suisset gesturus. I. si pupilii G. uli. J. b. t. Vel denique gestor ab initio sie ae- cesserit, ut Omnia gereret absentis negotia, L sed uretim i 6. V h. t. Proinde si fiterit creditor ejus, cujus

merit negotia, ae paratam habeat absentis pecuniam, non aliis tantum absentis ereditoribus, sed di sibi ipsi, solvere iubetur ι tum ut evitet nummorum periculum

tum ut interrumpat ulteriorem usurarum cui Siam, I.

AHiris metit i5. f b. t. iunct. I. aevo iῖ 55. p. il tim 26. .. r. Idemque est, si redhibitoriam habeat actionem vel ea actione teneatur, de vel res redhibenda vel meunia restituenda inveniatur in rebus absentis ae l. 6. rednec a. f. ι . r. Et &i pecuniae fuerit debitor,

a se quoque exigat neces,2 est, sic ut a se non exi-sens non tantum efficiat, ut debitum non usur xium, nisi nominatim ei usurae remissa essent, d. l. 6.fuit. I. δω tio M. .ult. l. μὰ lino uiti=is F. M. b. t. vel non solitus fuerit dominus pecunias suas senerare, arg. I. qui semisset lo. . i. j do usuWis, sed dxtempore vel morte extinctum exigi nihilominus haeactione possit, L ii autem b. I. aiquis I9. ff. h. t. qu si iam ex eo tempore, quo negotia geri meperunt, actio tempIre vel morte periens, transsura esset in negotiorum gestorum actionem. uua dc in marito post divortium debitore dotis obtinςnt, si uxoris suae negotia gesserit, & a se ipso dotem non exegerit eo tempore, quo in solidum iacere poterat, L divonio

M. V. b. t. Quin imo, si gestor imprudens ab alio

emerit rem ab entis, cujus negotia curabat, ac eam absentis esse ante impletam usucapionem crinou

rit i injunctum ei, ut aliquem subjiciat, qui ab ipso

petat rem absentis nomine absentis: ut ita & absenti res sua salva sit, oc aestori actio ex stipulatu de evictione committatur. Nec videbitur dolum malum fecisse in hae subiectione; quia ideo hoe facere debuit, ne teneretur negotiorum gestorum actione, I. atquin t9. g. eum me I. . l. t. nec fraudem tacere intelligitur, qui fraudem aut damnum evitat dc excludit, i. eum pater Alios 77. g. Titio fratri ai . . Aeletat. a.

7. An autem ab aliis absentis debitoribus exigere possit quod illi debent, dubio non caret. Judicialiquidem interpellatione gestorum eos non posse esMCaciter convenire, verius est ; cum neque debitor tineo alteri solvat quam creditori, nec solvendo liber tur, si creditor solutionem ratam non habuerit I. D marosem 6 a. in In de solution. Neque uluis, quam mandato carere constat, actionis pro alio inludieio movendae facultatem habeat, i. si pupi.5 6.9. Mit. F. F. t. l. ruto i m. in fine C. h. t. I. naturalis 5. 6.

rit coniuncta persona eius, cuius res curati ac pr inde sine mandato agendi potestatem habeat, nec admodum onerosum ei fiterit de rato cavere, quo casu non tantum potest, sed oc debet exigere, si sic ab initio accesserit gestor, ut omnia Sereret aesen iis ne tia, .l. xi autem it 8. ff. h. t. min. g. re erbae 1'. is pracvνασον. Sed haec non impediunt, quominus quilibet etiam extraneus negotiorum geMOrdebitores absentis extra dieiali denuntiatione ad solvendum interpellet, ad eum saltem effectum, utereditori videantur debitores ex eo interpellation. is tempore moram secisse, subeantque vulgatas moratorum Pinnas, i. si quis to iniurii as 9 sit. U. Guturit, L si pupilta 6. a. i. em tua itur 9. os b. r. Nec hoc casu per liberam personam acquiri videtur, sed officium impleri, sicuti eum quis furtum mihi iacientem deprehendit, negotium meum agens manifesti furti actionem mihi parat; Eem cum procu rator anterpellaverit promissorem hominis, perpetuam saeis stipulationem ; ut eleganter ratiocinatur Paulus in a. l. M. in A, V. de u uni, .' Sed cum vix ulla hodie interpellationis extra iudicialis utilitas phcuniaria sit, ut latius tit. do tisti, it monstrandum erit ;Dec coniunctae perso sine mandato nune ad agendum pro aliis admittamur, ut monitum tit. de Dr cura: iribus ἱ minorem haec quaestio nostris in. ioris usum invenit. Λdde Groene inevit ad I. 8. m. b. r. n. Contraria negotiorum gestorum actio gestori

compulit, susque haereditas, adversus dominum, cujus absentis aut ignorantis negotia gesta Mnt, α

208쪽

De Negotiis gestis. Ior

si quIdem pupilli sint gesta negotia, non in pupillum, sed potius tutorem: nam cum tutor ipse ex omeli necessitate debuerit gerere, gestum censetur

tutoris negotium, dum curatur id, quod pupilli est, L. ii pupilli 6. in p . i. sitis contectatae 37. J. b. t.

nisi locupletior factus appareat litis contestatae tempore eupillus, L comm a. C. b. t. a. t. s. in D. dcae. I. O . ff. b. t. vel haereditaria sint gesta negotia, cum postea pupillus haeres existeret, eo quod initium euiusque negotii gesti spectandum est L nam Servitar Ir. V. I. iunct. I. Tomyonius i5. 1. b. t. Ad id ut indemnis Servetur, ac praestetur, quod n mine gestionis et vel abest vel abfuturum est et neomelum ipsi damnosum sit, L si quis a. f. s. Proinde, si, se pro domino absente obligaverit, aut bona sua, recte petit, Se vel rem suam ab eo liberari nexu, d. I. a. I. si quis mandatia in V. s. t. arg. tutor ι a. in fine tistit. Eo MI at. - quasi ex comωμι, quandoque etiam, sibi actiones cedi,

L qui iniuriae 55. β. qui alienis 5. is furiit, aut ea-

veri sibi de restituendo eo, quod absuturum est g stionis intuitu, L Iibe to 5 r. V. - r. f. b. t. arg. I. ii maniaria 45. β. item ti a. q. mandati. Praeeipue vero comparata. scit haec aetio, ut gestor ri cessarias , de utiles impensas recuperet in quibus utilibus etiam est sumtus honeste ad honores per gradus pertinentes factus, L quae miluo M. f. h. t. una cum usuris, quas ves ipse pαstitit nomine pe-euniae, in usum domini ab aliis mutuo acceptar er gataeque, vel ex sua pecunia, in utilitatem domini expensa potuisset percipere, i. a. in fine, L inquin I9. g. pon. U. h. r. I. ob munium ib. C. b. t. c. oe n.conrνaνia 57. f. G iamrit. Nec contrarium probari potest ex L quid ergo S. I. plane a. f. is comi aria tutela misi a I. quippe cujus non alia mens est, quam compensari debere usuras pecuniae, quam

tutor in usus pupilli accepit mutuam, eum illis usuris, quas tutor ex pecunia pupilli non fiae noxi coli eata, cum collocanda fuisset, debuisset percipere. II

die tamen ad Sumtuum erogatorum usuras non a

tempore erogationis, sed demum litis contestatae,

condemnari eum, Culus negotia geata Iant, communiter receptum est, umene- en ad I. I S. C. b. t.

vii id vulgo in aliis quoque causis obtinere, eiceturrit. de usuris.

s. Utrum vero adhuc duret erogatorum utilitas, nee ne, nihil refert: susiait enim, si quis utiliter gesserit: etsi effectum non habuit negotium, de ideo si insulam fulsit, vel servum aegrum curavit, etiamsi insula exusta sit, vel servus Obierit, aget nihil minus negotiorum gestorum, si modo ab initio utiliter erogatum sit: nam si nec ab initio apparuisset ulla utilitas, deneganda foret hae actio contraria r uuat enim eventum non spectam , tamen utiliter saltem debet coeptum esse, i. sed an ultro Io. p. l. e. b. t. l. xi remum Io. C. h. t. arg. I. quo s. ωννυς I. V. tinis recte T. l. sertur in rem I .

f. do in rem Dorio. Unae dc si ultra, quam oportuerat, impenderit, id salum recuperat, quod erre re debuerat, L xi quit negotia G. A. b. t. Sed r re illud praetereundum, eum, qui proprii commodi causa alienis sese immiscuit negotiis, non ultra hac actione recuperare, quam quatenus is, cuius negotia

sunt, locupletior inde factus fuerit, L 1ξ m III 6. V. ted Θ ri s in se. U. h. r. in cuius paragraphi teri et ad Tandec:. Tom. L. iii fine ue pro My onem, legendum eredam retonti nem, quasi illic de malae fidei possessore sermo es set, qui nullam pro impensis repetendis actionem habet, induci nequeo: eo. quod admissa tali emendatione, non minor,' quam servata lectione vulgata, di euitas est. Etenim, si malae fidei possessor impensas sererit animo gerendi negotia . rum, quo rum res est, ordinariam habiturus est actionem negotiorum gestorum, non in id tantum, quatenus is,

cujus res est, locupletior saEhis fuerit, sed in solidum illud, quod initio inspecto utiliter impensum est, secundum ordinariam illius actionis naturam. Sin desit illud gerendi negotii alieni propositum, impensas necessarias in solidum reeuperate potest , utiles

neque in solidu' neque pro parte, quatenus inde dominus locupletior iactus est, sed tantum tollendi licentiam habet ex bono re equo, quatenus id sine rei ipsius laesione fieri potest: quod aperte satis ab Imp. Gordiano innuitur in L domum 5. C. δε rei vindicam. , dum inquit, ejus au em, quod impendis,

rationem babori non porse, merito reicriptum est :cum malae Mei possessores eiur, quod in rem alisenam impenderunt, non eorum negotium gerentes, quo rum res est, nullam babeant repetitionem, nisi , certarios sumtur fecerint, sin autem utiles, licentia ρ p mittitur tino laesione prioris fratur rei eos auferre . Adeoque, si in E. I. 6. 3. J. b. r. agere tur de male fidei possessore, ille vel omnes impen

sas retentione deberet recuperare, casu quo essent necessariae secundum ae t. 5. et nullas, ac ne quidem, quatenus dominus inde locupletior factus est, si tantum essent utiles, d. 1 5. dc . ex dipe so M. in b, Iniit. ἀν rerum dioir. eum tamen in P. I. 6. . 3. sive actio sive retentio generaliter dicatur dari in id, quo dominus laeupletior iactus est. Hae cum ita sint propius est, ut in Z. l. 6. V. S. nege mus agi de male fidei possessore ἱ sed potius de negotiorum gestore, qui non possidebat rem alienam, sed tantum alterius negotia curabat, tractabat, Simulato quidem gerendi proposito in domini utilit

tem. re ipsa autem tueri sui causa in propriam commmodum usumque intenta mente. Talis ergo, uti non nVeniebatur rei vendieatione vel aliena simili in rem petitione, qua rerum alienarum possessores ad restitutionem adigi Solent: sed directa negotiorum ge storum actione, prout habet d. l. 6. β. 5. ita dc contrariam et dari negotiorum gestorum actionem, ae quum erat, sed quia non omnis aderant gestionis requisita, dum non commodo domin4 red suo lucro 3rDdebat, ideo quoque minus consequebatur, illud scilicet tantum, in quo dominus locupletior erat. Id saltem mani stum est, neque in α 5. neque in tota lege sexta, ullam fieri mentionem possessoris malae fidei, sed e iis, qui improbe sui Iucri cauta ais

contemplation , sed stii lucri eausa probatur. Nequae novum est, eum quoque, qui in fraude est, ac im probe saeit, actionem habere ad indemnitatem, seu ad id, ut extra damnum sit. Si enim furti quide actionem furi leges denegarunt, ne ex Sua lucretur

tis, commodati tamen dederunt .repetitionem, l. Bram i6. s. commodati. io. Cessat in universum haec actio contraria, si

nulla prorsus utilitas initio inspecto potuerit ad do

209쪽

eto a Lib. III. Tit. V.

minum pervenire; veluti si indebitum solverit, vel plus quam debitum erat, L 1i qtiir negotia Q. AE. h. r. vel si quis pecuniam pro debitore solvit, mam debitoris interesset, eam non solvi; sorte ob ius retentionis aut similem causam, L eum pecuniam G. U. h. r. etsi urediderit, se id, quod domino utile est, curare, Z. Io. in fine AE. h. t. vel, si voluptatis

causa tantum sumtus laetus sit. I. ex uisur 27. st.

A. r. I. quoa si servus 5. s. reae si mutua . . APin rem verro, nisi tamen respectu rerum inutiliter, aut voluptatis tantum causa, aut etiam male gestarum, rati habitionem dominus interposuerit, impensa enim qualiscunque rata habdia reddenda est, LNomon us 9. r. h. r. 1 r. Cessat quoque, si quis inviti de pisibentis

negotia gesserit i idque quantum ad erogata post prohibitionem saetam ; non item ratione eorum, quae necdum salta prohibitione expensa sunt, L ωh. C. b. r. l. si aut m it re silianus 5. f. b. t. Sed cum iniquum vvleatur alterum eum alterius Meutra

locupletiorem fieri ; magis illud hodie videtur admittendum, ut eatenus saltem repetitio concedatur,

quatenus inde dominus locupletior iactus est; exemplo e us, qui cum malae fidei possessor esset, impensas fecit, ut alibi dicetur. Ita post Zypaeum, Christinaeum, aliosque Gr neu gen ad L Mit. C. b. t. Ad his denegatur, si probetur, alium de suo sumtus tales suisse iacturum, L eon:νa a. C. h. r. vel si pietatis intuitu, non animo repetendi, sumptus sic rit, quod in dubio praesumendum est in matre liberos alente, aut tutores Iiberorum suorum suspectos postulante, aut liberis tutorem non habentibus p

tente, I. Nerennis 54. I. ii, qui amicitia 4 . . b. r.

I. r. & l. alimema Ir. C. b. t. in patre filio studiorum causa sumtus subministrante, V. quae par M. f. familiae e circ. in marito, uxoris aegrae in curationem erogante, L quod ru D--m I S. C. h. t.

Ut tamen repetitioni locus sit, si quis horum doc re queat, se ab initio non pietatis intuitu, sed repetendi animo expendisse, α. I. Munniur M. in Mef. s. r. aut impendia illa faciens habeat admini-scrationem rerum ad eum, in cuius usum utilitatemque impendit, pertinentium; nam ct tune non de suis, sed eius bonis, cujus gratia impendit, e gasse

censendus est, arg. I. Dis. U. priis. ωμeae. Sandeae e. His c. libr. a. th. 8. M . 5. adde Carprovium de . for. pan. a. conuit. Io. - . aa. Θ σωρ. imo in dubio hune repetendi animum in matre, απωε cis liberorum suorum tutores postulante, praesumen dum hodiernis moribus esse, tradit post alios Gr nuru egen ad ae. I. I. c. b. t. ia. Ceteram, ut huic aetioni locus sit, necesse non est, ut praecise habeat animum obligandi illum, cujus negotium vere gestum est; sed suiueit, quodetas opinionis ac voluntatis fuerit, ut aliena negotia gerat: quid enim, si se Titii negotia gerere arbitretur, eum ea non Titii, sed Maevii essent ile adversus Mevium hoe casu emeaeiter agit responsum est, L

potum est, ratum habuerit: saeit namque rati habrutio negotium eius, culus illud ab initio non erat, sed per errorem contemplatione ipsius gestum fuit,

cujus negotium vere erat, sic tenebitur hac actione, ae si ipse gessisset, arp. I. ait prae o S. u. ti t. I. nam

S ai. β. υh. 1. b. t. Quod si se ex oracii necessitate erediderit ad gerendum negotium obstrictum e se, eum nulla talis subesset necessitas, adhue huic actioni locum fore placuit, L ait praeto 5. hacaesione 1 o. I. atquin 9. g. ri tibero a. A. b. t. l. cin arorem 6. C. s. t. Denique, si e istimem, errore lapsus, mandatam mihi fuisse Eestionem, cum mandatum deesset, etiam tune ad hane negotiorum gestinrum actionem confugiendum esse, iuris nostri auct

res tradideruns, l. item si 5. pr. U. h. r. Adde L md juti, M. f. β. r. io. Magis illud eontroversum est, an actio haee danda sit, si quis aliena negotia gessersi, tanquam

sua ; veluti si se haeredem putans, aes alienum hα- reditarium haereditariis suo nomine exsolvat creditoribus. Hoe tamen eam potius est, ut ei eonditio indebiti adversus ereditorem detur, quam negotio rum festorum amo adversus haeredem; eo quod ista solutione verus haeres, aut in genereia verus debitor

liberatus non fuit, L etim quit 1ibi M. β. de pectitio

a. U. is solutioni sui, l. ri paenis I9. ρυamvis l. . de eo in. rna b. Nec his adversatur, quod Asric nus hoc eam negotiorum gestorum actionem videtur concedere, ratione addita, quod debitor eo soluti ne liberatus sit, L ult. Is o. i. quodque posS Uri haereditatis, ad restitutionem haereditatis damnato, eone in suerit deducendi soluti licentia, L in rerti- tinnia 4. I. I. C. is petit. haereditat. Commode namque cui Asrieanum cum se ipso di rescriptis conciliemus θ δ. I. ult. ut ut simpliciter imuentem. accoperimus de haereditatis possessore, qui aes alienum non suo proprio, sed haereditario nomine solvit. Camex adverso in ae. I. M a. f. de tolutionibus, de

eo tractet haereditatis possessore, qui non aliens, Sed tuo nomi, isdebitam metinium solvit, ut verba legis habent. v Iis distinetio, an suo nomine Solverit, an non suo nomine, etiam confirmari emest

34. Quod si dominus id, quod nomine ipsius o

Stum est, ratum habuerit, adhuc superesse megoti rum gestorum actionem post rati habitionem, a torest Imperator in I. ri poetiniam 9. c. b. t. o Sca vola in L rimponitit 9. A. b. t. quasi ratinabitione tali nihil actum suisset, non interesset, utrum rata ha berentur gesta; nec ne, L si iis, qui D. f. manaM ii, ii mpilia 6. V. ted si ego 6. f. b. t. Contέa Maia dati actioni tune lorum fore, quia ratthabitio man dato principali comparatur ae prorsusu retrotrahitur, arguit, L se σε qui non prohiber ω. e. do MLju

ris, i. rast. C. ad Sonariareonruit. Mareaeon. l. metueram 56. f. Eo iudieiis. Ouiequid hie Pacio onant.

cent. 2. num. 55. aliisque piaeuerit, videndum ego arbitror qua mente ratiliabitio interposita sit. Si enim eo animo, ut in mandatum abiret negotiorum ratio, actio mandati haud deneganda foret . at, si illud defuerit prepositum, non aliud competeret,

quam, qaod ab initio natum aeuit, negotiorum ge-

210쪽

De Negoti

storum iudicium. Quomodo di in aliis ex mente agentium diiudicari debere, quale intercesserit negotium, miligi potest ex traditis ab Ulpiano in L 'in is gentium T. F. quod fere ra. f. de pactit, qui in

quaestione dubia, & nostrae non multum dissimili, an pactum, an vero stipulatio crederetur interces-xisse, ait, quod fere novissima parto pactorum ita uin inferri rogavit Titius, spopondit Maevitas; hae

verba non tantum pactionis loco accipiunturi sed et-ram tripulationis , id que ex stipulatu nascitων actio: nisi contrarium specia Bra approbet , quod πω animo stipulantium hoc fritam etsi sed tantum paci-

TITULUS VI.

De Calumniatoribus .sUMMARIA . I. Ouid rit ealumniatori quid actio in factum do e lumniatoribus, ου - quia ten at sa. Ouibur comperat, qui t non f

quo moaeos quae poena recusamium f5. Me a judice, nec ab ado nario remisti potest . An iudieium iis nullum ri illud MacIum non rit, o ita nec matritum fl6. Lνant eu ais eati is calumnis, ου procurator ν.

Quo modo hodie ealumnia ectere istu quae olim ama Romanor, quis in Hollandia sectilis rupin io=ibus fuerint sponsiones in tite. s. Si appolians ex parte succumbars an, is quo W-que ad calumniae poenam te inu δε. ' Alumniator In eriminalibus est qui salsa er, mina scienter intendit, I. I. g. I. U. -Gnatiare. Turid. in civilibus omnis ille, qui per fraudem alteri litem iniquam lacit sive agendo, sive e cipiendo. Sed Me in titulo strictiore sensu calumniator dicitur, qui pecuniam aut rem aliam accepit, ut, vel ne, litem per calumniam moveret. Idemque est, si pecuniam quidem non acceperit, sed obligatione quadam liberatus sit, vel gratuita pecunia ei utenda data, aut minoris res vendita vel locata. Nee reseriante litem contestatam, an vero lite pendente acce perit, i. I. s . a. F. b. r. nec, utrum ei datum sit, an ipse alteri dari iusserit, vel acceptum suo nomia ne ratum habuerit: generaliter enta si quid omnino

compendii sensit, calumniator est, I. I. o. uis. I. a.

I. 5. F. β. t. Denique nee interest, impleverit illud, ob quid laetendum vel non faciendum aecepit pec

niam, an non ψ cum ipsa hecuniae calumniosa perce ptio.delictum ponat, A. l. 5. g. r. A. b. t. cuius medicendi gratia eo arata fuit actio praetoria in lactum de calumniatoribus, intra annum in quadruplum, post annum in simplum acceptae pecuniae, nisi tales sint termini, ut data condici possint; quo casu Pincerae non est, post annum in simplum hane Sulactionem, I. I. l. in haeredem I. V. 1. f. b. r. computatur autem hic annus a tempore quidem dationis, si quis dederit, ne sibi lis moveretur ἔ a tempore vero scientiae, si dederit alius, i. annus 6. ff. b. t. Nec

quadruplum mere poenale est, sed inest ei Ipsa res seu id, quod datum est, d. I. 5. g. r. J. h. t. nisi quis dederit, ne alteri lis moveatur, tunc enim di is, qui dedit, repetere data potest, di insuper ei, Pr pter quem datam, ne calumnia ei fiat, in quadruplum actio salva est, L si quis ab alio 7. f. b. t. a. Competit haec actio ei, cui per calumniam Iis movendo erat, ut di illi, qui dedit, ne sibi lis in

veretur; adeo ut, si quis di a te pecuniam acceperit,

ut negotium mihi faceret, & a me, ne mihi saceret. duobus mihi iudieiis de ea lumnia obstrictus sit, te generalito S. β. ult. r. b. t. Non tamen ei datur, oui dedit. ut alteri calumnia fieret; quippe, qui nudata quidem condicere potest, cum turpiter secerit,ae. i. o. u. uir. f. b. t. uti nec ei, qui quid dedit, ne tertio lis moveretur; quippe qui solam habet datorum repetitionem, L ii quit ab alio 7. f. b. r. nec denime haeredibus; eum exemplo a mones iniuriarum

meram ultionis perseeutionem contineat : ut tamendatorum condictio haeredibus deneganda non sit quo

ties desiinctus dedit, L De actio a. A. b. t.

5. Intentanda autem adversus eoS, qui pecuni Amacceperunt, ut, vel no alteri calumniam facerent, ut ante dictum. Non tamen contra haeredes eorum, nissi quatenus ad eos pervenit: ut enim ex delictis dotaactorum haeredes teneri noluit Romani iuris dispositio, ita nee luerari quicquam permisit; sed potius turpia lucra haeredibus extorqueri iussit, licet crimina morte extinguerentur, Lin binedem 5. p .fN. r. Sila nee hac actione eonveniri potest parenS aut Pa tronus L paren. S. V. de obsequiis parent. in parron. praest. nec is, qui dedit, ut alteri lis moveretur: quamvis enim ipse videatur movisse litem, qui mandat

alteri ealumniam, di ob id ei pecuniam subministrat ἐtamen quia delictum hae actione coercendum non iralite per ealumniam mota, sed tantum calumniosa pe-euniae vel commodi alterius perceptione consistit,

etiami negotium iactum non sit, ae l. 5. q. r. ff. h. t. is quidem, qui pecuniam dedit, amittit eam in poenam malitiae, sed huic in quadruplum iudicio non subjicitur.

4. Ceterum, quo magis in universum omnis caIu-mnia a iudiciis abesset, ae reprimeretur temeritas litigantium, inductum fuit, ut in ingressu litis iusiurandum calumniae interponatur; quod non . Veritatis, sed eredulitatis est, de bona fide litigantis conceptum; actore quidem ex animi sui seientia ae sententia iurante, se non calumniae causa Qem inre deis i reo vero, se non calGmniae causa ad inficiae

iis, L eum S iudices a. in meae princ. ω β. a. C. de Dμeiu anao prost eν ealumniam dando, L mre 44. . qui familia 4. f. famicia e circunda, eontuntiatam rei quam actoris formula in utroque liti ante, ires in judiciis duplicibus, veluti familiae erciscunae similibus, actores simul oc rei sunt, δ. I. M. β. 4. 1 famil. retire. tutoribus etiam ae curatoris non aliter ad litilites pro pupillo admittendis, quam si

hoc iusiurandum interposuerunt, A. I. a. 6. quod o est pa I a. C. de jurejυν-. Wopti eat riuod si id actor subire noluerit, quasi improbus litigator. ab

instituta cadit actione, de a limine judicii depelle dus est, E. t. a. u. quod si ore G. C. de jur. νομ.

cal. Gnaeo, sin reus recuset, pro confesso habetur,

d. I. a. d. r. C. eoae rit. Nec ulli haee iurandi necessitas iure nova remina est, no P. έ9. cap. quia

SEARCH

MENU NAVIGATION